장음표시 사용
121쪽
II 'dalitate . Ille saepe & jure vexatus suit, quod, Franciseo Lotharingio ad Etruriae gubernacula sedente , nimium favete Hispanis videretur, neque sibi a liherinie loquendi temperaret, quam ob rem cum aliis nonnullis magisterio privatus suit. Permissum tamen illi reliquam vitam , quam ad summam senectutem traduxit, in Florentino S. Mariae Novellae coenobio degere , quo in loco decessit. Suos quoque habuit praeceptores illud theologiae genus , quod totum versatur in exponendis Giholicae Ecclesiae dogmatibus, Lujus que cathedra primum instituta fuit an. 1693. Tenuerunt eam M lieritis , Oriendi us . Capassius, Fancellius . Si quia de his ducibus. ut Scde Mestierio supra diximus, de Oriendio pauca nunc dicenda supersunt . Patriam is habuit Laudem Pompeiam. 8c iunctiis omni sodalitatis munere, beatum se putavit quod in Academia an. I 697. JOeuin obtinuerit. Porro nulli repercit labori, quo se omni eruditionis gene re locupletaret, sed quia non adhibuit judicium acre Sc certum, illum magis laboriosum, quam prudentem colle lorem iacile dixeris. Ma gnum absolvit opus quatuor in volumina divisum , euique titulum fecit: orbis sacer o profanus illustratus . In horum primo Dioeceseon , Provinciarum 8c Metropoleon distributio explicatur, in ceteris autern tribus Ecclesiarum quarumdam Italiae primordia sic describuntur , ut omnis sere oratio Ughellii persaepe, interdum etiam vulgi opinionibus
niti videatur . Quare minime est mirandum si censoriam multorum animadversionem ferre defuit, Τή dolere , quod non satis critices 8c diligentiae adhibuerit in separandis veris a salsis ic in supplendis iis,
quae ceteros ante eum scriptores fugerant. Habebat domesticum exemplum, quod imitaretur, cum extaret Oriens Christianus Michaelis Le-quienti ex eodem Piae dicatorum instituto , sed ab hujus laude plurimum sane abfuit. Multo antea quam illa vulgaret Oriendius, ediderat libellum, qui inscribitur : Duplex lavacrum in Coena Domini fidelibus exhibuum. Dum Florentiae erat an. I7o9. Friderieus IV. Daniae Rex, quaesiverat quid esset, cur in quihusdam Ecclesiis duodecim , in aliis autem tredecim pauperum pedes abluerentur. Non huic modo
122쪽
quaestioni satisfecit ollendius originem, caussam, varietatemque huiusmodi ritus exponens, set M satis copiose disseruit de annua altarium lotione, quam more majorum in Vaticana Basilica, aliisque Dominicanae Familiae Templis peragi probavit. Plura sane retulit, quae omnino nusquam reperiri ait, Sc quaecunque loquebatur minime carebant elegantia Latini sermonis, quare Si non multum. aut nihil prorsus ceteris illustrioribus, qui tum Pisis erant, theologis concedebat . non arroganter de se judicasse videtur . Omnino & natura . 8c voluntas , ic consuetudo assuefecerant illum ad laborem . sed minime imitatus est collegas suos Capassium Sc Fancellium , qui eam partem thologiae, quae ab exquisita quadam ratione 5c doetiit a prosciscitur, sibi tantummodo excolendam putarunt. Is vitam amisit VI. L No embris au. I733. CA
123쪽
De Theologiae Moralis Magistris.
