장음표시 사용
41쪽
De Abselutione Iuramenti. Lib. I.
De verbis ipse iure, ipso que se, cto. Cap. X.
3 Accingi error et explicatione ver.
ri Cum ino iure dicimus,factum Iudia
explicatione secutis se multos ex no his& ex his limsu quoq; ut plerumque in similibus f
palam est,quorum interpretationes conferre, superuacaneum nostro instituto iudicauimus,sunt enim varia I a vera e
positione aberrantes, illud tamen pro certo comperimus a multis huc usque tactum, dicas potius vellicatum, a paucis vero absit verbo inuidia absolutuma fuit se t; nam quod ample, I copiose, ut in caeteris omnibus agit Andr. Tiraq. vir apud nos, cum doctrinae, tum maxumae aut horitatis in l. si unquam in glos.
tendit, ut quid liversit, fiat ne cliquid ipso iure, vel per sententiam statueret, multas enim disserentias in illa restri Pr sit, quod etiam prosequutus e si s Ronche allus. in tract.de reis. super princ.l. a. illiustit. ubi post multa residet, nihil reserre, quod ad rei essectum cosequendum, fi t aliquid ipso iure, aut per sententiam, ita ut tametsi aliqua,& ipse dia scrimina statuisset prius ex diametro tandem Tiraquello obstitisse videatur ' Neuter vero ex ipsis, vel ex alijs, item
quos viderimus propria nomen claturae origitium attigit, praeter Pranciscu Dua. renum virum nostra memoria politioris . elegantiae eruditissimum, fuerat autem GulieL Budeo. magna familiaritate coniunctus cuius nos opinionem sequuti, quae ipse nouiter; ac per belle excogit uitici tra ta men pla3ij suspitionem, multisq; a nobis additis adseripsin lubet, quod eo liMntius secimus, quia tacito . Duareni nominet a Ioanne CorasThoo' losve probatissimo viro transtripta postea verbatim inuenimus ini, seruitutesia. 3. e. de seruir. & de eo fortasse Du renus conqueritur in Apologia quan contra plagiarios suorum operum conscripsit, sed ad rem veniamus ; Veteres iureconsultos inquit materuin i in MF ctionibus isde in litem iuran. tius ciuile vetustius, ad disserentiam iuris prael rij. IPSVMIVS uocare selitos sit se. Pratior enim qui iuris citi ilis custos dicebatur,tollendi quidem illud, aut a rogandi latestatem non habebat,sed interpretatio, eatendatioq: illa quae ex bono, aequo fit psi permittebatur Quod
igitur emendando, interpretandoq; c
nituisset, licedi I US dicetetur, tamen quia i bus, ad iureciuili erat inserius, ius illud primatium, ex quo pia ortium t originem ducitκxprimere vole res iure
et consulti l l PS V M IV Sappellaru ne tametsi quandoq; & ME RV M, ET 8 UTRICTUM IVS, quod inplari.
bus locis inuenies, vel SOLLEMNE,
ut in l. nec ex praetorio Ede regciurinon
42쪽
SIVE IPSO IURE, IS USU FRv. CTUM HABEAT, SIVE PERT VITIONEM PRAETORIS, Nl. HILOMINUS COGENDvM ESSE USU FRUCTUARIUM C A V ER E;
haec marenus, cuius mentem sequutus Franciscus Hoto nanus auctor apud nos probatissimus licet & is Duarenum taceat alios locos consimiles addit in suo commentatio iuris in vecto ipso iure; ex quibus locis, sunt enim fere eandem verba,Duarent explicatio comprobatur pro qua nos inserius, alios item textusa nullo ipsorum deductos contulimus, ex quibos ut haec quae diximus cum vulgari usitatione constramus, hoc pland
mus, factum iudicis nos excludere, de ideo eleganter,&expressus Vlpianus,
CESSARE PARTES PRAETORIS, voluit, UBI IPSUM IVS NOS MVNIVISSET. l. ex causae S. i. si de mirio. Ia quae omnia mani sestet Aecursij lapsum osteri lum,dum in L 3. E de seruitutibus explicauit ipso iure, hoe est de S VBIILITATE IURIS, lacus autem de aequitate. Hoc ergo, quod ptasta, ac purior . iureconsultonim Aetas ipse IVRE diaxit, ut in locis praecitatis,& in I. I. g. I. de curato. surio.& in s. si libertus in prin .cip. ssidetur patrum ociat si is quem
de excusa. tuto. & in I. interdum in D. de oper.liber. ω in t .si ambo ff. de compensati Pleriq; ex nostris labente latini sermonis elegantia, barbare sicut, & in a multis IPSO FAGTO dixerunt, quos Alexa n. cumulat cons. I 39. viso puncta La .lib. aientiens.& ipse nihil inter se has dici ioa es ipso iure, ac ipso facto disserte, idque passi in in omnibus casibus, in quibus necessaria non sit Iudicis sententia, usurpatu videmus, ut scribit Bar. in l. i.ε. de his qui notan. iniam Bal. in praeci. l. a. de duo. reis. & speciatim declarat Archidiac. in cap i. in fin.de limmici. lib. 6.dicens nullam requiri sententiam, ubicunq ; iura ciuilia, vel canonica
dicut IPSO FACTO VEL IPSO IURE& alibi. idem Archid. in c. I. de rescript.
