Jurisprudentiae ecclesiasticae uniuersae libri 9. Tomus primus nonus .. Jus canonicale catholicorum

21쪽

sngulos Presbyteros, sed penes Presbyterorum Collegium b , cui nunc Capitulo , tunc autem Presbyterio no men erat. In hoc igitur Presbyterio totius potestatis summa residebat, singulique Presbyteri ab Presbyterii nu. tu pendebant, singuli a Presbyterorum universitate singula mandata recipiebant. Rem apertius, & explicatius loquar. Si rectoria, aut censoria potestas exercenda erat , si quid sciscendum sanciendumque , si rei condemnandi , absolvendique, Uliasti p. Lib. IV, Part. III, qu. XIr, qu . XIII. tunc convocato Presbyterio Kb eo qui senior erat, vel subsenior,

quaenam singulorum esset fententia, exquirebatur, eaque vincebat, quae crat plurimorum. Sin autem ministratrix opera praebenda, si candidati ad Chri sti fidem concipiendam im. buendi, ac praeparandi si piacularibus undis expiandi, si alninni verbo Dei alendi, s infirmi Sacramento rum ope, ac vi juvandi, recreandique,' Vid. mp. Lib. IV, Part. III, u. X, XI. tunc Presbyteri. singulingula haec munia obibant Presbyte

rii jussa, nisi quod ab jubentibus,

Rissaque facientiolis non Omnis tunc

aberat dissensio , atque dissidium .

, a. g. III. Sunt, sui duos Presbyter rum ordines primitivae Eccleuae ab fingunt, alterum eorum, qui regebant, alterum eorum, qui docebant;

unde alii Presbyteri Rechorus, alii Presbyteri. Doctores ; quod si qui

utramque provinciam coepissent, eos

duplicem Magistratum gessisse . In medium proserunt illud Di Wi Paulli

I ad Timotheum U, I7r Pres, eri, qui recta gubernant, duplici bonore aFfietantur, maxime qui in strmone, Doctrina laborant. Si Paulus eos Pre byteros, qui Rectorum, de Doctorum munus tuebantur, duprici h

nore afficiendos esse ait, hoc ipse duplicem illos personam sustinuisse diiudicavit . Ita Gisbertus Uoetius, in Polit. Eccl Parta I, Lib. II, tract-3, cap. 6, IO a. Episcopus Oxoniens in Ep. Cypriam XX X, pag. 33, Sperneri ConsiL Theolog. German. Cap. Il, arta 6, sect. IA, Pan 388, Bochm. Diff. ad Plin. & Tertuli. VII , S. . I, & I. E. P. Lib. I, tit. XXIV, 9. 3. Sed Pauli verba faciliores explieatus habent, si dieamus, Presbyteros omnes fuisse & Re.ctores, & Doctores, Omnes ad cim

II , eap. XIX, in quibus I mat fluant lis. relentilest tamen quod tollera possis.

I. τοῦ . Ex Presbyteris collinum est presbyterium , seu θ neditum , . & consessus pres. hyterorum in singulis ecclesiis. Quia enim in ecclesiis singulis plures erant presbyteri; collegium quoddam inter se conllituere debuerunt, quod presbyterium dictura est . Tale presbyterium apud Iudaeos fuisse patet ex Αα XXII, s , ubi Paulus provocat ad Ptegbyterium Iudaeorum, de quo plenius egrin dissert. - Eccles ad Plinium de Tertuli. p. 4oa. In primitiva Ecclesia similiter erucamentionem facit, Paulus I Tim. IV, i ,-

ibi: eum impositione manuum του βυτε

, quemadmodum in riclesia Hlarosely.mitana & Ephesina plures presbyteri mem rantu : Act. XI, 3o, xV, 4, 6,

22쪽

c AT H O Inya Presbyteralia munia obeunda H. structos, & paratos fulta , sed ne

ossiciorum confusio & perturbatio oriretur, Presbyterorum aliis rerum curandarum, aliis divini verbi praedicandi, aliis Sacramentorum administrandorum munus, verbo singulis singula ossicia pro re nata mandaria Presbyterio consuevisse ; extitisse autem nonnullos Presbyteros , qui duplici serendae sarcinae pares erant,

duplicique Presbyterali ossicio, unoe emque tempore fungebantur, ac Doctorum una, Rectorumque partes

explebant ; Simplum illis , duplum hiaee praemium esse persolvendum ἔnon quod duplicis Magistratus munus sustinuissent, sed quod duo unius Magistratus onera tulissent. Quid Nonne idem Paulus I ad T oth. HI, a , & ad Titum I, st, Presbyteros omnes sine ullo discrimine de ad regendi, & ad docendi munus instructos esse jubet Quod sane intel-Iexiste videtur Divus Augustinus P qui S. Paulino Ep. S., al. 6 Is n. 9, interroganti, quid interesset in-rer Pastores, de Doctores . haec ille respondit Ep. Iis, M. 79: Pastoresce Brune manniis Lib. III Iur. Eccl.

