장음표시 사용
111쪽
rco derchius se a Capassio incitatum fuisse ad aecusationem , oppugnationemque suseipiendam Operum Tillem niti, quam rem idem Capa3sius plenam inconsideratissimae ac dementissimae temeritatis semper judicaverat. Ita exacerbati erant utriusque animi, cum anno MDCCVII. prodierunt in lucem Acta Passionis M. Crescit O Sotiorum Martyrum ex sen. Codd. Bibliothecue Medico caurontianae , MGr potitanae Ecclesiae Hor vlinae , O Sapientiae Romanae nunc primum edita, o a Iacobo Luderchio Congi et anonis Oratorii Urbis Presbytero asserta O illustrata . De quo libro quid sentiret Capassius non dubitavit aperite lusio Fontaninio, qui sententiae Sc opinionis illius, sua prius exposita. particeps esse voluerat. Capassii epistola sane longa ad Fontaninium , quae ut occultaretur ipse petierat, Π scio quomodo in manus Laderchii pervenit. Edidit illam in vulgus , propterea quod ad sirpula . quae objecta suerant, se re pondere pin- se putabat. Scripsit itaque epistolam ad Equitem quemdam Florent, num, qua non Iam se ipsum de c:rdere voluit, quam contumelio,iSςime Capassium provolare: utque liberius M tristius et , cui iratus erat, respondere posset, Mixit ei dem epi totam Petram Donatum Polidorium exarasse. Hujus epi tolae probra ες errores ultus est Thomas Maria Minorellius doctus vir Domi uicaliae familiae, qui sub nomine Ioannis Storchii latere voluit; εἰ Leander Poraia , qui commendatione doctrinae ad Cardinatatum postea pervenit, Sc prae ceteris Benedictas Bacchinius , cui neminem praesero cognitione sacrae antiquitatis . assuerunt etiam Capassio scriptis suis , quae tamen lucem minime adspexerunt. Sed qui fuerint Bacchinii sensus intelligi potest ex Ill. Volumine Ephemeridum Litteratorum Italiae, quo in libro tota hujus controversiae hi Storia, rerumque . quae occasione ipsius scriptis mandatae sunt, materies copiose arteq:ie explicantur. Poterat quidem Ca- passius his defenso ibus comemus esse. Sed is, cui sicile condalescebat stomachus, nec facile in insoleutium hominum indiguitate mitigabatur . Suis magis, quam alienis armis adversarii audaciam coniundere, se lue v alicare existimationi hominum posse putav c. Itaque ii
112쪽
I IObrum exaravit, vulgavitque, qui inscrib7tur: Nugae Laderelianae in epistolum ad Equitem Florolivum , in quo nescias major ne sit visiecti judieii dc copia doctrinae , an argutiarum & salium . Et si certis quibusdam finibus se continuisset non enim semper acu, sed etiam ictu gladiatoris serit Laderchium ) majores profecto laudes coi
secutus suisset a sapientibus viris, quibus, ut ait Hesiodus, improbata semper fuit contentio illa, quae alienis gaudens malis animos in diversa distrahit. & discordiam auget, quamque noctem obscuram, R- deo ipsam indignam homine putat, genuisse dicit. Liber hic magnam offensionem excitavit in Cosmo III. , qui non satis Severe pro rei i dignitate se decrevisse alebat, quod illum sammis data: nasset . Ex qua summa Principis offensione labes etiam aliqua dignitati Cara sit a te xa suisset , si certo testimonio comprobari potuisset Osus ab illo ex iis e . Hoc enim Antonii Gaiti nomen praeserebat . Nihilo tamen milius multas hujus rei cauSsa habuit Carassius molestias, neque fortas,e S. Oia ficii censoriam severitatem, quod potissimum molitus fuerat Lade thius, declinasset , nisi in aequitate Clementis XI. 8c Cardinalis Petri Ottobonii . cui in primis idem Pontifex caussam hanc mandaverat, magnum praesidium innocentiae suae reperisset. Nihil vero in tota hae controversia mirabilius fuit Capassii firmitate . quam ostendit praesertim , quando. oblatis Sibi a Romanis Quaesitoribus capitibus quibusdam , in quibus omnis spes salutis posita esse videbatur , subscribere recusavit. Id enim si fecisset vix a se se criminis suspicionem propulsare posse intellexit. Sedatis paulluluin fluctibus, calamum it rum in manus sumpsit poenas repetiturus a Laderchio novarum injuriarum . Sed abiecit postea, quam magna ex parte consecerat, II. Centuriam nugarum Loderchianarum . sequens illorum consilium . qui tragoedias in nugis minime agendas esse dicebant. Plurimum etiam valuere ad mitigandum Capassii animum, quae , ipso Magno Duce approbante , de historia SS. Crescii Sc Sociorum scripsit vulgavitque Μ. Antonius Mouius canonicus Florentinus . Quanquam enim a Capassio nonnullis in rebus dissentiret, tantum attamen hic dedit veritati,
