Francisci Xaverii Patritii e Societate Iesu In Ioannem commentarium

231쪽

220 ix io1XIEM COMMENTAR Vucula et praeserre suadet, non tamen praeserendum evincit, haec Maria fuisset soror, non germana, sed patruolis Mariae matris Iesu; graeca enim η του Κλωπα nil significare possunt

nisi silium Clopae si , LIopan autem, eumdem ac Alphaeum f2 Iacobi patrem s3ὶ, Mariae virginis patruum fuisse multa sunt

quae credere suadent i4 . Haec ergo Maria eodem patre genita est ac Iacobus, quem Clopae filium Veteros dixerunt. Quod si Ioannes duas seminas dosignat, soror matris Iesu illa

erit, item Maria numinata, quam Matthaeus sol et Marcus s6

narrant praesent, Christo morienti assuisse, et matrem dicunt Iacobi et Iosephi, quamque Clopae uxorem fuisse putamus. Loge Lib. III de Evangeliis Diss. IX. c. III. n. 9 etc. XX. n. 21. Alias quoquo mulieres, praeter has a Ioanne inmemoratas, illic assuisso discimus ex Matthaei et Marci

narrationibus.

. 26. Mulier. De hac appellationo diximus in Io. II, 4.

V. 27. Iu gua inter ea quae sua erant, τα ἐδια, non in suam, ut quidam vellent. Lege quae diximus do Io. I, 10. 1l, et consor Io. XVI, 32. v. 28. Quia omnia eonsummata sunt, sicut ipso Christus paullo post dixit v. 30. - n eonsummaretur seriptura ἱναγραφη. In Novo Testamento Verba τελεtρυσθαι την consummari seripturam et πληρουσθαι του γρανn impleri scripturam unum atque idem Valent v. 24. - Scriptura, quam Ioannes ait consummandam fuisse, haec est: In siti mea potaverun ι me Meto Tin, sicut apparet ex iis quae mox saeta narrantur v. 29. - Lego Lib. II de Evangeliis Anno t. CC. v. 30. Quam tale pateat significatio huius Τετὼwetat Co summuιum est, quam vocem Christus ostrenati protulit, ni lius ac plenius quis attenta piaque meditatione assequetur,

quam enarrando queat demonstrari. IJ Lib. III De Evangeliis Diss. IX. e. XIX. n. 40, e. XX. n. 14. 2ὶ ib. e. III. n. s. laὶ Mare. III, 38.l4J Lih. III De Evangeliis Disa. IX. e. XX. nn. 12 - l4.

5J Naith. XXVII, 56. 6ὶ Marc. XV, 40. in Ps. LXV II, 22.

232쪽

CAPUT DEclvVn No. v x talv. 31. In graeca pagina haec inverso ordine sic leguntur: n non remanerem in cruce corpora sabbato, quoniam paramaeeve erat. - Omissio articuli ri ante nomen παρ-am certiores nos facit hoc quoque in loco id usurpari, non qua praeparationem significat, sed ut nomen proprium est diei sexti hebdomadae. Lege quae dicta sunt de V. 14. Porro, etsi Praeparationem significaret in hoc loco, ipsa tamen materim argumento esset agi de praeparatione, non paschalis, sed sa bali. - In graecis codicibus, qui de meliore nota commenda

tur, non est ἡ Τηρορα ἐκεινη του σαββοπου dies ille sabbati, Sed ἡ η tu γα ἐκειωκυ του σαββατου dies illius sabbati, quibus pari nota codices latini ac plerique interpretes suffraga utur. Juos si sequaris, intelliges magnum a Ioanne dici, non sa batum quod fuit postridie mortis Christi, sed diem qui eo anno incidit in illum sabbatum, atque adeo, non propter Sancillatem omnibus sabbatis communem, sed propter illius ipsius diei propriam, quippe qui fuerit secundus dies a rumorum multimodis sacer ac religiosus. Lege Lib. III de Evangeliis Diss. L. nn. 44 seqq. - Mos --orum erat cruciariis,

