장음표시 사용
221쪽
cit): ita denique, ut ad rem ipsam Veniamus, αἈτθησις, quae,
apud eosdem itidem multiplici vi posita vide ad 6 4o) ,
praeCipue de αἰσθήσει καταλα-κῆ adhibetur; Vel, ut auctor dicit, sensum id appellabant, quod erat sensu comPrehensum, i. e. καταληφθεv. In ipso autem animo Stoici sensum collocabant; idque inde maxime, quod, ut Omnia omnino, Sic animum quoque materiam esse statuebant: facta igitur in eo quadam risi impressione proprie, tum demum SenSum hunc oriri dicebant; reliquos animi actus, qui sensationem hanc interiorem praecedunt, παθη appellantes. Plui. Plac. Phili. IV, II, et saepius. Haec ipsa quum ab adVersariis , crassius accepta, vexaretur, Chrysippum Commorit, ut HUS lo O ἀλλοιωσiv, Vel ετεροιωσiv poneret; cf. Laert. VII, 5o;
cli. Sext. Emp. Math. VII, 6 229, seqq. qui tamen Vel hoe ipsum Mocωe accipere debebat. Quod si igitur instim illud
impressum ex Perceptis comprehensisque erat, neCessario etiam SenSM, qui Consequebatur, talis esse debebat. Hinc recte illi αἴσθησι, , hoc praegnanti sensu, in Viκω Ponebant, Laert. VII, 7a : qua in re tot VV. DD. offenderunt; sed hoc ex notionum nexu facile explicanda. Hac autem uberiore Vi illi vV. Nisum, et sensus, potissimum in defendenda φα τασκαταληπτικχς definitione scf. Lucull. 6 18), per Academiam recentiorem tantopere impugnata, usurpabant: idque tum quasi jure quodam suo ; quia hac ipsa in re proprie de miso et sensu, qualis in sapiente esse deberet, agebatur, in quem ex eorum mente non nisi percepta et comprehensa cadebant. His, quae pressius disputavimus, accurate ubique ad hibitis , complura Veterum loca lucem suam recipiunt, huc risque addubitata, vel etiam Correcta. G RENT.
222쪽
224쪽
UNuri est maxime, quod huic libro praemonendum eSse judicavimus. Quum enim in ipso toties lectores ad prioris diei disputata remittantur, quaerendum esse Videtur, quod nam prioris libri, qui periit, Catulus inscripti, argumentum fuerit. Quo quidem, quantum licet, cognito, non Poterit, quin tutius certiusque judicium de hoc Lucullo ipso ferri liceat. His igitur locis, quibus passim in hoc ad illum respicitur, velut fundamento innixi, videamuS, quantum in eam rem conjectura effici possit. Quintum igitur Catulum, in cujus villa iidem hi princi-Pes Romanorum Viri convenerant, qui die post in ea Homtensii una fuisse narrantur, illo in libro primas egisse, vel ex ipsa ejus inscriptione patet. Videtur hic autem brevi totius et veteris, et recentioris Academiae descriptione, qualis etiam in alterius IV librorum editionis fragmento Superest, Praemissa, in accuratius enarranda et confirmanda Carneadis sententia substitisse, quippe quam a patre didicisse, et hunc ubique ejus auctorem prae Se tulisse, fingatur, S ia et x 48. Neque facile aptior ad haec tractanda accessus excogitabitur. Proposuisse vero eum plenam Carneadis sententiam, ex eadem ab ipso in breve contracta in sine
Luculli, S I 48, ut etiam ex verbo reMODO' quo ibidem utitur, apparet, utpote quo ad ea, quae pridie disputaverat, respexisse, jure putandus sit. In ipsa autem hac disputatione necessario ipsi ad eos quoque respiciendum erat, qui ab hac sententia Vel parum, Vel plane, discesserant, Philonem et Antiochum. In quo sic egit, ut Philonem rationibus
225쪽
Antiocheis, quoad eas suas sacere poterat, ex eadem patris disciplina, refutaret S I a. Defensionem autem duorum ist rum suscepisse Videntur Cicero et Hortensius; ita quidem, ut ille, pariter atque in Lucullo, Philonis partes tueretur, et tum, loco non necessario habebat enim consentientem adverSarium ), tam multa Contra sensus disputaret; vid. S79, cli. S 56-6o. Hortensium autem Antiochi rationes, et eas quidem maxime, quibus hic in Soso, libro, contra
Carneadem USUS erat, exposuisse, ex eo satis probabile redditur, quod hic S Io, plus, quam vellet, secisse dolet, quum
res tota Lucullo integra ferseari debuisset. Ita sane, quod alias dissicilius perspectu fuerit, sua sponte intelligetur, quomodo tres, Contra reliquam fere dialogorum Ciceronianorum Consuetudinem, quasi primarias partes tueri eodem in libro potuerint: quum alias plerumque uno adversario res transigatur. Lucullus autem hoc in sermone interlocutoris modo Personam sustinuisse, atque sua in proximum diem reservasse videtur, S IO.
