장음표시 사용
61쪽
m inodes vis κοα οχης f ἄπτ- Σποιας , μεμνη-μυ τ ειρηαίνων, τ θ Laam ζαφεων δ απιι- δκοπιαν τῆς ν ριέπων ἀκριcειας ει festo & aperte ad carmina re i- ciens Sibyllae. Huic enim haud quaquam, licuti Poetis, etiam postquam poemata scripsere, facultas fuit corrigendi atque expoliendi responsa sua, iuxta exquisitionem numerorum S dimensionum carminis rationem:
sed in ipso aviatus tempore sortes illa suas explebat: & evane scente instinctu ipso , simul quoque dichorum memoria evanuit. Atque haec ipsa causa est,
nis numeros Sibyllae servent oracula. Quin ipsi quoque, cum in Urbe ea essemus, indicibus, qui hospites ad ea quae visenda sunt ducere solant, ostendent mus, qui nobis loca etiam inquibi,s illa est vaticina a commonstramne, vidimus oculum quendam ex aere elaboratum, ubi
reliquias ejus servari dicebant. Insuper inter alia omnia quae t dices isti exposuerunt, illud quoque suit majoribus se audivisiis, quod qui responsa ab oraculo excipiebant, quia tum ab erudiistione alieni suissent: multoties imaccuratiore numerorum observatione erraverim: & proinde istam illi carminum quorundam inconcinnitatis artulerunt causam, quod cum Va es ipsa me tis emotione N affatu li*era. dici Diuiliaco by Cooste
62쪽
dictorum suorum memoriam alia τὰ ra πίν - τον non retinuerit tum qui oracu- Πλατωνα δ πιυς πσς ΣιcυMης
Ia scripto mandabant, propter liimperitiam numerorum observandorum accurata ratione exciderint. Quapropter Platonem in Sibyllae oracula innuentem, de vatibus hoc dixisse constat, ita scribentem: Cum multas magnasque res recte & vere dicunt, nihil eorum quae loquuntur inia telligentes. Porro cum non poeticis numeris, neque in ea quae σε μδων τουτ έρ κεναι δῆλον. εφηύτως , Oταν κατηρθωσι λήγους mVἀ α ρμγιλα πάγμα - , εἰδοΠς ων λεγουσr. . Πλίαὐάλλ' Pπειὸν περ , ω ανυες EMλί ς, άκ αν πνι'ῖκοις κεκοις - ρ ἁληθους εοσrcειας 2πάγματα , Es)ε ω τη πιορ 0- ίδοκι-
Dei sint sitae, relicta deinceps
ta ratione, ad dicta Sibyllae, citra contentionis studium, animum advertentes , cognoscitem σων υμῖν ἀγαθω, ωπια ες', ττου σω ήργ ῆμων Ιησῆ Xυ του
dicens: Qui cum Dei sit ver- bum, virtute ac potentia abeo τ -χμήων ημας - ἀνεμνη- indiscretum, homine qui juxta πλοιαcέας , ἰ- ῶι ι- ων γε- imaginem & similitudinem Dei νομενοι ανθρωπιι Ma λ- nς, δι- consormatus est, assumpto, ad Δίκαλία βασκάνου διωμοἄHmemoriam nos priscorum p l - τ μηθεάν ὲπάπισαν θρη rio . rirentum nostrorum religionis ς'ix ικνοι ι πιν ενοχλῶ m ως πει vocavit. quam qui ex eri ρο -- ω - , anati sunt, mortales relinquem , C O . .
tes, invidi Semonis instinctu, l ν ς ς --οιεῖ ad eoruml qui dicuntur & non ιγε δειν , κ, γνωτε - Π παρ sunt utpote falsorum Deorum, ἀξιωθ. irari πι-
63쪽
υμνον F πψτηκυίτνρ . εκ- delapsi sunt cultum. Quod si vos
μερόπων, Anu η καλιω-- ὰ ς edatis: eis duntaxat fidem ha
illud in medio hymno cecinisse rsuem primum finxit mortalem, dixit Adamum. Atque hymnus hic multis qui mihi noti sunt asservatur: ad eos coarguendos, qui omnium testificatione confirmatae veritati credere nolunt. Itaque viri Graeci , si falsam de eis qui non sunt, Diis imaginationem salute vestra antiquiorem non habeti r credite , sicut dixi, antiquissimae &priscae admodum Sibyllae, cuius libri in uiuerso extant orbe, de eis qui dicuntur . non sunt autem, Diis mirifico quod3m praepoten iis numinis assiatu sortibus vos datis docenti: de futuro autem Servatoris nostri Jesu hristi adventu, ac de rebus ab eo gerendis liquido & aperte vaticinanti. Harum namque rerum cognitio pernecessaria fuerit, sacrorum vi rorum praedictiones antecedens
praemeditatio. Denique si quis opinetur ab antiquissimis quibus. que, sicuti apud vos nominati
64쪽
suerunt, philosophis, de Deo di- μων ta nis et si eram λ scendam esse rationem , Acm --γκρυφον τ Θεον ονοριδnem is & Mercurium audiat: il--, Ε η-- σα- Ium quidem in libris de eo sitis a. d
occultum nominantem hunel kΠ χ λ vero clare & manifeste dicentem, di O-απν. Deum intelligentia comprehendere dissicile est, eloqui autem impossibile.ei quoque eui intellia gentia illum nosse sit possibile. Undequaque ergo & modis omnibus scire convenit, nullo plane pacto aliter aut aliunde de Deo, vel de recta religione disci quidquam posse,quam a prophetis solis, qui divina inspiratione afflati vos docent & instituunt.
