장음표시 사용
331쪽
quia iuris ciuilis est. g. 3, De bon.posscsis primum
etiam sine ullo rei corpore iuris intellectum habet. l.hereditas, o, De hered.pet.l.hereditatis,Π9, De vel b.sgia.deinde fictionem & personae muta tione admittit.l.placet, 79, De acquir. hered. postremo iure ciuili infirmatur , quia capitis mini tione amittitur.l.I, .capitis, D.ad Tertyll.l. 7,D. de cap. min. sFXΤvM exemplum est in bonorum possessione.Nam BONOR v M possessio dicitur ense iuris,& sine ulla corporali detentione consiste re.qua de caussa uniuersitatem quae sensibus com preliendi non potest , animo & intellectu com plectitur.l.3, .I,D.debon .possess& d.l.II9,l.2O8, Deverb. signisc. at eius AGNITIO est facti. l. 3, .acquirere, D.de acquir.hered. Itaque personarcobiret, neque ad heredem eius,qui ante agnitionem mortuus est,transmittitur.l. ,& t.bonorum,2 q. D.rem rat.hab.neq; fictionem admittit: quia ratiliabitio in ea,post tempora petitioni praestitu-'ta, inutiliter adhibetur. d. l. bonorum, & livit. D. quis ψrd.in bon. possess. postremo iure ciuili non infirmatur. Nam si emancipatus bonorum pos- sessionem patris petit, quavis postea statum iniimmutet,tamen id, quod acquisiuit,retinet. l.vlt.D.sitab. test. nuli. Per contrarium vero Bonorum
possessio dicitur esse iuris: atque iccirco neq; per
sonae cohaeret,quia semel agnita ad heredem trast mittitur, ac proinde fictione admittit.d. l.3,ρ. acquirere.Iure aute prstorio, a quo introducta cst, infirmatur, quia per capitis minutione amittitur. l.3, Dand .cogia. SEPTIMvM excpIta sumi licebit
ex institutione& substitutione.Na IN sT IT UT I Q
332쪽
&substitutio heredis dicuntur cf. sacti. l. sed si
plures, Io.D. de vulgo substit. quanuis hereditas in iure consistat ,ut modo dicebamus. Itaque serui etiam heredes institu tur: & quantiis consistim domino,cuius iussu adierint,acquirant, tame nudum heredis nomen retinent.d. l.3, D. cod. Parietiam ratione ad heredem hercdis institutio non transmittitur: cum tamen adita hereditas trans mittatur,l.3,l.7,C.de iur. delib. & ratio perspicua in t quoniam institutio in personam certam , &certo iudicio confertur. Heres autem heredis incerta persona est. l. sciendum, To. D.de verbo. signifi. OCTA vvM exemplum suppeditat LEGATUM ANN Μ: quod certae pecuniae, aut vestiarii caussa, relictum est, aut habitationis. Nam
haec omnia facti esse dicuntur.l.pen.D. de cap. nut. Naturaliter igitur intelligenda sunt, vini ihil in iis ius ciuile valeat. Nam cui relinquuntur, ei relinquuntur tanquam homini simpliciter, ocitanquana ciui, aut deportato ,aut seruo vel libero aut siliolam .aut patrifam.sed ,ut dixi, ut hominis victui & cultui consulatur. Itaque semis atque adeo in inetallum damnatis rclinqui solet,l si serti lari x6.D.de ann.legat .l.3, D. de nis quae pro non script.l.is cui,II. D. le alim.& cib. lcg.Certar igitur personae sic assignantur, ut ei soli praestari deseat: seruo,puta, non domino : stio , iron patrifam. l. si habitatio, 9 D.quand dies legat.ced. quia testator eam personam specialiter intuitus esse censetu Qv re cum illa personae naturaliter spectanda sit, nihil ei capitis minutio nocebit.d.. l. Pen. De cap. minut,neque enim Prioris status mutatio facit vl
333쪽
la ex parte personam illam deficere. At mors naturalis contingens, quia facit personam descere, iccirco legatum hoc , quantumvis agnitum , ex tinguit, neque ad ipsius heredem transire patitur: quia ius non continet , sed factum duntaxat. d.l. pen. & l.in singulos, 8. D. de ann. legat. Atque
hoc nimirum ci , quod de hoc legatorum gen cre Papinianus scribit, peisona deficiente, caus ampraemiari legati annui videri extilictam .l. firmio,