posteaquam aliquanto tempore pependerant, crura confringero moxque inflicta plaga eos necare. - Ηis, quae loannes narrat,

illud adversari videtur quod legimus apud Mareum, ut Pilatus, quum ab ipso Iosephus peteret eorpus Iesu, miratus sit hunc iam obiisse ii ; qui enim id mirari poterat sactum quod ipse, sicut Ioannes ait, fieri iusserat 3 Sed attendo illud ἡδη iam; nimirum miratus est tam cito, quod iusserat, milites

exsequutos esse.

v. 34. Hunc ot versum M conser eum I Io. V, 8. v. 35. Animadverto Ioannis Docetas et Phantasiastas r sulantis sollicitudinem. V. 36. Hoc, quod Deus Israelitas observare iusserat in epulo paschali, ne agni ossa confringerent s2 , typus, sicut ex hoc loco Ioannis comperimus, suit eius quod in Iesu crucifixo observatum est; quare haec scriptura Secundum sensum spiritalem impleta in Christo esse eensenda est. si Nare. XV, 44. 2ὶ Exod. III, 46. Num. lx, 12.

233쪽

v. M. Haee a Zacharia iij praedicta suerant. 1 l ., v. M. De Arimaιhaea mi in Libro III de Diu XXXIV. n. 10. - incutius; confer Io. XII, 42. 'v. 39. Conser Io. III, 1. 2; VΠ, 50. ' 'v. 40. Lego Lib. III de Evangpliis Di ., L.Mn. 56. si IIv. M. Conser quae diximus de v. 17. i i i sv. 42. Propter parasemen Iudaeorum δια την παραπιε ψτων 'Ιουδα . Articulus, appositio nominis Iudaeorum, ratio quae assertur verbis quia i ta eraι monumentum, tota denique materies ostendunt nomen numnis v par emen in hoc loco esse praeparationem sabbati, eam , inquam , quae a Iudae sna n appellabatur. - Christus vivere desierat horai nona, Iosephus Pilatum adiit ci=tας γειομSimς cum sero factum e μι s R, proximus ergo erat solis occasus ac sabbati initium: haee si attendas, intelliges quid valeat illud quia. ij i. I/ l; C A P v T xx

1 na autem sabbati, Maria Magdalene' venit mane, cum adhuc tenebrae essent, ad monumentulit: et vidit lapidem sublatum a monumento. 'l2 Cucurrit ergo , et venit ad Simonem Petrum, et ad alium discipulum, quem amabat Iesus, et 'dicit illis: Tulerunt Dominum do monumento, et neseimus ubi posuerunt eum. i l a

3 Exiit ergo Petrus, et illo alius' discipulus, et

i 4 Currebant autem duo simul, et ille alius scipulus praecucurrit citius Petro, et venit primus ad

234쪽

5 Et duini so inclinasset, vidit posita linteamina, non flamen introivit. '6 Venit ergo Simon Petrus sequens eum, et imtroivit in monumentum, et vidit linteamina posita, 7 et sudarium, quod fuerat super caput eius, non eum linteaminibus positum, sed separatim involutum in unum locum. 8 Tunc ergo introivit et illo discipulus, qui vonerat primus ad monumentum: et vidit, et eredidit: s nondum enim sciebant Scripturam, quia OP0 tebat eum a mortuis resurgere. 10 Abiorunt ergo iterum discipuli ad semetipsos. 11 Maria autem stabat ad monumentum soris, plorans: Dum ergo fleret, inclinavit se, et prospexit in monumentum: 12 et vidit duos angelos in albis, sedentes, unum ad eaput, et unum ad pedes, ubi positum suerat compus Iem.

13 Dieunt ei illi: Mulier, quid ploras 3 Dicit eis:

Quia tulerunt Dominum meum: et nescio ubi posv runt eum.14 Haec eum dixisset, conversa eSt retrorSum, et vidit Iesum stantem: et non sciebat quia Iesus est.

