Fr. Hotomani iurisc. Quaestionum illustrium lib. Eiusdem Disputatio contra c. Raynutius, De testam. Eiusdem vetus, renouata explanatio l. frater à fratre

321쪽

cohaeret, ut iure ciuili, puta, per capitis minuti nem,non extinguatur.l.2,ρ.2,& l.eas,8, D.de cap. min. Quapropter S.C.Macedonianum vetare non

potuit, quominus filiusfMex pecunia mutuo sumpta,naturaliter obligetur,atque adeo post sui iuris adeptione obligatus maneat.l.quia, IO, D.ad Macedon. Denique quae naturalia sunt, & facti esse dicuntur, indistincte in quemvis hominem conueniunt: hoc est, etiam seruum,& pupillum & in fantem. l.Ι, M. I,& g.3,& g. ceterum,7, & l.possensionem, 29,l.quanuis,32, .a, D. de acquir. possest l.quod dicitur, Iso,t.stipulatio,38,g. haec quoque, D. de verb. obligat. &, quemadmodum superius diximus, quae facti sunt,ad corpus reseruntur:quae iuris, ad animum.Sed hae disserentiae, ac definitiones, aliquot exemplis illustrandae sunt, quorum

esse facti.l.7, .3, D. de cur.seriosi.quae heredi,qq, D.de condit. & demonstrat. Ergo naturaliter intelligitur,ut de manu in manum fiat corporaliter. auctore Paul.sen. .li. de dona.II,g.I. qua de caussa seruo dare iussus, domino dado noni beratur.imo

heredi scripto dare iussus,seruo heredi scripto,nsi ipsius domino dare debet. quonia ait Paulus) ea quae facti sunt , non transeunt ad dominum.d.l.qq. Ac pari modo seruus, aut filius m .electionem sibi stipulatus;ipsemet eligere debet, nec patri aut domino electio permittitur.l si stipulatus,

322쪽

emplum est in posscssione tametsi duo haec inter se conseruntur, quandoquidem acquiri possessio ab altero , sine ipsius traditione, non potest. Ergo Poss Esio plurimum facti habere dicitur: quo

niam ex quorundam sententia in ea tum acquire da,tum retinenda, corporalis detentio requiritur. l. lenique,I9.D.ex quib. causis maior.ubi Papinia nus aperte disputat,posscssionem selo animo non retineri. cum ait, eum qui ab hostibus captus est,

mittoxe possessionem, neque fictioni postliminii

locum dari,ut eam animo cotinuasse intelligatur.

ac pari ratione possessio magis est facti, quam iuris: ait l. I, .apiscimur, D. de acquir.posscss.l.stipulatio,38,y.hi qui sunt, D. de vero. obligat.imo magis ficti & corporis, quam animi & iuris: l .posscssionem, 29, D. de acq .pos . l. si cum, 26, D. de do nat. int.vir. Naturaliter igitur intelligenda est,uti de naturaliter acquiri dicitur.l. ea qil , J.D. de ac quir.rer.domin. ac proinde non nisi corporalium, S singularum rerum csse potest.l. qui uniuersas,3O. De acquir.pos css.l.3,s.I , D. de bon .posquia

factum possidendi requiritur,qua de causa here ditas postidere posse negatur.l.I, ρ.Scaevola.D.s is qui test .lib.non utiq; tamen apprehendenda ponsessio est manibus,aut pedibus, & tactu: sed latum oculis & aspectu.Sic enim locum illum legedum arbitror, non sut Vulgo scriptus est) Acae v N AFFECTU.l.I,sinen .D. de acquir.posscss . Fictionem praeterea possesssio non admittit. qua dc caussa qui possidet, libi,non alteri,postidet. adeo ut fructuarius

323쪽

rius non possidere dicatur.l.acquiruntur,lo,s .vit. D.de acquir.rer. lomin.l. Vlt. D.de acquir.possessquod ait.D.quod legat.atq; iccirco nec ponsessio sua natura per alterum ulteri acquiri potest, ut mox dicemus: nec fictione ulla rotineri. qua de causa per capti uitatem interruptapostliminij fictione norestituitur. d.l. deniq;& l.in bello, Ir,g. r. D. de captiu. l. cum heredes, 23, .I, D. lea quir.possess.l.si is qui, IS. D. te usurp.Sed hoc qui dem modo,ut ante dixi,subtiliter & vere,propri que de Traditionis , Dationis,possessionis natura disputantur. Vtilitatis autem caussa Iuriscon sultos coegit, earum naturam interdum insecte- re, atque ingenue fateri, possessionem interdum plurimum iuris habere , & solo animo, ac soloi iuris intellectu constare, neque corporis tantum