p. I, s. g. Consistoria ordinantur in Ecelesiis evangelicis a statibus imperii, quibus jurisdictio Eeelesiastica competit . Ecinesesia enim, qua tal;s, non habet iurisdictionem & vim coactivam externam, sed

internam . Idem paucis inter,ctis ) Quia jus in sacra ad prinei pem pertinet, ideo eloiam iurisdictio a principibus, & qui iura

printi pis habent, exercetur, & quidem per eonsistorialis, quod etiam p pprociat Siryli. In not. ad cir. l. Addo consenium Rhetii dissert. de jure stat. imper circa sacra , ubi M III plenius n. is , seqq. 4e hac doin

autem, oe Doctores, pres maxime , ut

discernerem, voluisti, eosdem puto esse, sicut o tibi visum est, ut non lios Passares, alios Doctores intelligamus, sed ideo cum praedixisset p stolus Fastores, subiunxisse Doctores , ut intelligant Pastores ad officium suam pertinere Doctrinam. Non igitur duo Presbyterorum ordines , sed iidem erant & Rectores, 3e Doctorcs, i

dem Se vitae Praeceptores atque Domctrinae.

LIV. Uideant igitur Protestantes quantopere suarum Ecclesiarum sorisma , quam tanquam primitivae E clesiae exemplar nobis venditant, de gener sit illius, quam Apostoli in tuis Scriptis exprellain reliquerunt, quantumque deflexerint de spatio securriculoque majorum, ut jam non majorum suorum posteri, sed ipsi ex se nati esse videantur. Sunt enim in Protestantium Ecclesiis praeter Consistoria e , quae non secus ac alii

Magistratus Civiles, suam omnem se qua in rebus sacris potiuntur, pote statem ab Republica mutuantur, Regiamque personam sustinent, ac,vicem gerunt; sunt, inquam, Presb

istia , nae agit, ει n. Io addit: Manet ipst status imperii prora & puppis horum tonsistorio. rum , dicunturqne principes, dc status ima perii ius suum ci rea saera per miaisterium consistoriorum exercere. Paucis interjecti addit Conssotia illa non propriam exercere iurisdictionem, s d aeque ut alia tonstitu.

ta iudicia nomine Principis omnia perage re , nec praescriptos terminos ordinationis excedere debere . Zieplerus in noto ad La- ωeell. passim ait, Consistoria principis, noueeclesiae personam sustinete . Vid. D. g. illa

23쪽

teria, que ex Senioribus Laicis col

que censuram sibi vendicant d .

Sunt praeterea & ministeria, quae ex viris Ecclesiasticis constane, quibu Gque divini verbi praedi alio, Sacra

mentorumque administratio concredita est. Ut novam hanc suarum sic. clesiarum formam Apostolici molistidelia incrustent , atque dealbent , quamdam Apostolicorum Presbytero

rum distinctionem coinna iniscuntur, eosque in Rectores & Doctores ita artiuntur, ut Rectoribus sua Pres-yteria , Doctoribus sua Ministeria respondere videantur. At cum Ap stolicorum Presbyterorum discrimen, fatente ipso Protestantiuin coriphaeo Vitringa G, purum plitumquc commentum sit , ita hoc fundamento

corruente, tota citatri eorum nu

china dilabitur, & evanescit. . IU d Vitringa de synae. Uet. Lib. II ,

cap. 2, pag. Animadvertimus utique,

Ecclesas nostrae patria gubernari a presby teris duplicis generis , docentibus se dictis,& regentibus . Per docentes intelligimus ministr8s evangelii, quibus cura praeconii verbi divini , & sacramentorum administrandorum maxime committitur I per regentes

spectatae dignitatis viros , de corpore eccle. siae electos, qui mi aistris ecclesiae adjunguntur , ut de eonfiliis saeris in commodum ecclesiae capiendis iis eum in omnibus ne .gotiis participent. Hi tamen presbyteri renentes notabiliter satis variisque partibus adoeentibus sunt distincti. Neque enim ipsis est potestas doeendi aut administrandi sacra. menta . Neque sustentantur ab ecclesia . Nec praesunt eeessiae in perpetuum, sed ubi per tempus aliquod certo definitum hule muneri vaearunt, aliis loenm heiunt successori.

