장음표시 사용
341쪽
qui sibi iniuriam factam existimabant; quod a patre tam indigne
tractaretur, ut penitus ab aliorum Regnorum hereditate arceretur,quodque non modo Catalonia separata a reliqua ditione regia, Petro collata fuisset ι vertim Valentia etiam, & Baleares, quae Aragonensis expugnationis erant,quasi excisi ab stipite, Iacobo ultimo fratrum cessissent. Vnde noui quotidie tumultus ab Arag mae proceribus,ac nonnullis Catalaius cocitari coeperunt:necesteqfuit,reuiuiscentem indies conspirationem sic pr ccupare ivt V ilantinum Regnum Ahagonio contribueret,ia utriusque haeredem Alfonsum constitueret. Id,vtinuitus Rex fecit, sic deinde aliena.ito semper, atque auerso animo ab Alfonso fuit: ut neque videre eu, neque communicare cum eo quicquam amplius voluerit, ac non. nisi obscure, dis imulanterque cum eo agere. Namconcesso eidem Oscensi agro, Luna oppido insigni; missoque ab Alfonso ad oppidum praeiecto, Artatus Alago unus ex Aragonensii bus procerubus qui tenebat illud ,datumque sibi a Rege beneficiario iure,putabat, pr sectum iam ingressum,ex oppido ignominiose eiecit; neq. Regis d iplomatis,neque Alfons, qui generalis Regni Gubernaton stet rationem ullam habuit. Qis de caussa Adonius Legatum ad Regem Mompellerium misit qui apud eum grauiter de Artalliri iuria,& contemptu conquereretur. Cui Rex, se libenter in Artala
nimaduerturum, atque curaturum omnia respondit: Legatoquei
dedit litteras ad Alfonsum in quibus dubie,obscureque,querelisiatisfacieb turrimo iubebat ne quippiam faceret; rediturum se bressi. M Artalum grauiter puniturum dicens. Verum neque venit cis Munequet Artalum ad tradendum Alfonso oppiduni compulit In retim Rex, dum se Mompellerii continet .audijt Taurinos cis Patdum tumultuantes Bonifacium Sabaudiae comitem comprehenaa isse,atque)n custodiam tradidisse. 5d sentientes Menses vicini populi,dolo malo.Bonifacium e Taurinis ereptum ad se transii ierunt,atque in vincula coniechru Sed statim Sabaudienses,ut ni facium liberarent, ipsius filios,cu alijsSabaudit proceribus, quos ostense spetierant, dediderunt: quibus apudia retentis, Astenses
aptequam Boni facium restituerent, nonnulla oppida Scarces Sab avdjae ceperunt, ipsisque optime munitis, tum Bonifacium di pro ceres:
342쪽
ceres,retentis filiis e custodia liberarunt.Sed Bonifacius tot fractus laboribus quos in vinculis tam Taurinorum,quam Astensium pertulerat, breui mortuus est. Ex quo Astenses in Sabaudienses oppressos denuo bellum commouerunt. Quae cum Regi narrata fuissent,tanta ille ira in Astenses exarsit, ut protinus nulla interposita mora, Legatos ad illos miserit, qui ciuitati Astensium bellum suo
nomine indicerent. c etiam prouocarent eos, nisi intra melem Bonifacij filios quos in vinculis retinebant,liberaret. Hac prouocatio: ne deterritis Astensibus, atque quid responderent ambigentibus; minusque dimittentibus Legatos; Petrus Bonifacij patruus subsiciariss Regi, copijs conflus, bellum in illos mouit, atque oppida de arces recepit, eque vinculis Bonifacij filios liberauit. Vnde ma gna a Sabaudienslibus gratia Regi dc Aragonensibus habita aliquacio etiam relata Hii. Haec cum ex sententia Petri successisse omnia Rex intellexit mire laetatus est, proptereaquod in eo bello, tantum fama Sc opinione,quantum potuisset manu,confecisset . Inde protinus in Aragoniam venit,quam ingressus,in itinere controuersias inter Artalum Lunam, & Gonsaluum Fernandum Assagram oreas super oppido Chodensi in finibus Albarragini posito diremit.
