장음표시 사용
221쪽
mille fuerintipedites vem sexaginta mille; ac nihilominus, lata erat rerum in castris affluentia quanta in optima Republica beneq morata ciuitate usquam potui detinueniri .Quamobre oppugnatio imserebatur tormentis,atque machinis,die ac nocte,muros quatientibus,ac etiam urbanis in Regi ad eos a continua oppugnatione diuertendos, irrumpentibus; nihilq. Vtrini intentatum relinquenti . bus,quod aut oppugnationi, aut propugnationi esset necessariunt sed factu est,ut ex nostris cetum equites, qui in eruqabentes impetu fecerant,ac per porta eos rareanam,quae fuerat a custodibus ciere
licta in urbem copulerant, cum illis permistii nitam irreperint; ae uindecim interemptis sarracenis, incolumes in stra redierint ostridie id ipsum tentames Aquitani Narbonense Antistitis, sanracenorum pugnandi usus gnari; quorum mos est primo, magna cum vociferatione impetumin hostes facere;deinde subitis, quasi
ter a vertentes,se recipere , ut irruentes in se hostes, aut in infidias deducant,aut sese demum in alas atq. in orbe extendentes, illos circumcludant.Vnde Aqqitani eos tanquam fugientes insecuti, m ro appropinquates,inmitis fuere lagittis conlixi, magnoq. accepto
dano in castra reuersi. Ac no multo post ,repetinis frequetatis er ptionibus, forte dii ab exercitu nostro sarraceni in urbe compellu-tur,atq. Iacobus suos ne ardore pugnet admisti hostibus, sese in n. be immitteret,remoratur, muro appropinquansis agitta ictus in frote vulnus accepit,non admodu periculosum ieis necesse ei fuerit. sese in tabernaculii recipere; ibit se continere diebus aliquot,propter consecutu ex vulnere faciei tumorem, eoq. aspectu impeditu
oculum.Sed post diem quintu coualescens, minime se cotinere potuit,quin prodiret in puulicum,ut Se suis animGadderet; Sc hostibus ob illam vulnus elatis , detraheret; nihil enim ei magis in delici js erat, quam cum comilitonibus suis seo enim loco strenuissis queq. milite habebat versari: usqueadeo assuetus armis erat. itq. ut magnanimus,utq. perdiliges, sic omnibus militaribus sunctionibus sese immiscebativi n5 sumi modo Imperatoris, sedgregari j quoqmilitis munus irri pleret:pers eq. acciderit ad subitu, repeti nu'. a morti strepitu ut noctu e lecto cosurges, arma,& militare sagu supra interula indueret,arripiensq. gladiu ui Tiso nomen erat,Motione,' isti ' missus.
222쪽
Rissus iiij sortissimus habebatur in hines serueret. Intereapetrus Cornelius,5: Simon Vrrea ,siquid se dignum edere cupientes, in- eio Rege lalijsq. proceribus conuenientes, turrim quandam porta: Boatellanae proximam oppugnare statuerunt: in eamq. ad tertium diem de tertia vi lia turgentes,iuncta suorum cohorte, impetu feeerunt sed qui fropugnabant farraceni,quamuis numero pauci tame opportuultate loci,atq. teloru copia, eatentiSieiturrim q. validis
sme defenderiit quoad subito aperta porta illa, tantus erupit farracenorum immeiu ut proceres cinii sui accepto damno,ab Oppu-dinatione estiasserint , quod iniqui I hie Rex tulisinon tam ob acceptuni damnii iactim illosco meruisse dicebat) quam quod intulsu suo turrim aguel Si fuerint: ltituitq ut postero die turris oppugnaretur Quiredi luculo cu equitibus ducentis,&quattuor peditu
cohortibu tu una ex machinis,concursu facto, atq. lagittarijs incoparentes propugnatores intentis turris cocuti coepta fuit que adeo