Clemens Alexandrinus li-Do primo Stromat.
65쪽
o Λελφοιλωπηντες - ζολου Amλ- λων Η'λθον ἐγώ χρησουσα Διὸς νοον αἰγο-
sunt pecudes depascentes, mortalibus in visceribus certam futurorum praemonstrant significationem. Et animam ejus eΩl se putat, quae in luna apparet faciem. Et haec de Sibyllis. Item a Neque vero Moses, solus, sed ctiam Sibylla Orpheo antiquior est. Traditur enim dc de nomine ejus, & de oracuistis quae illi ascribuntur, qu rum sunt complures libri reamque suisse Phrygiam nomine Dianam, quae ad Delphos prosecta sic cecineri tr
o Delphi, Phoebi ferientis qui
eminus estis Servi, veni ad vos Jovis expositina tentis Mentem, in germanum eum sim bile perrita Phoebum. Est autem alia quoque quae v catur Herophile Erythraea. Harum meminit Heraclides Ponticus in libro de Oraculis. Mitto AEgyptism , & Italicam quae
66쪽
o κησεν ' ψος Εὐανοῦ ε , o D ἐνὶRomae habitavit Carmentale, Pωμη του Πανὸς Λοον ra Λου Ηρκιον culus illius Euander: qui καλου δνον δας'. . Romae templum Panis, quod Lupercal appellatur, condidit.
Arnobius adversus gentes lib. I.
ἔ- ,i quo tempore Sibylla praesaga, oracula illa depromens fundebat vi ut dicitis Apollinis plena, ab impiis esset caesa atque interempta latronibus, nunquid Apollo diceretur in ea esse occisus
Ladrantius lib. 1. defalsa religione cV. VI.
M. Varro, quo nemo unquam doctior, ne apud Graecos quidem. nedum apud Latinos, vixit, in libris rerum Divinarum, quos ad C. Caesarem Pontificem maximum scripsit: cum de quindecim viris loqueretur, Sibyllinos libros ait non fuisse unius Sibyllae, sed appellari uno nomine Sibyllinos, quod omnes seminae vates, Sibyllae sinta veteribus nuncupatae, vel ab unius Delphidis nomine, vel a consiliis Deorum enuntiandi, e mής enim Deos, non ' M, Sc consilium, non sed , appellabant Acolico sermonis genere. Itaque inde Sibyllam dictam esse quasi hcκλην. Ceterum Sibyllas decem numerosuisse; easque omneis enumeravit sub auctoribus, qui de singulis scriptitaverunt. Primam fuisse de Persis, cujus mentionem secerit Nicanor, qui res gestas Alexandri Macedonis scripsit. Secundam Libyssam, cuius meminerit Euripides in Lamiae prologo. Tertiam Delphicam , de qua Chrysippus loquatur in eo libro quem de Divinatione composuit. Quartam Cimmeriam in Italia, quam Naevius in libris belli Punici, Piso in annalibus nominet. Quintam Erythraeam, quam Apollodorus Erythraeus adfirmet suam fuisse civem : eamque Graiis Ilium petenti bus vaticinatam, & perituram esse Troiam, & Homerum mendacia scripturum. Sextam Samiam, de qua scribat Eratosthcnes in antiquis annalibus Samiorum reperisse se scriptum. Septimam Cumanam nomiane Amalthaeam: quae ab aliis Demophile, vel Herophile nominetur: eamque novem libros attulisse ad rcgem Tarquinium Priscum , ac pro his trecentos philippeos postulasse, Regemque a pernarum pretii magnitudinem derisisse mulieris insaniam : illam in conspectu Regis tres c Om-F bustisse,
67쪽
bussisse, ac pro reliquis idem pretium poposcisse: Tarquinium multo
magis insanire mulierem putavisse. Quae denuo tribus aliis exustis, cum in eodem pretio per severaret, motum esse R egem ac residuos trecentis aureis emi sse: quorum postea numerus sit auctus, Capitolio resecto, quod ex omnibus civitatibus & Italicis & Graecis, prae lipueque Erythraeis coacti, allatique sunt Romam, cujuscumque Sibyllae nomine fuerunt. Octavam, Hellesponticam in agro Trojano natam. vico Maria pessio, circa oppidum Gergithium: quam scribat Heraclides Ponticus Solonis & Cyri temporibus suisse. Nonam Phrygiam, quae vaticinata sit Ancyrae. Decimam Tiburtem, nomine Albuneam, quae Tiburicolatur ut dea iuxta ripas amnis Anienis: cuius in gurgite simulachrum ejus inventum esse dicitur tenens in manu librum, cujus Sacra Senatus in Capitolium transtulerit.) Harum omnium Sibyllarum carmina &seruntur, & habentur, praeterquam Cumaeae, cujus libri Romanis occuluntur, nec eos ab ullo, niti a Quindecim viris , inspici fas habent.
