Orderici Vitalis angligenae, coenobii uticensis monachi, Historiae ecclesiasticae libri tredecim; ex veteris codicis uticensis collatione emendavit, et suas animadversiones adjecit Augustus le Prevost

551쪽

540 HISTORIA ECCLESIASΤICA. sm iure. 1 8JΡDo tali ergo eventu contristatis pietas Dei suffragata est. Nam non procul a scala nutu Dei quamdam po tam i , quam retroactis diebus explorantes viderant, a sinistra parte palpantes invenerunt, ipsaque seacta quantocius ingressi sunt. Τunc nimius fragor exortus est, et uberior dimicandi occasio Christianis succrevit, Turcisque somno vinoque sepultis crudelior Decis angustia obvenit. Gentiles, dum periculum imminens effuge Pe vellent, in Christianos impegerunt; et impetum evitare satagentes, dum nesciunt, in repentinum mortis discrimen ceciderunt. Bua mundi vexillum, ipso jubente, in urbem elatum est, et contra municipium, quod erat in urbe, in editiori colle collocatum est.

Christiani, ut' nonas junii, seria iv a), Antiochiam

Obtinuerunt, et innumeros paganorum ibidem interemerunt. Nec aetati, nec sexui, nec cuivis conditioni nocte illa indultum est. Nox ambigua erat, et ideo promiscui sexus nullum exceperat. Dies illuxit, et qui morabantur in castris, tumultuantibus populis et reboantibus lituis exciti, vexillum Buam undi viderunt et agnoverunt, et de capta civitate gavisi sunt. Ad

552쪽

LIBER NONUS.

portas igitur cucurrerunt, introierunt, sociosque toto Disu adjuverunt. Turcos, Subte ugere molientes, si quos iuvenerunt, impigre caeciderunt. Quidam etiam Turcorum per portas et Iugerunt, quoniam impetuosis Francis incogniti suerunt. Cassianus i) autem, Turcorum dominus, Antiochiae Admiratus, inter fugientes delituit, et aufugiens, in terram Tancredi pervenit, ibique, suis equis, sodaliumque suorum, ad extremum sessis, coactus substitit, et in quoddam tugurium divertit. ΙΙoc ut Suriatii et Armenii, regionis illius accolae, quibus multa Cassia

nus mala secerat, compererunt, ex eis sere XX COD-

cursum in eum secerunt, apprehensi caput a amputaverunt, et Buam undo praesenta erunt. Unde, et ipsius gratia et optata libertate potiti sunt. Infelici sortuna deceptus sic periit Cassianus. Incertum habeturata totius expers coniugii discesserit, an ad disquirendum a contribulibus suis adjutorium discurrerit. Illud certum habetur, quoniam si castellum suum introisset, sibi suisque opportunius consuluisset. Plateae Vero et

i) Le veritat te noni de re gouuerneur, qui a ete appeto Caspienpar Elienne de Blois; Darsi an par Altinrt d'Aix; Baghilian, Gratien, etc., par d'autres historiens. parati et re Bagui-Sian, d'apres leghi gloriens orientaux. Cetait uri prince Schoucide. Ce que notre au- teur designe ici par Ie novi de terre de Τancrede, etait Ia portion dela Cilicie, conquise par ce valliant guerrier avant te siege, et oii se trouvalent les villes de Malmistra, Alexandrette, Laodicee, etc. Dans la letire qu'Etienne de Blois ecrivit a sa sem me Adele, sons la date du 29 mars, it annonee que lyarmee chretienne possedait d ba en Syrterent sol xanto tant villos quμ chatea ux. α) Volci la deseription qu'Alberi d'Rix nous donne de cette telo :Caput vero mirm grossitudinis erat; aures latissimae et Pilos. E: ca-yilli cani cum barba, quin a mento usque ad umbilicum ejus Profluebat

