장음표시 사용
371쪽
detractioncm quae Adiectie deberi dicitur, ex eo adem Langobardico iure attributam ei fuisse. Vbi enim de illa agitur, ita scriptum em Legitimam retinendam de his rebus, de quibus secundum
Tuscans consuetudinem ciuitatis seri consueuit. Quod quam abusiirdum sit, nemo non videt.Vertim ut illud omittamu),Estne verisimile,tam barbaram, feram & inhumana in ulla Tuscaniae ciui tale recepta esse consuetudinem: ut mater,& uxor patrisfam . duos de ipsius patrimonio trientes auferret: neq; ei liccret suis liberis, quaturnuis mul tis,praeter unum trientem relinquere nam in iis quidem quae extant Langobardorum legibus,c put hoc plane contrarium, reperio: tit.s. De vlt. volunt. Si quilibet Langobardus aegrotauerit,po
testatem habeat dispensadi de robus suis quid aut qualiter voluerit: & quod iudicauerit, stabile de beat permanere.Eodem accedit, quod si qua huiusnodi consuetudo in ista ciuitate valuisset Juperius in exponenda caus a mentio aliqua de tertio triente, de quo paterfa. disponere inter liberos poterat, facta sine dubio fuisset: nimirum , Raynutium trientem illu, de quo libere statuere potetat, suis illis filiabus attribui sic.Priterea locus cli apertissimus ex quo intelligi potest, duarum
Illarum tertiarum detractionem, de sela heredi taria Adiectar portione petitam esse. Cum cnim Alicrocha restitutionem postulasse dicitur, non dubium est,quin eorum tantum bonorum resti
tutionem postularit, quae Adiectς attributa,& re-icta, & fideicommisso destinata a Raynutio fue-τant.Atqui postea dicitur, licere Petrucio de illia
372쪽
bonis ab Alterocha postulatis, duas illas matris Adauiae tertias detroerc.ex quo perspicuum est, casnon de uniuerso Raynutii patrimonio, sed praeci se de hac hereditaria portione Adiectae attributa detractas fuisse. Verba autem haec sunt : Coram quo Altero cha bona 'uondam Rayniiiij tanqua ex caussa fideicommisi vel substitutionis sibi de bita petiit: tutore filioru ex aduerso dicente, quod de bonis illis tam tertia Clerae & leuia Adelasiae uxori eiusdein, quam quarta per Trebellianum nomine ipsius Adiectae erant ante omnia dedu cella. Quibus ex verbis perspicue intelligitur, tresistas detractiones de iis ipsis bonis sumi, qu: e fideicommissi nomine pollulabantur:neque aliun de duas Clerae & Adelasiae tertias exigi, nisi unde
Trebellianica petebatur. nam codem ex fonte omnes hauriri apparet: cum Textus eas coniunctim de certis bonis postulari ostendat: non autem duas ex iure Langobardico, tertia ex iure ciuili.Sed video quid alicui venire in mentem potast,quod tame receptae huius Decretalis interpretationi plane aduersatur.niimirum tertias illasLa sobardicas eius donationis caussa deberi, quae in libro de Findis, Morganatica: in Langobardorulcgibus & Germanorum institutis, Morgengebavocatur:ita tamen,ut Clera de bonis sui quondam mariti qui Rayniiiij pater fuerat,suam illam Mor-gengebam postulet. Primum omnium nulla hii iusce rei vel tenuissima in textu nostro facta men tio est, leinde Langobardorum legibus Morgen geba diserte vetatur csse quadrate bonorum ma ior.Edict. Lutprand.tit. .praeterea quomodo ad haec
373쪽
llaec verba accommodari ista interpretatio pote rit Altero cha bona quondam Raynuiij tanquam ex caussa fideicommissi sibi debita petiit: tutore allegante quod de bonis illis tam tertia Clem, quam tertia Adelasiae, & quarta per TrebellianuΑdiecta nomine crant deducendae. Nam si Mor gengebae illae fuerant,& alienatae in extraneum e
