장음표시 사용
211쪽
rationem sequutus est hactenus, ut ideas animo inesse quas- da in diceret, antiquiores omni sensu, quarum Veritas non extrinsecus Penderet, sed sua ipsius vi niteretur. Quod autem Plato ideis istis exemplaria quaedam SubjeCerat, naturam habentia sejunctam a corporum , animorumque natura, in eo Leibnitius dissensit, quippe tribuens illas animo, senaturamque suam Contemplanti. Non enim, ideas innatas quum dicit, intelligit animo inesse re ipsa cogitationes et notitias, Sensum omnem antegrESSas, Sed earum tantum materiem quasi, et subjectum. Quum enim tot notiones, et veniant menti a rebus corporeis I mirum fore ait, si mentis ipsius natura ita esset sterilis et infoecunda ad gignendas quasdam notitias, ut Omnes essent extrinSecus, et a CO
poribus petendae. Quemadmodum igitur notio figurae, vel motus habeat subjectum, et exemplar aliquod extra nos pinsitum , perceptum Sensuum ad externum illud intentione; ita notionem unitatis, durationis, exsistentiae habere subjectum , et exemplar intra ipsum animum, quod percipiaturtum, quum animuS Vi Sensuum motus, coeperit ad se ipsum attendere. Quam Leibnitii sententiam esse, ex nullo libro clarius perspicias, quam qui ab eo contra Lockii opus scriptus, nuper a Baspio editus est. Aperte in protegomenis ideas ait a se innatas appellatas, parum disserre a notionibus iis, quas Lockius reflexionis esse dicat. Ita nempe appellat, quas animus aciem Suam in Se ipsum Vertens, per resexum quasi radium cernat . Accessit ad argumentum hoc tractandum nuper scriptor Anglus, Thomas Reid si , vir multae in rebus naturalibus doctrinae, multique acu minis; qui totus in eo est, ut philosophandi hac in re subtilitatem, ad Sensus communis simplicitatem reVOCet, rerumque Corporearum Veritatem ex naturae motu, Cogentenos ut fidem sensibus habeamus, demonstret. In ejus
212쪽
libro, partes quaedam prieclarae, maxime in quibus de viasione quaeritur; summa operis sortasse excidit proposito.
Videtur illi accidisse, quod Chrysippo dicitur, ut praestantior fuerit in adversariorum argumentis conquirendiS, quam refellendis. Itaque pars ea, qua docet esse in omni sensu ipsam animi cogitationem, et v τοισι , diVersam a rei e3- ternae proprietate, cujus illa tamquam Significatio sit, praeclare instructa est, multisque argumentis confirmata: in qua autem patefaciendum erat, qualis posset nobis esso naturie Orporearum rerum Cognitio, si sensus ab iis impressus, ab hac natura alienus esset: ea nescio quomodo illi videtur e
manibus elapsa. Quod enim rem expediri posse putat, si philosophos, qui colores et sonos in mente esse dicant, in
rebus externis esse negent, arguat Vim Verborum, usumque
loquendi evertere, quasi haec ipsa Vocabula non ad mentis in sensu affectionem, sed ad rei diversam ab illa proprietatem, eamdemque sensus assecti causam significandam inventa sint; in eo viri acumen desidero. Nam primum verba, et sormae loquendi fiunt ad sensua popularitatem, non ad naturae veritatem. Deinde fac vocabulum coloris, vi sua significare id, quod sit in re adspectabili, quod oculum invidendo moveat certo modo; non significare id, quod per hujus motus quasi occasionem animo osseratur; num ex eo efficiet, nos re vera notitiam , et comprehensionem habere istius proprietatis, quam coloris nomine vult innui Θ Nimirum omnia ista vocabula, si ad rerum pertinent proprietates,
nihil aliud perhibent, nisi, inesse aliquid rebus, ignotum
quale sit, sed cujus nos essecta experiamur. Quae quidem sententia ea ipsa est, quam studebat refellere. . Hactenus Garvius. Quae nuperrime a Kantio, Fictitio, Bardilio, Schellingio, disputata sunt, nota sunt nostratibus ex crifica piarm rationis, doctrina scientiae philosophicae, Loica prima, et philosophia naturae. Adde Ven. Rein hard chr. Moral. Th. II, p. 2 6 seqq. ed. tert. ΗULSΕΜ.
213쪽
Ad ea Ciceronis verba , Aead. II, lib. I. I 36 :Cetera autem etsi nec bona, nec mala essent, tamen alia recundum naturum dicebat, alia naturin esse contraria. Iis Φsis alia interisiecta et media numerabat; quin autem secundum naturam eraent, ea sumenda , et quadam instimatione Gynanda docebat, contra que contraria r neutra autem in mediis relinquebat : in quibus ponebat nihil omnino esse momenti. Sed gure essent sumenda ,
ex iis alia pluris esse instimanda , alia minoris. Quin pluris, ea Pra'Posita amellabat; rejecta autem , quin minoris.