Ita quidem via quasi sermonis hujus, quantum ex paucis istis, quae restant, Vestigiis licebat, expedita, haud parum lucis ad plenius de Lucullo, qui superest, judicium serendum exoritur. Non .enim amplius miraberis tot, quibus recentioris Academiae natura acCuratius perspiciatur, in hoc vel sicco pede esse praeterita, Vel transeundo monita, Vel denique verbo tantum indicata. Sed age haec ipsa, quantum Conceditur, Paulo PreSSi persequamur. Primum recentioris Academiae caput de fraude sensuum erat: in quo Carneades Arcesilae rationes subtilius
elimaverat; cf. Tennem. Geschichio der Philos. totii. IV, p. 336 seqq. Has autem ipsas a Catulo priore in libro accurate suisse enarratas, luculenter ex S 42, 43 perspicitur. Auxerat eas etiam Cicero aliis quibusdam rationibus, haud
dubie Philonianis: quas quum Lucullus Antiochi haud dubie exemplo) negligentius praeterisset, lacerari inde causam queritur 6 79. Sed tetigerat, nisi fallor, Hortensius, ex parte
226쪽
Certe, eamdem rem pridie pluribus S I 8. Cardo deinde philosophiae recentiorum Academicorum in infirmanda Zenoniana φαυτασιας καταληπrioic definitione cernitur. Haec in Lucullo unice contra Philonianas objectiones defenditur; cs. S I 8 seqq. κ omnis oratio contra Academiam suscipitur a nobis, ut retineamus eam desinitionem, quam Philo voluit everteres. At in hac evertenda laborabant etiam Carneades et Arcesilast Ad solum igitur Philonem haec applicantur. Inde satis probabile fit, rationes eas, quae Antiochi Contra Carneadem erant, pridie ab Hortensio esse expositas : alias enim sane hic locus in non plene tractatis ponendus fuerit.
Quae, tertio loco , dogma illud spectant, Percipi nihil posse;
in quo defendendo omnis huius Academiae vis cernebatur, cujusque rationes Carneadis acumen quam maxime expoliverat cs. Sext. Εmp. Pyrrh. I, 227): huic Hortensius illud Antipatri Antiochique opposuerat, hoc ipsum certe dogma ab illis, ut perceptum, poni debuisse S 28. Porro illius
πιθαΜου, quod idem Carneades τω cum triplici distinctione opposuit, quam obscure ejus mentio injicitur S 35, et alibi Θ Sed pridianus sermo satis haec triverat, ut jam Paucorum Verborum Opus esset ad memoriam istorum refricandam. Denique, ut unum adhuc addamus, illud Carneadis proprium, quo opinari sapienti licebat; ita tamen, ut, opinari se, intelligeret 6 148, Prae ceteris, Si, quae posuimus, vera sunt, in priori libro ab utraque parte expendendum fuerat. Atque en tibi F 59 haec : . de Carnea lo- heri disputatum, eum solitum interdum eo delabi, ut diceret opinaturum, id est, peccaturum esse Sapientem .. Ex his clare patet, ab utraque parte hoc Caput pridie esse tractatum. Id enim, Catulo probante, et Ciceroni Philonis s 6 68,
et saepius, et Hortensio Antiochi rationibus oppugnandum fuerat. Atque inde etiam fit, ut ubique in Lucullo praetereundo tantum hujus rei mentio injiciatur. Sed paucis modo lineis adumbrare Voluimus, quae, si opus esset, longe acCUratiris Iractari Poterant. Haec enim
227쪽
sufficere videbantur ad obscuritatis causam in tot Luculli locis a Cicerone amoliendam, et omnino tutius judicium de hoc ipso libro serendum. Clarius etiam hoc, quod ex parte jam Tennemannus aliique viderunt, patebit, sola in Lucullo Antiochea et Philoniana tractari: eaque, ni penitustallor, vel de his valere, quas Carneadis et Clitomachi asseruntur, V. C. S 99 Seqq. et , Io 3, etc. Solam deinde Vestem id est, sermonis colores , auctori deberi; nisi quod multa
ad verbum etiam versa ex illorum libris intexta deprehenduntur, ad quae suo loco in adnotatione respeximus. Unum hoc addamus, apte et ingeniose finxisse Cicer
nem , in priore libro Catulum, in posteriore Lucullum; ilhim Carneadis sententiam a patre , hunc Antiochi, ab eo
ipso, cognovisse : ut uterque horum ista ex memoriae thesauro promere Videretur,quum neuter ex philosophiae studio cognitus esset. Att. XIII, ep. I 6. Quo tamen loco tenendum est, ατρψια, illam non sic accipiendam esse, ac si hi harum rerrim plane rudes fuerint. Tetigerant ea olim in juventutis studiis, ut cultiores Romani tum fere omnes : sed seniores
ipsa neglexerant; id est, eruditi erant, non docti.) Inde tantopere etiam illa rerum memoria in Lucullo celebratur, quae alias in hoc viro, de quo Cicero in tot ad Atticum epistolis longe secus judicat, laudem tam benignam vix reperisset.