Artalo,quoci multis iam annis possederat, illud adiudicans. Postia haec venies C laraugustam, Legatos Regis Castella inuenit, qui ab
eo petierunt,ut quoniam commotum iam a se bellum estet contra Granatensest,permitteret nobilesAragonenses venire sibi subsidio Sic enim paulo ante in Soriano Conuentu inter eos steterat. Concessit postulata Rex;eos sarrace nos tantummodo excipiens,qui vel
pridiis vel militaribus stipendiss, ei essent obaerati: hos enim excepit pactum,& conuentio. permisit tamen ut bello interessent nobiles,qui non Regi, sed proceribus interuiebant, aut tanquam comites sequebantur: modo bellum, no Mira mamolino, nec Tunetano Regi inferretur,quibuscum inducias fecerat, in gratiam mercato- tum Cataloniae,Valentiae, qui ad illos frequenter mercimonii causa nauigabant. Caeterum Aliansus Princeps magnam omnibus admirationem mouebat, ut cui longe diuersia, atque paterna fuit. sors obuenerat: nulla ei matrimonii conditione oblata, cum aetate firmata ia esset, annos natus duos Sc triginta, ac Princeps salutatus:
343쪽
cum tamen Iacobo annos vix nato duodecim, Regnoque nona dumstabilito nupsisset Leonora: nullaque tam imbecilla alati subaellet proxima spe, prolis. Vnde Alf si res apud Regum in in 1. gna obliuione semper fuerunt. Nec mirum id quidem. cum for lassis,&nouercae antiquum odium, di nimius Regis in Petrum armor,& fratrum liuor obstiterint, quominus vllis Regijs, atque poῆtentissimis affinitatibus ad firmandum Regnum iuuaretur: quoad Rege permittente, proposita fuit Constantia prima filia Gallonis Moncadae,Vicecomitis Benearnensis, inclyti illius Guillermi filii qtii Balearico bello praefuerat;atque, ut sissime libro sexto expis natum est,post tot ab eo postratos, ac profligatos sarracenos, glo riosis, me dimicans,interierat. Itaque monialibus factis,&sponsa magno Moncadarum , eiusque perillustris familiae comitatu pompa deducta, Calata iubi j, breui iunctae nuptiae, breuius disiunactae fuerunt. Nam intra paucos dies, fractus ac debilitatus Altanssus, tum odio,& contemptu patrisitum inuidiare maliuolentia fratrum, qui ad nuptias venire recusarunt; morbo correptus, n0r sine multorum dolore, acri, sinteriit: nullis neque natis, que post humis relictis; neque testamento obsignato; ita ut vi erriptus potius, quam morbo extinctus videri potuerit. Qui tanden: Regijs tuitis redditis, sepultus est in coenobio Verolensi ordό .nis Cistcrciensium. Princeps satis quidem moderaturi commodus, suique cognoscens , sed suorrum. deprauatis consiliis, aduersaque
344쪽
BER NARDINI GOMES II MI EDIS, ARCHIDIACONI
gestis I A C o BI primi Regis Aragonum, )
,uor I fonso mortuo, eiusque inimicorum odio Sc liuore supremo funere extinctis; Petrus Sc Iacobus fratres, honorem mortuo,cui vivo iniuriam intulerant, facere decreuerunt,ut qui ad frate nas nuptiarum faces, tibiasque accedere nolue- rant,ad eius exequias, cantu, lamentis, Sc lauda-ξόnibus celebrandas libentissime conuenerint. Hoc funere, quasis inesta quadi attacti peste, eodem odio Sc inuidia, quibus in mor- tusibi olim in se ipsi exarserunt; quinimmo prae regnandi cupidita '. adeo multa in sese machinari mutuo coeperunt ut ni paterna simul Regiaq. autoritas Sc potestas intercessissent, parum abfuisset; clium olim in piaretur. Itase iustis Alfonso facti Valentiae in cuius temptu maximum illius cadiuere Verolensi coenobio translatum fuit,atq. in sacello Regis honorifico tumulo repositum;iamq. libera Regnorum Aragoniae, de Vi
quin taciti utroque orbaretur filio pater; eiusq. odium olim in Alutonsum, funestim missuperstitum dissensionibus expiaretur. Itallenti potestate Regi restituta; protinus de uxore Petro deligenda cogitauit.Neq. enim quantum in Alfonso,in Petro rem distulit.Nairiter alias, proposita ei fuit Constantia filia unica Manfredi Siciliae Regis, Federici Imperatoris fili j,qui sex ante annis,tempore Alexadri IIII .Ponti.Max. Regio insignitus titulo, in Italiam traijcies,CD labriam cum uniuersa Apulia in potestatem redegerat, idque inuito Pontifice de Conradino Principe, filio Conradi Imperatoris, Scsororis Manfredi, ad quem Regnum Neapolitanum cum ijs pro uincijs spectabat. Cupiens igitur Manfredus sese cum Aragonio Rege
345쪽
Rege affinitate coniungere, Legatos ὶ Sicilia Barcinonem misit,
Giroldum Postam,Maiorem Egnatiensem Sesacobum Mollactu, viros prudentissimos,qui de nutrimonio Petri Aragoniae,& Cata-loniae Principis,& Constantiae agerent, quam Manir edus ex uxore
Beatrice, Amadaei Comitis Sabaudiae filia susceperat, dotem illi L.
