장음표시 사용
51쪽
.8Cap. I. De sectis Gentium erga seipsas
Quomodo ossicio huic satisfiat, ex iis patet, quae de Rep.
eonstituenda prolixe demonstravimus integro capite tertio partis octavae Juris naturae. Atque hinc patet peccare Gentem,
si in iis, quae ibidem demonstrata sunt, desiderari patiatur diis ligentiam suam o. para. i. PHL Pract. univ. .
γ s. 36. De obligati- Quoniam Gens quaelibet se statumque suum perfice One cavendi re debet g. 3s. , qui vero ad hoc faciendum obligatur, ad , vitandi contrarium non faciendum simul Obligatur s. Iaa. patet. r.
perfectioni Jur. nat. is Gens quo ibet cavere V vitare debet ea, que persectio- .dversa. nem inus atqtie statur ejusdem quomodocunque impediunt, aut ipsam vel statum ejusdem impersestiorem reddunt.
Recte Gellius inter cavere & vitare distantiam esse voluit, esse plus vitare, quam cavere. Cavet nimirum, qui sibi providet, ne quid eontingat, quod fieri posse praevidet, etsi imcertus, utrum futurum si, nec ne : vitat vero, qui id declinat , cui producendo causa aliqua jam actu suppetit. Ita imcendium cavet, qui non tolerat, ut famuli candelis accensis ingrediantur in stabulum , vel horreum stramine resertum evitat incendium, qui aedibus conflagrantibus tempestive se surripit. Quamobrem in propositione praesente inculcatur, ut non modo Prospiciamus ea, quae contingere possunt, & ne forte
contingant provideamus; verum etiam ut in casu emergente nobis consulamus & malum a nobis avertamus. Facile autem patet, vitandi causa cavendum esse, cum nemo hominum sutura infallibiliter praescire possit. Cavemus incerta; vitamus certa. Quoniam vero, ut dixi, sutura infallibiliter praescire non possumus; quod eventu non impossibile agnoscitur recte metuimus pro gradu probabilitatis eventus. Ipsa natura nos huc ducit, quae metum indidit appetitui senstivo, & ratio ju- bet, quatenus intellectus ideas confusas, quae appetitum sentativum movent, reducit ad notiones distinctas, per quas vo-. luntas Digiti Coral
52쪽
ct imis nascentibus Furibus. 29
luntas & noluntas determinantur. Sed haec manifestiora evadent, squidem Philosophiam moralem methodo, qua in philosophando utimur, tradere datum fuerit.
Similiter quia Gens quaelibet ad se & statum suum gla jure Geη- perficiendum j. as.) & ad ea, quae persectionem ipsius at tie petemque status ejusdem quomodocunque impediunt, aut ipsam te quoadpei vel statum ejusdem impersectiorem reddunt, cavendum & festionem sui vitandum obligatur . 36. , lex vero naturae jus dat ad ea, Sstatus sui. sine quibus obligationi nostrae satisfacere non possumus I.
Is 9. pari. r. Phil. prast. uniP. ὰ ς Genti unievique jus competit ad ea,sne quibus se statumque suum perscere nequit, nec cavere ac bitare ea, qua perfectionem ipsus atque status ejusdem impediunt, aut ipsam fla- 'rumque ejusdem is essestiorem reddant. . Quoniam ex iis, quae de Rep. constituenda demonstravi. mus, patet, quomodo Gens se ipsam atque statum suum pedificere possit e. f. 33. , ac Per consequens etiam quaenam eo fine cavenda & vitanda sint; ex iis quoque intelligitur, ad quaenam eidem ius quoddam competat, ut se & statum suum perficere, ea vero , quae persessionem impediunt, aut imperisfectionem inducunt, cavere ac Vitare valeat.