15 Dicit ei Iesus: Mulier, quid plorasy quem qua ris p Illa existimans quia hortulanus esset, dicit ei: Domine, si tu sustulisti eum, dicito mihi ubi posuistimula: et ego eum, tollam.

16 Dicit ei Iesus: Maria. Conversa illa, diui ι cirnabboni quod dicitur Magister. 317 Dicit ei Iosus: Noli me tangere, nondum enim

235쪽

ascendi ad Patrem meum: vade autem ad fratres meos, et die eis: Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum, Deum meum, et Deum Vestrum.

18 Venit Maria Magdaleno annuncians discipulis: Quia vidi Dominum, et haec dixit mihi.

19 Cum ergo sero esset die illo, una sabbatorum, et fores essent clausae, ubi erant discipuli congregati propter metum Iudaeorum: venit Iesus, et stetit in medio, et dixit eis: Pax vobis. 20 Et eum hoc dixisset, ostendit eis manus, et latus. Gavisi sunt ergo discipuli, viso Domino. 21 Dixit ergo eis iterum: Pax vobis. Sicut misit me Pater, et ego mitto vos. 22 Haec cum dixisset, insumavit: et dixit eis: Α eipite Spiritum sanctum: 23 quorum remiseritis peccata, remittuntur eis: et quorum retinueritis, retenta Sunt. 2i Thomas autem unus ex duodecim, qui dicitur Didymus, non erat cum eis quando venit Iesus. 25 Dixerunt ergo ei alii discipuli: Vidimus D minum. Illo autem dixit eis: Nisi videro in manibus eius fixuram clavorum, et mittam digitum meum in i cum clavorum, et mittam manum meam in latus eius,

non credam.

26 Et post dies Oeto, itorum orant discipuli eius intus: et Thomas cum eis. Venit Iesus ianuis clausis , et stetit in medio, et dixit: Pax vobis. 27 Deindo dieit Thomae: Insor digitum tuum huc,

et vide manus meas, et asser manum tuam, et mitto in latus meum: et noli esse incredulus, sed fidelis. Diuiti eo by Cooste

236쪽

28 Respondit Thomas, et dixit ei: Dominus meus,

et Deus meus.

29 Dixit ei Iosus: Quia vidisti me Thoma, credidisti: beati qui non viderunt, et crediderunt. 30 Multa quidem, et alia signa secit Iesus in conspectu discipulorum suorum, quae non sunt scripta in libro hoc. 31 Haec autem scripta sunt ut credatis, quia Iesus est Christus Filius Dei: et ut credentes, vitam habeatis in nomine eius.

Quomodo haec historia de mulieribus deque Petro et Ioanne Christi sepulcrum invisentibus cum illa , quae legitur in e teris evangeliis, sit componenda, ostendimus in Libro III do Evangeliis Diss. LIII, aliaque huc pertinentia habes in Libro II do Evangeliis Annot. CCVII seqq. Ceterum vix aliquid in ea est quod alia declaratione indigeat. v. l. Vna autem sabbati sive, ut graeca sunt, του σα βα- sabbatorum; hoc est primo die hebdomadae. - Maria

Magdalene, non tamen sola, sicut apparet ex V. 2. v. 2. Tulerant Dominum de monumento; quod illa comieetando assirmabat, non enim in monumentum intraverat. vv. 6. T. Res adeo minutatim descripta satis esset ut scriptor proderetur, qui, quae a Petro Visa esse narrat, et ipso viderit, etiamsi non adderet, sicut continuo lacit, se quoquo ea vidisse. v. 8. D credidit, Christum revixisse videlicet. Conserv. 9. Nota usitatam illam clausulam hoc quoquo in I o adhibitam.