rant, quo iure peti ab Alterocha potuissent deinde quomodo de illis iisdem bonis detrahi Tre bellianica potuit λ Ad extremum, quid illud est, quod Altero char tribui legitima dicitur, de iistadem illis duabus tertiis delibataλNam ita omnino se res habet: ut si maxime commentum istud ali cui largiamur, tamen absurdissime ius illud ex eo consequatur: Clim uxor& mater iure Langoba dico suas tertias detrahunt, easque inter vivos a lienant, tamen filia potest 1uam de illis legitimam detrahere. Hoc enim loco statuitur, ut Alterochaede illis tertiis Petrucio veditis, sua legitima seruetur.Atqui cinat legitimariam portionem de heia reditate tantum detrahi: quae vero inter Viuos a Iihilata sunt;hi hereditate non numerari .l .seques quaesio, 68,D.de leg. sec.Neque enim, opinor, locum hic habuit, quod traditur in l. I, l. 2,& l.si totas,3, C. de inoff. dona.& l. si unquam, C. te reuo cand . donat. cum per in ossiciosas donationes legitima issa est, eas usq; ad legitimς quantitate rescin
patrimonio fuissent: si casus ita tulisset, ut Altero cha suam in illarum bonis legitimam postularet,ccrtum est illam legitimam non praeci se, de istis tertiis, sed uniuerse de solido illaru patrimo L a
374쪽
nio detrahendam fuisse. Praeterea ubi de inositaciosis donationibus,aut earum rescissione, ulla in consultationc,& toto Decretalis contextu vel minima suspicio est non enim, opinor, iudex huic controuersiae adhibitus, potuit illas donationes nondum inossicios conuictas de damnatas, ita obiter & quasi aliud agens rescindere. Nam quod ad inossiciosae venditionis querelam attinet, ubi unquam eius audita mentio est λNeque vero plura de Glossatorum interpretatione dicenda sunt,presertim cum tota illorum in tertiis deducendis ratio nemini probari posit.nam si ponamus in Raynviij bonis filis e L I I 1 I,tres autem personas Cleram, Adclasiam,& Adicctam tertias ex iis petere: non sic rationem inibimus,ut Clera de LIIo,detrahat xv III, post Adelasia de reliquis xxxv I, auferat x M. ad extremum Adiecta de hisce x II, quatuor abstrahat. Cum enim unicuique earum eodem iure, codecmque temporis puncto legitima debeaturiquis non videt, ex eadem quoq; summa singulis suam portionem attribuedamὸ neque
Cleram Adelasiae, aut hanc illi antes rendam esse sed unam simul omnibus illis tribus legitimam de toto Raynuiij patrimonio attribuendam: qua pariter aequabiliterq; inter se partiatdr.verbi gratia Y VIII omnibus.quemadmodum ex M.vit. Det inofr.tcst.superius demonstratum est. Verum,ut antea diximus, quaesitum emplastrum est, quod iaua ulcera non sanaret, sed tegeret. de quo tamen diutius non pugnarim .nam per me quidem pedibus uta trahantur,licet.
375쪽
Quemadmodum ex variis coniunctionum modis ius accrescendi cuique coniunctora etat.
V L L A toto iure spinosor aut magis perplexa disputatio cst, quam illa de iure
accrescendi. nec mirum.fuit enimvariis Iurisconsultorum concertationibus mirifice vex ta,atque,ut Iulianus testatur,agitata. l.s seruo, 3I,
D. de statvlib. deinde,quantum ad legati caussam pertinebat, tota in formulis 3e verborum conceptionibus interpretandis versabatur: quarum aliae per vindicationem, aliae per damnationem , aliae per praeceptioncm dicebantur: ut testatur.l.I, .sin autem. C.de cad.toll. Vlp.tit. Rcgul.rq. & Caius lib. Inst.2.tit.De legat.quarum formularum cum cuiusquc diuersissima vis ac significatio veteribus Iurisconsultis videretur, neque tamen illi inter se in earum interprctatione consentirent, ad extremum Tribonianus exortus est, qui formulis illisi sublatis tamen quod cuique sermulae ius a Iuris. consultis attributum fuerat, sparsim in Pandectis reliquit.Vt iam peradmodum paucis in locis animaduertere liceat, ad quam nam earum formul rum reserri quasque Iurisconsultorum interpretationes oporteat. qua de caussa nunquam sum veritus palam hoc dicere, ac libere profiteri, non modo cunctorum qui hodie vivunt Iuris Profensorum, sed ne multorum quidem veterum Iurisconsultorum, si hodie reuixissent, ingoniis ullam
376쪽