553쪽

542 HISTORlA ECCLESIASTICA. fui eius. 1098Jomnes civitatis intercapedines ita densis erant occupatae cadaveribus, ut liber Demini daretur incessus. Compita nimirum et viculi caesis impediebantur co

poribus ; unde horror et laetor nimius quibuslibet incumbebat viatoribus si . X. Auditis rumoribus de capta civitate, multi, qui ad ejus adminiculum confluxerant, vel adhuc confluebant, perempti sunt. Alii, in municipium recepti, evaserunt. Alii vero vitae suae fuga consuluerunt. Sensa

dolus a)autem, Cassiani filius, Curbaran Do S , magis

tro militiae Soldani, Persarum regis, occurrit, et cum multis fletibus diros patris patriaeque casus retulit. Hunc Dimirum Cassianus, dum obsideretur ab occidentalibus, ad liberationem Antiochiae multis invitaverat legationibus. Tertia die, postquam civitas Chri-

i) Le mseme historion ne donne qu)une ideo asseκ mediocre duhutin quo les eroises trouverent a Antioche t infra tantiam dioersi generis et eoloris son sciit qu'it 3 avait de la murpi e blanche); piper quoque et pigmenra plurima : vestes et pupiliones gentilium . tesseras

er aleas; quin et pectiniam, sed non mtitiam inoenerunt.

554쪽

stianis subjugata est si , Sensadolus Curba Patino

municipium imminens urbi, et se, et omnia sua contradidit, ipsumque multis quaestibus et lacrymis ac promissis in Christianos commovit. Curharaianus a tem erat audax et bellicosus, prudens et dives, lau

disque cupidus. A Calipha a), gentis suae Apostolico, in

Christianos saeviendi licentiam acceperat, seque noureversurum, donec SJriam et Romaniam, Apuliam quoque sibi subdiderit, juraverat. In viribus suis valde confidebat, quia secum gentes innumeras habebat.

Adjuncti etiam erant illi Damascenorum rex s5 et Ierosolymorum Admiratus 4 . Turci et Agareni, Arabes et Publicani, Agimitae, Curti 5) et Persae,

si sut en esset des le samedi 5 mai, suriendema in de Ia prisod Antioelio, que la eitadelle de eetis vilis sui remi se 1 un osseter de Kerhoga. M. Porioulat nous apprend que cet te sorteresse, doni tesmi nes subsistent eneore sui le troisieme manaelon ton allant de rouest vers rest) do 1'eneein te de la ville, etait rectangulatre, et surmoni de qnatorie petites tours, doni sept vera Porient et sept vors Poeei dent, comme te dit Pauleur dia Belli Saeri His oria. α) Ainsi que nous venons de te dire, eo D'etait pas du caliso, mais de Barhiaroli, que te prince de Mosmul avait reeu sa mission; et quant 1 Ia permission de tuer dos chrotiens, it saut eire aussi igno

555쪽

M HISTORIA ECCLESIASTICA. svi aure. l098JAgula Dorum quoque tria millia illi adhaerebant. Qui

serro undique loricati erant, nec Sagittas, nec lanceas timebant, nec praeter gladios arma in bellum serebant. Tales tantique hostes ad Pontem Ferreum castra metati sunt, et firmitatem illam confestim ex Pugnaverunt, et omnes extimplo interfecerunt, reservato castelli domino, serreisque vinculis alligato, qui vivus et vi Dctus inventus est, bello peracto i). Agareni arma vilissima : ensem scilicet rubiginosum, et lanceolam, et arcum aspernabilem quibusdam pauperculis diripue runt, et Curbaranno ad improperium Francorum cum magna irrisione obtulerunt; quae ille nihilominus cum cachinnosis exprobrationibus in Corosanum mi sit, et vanis jactationibus vesanos idolatras in Chris

tum excivit.

Dum haec aguntur, Curbaranni mater de civitate Aleph ad filium accessit, et de his quae inchoaverat

aeriter cum redarguere coepit, eique, quod vinceridus esset a Christianis, et eodem anno, non in bello, morte subita moriturus, manifeste praedixit. Erat enim senex, ut te centenaria, et suturorum praesaga.