s. 38. Rectori civitatis competit cara Gentem suam, seu populum δε- De osscio imi V statum etiam persciendi ac conservandi, imperfectionem vero Rectoris c omnem ac interitam, quantum datur, cavendi S vitandi. Etenim vitatis quo- emotis civitatis est imperium civile exercere l. 4 a. pari. R. ad consere Dr. nat. , consequenter ea determinare, quae ad bonum tionem is publicum promovendum , adeoque finem civitatis conse- perfectionem quendum 4. 9, pari. δ. Jur. vat.2, requiruntur I. 6O. pari. onus UD 3 8.Jur. Diuitigod by Cc oste
53쪽
go cap. I. De inciis Gentium erga seipsas
status ejus- 8. Junnato. Quamobrem necesse est, ut curet. Gentem
dem. esse aptam ad finem civitatis consequendum & nihil desiderari, quo ad eum consequendum indiget. Quoniam itaque in hoc persectio Gentis & status ipsius consistit persectio autem nulla est, nisi Gens conservetur. quod per se patet; Rectori civitatis competit cura Gentem& statum ejus perficiendi & conservandi, imperfectionem vero ac interitum, quantum datur, cavendi & vitandi.
Cura nimirum conservationis & persectionis Gentia statua. que ejusdem originarie Periinet ad Gentem universam, cupis originarie est imperium civile . 34. pari. P. Dr. πα. . seu ius universorum in singulos . 3I. para. g. Dr. πώ. , ex fine civitatis metiendum t3. 3o. Part. r. Jur. nat. . Quando' igitur hoc in alium . vel alios transfertur, eidem quoque vel iisdem cura conservationis δc persectionis Gentis atque status, ipsius demandatur. Idem abunde iam elucet ex iis, quae de Rep. constituenda demonstravimus in parte octava Iuris naturae f. 3ο. .
β. 39. Deeharacte- Quoniam cura Gentem conservandi & ipsam statum- re repraesen- que eius perficiendi ad Rectorem civitatis pertinet s. 33. ;tativo Gen- quicquid juris Gexti competit sui conscivandi suique ac status sui perfiatis Rectori ciendi causa 3 a. 37. , id penes Rectorem civitatis est, conQ- civitatis quentet Eedor civitatis jur habet, quod unicuique Genti competit, ac competrare. ideo Gentem suam , quando cum aliis negotiam ipsi est, repraesentat 3. 7O. pari. r. Jur. nat.2. Character repraesentativus Gentis Rectori civitatis commistena nihil dissicultatis habet, modo perpendas quid se pino. rix moralis. Gens quatenus eidem competunt certa jura sui conkrvandi suique ac status sui perficiendi causa , personari quaedam moralis est 9. 7o. pari. ἔ. Ium ML , dc quatenus
Gens tegit seipsam, id quod obtinet in statu populari 3. x gr.
54쪽
er inde vascentibus Dribus. 3I
stari. 3. pr. nar. , ipsemet quoque civitatis, in quam eOivir, Rethor es . Quodsi ergo curam sui ccnservandi suique ae status sui persiciendi alii, vel aliis damandavit, & per consequens jura quoque eo fine sibi competentia in eum, vel eos transluiit, ut jam Rector civitatis fit subjectum a Gente diversum; persona ista moralis, quae antea in Gente universa subsistebat, nunc in alio individuo physeo subsistit. Atque ita Rector
eivitatis integram Gentem repraesentat, quatenus ut Rector
eivitatis spectatur. Absit autem, ut tibi persuadeas, charaocterem Gentis repraesentativum derogare quiddam de dignita. te Rectoris civitatis, veluti monarchae majestati in statu monvehicO l Etenim is potius eandem magis conspicuam facit, quatenus jam unus eam dignitatem habet, quae ingenti hominum multitudini nognisi universm competiti unde etiam est, ut eadem major sit in regno , in quo unus eandem habet, quam in Aristocratia, in qua pluribus universim ea competit. Cumque nihil istius dignitatis remanserit in populo, singulis autem nil quicquam ejus competere pota, quo niam quod universs convenit singulis commune non est; ideo Rector civitatis supra gentem eminet, nec dignitas alicuo ius de gente eum ipsius dignitate comparari potes . Vide, quae ea de re iam alibi demonstravimus atque annotavimus 3.16Ο. Parr. L μ. na . .