inter tam discrepantes sententias concordiam c5ciliari posse.Sed tamen quae ex tanta caligine tantisque tenebris ad aliquam studiosorum utilitatem proferri in lucem poterunt, hoc loco coimmemorabimus. Coniunctio duplex est: una tu ris,altcra testamenti. Iuris coniunctio est , quae ex rei communione intor plures eiusdem rei do minos ipso iure ita inducta cst, ut deficientis pars alteri capienti accrescat, veluti, cum e pluribus eiusdem rei dominis unus suam partem pro derelicto habet. nam ea pars alteri domino eam occupanti confestim accedit.l.3, D. pro derelict.unde vetus illud ius, ut qui e duobus serui dominis it tum pro sita parte manumitteret, tacite illam do nare socio intelligeretur, hoc est, ut pars illa defi
Pari modo pars eius fratris qui querela inosi clos agere destitit,alteri fratri qui in querela perstitit, propter iuris communionem & coniunctionem accrcscita .si ponas, 23, .vit. D.eod. Item
clim patrissa. intestato mortui hereditas ipso iure primum ad suos heredes , tum illis deficientibus ad agnatos paris ciusdemve gradus aequabiliter pertineat, si quis vel sitorum sua parte abstineret,
vel agnatorum suam partem repudiaret,Iuriscon sulti propter coniuctionem iuris statuerunt par tem abstinentis aut repudiantis reliquis capienti bus accrescere. auctore VI pian. tit. Regul. 22. &tit. 6.& l.3,g.3.l.9, D. de suis & legit.=.vit.Inst. ad Orphit.Paul.Sent.q.tit.8. .vit. Deinceps de con
377쪽
iunctione testamentaria disseredum est. nam lasciribus sit modis : re tantum, re & verbis si mul, & verbis duntaxat. l. triplici, I 2, D. de verbo.obligat. l. re coniuncti, 89, D. de legat. 3. Re tantum fieri coniunctio dicitur,ctim pluribus cade res separatis enuntiationibus relicta est: vcluti,Primo Stichum lego.Secundo Stichum lego. s.si eadem, 8. De Iesai. nam etsi verbis & enuis tionibus inter se disiuncti sunt, tame rei communione coniuncti intelliguntur.-Verius tamen &crebrius Distinctio haec appellatur : propterea. quod Coiunctio & Disiunctio in hoc genere potius ex verbis, quam ex re aestimatur. d. .8.& l. I, M.tiis ita,& g. seq.C. de cad.toll. Re & verbis coniunctio fieri dicitur, cum & una res & una enutia tione pluribus simul relinquitur. veluti, Primo &Secundo: vel,Primo,cum Secundo:vel Primo Secundόque fundum illum do lego. l. triplici, Issa, D.de vcrb. signi f. l. si duobus,16,y.vlt.D.de legat. I. nam cum & ad candem rem & uno verborum ambitu fiat vocati,non dubium est, quin arctissi me inter se coniuncti sy t. quam vocem R-CTISS IME, aut certe pare aliqua,Veluti,Sum me, aut Praecipue de sidcrari arbitror apud Paulum in d. l.I 2.ubi scriptu ita est:Nec dubium est, quin coniuncti sint, quos & nominum & rei complexus iungit. de quo ne seruulus quidem Pauli calceolarius dubitare potuisset. sed hoc significat,etribus coniunctionibus illam csse arctissiniam: atque iccirco ceteris duabus praeserri, ac potioremotae: ut idem loquitur in i .re coniuncti, 89, D. le
378쪽
tur, cum Vna quide res & unica enuntiatione pluribus relicta cil:sed tamen certis unicuique partibus assignatis. velut, Primo ', & Secundo fundum Tusc lanum aequis ex partibus do lego.d.l. 89,&apud Vlp.tit.regii l. 2 . Titius & Maevius ex parte. dimidia heredes sunto. d. I 1 r. Etsi enim unico verboru ambitu coprehesi sunt, tam e propter partes cuiq; ab initio assignatas vi ipsa separati esse intelliguntur. quia quot partes in legato factae sunt,
tot TCS numerantur. l. recte, 23, D.de verb. signifno secus ac si singuis res sing.uis separatim legatqfuissent.l. hiati simodi, 8 . s .pen.D. de legat.Ι. Atque huius solius ultimi coiunctionis modi exempla Paulus subiungit, in d.I. triplici: quam longe
aliter & legendam, & interpretandam arbitror, quam ut vulgo creditur.T tam enim illam superiorem enuntiationem, P ee dubiis est, ctcet. nota parenthesis includo. ut quod continenter sequi tur, Veluti, Titim ct e Maeuus exparte dimidia heredessunto: nequaquam ad illa proxima parenthe