237쪽

V. 9. Sciebant, graeco ἡδεισαν seinerant. His ratio redditur cur non ante Ioannes Christum revixisse crediderit Marias Magdalenae narranti, quam ipso sepulcrum Vacuum et cetera suis oculis conspiceret. v. 11. Maria Magdalene, postquam venerat ad Petrum et Ioannem, hisque nuntiaverat sepulcrum vacuum esse, illuc vel una simul cum eis vel mox reversa DSt.

v. 16. Ioannes in v. 14 do Maria haec dixerat: Conversa est retrorsum, et vidit Iesum stantem I quid ergo in hoc ve su 16 verbum στραφεισα eonversa significat 3 Crederem translatam esse eius significationem, ac tantum id valere a

quo illa, quae de Petro dicuntur in Actis, γενομενος-ἐαυ

ad se reversus il , hoc est ex stupore, quo tenebatur, ita ut Iesum non agnosceret, seso recipiens. Res ipsa hanc interpretationem confirmat. - Aliquot codices tum graeci tum latini nonnullique interpretes haec addita habent: n aecurrit tangere ipsum. Certo aliquid huiusmodi Mariam fecisse, discimus cxiis quae statim sequuntur. v. 17. Noli me tangere, nondum enim aseendi ad patrem meum. Sed cur Christus sese tangendum Magdalenae prohibuit , quem tamen postea discipulis exhibuit palpandum i2ὶ 30uid vero illa caussa quam subiicit, quid is connexus: Nondum ascendi ad patrem meum; ergo noli me tangere 3 Vt haec intelligamus animadvertere prius iuverit longe aliam misso rationem contactuum, quos Christus Magdalenae negavit, quo quo discipulis obtulit. Illa hoc unum quaerebat, ut amori, quo sagrabat, laceret satis; hi a dubitatione revocandi erant, an is, quem conspiciebant, Iesus osset ad vitam reversus. Itaque iis equidem assentior qui censent haec non simpliciter dicta a Christo esse, ut qui a Magdalena tangi nollet, sed quia vel tot ut ea quamprimum discipulos convcniret, qua quo vidisset, doceret, atque ipsius mandata cis persorret. In praesenti mitto, inquit, complexus et oscula; erit quum satis amori erga me tuo sacere liceat, nondum enim ascendi ad patrem meum, sed vobiscum aliquammultis diebus manebo; nunc

vero vade et cetera.

238쪽

cApVT VICE sinu u 227 v. 19. Quae iam Ioannes narrat, gesta esse videntur post

solis occasum. Lege Lib. II de Evangeliis Annot. CCXIII. Iia

Iudaeis dies secunda hebdomadae iam in operat. Sed fac memineris eius, quod non semel notavimus, a Ioanno in evangelio diobus civilibus initium fieri, non cum Iudaeis Oetasu solis, sed cum Romanis noctis medio. Lege quae diximus de

Io. XII, 1. 12; XIII, l. - Paa vobis. Haec quasi quaedam

sormula salutationis esse vulgo creditur, idem valens quod nobis salve, salvete; verum ea uti mos erat imic solummodo, quum quis alterum, cui improvisus aderat, monebat nullum inde metum conciperet, conceptum vero amandaret; nos ita loqueremur: Ne quid timeas, Securus esto.

v. 20. Frustra sunt qui ex his arguunt Christi pedes cruci non clavis assixos suisse, sed lanibus alligatos; nam ex Lucadiscimus Christum discipulis pilam pedes ostendisso it . v. 21. Conser Io. XVII, 18. v. 22. Insumatio symbolum fuit dationis Spiritus sancti; datus autem re ipsa hic a Christo discipulis est verbis: Aeeiapite Spiriιum sanetum. Conser Io. VII, 39. v. 23. Concilium Τridentinum: Si quis diserit verba illa

Salvatoris: Aecipue Spiritum sanetum; quorum remiseritis pee-eata, remittuntur eis, et quorum retinueritis retenta sunt, non esse inιelligenda de potestate remittendi et retinendi peceata in saeramento poenitentiae, sicut eeelesia eatholica at initio semper intellexit, detorseria autem, contra institutionem huius a cramenti , ad auctoritatem praedicandi evangelium, anathema

sit i2 . Enimvero potuissetno Christus a perlioribus ac perspicuioribus verbis uti ad hanc rem significandam pv. M. Conser Io. XI, 16. v. 26. Posι dies oeto, hoc mi octavo post die, qui primus suit hebdomadae insequentis. Logo Lib. II do Evangeliis Annot. CCXIV.