bus . .

e intrine. De Synag. Vet. Lib. II, cap. Hi, pall. Αρ'. Ego facile largior,

Paviora quoslam pastorum ecclesiae hre considerare ut docentes , alios ut non docentes ἱ nego omen, Paulo haec seri nil tale observatum esse disertimen presbyterorum dolentium Et non docentium , quale nostrae agnoscunt, & observant Ecelrsiae. Dieam igitur quis si genuinus te usus verborum Pauli. Apoctoli euique ecclesiae suos ordinaiarunt vel ordinari iusserunt rectores a quos vocare licet pastores, episcopos, & presbyteros ; omnibus eandem tribu runt potestatem docendi, evangelizandi, sacramenta ad ministrandi, & diligenter curandi, ne reis

publica populi Christiani quid operet detrimenti . Hoe opus scriptura S. vocat'Tu iam νειν Pascere . Potro etsi Apostoli vel Eeesesae etiam in eligendis eiusmodi pa storibus ad id in caeteris vel maxime attenderint , an essent ad docendum

idonei , ceu Paulus in hac ipsa suadet epistola , cap. III, 2. ὶ vero simile tamen est, in illis ecclesiae Christianae rudimentis omnes pari instructos non fuisse aptitudine

ad sermones habendos in coetu stat rum, &de mysteriis regni coelorum dextre disserendum. Quin omnino crediderim, non rRr factum , ut in eumdem presbyterorum o dinem , ex aliorum inopia cooptati sint homines , severitate morum, experientia, di pietate virae valde venerabiles, ac proinde coetui regendo summo quidem jure praesecti , sed ad docendum minus idonei ; atque adeo facile concipio , quod quida inpresbyteri eriles Σ docuerint , alii rarius d c velint, vel etiam docendo p nitus abui. nuerint. sve quod ad docendum minus suerint igonei, sive quod ia eodem coetu alios

24쪽

r ,3 t salios habuetini se exercitatiores, & ad do- modo supponit, quosdam non docere; vel. eendum dicendumque copiosus instructos i let tamen , ut omnes docerent: immo vero eum ipsi interea temporis aliam aliamque i incitat & exhortatur omnes ut doceant , partem muneris presbyteri diligentius cura. quoniam eos , ctui docent, maxime praedirent. Non abnegat itaque Paulus in hoc eat dignos duplici honore .

loco ullis presbyteris doc pei ira, solu-

ic ait:

25쪽

vlla ne Psalmodia in primo Ecclesiarum flatu lS. I Paulus in Epist. I ad A Corinthios XIV , 26 ,

haec habet: Cum convenitis, unusquiFque vestrum Psalmum habet, Doctrinam habet, . ocalypsim habet; omnia ad aedificationem fiant. Et in D. ad Ephesios V, I9: Loquentes vobismetipsis in Psalmis, σ Hymnis, σc eicis spiritualibus cantantes , σpsallenses. Cum Divus Paulus hasce Epistolas ad Ephesios, & Corinthios dedit, nondum orti erant Episcopi Dioeceam, Vid. sup. Lib. IV. Part. 1, qu. VII. sed Ecclesiarum lacra adhuc in Presbyterorum, quorum successeres sunt Canonici, fide, ac tutela latebant. Vigebat isitur Canonicorum Psalmodia primis illis

temporibus, totque natales numerat, quot numerant Presbyteri, de Ecclesiae , nec ullum tempus filii . quo psaltas & hymnis Ecclesiae noti personuerint , totaque errant via . qui divinam psalmossim nonni si teritio aut quarto laculo in Ecclesia. rum mores inductam fuisse arbitran

tur.

Π. Quod si quaerimus, num pri mis illis temporibus Psalmodia in uotidiano esset Ecclesiarum usu, missicilem sane notam incidimus. Exprima Diui Pauli Epistola ad Cori thios XVI, et, colligi mihi posse via

detur. Christianorum conventus diebus tantum sessis celebraia initio consuevisse. Haec sunt Pauli verba:

gia rat: nr unam Sabbati unusquisque vestrum apud se seponat recondens . quod ei bene placuerit. Hisce verbis Collectas imperat Corinthiis , quibus exigendis assi Mat diem Dominicam, eo quod cite illa conventus sitos agerent Chiastiani. Una Sabbati , ait Augustinus Epist. 86 , tune appellatus is dies, qvi nunc Domini cur appetiar- , quod in Evangeliis apertius invenitur. 2 - dies 'sum ctionis Domisi prima Sabbati a Mat-