omni ex parte munita erat ut uniuerso fere exercitu oppugnante illata decem tantumodo presidiariis militibus defenderetur. Exquo elato illi animo usqueadeo atq; securo erat, ut& nostros derideret, de socios qui se adiuuaret,nullos admitteret,quinimmo in nostros qui ad deditione eos inultabant, intentius collinearent. Quamobre, renita naphta a Regijs immiss),obuia quaeq. corripiens, magnu α- citauit incendiu,quo turris usqueadeo ardere coepit, ut tota cu propugnatoribus quos inges sublatus fumus suffocauerat, cobusta corruerit;tanta celeritate thmae,ut omne sociorum diligentia Scopem l raeverterit.Quapropter urbani videntes,se,omni defensione,auxiioq. destitutos atq. comeatum S alimenta deficere, cu nullas ea aea state fruges collegissent fuerat enim eorum ager ab exerci tu, ante quam ellent matura illae vastatus in deditionem omnes inclinarui:
ad eamque Zaeni persuadendam mittere urbis primarios; aut si renueret, ipsum cogere, statuerui. Per id temporis cum Iacobi fama, eiusque gestarum rerum ploria viai uersum orbem peruagaretur, atque optimi debellicosissimi Imperatoris nomine celebraretur, imperiorque potentia , ocarmis caeteris Christianis Regibus habereturi ab italis olim orbis domitoribus, ipsoque lummo capite ac Romanae urbis Rectore accersitus est,ut afflicta tandem,propeque O a prostra
223쪽
prost falx Italiae, maxime vero sacrosancta Romana Sedi, opem sera et quas Felix ricus Imperator eo tempore.iniquo bello, & coiit meliis summa cum impietate affligebat,multilq. calamitatibus. Se cladibus persequebatur, atrociis imis Cremonensi, latuanae SIT ic menti nobilissimis ciuitatibus bellu inferens, quo Italia omnis cocussa erat,totiq. interminatus ille fuerat, se sub acerbit simu ea missuruna iugum. Ad qua rem luscipiendam saepius aGregorio IX. Po. Max. rogatus est Iacobus, Federicum impiu omnino esse,atq. anz.
themate dignium linin: proptereaquRdso modo insitam matrς
Ecclesiam, uec Christi saceraotescospirauerat,sed risaeuus,& inliti, manus in Henricum natu maiore filium acobi coplobrinu, ad Regnum Germaniae adicitam manus iniecerat, ipsi m qijnsa πρώintruserat ac proptereaquod Potificias partes foueret,non solu Regno,sed vita priuauerat. Vnde Mediolaness,Bononiensis,& Place tina,praestantii mae Italiae ciuitates, quibus eiusmodi bellu ia immine bat,legato cu literis Pontifici js ad Iacobu miserunt qui summii precibus ab eo peteret,ut Ecclesia sacrosanctae,atq. uniuersae Italia quibus ab impio tyrano ultimum excidium parabatur, subueniret; Ecclesiasticiq praecipue ordinis, de Imperi j tutela susciperet.In eius
aute expeditionis lumptus cl. milliu libraru Imperiali usi cloquebantur & in singulos annos,nira atq. annuos redditus,qui Imper toribus in Cisalpina Gallia pendebatur, promittebant: seq. patroni, de sensoris,ac gubernatoris loco ipsum; Romana vero Ecclesii, protectoris habituram ac totam demum Italiam,patris,patriaeq. liberatoris nomine perpetuo donatura. Legatis auditis,atq. magnifice exceptis, tu respondere parat eos deduci iussit per castra; iple vero conuocato consilio ex Regina loemina prudelissima,&Olcensi