esse, sed etiam iuris,id est, dominij.nam Imp.Co- stanti N cmo ambigit,inquit, possessionis dupliacem esse rationem: aliam quae iure consistit, aliam quae corpore.l.nemo, IO, C.de acq. pos . quod idetraditur in l. possessio quoque, q9. D.eo G. l. I, s . interdictum, 13 , D.de vi & vi arm.nam,exempli caussa,possessio creditoris corporalc pignus possi dentis,naturalis quidem appellatur.l.3, ρ.vlt.D.ad exhib.ac proinde facti est: sed tamen adeo iuris est re animi,ut rcni debitori & locare & precario co- cedere possit.l. cum & sortis, 33. .vit. D. de pign. act. Quin etiam possessio quaeda dicitur esse iuris, sue animi: hoc est, non facti, & corporis: nempe quae animo solo retinetur. d.l. I, ρ.interdictum,a3.& ρ.seq. D. de vi & vi arm.l.3. .saltus,D.de acq. Possi.q, C.eod.f. quinetiam, Inst.de interdict.

324쪽

apud Paul. Sent. .lit.2.unde etiam fictionem admittit. Nam utilitatis caussa contra ipsius natu ram receptum est,primum, Ut per alterum acquiri alteri possit.ut Paulus code loco scribit:&traditur in l.traditio,ro.in s n. D.de acquir.rer.domin.l.I, I. 8, C. te acquir.possess.Deinde, ut heres dicatu suam portionem retinere,Vbi legatarius totum legatum possidet.la, M.3. D. quod leSat.tum ut pro prietarius per colonum,aut inquilinum possideat. l.rq,l.seq.D.de acquir.possess item per deposita rium,& commodatarium.l. IJ, . I, D.depos.l.8, D. commod. quid ampliust quantiis regula i uris sit , ut possessio non nisi animo simul & corpore acquiratur, quemadmodum silpra demonstratum esst,tamen utilitatis caussa inductum est, ut & sine animo & sine corpore acquiratur: ignoranti scili cet,& absenti.l.sime, Jq.ό .vit. D. le acq.pOsisl.nu quam,31, .si seruus, D. de usurpat. Simul intelli gimus, cur adeptio posses ionis dicatur esse facti: Acquisitio vero facti & iuris. Nam in acquirendo tria requiruntur:primum, titulus, hoc est,iusta do minij acquirendi caussa.l.nunquam, JI. D.de acquir.rer.domin.deinde naturalis apprehensio, si ue detentio corporalis.l.3, 1 .I. I.8. D.de acquir. posses clH. D, De bonori posses .postreinb , ani mus, & affectus possidendi. l.l. 8.& l.qui iure, qΙ. D. le acquir. posses .ac pari modo,quanuisTraditio vere,proprieque sit facti,& plane naturalis,& cor poraliter fiat, tamen eiusdem utilitatis caussa n terdum ipsius natura inflectitur, ut tota iuris ciui lis sit, &.nctione,atque imaginatione constet.Ve luti, cum possessio prius naturaliter, & corporaliteri

325쪽

ex caussa apprehensa, nunc posterioris nouae causi, fictione cumulaur , cuius rei exempla passim extant.l.3, . vlt.D. de donat.int.vir.& vx.l. licet, s. g. I,D.de iur. lota l. non statim, 8.D.de pocul l.9, .interest.l.si seruus, 2I. .I , D.de acquirirer.domin .l.9, .D.deΡubliciana.3.LVl. D. de ac quir.possess.l.quaeda, 77. D. te rei vindict.l.si reni 62. D. de euict .item cum possessi'nis causis conuentione partium separatur.Veluti, cum inter ab sentis rei donatorem,& donatarium conuenit, ut eam donator conductam habeat, vel usumfructum retineat.d.l.quaedam,& l.quisquis,28.D.de donat. item cum instrumetum absentis rei,pro ipsius rei donatione traditur.la, C de donat.aut claues pro frumento in horreo proximo,vel pro vino, in cel la proxima.l. I, .pen.l.qttorundam, D. le acquir. . possesca clavibus. q. D. de cotrah. empl. aut cum

vinum traditionis loco degustatur. l. I, l. . D.de peric.& commod . Denique ne quid disimulem,& publicae utilitatis maiorem quam Triboniatani existimationis rationem habeam , non celabo studiosos, cotrouersum hoc ius inter Proculianos& Sabinianos fuisse: cum illi solo animo in ponsessione acquirenda contenti essent, hi etia factum ipsum & corporalem deletionem requirerent.l.3, .Neratius, D. de acq. hered.neque ulli nugatori auscultandum est , qui hoc inficiari audeat.ac pati ratione videmus Paulum qui lib. q. ad edictuni scripserat,possessionem animo solo amitti, quanuis corpore insistatur:l.s , ρ.in amittenda , D.de' acq .posseudem lib.63 scripsisse possessionem noli