Et sunt singularum singuli libri: qui quia Sibyllae nomine inscribuntur,
unius esse creduntur: suntque confusi , nec discerni, ac suum cuique assignari potest, nisi Erythraeae, quae & nomen suum verum carmini inisseruit, R Erythraeam se nominat ubi praelocuta est, cum esset orta Babylone: sed&nos confuse Sibyllam dicemus, sicubi testimoniis earum suerit abutendum. Omnes igitur hae Sibyllae unum Deum praedicant, maxime tamen Erythraea: quae celebrior inter caeteras ac nobilior habetur: siquidem Fenestella diligentissimus scriptor de xv.
viris dicens, ait: Restituto Capitolio retulisse ad Senatum C. Curionem cox ut legati Erythras mitterentur, qui carmina Silbilae conqui. sta Romam deportarent: itaque missos esse P. Gabinium, Μ. Oct cilium. L. Valerium: qui descriptos a privatis versus circa mille R mam deportarunt. Idem supra ostendimus dixisse Varronem.
Idem lib. de ira , cap. X X I I.
Sibyllas multas fuisse plurimi & maximi auctores tradiderunt: Gr
eorum, Aristonicus& Apollodorus Erythraeus: nostrorum, Varro& Fenestella. Hi omnes praecipuam & nobilem praeter caeteras Erythraeam suisse commemorant. Apollodorus quidem ut de cive ac populari sua gloriatur. Fenestella vero etiam legatos Erythras a Senatu esse misita reseri, ut hujus Sibyllae carmina Romam deportarentur, & ea coninsule Dipilirco by Gooste
68쪽
sules Curio & Octavius in Capitolio, quod tunc erat, curante Q. Ca
tulo restitutum, ponenda curarent.
Ambrosims comment . in epis. I. ad Corinth. cap. D. Spiritus mundi hic est per quem arripiuntur fanatici, qui sine Deo sunt. est enim inter mundanos spiritus potiori unde solet conjecturis quae mundi sunt divinare, quem Pythonem appellant. Hic est qui per Sibyllam locutus est, sensum nostrorum secutus, locum volens inter caelestes habere. Hieronymus adversus Iovinianum lib. I. Quid reseram Sibyllas Erythraeam atque Cumanam 3e octo reliquasi nam Varro decem fuisse autumat in quantum insgne virginitas est,& virginitatis praemium divinatio ἶ Quod si aeolici genere sermonis Sibylla Focουλη appellatur: recte consilium Dei sola scribitur nota virginitas. Idem in chronicis. Sub Romulo agnoscitur Sibylla Erythraea. Item Sibylla Samia quae Herophila appellabatur, in Samo insignis habetur, tempora Numae Pompilii.
Eistatim. Si ita quae de Herophila, in Samo nobilis habetur: sub Tulli H gilio. August. lib. xvi 11. de Civitate Dei cap. XXIV.
Numa regnante Romae, & apud Hebraeos initio regni Manasse, a quo impio Rege Propheta Esaias perhibetur occisus, Samiam suisse Sibyllam serunt.
Idem Augustinus lib. xv 111. de Civitate Dei
cap. XXIII. Romuli tempore nonnulli Erythraeam vaticinatam serunt. Sibyllas F 1 autem
69쪽
autem Varro prodidit plures suisse . non unam. Haec sane Erythraea Sibylla quaedam de Christo manifesta conscripsit, quae etiam nos in Latina lingua versibus male Latinis & non stantibus legimus. per nescio cujus interpretis imperitiam sicut post cognovimus. Nam Vir clarissimus Flaccianus, qui etiam proconsul fuit , homo facillimae facundiae, multaeque doctrinae, cum de Christo colloqueremur, Graecum nobis codicem protulit, carmina esse dicens Sibyllae Erythraeae, &c Et mox.