26.in fine.D. quan .dies lag. ced. Per contrarium autem,legata, quibus ius continetur, semel agnita, legatarii morte non extinguuntur: quia non specialiter,& abscisse person in ipsius icitator spectauit: sed dominium ad ipsam & ipsius heredes tra
sire voluit.l.I,g.in nouissimo, C.de caduc toll. I.in annalibus, 22. C. de legat. Neque mouet, quod legatarius negatur esse iuris successori l.9, ε. I, D. de
edend. egatariis, Instit. dc test.ordin. Nam hoc dici constat ad differentiam heredis, qui Cnerum
succcs r est, eum legatarius merum lucrum aus rat. l. si hereditate, 32. D. mandat. I aque alij legatorum capaces dicunzur, alij incapaces. Legata denique capitis minutione perimuntur. l. si cogn*tis, I9.D. de reb. dub.l.intercedit, 39.D.de cod.& demonstr.l .liber, 9, .si hercs,D. de hored. instit. No Nun exemplum est, in usu aedium & ha
bitatione: quae multum inter se discrcpant, Nam H Alliae Alio saAi csse dicitur.l. pen. D. de cap. min. atque iccirco factiva, ipsum habitandi requirit,& ab eo ipso, cui conccsa est, ut per alium habitarc non possit l. ,L8,D. de via & nabitariadeo, ut servo vel filio conces , domino vel patri non
334쪽
debeatur.l.s habitatio, .D. quand.dies legat.ced. quoniam,vi de alimetis diximus, intelligitur simpliciter, & naturaliter homini concessa, non tanquam ciui,aut filio,seruo,aut libero:qua de caussa neque manumissione, neque capitis minutione perimitumsed solamaturali morte, qua homo ille naturaliter extinguitur, neque ad ipsus heredem transi.l.s habitatio,io.& l.seq.D. ae usu & habit.
duleia. De capit.minut. Per contrarium usus domus in iure consistit.l.I,g.2,De rer.diuis atque
a iure ci illi formam habet, aeque, ut aliae seruitutes omnes: ac proinde filio semove legatus conse stim ad patrem aut dominum transitJ.filio,17.D. de usu & habit.neque dubium est, quin pari ratione ad heredem transiret, nisi aliter speciali iure prouisum esset, ne proprietas in perpetuum inutilis maneret.l.3, M. 2, D. de usu fruct. Quapropter eodem ciuili iure infrinatur: veluti capitis
minutione. .i, Instit.de usu & habitat.I,D.quemadmod. usi fruct. amitt. DECIMUM exemplum est o P RIs seruorum: quae in actu, hoc est, in ministerio eorum consistere dicuntur.l.Ι,D. de o-Per. serv. non enim iuris sunt atque dominij, ut
vindicari positat, sed dominus obligatus est eas
praestare, atque iccirco personali tantum actione agi cum eo potest. Serui autem personae sic cohaerent,ut eo mortuo pereant stipulatori. Sed si in decem annos stipulatae sint, stipulatore ante id tempus mortuo, obligario usque ad id tempus adstipulatoris heredem transeat. l. quaesitum, sy. D. de usefruct.item ut omnes operae fabriles, quae pecuniariter aestimantur. l. 6, l. 9. D.de oper.liberi. Iure
335쪽
rure autem ciuili, hoc est,capitis minutione, non finiuntur.l.2,D.de operaib.l.2, D. de ususru n. lese Per contrarium, his serui iuris est:ut superius do cuimus. In operis tamen ossicialibus, quas liberti patronis praestant,alia ratio est. Harum enim hoc proprium est, ut non nisi tanquam a liberto, nec nisi tanquam patrono praestentur.l.9, D. de operi liberi. Qua de caussa ita personales sunt,ut illius personae ac status mutatione ferre non pos in te ac proinde sue patronus esse desierit,nimirum capiatis deminutione media, siue libertus minima, e
rum obligatio extinguitur. l.operae, 9.D. de operis liberi.l.q,l.siue patronus,2I.D.de iuripatron.l.sed s,Io, .2,D.de inius vocand.l.libertus,23.l.patroni,39M.de bon. liberi. UNDECIΜvΜ exemplum erit ex venditione,ac proinde etiam ex locatione, conductione, mutuo, eiusdemque generis contra
