장음표시 사용
221쪽
ris is ioANNEu covηE Tasti Vu v. 8. s. Lege Io. XVII, 12. v. 10. Petrum esse, qui id eommisit,' unus Ioannes me moriae prodidit. Lege Lib. I de Evangeliis eap. IV. n. v. 11. Cestrem, hoc est cruciatus ei necem. Conser Maith.
XX. 22. 23; XXVI, 39. 42; Marc. X, 38. 39; XIV, 36; Lue.
XXII, 42. Non a Iudaeis, sed a patre hunc calicem sibi por rigi Christus ait. v v. 13 seqq. Annas et Caiphas, ilia saltem nocto, erant in eadem domo. Lege quae dicemus de v. 24. - Quas di cultates sunt in componenda hac historiae parte descripta
a Ioanne cum ceterorum evangelistarum narrationibus, eas
dissolutas leges in Lib. II de Evangoliis Anuol. CLXXVII. i De Anna et Caipha diximus in Lib. III de Evangeliis Diss. XLI. n. 14. - Quem in sensum accipienda νiι appellatio. pomidia anni illius. Ieges ibidem Diss. XXVIII. n. i 25.
v. 15. Hic alius diseipulus Ioannes ipse suisse ereditur. Propriis enim nomine, tametsi non semper, ceteros discipulos,
se vero non item, is solet deSignare. ι , t . ii vv. 16.17. Vt Ioannis ceterorumque evangelistarum na
rationes de tribus lapsibus Petri ordino una componas, Iem prius Lib. II de Evangeliis Annot. CLXXVIII. Hoe in laeo primus horum Iapsuum deseribitur. 1 v. 18. Ouum frigus esset, sequitur ut tuo anno mensis paschalis non is fuerit cuius interiunium incidit in diem 2
aprilis, sed in martii. Lege Lib. III do Evangeliis Diss. LILu. 24. - Ioannes hoc in loco relinquit Petrum stamem ει ealefaeiemem se, ut ad aIia transeat, ad illum etiam aruntem et ealesaeientem se rediturus paullo post V. tvv. 19 - 23. Qui ad componendas narrationes evangeIistarum putant necesse esse haec transferre post v 24, eos resu.
tavimus in Lib. II do Evangeliis Anno L CLXXVII; ubi etiam intelliges quid sentiendum sit da appellatione ἀρχιερεως
ιψeis facta Annae. - In synagoga, graece B σνυς. sino articula, sicut potior auctoritas Iegere suadel. Christus, quum Ilierosol3mae esset, docebat in templo, quum alibi, in syn goga ; sed etiam extra templum et Srnagogam. - oecuti locutus sum nihil. Nam, inquit Augustinus, quod seoraum diseis Diuiti eo by Corale
222쪽
per eos Delia innoteseere multis, oleut ipse Dominus ait illis,gauu adhue paveos habebat: Ouod uteo vobis in tenebris, dieiιe imi rumias, et, quod in aure auditis, praedicule super tecta. Ergo φει hoe ipsum, quod ab ipso diei videbatur occulte, qu dammodo non dicebatur in oeculto. Tum illud nihil non univorse dictum est, sed de iis de quibus Annas Christum tute
rogaverat . ii I v. 24. Non ad domum Caiphae, sed ad Caipham, quem in illa ipsa domo tune suisse, in qua Annas erat, apparet ex compreni sone versuum 18 et T. Lego Lib. II de Evangeliis Annot. CLXXx.i iv.-Vides Petrum adhuc in eodem loco eademque' p situra qua prius η. 18; non ergo Christus, ut ab Anna ad Caipham adduceretur, domo eductus fuerat. Λller Petri lapsus.
Lege Lib. II de Evangeliis Annot. CLXXX. CLXXXI.
- H. 26. 27. Tertius Petri lapsus. Lege Lib. II de Evangeliis Annot. CLXXXII. V. 28. In praetorium, hoc est ad domum Pontii Pilati praesidis. Iudaei religioni sibi ducebant intrare in domum alienigenae, talique ingressu contaminari se arbitrabantur. Conser Act. X, 28; XI, 2. 3. - Ne sorte ex hoc Ioeo exist mes Hierosolumitas pascha egisse postridie eius diei quo Christus egerat, lege Lib. III de Evangeliis Diss. L. n. 29. - Pasina vocabatur non: solum agnus, qui comedebatur vespere
ineuntis diei qnintide imi primi mensis, sed et victimae qua insequente luce macta hantur et , aeque ae ille agnus, ede bantur. Lege ibidem' n. 28. it - v. M. Nobis non ιicet interseere quemquam. Sunt qui pulsent clus iudiciorum capitalium ablatum Iudaeis suisse a B manis. Attamen illi non semel Christum lapidibus obruere tentarunt, Stephanum haud longo post i mpors ita inter e runt, .Paullo quoque necem machinali sunt. Crederem quod hominos haud possent quin sentirent quam iniqua essent quao in Iesum moliebantur, sibiquo stulto hiandientes, velut si risi suturi non essent nocis quam, non ipsi suis manibus, sed per alium ei intulissent, i assentatririo illa 'dixerint, quo facilius
223쪽
rat, ipse quidem in nullam evangelii sui parinam retulit, e teri lamen evangelistae omnes retulerunt Matth. XX, 17-19;
Marc. X, 32-M; Luc. XVIII, 31-34; illeque est quo Christus
praedixit fore ut Iudaeorum principes ipsum gentibus iraderent interimendum. v. 33. Cur Pilatus ita Iesum interrogaverit, intelliges ex
Luc. XXIII, 2. Lego Lib. II de Evangeliis Annot. CLXXXVII.
