Carmina

41쪽

Tu, qui consortem properaS CVadere CaSUm, miles ab Etruscis SauCius aggeribUS, quid nostro gemitu turgentia lumina torques ΘParS ego Sum VeStrae proxima militiae. Sic te Servato, ut possint gaudere ParenteS, 5 ne Soror aCta tuis Sentiat e lacrimis :Gallum per medios ereptum Caesaris ensiSeffugere ignotas non potuiSSe manUS; et quicumque Super dispersa invenerit ossa montibus Etruscis, haec Sciat eSSe mea. ' ΙO .

QUALIS et unde genus, qui Sint mihi, Tulle, Penates,

quaeriS Pro nOStra Semper amicitia.

si Perusina tibi patriae Sunt nota SepUlCra, Italiae duris funera temporibuS, cum Romana suos egit discordia civis,) ssic mihi praecipue pulvis Etrusca dolor. tu proiecta mei perpessa eS membra propinqui,

tu nullo miseri Contegis OSSa Solo. Proxima Supposito Contingens Vmbria Campo me genuit terris fertilis uberibus. 1o

XXI adhaeret priori carmini in As Udioidunt Na a qui S :quin I. H. Onins 5 ut delebat Passerat si ne O: nec S: haec Beroaldus 9 quicumque DU: quaecumque NAFXXII priori elegiae coniungit N I genus O : domus vsic T: sit O tu Ν : et ADF es FU: est D B tum

42쪽

LIBER SECUNDUS

QVAERITIS, unde mihi totiens scribantur amoreS, unde meus veniat mollis in ore liber.

non haec Calliope, non haec mihi cantat Apollo, ingenium nobis ipsa puella facit. sive illam Cois fulgentem incedere Cogi' fhoc totum e Coa veste volumen erit; seu vidi ad frontem sparsos errare CapilloS, gaudet laudatis ire superba comis; sive lyrae Carmen digitis percussit eburniS, miramur, facilis ut premat arte manuS ; Io Seu Cum POSCentiS somnum declinat ocellos, invenio causas mille poeta nOVaS; Seu nuda erepto mecum luctatur amiCtu,

tum Vero longas condimus Iliadas; seu quidquid fecit sive est quodcumque lOCuta, 15 maxima de nihilo nascitur historia. quod mihi si tantum, blaecenas, fata dedissent, ut possem heroas ducere in arma manUS, non ego Titanas Canerem, non OSSan Olympo impositam, ut Caeli Pelion eSset iter, eto nec Veteres Thebas, nec Pergama nomen Homeri, Xerxis et imperio bina Coisse Vada, regnave prima Remi aut animos Carthaginis altae, Cimbrorumque minas et benefacta Mari:

o': coccis Lachmann : Sive togis illam . . . CoiS Neroaldus Imihi Ny 11 somnus 6 noni us 2o impositum DU arnec veteres V: non veteres AF

43쪽

ELEGIARUM LIBER II

bellaque resque tui memorarem Caesaris, et tu 25 Caesare sub magno cura Secunda foreS.

nam quotiens Mutinam aut Civilia busta Philippos aut canerem Siculae Classica bella fugae,eVersosque focos antiquae gentis EtruSCae, et Ptolomaeei litora Capta Phari, 3O aut Canerem Aegyptum et Nilum, Cum attraCtus in urbem septem captivis debilis ibat aquis, aut regum auratis Circumdata Colla Catenis, Actiaque in Sacra Currere rostra Via; te mea Musa illis semper Contexeret armiS, 35 et Sumpta et posita pace fidele caput: Theseus infernis, superis testatur Achilles, hic Ixioniden, ille Menoetiaden. sed neque Phlegraeos Iovis Enceladique tumultus intonet angusto pectore CallimaChUS, oneC mea ConVeniunt duro praecordia Versu Caesaris in Phrygios Condere nomen RVOS. navita de ventis, de tauriS narrat arator, et numerat miles Vulnera, PaStor OViS; nos Contra angusto VersantiS proelia lecto: 45 qua pote quisque, in ea Conterat arte diem. laus in amore mori: laus altera, Si datur uno posse frui: fruar o solus amore meo lsi memini, solet illa levis Culpare puellas, et totam ex Helena non probat Iliada. Eo seu mihi sunt tangenda novercae pocula Phaedrae, pocula priVigno non nOCitUrn SUO, seu mihi Circaeo pereundum est gramine, SiVeColchis Iolciacis urat aena MCis,so Ptolomonet N: similia AFU: Ptholomeae D 3I Aegyptum