Nonnulli sine Erythraeam Sibyllam non Romuli, sed belli Trojani tempore suisse scripserunt. Idem lib. X 111. contra Faustum Manichaeum cap. XV Sibylla porro, vel Sibyllae, & Orpheus, & nescio quis Homerus, S si qui alii vates vel Theologi , vel Sapientes, vel Philosophi gentium de Filio Dei. aut de patre Deo vera ptaedixisse seu dixisse perhibentur
valet quidem aliquid ad Paganorum vanitatem revincendam , non tamen ad istorum auctoritatem amplectendam, cum illum Deum nos colere ostendimus, de quo nec illi tacere potuerunt, qui suos congentiles populos, idola & daemonia colenda partim docere ausi sunt, partim prohibem au si non sunt.
Rutilius Claud. Numatianus itinerarii lib. II
Nec tantum Geticis grassatus proditur armis, Ante Sibitinae sata cremavit vis.
Isidorus cap. vlo. lib. V III. Orig.
Sibyllae generaliter dicuntur omnes seminae vates lingua. Nam σια euEolico sermone Deum, Sουλη, Graeci mentem nuncupant, quasi Dei mentem. Proinde igitur , quia Divinam voluntatem hominibus interpretari solebant, Sibyllae nominatae sunt. sicut enim omnis vir prophetans vel vatoe dicitur . vel Prophcta: ita omnis semina Prophetans Sibylla vocatur. Quod nomon ex ossicio, non ex proprietate vocabuli est. Decem autem Sibyllae a doctissimis auctoribus traduntur fuisse quarum primi de Persis fuit: secunda Libyca i tertia Delphica in tem
plo Delphici Apollinis genita, quae ante Trojana bella vaticinata est, ejus
70쪽
ejus plurimos ve sus operi suo Homerus inseruit: quarta Cimmeria in Italia: quinta Erythraea nomine Erophyla in Babylone orta, quae
Graecis ilium pctentilius vaticin ara est perituram esse Trojam, & Homerum mendacia scriptiarum. Dicta autem Erythraea, quia in eadem iInsula, eius iiivema sunt carmina. Sexta Sarnia, quae Samonota dicta est a Samo Insula. unde suit cognominata. Septima Lumana nomine . Amalthea, quae novem libros attulit Tarquinio Prisco, in quibus erant decreta Romana conscripta. Iosa est & Cumaea. de qua Virgilius, Gima Curem venit Iam carminrs aetas, . Didia autem Cumana 1
civitate Cumis quae est in ampania, cujus sepulchrum in Sicilia adhue manet. Octava Hellespontica in agro Trojano nata, iquae scribitur So- Ionis Se Cyri suisse temporibus. Nona Phrygia, quae vaticinata est Λncyraei decima Tiburtina nomine Albunea. Quarum omnium carmina efferuntur: in quibus de Deo&de Christo, & gentibus multa scripsisse manifestissime comprobantur. Celebrior autem inter ceteras ac nobilior Erythraea perhibetur. . : . . . .
. Ex his quidem testimoniis aliisque quae sine numero proferre possemus compluribus, liquide constare existimamus, suisse quondam Eaeminas satidicas, Sibyllasque apud Paganos & Christianos dictas. : Oiue
& amplius veritas Sibyllarum existentiae patestat, dicendum est, etiam. communi experientia constare, suille Sibyllas & pseud prophetissas diabolico Spiritu actas. Nemo ut opinor. inficias ibit, Deum verum , olim magnam Spiritus Sancti dedisse mensuram F minis nonnullis , easque illo aetas Prophetiae dono decoratas Sacra pagina abunde
nos ea de re certo. facit, patetque exemplis supra allegatis: interim tamen monendus est lectori, Bevero ictum hallucinatum, cum cap. V. de praestantia i oeminarum lib. i. statuit, omni pxceptione majus esse testimonium Prophetae Joelis cap. r. vers 18. asserentis Dei nomine, relique postia, ut essundam Spiritum meum super omnem carnem is Prophetabum silii vestri disti vessae. Paulum ci iam Apostolum . i. ad cor
cap. XI. vers. V. mentionem facere Mulieris Prophetantis, quam decet. esse operto capite, & Aetori cap. xx s. vers lx. recitari, Philippum
Euangelistam, quatuor habuisse filias Prophetantes. concedimus equidem, testimonia haec omni exceptione majora esse, sed applicationem illorum textuum qua probct , donum Prophetiae intraordinarium