lib. 6. exponit IPSO IvβE IPSOQv EFACTO, hoc est sine alio hominis asminiculo, idem si dicatur 1 HOC lPSO
ut in l. in pupillo C de solutio. & in cap. cum secundum de haeret. lib. 6. id quod EO IPSO dicitur, quod idem importat,
ut per euudem Archidiac. m ' quia saepe, de in cap.auaritiae de electio.l.5.2 scrib:t Neapod. noster in coliueiud.Nopintil. de filiis lam. testare volentibus in veri .e' ipib,&Card. in clem. i. de electi
ubi speciatim exponit EO IPSO, HOC EST MNE SENTENTIA, ex quibus adde Lucam a Penna in rub . de iure pisci. versdecimo, qui ' ipse vim huiuscevetbi IPSO IURE est qualiter senti jt,t metsi adhuc rudi interpretatione explicet, dum inquit IPSO IURE idest T
spicit, ut pro eo quoque vox ista accipiatur, quod dicimus directo RECTA VIA STATIM, & IMMEDIATE, ut
ne dum nulla sententia, sed nec aliqua partium exceptio requiratur ipsa enim iuris auctoritaς statim nullo, nec Iudicis nec partis adminiculo concurrente d
Quibus autem casibus necessariumst Iudicis stidium, ut saltim declarat
ita sequatur intenti iusiusquam alibi
43쪽
De Abselutione Iuramenti. Lib. I.
ex Ronchegallo habes quo supra Ioco citauimus, quem latius videre poteris, dum tamen hoc interim lector intelligas, quae hic a nobis sunt explicata, a paucijsimis,ut diximus, huc vjque tacta sitisse. Sed iam ad exempla relaxationis
De iuramento illicito. Cap. XI.
I Iuramentum illieitum, vel illisio eontractui adiectum, nullum x Iuramenti di nitio ex Canoniatis.
3 Alia di uitio ex Cicerone. Turpe iusiuranda remitti, sicut tu
pes conditiones.s Octa conditiones iuramenti. 6 Illieitum iuramentum, quod pro se dicatuγ ex AuguIZina. Item ex Iussimiana. 8 Eu,ad absolutionem iuramentudita
aliter consileratur ex lege eanoni ca,quam ex lege eiusti. y υ enim aduertendum ex qua sta te contrabentium vertetur illisia
I o In relaxando iuramento illicito non ea nee aria partis citatio secundum cardinalem. II Aulbor tamen contrariam opinionp
I x Interdum nuga etiam assolutis r quiritur.
ra Transgressor issicisi iuramenti a ceptor es quam obseruator. I Scienter iurans illicitum in quid im
Is Ad cautelam tamen flet concedi absolutio. Is Et erit potius defacto, quam de re cemate.
ordine prioris habilit tionis, consequens est, ut antequa ad
alias particulares quaestiones veniamus
relaxationis quoque, seu plenariae abs Iutionis exempla statuantur, quae ad plurimum, ex instascriptis contractibus constant, nempE dolato, simulato, vs rario, contra prohibitionem legis, de contra bonos mores, alijsque eius gen ris multis, quos ipso iure lex nullos, reddit, ut in propria cuiusque capitis tractatione declarabimus, verum qu niam , ut hi contractus, ideo maximε prohibentur, quia generaliter illiciti sunt, consentaneum fuit de illicito iurameto generale caput submittere, eriti que illius principalis conclusio i, iuramentum illicito contractui superadditum, aut id ipsum illicite praestitum nullius esse roboris, aut momenti, deducunt Canon istae ex cap. ad nostramia teras,& cap. cum contingat, dc ex cap. quanto de iureiurand. dc a a. quaest. q.