Colligebat etiam multa de constellationibus mulier sortilega, et geniculorum a , multarumque discipli

556쪽

fx', xi' ausii 1098J LIBER OCTAVUS. M., Davum conscia. Jactabundus heros lugubrem matrem

superbis promissionibus compescuit, et tertia die a1 matus in oppidum sibi commissum, cum Dimiis viribus, venit. Christiani obviam Ismaelitis exierupi; sed immensum multitudinem et sortitudinem illorum perferre nequiverunt. Extemplo in civitatem refugere copicti Iunt, et in angusto portarum i agressu multi, repentino impetu sui lucati, perierunt i . Turci enim vehemoti teP eos aggreSSi Surat. Incubuit ergo Chi istia Dis magna desperatio. Alii tamen alios consolabantur, et in die n crastinam de proelio concionabantur. Aliquilamen, ultra jus et sus meticulosiores, nil dedecus sui

Doctu de fuga cogitaverunt. IV illelmus su) cnim di Grentemai fuit et Albericus si ater ejus, Guido Trus selliis et Lambertus Pauper s), aliique plures hesterni

belli timore perterriti Sunt; et ut tu craStinum ausu gerunti solliciti, funibus per murum demissi 'sunt.

Uiide ad suam diuturnam igi)Ominiam, furtivi Funam-

557쪽

546 HISTORIA ECCLESIASTICA. fausto i098Jbuli vocati sunt i . Tota nocte per abrupto Praecipitiorum ambulaver urit, et eum multis comitibus ad Portum Sancti Simeonis pedites, manibus et pedibus excoriatis, devenerunt. Ibi multas na Ves re rerunt, et Dautas, in portu Vacillantes, Crudelibus lautitiis terruerunt , dicentes quod a Turcis Antiochia capta esset, set ibidem Christiani a paganis deleti essent. II is audi tis, nautarum alii anchoris abrupti S mare jam sulca hant, et carbasa Crepitantes in auras obliquabant; alii pigritantes dissimulabant; omnes tamen in commune turbabantur et pallebant. Dum haec agulatur, ecce Turci subiis, littora explorantes, advolant, imparatos et timoratos nautas trucidant, rateS in portu remorantes spoliant, ignibuS appositis Concremant, et desidiosos homines pro voto dilacerant. Pugnaces urbis muniones pondus Turcani belli tota die sustinuere, subitoque Sapientum consilio murum de lapidibus impolitis et sine caemenis inter civitatem et Oinpidum α) aedificavere. Ipsa cnim maceria opportunum, ut defenderent se, Christianis praestitit auxilium, impo tunum autem Turcis impugnandi peperit impedimentum. FParaci tota sedulitate Propter murum armatias istebant, nec Somno, nec quibuslibet aliis cura D-di indulgebant. Interim sames pedetentim convaluit, et ObseSSos, ut equos et asinos, et si quid aliud immundum erat, devorarent, compulit. In tanta egestato fideles invocaban L Dominum, ct ipse exaudivit

558쪽

Dominus Jesu g cuidam sacerdoti, dum in basilica Sanctae Mariae pernoctaret, et pro amicta Dei plebe

orarer, Semisopito Cum SanCtorum Coetu apparuit, et

de fornicationibus, quibus Christianorum catervae cum alienigenis, seu Christicolis, meretricibus polluta erant, querelam deprompsit, asperasque minas lupananti multitudini adjecit. Interim splendida crux super caput ejus resplenduit, qua presbiter Redemptorem mundi agnovit, et devote pronus adoravit. Tunc heata Maria, misericordiae mater, Sanctusque Petrus,

apostolorum princeps, ceciderunt ad pedes Domitii Salvatoris, piisque pro amictione Christianorum supplication thus, mitigabant iram minitantis, dotique' rentes de pagonis, qui sanctam domum Dei suis tu piter macul uvexant spurcitiis. Finitis supplicanus Matris et apostoli precibus, Sanctus Sanctorum adquievit, vultuque iocundior, presbytero praecepit ut Omnem populum palam castigaret, ac ad poenitentiam omnimodis invitaret, et fideliter conversis ex parte Dei securus promitteret quod infra quinque dies opportunum illis auxilium Deus providoret. Haec presbyter cum jurejurando Super sanctum Evangelium

et Wrucem coram Podiense episcopo et omni munitudine eontestatus est. Populus confestim nil lameritum convertitur, et de reatus sui consessione alius ni iam

cohortatur. Sulsusi ora fletibus, cineratis capitibus et Dudis pedibus, ornnes in ecclesiis passim Orant, Domini petunt auxilium et rogant Consilium. Iuraverunt omnes duces communi decreto quod nullus, quoad vixerit, de illo subterfugeret collegio, donec Jerusalem adissent, et sepulcrum Domini deosculati suis sent. Tancredus etiam juravit quod quamdiu xL mi-

