장음표시 사용
381쪽
Non enim & optimum legati ius est per damna tionem , & plurimum heredi relinquit. Quaero praeterea, quid sit quod his exponit verbis)Si duobus eadem res per vindicationem legata sit, siquidem disiunctim , 'gulis insolidam debetur. Nam hoc perspicue falsum est: cum Imperator in d.l.i, .sin autom, solius hoc per damnationem legati proprium esse assirmet ,ut singulis solidum debeatur, hoc est uni res, alteri pretium : in vindicationis
autem legato suam tantum cuique partem deberi. Sin autem, inquit, disiunctimoerii relictum, si quidem omnes hoc accipere voluerint, suam quisque partem pro ciuili portione accipiat: ct non sibi blandiatur,ut unius quidem rem, alij autem singuli sol
dam eius yei aestimationem accipere desiderent: cum hul modi legatariorum amicitiam antiquitas in uno tantummodo legati genere hoc est per damnationem susceperitoin aliis ressumdam esse existimans.
Quod eodem modo Caius supradicto loco ita tradidit: ιη sdisiunctim per legatum damnationis relicta fuerit singulis integra debeatum id est, ut προ- re ipsam accipiat, ald astimationem rei ipsius ab herede percipiant. At de legato vindicationis quid dixit
Si per vindicationem, inquit, una res multis dIsiunctim legata sit, ct singuli hane ipsam rem praesumero
velint, aequales singuli de re lexuta capient portiones. Tametsi tota haec regula alienissimo loco apud Caium posita, post superiorem de damnatione locum restituenda est: ut cuiuis facile est ex caquam demonstrare instituerat dictalitia cognoscere. Quinctiam hoc ipsum de damnationis Ic- fato paucis interiectis versibus inculcans: Praece,
382쪽
ptionis legatum, inquit, ei si coniunctim aut disiun
ctim retinquitur , Omnibus una res tantum qua nomi
nata est,debetur,non uni res,ct abj aestimatioscui in legato damnationis est constitutum: id est sicut in te gato damnationis obseruatur. Quid igitur dice mus p Foedissimum scilicet apud Vlpianum incogitantia librarii, mendum irrepsisse:& priore loco
pro UINDICATION E M reponendum T A M N ATIO N E M: posteriore
Vero Damnationem,pro Vindicationem. Id quod planissime hoc modo demonstrabimus. Si du bus eadem resper damnationem legatasit,inquit Vlpianus ,si quidem disiunctim, singulis in solidum δε-betur. Quod idem superius & ex Imperatoris &ex Caij versis apertissime comprobauimus. tantumne λ imo etiam ex ea regula, quam Vlpianus initio tradiderat,optimi. legati genus seler damnatione.quomodoλquonia heredi plurimu adimitur, legatario plurimu tribuitur. quo nihil aut verius, aut ad hac emendatione aptius dici aut excogitari potest.documentuq; habet apertissimu in l. si pluribus,qq,y.I,D.de legata.& l. quid ergo, 33, A. si quis duos, Delegat. I. quinctiam Imperator hoc ipsum ius retinuit, si modo testatoris hoc fuisse consilium aperte intelligatur. Ni testator sinquit verti De ct expressim d stosuerit,ut uni quidem νυ solida , aliis autem aestimatio rei singulis in solidam praestetur. in quam sententiam Tribonianus Pauli locum inflexit & cotorsi apertist me in d .l.s pluribus, 33, D. dc legat.I.ut facile est iis qui veterum Iurisconsultorum & ipsius stylum internoscunt, animaduertere.nam ceteris, qui Boeotico ingenio
383쪽
sunt,haec non traduntur. denique Poponius idem euidenter assirmat in l.qui duos,iῖ, ρ. I, D.de legat .r. de Iulianus in l. non quocunque, 8a, qui Caium, D. de legat. I. itemque Vlpian. in l.si res mihὶ, ro, D. de legat. s. item Celsus in l.duos,Iq.D.de usust.leg. Atque haec quidem de legato da innationis disiuncto satis dicta fiat. Sequitur a pud Vlpianum: Si vero coniunctim,velut, Titio ct Seio hominem Stichum do lego: subi sine dubio reponendum est S ATO: quia modus hic per damnationem concipiendus est iure ciuili concursu paues febant. Qitam sententiam generaliter ita Celsus exponit: Coniunctim legari, hoc est, totum legatum singulis ab initio datum esse, partes
autem concursu fieri.l.coniunctim, 8o. D. de legat.3. quod idem Paulus confirmat in l. si pluribus,33,l.huiusmodi,84,y. si Titio, D.de legat. I .l. si quis, 7. D. de usustu.accresc. idemq; delegato praeceptionis per rei coniunctionem relicto tra ditur in l.si forti dianum,7.C. de legat.& ratio est aequisiima: quia coluncti unius loco habentur: ac proinde non plus omnibus prςstandum est, quam
quantum uni prestaretur.l. plane,3 , D.de legat.Ι. Sequitur apud Vlpian in Non cocumente altero,pars eius alteri accrescit.quq sententia multis locis confirmatur.& aequissima ratione nititur, quam superius ostedimus. primum, quia quibus testator co-
iunctim legat, ijs solidum ab initio legare intelli
gitur. d. l. coiunctim 8O, De leg.I.deinde, quia co- iuncti unius loco habentur:ac proinde queadmo dii no plus duobus quam uni debetur, ita vicissimno minus uni qua duobus debetur.l.si duobus,IG
384쪽
Hactenus de legato damnationis dicta sint.tam etsi ne hoc quidem omittendum videtur, ubi co- iuncti pars iccirco definit, quoniam in eius perso
na legatum non constitit, nullum accrescendi ius es se.l.s duobus,υs,l.plane,3 .g. si coniunctim. D. de legat.I.l. si Titio, 7.D.de legat. 2. atque ita partem facere, qui tamen ad parte no admittitur. s. g.