Caesaraugustano,Vicensi.& Segobriceli Antistitibus,una cu Teplario de Hospitali pro magistris, alijs sq. Aragonensibus Catalanis proceribus proposuit qua breuistime. Expeditionem Italicam offferri sibi, quo tempore in Valentina oppugnatione esset : proindextram viri pr.eferret, ab ipsiis exposcere. De qua re ardua sane. di L scilique, postquam in utramque partem satis disputatum est ι tamdem communi omnium sententia deliberatum fuit, ne fauenti, aspirantiquet torti et atq. ad permagnas, degravissimas res benege- O rendas
224쪽
rendas sese offerenti deessset; diuini quippe esse numinis, ad tantunegotiu vocari, quodc Ecclesiae sanctae subueniret,& Italie succurre: ret,ut Catholici Regis inde nome tantopere a maioribus suis expetitit,ipse forti dextra acquireret Valetinas enim res,in eas esse angustias adductas,utcu tanto exercitu,facile possent earu intra paucqs dies potirint' coduplicato victoris nomine Italicam expeditione iobire. ae deliberatio cii Regis magnanimitate valde conuenies,
rem eo deduxit ut in ipsis castris Rex cu Legatis pacisceretur.AR. in primis, ipse recepit,le in Italia duo millia equitu ex nobilitate delectorum bellico cum apparatu tras missurum N in Lobardia, Marchaareuisana,aut Romandiota,ut petebatur, bellum cuFederico Imperatore eumi tequentibus ciuitatibus,vsq. ad internetione gesturum . Quibus rebus c5stitutia,Legati, qui Regias res,& potentia longe esse maiores fama apprime recognouerat iatq. Regis erga se liberalitate experti fuerant sti cum illius mandatis in Italia reuernitur. Verum non multo post, aut versutia & calliditate Federici, qui aduentu Iacobi extimescens cum Pontifice vel fye in gratia redie. rit:aut quod ciuitates letius multoq. remissius in apparado bello se gesserint;vel potius, quod minime diuini numinis fuerit;vtpro subeundo Sc sustinedo alieno bello id quod domi gerebat, d e tereret.& Regnorum res turbarentur;iccirco cum ab illo abstinuit, tu V lentinum felicissime confecit Itaq. Septembri mente cu esset in iugo Sol,lamq. non una parte tantum , sed crescente exercitu, Vndit: obsessa urbs,non fame solum,sed armorum inopia vehemeter premeretur ac neq. a tral marinis, q, a propinquis Murciensiu Sc Almeriensiu Regibus vlla auxilii spes Zaeni relicta esset; de deditione
cu Iacobo agere decreuit. are Halialbatanu nobilissimus arracenum ad eu misit; qui secreto Laenis mente,& pacta, quibus erat v be trad iturus exposuit;taetsi qualia ea fuerint nemini tunc comunicandit Rex duxit;sed legatu protinus in urbe remissit, quo ingresso, statim Abulamatetus Regulus, taenis sororis filius in castra venirique iussu Regis,Nunnius Sanctius.& Rai mundus BeregariusAgerensis procerum primi, in ipso urbis egressu exceperunt. tq. du ad Rege deducitur,ecce duo larraceni equites ne omnino ex obsessione succubuisse animo urbani, ii viribus cocidisse putaretur Urbet
226쪽
-ciam comitatu adfuere ; existimantes conuentus agi debere dies - multos. Veruntamen vix octo elapsis , nuntius Enesia venit, quo Rex factus est certior de obitu Guillermi Ducis, auunculi. qui tot tantisque in defendenda arce excubijs , vigilijsque , aci belli laboribus fractus, tandem febri correptus interierat. Quo - nuntio vehementer, ac supra quam dici potest, tristis&contu batus Rex fuit Iconquerens se, uno die,& auunculum siti amantii simum. & ducem totius exercitus praestantissimum , tam com- .memoranda, propeque ccelesti deZaene reportata victoria dec ratum amisisse. eoque magis, quod nullus ei par armis, ac fidelitate, neque ad defendendam arcem , neque ad urbis obsidionem prosequendam sibi relinqueretur. Quod intelligentes consiliari,' Regem consolandi gratia adierunt: id iue tanto aequiore animo,