Iibus. Nam vENDIT Io a Iuliano dicitur essem magis,quam iuris,l. 7,g.3,D.de curat. r.Sed huius dicti causam requiro. Accurtius notat s isti venditionem esse,hoc est,tutoriar administra
tionis, non vllius negotij ab administratione alie ni. quod meo iudicio resutatimae indignum est. Qiverebatur enim,an valeret venditio fundi iacta legitime ab uno ex pluribus furios curatoribus Dubitandi caussa haec erat, quia iure antiquo, ubi
plures curatores erant, cunctorum consensus atque auctoritas requirebaturit.pe.C.deauct. prqst. Sed Iulianus ait,eatenus venditionem valere,quatenus facti est, non iuris: hoc est, simplex factum
csse curatoris vendentis, quod ius& dominium rei venditae pupillo non adimit, nec rem a furiosis
336쪽
alienat,non magis, quam facta cuiusuis alterius a. lienae rei venditio. l.rem alienam, 29. D. de con trah. empl. ubi cum Vlp.ait venditionem rei alie
nar esse quidem vcnditionem, sed rem emptori non auferri: hoc ipsum, quod modo diximus,si gnificat: eiusmodi nempe venditionem, non esse alienationem: quia magis facti est, quam iuris., Possessionem igitur& urucapiendi caussam praebere,dominium non transferre.l. Iulianus, 17, infin. D. de rei vindic. Duo DECIΜvΜ cxemplum
in quo modum huic disputationi imponemus,eritSOLUTIO : quam Iulianus eodem illo loco scri , bit magis esse facti, quam iuris. Sed eadem mente atque sententia, quam modo exposuimus. Nam hoc si simpliciter diceretur, aperte falsum esset:
cum intcr omnes constet, solutione numorum
contineri liberationem, & ciuilem, & naturalem ab obligatione tum naturali,tum ciuili,idque ipso iure.l.vit. C. ad exhib. I.vit. C. de solui.M.1, Qvjb. mod. Oblig. toll. neque ad simplex factum, id est, num orum dinumerationem referri, sed ad debitoris liberationem.l.solutionis,3 .l.pen. D.de so lui. . 2, De except. Sed Iulianus in quςstione su
periori simillima,An recte uni ex pluribus suriosi curatoribus soluatur,respondet, recte solui: quod idem etiam Vlp. affirmat, in i quod si forte, I , ρ. siue autem, D. de solui. Verdiri Iulianus praeter Vlpianu insuper ascribit, magis ad factum, quam
ad ius,& soluentis liberationem, eam solutionem valere. quomodo λ nimirum, ut si alter curator a debitore pecuniam eandem petere instituat, excepti e submoueatur, N i si ea solutio in utilita
337쪽
tem pupilli cesserit. g.l. q. De except. L q, sa,
quis pupillo,D.de dol. except.l. non omnis, I9, g. vlt. D.si cert.petat.l.quod si, Iq. .Vlt. l. pupillo, II. l.in pupillo, q7.D.de solutionib. Itaque non in commode dici posse existimarem, acceptilatio nem vulgarei in quam obligatio rc aut consensu contracta deducta est,non esse uris, sed facti quia non ipso iure debitorem liberat, sed per doli, aut pacti exceptionem.l.an inutilis, 8. L si acceptot tum,I9.D. de acceptil.l.cum emptor, 3. D. der scind. vendit. sicuti siperius diximus pactum de non petendo facti esse, non iuris. sed Aquiliana acceptilatio , quia re & consensti contractas obli gationes in verborum obligationem deducit ac nouat, quoniam ipso iure obligatione extinguit, iccirco non dubium est, quin aci iuris caussas referenda sit. l. si ex pluribus, i 6, D. de acceptil. l. q, D. de transact.
Qua ratione poena in vindicando multitudinis delicto temperanda sit.
EC qinaestio vulgo a Doctoribus sic esset tur, Quomodo uniuersitas ex delicto obligetur. Sed aliud est Vniuersias,aliud mul titudo. nam omnis quidem Vniuersitas est multitudo: veluti populus, curia, collegium, corpus, societas.l. metum, animaduertendum, D.quod uret.caussi.i,& pass. D.quod cuius .uniuersit.