Viam ingredimur et spinosam, et lubricam. Dumeta enini Stoicorum sunt subeunda, per quae Vel noVa est exscindenda semita, vel Ariadneum aliquod filum adhibendum , De incassum erres. Vix autem ullus datur Stoicae philosophiae locus, qui magis impeditus sit; nullus, in quo sententiae veterum magis fluctuent, quam qui est de officio. Ista quidem ambiguitas ut e re ipsa enascitur, Zenone media officia in rebus indisserentibus relinquente : ita magis etiam augetur adversariorum objectionibus; quibus evitandis Stoici subinde istius praecepta vel aliter assecerunt, Vel mutarunt; quae deinde ab auctoribus veteribus, unde ipsa discimus, sere confusa ponuntur. AEgre enim quum hoc caput defenderetur, Omnes , ut RSSOlet, Viae tentatae sunt,
quibus id magis firmaretur : quique Stoicorum de eo desperabant, ii vel omnia, praeter Virtutem et vitium, paria secere, ut Aristo; vel in hac ipsa re propius se ad Academiam Veterem applicarunt, ut Panaetius. Cf. Fin. IV, 28,78, 29. Nos quidem jam ea decerpamus, quae ad locum, Cuius causa haec addimus, proxime pertinent: ab ea parte maxime,
214쪽
qua o. DD. haerent, eum considerantes. Ut autem singula quaeque ad Suum quodque genuS uno oculorum obtutu referri possint, eorum, quae loco continentur, veluti
alia secundum iis ipsis in- naturam teriecta alia
Sumenda nec sumenda ληπτα nec non sumenda quadam aestimation
naturae contraria non sumenda αληπτα)
Vides in his omnis Officii, et perfecti, et medii, seu communis , ad umbrationem; qualem Vere et plene a Zenone prosectam putamus. Nam quae Sext. Emp. Math. XI, 62,
μητε προχIinava, Miτε αποπροχrlιλα addit, ea Zenonem in nec sumendis, nec non sumendis, reliquiSSe Certus sum : minus
enim cum VoCis προητμε,ου explicatione, quam ille dedit es Fin. III, 16, 5 a), conveniunt. Latius eadem ipsa apud Diog. Laert. VII, S IOI, seqq. enarrantur: Sed ita, ut poSteriorum Stoicorum additamenta, accuratius quaerens, faCile dignoscas. Sed haec jam mittimus. Adjiciamus potius loco, quem traCtamus, scholia quaedam, ut facilius, quo tendimus , Per eniamus.
215쪽
Quae Zeno inter Καλο, et Αἰσχρὸv posita dicebat, ea vel ουδευρα, Vel μέσα appellabat: unde medium Uscium, Oss. I, 3, 4, 5. Diversi autem generis sunt μεσα illa ab his, quae
τοῖς κατα φυσι , et παρα φυσιv, interieCta Statuit. Quum enim ea neC ληπτα, neC αληπτα, Pronuntiaret sproprie autem Stoici λαμεαvriv pro eligers HSurpant , POSuit in hiS, τα μητε ὀρμῆς, ξτε-κtvηπικα, quale est extendere, vel contrahere di
tum, etc. Diog. Laert. VII, Io4; coli. Sext. Emp. XI, 6a; quorum ipsorum causa apud eumd. Diog. l. l. duplex αδιαρορω, genus ponitur. Quod autem Cicero sumenda, quadam aestia matione dignanda, dicit, ex eo est, quod duplicis generis Miα ab ipso, ni fallor, Zenone , distinguitur: altera ad
Καλο, ipsum pertinens, quam Laert. l. l. συμλησiv πρὸς το ὁριολοτουμ vov piov , πιυς εςὶ περi πα, αταθθ, sinde Fin. III, Io, 34 . α summum bonum plurimi aestimandum. dicitur, siC tamen, α ut ea aestimatio genere Valeat, non magnitudine π); altera, ad ουδιτερα spectans, quam idem Diog. ibid. με v rivis δυΜααι ,
intelligitur, Ciceronem consulto quadam et posuiSSe, et praeposuisse, ut hanc distinctionem quasi indigitaret. His praemissis, haud difficile erit verba, . Sed quae essent Sumenda , ex iis alia pluris aestimanda, alia minoris is, contra sententiam interpretum post Davisium, philosophiaeque veteris enarratorum omnium, plene defendere. Offenderunt enim cum Davisio, quod sumenda, rejecta dicerentur: quod ille prorsus repugnare pronuntiat, et legi pro sumenda,
media jubet: id quod in texta recepit Gedickius, Hist. Phil.