326쪽

plum est de pacto, & stipui tione. Nam in P A-cΥ o factum verseri dicitur, in stipulatione, ius.l. 27, .pactus,D.de pact. atque ob id pacta solo naturali iure niti dicuntur, quia iuris ciuilis auctori tate destituta sunt, nec nisi naturalem obligatio nem vol pariunt, Vel extinguunt,l. , .et,l.stichum, 9s,g.naturalis, D. de solui.deinde persoriam non mutant.Nam, quae personalia sunt, ne heredibus quidem prosunt.l.idem,23 f. I,D.de pact. Neque

obstat,quod dicitur, pactum filii patri prodesse.L17,=.Vlt.&ll.seqq.D.eod.aut pactum defuncti heredi prodesse. l.9, D. de probat.quoniam ex Pedii disciplina magis spectari oportet, quid actum sit, hoc est,quae mens paciscentium fuerit) quam quet

persona inter ipsos nominata sit.l.7,M .pactorum, D. de pact.l.3,j.2,D.de lib. leg. quod tamen, quo niam interdum obscurum est, in controuerso iure apud Iurisconsultos mansi:ut apparet ex l. qui in futurum. 37. D.de paci. Porro neque in pacto fictionem admitti, neque illud iure ciuili infrinari, patet ex eo,quod factum a filiosam. etiam ipsi e mancipato prodest: factum a seruo, etiam eidem manumisso utilitatem affert.l. 7,s,.s ante, D.eod. At ex cotrario, STIP v LATIO in iure cosistere, ac tota ciuilis esse dicitur, & per ea ciuiliter acquiri. l.ea quae, J.D.de acquir.rer.domin. Qua de caussa neque personae cohqret, &iure ciuili perimitur: quemadmodum in leniorum obligationibus mox

Gocebimus. TARTIVM enim exemptu ex OBLIGATIONE IERVORVM proseremus: in quas 'ctum versari dicitur: hoc es naturalis obligationis nexu..t nec seruus, qI.D.de pecul quoniam iuris

ciuilis

327쪽

eiuilis auctoritate destituta, ad vetustum illud naturae ius resertur, quod superius ostendimus: cum omnes homines pari iure, & conditione utebantur, neque alij serui, alij liberi erant, sed omnes aequabiliter uno, & communi nomine Homines appellabantur.l. ,D. de iustit.& iur.qua de c: uia sapassim in libris nostris seruus. domino,vicissim que dominus seruo, itemque cuiuis extraneo ser

ac ne a domino quide.l.naturalis, i, l. si quod do minus, sq.D.de condict. indeb.l. quod seruus, 3s, D. de solui. quod idem desilijsem. obligatione dicitur , ut post capitis minutionem nihilominus naturaliter obligatus maneat 2, ρ. 2, D. de cap. min. Nam in caussis facti, quia naturaliter spectantur,vulgates illi fictioni locus non est, qua dicimus, domini & serui, patris & filii, unam ean

demque personam cestri.l. frater, D.decond. in-deb.& quod patri debetur, filio deberi: vicisiim que quod filio debetur,patri deberi.l. si cum filio, ',D. de compensat. quod pater filio stipulatus est, sibi stipulatum intelligi. l. 39, t. 6, .ad. ISO,

verb. oblig.l. 2,C. de contr. stipui. Item hominem manumissum, nouum hominem videri. l. semus, 27,D. de assim.legat. quin potius diueris person & omnos pari libertatis iure & coditione censentur.d. MD. de cond.indeb.Αt ex cotrario,lib H hominis,hoc est, ciuis R. obligatio dicitur esse iuris,& in iure cosistere.l. I,=.I, D. de rer.dnus.d

328쪽

siritur etia iuris ciuilis vinculum. ρ.i, D. te oblisel contractus, 3q, D. te obligat. & act. ac proinde Dersonae mutationem ferre., si ius in alteram per tonam transierit, potest. namque obligationes idefuncto in herciles fictione, & tacito intellectu

D.de obligat. Nact. Vnde fictionem admitto e intelliguntur: quoniam & obligatio, & persona

destincti,& heredis, una eademque cessitura. cum a matre,I , C. de rei vind. postremo iure ciuili liii. iusnodi obligationes infirmantur: quia per cati . tis minutioncm perimunt . l. quoties,Iq. in uir. D. lc nouata. si ita,I26, .2. D. de versor.obligat. QVARTVM exemplum est, in seruitute & usu seruitutis.Nam usus sERVI TvTIs est facti, serui plus ipsa iuris est.l. , D.deverb. obligat Nam usus seruitutis est factum ipsem euntis, agentis,aquam ducentis, utentis fruentis, Neque sine facto cius, qui Ilitur, consis ei e seruitus potest.l. I,D. quandis dies leg.vsese. ced.personae autem ad eis cohqret,ut