228쪽
Prooemium in L. Luculli laude vorsatur , cui adjuncta est auctoris defensio, cur ipse in philosophia civibus suis enarranda potissimum laboret. Laudatur autem Luculli ingenium ut eximium, et studio doctrinaque rite excultum et parum tamen in forensi opera cognitum , quum a prima inde aetate virtus eius in provincialibussere muneribus occuparetur. Maxime autem illud enituisse bello Μithridatico : ad quod gerendum missus, in imperatoria arte, quum justum nondum exercitum duxisset, Omnium tamen exspectationem vicerit : ingenii enim ejus vim exercitatione et usu sacile caruisse. Ita domo prosectum artis imperatoriae Paene ignarum, audiendo, legendoque harum rerum Peritos, tantopere profecisse, ut Persectus imperator in Asiam pervenerit. Quam in rem ei singularem memoriam rerum usui suisse, similem ei, qua Themistocles polluerit, non ei, quae Hortensio praesto suc-rit, quae potius merit Verborum, S I, 2. Tantum autem Lucullum in omni laude imperatoria fuisse, ut ipse Mithridates eum omnibus omnium temporum ducibus praetulerit. Sed dolenduin se, virtutem ejus non aeque in foro, et curia Spectatam , quum vel, ex quo victor redisset, per triennium a malevolis impediretur, quo minus urbanis reip. negotiis interesset, triumpho ipsi recusato : quem eidem demum auctor ipw, consul, quum expedisset, egregia eius Opera in rep. gubernanda adjutum se testatur, 3 3. Alias vero etiam laudes Lucullo fuisse, paucis cognitas, in iisque studium quum literarum omnium, tum etiam philosophiae : quod vel in ipsis castris non neglexerit. In primis autem eum se ad partes Antiochi, Ascalonitae, applicuisse , quippe quem et quaestor, et imperator, secum habuerit; atque ita philosophiae hujus rationem, vi illa memoriae adjutus, facile perdidicerit. Lectitasse eumdem etiam studiose libros, interiore nota commendabiles, S 4. Sed vereri se dicit auctor, ne virorum magnorum laudi, si literarum in iis studium celebret, magis ossiciat, quam prosit: atque ita transit ad alteram exordii partem. Esse enim triplicis generis homines, qui partim omnino graecas lite- ras Contemnant; Partim Seorsim philosophiam non probent;
229쪽
partim denique summorum in civitate virorum Personis non satis
dignum judicent, si hi ejusmodi de philosophia , in primis Aca
demica , sermonibus implicentur: quibus singulis respondet S 5, 6, 7. Defendit Se Postremo contra eos, quibuS Academiae recentioris ratio non placebat , II, 8, 9. De hac re, ut alibi, ita in villae Hortensianae XJSto, Praraentibus Catulo et Lucullo, esse quaesitum. Catulum enim, etsi quidem hesterna sibi quaestione satisfactum lateretur, tamen cupI
dum se eorum Ostendisse, quae Lucullus Antiochi contra hanc Academiam disputata promisisset. Hortensium etiam ab eodem exquisitiora, quam quae ipse heri ProposuisSet, exspectaSse. Ita quidem confidenter aggressus est disputationem Lucullus, ut quialterius sententiam, eamque Saepius, ncc Sine studio auditam, propositurus eSSet, S 9 , IO. origine igitur dissensionis inter Antiochum et Philonem , eiusque causa enarrata, qua, Sssum, librum, Antiochus ut scri- heret, commotus eSSet; Variaque Occasione , qua ipsum ille Antiochum audierit, indicata : de re ipsa ita su dicturum recipit, ut ea praetermittat, quae hic contra Philonem ipsum disseruerit, quippe quae et hesterno jam die commemorarit Catulus, et ipsa per se, licet argumenta Sua singentem , parum