ex Cic. P. 277 Seq. multiSque Confirmare nititur. Sed primo si correctionis pretium aestimes, nihil eam esse, Statim, si ad Contexta retuleris, senties. Media enim si probaris, nulla alia recte probaris, quam quae nec Su menda sint, nec non sumendia r his autem Stoici aestimati nem nullam concedebant. At resecta non sunt, quae mi noris instimentur, Sed in quae nulla omnino aestimatio cadere possit. Recte quidem, si vocem crassius acceperis. At
216쪽
-rejecta modo ex oppositione praestositorum dicuntur, quumrmosita Cicero, Ob vocis ambiguitatem, dicere nollet. Hinc alibi eadem remota si . e. quibus remotior est aestimatio),
ad verbum vertens; cf. Fin. IΙΙ, I 6, 52. Sunt igitur, quorum aestimatio sit remotior, Vel rejectior. Sic reseci in postremam aciem, etc. dicitur). Quod idem docet vocum graecarum derivatio, quas l. l. reperitur. Si enim iis comparantur, qui remoti sunt a secundo post regiam dignitatem loco; atque ita non proxima sunt post bonum et honestum aestimatione : hac ipsa de causa non omni prorsus aestimatione privantur. Hinc inde est, quod recte Sext. Emp. Ρyrrh. III, 19I, , τα Hii aere, ἀύα, ἔχουτα, definit. Ad haec si ipsam eorum, quae rejecta dicuntur, Vim apud Zenonem consideraris dolor enim, paupertas, morbuS, et talia, intelliguntur); quippe qui haec ipsa, temporibus incidentibus, eligenda statuat: non poteris, quin horum, quae hucusque disputata sunt, probabilitatem agnoSCas. At sunt quaedam et Ciceronis, et aliorum , loca, quae his adversari videanturi Sic illo ipso loco, quem laudavimus, Fin. III, I 5, 5I , instimanda, et nulla instimatione digna sic ponuntur, ut illis prinposita, his rejecta intelligantur; cf. ibid. i , 56. Et Sext. Emp. adv. Math. XI, 6a: τα ἐκαψα,
ειταξια,) ο,τα, distinguuntur. Sed si diligentius attenderis, haec et oppositionis causa, dicta putare licebit, ut, quum aestimanda simpliciter ponantur, et pluris aestimanda intelligantur, nulla instimatione digna, ea sint, quae, illis
Comparata, parum aestimationis mereantur. Eodem modo
cum Pra Ositis, magis dedignanda, quam aestimanda videantur. Ita sane et in loco, quem tractavimus, rejecta sta 3.
217쪽
bit; neque erit justa ratio , cur cum eodem Davisio apud
Ad ea Ciceronis v rba . Acad. II. lib. I. S 39 fin.
Reia media Putabant. Recte facta, κατορθώματα VOcabant SIOici; Oscia vero καθα- κρυτα, eaque τῶ, μεσωv eSSe Contendebant. Audi Cic. de Fin.
lib. III, II, pag. 34o, ed. Brerni, Sed quum , quod hon
sitim sit, id solum bonum eSSe dicamus, Consentaneum tamen est, fungi ossicio, quum id socium nec in bonis ponamus, nec in malis. Est enim aliquid in his rebus probabile, et quidem ita, ut ejus ratio reddi possit; ergo, ut etiam probabiliter acti ratio reddi possit. Est autem os cium, quod ita factum est, ut ejus facti probabilis ratio reddi possit. Ex quo intelligitur, osscium medium quoddam
pag. 34r , edit. Turicens.): WVidemus esse quiddam, quod recte factum appellemUS... Persectum Osscium, erit autem etiam inchoatum , etc. u coli. Heusing. ad Osfic. lib. I, 3 sq.
Ceterum bene observat Bremi: duplex esse καθηκοwrος genUS, alterum καθῆκοη μέσοv , alterum κατορθωμα, S. recte factum Cice
roni appellatum. Illud autem κ. μ. commune reuectam. Sed hoc κατορθ. ab ipso Virtutis fonte profluit, velut liquor illimis, nitidis argenteus undis. Agmen claudat testium hujus notionis Stobaeus Sermonum lib. ΙΙ, pag. I74 , Canter.
218쪽
τα τουτοie ὀμciae. Coll. Clem. Alexandr. Stromat. lib. VI, pag. 796. DAVIS.