Volscus Beroaldus . cyptum mo*: giptumi: ceptum F: cyprum D b r cypum o attractus Ν : tractus DV: attractatus F: atratus Baehrens 35 contexeret S : contexerit O Enumerat

AFDV 46 in ea ADU : mea F, et tum N 47 uni mei t51 Sint DV 53 sanguine D 54 Iolciacis saliger: Colchiacis O

44쪽

SEXTI PROPERTI

Una meos quoniam praedata eSt femina SenSUS, 55 ex hac ducentur funera noStra domo. omnis humanos sanat medicina dolores: solus amor morbi non amat artificem. tarda Philoctetae sanavit Crura blaChaon,

Phoenicis Chiron lumina Ρhillyrides, 6o

et deus exstinctum Cressis Epidaurius herbis restituit patriis Androgeona focis, Μysus et Haemonia iuvenis qua CuSpide VulnuSSenSerat, hac ipsa Cuspide SenSit opem. hoc si quis vitium poterit mihi demere, Solus 65 Tantalea poterit tradere Poma manu; dolia virgineis idem ille repleverit urnis,

ne tenera aSSidua Colla graVentur aqua; idem Caucasia solvet de rupe Promethei bracchia et a medio peCtore pellet aVem. 7o quandocumque igitur Vitam mea fata rePOSCent, et breve in exiguo marmore nomen ero, blaeCenas, nostrae Spes invidiosa iuVentae,

et vitae et morti gloria iusta meae, si te forte meo ducet via proxima buSto, 75 esseda caelatis siste Britanna iugis, taliaque illacrimans mutae iace verba favillae: Huic misero fatum dura puella fuit.'

LIBER eram et vacuo meditabar vivere lecto; at me composita pace fefellit Amor. cur haec in terris facies humana moratur ZIuppiter, ignoro pristina furta tua.

63 Haemonii missius. Hic desinit A 66 Tantaleae mimal lus 73 Spes O: pars Heroaldus 78 quod dicit Baehrens ab hoc versu novarat Heg. in N incipere, rubricator litteras et H uic et L iber pinxit,

correxit autem n

45쪽

ELEGIARUM LIBER II

fulva coma est longaeque manus, et maxima toto 5 corpore, et incedit vel Iove digna soror, aut cum Dulichias Pallas spatiatur ad aras, Gorgonis anguiferae Pectus operta Comis; qualis et Ischomache Lapithae genus heroine, Centauris medio grata rapina mero ; Io Mercurio Ossaeis fertur Boebeidos undis virgineum Brimo CompOSuisse latus. cedite iam, divae, quas pastor viderat olim Idaeis tunicas ponere verticibus lhanc utinam faciem nolit mutare SenectUS, I 5etsi Cumaeae saecula Vatis ageti

Qui nullum tibi dicebas iam 9OSSe nOCero, haesisti, cecidit spiritus ille tuus lvix unum potes, infelix, requieSCere monSem,

et turpis de te iam liber alter erit. quaerebam, Sicca Si posset Piscis harena snec solitus ponto ViVere torVus aper; aut ego Si possem studiis vigilare severis :differtur, numquam tollitur ulluS amor. nec me tam facies, quamvis sit candida, Cepit lilia non domina sint magis alba mea; Iout Maeotica nix minio si Certet Hibero, Utque roSas puro lacte natant folia), nec de more Comae per leVia Colla fluentes, non OCuli, geminae, Sidera nostra, laCOS,

46쪽

SEXTI PROPERTI

nec si qua Arabio lucet bombyce puella ir non sum de nihilo blandus amator ego):

quantum quod posito formose saltat Iaccho, egit ut euhantis dux Ariadna Choros, et quantum, Aeolio Cum temptat Carmina Plectro, par Aganippeae ludere docta lyrae; Ioet Sua cum antiquae Committit Scripta Corinnae, Carmina quae quiViS, non Phliat aequa SuiS. non tibi nascenti primis, mea vita, diebus Candidus argutum sternuit omen Amor phaec tibi contulerunt caelestia munera diVi, 25 haec tibi ne matrem forte dediSse putes.