uod moralis theologia non aliunde quaerenda sit, quam ex ipsius theologiae visceribus , minime miraberis praeteritis temporibus nullos fuisse hujus disciplinae magistros, cujus praecepta tota relinquenda esse theologis majores nostri existimarunt. Porio quid esset illorum munus, Sc professio nisi statuerent quid recte fiat, quid non , quid consonum sit catholici hominis osticio, quid ab eo discrepet, Sc, ut paucis dicam , quae sint honae, malaeve actiones Θ Nihil est quod ad vitam sancte gubernandam pertinet, quod non praeceperint rerum divinarum magistri, Sc si quid laxamenti eorum monitis Sc jussis distum est , id maxime datum per eos . quos Camistas vocitare solemus ci . Nihilo tamen secius placuit Academiae Rectoribus esse , qui separatim traderent hanc theologiae partem , 8c optimo consilio
i) Liceat testimonio vii sapsentissimi Viri Graissonii. qui de ratione tradem e moralis theologiae agens haee docuit. Iam diu puta, illibata . sancta. et eque christiana fuit motum diseiplina . quamdiu a suis sontibus . videlicet Scriptura sacra, Patium traditione. Concillorum canonibus x summo. tum Pontificum definitionibus derivata est: at ex quo, relictis illis .atibus. ex ratione pure formana derivata est . atqtie hine aliena esse coepit ab Ecclesiast ea simplieitate de s . Pa rum doctrinis, sens in sine sensu a primae a illa puritate, atque sanctitate degeni lavit.
124쪽
visum est iis decernere, ut in tradenda tanquam ducem & magistrum S. Thomam Aquinatem sequerentur, qui quidem nil statuisseae docuisse videtur , quod noli esset ex purissimis sontibus haustum. Ea propter hule cathedrae praeesse voluerunt homines e Dominicanasamilia , qui quini religione obstricti sunt ad hujus Doctoris sententias omnes noscendas atque tenendas. Sed antequam id accideret an . Isaa. permiserunt Antonio Pierallio Miniatensi, qui moderabatur D cale , sicuti appellant, collegium, ut ea traderet, quae ad forum poenitentiale. quemadmodum loquebantur, pertinebant, quam ob rem nullum illi assignatum stipendium fuit, non quo de illius doctri,
na, morumque bonitare dubitaretur, sed quia re auci tum erant, qui haec noScere cuperent . Suam tandem dignitatem obtinuisse moralis theologiae eathedra Visa est postquam eam an. I 636. regere coepit Bartholomaeus Orie-ga Hispanus , qui anno ante addictus Academiae fuerat extraordinarius philosophiae magister cum stipendio Lxx. centussium se . Ut mos ipsius, consuetudoque superioribus temporibus fuerat, omnes captabat occasiones disputandi eum collegis suis de divinis rebus, quanquam saepe accidebat, ut cum esset in utramque partem multis verbis acriterque disputatum , iidem homines discederent, qui venerant. Etenim quam semel probaverant sententiam pertinaciter tene-hant. Cum aliquando praemia ampliora suorum Iaborum a Magnoc ν cum de eo referret ad Principem Somm a Mee uripsit. F. Battolommead' Ottega de' Ptedieatori SpagnuoIo nato in Valgliadolid , dice avere atu. diato in deito iunci . ed in Salamanea. Ε' stato in Italia quattro anni. tre in Pisa. ed uno in Roma e Napoli. Ha frequentato Ia Sapienta in Pisa, e letto a suoi Padri. & a nicilli aliti filosofia. e teologia. N ancoh stato Presidente a conclus oni piibbliche e pri eate , ed in tutio ha mo- trato talento. vivacita . e valore. Ha eirea 31. anni, e come forastiero. o per altro, h poco amato da' suoi Padii.