per totum id quod ipsa quoque arguit iuramenti descriptio: Nam ut Hosti ea. scribit in summa illius titi in princi de Sylvestri. in ver. iuramentum 3. alijq;, omnes t. Nihil aliud est,quam assertio, vel negatio de aliquo licito possibili, vel honesto, sacrae rei attestatione fir-3 mata, quod de breuius t , de elegantius Cicero iusiurandum, assimationem esse religiosam quoties, quid, quasi Deo teste asseritur: Inde si religiosa res est iusiurandum. satis, de super ex hoe Blo intelligimus , nec turpe aliquid, nec illicitum continere, aut firmate posse; Est enim Religio, ut Nonius Marcellus scribit, Deorum cultura, idque passim, praetermissis quoq; canonicis institutionibus, ipsa ciuilis lex ostendit si, ut maleficium fiat promissum, ut inquit Vlpianus in L iuri uentium is de
44쪽
p1ct. nulla est obligatio ex hac c γnuentione,& in l. non erit s. sed & si quis C de iureiurand. si quis inquit illicitu niusiurandum , scilicet improbatae religionis detulerit, videamus an pro eo habeatur, atque si iuratum non esset, quod magis aegistimo dicend am, & in l. filius is de conditio. instit. quae facta lae- idunt pietate n, existimationem, vereca diam noltram, & ut generalius dixerim contra bonos mares fiunt, nec facere nos posse creden sum esse Paulus ait.
Adde quod, de Vlpianus scribit in I. inconditionibus in fin. Ede condit. & de- monstra. t sicut turpes conditiones romittuntur, ita & turpe iusiurandum. Verum quibus ex causis reddatur iura. mentum illicitum multa Hastien. scri- . bit in summa illius titui. num. 4. quae sub uno versu octo capita concludit,
quae postea in discursu speciatim declas rat.t Q is cui, quod,ad quod, per quod,
cur, quomodo, quando, quem ordinem Ioan. Andr. quoque tenuit in nouellis in cap. tua nos col. a. de iureiurand. de
Rosed. concivis in libellis sit per auth.
Sed quod ad propositum nostrς quς-
stionis pertinet, cum de iuramenti Ob- isi seruantia tractatur i, illicitum iuramentum in uniuersum dicimus, si ex illius obseruantia utraque salus contrahentium, spiritualis scilicet ,& temporalis, vel saltim altera periclitatur cap. penul. 22. q. q. ubi legitur de quodam Vbaldo qui iurauit se non ministraturum necessaria matri, & statribus, & sunt Augustini verba. Nec credo sacramentum ad hoc debere fieri, ut iniusta iuratio, suorum bonorum sit iniusth iurantibus expoliatio, de accipienti alterna damnatio, periurii nam ue percutietur poena,per quem Sacrolanctum Euagelium
ad iniustum, & illicitum, & Deo minus amabile quasi testimonium iustae,& h
manae petitiones adducitur,soueat itaq;Vbald. matrem, de fratres, de lugeat si coactione, R timore iuramenti aliquid
defuit matri, de Ambrosius in subsequoti canone, quod est ultimum eiusdem quae itionis,& causae post longam illiciti tractationem quisquis inquit se iuramento firmauerit aliquid facturum, qua vel corporalis, vel spiritualis salus adimatur, & sine qua utraq; salus r parari , vel confirmari non possit, fidem promissim seruare poohibetur, de aliat multa tidque lustinianus quoque Imperator statuit in authentico scenicas, non solum si fidei uisores praestent, quo in loco adeo his canonicis sanctionibus
conformatur, ut ab eodem Ambrosio,
aut Augustino scripta quis existimet, quae Imperator ille Illustrissimus sanxerat. Non enim inquit si quis ab aliquo
iusirandum acceperit, quia cccidet somstan, aut adulterabitur,aut aliquid aget tale, illicitum oportet seruari iusiuran- du, ut pote cum sit ita turpe, & illici ut, & ad perditionem perducens, de paulo insertus,magis autem subdit i eo amabiliter poena periurij si qua O .nnino est
poena) contra eum, qui iusiurandu exi, git conuertenda, quia amplia secudum Card. 3 S. cal. r. procedere ne dum qu seruantia iuramenti inducit mortale peccatum, quo casu vergete dicitat in interitu salutis, sed et si tantum veniale induceretur,quod dicitur salutis, dis 'dium, dc no interitus glo. in c. si aliquid de iurei v. Arch. in c. quavis de pastit. 6.8 i Quod aut ad absolutione pertinet, utrum illicitum iuramentum aliqua a solutione indigeat, aliter lex ciuilis, albter vero canonica iura intelligunt, generaliter namq; Vlpianus censuit de iureiurando remittendo opus non esse praetorem adire; semel enim per praei rem remissum per singulos amplius remittendum non esse. At iure canonico
non est ita generaliter intelligendum, stillicitum iuramentu seruare prohibetur 9 f, sed in primis aduertendum ex qua
parte contrahentium vertatur illicitum, nam si ex parte illius, qui iuramentum recepit, turpitudo aliqua, vel illicitum adsit, aut etiam, ut inquit Turrecremain d. c.penui .a a. q. q.in modo,& tepore
45쪽
De Abselutione Iuramenti. Lib. I.
adimplendi iuramentum, alijsuh circa-
stanti js, ex parte vero iurantis, nullum immineat in obseruando peccatum, o
ligat quidem iuramentum personaliter
ut non contra ueniatur, proindeq; neces saria est absolutio, quae tamen non obstante aduersarii contradictione facilε
concedetur,uerba sunt Panormi. in cap. I.num. 3.dc in d.cap.cum contingat col.