Mauri unciarum nomine patris dicerent: propter ingentes alias cucorporis,tum animi dotes,quibus praeditam elle Conflantiam, nosolum Legati sed plerique probatae fidei mercatores Barcinoneles, qui e Sicilia venerant,pleno ore referebant. Placuit Regi, atque omnibus propositum cum dicta dote matrimonium s neque enim antea dos tanta accepta fuerat ab Aragoniae Regibus ac etia Mani redi affinitas : ijs quippe patere sibi, tuisque in posterum, magnum in Italia ostiumsiciliae Imperio aperiri quoque horreum refertissimum ad haec sustentada Regna, prospexit. Quamobrem statim ad deducendam sponsam mini Fernandum Sanctium silium, quem ex nobilissima Aragonensi foemina Antilionia susceperat, una cupernobili Aragonensi Guillermo Torrellia, viro prudentissimo, yt ijs arbitris sponsalia fierent, & Constantiam cum magno Comitatu deducerent. Quibus proficiscentibus, auditum est, Vrbanum IIII. Pontificem Alexandri successorem in Mans redum tam malessse affectum ut non modo diras,atque omnes Ecclesiasticas censuras imprecatus ei fuerit:verum omnium fere Christianorum Principum auxilia implorarit, magnumq. coegerit exercitum; ut illum ab omnibus Ecclesiae ditionibus,quas tenebat, expelleret. Qua de caussa Rex ancipiti distractus cogitatione,dolensque tam commodum sibi, filioque impediri matrimoniu Scaffinitatem, Legatos Romam misit ad Urbanum,inter alios, F. Rai mundum Pena fortium ordinis Dominicant,virum insigni sanctitate atq doctrina nobile,
yt honestis rationi bus, 3c quantis posset precibus, a Pontifice impetraret,uti Manfredum,supplicem, resipiscentem ac misericordiam implorantem sibi Sc Ecesesia sanctae conciliaret. Verum enim tantum abfuit,ut Pontifex veniam illi daret, ut eo magis obdurueriti in idque rursum incubuerit, ut Iacobum auocaret a coniunctione& assinitate Manfredi, Tarentini, ut dicebat, Principis, im pij acerbissimique Ecclesiae hostis ac perduellis: quin de recenseret.