125쪽
Duee Oilega petiisset, de eo sic retulit Academiae. Curator, ut dignum beneficio tum propter ingenium & doctrinam , tum propter diligentiam in exequendis iis rebus, quae sui muneris erant, illum judicaverit. Extremum diem morte consecit Pisis an. I 6 S., & sui, qui cum vivo male egerant . mortuo laudes tribuerunt. Iacobus & Laurentius Tatii Fratres eidem muneri praefuerunt, ille antequam ad metaphySicam docendam Vocaretur , hic autem postis quam relictum a Fratre locum occupavit. Sed brevi tenuit , eum evita sublatus suisset posuid. id. Decembris an. I 6 4. quo ipso anno ad publice docendum, cum antea suos privatim Pisis philosophiam aetheologiam docuisset, vocatus suit. De eo Dominicanarum rerum Scriptores teStantur, pro eximia morum Suavitate , ingenio , prudentia atque
doctrina magno apud omnes sui Sse in pretio, Sc quamvis nec opinans imparatusque ad Academiam accessisset, fuisse Sc jucunda Sc grata, quae de moralis theologiae laudibus eorum universorum Doctorum eollegio disseruit. De Iacobo nune minime dicemus, quod alius erit dicendi locus ; quare properabimus ad JO. Vincentium Guinigium Lucensem , qui per totos XXVl I. annos operam praestitit diligentissimam Academiae nostrae. Ut cetera paria cum iis, qui rerum divinarum scientia excellere putabantur, hoc certe praecipuum Guinigii fuit, quod quae tradebat , habebant ordinem de quamdam etiam disserendi elegantiam, Se quia iis temporibus plures erant in ipsius catholicae Ecelesiae sinu, qui inscii imperitique pro salutaribus mortifera praecepta dabant. Sc licentiam libertatemque vivendi confirmabant, quam Severissimum se praehebat in illorum consutandis errorihus. Praeclara voluntas juvandi recti honestique eupidis, ne simul aeris virtutis deciperentur , retinendique sanctiora moralis theologiae dogmata , non solum omni laude , sed etiam liberalibus praemiis digna habita est .
quare minime est mirandum si ita tenuit suum locum ad annum usque I 68 a. quo extinctus est, ut nemo sine luctu ejus obitum ad
Uicere , fc sine gemitu recordari potuerit.
126쪽
Perusia, ubi non suis modo Dominica . sed & universae urbi lumen ingenii consiliique sui porrigebat . ad nos vocatus suit. Facile illi suit opinioni , quam de se moverat , respondere ; tantam Veroiniit gratiam a Cosmia H l. ut illo theologo uteretur, majora etiam daturus , nisi obstitisset ejus modestia , vel potius magnitudo animi in contemnendis honoribus. Porro qui de illo scripserunt, in eo consentire videmur, quod magnae doctrinae vir fuit, quod illustriores Italiae urbes ejus celebrarunt eloquentiam, quod in regendis suis prudentiam adhibuit singularem nam per quadriennium, cum a Ce-
mente XI. suo in munere coniicinatus suisset , Pro v nciam . ut ajunt , gubernavit quodque tam a praeditus suit suavitate morum humanita teque , ut omnes meritissimo illum alarare de huelint. Coactus ab Aea demia abesse toto illo tempore , quo praesuit coenobiis Etruscae proin vinciae , veniam a Magno Duce Ohi inuit substituendi suum in locum
Iliacynthum Venturam Talentum Io. Gualberti nobilis Florentini silium. Etenim decorum sibi putavit virum e suis eligere doctrina cognitum c diu enim in Florentino. ut vocant, S. Mariae Novellae coenobio scholas habuerat philosophiae A theologiae , ejusque pervulgatum