Qualibet Gens seipsam flatumque suam comiscere debet. Se- De cognitio- ipsam enim staturi. que suum perficere debet I. 3I.), eaque ne sui. cavere & vitare, quae persectionem ejus atque statum ipsius impedire, aut ipsam vel Ilii rum ejus imperfectiorem redde. re possunt β. 36. . Necesse igitur est, ut norit, quales facultates animae ac corporis vires, & quaenam res requirantur ad se statumque suum perficiendum, quidnam perfecti nis jam sit consecuta & quanam adhuc imperfectione laboret cum quoad seipsam, tum quoad statum suum. Quamobrem
55쪽
tis requiyita. De conditiove regionis
32 Cap. I. De ficiis Gentium erga seipsas
obrem Gens quaelibet seipsam atque statum suum cognoscere debet.
Cognitio haee Genti maxime necessaria est, nisi omnia sorotunae committere ac nonnisi damno suo sapere, aut caeca imiotatione Gentium aliarum unice confidere velit. Non alio fine praecipitur cognitio suipsius, quam ut ossiciis erga seipsam, quantum in potestate est, gens satisfaciat & egasse satisfacere studeat. Quodsi cura se statumque suum perficiendi fortunae potestati unice subjecta est; Gens se statumque suum mi- minime perficit, quantum poterat. Hinc videmus Gentes plurimas , quae ad altum perfections gradum ascendere pote rant, in humili semper subsistere. g. 4 . Rector civitatis Gentem suam statvmque ejusdem cognoscere
. debet. Patet ex demonstratione propositionis praecedentis, curam se statumque suum perficiendi exigere cognitionem sui statusque sui in Gente g. 4o. . Quainobrem cum cura Gentem atque statum ipsius perficiendi pertineat ad Rectorem civitatis 38. i Rector civitatis Gentem suam statumque ejusdem cognoscere debet.
Quando imperium in alium transfertur, Rector civitatis inoduit personam Gentis universae, & ita in eum transi omnis obligatio Gentem statumque ejus perficiendi, consequenter etiam obligatio Gentem, quam repraesentat & cujus personam sustinet not. g. 39. , ejusque statum exacte cognoscendi. Cura hute cognitioni impendenda perpetua est, eis vulgo apud plerasque gentes negligatur. Sine ea enim impossibile est, ut hene Remp. administret. l. 4 a.
Quoniam Rector civitatis statum Gentis suae cognoscere debet cf. 43. , is autem magna ex parte a conditione
56쪽
regionis dependet, quod facile patet; Rector quoque civita- Ο omnium
tis conditionem regionis, quam Gens ivhabitat, cumque ubivis lo- in ea lococorum non eadem sit, omnium in illa locorum cognoscere debet. rum cogη Impossibile es , ut Gentis sicujus status ad eum persecti .si onis gradum perducatur, ad quem perduci poterat, nisi omnis regionis, quam ea incolit, conditio exacte cognita& perspecta fuerit ; quemadmodum fieri nequit, ut Gens
ipsa perficiatur. quantum datur, nisi omnium incolarum ubivis locorum dotes naturales, mores ac vitae genus intime perspexeris. Utraque autem Cognitio ira cohaeret, ut una ab altera separari nequeat, sive statum Gentis, sive Gentem ipsam perficere, aut imperfectionem cavere, aut mendas do ea eximere volueris. Unde facile patet , ad hanc cognitionem requiri accuratam mappam geographicam totius regio. nis 3c singularum partium , quocunque tantem nomine veωniant, integram historiam naturalem totius r Onis, exacti fimam dimensionem omnium agrorum, Pratorum , sylvais sum, urbium, oppidorum, Pagorum & ita Porro, descripti. onem denique fide dignam incolarum ubivis locorum S eo. rum, quae quomodocunque eos respiciunt. Ceterum haee . regionis & incolarum notitia cum in usum Rectoris civitati, S per consequens eorum , quorum in administranda Rep. eonsilio & ministerio utitur, comparetur; prudentia civilia
haud disseulter docebit, quamam tuto in publicum proferri possint, quaenam vero celari debeant, ne aliis patria proda.
Que de majore pane Gentis, vel pluribus in ceno quodam De iis, qualite ρenere praedicanda sunt, ea a sngulis in universam Gentem δε- ex derivatiaris tar o per consequens de ea pra dicanda sunt. Etenim cum one asingulis Gens quaelibet sit hominum multitudo f. s. pari. 8. Jurinat. , degeate di. singulos autem nec natura & isItuna, nec educatio, insti- erada.