TI dicitur , quem constar eum esse , qui Do minicus postea appellatus est Q. Neque solum D. Paulus, sed etiaminissa Atevedo de Div. offr. exertit. XU, id ineunte, qui post sabbatum sequitur, dia pag. 7ώ. Evangelistae autem illam tinam Sati. contigisse: Ualde mane aena sabbatorum bati, vel primam sabbiti voeant, seu pri- mane prima Sabbati. s. Ioannes: Die tuam m post Sistatum diem. Nam Sanctus ' Mna Sabbaroram. Eodem quoque die eel Matthaeus seribit, Christum resurrexisse Sab. bris Fidelium Conventus tempora Apostmbati nocte exeunter vespere sabbati, quae lorum suit habitus 3 sacris iumque peragi luciscit in prima 4Jbau. S. Mucis ait. solitum: Naa GMasi cum conveae emae

26쪽

Divus Lucas non aliam diem Ecclesiasticis celebritatibus assignatam memorat, nisi Dominicam. Act. XX, 7. Una sabbati, cum convenissemus ad frangendum panem. Nullus igitur Christianorum conventus, nisi festis die

nullus Christianorum conventus, nec etiam ulla celebrata Psalmodia. Nomdum enim is inoleverat mos, ut uni

Clerici in Eeclesiis psallerent, sed una cum Clericis etiam Populus psal- Iebat, divinaeque psalmodiae pensum Clericorum, laicoruinque b ὶ commune erat. Vid. Thomast. U. & N. E. D. Part. I, Lib. II, cap. LXX l.

&c. Quid mihi opponis Lucae illud

II , q6 : Erant quotidie perdurantestinanimiter in templo, ct frangenter circa Domor panem, sumebant cibum eum exultatione, oe simplicita e cor-

dis collaudanter Deum , σ habentes gratiam ad omnem plebem. Nonne vi. des, hic Lucam loqui de illis rem. poribus, quibus nullae adhuc Ecclesiae conditae, nec ulli instituti Pres

byteri , nec stabilis fixaque divini

cultus norma constituta , quibus non

dum dies festi designati c , qui

bus immo dies omnes pro testis habitie Quid mihi insuper ex eodem Divo Luca recitas illa Z Petrus, σIoaηncs ascendebant in Templum ad horam orationis nonam.. Αct. III, I. . cendit Petrus in superiora, ut oraret cisca hora statam. Act. X, 9. Media autem nocte Paulus, ct Silarorante; lavdabant Dominum . Act.

XVI, et . Non enim quaero de privatis erecibus, quas Apostoli, ac primaevi Christiani diu noctiique sundere soliti perhibentur, de iis pro

eibus ad frangendum panem. Meminit Sanctus

Paulus I Cor. I 6 , eleemosvnae quae in cae. tihus illis, singulis Domini eis colFgebatur per unam Sabbati. Quocirca certum est Dominicae diei Fessivitatem ab Apostolis in. ni tutam fuisse ad Christi Resurrectionis mysterium commemorandum, eiusque cultum singulis hebdomadis innovandum .

7. Responsoria, ut ait S. Isidorus lib. I de divin. Ossic. eap. 8 , vocata sunt hoc nomine, quod uno cantante, chorus consonando rei pondet. 'Qui ritus ab ipso Evangelii exordio in Christianis eonventi et videtur fuisse statim admissus, utpote promptus Acfacilis, quo Psset etiam imperita plebs psal

mos concinnare, quos neque memoria, ne.

que scripto tenebat. Id sane clarum est ex Eusebii libro x historiae Ecclesiasticae cap. 17 , interpretante Rufino , ubi reserens ea uae de Essenis tradit Philo Iudaeus, si e tan .em concludit: Qua omnia supradictus υi

odam ordine , eademque conjes en ta , qua Ius Canonicale Cathiateorum. apud nor geruntur, expresst, s iat unu ex omnibus eonsurgens in medio psalmum honestis modatis roneinat , utque praecine et ei unum versi Ium omnis muti ituri

Thomais. U. & N. E. D. Part. I, Lib. II, eap. LXXII, f. p. in Ecclesiae, uti in Reipublicae nascentis exordio , consuetudo primum pro lege fuit, quo tempore interiore lege charitatis inlligante longe plura fiebant, 'uam quae potuisset lex ulla exto uere. Fuit hare statim Eceseliae consuet O , ut tomium divinum a Clericis una eum Lateis publice in Eccles a decantare tu L. Deferbuit Laicorum pietas, Clerici de favore pristino nil remisere.