346쪽
alios inueniri Principes Catholicos, ac Deum timentes, qui filias
suas Mansredinae , virtute, ac dote pares, Petro filio nuptui trade rent libentissime. Sed neque Regis preces apud Pontificem, neque i plius monita apud Regem quicquam profuerunt : creditumque est diuina factum prouidentia, dc numine, ut eae nuptiae alijs omnibus pr ferrentur ι quod iis maximae fuerint fortunarum, atque dignitatis accessiones factae Aragoniae Regnis . Porro Rege Caelaraugustam repetente , dum esset Beruegali j, quod oppidum non distat a Cinga flumine, intellexit, Aluarum Cabreram Ponti j olim Vrgelitam Comitis filium, paternis aduocatis amicis. eorumque auxilio dc ope , arces oc oppida Comitatus, quae a Rege tenebantur, vi cepisse, atque extra suae ditionis fines excurrisse: quinde Barbastrensibus vicinis plura detrimenta intulisse. Vnde omnibus circumcirca populis, ijs maxime, qui ab Aluaro, vastatis agris,direpti fuerant, conuocatis Barbastri que insignis est, tam. etii parua ciuitas, nostro tamen tempore in Episcopatum erecta;
cuius ager fertilis, umento oleo, dc vino,necnon cocco,atque auis
cupio , dc venatione abundans in Martino Peregio Artaxoni Iusti ii et Aragonum prqfecto iniunxit,ut mediocri collecto exercitu, in Cabreranos insurgeret, eisque quanta posset detrimenta inferret. Daturum enim se operam, ut breui Aluarum, ni ab excursionibus, de vastationibus abstineat, de medio tollat. Interea Petrus Princeps paterna abutens indulgentia, qua Alfonsum fratrem haeredi tario Regno depulerat, regnandi cupiditate semper exaestuans, similiter Iacobum fratrem a reliqua, quae ei obtigerat, haereditate conabatur deijcere. Audierat enim patrem indicasse quibusdam, quae ipse Regna debellasset, Iacobo velle tradere, quod caussa maioris odij inter eos fuit. Quanquam Petrus illud,quoad poterat,tuc
premebat;quod timeret, ne manifesto in fratrem odio declarato, in paternum incurreret: ac ne ea de caussa Rex testametum denuo conderet,in quo Iacobo nouam aliquam donatione quae sibi detrimento esset,iaceret: seque ad eam iureiurando confirmandam co- pelleret. Huic rei ut occurrereticiaculum grauissimos viros Ecclesiasticos cum proceribus conuocauit, Rai mundum Pena fortium, Magistrum Berengarium Turrensem, Archidiaconum Barcino.
347쪽
nensem Simonem Focensem,Guillermum Torrelliam ac Stephanum, & Ioannem Aegidium Tarinos, ciues Casaraugustanos sibi fidissimos, ante quos obstestatus est si firmum, ratum vetestamentum patris, seu donationem aliquam ab eo factam, stipulatione, seu iureiurando tinciret ipse; se id metu eius perterritum ac inuito& repugnanti animo facturum: ne,si forte roganti Regi coram resisteret,indignatione commotus ille,innovaret aliquid ,ex quo non modo ipse, sed Aragoniae Regnum detrimentum caperent: haud immemor eius incommodi, quod Alfonsus frater simili de caussisa olim fuerat perpessus. Quo etiam tempore occasione distentionis fraternae ab ipsa regnandi libidine orta, non solum procerum; νerum infimae etiam plebis in partes secuta est armorum simul Scanimorum distractio , alijs in Petrum, alijs in Iacobum fratres, alijs in Regem studia dirigentibus: in tanta veniendi ad arma licen tia 1 ut magna ubique locorum subinde fuerit grassandi, atque latrocinandi audacia subsecuta,viis omnibus, atque saltibus occupatis, ac non nisi armata multitudine oppidanis ex uno in alium locupergere audetibus. Hac de caussa uniuersae montanae Aragoniae ciuitates,& maiora oppida, societatem interse inierunt, quam vocarunt