quanto certius tam erat, eorum In Gurgermum inuidiam, morte
illius extinctam fuisse penitus, ex eaque, ut fieri solet, sequutum dolorem. Cumque plurimum ab omnibus, commendato Gui Llermo, Regiaque ei funeris iusta deberi sentientibus, de sufficiendo duce deque prosequendo bello ageretur; Ferdinandus cum primis Restiorum inc piorum importunus semper interpellator in ea cum reliquis consiliarijs sententia fuit; ut multis de cauia sis Enesae arx desereretur, ab eaque exercitus deduceretur; ne is amis Io Guillermo Duce fortissimo, adeoque in profligandis Sars racenis hostibus exercitato, ab ipsis maiori cum multitudine re uenientibus, contrucidaretur. Ac insuper ad vitandos tot, tam immodicos sumptus, qui in eam sustentandam fiebant; praecipue vero ad tollendam de medio occasionem, qua toties personae Regia incaute periclitari solebat i cum in tantum vitae discrimen venit Iet cum sarracenis I ut sape quidem cum paucis, ac vel ex iniquo loco,illorum multitudinem aggredi non perhorresceret; timendumque esset, ne in illorum inirdias aliquando incideret , in deque omnia illius Regna turbarentur. Quam Ferdinandi sententiam cum approbarent omnes, ac Regi ne ab ea dissentiret. quas obstrepere velle viderentur: iratus ille uniuersos circunspectans ac praeclara magnanimitatis sua signa tunc edens, respondit: se,incoeptum praeclarum,a quo non antea destitisset, nunc minime
227쪽
intermissarum s ac neque deserturum Vnquam arcem , in i se
exaedificatam, tum suoru sanguine hactenus gloriosissime defen-lam , eoquς minus, quod custodiae assurgentis iam ibi templi iacratae Virginis,cognomento Mercedis, eiusque fratrum societati,iuerit dicata. Adduci praeterea loci, non opportunitate lotum, ted existimatione, de opinione: cum in eo ingentes Valentinorum vires sui perhonorifice perfregerint, atque opinione hominum tuas longe maiores in debellandis illis ostenderint: ac etiam quod ad
premendam indies urbem, eiusque consitum agrum depopulandum I talesque, ac tantas ex eo praedas capiendas, quibus erercitus affati mali polsit, nullum in toto Regno, eo ipso loco opportu.niorem inuenerit. Proinde Regii honoris ein, arcem, & come M
tu. Sc armis sustentare; Sciustum in ea exercitum collocare: opo
te reque demum, non solum tueri parta, sed ulterius quoque progredi. Quae cum dixisset, ardentibusque consiliarios inspectasset oculis ue nemo amplius ausus est ei obsistere, neque repugnare. APparuit nihilominus eo die Valentinam expeditionem in magnum fuisse d i lcrimen adductam sparuique honorem, de incoepta Regis consiliarijs habitat quorum ignauia, de timid itas, nisi constantia de magnanim:tate Regis vrcta fuillet, bellum , laaud dubie, non modo magna cum ignominia cessasset; verum ex illorum quoque sententia, Rex partis iam oppidis, atque toto Regno excelsisset. Quo maior est profecto Regum labes, in consultationibus, de sua. sententia nihil, de aliena, omnia peragere , tibique persuadere, Regias res, qualicunque occasione oblata, melius alieno, quam suo
posse consilio administrari i cum videantur quidem Reges diuinuquid cum sceptro hausisse ;atque,quod Reges stant, praesagire pos