e Roman. XIV. Quod alius quidem

aestimet diem strae die , alitis autem Pire

Coloss. II, I 6. Quapropter nemo τον νω-dieet in eibo , aut potu , aue in parte

27쪽

cibus quaero, quae statae erant, quae condictae, quaeque in Christianoriim Ecclesiis recitari publice consueverant.

g. ΠL Illud esam disquiramus ,

suae quantaque esset tunc temporis in Ecclesiis Christianorum Psalmodia . Equidem eos ipsos psalmos , laymnosqtie in Christianorum ecclesiis cani consuevisse crediderim, qui

in Iudaeorum Synagogis psalli soliti

erant. Quid enim e Nonne ante annum trigesimum septimum, quo fitn- dari Ecclesiae cceeerunt, Vio. sup r. qu. II. Christiam Iudaeorum. Syna-osis intererant, unaque cum illis ivinas laudes persolvebant. Uero

simile oppido est Christianos ab Sy

napogis exulare .coactos, novasque sibi quaerere sedes, ubi Deum colere , precari , ac venerari postent, eorum ipsorum Psalmorum recitationem retinuisse, qua antea usi erant. Quae

parro ea suerit, si scire voles, discere poteris ex Humphredo Prideaux Conexion os scripture Historii, a Ioanne Lithi Moto Templa service, a Ioanne Henrico Othonio Lexicon Rabbinicuin, a Iosepho Bing hamo origin. Ecclesiastic. Lib. XII l, cap. V, g. q, atque a Laurentio fel vagio Antiquit. Chri .stian. Instit. Lib. II, cap. ViI, S. III.

f. IV. Quae cum ita sint, quis eo-

d Sel vagius ex Bingham. loc. citi Tom. II, pag. 4st. Praxis Apollo lica, quod saeros spectat divini e ultus ritus, duplici ratione spem ri potest . et Ratione statar msormularum ab Iudaeis adhibitarum . a Ra. ione novarum sermarum, quas tui tui chriustiano proprias induxerit. Primum quod spectat, profecto constat Iudaeos satas divini eulis et us formas habuisse, quibus Apostoli liberensi sunt semper, ac , ut cum illis se coniungerent, vel neccessitas exegerit, vel sua erit decentia. Atqui Iudorum Liturgia duplicis erat generis, altera enim ad ministerium Templi , ad ministerium Synagogae altera pertinebat. Uerum utraque in eo conveniebat, ut publi ae preces utrobique cer ra quadam, A conctanti verborum formati rent. Ministerium Templi prout Servato. ris nostri tempore se habuit, accurate destri. hitur ab erudito Lightisoto; atque haerpotissimum complectebatur, nimirum re. citationem Drealogi, o Philecterio m

eribus aut quatuor orationum formulis in.

risi diis , Poptiti Benedictionem, Oblatio-πer , o saer ficta , musicam, Sympho niam, PDImoram cantus, e quibus varii pro variis anni Festivitatibus canebantur. Quod vero ad synaetogae ministerium attiner , hoe a Templi ministerio in eo dime. xebat, quod nulla haberet Sacrificia , sed tantummodo tria haec, t Preces, a Lectionem Scripturarum , I Eatumdem Praedicationem.& explicationem . Quod ad Preces , tantummodo observare juvat ipsarum antiquissimas.& solemnissimas eas esse, quas vocabant duodeυiginti Precariones, quae ab Eldra . .& Magnx Synagoga iam inde a tempore eaptivitatis institutae dicuntur . Quibus Pii-lo ante Hierosolymorum eversionem aliam novam addiderunt contra Christianos, qui

in ea nominibus Apostatarum , in Haeretie tum memorantur. Id observat eruditus Hum

phredus Prideaux, quod ει binis Iustini M. .& Epiphanii testimoniis. firmatur. Jam vero si ab postrema hac, & recentiori precatione discesseris , .reliquas vitriusque tum Templi, tum Synagogae . ministerii precandi soranulas Chtisti , ejusque Apostolorum tempore in usu fuisse accurate demonstrant erudiisti Antiquitatum Hebraicarum Investigato. res . ac praesertim modo laudati Light Motus. de Humphredus Pride aux . Atque cum certo nobis constet Christum , ejusque Apostolos Templum, di synagogas frequentasse, uti ex pluribus , ac perspicuis aeque Evangeliorum, ac inctuum Apostolorum locis peris quam manifestum est, prosecto dubitandum haud est, usitatis apud Haebraeos precatio. rum formulis suisse usos.