jam erat nomen inter sacros oratores & de quo vere praedicari poterat, non potuisse eligi meliorem. Guccius autem vitam produxit ad LXXIII. usque aetatis annum: nam Pisis obiit iv. non. Octobris
Anno post quam Guccius ad Academiam venerat, onus d cendae moralis theologiae impositum quoque suit Britanno cuidam presbytero, qui Augustinus Matthaejus appellabatur. Qui vir suerit, quaeque fuerit caussa illum vocandi, prorsus ignoro. Sed quanquam ejus nomen diu appareat in Doctorum albo, multis tamen argumentis ad suspicandum ducor , nullam , aut vix ullam ipsum praebuisse operam Academiae, quae Dominicanis suis contenta esse poterat. Et habuit quidem in Alberto Oechio Florentino, qui Caccio succevit, rostquam rer septennium metaphysicam docuerat, satis bonum moralis
127쪽
theologiae praeceptorem, qui dum communi commodo inserviebat, Dominicanis quoque suis mirum in modum consulebat. Is e vita cessit an. III 8., quo tempore jussus est Franciscus Oriendius, qui, ut paullo supra diximus , dogmaticam theologiam explicabat, adesse quoque moralis theologiae studiosis, dum hujus disciplinae novus eligeretur Praeceptor. Et anno quidem III 9. electus suit Bernardinus a Sanctissima Trinitate, ex illo Carmelitarum instituto, quos Disealeeatos appellamus, Calanceani, quod est agri Senensis oppidum, natus,
de quo satis dixiςse videbor, cum narravero neque opibus ingenii, neque corporis viribus satis firmum fuisse, ut diutius an . Ira a. in Sao munere permanere potuerit. Quare in illius locum substitutus suit Catmelita alter Nicolaus Blanchius Scansam postrid. Kal. Febr. an. I 683. Ortus, qui postquam per totos XX. V. annos operam trihuit diligentissimam Academiae , creatus est Suanae Episcopus , quam Dioecesim ad annum usque IIS . ita gubernavit, ut custos M vindex sanctioris disciplinae fuisse judicatus fuerit. Atque ii omnes, de quibas diximus, suerunt quidem theologi: quanti autem Sc quales tu
128쪽
De Philosophiae Moralis Magistris.
II lud quoque moralis genus, quod ex natura ipsa arripuimus, hau simus, expremimus, & qua duce nemo est gentis ullius, qui ad vim tutem pervenire non possit, Suos habuit praeceptores. Postquam e viis vis an . 163 a. excessit Curtius Cintoletia . de quo alibi diximus, hujus disciplinae docendae onus impositum fuit homini Hispano Michaeli Castellio . de quo eximia prorsus praedicavit Sommala, postquam per annum doctrinae suae ille periculum secerat co . Accurate dicebat,ia satis copiose, eratque praeterea doctus omni antiquorum philosophorum scientia. Non ultra biennium apud nos mansit, post quod tempus diu earuit moralis philoSophiae cathedra suo praeceptore ,
i) Da ipse. Nichele Castelli Spadnuolo di Μ saga, Panno pastato r632. emmincio a leggere Filosofia morale con Se. mo. e rha letia multa bene eoabuon melodo. dottrina. de lingua . non di meno ha avato poelii Seola. xi. petebὶ questa e simili. sebbene letture belle, dc utili sono a torto po. eo stimate in Pisa, Se in molli altri Studj aneora. Il Castelli detis eoar Measione di un' Aee ademia . ebe netr Ateii eseovado sotio la proterione di Monsig. Ateiueseovo fioriste molio in Pisa. h dato saggio molle vol. te di essete un buon Poeta Latino. E' in atteitissima sortuna eam n O. glie e figliuoli. Quod prosperiorem alibi fortunam sperabat, VIII. Kal. m. eembris au. I 634. -niam ab Academia abeundi obtinuit, cum rescripsisset Magnus Duxi Concedesi finita la prima tetaeria : e pagi iis egli r irvera provisione di un anno.