s inclusa verba pertineat, sed ad illud unicum superius ante parenthesim extremum, e qui verbis tantum. Nam haec exempla, Titim ct aeuius ex parte dimidia heredes sunto: T itius A cuiusque ex parte dimidia sic legendum est) heredessunto:Titius cum Maevio expane dimidia heredes sunto: non duplicis coniunctionis exempla sunt,sed esus dun taXat,quae sit nudis verbis.neque Vere Proprieque Coiunctio est. 'uoniam,vt Celsus disputa oat,tum dei num proprie testator coniunctim legare dici tur, cum cuique coniuncto ita solidum attribuit,
ut si legatarij concurrant,suam singuli paricin se
379쪽
ranti sin altor deficiat, alter totum austrat.l. con
iunctim, 8o. D. le legat.I. At is qui verbis tantum coniungit,partes ab initio definit:& qui sibi relictum capiunt semper habuisse suas partes dicuntur r hoc est, non tantum concursu, sed etiam ab initio.l.plane,3 . . s coniunctim, D.delegat.I. l. re coniuncti, 89. D. de legat. I. Sed iam attentius considerandum est , quae cuiusque coniunctionis vis ac potestas sit. In quo multiplex distinctio adhibenda est. nam primum omnium aut hereditatis caussa est,aut lemiti. de quibus Paulus separ tim disputat in d .l.1 r. & d.l. 89. deinde alia proprietatis cmissa est, alia usustructus. tertio clim doli creditate ambigitur, aut omnes instituti sitiit ex partibus indefinitis, aut omnes ex definitis, aut permixte. quarto, vel omnes agnoscunt, vel quidam non agnoscunt. quinto, vel primus, vel se cundus, vel tertius coniungendi modus a testatore ustirpatus est. De hereditatis causa priore loco disseremus. Ergo ubi plures coheredes facti sunt, siquidem omnes agnoscunt, tum si partesdofinitae sunt, singuli suam partem ferunt. sin indefinitae sunt,aequas partes habent.l. quoties, 9. g. heredes, D. de here sinst. quod si cuius pars desecerit, qui cum aliis coniunctus est , eius pars soli coniuncto, eique inuito, accrescit. si non est coniunctus , tum omnibus pro partibus hereditariis accrescit. l. liber, 39, M. cum quis,l.heredes, Q.l .si ita quis, 66.D.de hered .instit.l. heredi, 32. l.qui ex duobus, 3,g.I,l. si quis, 3.D. de acq.hered. Cuius rei ratio perspicua est : quoniam hereditas natura sua indiuidua est hereditas ius uniuersum est: ne-
380쪽
que pro parte acquiri, pro parte repudiari potest
neque quisquam pro parte testatur, pro parte in testatus potest recedere. nisi sorte miles sit, cuius iccirco in testamento ius accrescendi non est. l. si duobus,37. D. le testam. mil. l. filius. r, ρ. I, D. dehon.liberi. qui vero sine parte scripti sunt, neque inter se coniuneti habentur, neque inter ipsos ius accrescendi competit. l. item quod, I7,,I, D.
Deinceps delegatis videamus: in quibus ius antiquum diligenter a Iustinianico separandum cst. nam iure antiquo tripartita primum disti notio adhibebatur ex formulis, quemadmodum superius ex Cato & Vlpiano demostrauimus : tum de inde bipartita, ex coniunditione, vel disiunctione. quarum de utraque praecepta Vlpianus tradit tit. Regul. 1 : itemque Caius lib. Inst. 2.tit.De legat. sed ita,ut amigmata loqui videantur. Verba illius haec sunt. Optimum ius legati per damnationem est. Quid est optimum ius legatum siue optimum te fandi genusῖ nempe, ut constare inter Omnes ar itror, quod plurimum legatario tribuit, quod est ad lcgatarij utilitatem accommodatissimum: ac
proinde quod heredi plurimum adimit , deque
ipsius iure deminuit. Damnatio enim & damnum
ab adcinptione & quasi deminutione ditium est;
ait l.3,D. de damn. ins eiusque rei argumento est l. ciuitatibus, Ira,M.I,D.de legat.I.
Quod ciuit ita sit, quid est quod Vlpianus illo
loco sic scribit λ Si per damnationem eadem res dua bus legata sit si quidem coniunctim, singulis partes debentur : ct non capientis pars in hereditatem remanet. Non