se. ac Dreuidere multa . Neque enim a sapiente frustra praedictum fuit, Regium cor diuina in manu veriari: quod scilicet, regendi , moderandique Regis potestatem, quali habenas' quasdam teneat diuina manus, eiusque ope fiat, vi suum cuique Re
gno adsit numen , ut auditis hinc inde sententi js', quid facto opus sit Rex ipse, vel contra aliorum mentem, deliberet . G. iusmodi deliberandi vestigia mire impressit Iacobus, cuius multas expeditiones bellicas , tametsi a consiliarijs improbatas , dam. natast
228쪽
natasque, sepe quoque derisas, suo tamen consilio susceptas, atque diuino promotas , feliciter celsis te viderimus. Itaque solis ex uniuerso consilio Ferdinalido Peregio Pina Aragonensi,&Bernardo Vitali Belalucho, Catalano, viris strenuis, atque usu belli exercitatis , Regis sententiam approbantibus ; Rex protinus cum ijs, atque uno ex proceribus Simone Vrrea, necnon quinqu a ginta equitibus domesticis profectus , Enetam peruenit, ingres-.1usque Aedem Virginiν, locum ubi Guillermi cadauer erat rei' situm visit, eique acerbissime illachrimatus fuit, ac illud honorifcentiori loco recondi iussit, quoad deferretur in coenobium Scarpente ordinis Cisterciensis, quod in Catalonia non longe ab Ilerda , Sicori fluuio alluitur;ubi te ille sepeliri testamento iusserat. Postero die Bernardum Ententam Guillelmi filiti, annos natum vndecim , quem tecum Rex habebat, atque amore, quo illius patrem
prosequebatur, de more, militaris auctoramenti splendore, atque dignitate decorauit apsumque in omne territoriu,&praedia, quibus pater fuerat potitus, succedere voluit. Deinde Berengario En- tensae Guillermi cognato, armis exercitatissimo, atque commemorandi illius Enesiani praebis bcio areis , totiusque exercitus praefectum, Se Ducem constitust , eique isclum adsunxit Guillermum Aguilonem, eiusdem quoque victoriae consortem, cum cohortibus pro magistrorum Tempi de Hopitalis, ac etiam praefect rum Vcleniis, de Calatrauae ordinum, qui in praesidio antea ibi esse
consueuerant: re frumentaria, commeatu, de armamentis neceL
sarijs exercitui in ver usque proximum relictis; quo tempore Rex
magno cum exercitu venturus erat, urbem expugnaturus. Ve
rumenim, ut primum rumor spatius est Reg in abiturum inde, neque tam cito rediturum, protinus bona prasidiorum pars com murmuras de discessione cogitare caepit. Nam ex equitibus, quadraginta numero conspirauerant, ac religiosis cuidam Ilerdensu dominicam instituti, Petro nomine, qui sacra facturus, sequebatur exercitum, significarant te, abeunte Rege & proceribus , qua primum euolaturos, Sc arcem deierturos. Id autem intelligens Petrus illico detulit ad Regem, qui quam grauissime tulit 3 iamque se
cum animo versans, derelicta Enesa, actum omnino esse de tota
229쪽
expeditione: statimque Sarracenos Burrianae,&reliquae a se d bellatae Regni getes, Dertosam vique, arma, donec amissa recuperarent,illaturos; seque tantorum laborum & lmpensarum, magna cum ignominia iacturam facturum: ac quod intelligeret, quae muli tum solet esse contumacia dc mi olentia, superuacaneum es le vembis, leum inis eos coercere velle; conuocari tulsit omnem militia
utriusque armaturae multitudinem in Aedem Virginis, ubi palamaram tenens sacramento contendit ;se non derelicturum eos fines, ac neque Aragoniam versus, Turolium usque peruenturum i neq.