nionem, ex qua leges prodierunt longe duriores , quam mores Minstituta maiorum unquam pertulerant; quasi uri, secarive necesse esset, quod medicamentis sanari non possiet; vitam immoderat 'atque effr natae grassandi libidini obuiam iretur. Quibus breui effectum est, ut consceleratorum hominum ingens capta manus, rauissimas poenas exquisitissimis supplici js'Reipub. pependerit. yodem anno sacro Penthecostes die, Isabella Iacobi & Iolantis fi lia deducta est inAquitania ad insigne oppidu Claramontiu in Aduernis,ubi celeberrimis nupti js iuncta fuit Philippo primo filio Ludovici sancti Francorum Regis, qui postea in numero sanctorum, xt supra diximus ,relatus fuit. Eo etiam tempore Constantia Man-stedi Regis filia in eandem Prouinciam deuecta fuit, ac comitantibus Bonifacio Anglano Montalbani comite, Manfredi auunculo,cum aliis Siculis,dc Neapolitanis proceribus,ipsisque Sanctio,ic TorrelliaMompellerium ingressa.Cui IacobusPrinceps, patris nomine,Atem dixit,CqmitatumRuscinqnensem cumCeretania,CO
348쪽
fluente Sc Valle spiria, ac etiam Besalunensi, de Prulensi Comitatu bus:cumque Caldis,&Lagostera oppidis;tametsi earundem ditionum donatio, paulo ante a Rege facta fuerat eidem Iacobo,qui retenta possessione,tamen obligata omnia pro dote esse voluit. Ita conscriptis pactis, eoque Petro Barcinone veniente,nuptis cum magna pompa & celebritate iunctae fuerunt. I, Mompelleri j celebra,
tis,Rex cum uniuersa curia Barcinonem remigrauit: ubi resciuit Petrum & Iacobum insatiabiliore indies torqueri regnandi cupidita te atque iccirco maxime interse dissidere, Exquo existimans , se ab eis discordiae, ae seditionum omnium sementem radicitus auulsurum, si voluntate eorum denuo Regna diuideret: praesentibus Barcinonens ,&Vicensi Episcopis, alijsque totius fere Cataloniae, cum nonnullis Aragoniae proceribus, bc ciuitatum Legatis, sic in ter eos uniuersa partitus est. Aragoniae Regnum ,& Barcinonensem Comitatum a Cinga flumine ad Pyrinaei promontorium, illa. nostraque aetate, Caput crucium nuncupatum ι usque in Periliosiu;&Panigalium,ipsius ringi colles,Petro attribuit quibus&Valentinum Regnum adiunxit,ijsdem ipsis,quibus antea Giuisum fuit terminis ac limitibus cum Regnis Aragonum & Castellae, atque Ca taloniae principatu. Iacobo vero Balearium Regnum,cumie a parte Pyluilarum Insularum quam sibi retinuerat Rex:altera scilicet M. Iistiti Tarraconensi ex oppugnatione relicta, adiunctis Rulcin nensi Iliberitana,Cofluentina,Ceretana, &Valle spiria ditionibus, una cum Mompelleriensi,quas Iacobo etiam concionauit. In Scambos filios orbatos liberis,l, redes alterum alteri substituit. Petro nihilominus de paterna iniuria conquerente,'uod ie,immensa do. natione in fratrem collata defraudasset, diuides quae a Principatus Cataloniae patrimonio seiungi non poterant. Demum eadem paristitione cauit,ut minor natu filius, eiusque hqredes,eariani ditionum. quae ipsis obtigerant usu,&dominatu contenti essent; dum tamen Regia dc suprema potestas, penes natu maiorem , eiusque poste
ros perpetuo maneret. Iam vero ad tollendas controuersias, quae in
confinibus Regni Aragonensis&Valentini cu Castellano per hos
dies obortae fuerat; indeq. inter vicina oppida,& pagos,multa viriuque dana de depeculationes cole cutae; necesse fuit Reges interse coq
349쪽
uenire, atque fifies Regnorum denuo definire. Qua de caussa Sexviri finibus regendis sunt designati : e Regno Castellae Palatialis Ε- piscopus Giennensis, Aegidius Garcesius Aga, & Gonsaluus Rodericus Attenga: ex nostris vero, Andreas Albalatius Episcopus Valentinus Sanctius Calataiubius,& Bernardus Vitalis Bel alunensis ; qui collustratis,ac designatis finibus, de damnis constituerunt;
uti Reges ea ultro citroque,tacta aestimatione, unusquilq. sua depe-deret. Sed quia tarda est Regum compensatio, adeo magna semper accumulant,ne soluant; ipsa interse oppida damna mutuo, aut
refecerunt, aut, ut controuersiis finem imponerent, condonarunt.