28쪽

c A Υ Η O I I c O RU M. et striim e Institiam non irrideat, qui vae Ecclesiae motibus Ebhorrere eon statas precum Brmulas ab primiti- tendunt e Nam praeter Psalmos, Hum

nos.

Esonius, dans te discooes fur les Liturgi es, de hoc themate agunt. Ille succinte, hic plenius libertatem primaevam contra Et urgicos libros vindieat .. Illa tom. II Oper. p. st Io, has adfert observationes. Praeinittit P. I, f. IV, liturgias apostolorum ementi. Ias, postea ubi praetcriptae & introdnctae sunt, κ landatoribus ecclesiarum appellatas: ob scurum autem esse , ubi primum , di per quos eaeperinr . Frequentissimae , & ardentissimae in Eucharistia pretes eum cantilenis &alis piis meditationidus a prima nascente ec-c sta adhibitae sun r, non tamen ex praescripto certarum sermularum recitandae, quem cultum liturgiam πατ et νοῦν dixere. Ad-dir II γ preces olim a Christianis fusas

fuisse extemporaneas , dono precum ubique se diffundente, vel, uti dies: Tertullianus me monitore, de pectore, quod imprimis Athenagoras de legat. pro Christian. docet. lIIὶ Unitatem fidei quidem observatam , ted saera ex libro quodam liturgico, ab apostolis tradito, haud suisse peracta. In te tim

lv admittit, & f. VII declarat, suisse

mox post apostolorum discessum quendam publicarum precum ordinem, varium in men, introdue tum , quem tequeremur, qui rem sacram s.cerent, qui posti nodum praescriptas sermulas generavit. cavendae cons sonis gr ria sanciendas . Hae sensim auctae, mutatae , emendatae, unde tandem libri liturgici tonsecti. Hoe iacto , nihil amplius arbitrarium fuit, omnia ex prascripto peragenda, totusque cultus sacer in formulas certas statasque eum variis ritibus & pompa D njectus est. Doeent id libri antiqui litur. gici , ordo Rom nus , antiquae precum sor. mulae, tam in Echlesia latina, quam gre causitatae .

De Eeilesiae Graecae libris plenius egere Gulielmus Cave & I.eo Α blati ut , imprimis

vero Ren Mot in eoia M. ιιιMVtarud orienratium, & theologus Tubingeniis celeberrimus lysamus de Iieorg. e. i, j. 4. seq.Libros lati norum ecclesia Isti eos recensuit magna industria

Nicolaus Petrus Sibbem , quibus addendi sunt Passius lib. r. c. a, & Edmundus Martene in tr. de a risu. GHef. ritibus, item de aviis. Eccles discipi. in celebrandistdιυμ. escιis. Ipsa tolemnia varia, & infinita lunt, imprimis Ecclesiae Romanae, quae illustrant Durandus in ratioπ. .iυ. 'e. Andreas du Saussay in panoplia I acerae ea. Ii , Andreas Piscar Castaldus in praxi ea. remoniarum seu fac rorum Romanae EeeIM rii Mum , Claudius De Sert dans P ex pIicatio. simple litterati o hsoνiquo des Cer montes de ι' eglife pσαν P infractio v

ι' explicae ion Iitterale hisorique s Dog. marique des prieret, in ae eeremomerda si Mosse, Cardinalis Bona de rebus litum. Ioannes Stephanus Durandus de ritis. Ne l. cathol. aliique . Apud hos vulgo voeari solent agenda Rireben venaee, qine appellatio serian inde invaluit, quod ossi. eium Saerum Ec Ministerium antiquitus voearentur; ossicium autem illud ipsum , quod agendum est , denotat. Vid. Schmidi. da de agendis. Pauca etiam ex Clarylonio adnotanda sunt, de quo Clericus δεηι IasibIiath. tiniυ. . bip. νοm. XYI, ρ. Iῖο,

observat. quod sit ex numero eorum, qui Non.eonsermistae in Anglia vocantur. in ine υetilene empti e aueune uiuetio feoaν rein δεον ιν f.rvice public, ut ver b seius utar. Inde non mirandum est, quod liturgias statas ab usu veteris Etesesiae prorsus abhorrere aer, et ' contenderint. Ad mittit p. 4 aliquem usure orationis domini eae in S. ccena; non tamen ex pri eripio Salvatoris, uti p. s, seq. ex Patrum dc trina observat. Admittit p. 6. ex usu qua rumdam ecclesiarum ordinem quemdam eatechumenorum, β que fidelium. cu)us mentionem facit e. 27 conii l. Laodie. Sed satas, certasque sermulas 3 m usitatas sui se, α.; re concedit, quod ordo tantum iptas res in precibus exprimendas , contineat. Ouintamen hie ordo, quem ecclesiae, tu plurimum obiervabant, ortum dederit certis ita. tisque precibus, dubitandum vix eli in xime tempore coni amini, quo ri s litur.