v. 27. Id tamen sacere Thomas non ausus suisse videtur. v. 28. Dominus meus eι Deus meus. Qui negant Thomam haec pronuntiasse compellando ipsum Christum, sod admira l) Lue. XXIV, 29. 40.

in concit. Trident. Sess. XIV de Poenit. can. a.

239쪽

228 . iri ioAΝ Εκ comΕ TARlvulione raptum in exclamationem prorupisse Deum invocando, risu eos magis excipi quam argumentis resulari par st. v. 29. Finis ovangolio sit hoc Christi ossato, quod, quum Ioannis consilio ac proposito, tum clausulae ab ipso usurpari solitae apprime respondet. v. 31. Libri conclusio, qua et ipsius libri argumentum et scriptoris consilium docemur.

1 ostoa manifestavit se iterum Iesus discipulis ad maro Tiberiadis. Manifestavit autem sic: 2 Erant simul Simon Petrus, et Thomas, qui dicitur Didymus, et Nathanael, qui erat a Cana Galilaeae, et filii Zebedaei, et alii ex discipulis eius duo. 3 Dieit eis Simon Petrus: Vado piscari. Dicunt ei:

Venimus et nos tecum. Et exierunt, et ascenderunt in

navim: et illa nocte nihil prendiderunt. 4 Mane autem facto stetit Iesus in littore: non tamen cognoverunt discipuli quia Iesus est. 5 Dixit ergo eis Iesus: Pueri numquid pulmentarium habetis y Responderunt ei: Non. 6 Dieit Ois: Mittite in dexteram navigii rete: et invenietis. Miserunt ergo : et iam non valebant illud trahere prae multitudine piscium.

7 Dixit ergo discipulus ille, quem diligebat Iesus,

Petro: Dominus est. Simon Petrus cum audisset quia Dominus est, tunica succinxit se i erat enim nudus

ot misit se in mare. Duili su by Cooste

240쪽

8 Alii autem discipuli navigio veneruntr non enim longe erant a terra, sed quasi cubitis ducentis in umi hentos rete piscium. 9 Vt ergo descenderunt in terram, viderunt prinnas positas, et piscem superpOSitum, et panem. 10 Didit eis Iesus: Afferto de piscibus, quos prendidistis Duue. 11 Ascendit Simon Petrus, et traxit rete in te ram, plenum magnis piscibus centum quinquaginta tribus. Et cum tanti essent, non est scissum rete. 12 Dicit eis Iesus: Venite, prande te. Et nemo studebat discumbentium interrogare eum : Tu quis es pscientes, quia Dominus est. 13 Et venit Iesus, et accipit panem, et dat eis,eι piscem similiter. 14 Hoc iam tertio manifestatus est Iesus discipulis suis cum resurrexisset a mortuis.

15 Cum ergo prandissent, dicit Simoni Petro Iosus: Simon Ioannis diligis me plus hisp Dicit ei: Etiam, Domine, tu scis quia amo te. Dicit ei: Pasco agnos

meos.

16 Dicit ei iterum: Simon Ioannis, diligis me7 Ait illi: Etiam Domino, tu scis quia amo te. Dicit ei:

Pasce agnos meos.

17 Dieit ei tertio: Simon Ioannis, amas mo7 Contristatus est Petrus, quia dixit ei tertio, Amas mo7 et

dixit ei: Domino tu omnia nosti: tu scis quia amo te. Dixit ei: Pasce OveS meas. 18 Amen, amen dico tibi: cum esses iunior, ciu-gubus te, et ambulabas ubi volebas: cum autem senue- 15 Diuiti od by GOoste