scelere adimpletur, id quod repetitum est a Bonifacio VIII. in regula in malis 1 3 de re&tur. lib. 6. t Illiciti namque iuramenti acceptior est apud Deu tranigressor,quam Obseruator c.ubi periculum S. pen. de elect lib. 6.& in authen. scenicas quem locum paulo ante adduximus, ibi cu oporteat agnoscere huiusmodi tramsgressiones magis Deo placere, quam tu 17. vers. septimus est casus per rex. in d. 1 siurandi obseruationes t His ergo casi cap. I .& cap. debitores, ubi de usurario contractu ad plenum habes ,& hac ratione motus quia nihil obstat aduersa-
o rij contradictio i, sensit etiam Card. d. cons 3 s. quidam habens via ues filium
col. a. quod in relaxando iuramento illi licito, partis citatio non requiratur lnos admittimus actenta distinctione tradita in eapite, an partis citatio requiratur, cum enim de totali relaxatione tractetur, omnin5 citari pars debet, terit enim suum iuramentum, ut licitum defendere nisi notorium esset nul- Iam posse defensionem competere, &quod lassiciat ad absolutionem obtinε- dum, iuramentum non posse seruari sine interitu illius, qui iuramentum accipit non minus, quam sine interitu salutis ipsius iurantis respicere habes plenissime ex Aymo. a quo innumeri res runtur in consi is a. circa testamentum a num. 6. t si vero salutis dispendium ex
utroque contrahentium, vel ex promi, tente solum resultet, nulla prorsus requiritur absolutio, Ba l. in c. quanto num. a. de iureiuran. Imo iuramentum, quod in hoc casu altero ex tribus comitibus caret , quorum uno deficiente non obligat ut per Rubeum concI 2. num. . propria
authoritate transgredi licet, Abb. in is-
pius citato cap. cum contingat col. I 6. verc secundus est casus, & in c. venerabilem nu. et de electio. & in c. olim ubi glo. in versde tacenda veritate de accusat.Guid. Pap.q. 63.late Henr.Boch. incsi vero de iureiura. pro qua conclusione est tex. Opt. 2 a. q. q. in malis ubi dicitur in malis promissis rescinde fidem, &quod sequitur impia est promissio, quebus, si illicitum scienter quoq; iuratum
suerit, in temeritatis tantum culpa pro
babitur iurans, de qua poenitentia est genda, Abb. in c.sicut ex literis de iureiuran. necesse est enim,ut qui male iurat, dignam agat poenitentiam eo quod nimen Dei contra illius praeceptum, sumpsit in vanu c. necesse 2 a. q. q.& cicum
quidam S. illi de iureiura. Adde quod
Bal. inquit in c. r. nil. 6. eod. tit. absol
tion5 non esse in huiusmodi iuramentis necessariam, quia expressum est vitium
inserma promitrionis; quod aute i itur
ind. g. illi,proxime citato, eos qui iurant non loqui patri,vel matri, vel sorori,aut eisdem humanitatis subsidia non exhibete ablatuendos esse quod ijs que hucusq; diximus aduersari videtur glo. ibi intelligitur l absolutionem illam n5 ex
necessitate, sed ad cautelam potius impartiri, 2 etia Geminiano placuit tacita in glosa in illa conc6o. num. 6 I. quam rursus sequuntur Host. Abb.de Imol. ibi, qui dicunt hunc esse verum illius textus intellectum, quamuis Innoc. Card.& Fely.aliter conentur textum illum i terpretari dicentes absolutione necessariam esse quoties promissio potuisset in aliquo casu sine salutis interitu seruari, quod innumeris argumentis reiicit C
uarta in cap. quamuis in princia. par. nu.
q. cui nos opinioni subscribimus, illud
insuper deducentes,s Aug.Berous scribit lib.famil. quaestio. cap. 28. Absolutiones istas peccatum non arguere, sed potius declarare iam esse iurantem ipso iure absolutum tunde abselutio de fa-I 6 cto non etiam de iure censebitur, sicut Inno. aduertit in c. i. in versabsoluimus
46쪽
infin. de iureiurati. quod si quis eius rei rationem optet, respondemus ubi animae periculum vertitur I tutiorem viam ligendam esse cap. Iuvenis de sponsa-h. Ideoque quoties absoluentis adest copia petenda est ad cautelam absol tio, sin autem periculum, vel interesse aliquod ex petitione immineat omitti non minus poterit, ita decidit de excommunicato loquens, Villauren. in summa, cui Aurea Armillia inscribitur in veri: absolutio S. 3 9. de ante illum de ibiicito iuramento speciatim tractans L .cas a Peana in I. I. r. col. C. qui milit re non possunt lib. I a. & Card. Zabaret-Ia cons. 3 s . quidam habens unuin filium col. a. in princ. dc facit in arg. II. quaest. 3. can. antecessor. ex quibus, ut ad nos redeamus clara fit nostra principalis c6elusio, nihil esse in huiusmodi contra. ctibus, aut iuramentis,quod seruari de beat , Ideoque ad totalix relaxationis materiam capud hoc quam maxime pertinere , quod si adimpleta sit promissio, non minus esse repetitioni I cum,ut latissime lac Iobat in cons. I 6o. visis,& diligenter consideratis lib. . per totum, ubi multa de repetitione indebi ii , de quod per errorem datur non o stante iuramento. Et Couarta uias in re gula peccatum in I .g. 2.panis, & in S. a.