Sequitur,ut de legato vindicationis differamus. Si per vindicationem s sic legenduin esse se perius diximus, & mox planius intelligetur) eadem res
duobus legata si si quidem conivnstim, singulis partes
debentuν. Quam regulam Caius his continiat ver bis : Inteν legatum vindicationis ct damnationis Hyasimilitudo es, quod per legatum vindicationis e damnationis coniunctim id eH,duobus aut pluribuου
una res in legato dimissa fuerit, in utroque legato simul ab omnibus praesumitur. Imperator aute aequitatem his ostendit verbis: quia coniuncti propter vii ita in scrinonis quasi in unum corpus redacti sint. l. l.1, . hoc ita. sird plinius Celsus in il .l. con iunctim, 8o,D.de legat.s. Quare sequentia videamus: Et non capientis pars iure ciuili in hereditate remanebat. Quod certe cuiusmodi sit,assequi con iectura non possum. nam ad damnationis qui dona legatum reserri non posse silpcrius satis plane fa tisque copiose demonstrauimus. De vindicatio- , nis quoque legato testimonia extant sole ipsa cla xiora in l.I,y.sin vero, C. de cad.toll. LM Tuio, qI, D. de
385쪽
D.delega.2.l. si seruo,3I,D.de statvlib.l. Titio,ῖ , cum ii. seqq. in quibus de hoc ipso vindicationis
legato tractatur, D.ad leg. Aquil .l.Ι, . pen. &l.siquis, 7, Dc usust. accrest. Quid igitur statuemus nempe hoc ipsum,quod iam ab initio monuimus: discrepantes inter 1e Iurisconsultorum hac de re sententias Dissic: &.Vlpianum eorum opinionem
secutum esse, qui partem legati per vindicationem deficientis heredi relinquebant: quasi melior enset heredis in hoc genere conditio, quam in legato damnationis: quod & heredi plurimum adimit,& legatario plurimum tribuit. Quare super est,ut reliqua Vlpiani verba exponamus. Quod si disiunctim,mo iit quia insolidum debetur. in quo dubitandi caus a nulla est, quin a reliquis Vlpi
nus non dis senserit: quorum aliquanto ante sententiam hanc suisse docuimus , ut singulis partes singulae deberetur.Nam idem alio loco suam sententiam in cam partem accipi velle ostedit,si mo do testator non communicandi, sed solidi virique legandi consilium habuerit.l. si res mihi, 2o,D.delegat.3. quam eandem aliorum quoque Iuriscon sultorum mentem suis se Imp. non obscure profitetur in d .l. I, .sin autem. & in l. si pluribus,33. D. de legat. I.His igitur ita constitutis, deinceps illud
animaduertendum est , plurimi reserre,virum co- iuncti omnes uno eodemque modo , an alij uno, alij altero modo coniuncti sint.nam inter eos omnes qui eodem modo coniuncti sunt, ius accre
scendi competit aequabiliter,pro portionibus sci licet hereditariis. quippe, cum solidit illis ab initio
tacite relictum intelligatur. d. l. coniunctim, So.
386쪽
D.de legat 3.Inter eos vero quorum alii viro , alii altero modo coniuncti sunt, qui re & verbis coniuncti sunt, ijs qui re tantum coniuncti sunt praeferuntur, potioresque habentur, ut soli deficia lentis socij partem obtineant. quasi qui coniunctiores sint, & in unum corpus coacti. d. LIq2. Pars autem eius qui re tantum coniunctus
cst, deficiens iis pro portionibus hereditariis accrescit. l.liber, 9. s.3,D.de hered .instit.l. Maevio, qI, D. de legat.2. Primus & Secundus heredes sunto.Tertius heres esto. No sient tres partes aequales.sed Primus & Secundus in unum semissem cogetur. alter Tertio relinquetur.l. Attius, Π.d. l.