57쪽
34 C; p. I. M inciis Gentium erga seipsas
tutio & conversatio, si vel maxime eadem, eosdem faciat; fieri omnino nequit, ut, quae singulis quasi propria sunt,
praedicentur de universis. Quoniam tamen Gens quaelibet spectanda est instar personae unius I. g. a.); quae singulis conveniunt, ea in Gentem ab iis derivantur: sed cumenti uni contradictoria inesse nequeant .a8.3o. Ontol. , abis num vero foret, denominationem potius fieri a parte minore, quam majore; quae de majore parte Gentis praedicanda sunt, ea a singulis in universam Gentem derivanda & per consequens de ea praedicanda sunt. Qtiod erat unam. Iam porro a posteriori satis patet, si homines vitam commode ac jucunde transigere atque felices esse debeant, non omnes idem vitae genus sequi posse, sed, ut omnia fiant, quae in Rep. bene constituta fieri debent, pr uti abunde demonstravimus integro capite tertio partis octavae Iuris naturae, alios hoc, alios aliud agere debere, ficuti in corpore humano diversiae sunt diversorum organorum fumetiones ad unum quendam finem universalem obtinendum requisitae; quae singulis coetibus hominum idem vitae genus stquentium conveniunt, ea in gentem universam deriva tur. Quoniam vero ut ante patet, fieri non posse, ut si guli, qui idem vitae genus sequuntur, sint iidem; ut ante e iam pater, quae de pluribus in certo quodam vitae genere praedicanda sunt, ea in Gentem ab iis derivari, & per con sequens de ea praedicanda esse. Quod erat alterum.
Ut vis S potestas propositionis praesentis percipiatur,exem plis utique illustranda. Dicimus e. gr. Gentem robustam &Iaboriosam, si plures in ea dentur viri robusti & homines plerique sint Iaboriosi. Gens dicitur scelerata , si plurimi omni scelerum genere sese polleant: dicitur ebriosa, si communis
quidam mos est nimio potu delectari: libidinosa dieitur, si
58쪽
O inde nassentibus Furibus. 33
commune vitium fuerit libido. Qui de Gentium moribus scribunt, alio principio eos dijudicandi uti non possunt, quam
ut a singulis in Gentem ea derivent, quae sunt plurimorum. Similiter Gens dicitur opulenta, in qua dantur multi, qui Opibus abundant; dieitur docta & erudita, quae multos habet viros doctos atque eruditos; dicuntur Angli artifices excellentes , quia res artificiales exacte in Anglia conficiuntur; Itali Architecti insignes, quia apud eos arcnitectura exculta &
dienum excolitur ; Batavi mercatores praestantes, quia mercatura apud eosdem egregie floret. Notandum vero est, quando pluralitas eorum, qui in aliquo vitae genere excellunt, aestio manda . numerum eorum, qui sunt in gente una, oonferri so- .lere cum numero illorum, qui idem vitae genus sequuntur
apud Gentes alias. Quamvis vero vulgo praejudiciis plurimum tribuatur, id tamen non obstat, quo minus ipsa princi-Pia generalia locum quoque habeant in veritate. Praejudicia enim non aliud operantur , quam ut principia in se vera male applicentur , quemadmodum quoque fieri solet ab iis .
qui ab uno, vel altero , argumentum ducunt ad plures, quia perperam sumunt, tales si non omnes, saltem plurimos esse debere, qualem unum vel alterum agnoscunt. Qui vero praejudicio cavet, is novit, non sumendam, sed probandam esse pluralitatem eorum , a quibus praedicatum aliquod in Gentem derivandum, antequam id eiciem tribuatur, nec inprobando sumit, quae olim fuerunt, sed quae nunc sunt, ubi in praesens ferendum judicium , de eo autem , quod pluribus, aut plurimis tribuir, ex distinctis notionibus judicat. Nisi enim ea observentur, judicium de Gente falsum erit perinde, ac si iis neglectis de rebus aliis judicetur.
I. 44. Quoniam quae de majore parte Gentis, vel pluri- De Uicio bus in certo vitae genere praedicanda sunt, ea a singulis in fli akr
universam Gentem derivantur, & per consequens de ea inde Man-E a prae- te.