non non humani partus Sunt talia dona: ista decem menseS non peperere bona. gloria Romanis una es tu nata puellis :Romana a Cumbes prima Puella IOVi, 3onec Semper nobisCum humana cubilia vises; post Helenam haec terris forma secunda redit. hac ego nunc mirer si flagret nostra iuventus Θpulchrius hac fuerat, Troia, perire tibi. olim mirabar, quod tanti ad Pergama belli 3s

Europae atque Asiae causa puella fuit: nunc, Pari, tu Sapiens et tu, Menelae, fuisti, tu quia poscebas, tu quia lentuS eraS.

digna quidem facies, pro qua vel obiret Achilles; vel Ρriamo belli causa probanda fuit. 4osi quis vult fama tabulas anteire VetuStas, hic dominam exemplo ponat in arte meam :a I secum Dy sa quae quivis O : quae lyrines v cod. Urbinas 6 I :que Erinnes Volscus Beroaldus as non N: num F: nunc DU: nun v a candidus Macrobius Gramm. Lat. Keil v. 626. I 5:ardidus NU: aridus DU: fervidus Beroaldus argutum O: augustae Macrobius s5 tibi om. N: unde Palmer haec, haec coniecit contulerunt S : contulerint NFU: cum tulerint D ar sunt partus D in 3o accumbes 6 : accumbens O o Priamo ' af eadem manus in PriamuS mutavit . Priamus celeri Aa in arto D : in ante QU

47쪽

ELEGIARUM LIBER II

sive illam Hesperiis, sive illam ostendet Eois, uret et Eoos, uret et HeSperiOS. his saltem ut tenear iam finibus i aut mihi, Si quis, ηεacriuS ut moriar, Venerit alter amor lac veluti primo taurus detractat aratra, post venit assueto mollis ad arva iugo, sic primo iuvenes trepidant in amore feroces, dehinc domiti post haec aequa et iniqua ferunt. 5o turpia perpeSSUS Vates est Vincla Melampus, cognitus Iphicli surripuisse boves ;quem non lucra, magis Pero formosa coegit, mox Amythaonia nupta futura domo.

ΜvLTA prius dominae delicta querariS Oportet, Saepe rogeS aliquid, Saepe rePUlSUS OaS, et saepe immeritos corrumpas dentibus unguis, et crepitum dubio suscitet ira pede lnequiquam perfuSa meis unguenta CapilliS, sibat et expenso planta morata gradu.non hic herba valet, non hic nocturna CytaeiS,

non Perimedeae gramina Cocta manUS; quippe ubi nec Causas neC apertoS CernimuS iCtuS, unde tamen veniant tot mala Caeca Via eSt; Ionon eget hic medicis, non lectis mollibus aeger, huic nullum caeli temseus et aura nocet; ambulat-et subito mirantur funus amici lsic est incautum, quidquid habetur amor. nam cui non ego sum fallaci praemia vati Z is quae mea non decies Somnia versat anus phostis si quis erit nobis, amet ille puellas :gaudeat in puero, si quis amicus erit.

IU nocitura D 8 Perimedeae codd. non nulli teste Heroaldo rper medeae o I3 monstratur I

48쪽

SEXTI PROPERTI

tranquillo tuta descendis flumine cumba :quid tibi tam parvi litoris unda nocet Θalter saepe uno mutat praecordia Verbo, altera vix ipso sanguine mollis erit.