liber, 39. .Titius, De hercd.instit.I.7, D.de usustiaccresse. Ergo Primo vel Secundo deficiente quadrans Primi soli Secundo, vel quadrans Secundi soli Primo accrescit.l.heredes, 63,D.de hered.instit. quod idem de substitutione iuris est.l.cohere di, i, de vulg. substit. Et huc reserendum cst ius illud accrescendi, quod filiabus aut nepotibus prqteritis antiquo iure concedebatur.de quo Im per.y. I, De exhered. lib.Vlpia.tit. Regul. 22.Paul.
sentent.3,tit. . ut si plures extranei sint instituti, silia praeterita, tame quasi tacite instituta in semissem instituta intelligatur. quasi illi re &verbis c6- iuncti,hsc verbis tantum disiuncta sit.quod si filij instituti,filia praeterita sit,partes illis viriles ause ret.quasi propter tantam familiae unitatem & re& vcrbis fratribus coniuncta silerit. Reliquum est, ut videamus quid intersit interius accrescendi,quod in proprietate,& illud quod in ususructu cotingit. Primum igitur illud inter cst
387쪽
est, quod in proprietate tum demum admittitur,
cum alter non concurrit.In Aufructu,utroque casu, siue alter non concurrat, siue alter concurre
re desierit.l. I,=.2, De usust.accresse. Itaque in usu fructu ius aecrescedi proprie vereq; dicitur: quo niam pars semel alteri quaesita tamen eius morte ad socium accedit.in illa autem ius non decresce di verius appellatur.nam in proprietate posteaquam concursum est, spes omnis accrescendi su blatae at in usu fruetii etiam posteaquam concursum est,& socius partem tulit,tamen accreste di spes est .Eius enim morte ususfructus no vel adtestatoris, vel ad ipsius mortui heredem , sed ad socium alterum fructuarium accedit.d.l.I, .2, &Paul.lib. 3.tit. s. . cum coniunctim.Secunda disse rentia est, quod proprietarius suam partem non habens ius accrescendi no habet.l.si totam, , Deacq. hered. fructuarius quanuis suam partem non habeat, accrescendi tamen ius habet. l. si Titio, Io, Delvsuflegat.l.s Titio,33. . vlt.D.devsuis.vbi ratio haec profertur: quoniam in proprietate portio accrescit portioni: sicut alluvio accedit fundo.atchm vnsfructus sit personalis, non portio ni,sed personae accrescit.l.& an eadem, Ιη .g. I, D. de except.rei iudi c. Tertia differentia est, quod portio proprietatis semel acquisita, & post amissa alteri non accrescit, portio ususfructus accrescit. d. l.I, g. 2.Vbi ratio haec prosertur: quia ususfructus quotidie constituitur, & legatur.quippe, qui in quotidiana perceptione consstit.l. I, D. quan . dies leg. ac proprietas eo solo tempore constituitur, quo Vindicatur. l.l.I,ν. 2. Itaque si coniun Aa
388쪽
37O ctio duobus vlasfructus legatus sit, uno mo tuo ususfructus eius non ad proprietarium redi bit,sed ad alterum in solidum pertinebit : ut ait Paul.Sent.3.tit.6. . cum coniunctim. quod idem Vlpianus de usustuctu seruo communi legato respondit in d.LI,De viast. legat.
389쪽
eiusdem potestate essent,pe cuniam mutuatus, post mo tem patris ei soluit. quassitum est, an repetere possit. Respondit, utique quidem pro ea parte qua ipse patri heres extitisset, repetiturum:pro ea Vero qua frater heres extiterit, ita repetiturum, si non minus ex peculio suo ad fratrem peruenisset. Naturalem
nim obligationem quae fuisset, hoc ipso sublatam videri, quod peculi j partem frater sit consecutus. adeo ut si pries egatum filio ei deisque debitori id fuisset,
ctio huius debiti a fratre ex eo fieret. 1aque maxime consequens esse ei sententiae, quam Iulianus probaret: si extraneo
quid debuisset, & ab co post mortem pa
390쪽
372 FRANC. HO T. DIS P. tris exactum esset,lantum iudicio eum familiar erciscundae reciperaturum a coheredibus fuisse,quantum ab his creditor actione de peculio consequi potuisset. Igitur N: si re integra familiar erciscundae agatvx,ita peculium diuidi aequum esse, ut ad quantitatem eius indemnis a coherede praestetur. porro eum quem aduersus extraneum defendi oportet, longe magis in eo quod fratri debuisset, indemnem esse praestandum.
Iurisc. in eandem Africani legem
Vetus renouata disputatio. VODEVIGINΤI iam anni sunt,cuin in, hac legem scripsi videri mihi mendum irrepsis A se foedissimum:modesteque ut mea natura& consuetudo semper tulit sentcntiam illam mea
exposui.Post etiam anno Μ.D.L X II II,cum essem Valentiae, commentationcm eandem retractavi:
nouissique aliquot argumentis sententiam illam meam veterem confirmaui. Ac sperabam sore, ut siquis vir doctus eam emendationem improbare vellet, disputationem suam eadem qua usus erammod