113쪽
ut liratam Capa sit eausgam juqitaverit . Nam id praeeipue Capa ius
adversus Ladurchium probandum Susceperat , S. Crescium , huiusque Socios minime martyrium subiisse anno I. Imperii Decii Augusti; illorum, quae extant , acta perspicue in eo mentiri, quod Decium amense Octobre an. CCXLIX. ad Majum usque insequentis anni Tlorenti in suisse assirmant ; eademque minime ante Nicaenum Concilium, sed multis post saeculis conscripta suisse, ut in primis indicant varii dicendi modi ae formulae, consuetudinesque, quae in ipsis occurrunt. longe ab antiquitate abhorrenies. Praeteritis commonefactus periculis ae malis otium tranquillitatemque vitae spe stare coepit Capassius , idque ut iacilius obtineret eripere se e conspectit Cosmi III. constituit , ejus gratiam Sc amissa munera erat enim tum ipsius Cosmi, tum Card. Francisci Medicet Theologus9 recuperare se posse plane desperans . Romam itaque Venit exeunte anno MDCCix. cum plurimum spei ha
beret in perspecta jam erga se Renaii Imperialis Card. benevolentia . Et quidem benigne liberaliterque secit Cardinalis, cum sibi Capa3sium Theologum delegerit, Sc comitem habere voluerit in itinere . quod Mediolanum secit, cum Legatus a Clemente XI. ad IIispania.
rum Regem mitteretur. Neque minorem erga se benevolentiam C
passius expertus est Card. Michaelis Angeli de Comitibus, a quo, ut ab Imperiali, in omnibus consiliis Se deliberationibus ad res theologicas pertinentibus adhibebatur . Ipse vero nunquam iis non praestitit fidem & diligentiam singularem, ac parem ingenuitatem, libertatemque dicendi. Cujus quidem libertatis si semper moderatricem ha- huisset prudentiam, cumulatius satisfeeisset iisdem Cardinalibus , neque se novis implicuisset malis . Sed ita erat natura comparatus , ut non solum fingere Sc dissimulare , sed etiam obtegere sententiam Suam, ejusque acerbam severitatem blandi sermonis artificio mitigare nesciret . Audierant ex eo mulli quid sentiret de Constitutione Vnion, tus , quam per illa tempora Clemens XI. condiderat atque promulgaverat ; nec voce tantum , sed etiam scripto Capassius sensus suos
aperuerat, cum saepe hac de re litteras ad amicos suos praesertim Gal-
114쪽
I Ialos dedisset. Interim Romae apparuit epistola quaedam Callice seripta , quae persuadere conabatur Clementi XI. esse illius sapientiae Zc aequitatis definite distincteque declarare quo sensu intelligi deberent damnatae quaedam propositiones Quesnellii, propterea quod illae in
utram Iue partem, bonam scilicet Sc malam. accipi posse videbantur. Quoniam haec congruehant cum iis . quae valde Solebant esse in ore Capassii, nemo non dubitavit ex hujus os scina, quae circumserebatur . epistolam prodi Νse . Quae epistola cum in manus qcioque Pontificis pervenisset. magna is signa dedἰt Cardinali Imperiali doloris, offensique in Auel re n animi. Cupiens vero Impetialis periculum , quod impendebat , a Capassio propulsare, ei per Suasit, ut
scripto res contentas m epistola consutaret, atque re largueret. id cum praestitisset Capassius. Diuit Se quidem metu. noli tamen Suspicione liberare nimis favendi iis, qui Pont scis Constitutioni adversabantur. Hi profecto tantum in Capassio consilebant, ut euin rumor sparsus sui Set Innocentium XII l. illum sibi adscivisse The logum. Omnes una mente tit voce conclamare coeperint per illum tranquillitatem Christianae Reipublicae restitutum iri. Declaravit quidem innocentius . cum prinu. m Pol ii sex cicatus est . velle apud se
esse Capassium , seque illius opera & consilio . Sicuti antea fecerat , in rebus Theologicis uti. Sed cum id cognovissent inimici illius, qui erant potenti simi k plurimi, tot adhibuerunt machinas ad convellendum Pontificis animum . ut maj'ri vi oppugnari non potuerit . Clamabant etiam plerique Cardinalium iniuriam seri uuiverso ordini, si tantasuisset auctoritas unius privati hominis in consiliis de rebus gravioribus dandis, quanta esse solet Gngregatiouum, ut vocant , ipsorum Cardinalium. Neque hoc so im secerunt inimici Capas ii, 'sed etiam renovarunt accusationes de thesibus . de quibuς supra commemoravimus . quarumque memoria propter Vetustatem extincta esse