latissime tractat, quando possit retineri illicite exceptum , aut etiam non danti restitui, sed pauperibus erogari, de quid faciendum, quando is qui dedit, in eadem ruit turpitudine, de qua re,vide omnino elegantia iura in I 3. de φsside con
Postlant vero illiciti actus alioqui prohiti non nunquam liciti fieri idque per extremam necessitatem comtingere solet , qua statuitur interdum licitum esse furari, quod omni iure prohibetur, Item de patri ob semis necessitatem filios vendere, Item ex alijs circumitantijs multis, quas congerit C uarruvias quo supra loco citauimus.
De contractu contra prohibbtionem legis. Cap. X1.s V M'M A V M.
. I,Contractus eontra probi bitionem l
git ipse line nussus,o si celeb mirum Dissica Ec ex eo nec naturaeis ineatis oria
3 Etiam si irae Uterisu non procraeu
A racis continet clausulam deo
6 Es tuetur ne dum except oeoed ut principalim etiam agere possit a nussitatem. 7 sit ratio concedendi in booων tractu aboliuionem iuramenti. 8 Et eur necessaria si eonira Alam habeat obligationem.' Submittuntin in Me aliquae deesarationes, O prohibitionis sciet
ιο Probibitio, interdii publico adiguat - δε priuaro faueri innititur. ir Idque aut principaliter , aus cum
I; Exemplum prohibitionis ob publiea utilitatem de renuntiarione munietis clericalis.13 Aliud exemplum in prorogatione insantiae. r Aliud de alienatione rara, quae ad bussunt a fixae. Aliud de prohibita alienatseudorumis An prohibitis obfa rem publicum intelligantur ieeundum leges ciuia
36 Prohibitis ob Iamrem priuatum to litur per iuramentum. 37 Etiam quod in consequentiam cou- tineat publieam utilitatem. ι Exemplum in alienatione fundi ae tarii, quae Armatur iuramenta.
47쪽
De Absblutione Iuramenti. Lib. I.
io Fallitflantea iurast non alienare.
rigat verba in rem, vel in perso
a amc ut actui in fraudem legis.
ctus scilicet co-tra prohibitio' nem legis, quip
illicitii nihilominus appareat, non quia perpetuo inius tu, sed quia prohibitum,r quod ex se licitum esse potuisset, testautem per quam vulgaris regula cotractum contra legis prohibitione inhumipso iure nullum esse, perindeqqe iuris ione haberi, ac si nusquam celebratus fuisset,vulg. l. non dubium C.de logibus, ibi. nullum contractum inter eos videri volumus celebratum & paulo i setius non solum inutilia, seu etiam pro infectis haberi volumus & in I. conditiones E de conditio. institutio. condiationes contra edicta Imperatorum cinquit Martialis aut contra leges, vel quq legis vigorem obtinent scriptae pro non scriptis habentur,ac perinde,ac si haereditati, vel Iegato scriptae non essent, haereditas, legatumue purecapitur, post quos,& Bonificius Octavus, de reg.tur. lib. 6. Quae contra ius fiunt debentc im, quit utique pro infectis haberi f. hine a lia ,ex non minus constitutissima conclusio, & huiusmodi contractibus, quibus lex resistit, nec ciuilem,nec natur lem obligationem, subindeq; nec acti nem ullam oriri, aut fideiussorem accedere l.si non sortem ubi Ias in princ. si de
condi indebi.l cum lexn l.sed & si ser- ui,ubi omnes fi de fidei utaribus', quanos conclusionem eo quoque extendimus, etiam si legis verba ulterius non procedant,an nullando actum quem fieri vetuit t. habet namque prohibitoria lex tametsi simpliciter loquatur, der gatoriam, atque ut sic dixerim annullativam claululam annexam, By.& Fulgoc in s Ias, in septimo notab. super d.