129쪽
regendam fuit Ioannes Baptista Riectardius Filius Frantisci nobilis Florentini, qui illum Pisis genuerat ex concubina an. I 6 a 3. 0, assignatumque eidem stipendium CCC. centussium , ex quo judicari potest quanto in pretio haberetur. Facile illi suit famam Sc opinionem
hominum tenere . quod erat instructus omnibus illis copiis, quae a philosophia. ab historia, Sc a jure naturae Sc gentium suppeditantur. Natura quidem homini rerum plurimarum obscuras Sc necessarias intelligentias enodavit, tamquam sundamenta scientiae . sed nisi ad eam scrutandam atque investigandam attuleris ingenium, prudentiam, Se illud rectum, quod κατορθωμα Graeci dicebant. quodque contigit sapienti soli, non iacile quid inter honestum M pravum, inter Verum Scsalsum intersit cognosces. Qui Ricctardium bene noverant . magnam in illo facultatem inesse ad gloriose munus suum sustinendum minime dubitarunt. Erat enim integer , religiosus, modestus, veritatis supra quam credibile est amains, alieni minime appetens, sui contemptor, firmus Se fidelis amicus , in praestandis ossiciis diligentissimus , omninoque ad societatem hominum, omniumque benevolentiam sibi conciliandam factus. Ad haec doctritia tanta , quam Pisis praesertim ab optimis praeceptoribus hauserat, ut nescivisses utrum melior esset, an doctior. Itaque, hoe docente, quasi ossicina quaedam moralis sapientiae instructa esse videbatur, Sc is erat, qui in disputando, non auctoritati aliorum , illius aetatis philosophorum more , pareret, Sed suum sequeretur judicium. Etenim ratio, ajebat ipse , per quam conjectura
urano sua amica naeque a ore I 3. in cirea di xo. stante. e subattritato ii di suddetto. Libro di Nattesimo delia Prima late . Rescripto Principis, cum pandior esset, legitimus declaratus est.
130쪽
I 28 valemus, argumentamur, refellimus , disserimus, conficimus aliquid, concludimus, certe est communis, Sed ita doctrina differt, ut suo quilibet judicio suaque facultate uti possit Sc debeat. Neque solum ad instruendos , sed etiam ad oblectandos animos perquam idoneus erat. Nam natura illum formaverat ad poesia atque ad leporem ; nec facile quemquam reperisses, praeter illum, in utroque genere leporis excellentem , Si illo, quod in perpetuitate sermonis. Se illo, quod in celeritate M dicto est. Totum redundat hilaritate M joco carmen, quo Presbyterum hypocritam mordet: homo enim apertus 8c simplex nihil tam oderat, quam salsam gentem, Semperque alia cogitantem , alia simulantem. Si vero in his versiculis tibi quibusdam verbis 8: sententiis ευθυρρημονες ρος Poet 1 v debitur, turpi:udo personae , inquam liberius invehitur, illum vindicabit. Satis bella quoque materies ad locandum , risumque movendum visa est Ricctardio inanis ostentatio Famiani Michelinii squanquam parcendum erat dignitati h minis doctrina clari J gloriantis nova 8c mirabilia se invenisse ad omnes sanandas subres, vis..que jactatilis librae Sane siti ad noscendum quid per i oras iratura, sumpto ciba, esiluat ex humanis corporibus. Alia plura hujusmodi excitavit, quae quia habebant aliquid subturpis, quod ridiculi proprium est , levitates rueriles ille appellatu sol Lai. Accidit interea, ut Pisis sacras ad populum conciones haberet Franciscanus quidam nomine Bonavent tua Cavallus, qui cum xe iii imiasset in amicitiam Ilicciat dii, auctor illi suit , ut nobilius Sc piavitis
poesis genus excoleret, sicque e rata praetcritae aetatis emendaret.
Quod Sc secit. 8c quas ad eum misit de Deo, Sc de Tempore cantiones , magniloquentia, omnique poetica venustate commendaui ur Ea se lege solutum ac liberum esse voluit, quae vetat adhil ero verba a poetica suavitate abhorrcntia, ut granditati magis magisque ser
viret . illud Quintil ani usurpatis: non debet quisquam . ubi maxima
rerum momenta versantur, de verbis esse soli citus. Ingeni se bediligenter lectas ideas ad ornandum a: que ad augendum gravissimas eviSs masque collocabat, Sc quod nori solum de e late , set etiam