tamen acrem adversarium Prodant, S II, 12. Sequuntur jam ipsae Antiochi, quibus Academia recentior impugnatur, rationeS, usque ad caP. 19, resutatae deinde, ex Philonis sententia, Per Ciceronem, Cap. 2ω48. Novo Lucullus capto exordio , recentiores Academicos, n minatimque Ciceronem, in abutendis veterum philosophorum nominibus seditiosis tribunis plebis comparat. Ut enim hi summorum exempla antiquitatis Virorum in suam rem citra justrahant; ita istos illorum auctoritato se tegere : qui quidem de fallacitate sensuum conquerantur; sed philosophandi subtilitate parum tum expedita. Eximendum autem ex illorum numero, propter illam ejus ironiam, Socratem et Platonem, a quo per Academicos et Peripateticos , re consentientes, absolutum ph losophiae συστχαα Prosectum Sit, S 13, I 4, IS. Λtque si vel vetores philosophi rationes illas, quibus veritas sensuum Probatur, ignorarint, multa tamen ii VeStigata esse , ex quo Arcesilas Zononi adversarius exstiterit; Lacyde, Carneade, Clitomacho,
230쪽
Charmada , Philone, acutis hominibus, Veritatem sensuum impugnantibus, I I 6, II. Et esse quidem haud contemnendos philosophos, qui contra hos, nihil ut certum Probantes , ne disputandum quidem esse, statuerent : alios, id faciendum quidem esse, ne qui decipi se paterentur : maXimam tamen partem' eorum eamdem rem probam atque honestam judicasse. Nihil autem dicere Philonem, καταληπτο, Omne negantem , si Zenoniana illa ruisi definitio valeat: redire enim rationem ejus in circulum. Omnem igitur disputationem contra hanc Academiam eo tendore, ut definitio illa probetur, quam Philo sublatam volucrit, S I 8. Disputatio jam ipsa, a sensuum veritate egressa, judicia eorum ita clara et certa esse proponit, ut melior eorum conditio nooptari quidem possit, si integri illi sint, et valeant, nec ulla roimpediantur. 6 19. Augeri etiam Vim sensuum arte; ut in pictoribus, et musicis videro liceat. In ipso gustu et odoratu judicium cerni subtilius , quamquam id plerumque per abusum e et in tactu interno solo poni Cyrenaicis Veritatis criterium, S IO. Rusmodi esse quoque ea, quae sensibus non Proprie Percipiantur , ex sensuum judiciis oriunda : Ut album, canorum, etc. et sic deinceps , usque dum plena mentiS notio coeat, S ar. Quae notiones s Oisti , si Vel salsae essent, vel a salsis non discernendae, sine omni usu forent, quum intelligi non posset, quomodo notio cum re conveniat, aut ab ea discrepet. Memoriae certo locum non esse, quae nulla sit salSorum: igitur etiam non artem
quae, nisi multus perceptis, cogitari nequeat, S aa. Id quidem in virtute cognoscenda Valere maxime; quippe in quam , quum stabilis immutabilisque judicetur, scientia unico cadat. Idem etiam ex viri honi notione intelligi. Sapientiam denique nullam me, si ipsa Vage et sentiat, et agat, nec a certo Principio proficiscatur; sine quo ne impelli quidem ad ructe) agendum animus possit. Rationem adeo ipsam tolli, qua Virtus perficiatur, S a 3-a . Sique omnia visa ex Philonis sententia) vel salsa esso possent e nec notiones discernendi rationem dari, nec philos phiam , neque denique Sapientiam : cujus decretorum nullum sine scelere prodi liceat; quaeque omnia tam certa esse debeant, ut nulla ratione moveri possint, S 27. Inde hoc esse, quod heri Hortensius, Antipatri exemplo, id certe a sapiente perceptum poni voluerit, nihil posse percipi : cui acute occurrerit Carnea-