in Cataloniam Vldeconae fluuium traiecturum, donec prorsus umbe Valentia esset potitus. Quod ne ficte agi putarent, quam primu Regina cum sua recenter nata Iolante filiola , quae postea Regi C, stellae nupsit, ad se perduci curauit. Quo Regis iureiurando confirmatus exercitus in praesidio mansit , ac se te deinde ei facilem .dcfidelem exhibuit. Itaque paucis post diebus venit Peninsulam, ut munitissimam eam Regni arcem reuiseret; indeque Ferdinadum patruum Dertosam misit, ut Reginam cum filiola ad se deduceret. Quae veniens Peninlulam, admirabili arcis situ valde delectata est, ac protinus Burrianam deducta, ubi eam Rex amoenitate, ac munitione loci confisus, manere voluit. sed Regina Ferdinandi verbis persuasa, summa ope nitebatur Regem a Valenti na expeditione deducere ; dissicultates permagnas, ut fuerat edocta, obiiciens: sed neque profecit hilum, neque Regem a proposito dimouere potuit ii eaque Burrianae relicta, iple petijt Enelam. Interea Zaenesmemor Enesiani praelij, quo ipse cum quadraginta millibus hominum a tam paruo Christianoru numero, vel absente Iacobo, fuit superatus; vidensque indies copiis, ipsaque Regis praesentia, augeri contra i e exercitum, adeoque Iacobum huic bello dare opera, ut modo illud conficeret, Nauarrense Regnum, quod ei haereditate
debebatur, videretur contemnere, timere coepit: atque idcirco cueo agere decreuit: ac modo se ,& urbem a tam impendenti malo eriperet; qualibet etiam minus tolerabili conditione transigere te-tauit. Quamobrem Sarracenum quendam , Alia balanum dictu,naalit Ene iam, qui tecreto cum Ferdinando Diagio nobili Turo-lensi, Regis alumno, de Laeni noto, de eiusmodi pacis conditi nibus
230쪽
nibus ageret; traditurum scilicet se Resia omnia Castella cum opapidis, quae sata sunt inter Dert Olanu,&Turolensem agrii , qua verius mare fluit Turia; quin & suis impensis exaedificaturum Iacobo arcem in Saidia amaenissimo Valentiae suburbano, Regio Iacobi firmandam praesidio; necnon Belantiu X. M. tributi nomine quo tannis peribluturui modo praesidia, quibus urbem obsidebat 'de duceret. Quibus conditionibus cum intelligeret Iacobus, nihil aliud quam diem ex die duci a Zaene,simulatione quadam, Vt interim& auxilia, quae expectabatur venirent; Valentini q. ab obsidione, quam pertinaciter perferre deereuerant, liberarentur; eas omnino reiecit. Qiae res proceribus, quos haec latebant, maximae admirationi fuit, obiicientibus, Reges eius maiores similes conditiones pacis nunquam respuisse. Dum haec Enese gerutur , Sarracenus quidam, Almenare praefectus, una cum magnae poteti oppidano, Ii Zaenem oderat, Sc AbuZetij partes sequebatur', occulte cumege agebat de deditione oppidi, eiusque arcis, quae in eminentissimo mole sita erat; cumq. il duo oppidanos aliquot, qui Zaenὀquoque oderant,in suam sententiam pertraxissent; Regem Burri an couenerunt: quo is saepe veniebat Reginam inuiturus , eique advertam diem se oppidum dedituros promiserunt. Regijs igitur eo, praestituta die , venientibus, illico traditum fuit oppidum : indeque, cum arcem una cum Oppidanis peterent, immania in eosdem sar a deuolui caepta fuere. Verum animaduertentes qui in arce erant, oppidanos permistos Christianis , ac Regem in oppugnatione esse; illico se, cum arce Regi, seruatis pactis, dedidere. Simili quoque pacto,&coditionibus tradita fuere Castella Vallis Uxo nis, & Nulesium oppidum , Castellumque Alfandechi. Quae cum propinqua essent Burrianae, facile uno praesidio defendi posieranti X nde Iacobus redijt Enelim , atq. post festum diem Re turrectionis dominicae excurrentibus militibus in agrum Valentinum similibus quoque pactis arces Paternae,Beterae,& Bullae, urbi ad tertium vique i ita lapidem, sese tradidere . Itaque omnibus prope Urbem turribus, atque Castellis eaptis, no amplius oppida , castellave, sed
ipsam urbem Rex obsidere, atq. omnes eius aditus occludere urbanis, sibique aperire instituit. In quo egr egium illud magnanimi-N 1 mitatis,