Posth c Rex veniens Ilerdam,duos nobiles Catalanos, Pontium Peraltam,de Bernardum Mauleonem, ex controuersia inter eos orta,
armorum iudicio paratos ad decertandum inuenit:quibus,tametsi de more Rex aliisteret,atq. ex patria lege certamen permitteret;tamen ex instituto maiorum , eidem praefuit Petrus Moncada Cat loniae Senescatus.Cuius masistratus iura, cu ex vetustate obsolevis sent; Sc de ea re controuersia cum Rege oborta esset;eius definienώdae gratia, quattuor viri delecti fuere, Simon Perezius Arenosius Thomas Senclementius Guillermus Sagala,&ArnaldusBoscanus. iuris militaris scientia praestantes. orum sententiali c fuini Vt Senescalo, tanquam summo Regni magistratui ius suum, quod nulla
ossicij desuetudine potuit antiquari ,restitueretur.Huius autem certaminis quisnam fuerit exitus proditum non inuenio. Inde vero Rex Barcinonem veniens,de virgineIacobo filio in matrimonium
ducenda sollicitus, Mompellerium ad Guillermum Rocat ullium praefectium scripsit,ut cum mandatis ad Allobroges iret, ibiq. cum Petro Sabaudiae comite, de Beatrice Amadet Comitis eius se tris filia, Iacobo in matrimonium collocanda ageret. Sed illud ansuerit confectum,necne; seu puellae obitu , quave alia de caussa linpeditu,nulli in Commentariis Regis, neq. alibi fit naentio. Ac neq)taterea quod a Rege haec, aliaque intermitti l oleant, praetermittum est illud ,quod ab scriptore antiquo qui Iacobi vitam comscripsit, narratur de Rege Persiae, magnoque Babylonia Sullano nuncupato, qui per id tempus apud Aegyptum agens , praclara Iacobi fama commotus, mireque eius amicitiam affectans, Lega-V a tos ad
350쪽
tos ad eum miserit qui sui erga ipsum studii& amoris testimonium redderent. Hos Rex Barcinone excipiens splendidissime, multis locupletatos donis remisit:ac statim ad Sullanum, Rai mundum Richardum, & Bernardum Porterium, viros singulari prudentia; quique magnam partem orbis peragrarant, Legatos misit. Qui in Aegyptum nauigantes, cum primum Alexandriam, ubi tum agebat Sullanus,appulere, ipsius ius Iu , magna cum celebritate M pompa excepti fuere. Cumque Bernardus Porterius Iacobi vexillum protulisseti hoc illico honoris, atque dignitatis gratia, Sullarius iri Arsacidarum solio constitui imperauit. Renunciauit praete
ea Bernardus legationem amoris simul Sc offici j plenam, quam Sullanus benevole, ac studiose audiens, eundem rogauit,Vt more patrio nomineque Iacobi Regis,filium suum natu maiorem, militaris
honoris auctoramento cinctu decoraret perinde enim se habitu u,aesi ab ipsomet Iacobo Rege esset auctorandus,dixit. Id audies Porterius se illi ad pedes demittes,quod tanti ipsum auctoradi Principis honore dignum duceret,obtemperaturum dixin Quare celebrato solenni sacro apud aediculam Virginis a Christianis Alexan. driae degentibus cultam duobus sacerdotibus, quos secum Legati
attulerant,rem bene administrantibus,solita cum ceremonia dc popa atque incredibili Sullani, totiusque ciuitatis laetitia,auctoramen tum perfecit. Vnde Legati, magnis a Sullano ditati muneribus, atque nauibus preciosissimis aromatibus refertis, cum maxima Sullani gratia in Hii paniam re nauigarunt.Barcinonem autem appulsi,
atq. renunciare legationem iussi, de sua felici nauigatione , deque gratia de magnificentia, qua ab humanissimo Sullano excepti fuere,multa retulerunt, addetes se ab eo de omnibus Iacobi rebus gestis accurate rogatos fuisse; illisq. auditis, tanto erga Regem amore& stud io arsisse,ut vexillum eiusq. insigne mire cotemplatus, illuditi Arsacidarum solio collocatum penes se retinuerit. Additu de de auctorameto a legato Regis nomine rite celebratoiaeq. illius maximis opibusLegatis magnifice expositis,&muneribus,quibus eos affectos dimiserit.Quae audies Iacobus collaudatis Legatis,magna q. ex eoru oratione voluptate capta, sumas Deo gratias egit, quod tale ac tantu sibi amicum parasset, cuius auxilio, si quado daretur expeditio