HOC verum est, tota te ferri, Cynthia, Roma, et non ignota vivere nequitia Θhaec merui sperare Θ dabis mihi, perfida, poenas ;et nobis Aquilo, Cynthia, Ventus erit.

inveniam tamen e multis fallacibus unam, quae fieri nostro Carmine nota Velit, nec mihi tam duris insultet moribus et te vellicet: heu sero flebis amata diu. nunc est ira recenS, nunc est discedere tempus :si dolor afuerit, Crede, redibit amor. non ita Carpathiae variant Aquilonibus undae, nec dubio nubes vertitur atra Noto, quam facile irati verbo mutantur amanteS:

dum licet, iniusto subtrahe Colla iugo. nec tu non aliquid, Sed prima nocte, dolebis; omne in amore malum, Si patiare, leVe CSt. at tu per dominae Iunonis dulcia iura

parce tui S animis, Vita, nocere tibi. non solum taurus ferit uncis Cornibus hostem, verum etiam instanti laesa repugnat OVi S. nec tibi periuro scindam de Corpore Vestis, nec mea praeclusas fregerit ira fores, nec tibi conexos iratus Carpere CriniS,

nec duris ausim laedere pollicibus: rusticus haec aliquis tam turpia proelia quaerat,

cuius non hederae circuiere Caput. V adhae, et priori carmini in separavit n) 4 aquilo

aliquo B sua : alio Burmann 5 E N ut saepius 8 dicet D V, 1o assuerit se a I periurae DU

49쪽

ELEGIARVM LIBER II

scribam igitur, quod non umquam tua deleat aetas, Cynthia, forma potens; Cynthia, verba levis.'Crede mihi, quamvis ContemnaS murmura famae,

hic tibi pallori, Cynthia, VerSUS erit. 3O

NON ita complebant Ephyreae Laidos aedis, ad cuius iacuit Graecia tota fores; turba Menandreae fuerat nec Thaidos olim tanta, in qua populus lusit Erichthonius; nec quae deletas potuit Componere ThebaS, 5 Phryne tam multis facta beata Viris. quin etiam falsos fingis tibi saepe propinquos, oscula nec desunt qui tibi iure ferant.

me iuvenum pictae faCies, me nomina laedunt, me tener in Cunis et Sine VOCO puer; Iome laedet, si multa tibi dabit oscula mater, me Soror et Cum qua dormit amica simul: omnia me laedent : timidus sum ignosce timori)et miser in tunica suspiCor eSSO VirUm. his olim, ut fama est, vitiis ad proelia Ventum eSt, I5his Troiana vides funera principiis; Spera Centauros eadem dementia iussit frangere in adversum pocula Pirithoum. Cur exempla petam Graium Θ tu Criminis auctor, nutritus duro, Romule, lacte lupae : zotu rapere intactas docuisti impune Sabinas: per te nunc Romae quidlibet audet Amor.

selix Admeti coniunx et lectus Vlixis, et quaecumque viri femina limen amat ltempla Pudicitiae quid opus statuisse puellis, assi cuivis nuptae quidlibet esse licet Θ

PROP. 3

50쪽

SEXTI PROPERTI

quae manus obscenas depinxit prima tabellas et posuit casta turpia Visa domo, illa puellarum ingenuos corrupit ocellOS nequitiaeque suae noluit OSSe rudiS. 3oa gemat in terris, ista qui protulit arte iurgia sub tacita condita laetitia lnon istis olim variabant tecta figuris :tum paries nullo crimine pictuS erat. sed non immerito: velavit aranea fanum 35 et mala desertos occupat herba deos. quos igitur tibi custodes, quae limina ponam, Uae numquam Supra pes inimicus eat Θnam nihil invitae tristis custodia prodest :quam peccare pudet, Cynthia, tuta Sat eSt. o

GAVISA est certe sublatam Cynthia legem, qua quondam edicta flemus uterque diu, ni nos divideret: quamvis diducere amantis non queat invitos Iuppiter ipse duos.

At magnus Caesar.' sed magnus Caesar in armis : sdevictae gentes nil in amore Valent. nam Citius paterer Caput hoc discedere collo quam POSSem nuptae Perdere more faCes, aut ego tranSirem tua limina Clausa maritus,

respiciens udis prodita luminibus. Ioa mea tum qualis Caneret tibi tibia somnos, tibia, funesta tristior illa tubalsa orgia Euhnhen 35 sic interpunximus ΑΙ me ducet O: deducet Volsctis : seducet Norastem : diducet Lachmann VII a semus cor Heroaldi: Stemus O 3 ni nos N: quis nos ceteri 5 At O: an n 8 amore DU