29쪽

nosque, quos Christiani Apostoli moenitu I ad Corinth. XIV, 26, de ad Ephes. V, I9, in suis ecclesiis con

cinebant, eosque ex sacrarum litterarum Codice recitabant, plures aliae precationum sormulae erant , quibus utebantur Christiani in Sa. cris tum conficiendis tum ministraridis, quibus cadere grande erat ne

fas. Quid dicam de oratione D

minica, cujus formulam, quam is orando Christiani omnes sequi deberent, Christus Dominus composuit, ac de verbo ad verbum expressam nobis tradidit λ Quid de Baptismi, atque Eucharistiae formulis , quas ex ipso divino ore profectas Ecclesiae omnes summa religione sen

pee coluerunt Quid de Fidei

symbolo, quod conceptis verbis ab

Ap eae magis, magisque determinatae sunt. Plutibus argumentis in sequentibus sentenistiam tuam exornat supposititias liturgias p.

set in quodam toto, ut cessaυit, dixit M. nar ex dis0ωlis uua ad eum: Domiais dote nost orare : sieret docuit m Ioannes uiseipuus Dos: O ait illis e Ctim ora. tis , dieite : Pater tare. Matthati VI , p. Sie euo ονabitis: Pa. ter noster qui es in Caelis: sanctificetur no.

voluntas paea ficat in Celo , m in terra. Panem nostrum fue tibstantialem da n sis hodiε; o dimitto nobis debita usosra, Mur . nos dimittimus debitoribus nostris, is nanos in .as in tentationem .

S d libera no a a malo. Amen.

t te Selvag. loe. tit. Lib. III, EAp. I, 6. s, Tom. III. Prioribus Eeclesiae saeculisis nanimem suisse omnium riclesiarum morem , ut in nomine Patris, &. Filii, &Spiritus Sancti baptizarent, productis Uet eorum Patrum testimoniis abunde demonstrant Theologi. Tria Me tantummodo advertere Iuva : x antiquos Patres in illud omnes conspirare, ut eam formam divinae institu. tioni pwrius adseribendam doceant : ita Tertullianus, Cyprianus, Optatus, aliique, a Hujusmodi fuisse omnium sententiam , ut eam verborum formulam necessario in baptismo adhibendam esse crediderint ; euius uidem rei pleni sunt veterum libri: at Atanasium audire praestat . qui Epist. ad Se. vap. ait: sut aliquid de Trinrtate detra-ε e ..... nil I acti it, sed vaeuur , nee in Asiatus ipse m is qtii dare videtur, manet ; siquidem initiario nonnisi in Ginia raro sita es. Cui unum Augustinum brevitatis fratia adnectimus : Ceria illa s. vangeti ea verba, sine quibus baptismi reonyeera νi non potest. De baptis. Lib. VI, C p. XXV .' & ibidem e Quis nesciae non esse baptismum , si verba Eυangeliea , quibus Umbolum eonstae , iane defuerint tIllud et advertendum duco. adeo nimirum hane de Trinitatis in baptismo invocatione sententiam suilla constantem, ut quae loca in Actis Apostolicis Baptismum in solo Chiisti nomine est latum innuere videntur, Omnes de totius Trinitatis invocatione inter. pretati sint, si paucissimos admodum excipias . Longum sane esset omnes huius rei telles producere; aliquorum testimonia delibasse suffieiat . Ac primum Basilium proferimus , quem in solius Christi nomine eollatum baptisma ratum statuisse arbitrηtur

Petavius De Trinit. Lib. II, Cap. XIV. Basilius quidem in Lib. de Sp. Sancto suse

argumentum hoc persequitur adversus eos , ut capiti apposita ευγραφή habet, qui di- eunt sumere baptisma tantum in nomine Domini. Ita enim eorum obiectioni, qui baptismum in Christi nomine datum ex di-vet sis Scripturae locis opponebant, respcn. det, ut in aliis locis ubi, solius spiritus Sancti mentio in bapti imo occurrit , totam Trinitatem intelligendam esse concludat . Siquidem Actor. c. s habetur: Vos Bapta abimini Spiνitu Sancto non intili , Uir post diebus t tum I ad Cor. XII. Omnes ἐπ-nno Corpore, o in viro viristi baptiori sumus