59쪽
36 Cap. I. De o iis Gemiiure erga seipsas
praedicanda f. 4 3 .) ,' Quilibet, qui est de Getite, non modo 1ibi
ver&m etiam Genti suae hoc debet, at se stathmque suum pro virili pei sciat ξέ labore seo ita defungatur, ut finem per erem intentum ex a feeonsequatur, consequenter in eo, quod sequitur, vitae genere, quaaram fieri potest, excellat.
Ita non modo nobis obligamur ad virtutes intellectuales Rmorales acquirendas, verum etiam Genti , de qua sumus, ne nos in culpa simus, quo minus virtuosa audiat, vel haec aut ista virtus intellectualis sve moralis de ea neganda veniat. Similiter eruditus obligatur Genti suae, ut doctrina plurimum praestet, ne eidem detrahat laudem Gentis doctae, & artifex et obligatur, ut
arte quam exercet, Ornetur, ne culpa sua laudem illius deterar. Ipsis communibus notionibus consentaneum est, ea, quae sunt
sngulorum, ab ipsis in gentem derivari, ut singuli etiam , qui sunt de Gente, Iaudes cum aliis, qui de eadem Gente sunt,
participare sta videantur. Contra sensum itaque communem sunt mores turhae eruditorum in Germania, viros praeclare de Rep. literaria meritos dissa mantium & quae in iis contempserant mox in exteris admirantium & cum summa laude ad coelum extollentium, quasi adulatione laudes cum extera Gente Iartic parent. Novum autem hine nascitur motivum omnius ossiciis lege naturali praescriptis omni animi contentione caris faciendi 3. 88 .Psy h. empiri), in qua nova fundatur obligatio naturalis, ne in nobis perficiendis quicquam industilaeae diligentiae desderari patiamur cI. I I 8. Pώrι. l. Phia. Pract. uniri Me dedecore Gentis ae
g. 4s. Quoniam unusquisque hoc debet Genti suae, ut ststatumque tuum pro virili perficiar, di in eo, quod sequitur, vitae genere, quantum fieri potest, excollat l. 44.), qu vero ad hoc faciendum obligatur, ad contrarium non faci-
60쪽
endum simul obligatur cf. Iaa. pari. r. Jur. nat.' p cstilibet cavere debet, ne ea faciendo , quae mala aut minus recta sunt, de ectiti erat Genti suae, conlequenter cum Rector civitatis curae habe.
re debeat, ne cives faciant quae ossiciis lege naturali praescriptis adversentur I. 393. pari. 8. Jur. nat.ὰς idem quoque tolerare non debet, ut ciues dedecus inferant Genti De. Multa hinc consequuntur particuIaria, quoniam tam late patet haec obligatio, quam ossicia hominis ac civis. Et hinc quoque descendit jus puniendi actus subditorum , quibus dedecus Genti infertur, de quo diximus alias I. 6s 3. 6 4.Puri. 3. Jur. nar. . . 46.
Quia in gentem universam derivantur a singulis & de Destadios ea praedicantur, quae de majore parte Gentis, vel pluribus me Gentis in ccrto quodam vitae genere praedicanda veniunt β. 43. , suae.& per consequens bona quoque fama majoris partis, vel
plurium in certo quodam vitae genere in universam Gentem derivatur ; qui sunt de Gente non modo Iibi 3. 334. pari. I. Dr. nat.', verum etiam Genti Da hoc debent, ut fama sua si boηa, consequenter pro virili famae Gentis suae ac paniae studere debent.
Peccant omnino in Gentem suam eruditi, qui viros de Rep. literaria praeclare meritos, famae Gentis suae conservatores, conis vitiis proseindunt & eorum simae detrahunt, vel etiam ea proopalare omni animi contentione nituntur, quk, ne labes adspergatur Genti suae, dissimulanda potius fuerant. Quae vero dicuntur 'L Gente universa, ea etiam intelligenda sunt de certis hoc: inum ordinibus, vel coetibus. Ceterum ossicium , de quo nobis jam sermo est, tanto strictius observandum, quando utilitas Gentis , vel ordinis certi , aut caerus a fama pendet. Turpiu autem peccanr, qui contra hoc ossicium qiaicquam committunt, si ipsis demandatum fuerit, ut fa-