Cicero sollicitus erat cle apta interpretatione harum Vo- Cum graecarum. Similis diligentiae exemplum in vertendis philosophicis terminis dedit, de graecis literis immortaliter meritus, Henr. Stephanus, qui ad Sext. Em p. l. I, Sect. 2 pag. I99 edit. Fabricii, ad V. καταλη θῶ, αι , haeC obSctoavit, huc quam maxime ad illustrandas voces Stoicas facientia: α Pro comprehendi potuissem etiam uti infin. percipi,
vertenS καταληφθηΜαt. Cicero enim utroque sine discrimine utitur, aliquando tamen ad majorem expressionem ea Co-PUlans. Si C καταλης iv Vertit, tam Per Ptionem, quam comprehensionem , atque adeo cognitionem; ita tamen, ut καταληψiv ad Verbum) sonare comprehensionem fateatur. Iam vero et καταληπτὸ, alicubi quidem per periphrasin, quod
comprehendi possit, item , quod percipi possit, interdum vero
et uno Verbo comprehensibile reddit, sed petita ante Venia. At ακαταγ.ηπτου itidem una voce incomprehensibile nusquam ab eo dictum comperio; quo tamen, analogiam Sequens, uti minime dubitavi. At vero ακαταλ)4iα, non item inco Vs-hensibilitatem interpretari ausus sum. Sciendum est, repe-
219쪽
riri etiam ἄκαταληπτῶ, quum apud alios, tum apud hunc nostrum Sextum, idem Valens quod ου καταλαμε is, non Percipio. Porro Ciceronianis hisce interpretationibus licebit fortasse aliquam addere, ut καταλυττοv, non Solum CONTE-hensibili sed etiam perceptibile I et ματαλ ω non tantum incomprehensibile, verum etiam imperceptibile vertamus.
Paupertate sermonis statini) laboramus. Ut in Lucullo Ci-
hensionem, ita alibi iungit nosci, percipi, comprehendi; Vid. cap. 8. In uno loco Cic. dicit, nosci, percipi, comprehendi; in altero comprehensi, percepti, cogniti distincte ponit, quum
alibi ea ἰσοδύ, ααα esse voluerit, et nobis καταλ iv Vel CODDtionem, Vel perceptionem, vel comprehensionem interpretari permiserit. Nam Cicero, quum nobis liberum facit, καταλη vaut cognitionem, aut perceptionem, aut co rehensionem vertere, horum trium optionem nobis dat, tamquam quae sensum eumdem efficiant, accipiendo verbum Stoicorum latius et generalius, non autem ejus etymologiae insistendo. Pro Cicerone facit Galenus, qui καταληπτὸ, simpliciter ex
πτiκηου ρα,τασιαv. Ita Cicero Simpliciter dicit cogniti, nec tamen ad quamlibet cognitionem retulit, sed frmam aC stabilem intellexit. Gellius , Ciceronem imitatus, ad verbi καταλαμσα,εσθαι interpretationem, duos adjunxit nosci et percipi infinitivos. Porro Lucianus sin κράαὐ) introduxit scepticum philosophum mercatori respondentem, se omnia
I. A. Fabricius adv. Math. lib. VII seu adv. Logic. lib. I, secti 283 observat : Passim distinguere Sext. Emp.
αγεπιvοντρου, et ακαταληπτοv ίVid. ad Pyrrh. Hyp. lib. II, s. 2 a). Nimirum illud est, . cujus nulla est notios; hoc autem, . quod ratione et sensibus non potest comprehendis, Scit.
220쪽
tale esse, et exstare in rerum natura, quale per notionem intellectui offertur. Cons. Staudlin Gesta. a. . Muticism. Th. I, S. 27 I. HIILSEM.
Ad ea Ciceronis vertia, Acad. II , lib. I. 3 43 :Ouod autem erat sensu comprehensum, id ipsum sensum mpellabat.
Id maxime Stoicorum disputata obscuriora reddit, quod tot voces ab his, breVitatis Causa, κατ' ponuntur: Cui rei nisi accurate attenderis, non poteris, quin saepe in eorum φιλοσοφου, Μοις et haereas, et erreS. Hoc ipsum est, quo se philosophiae hujus enarratores passim in difficultates induerunt , quae nullae sunt: cujus rei exempla ad lib. III et IV de Finibus plura dabimus. Erat autem omnino hoc Stoicorum Proprium, ut contorte complicateque dicerent: unde facile iactum est, ut, notionibus etiam accurate constitutis, tamen VOCes apud eos prae ceteris frequentatae ita multivaga Vi Ponerentur, ut unice ex contextis, quid qitoque loco iis
significaretur, et vel sic difficulter, conjici licerot. Hinc inde etiam illud est, quod vocibus iis , quae in disputatione post
singula paene Verba recurrebant, SenSum quemdam Praegnantem addebant; ne notiones toties Plene indicatae auri-hus taedium crearent : copiam enim varietatem que in dicendo Parum Curabant. Ita V. C. VOX φυσις eSt, quae apud eos tam Vage usurpata, toties etiam κατ' o;οw de hominis natura dicitur; ita φ τασἐα, quae tam Saepe Pro φαvτασια καταληπτin i ,
id est, viso, quod percipi comprehendique potest quod idem Cicero in Lucullo imitatus, haud raro simpliciter Nisum di-