338쪽
non omnis multitudo, non omnis coetus, est um- uersitas:sed is demum, qui iure aliquo continetur.
veluti qui uni imperio unisque legibus paret. qua de caussa M.Tullius in libris de Rcpub. Populum
definit,no omnem coetum multitudinis, ded coe tum iuris consensu & utilitatis communione so ciatum . quippe, cum Coetus dici ctiam soleat de concursu,seditione,turba, & quavis alia multitudine, non iure congregata.l.qui coetus. . D. de vi
public.l. , D. de vi priuat. Dupliciter igitur hanc quaestionem tractabimus: ac priore quidem loco summatim de quouis coetu & multitudine,poste rius autem distincte de singulis disseremus. In vindicando multitudinis delicto triplex suisse veterum institutum animaduerto. interdum enim
sumptum de uniuersis supplicium video, inter- dii de solis principibus atque auctoribus sceleris:
nonnunquam ad minuendam seueritatem sortem
adhibitam fuisse. Primi instituti exempla haec extant. Liuius lib. 38: Rhegium quondam in praesidium missa legio intersectis per scelus principibus ciuitatis urbem opulentam per decem annos tenuit. propter quod facinus tota legio, millia hominum quatuor, in soro Romano securi percusi sunt.quam eandem rem Epit.1 .his tradit verbis: Legio Campana, quq Rhegium occupauerat,obsessa, deditione facta, securi percussa est. Iul.Front.Stratag. :C.Curio Consul,inquit, bello quodam circa Dyrrachium, cum ex quinque segionibus una seditione facta militiam detrectasset, secuturamque se temeritatem Ducis in expeditionem speram & insidiosam negasset, quaci tuor
339쪽
tuor legiones eduxit armatas, & consistere orditanibus detectis armis, vehit in acie iussit: postha esseditiosam legionem inc mem procedere, distinctamque in conspcctu armati exercitus strameniata coegit secare: postero autem die, similiter fossisam discinctos milites facere: nullisque precibus legionis ab eo imperari potuit,ne signa eius sum
mitteret, nomeliique aboleret: milites autem in supplementum ceterarum legionum distribue ret.Sueton. Iulio c. 69. Nonam legionem, quanquam adhuc in armis Pompeius esset, totam cum
ignominia misi iam fecit: aegre que post multas &supplices preces, nec nisi exacta de sontibus poena, restituit. Idem August.c.2 : Decimam te gionem contumacius parentem cum ignominia totam dimisit. Lamprid. in Alex. Seuer. Saepe exauctorauit integras legiones hac formula, Qui rites discedite, atque arma deponite. Pari ratione Cyziceni, qui seditione facta Romanos ciues interfecerant, itemque Tyrios & Sidonios in se uitutem eiusdem Augusti Imperio subacti sunt: scuti Dio lib.s ,& 37.testatur.sed eius rci exempla non pauca Gesseris de bell. Gall.commentaris luppeditant.Atque hae quidem primi,ut dixi, instituti cxepta sunt, ex innumeris perpauca: quo rum equissima,ut videtur,ratio haec afferri potest, quae his iuris regulis continetur: Quod a pluribus pro indiuiso commissum est, singulos in soli
dum obligat. l.semper, Is, ρ. 2, D. quod vi aut cl.
Quae poena delictis imposita est , si plures deli l querint, a sing lis in solidum debetur . item Mela, II, . 2,D.ad legi Aquit. Quod in partes diui-
340쪽
di non potest, ab omnibus quodammodo factum 'videtur.l.q,D.de Vςrb.obligat. & secundum illas iuris regulas, si plures fures coniunctis operis tignum aliquod grauius sustulerint, singuli in poe
tutores, D.de admin tui.l. I, C. de codi . furt. l.1. .vit. D.si is qui tes .lib. l.vit. D. de sicar. pari modo si cuius familia praetoris album corruperit, dominus pro singulis seruis singulas multas exsoluit.l.si familia,9.D.de iurissi.& similiter si plures serui inistriam secerint, tot iniuriae numeran tur, quot eorum personae fuerint. l. si plures,33.D. de iniur. Vnatatum& singularis causta excipitur, ex surto & damno iniuria , ex edicto Si familia furt.secisi. dic.& caussa haec profertur aequissima, ne dominus ob seruorum nequitia fortunis eue tatur: ne in seruorum nequam potestate positumst,dominum uniuersa sua familia priuare.l. I,D.si famil. rt.secisi. Venio iam ad secundum institutum, ut de solis auctoribus,ac principibus sceleris poena exigatur. euius rei exemplum extat insigne in supplicio de Campanis sumpto, apud Livium lib.36. Capuam, inquit, a Cilibus reditum est. ibi in eos qui capita
rerum erant animaduersum.Ita septuaginta Principes Senatus interfecti, trecenti serme nobiles Campani in carcerem conditi. Et paulo post: Seuere & celeriter in maxime noxios animaduersum.' Alterum extat de Soranis apud eundem Liuium lib.9. Iam Sora capta erat, cum Consides prima luce aduenere, & quos reliquos fortuna ex nocturna caede ac fuga secerat, in deditionem accipiunt .