videbatur. Et profecto nisi altis oritas Prosperi Lambertinii, Sc metus offendendi Ponti scis animum obstitissem, Capassius contrusus suisset . in carceres ncsariorum secterum adversus religionem vindices, quam
115쪽
Iι3poetram ab ipso non solum ad murmuratione , sed etiam voce & clamore in priinis expostulabant Cardinales Laurentius Corfinius , ScFranciscus de Iudice. Et dolendum hoc maxime fuit Capassio in tam gravi vulnare , quod Petrus Maria Pierius secum sodalitatis vitaculiseonjunctus , qui sedare Corfinium debuisset pro summa , qua apud eum pollebat, auctoritate in consiliis dandis, ipsum in se se inllammaverit. Quam ob rem de commutando Vitae statu , deque transitione ad Dominicanos coepit aliquando cogitare. Sed hujusmodi mentem brevi mutavit, quod res aliquid offensionis habitura , 8c indicia
fracti animi allatura esse videbatur . In hoc vero satis gloriose de inimicis suis triumphavit , quod innocentius XIII. non solum voce, sed multo magis etiam lactis declaravit , mala , quae ipsi impenderunt , non ulla ejusdem culpa, Sed occultorum quorumdam hominum studiis ic machinationibus excitata fuisse . Nam quamvis Theologi munus ei minime assignavit, ejus tamen consilium multis in rebus exquisivit, ipsique mandavit , ut Scripto exponeret, quae praesentibus Christianae reipublicae temporibus 8c concordiae convenire judicasset. Opus itaque excudit , cujus est titulus et Risessioni ir unReligioso deuotissimo delia Sunta Sede sum vn modo di levare li correnti iussidiι per la Costitu isne Unigeuitus; quos quidem opus
non latuisset semper in thesauris Capassii co, si is occultius rem egisset, neque divulgasset de Gallicis negotiis jam esse consectum. At ne quid conficeretur , obstitit etiam immaturas Innocentii interitus, quem omnes boni, Sc Capassius in primis vehementissime doluerunt, quasi cum eo extincta suisset omnis spes publicae tranquillitatis. Brevi haec revixit, eum in locum Innocentii successisset Benedictus XIII.,
υ Tom. I. vlan sciipt. Capassii, quae extant i a Florentina Bibliotheea M.
116쪽
M 4 recreatusque etiam Capa ius fuit, quod ab hoc Pontifice non m dioeria sibi amoris existimationisque signa data suetiuit . Quia tamen desperabat fore, ut mansuetioribus Romae uteretur inimicis, postquam Pontifici ad Romanum Concilium adfuisset, Florentiam ad suum coenobium rediit. Acceptus humaniter fuit a Io. Gasione Magno Lir
riae Duce, quod hic paterni odii in Capassiuin minime heres esset, planeque cognitam haberet illius singularem doctrinam . . Cujus judicii sui illustrius quoque testimonium dedit, cum Capassium Stephaniani ordinis Theologum . dc Theologiae Dcctorein in Academia Pisana
creasset I . Non tamen ipse operam suam navavit Academiae, utens potestate, quae sibi data suerat, quem volu.SSet, in locum suum substituendi. Substituit autem Ioannem Petrum Fancellium Se nensem , quem multi summis parem Theologis judicarunt. Tandem Capassius, cujus vita perpetuis fluctibus suerat obj cta, pacatis ventis coepit uti, Sc quo propius ad moriem accedebat, quasi terrain sibi videbatur videre, aliquandoque in portum ex longa navigatione esse venturus. Sic quidem reliquum vitae tempus traduxit, ut ad
placandum unice Deum illud sibi relictum esse judicaverit . A pople-
xis, qua semel iterumque correptus fuit , eum vita privavit anno MDCCXXXVII. X. Kal. Decembres paullo post modiam noctem . Illam vero multo antea praenuntiaverant frequentissima unimi deliquia, quibus ut primum tentatus est, illa mentis acies. quae semper in eo fuerat summa , coepit hebescere. Triduo post moriem solemnes exequiae eidem persolutae fuerunt, habuitque orationem de illius laudibus Iulianus Sallerius , qui hoc se debere putavit M gradui dignitatis ,
o Sic enim decrerit an. t ar. Eleetete alla eattedra di Teologia Scolastieaseeondo la mente di S. Tommasci ii P. M. F. Ghemida Capassi constipendio di Se. 36 o. e con laeolia di instituite a tio Religioso di aod- disiaticine deli' Auditore dello Studio.