559쪽

uisTORIA ECCLESIASTICA. fausto 1098Jlites haberet, cle Ierosolymitano itinere Non recederet. Christianos ergo haec inspiratio inultum animavit, corroboravit et exhilaravit. Petrus Abraham, quidam clericus de Provincia, comitibus suis visionem hujusmodi retulit : Ctim obsia feretur, inquit, Adtiochia, IOrisque patri Premere mur anxiastia, multimo qus Penuria, Sanctus Ambeas vostolus mihi πρaruit, Honretique suum interi anti intimauit, et in ecclesiam Sancti Po-tri i , quere in lurc urbe est, introduxit. Ibique mihi quem iam locum demonstrans, dixit : Noveris volo quoniam, postquam hanc urbem intraveris, hic Ianceam invenies, quae latus Domini Salvatoris ita cDuce

perforavit. Hoc munimen sacrosanctum est, et Christianis specialiter amplectendum est. His ita dictis, vostolus dima ruit, et Hemini, quia 'Dideriam Prop landi , si citi mihi fuit. Cuta aulem urbe, iterum eum leui apostolum υidi. Quare, inquit, pusillanimis, lanceam non abstulisti Et ego : Domine, si inde loquerer, quis mihi crederet Noli desperare, ait vostolus, Doli desperare; sed scito pro certo, ut dixi, tibique demonstravi, omnia vera esse. Haec nimirum revelatio multum satigatis proderit Christia Dis , utpote quibus pro lancea profluet considentia salutaris. Infra quinque dies visitabit eos Dominus, et poteti leveruet eos a Persequentium manibus. n Petrus autem

consilium hoc sibi divinitus insinuatum comitibus suis patefacit. Sed populus discredebat, et testi sicantem

560쪽

s, o, iunio I 097J LIBER NONUS. 540 subsati Dahat. Ille vero perstitit, et jurejurando a stirmavit, populusque tandem jurauti credidit, viresque

istinas in tolerandis poenis resumpsit. Interea Turci, qui in castello erant, sedulo Francos incursabant, et illi e contra pro posse suo resis lebant. In primo conflictu Rogerius de Barii evilla occisus est si , , et a Christianis in ecclesia Sancti Petri cum magn0 luctu sepultus est. Erat enim nobilis Normannus, milesque pulcher et probivimus. Quadam die Turci tres Christianos in quadam turre incluserunt, neu Franci, tribulatiora thus tabescentes, inclusis adminiculari ausi fuerunt. Duo ex eis graviter , ut De rati exierunt de tiari e . Solus IIugo: Psentiatus, praeliator acerrimus, de exercitu siodest edi de Monte-S hioso, tota die viriliter defendit se. Stravit etiam duos Turcos, nullis coadjutus auxillis, hed sola manu Persequentium obstitit turmis. Vere fuit hic vir audax et magnanimus, et inter omnes bellicosos praecipua laude dignus. Nimiis calamitatibus nostrates tunc fracti suerunt, qui unum ex suis tota die pugnantem viderunt,

nec succurrerunt; clamantem audierunt Maec Praponderunt. Cum duces vocarent milites, Non con enie-hant; cum litui clangerent, in domibus latitabant. Immo inermes et exanimati, hellum diu rogaturentilio imrebant; jamque, velut exanimes, in glorii et imbelles, mori praeoptabant. Mamundus, aliique duces, dum exercitum nimis

defecisse viderent, ut eos saltem ad murum usque,

si)Ce ne surent pol ut les Τ rcs dc Ia ei tradelle, nisis coux dia dehors qui tuerent Rogor de Barnovit tydes to 6 niat, probahlement dans lemarais volsin de la porte dii Cliton.