30쪽

Apostolis editum sb , omnium Ec- constasione retentum, ac constantrclesiarum atque omnium saecvirum usu custoditum videmus Verum ne

sumus . At non ideo, inquit Basilius, quisaixerit perfectum esse baptisma , in quo

solum Spiritus nomen inυοeatum est . O. portet enim invioIahilem manere eradiis pionem , quae in υivifiea gra ia tradita es . Explicat porro traditionem , cujus memine. rat : sisut eredimus in Patνem, Filium ,

ω Spiritum Sanctum, si e m baptieamur in nomine Patris, o Filii, o Spiritus Sancti. Eodem serme pacto, licet aliud agens edisserit Augustinus Lib. II, Cap. XUII , contra Maximianum , qui Spiritum Sanctum non esse Creatorem inde deducebat , quod eo praetermissis de Filio dicitur, omnia per ipsuin iacta esse. Ita enim ipsum refellit: quemadmodum eum in Act. Apostol. eos in nomine Christi baptizasse legi. tur, nemo dixerit eos Dptizasse, non nominatis Patre , & Spiritu SanM ; eadem ratione eum Ioannes omnia per Uerbum facta esse dieat ; non efficitur laeti simul non esse per Patrem & Spiritum sanctum.

Eadem est Theopylacti, Eulogii, Ioannis

Damascent, Facundi Hermianensis , aliorum. que sententia. Illud tandem h)e quaeri por- est , num Baptismi formae a Christo insti. tutae aliquid in Ecesesia aliquando adjemim sit, & an possit aliquid addi. Non desunt quidam, quibus videtur additamenta explicationis & veritatis Catholicae confirmandae caussa adiecta rata olim fuisse , quod ex Iustino, & Coustitutionum Apostolicarum auctore colligere posse arbitrantur . Uerum justini vel ba non puram baptismi formam praeseserunt , sed potius eam explicant, &quadam πνιαο κνω it Iustrant . In Constitu. tionibus vero Apostolicis Presbyter doce.tur, quo picto baptizare debeat ex manis dato Christi ; & Evangelii loco cir. ubi formulae institutio recensetur , explicationis ergo subnectitur : In nomine Patris , qui

misit, Christi, qui venit, Spiritus Sancti , qui Testimonium perhibuis. Lib. VII, Cap. XXII. selva g. loe. cit. Cap. UIll , g. XV, pag.

I. Ea unanimis eli vere ruin Patrum lententia , ut non modo Eucharimam noualiis verbis, quam quibus eam Christus perinsecti, verum etiam in Christi ipsius pers na a Sacerdotibu eonfici tradiderint. Ex quibus quidem illud efficitur, quod nonnisi verbis institutionis consecrandi vim adis scripserunt. Porro nullus orationi invenire ἀtur exitus, s singulos in hane sententiam loquentes Patres proserre animus esset ς num igitur aut alterum hie producere salixerit. Chrysollo mus Hom. II in Epist. II

ante faeraυerar : quemadmodum verba ,

qua loquutus est Cόrsus, eadem funi, qu Sacerdotes quoque pronune iant , ita C ob. Iatio eadam est. Ambrosus Lib. IV de Sacram Cap. IV. Corpus Christi Cons

eratione. Consecratio aurem quibus υer

D : nam pauca reliqua omnia , quae dia euntur , laudem Deo deferanr : Oratio pr.emittitur pro populo, pro resibus, pro cae aeris, Ubi venitur, ut conficiatur venera bile ne ea mentum iam noo Dis sermoniabus Sacer x , sed ariιur sermonibus

Chrigi. h Selvam. Lib. I, R rr. II, eapis XVIII, s. a. Apostolicum Symbolum di plici ratione inspici potest ; nimirum &quod ad Doctrinam, & quod ad verborum formulas spemt : quod ad doctrinam νpud

omnes peraeque tonstat , Christum habete Auetorem , Apostolos Praedicatores . Asrem Tertuli. de praescrip . cap. Π. In e regula incedimus, quam EeeIesia ab Apostolis , Apostoli a Cbristo, Chrisus a Deo eνadidit. Istud ipsi quoque Heterodoxi fateri non abnuunt. Nequo enim dy

bium est, inquit Calvinus Lib. II Insti

tutionum Capite i6.3 quin a prima statim EeeIesia origino , adeoque ab ipso Aposto. rum aeυo, insar Publicae, om nauis eate, Io receptae eonfessonis obpinuerte . Eadem habet Uossius n. aI. Igitur id, de quo