117쪽
II quem in sodalitate tenebat Capassius nam Innoeentius XIII. illum Exgeneralem . ut vocant, declaraverat decori Sc laudi ei vitalix ScAeademiae Pisanae , suae necessitudini , gratoque totius sodalitatis desiderio propter summa. quae a Capassio omni tempore acceperat, beneficia. Nemo enim inter alumnos illius erat illustris doctrinae nomine, cui Capassius lucem ingenii, Sc consilii sui minime pol ter rit ; Sc quo posteritati etiam serviret, auxit suum Florent uum eo nobium eximia librorum supelleale , effecitque ut soror sua Flamine ita hute hibliothecae hereditatem suam , ex qua redeunt quotannis LXIV. centusses, testamento te aret . Donavit etiam Capassius Templo sui coenobii non mediocrem supellectilem opere eleganti persectam, quod non minus ejus pietatem, qua in liberalitatem demonstrat. Ut vero his largitatibus cop. olae suae satis esse possent , ha& magna parsimonia ac diligentia colligebat. Neque solum liberalitas de parsimonia , sed & al:ae virtutes specie dispares prudentia conjungebantur in Capassio. Quis enim illo severior & dulcior, gravior dc co- mior habitus est Amicitias coluit tum Suatum, inter quos maxime dilexit Laurentium Magaloilium, Antonium Mariam Salvinium, 8c Guidonem Grandium, tum ex .erorum, maximeque Gallorum , apud quos tanto in honore erat Capassii no...ea, ut nemo ei superior doctrina divinarum rerum poneretur. Quod judicium terebant quoque Itali omnes , qui summa malevolentia Sc livore minime impediebantur; numerabanturque iis temporibus Theologorum principes Benedictus Bacchinius . Joannes de Miro, Sc Gerardus CapaSsius. Ex multis, quae asserie possem, testimoniis unum eligam Card. Prosperi Lambertinii, cujus extant litterae ad Antonium Niceolinium in hanc sententiam Scriptae. Quaeso confer te sub vesperam ad Templum Uriginta ab Angelo Sululatae: ibidem tantisper opperti e Castas σιum, dum 1 se Δυιnis precationi γus satisfecerat. Quando liba Obversatur ante oculos, quι stiatura omnes collegas suos mullum superat, cogita hunc studio , ingenio, o doctrina non solum i ιs esse superiorem , sed summis quoque viris ceterarum omnrum so i litu-
118쪽
biculum Persequere , meo lue nom/ue a Nicissime a m se retre. Hoc judicii non solum, sed etiam benevolentiae Lambeitinii in se testimonium merito quidem Carassius multorum elogiis anteponebat, similis illi Hectori Naeviano , qui, ut est apud Ciceronem , non tantum laudari se laetabatur, sed addebat etiam a laudato viro. Faneellius ille, de quo supra mentionem fecimus, quique partes Capassii egit in docenda tum scholastica , tum dogmatica theologia, talis quidem theologus fuit, ut sicile potu Mes ipsius Capa; sit discipulum agnoscere. Simul ac ille venit ad Academiam, quod, ut supra innuimus, accidit aia. I 727. , id scilicet curavit, ut famae serviret , discipulis consuleret, Sc hos non modo, sed etiam aetate provectos ad se se audiendum invitaeret, ea e superiori loco exponens, in Dallaei praesertim sententiis consutandis occupatus, quae novitate, eruditionis copia , 8e varietate doctrinae commendabantur. Aeeedebat
ad haee non inelegans dicendi genus . in memoriter recitando facilitas, Si in pronuntiando suavitas. Quare si illum parem summis magistris, quamvis litteram nullam reliquerit 0 fuisse dixerim. non assentatorie loqui videbor. Praestitit 8c prudentia, eum mullis iurebus a suis sodalibus adhibitus suisset. 8c per totos XII. annos sum mam familiae praefecturam gessi,set. Tandem an . II 49. emerituΕProfessor declaratus est . Sc XI. sere post annos septuagenario major vitam Senis in suorum sinu, Sc cum omnium bonorum laci imis amisit. Quanquam more institutoque majorum scholasticae theologiae eathedrae praeesse solerent Minoritae M Sei vitae , haee tamen aetas
aliarum religiosarum familiarum hominibus locum in ea datum fuisse
i) Vix eommemoranti videtur vita s. Peregrini Laetiolii. quam sἱ ne aucroris nomi e Rom.re edidit aet. a I. r. π Benedicto XIII. S. P. nuncuparitis
119쪽
III vidit. Et anno quidam an. Iri 3. ad nos venit Ioseph Inguimberi ase Dominicana familia, qui eximius habitus est divinae sapientiae magister . Is natus erat Carpentoracte VII. Kal. Septembris an. I 63 3.