in clemen. I. de iure patro. id quod si pius nostri dicunt, quod contra legem fit, ipso facto intelligi retractari,de quo Boetitate decis I.nu. I 6.de alibi ipiam mei promtiorem posse aduersus actum contra legem factum venire cap. si quis praesbiterorum cum ibi nota. de reb. E cles, non alte.Liubemus C. de Sacrosam Eccles. l. i. C. de liberali cau. Et fusius
Alexand. lib. I .cons et et .num. II. Rursus. quoq; t quod expresse reuocare potest' ipsemet, qui fecit quod proximum est priori dicto,i. quemadmoda C.de agi
col.& censi. lib. II. Innoc. in cap. nosti de electio. de multa I seri in titi qui suc-; ces Atenean.col. antepenui . f Atque itidem non exceptione tantum, promitte tem ex actu nullo tueri, verum quoque
posse ad triginta tamen annoc principaliter de nullitate agere, petedo pronum tiari contractum nullum, & cessari qua tenus de secto processit quemadmodum docet glos. singui. in l. si dolo. vers. p nul Qde rescinae vendi. de Phil. Fran. iacap.dilecto φ quaestione num. 9. de appellatio. & no. in cap. constitutus de in . intesti resti. & multa Bologninus in as
Ex his plane intelligimus,quod ad iuramenti obseruationem pertinet, nihil esse in his contractibus, quod possit iurameto conualidari ; Atque ideo absoluendum esse iurantem, qui cotta dispositioite legis,ne dum communis, sed Gliam municipalis iurauit, de iure communi Vlpianus probat in I. iurugentium S. di generaliter C de pact. generaliter
48쪽
3 8 Ioannis Camilli Biloestae .
inquit, quaties pactum a iure communi remotum eii, seru ari hoc non oportet, nec legatum, nec iusiurandum de hoc
ad actum seruandum est, Marcellus lib. a. Digestorum scribit , de statuto vero aliue municipali tex. suppa citatus in l. conditiones isde condit. instit. ibi contra leges, vel quae legis vicem obtinent
Huius relaxationis duplex a nostris ra tio tradditur I. quoniam contrahensi ramentum turpiter recepisse intelligitur contrahendo aduersus legis prohibitionem, Abb.in cons ror. lib. I. Feder. destia. cons.26 .& Ang. Perusinu 1 consit Iso. col. 2. Altera quoniam legis prinhibitio obligat cotrafacientem ad peccatum mortale, ut scribit Bar. in I.siquis pro eo E de fideiussb. cuius opinionem in eo, quod attinet ad hunc articulum, an legis prohibitio obliget estrafaciem item ad peccatum latissime examinat Constantius Rogerius in tract. de lcgis potentia par. 2.in cap.de lege prohibiti- ina ; sed praeter illum videatur omninb
s quare autem ad buc necessarium sit
absolui iurantem cum nulla fundetur obligatio ex illo contractu apertius stendit Rota in antiquis decis. o. alias 6. sub tit. de iureiurand. concludens iuramentum appositum in contractu a iure reprobato non ligare quarum ad hoe ut contractus valeat, sed bene, ut iurans
suum iuramentum seruare debeat, id a aliter nos sima in generali capite res
Haec autem quae ita generaliter super legis probibitione dicta sunt, quam plures recipiunt declarationes,senti ut enim
nostii, diuersam esse prohibendi rati nem , diuersumque subinde effectum, si legis prohibitio publicum fauorem respiciat,vel priuatum,Item si priuatum
utriam in contrahentium personam, an
vero in rem, hoe est contractum ipsum verba dirigantur, & si in personas con- 1
trahentium, adhuc reserre, utru credit ris, an debitoris persona, atque item si-uor consideretur,quate ne generalis μ que dubia nostra remaneat absolutio, aliquas harum prohibitionum speties pr-dinatim prosequi necessum fuit, quaru
multas ex Bar.mutuati sumus in repetit.
si quis pro eo E de fideiust. cuius dicta
per i a. latissimas conclusiones examinauit Couarruvias in repet.cap. quamuis par. a. multas eiusdem Bataopiniones
improbando,ndnullas etiam in dubium reuocando,id 2 ante illum Imol. quoq; fecerat in ca. cum contingat, rubi ad decem membra, siue principales distincti nes Bar. conclusiones discussit, sed nos infra scriptis,& quidem communioribus exemplis contenti fuimus,ne studiosum lectorem moremur, aliena interda tram
scribentes, dum satis sit ad eosdem C uarruvias, & Imol. si maiora lector dosideret, illum remisisse.