seruus cundi agendi facultatem sibi stipulatus,so lisbi non domino aequirat: solus prohiberi non possit ,ne utaturinam dominus ipse prob eri p . test.=.2, De stipui.sseruor.l. stipulatio, 38, . hi qui sunt, L quod dicitur, 13 . D. le verb.oblig.postre

mo iure ciuili non infirmatur. Nam etiam post. manumissionem persevcrat: ut superius deseruo rum obligationibus diximus. Per contrariu SERVIT us in iure,ut diximus, consistit, qua de caussa per actionem in rem vindicatur. l.i. &. passi D. si Wiuit. vindic. neque persons cohaeret, sed vendi Q donari, legari, & quouis modo alienari in alteru

potest

329쪽

potest. Fictionem autem admittere, vel ex eo intelligi potest, quod si patectam.se arrogari passus

si, in arrogatorem, seruitutis dominium aeque,ut aliud ius quod uis, transit. l.si artogatur, I . D. de dop. vii tamen sertii tute solus arrogatus poterit: quia seruitutis usus personalis est:ut supcrius dixi naus. Quin etiam differentia inter usum seruitutis, L ipsam seruitute notari aliter potest, nimii um irrhomine libero. Na usus seruitutis personae colis tet, scruitus ipsa praedio. l.quid aliud, 86. y . de Herb. sign. l.si aquar, 7.De conir empl.l.qui su dum,n. D. quemad.seruit.amit.Itaque diuerso a ctiones iis de caussis comparatae sunt.I.2, y vlt. D si seruit. vindic. Illius nomine interdictum possessorium, de itinere actuque priuato,Vti hoc an

uo, nec vi nec clam, nec precario itinere usus es. t. D.de itin.actuque priuat. per quod quaeritur totum, an usus sit hoc annorno etiam virum iure anmiuriaλ quippe, cum omnis controuersia in Dei Icuns stat, non in iure.Vsus enim struitutis non et ius,sed possessio,& tactum. At seruitutis nominuciuilis actio consessoria comparata est: Aio mihi his esse eundi agendi rer tuum fundum. l. 2, in suD.si seruit.vind.ob camque rem,quanuis fructuarius vindicare sibi seruitutem itineris non possit, quia ius seruitutis non potcst esse, nisi propriet xij, potest tamen agere illo itaterdicto possessoriorqpia potest uti seruitute, quanuis scruitutem non habeat. quippe , cum utatur non suo nomine, sed pro alieno iure. l. u,ro,& seqq.D.quemadm .serauit. amitto imo nec proprietarius propter factum

fiuctuatij illo interuieto uti potest, quia factuini

330쪽

personae cohaeret, nec personam egreditur. d.l.2. s.vlt.D.si seruit.vindic. QVINTvΜ exemplum est in hereditate,& eius aditione.Nam HEREDIT Asdicitur in iure consistere.l.I, D. de rer.diuisAt eius AD 1T1o dicitur esse facti. l. pro herede, ro. l. aditio, 3, D. le acquir.hered. qua de caussa factu heredis requiri ciusque personae ita cohqret,ut siue filiussam.siue adeo seruus heres institutus,ipsemet adire debeat. Pater enim,& dominus adeundo nihil agit. l.antistius, 62, 3'.I, D. eod.l. 3, l. qui liboris, 8,s .vlt.D. le vuls.substit. l.i, in princip.&s .i, D. si quis omisscaust.test.qua de caussa s is cui seruus suus substitutus est, seruum suum adire iu-bcat, testamenti caussam omissis, & legata ab v troque relicta debere dicitur. l.cui seruus, 23,D.siquis omiss.causistest. Etsi aute facti est hereditatis aditio,tamen pro herede gestio animi,imo magis

animi qua facti esse dicitur: quippe quae animii &affectione heredis requirit. l. pro herede, 2O,l.g rit, 83,D.de acq.ber. l.Ι, C. de repu.hered.Etenim post aditionem confestim hereditas patri aut domino acquiritur,tame seruus,& filius nudii here dis nomε retinent, & dictitur heredes sne re.J.l. 3,De vuls.substi.Fictione prsterea no recipit:atq; ideo iust is patris aut domini, qui in aditione filij, serviverequiritur, praecedere aditione dcbct.Naratiliabitio, quae posterius tempus ad praeteritum retrotrahit,non admittitur. l. si quis mihi, 23, . 3,

nde acquir.hered.l.pen. D.rem rat. hab.Iurc autem ciuili non infirmatur: quia etiam post emancipationem , & manumisiionem nudum heredis nomen retinent. Per contrarium HEREDITAs, qui