honestissima familia. 8c quod plurimum profecerat in litteris . & bonitate morum erat singulari, stat m ac pedem posuit in Etruriam , multos invenit amantes sui. maeque doctrinae praedicatores. Ea propter facile loeum obtinuit in Academia nostra, a qua anno post ei scessit . ut nomen daret Cisterciensium monachorum familiae, qua Trappenses dicimus, quique incolebant Abaliam S. Io. Paulli, quae est in eo Latii loco , cui nomen Casamari . Ibi non modo sancti lati, sed & litteris vacasse creditur, vulgavitque Romae an. III 8. Vitam illius familiae institutoris cum hoc titulo : Genti inus charae,rReuerendi admodum in Christo Putris D. Armandi Iohannis B litterii Rancaei Ahatis monasterii beatae Mariae domus Dei de Trana, ibique primigeniti Spiritus ordinis cisterciensis restituloris , O pristinorum usuum cultoris indefessi, expressus ex variis , quae animum ipsius Primum mundo, turi Deo servientis optὶ me ostendunt. Liber sine auctor is nomine Annibali Albanio Cardinali inseribitur , cui collegium illud monachorum singularia beneficia a cepta reserebat. Tum prorsus latere volebat inguimbertius, sed repente ad lucem, & ad Etruriam suam rediit, benignissime a Cosmo III. aeceptus, qui eum statim aulae Theologum, ik Floremini Lycei magistrum declaravit. Hujus ut in Deum pietati serviret, eideinque a- animum suum gratissimum declararet . in illius nomine an. 1722. apparere voluit librum , qui inscribitur: Specimen catholicae veritatis,
cui Athei. Deistae. Pseudomolitici. circa quamcumque sectim in is ferentes , Religionis contemptores, dubiae fidei O critices intemperantioris auctires Oc. velamina practendere nituntur exhibitum a T. Malachia r Inguimbert Oc. opus magnis centissime Pistorii impressum quinque in libros dividitur, quorum in primo M secundo ostenditur Deum existere . & infinita benescentia rebus omnibus humanis consulere, in tertio probatur nullam exeuSationem illorum stulti-
120쪽
Ii 8tiam habere, qui aut a religione declinarunt, aut de ea nihil eurant,
quo in loco necessitas ad bene beateque vivendum demonstratur ea-iholicae religionis: in quarto ea omnia asseruntur , quae convincunt humanam animam esse immortalem. ac demum in quinto declaratur a Deo prodiisse, nec sallere posse sacros libros. Alia, sed minora ci in vulgus emisit Inguimbertius , 8c quod amplectebatur , quod
profitebatur, quod Suscipiebat , summa semper diligentia perfecisse judicatus est. Habuit vero quo suo in litteras studio plane satisfaceret, cum Romam emcatus a Laurentio Corfinio Cardinali praesectus sui sint bibliothecae . quam multis nummum millibus ah here-dibu, Philippi Gualterii Cardinalis coemerat. Nee sine a m Ilissimo praemio labor suit. Nam cum Summus Pontifex ille sectus suisset, Inguimbertium Theodosiae Archiepiscopulia, atque non multos post annos Carpentora lensium antistitem creavit . Vestigia Sadoleti Cardinalis , quae in ea urbe non pressa leviter as exigui praedicationem temporis , sed fixa ad memoriam omnium sempiternam suere . ita persecutus eSt, ut singular:s omnium bonorum in illius laudanda sanctitate, prudentia, ac liberalitate conSensus fuerit. Diabitum naturae reddidit An. II SI Non multo post quam ipse ab Academia disee sit, Domitii anus alter nomme Ig ratius i 'eianius , patria autem Talitinensis in alius locum suffectus fuit. Quanquam in ea sacultate . quam profitebatur, quicquam illi dee,Se haud sileretur. minime i. men ad hominum iam ampervenit . quod idem dixeris de Fortunato Cortesio Sene usi e Carmelitanorum familia , de Thoma Morandio Horentino Franciscano homine, ec Lbaldo Vernaeinio Pisano ex ead .m Dominicanorum bo. i) Hujusmodi sunt;