o Stat igitur principalis distinctio, Iesum, siue dispositionem prohibitivam
interdum publico aliquando etiam prii uatorium fauore introductu fuissetitem quae publicam respicit, utilitatem, aut principaliter respicit, aut secundario, principaliter tunc intelligimus nun s lum si expressim publicus fauor adi jciatur,sed etiam si expressa ratio super illa fundetur, ut ex instascriptis exθplis demonstrabitur, secundario aurem quando intuitu principaliter priuatae utilitatis Ira emanauerit, licet i n consequentiam publicum bonum respiciat, exemplum in dote,quae multa obtinet priuilegia ad mulieris filiorem principaliter introducta, Interest tamen Reipublicae dotatas esse ad replendam liberis hominibus cuuitatem, quemadmodum, & illud interest, recte omnes sua substantia uti, ubicunque igitur principaliter in publicumfluorem actus 1 lege prohibetur, iuramento minim E confirmari ante omnia
concludimus, his illud deducetes, quod in ore est omnium non posse ius publicum priuatorium pacto remitti, aut d , rogari t age enim primo clericum que-piam laicum sibi Iudicem iurato etiam pacto constituisse, utique cum prohibitum sit in fauorem,& priuilegium totius ordinis
49쪽
De Abselutione Iuramenti. Lib. I.
ordinis clericalis, ne clerici seculatia subeant iudicia priuata pactione huic publico iuri derogari non potest, ideo nec . iusiurandum seruari, quod contra canonica statuta illicitis pactionibus inso matur cap. si diligenti de soro. competen. Quod in tantum verum est, ut nec Episcopo consentiente, clericus hoc facere possit glosnotab. in cap. significasti eo titi Alexand. cons. 8. lib.& col. I.Soc- cin.reg. 6. incipien. clericus, & post hos Rotandus a Valle in cons. q. num. II. subdens ncccosuetudine,nec allicr hoc
induci posse s Item si agant partes ad prorogandam Iuvicij ciuilis instantia,
cum publicae utilitatis gratia statutum si,triennio tantu durare, non posse prorogationem valere, neq; iuramento firmari glo. est in l. r. g. sed & si Iudex, E. de iudi . quam Bati sequitur in l. si quis pro eo, & las in I. properandum in min.
num. 2I. Abb.in c.pen. I .eod.tit. ubi carteri scrib. praeter Felyn. qui contrarium tenuit. cui responde, ut ex Couaruuias quo supra citauimus num . rursus,cum
ea quae iuncta sunt, & aExa aedibus, is gari,aut vendi, idcirco ptohibita sint, ne publicus deformetur aspectus l. Senatus
cum concord. is de contrahen. emptio.
legatum,aut venditionem illam iuramε- tum non firmar, Bar.in d.l. si quis pro eo ct in i caetera ffde lega. r. His addit C uarruvias non posse a*ti domiua agrum vendere,Colonos vero retinere,qui suerant illius culturae adscripti, quia hoc publici fauoris gratia inducitur, ne detrimentum agri cultura patiatur l. a. & l. quemadmodum C.de agricoli. & censi. as lib. I i. t Addamus quoque nos,&illud quod Asiliet. scribi in constit.regni constitutionem divae memoriae num. 6 I. &duob.seq.quoniam propter fauorem publicum rei seudalis alienatio prohibetur cum ipsa utiq; sintseuda de publico non posse alienationes illas iurameto fimbri, Ideoque hac ipsa ratione fieri, ut iuramento non obstante possitis, qui sine assensu alienavit iure proprio reuocare, quod lex illa spetiatim iubet e grata Ilus omnia argumenta, quae in principio huius capitis deduximus indifferenter ad hanc partem adaptantur,quoties lex ut iam diximus ob publicum fauorem principaliter aliquid prohibuerit, tunc enim, nec etia Iudicis auctoritate accedente iuri publico derogari potest, Bata& caeteri in d. l.a.C.de agricol. & censi. quod an aeque obtineat probibeatur ne aliquid a lege ciuili, ac si a lege canon,
ca, tangit Marc. Anton. Baueta in tracti de virtu. iuramenti nu. 3 o. ubi de ibi lenitatibus iuris ciuilis loquitur,an earum omissio iuramento suppleatur, conci
ditque minime suppleri, aut validari, si in prohibitione sollenitas fuerit publicum fauorem respiciens tSed Io. Hannibal. post alios in l. nemo potest num. a 9q.fide lega. I. contrarium tenuit ibi, que subtilissime , quod iura canonica non considerant ius publicum, prout de iure ciuili, ideoque putat illud ius publicum , tamquam consideratum a lege ciuili posse per iuramentum tolli, quod
nos verum non putamus,hac sola rati ne, quod omnes leges ciuiles a canone approbatae censentur, in eo, in quo non sunt correctae vulg. tex. in c. a. & quae ibi
ximi procedit quando de aliqua mate ria spirituali non tractatur, ut dicunt cano. in c. fin. de solutio. ca igitur in hoc nulla spetialis eanonum prouisio reperiatur,remansisse,intelligimus,quod sublatum non est.
Secunda huius eapitis conclusio, si de priuato sauore tractetur, potest sereuniuersum traddi t Quodcunq, pactum principaliter priuatam laedens utilitatε, si aduersus legem fiat iuramento firmari, etiam si lex prohibitoria clausulam habeat decreti, quod aiunt irritantis S. in nullo,& S. D.de rescrip. lib. 6. Felyn.
in cap. cum dilecta num.7.eod. tit. Dec. in cap.cum accessissent num. 3. de constitutio.& Aret. in L nemo potest col. q. deIeg. 3. t Neque aliter obstabit, quod saepins ex priuatorum utilitate publicam nasci, quod nostri secundario publicum
50쪽
blicum vocant, ideoque inseparabilem quodam modo esse a publica priuatam
utilitatem, ut Crotus tenuit in l. t. num.
178. is sol u. matrim. quonia cum in aliis cuius fauorem prodiit constitutio,illum accedit,& iura mentum mulierli dotis. ti non praeiudicat, quod ultimum tuae obtinere intelligimus, si mulier sine liberis decedat, si enim liberos relinquat, obstat eis renuntiatio, nec locus ea re- consideramus, quein praecipuE, ac prin- at stitutioni dotis i , sed, & hac eadem ra cipaliter lex inspexit, non eum, qui in consequentiam, & secundo loco conssi; deratur . t unde cum lex fundi dotalis
alienationem prohibet, l. lex. Iulia. Edesundo: dota authen. siue a me C. ad Uelleian. idemque praecipue in mulieris sa-uorem, deinde etiam Reipublicae, cuius
interest eis dotatas, Alienatio illa iuramento conualidatur cap. cum conti
gat,& licet mulieres eois titilib. 6.quod co quol: nonnulli extendunt, siue soluendo, siue non ,remanserit Vir. Imol. ind.cap. cum contingat in I. not.dc Alcia.
cons. t 2 7.quod an aeque procedat, si a tea mulier iurasset non alienare dotem nec alienationi consentire, nisi sollemniter, & Iudice aut horaate , communis
est opin. quod noni per glo. singui. ubi
omnes in d. ca. licEt mulieres; super qua conclusione videdas est omnino Coras. in I. admanendi nam. 3 t. sede iureiura. qui prius contra commanem insurgit, tand:m illam subtilissimis argumenti defendit, de hanc cautelam Bal. dedit in sua praetica, quae sub illius nomine ci cusertur prope fin. subiit. de cautelis,d: remed.q. qui dixit posse duplex remedium adhiberi, ut uxori non obsit tur mentum, nec co sensus alienationis, primum, quod iam diximus, ut mulier ipsa ante dotis traditionem, vel in ipso contractu dotis iuret nullo unquam futuro tempore consentire alicui alienationi, vel obligationi sun di datalis, nec rerum pro date obligatarum; nam si postmodum contrahat,etit secundum iuramentum priori contrarium, ae proinde illicitum, c. intellecta. de iureiuran. de iam specul.de emp. de venLI. tertio loco. vetaro di nota. t Aliud remedium, ut is: Qui datem numerat, illam sibi reddi stipuletur, tunc enim non filiae, sed dotanti actio quaeritur de rei uxo. est. l. vni S.
tione pactum de non succedendo tur mento firmatur,jin priuatorum gratia principaliter a lege reprobatur , quia modico contenti praesenti, facile suturae quamuis opulentiori haereditati renuntiant, i. cum bi in princ. si de trans merito igitur iuramento validari, ned; a
solutioni locum esse, nisi alia subsita soluendi causa c. quamuis de pactis ia6. ubi propria est tractatio renuntiati num laturae succellionis. Tertia conclusio, quae pro limitati ne praecedentis deseruiet, si lex veta verba prohibitionis in contrahentium personas direxerit, ut si dicat, quod mulier nullis bonis mariti renutiare possit,
vel aliquem alium contractum facete, vel si dixerit: nemo cum minore contrahat, nemo cum tamina, iuramentum
boc casu nihil operari: censuit Baci in L si quis pro eo num. 9. dc iterum lac La 6 o. sequitur Calder. cons. q. ta.de iureiuran. ubi multa ad materiam. Gemin. cons. I .col. pen. ut dixit, quod plus ea prohibere, ne persona actum saciat, qua iubere super re ad personam spectante, hoc idem tenet Anchar. in d. cap. cum contingat,ubi ImoL & caeteri comunem
hanc opinionem exiissimant,cum tamen
non desuerint, qui contra senserint d ducentes id quod nos verius putamus nihil reserre, quod lex vetans quid fieri, dirigat prohibitionis verba in rem, aut in personam, cum causa prohibendi potius, quam verba in hac re attendamus ,&quod actus prohibitus seruari possit absque interitu salutis, pariter in
utroque casu concurrit, ut Imolae visum sitit in d. cap. cum contingat, & tenet Aret. dicens hanc esse communem opinionem canoni statum in cons. q. col. r.
asseritque Bar. opinionem in hoc ab omnibus repraebea si Aleati cons 38. vita petitiona