v. 36. De hoc mundo, ... eae hoc mundo; utrumque graece est ἐκ του κοσliis τουτου. Sensus est Christi regnum non esse unum regnorum quae sunt in terris.
v. 3T. Tu dieis. Haec vel ammatio est eius quod Pilatus interrogavit, vel is loquendi modus, Vulgo usitatus, quum rem in medio relinquere volumus. Conser Matth. XXVI, G. In hunc alterum sensum ea accipienda esse videntur, quum Christus nihil addiderit quo, cuiusmodi regnum suum esset, explicaret. Non autem addidit, quia sperandum non erat ut Pilatus intelligeret. Quare, missa quaestione de regno, id, cui assequendo Pilati mens par esset, respondet, ac verbis maxime universalibus ac generalibus necessitatem exponit c gnoscendae veritatis. Conser Io. XIX, 9. - Qui est eae veritate, qui veritatem amat, veritatis studiosus. v. M. Quae veritas quid esset, Pilatus nec sciebat nec scire admodum curabat. Hoc alterum caussa fuit cur illo, ut id Iesum interrogavit, responsum neque exspectans, laraSi verit. v. 39. Etsi Ioannes haec Pilati verba statim post sup riora retulerit, non tamen ait statim dicta ab illo esse. Nam inter utraque locus est iis quae Lucas narrat de Iesu a Pilato ad Herodem misso it .
224쪽
1 Tune orgo apprehendit Pilatus Iesum, et sa
gellavit. 2 Et militos plectentes coronam de spinis, imposuerunt capiti eius: et veste purpurea circumdederunt
3 Et veniebant ad eum, et dicebant: Αvo rex Iudaeorum: ot dabant ei alapas. 4 Exivit ergo itorum Pilatus foras, et dicit eis: Ecce adduco vobis eum foras, ut cognoscatis quia nullam invenio in eo cauSam. 5 Exivit ergo Iesus portans coronam Spineam, et purpureum vestimentum: ὶ Et dicit eis: Ecce homo. 6 Cum ergo vidissent eum Pontifices, et ministri, clamabant, dicentes: Crucifige, crucifige eum. Dicit eis Pilatus: Accipite eum vos, et crucifigite: ego enim non invenio in eo causam. I Responderunt ei Iudaei: Nos legem habemus, et secundum legem debet mori, quia filium Dei solacit. 8 Cum orgo audisset Pilatus hunc Sermonem, magis timuit. 9 Et ingressus est praetorium iterum: et dixit ad Iesum: Vnde es tu γ Iesus autem responsum non dedit ei.
10 Dieit orgo ei Pilatus: Mihi non loqueris p nescis quia potestatem habeo crucifigere te, et potestatem habeo dimittere te γ
225쪽
li Rospondit Iesus: Non haberes potiktaurin adversum me ullam, nisi tibi datum osset 'desui . Pr pterea qui me tradidit tibi, maius peccatum habst. 12 Et exinde quaerebat Pilatus dimittere eum. Iudaei autem clamabant dicentes: Si hune dimittis ,
non es amicus Caesaris. Omnis enim, qui so regem saeit, contradicit Caesari. . r13 Pilatus autem cum audisset hos sermones, adduxit foras Iesum: et sedit pro tribunali, in loco, qui dieitur Lithostrotos, Hebraice autem Gabbatha. iiii lε Erat autem parasceve Paschas, thoia quasi sexta, et dicit Iudaeis: Ecce rex vester. . I IOl νδ l
15 Illi autem clamabant: Tolle, tolle, cruei fige eum. Dicit eis Pilatus: Regem vestrum e uel figam pDesponderunt Pontifices: Non habemus Regem, nisi Cae
' 16 Tune ergo tradidit eis illum ut crucifigeretur. Susceperunt autem Iesum, et eduxerunt. D 17 Et baiulans sibi erucem exivit in leum, qui dicitur Calvariae, locum. Hebraice autem Golgotha: 18 ubi crucifixerunt eum , et cum eo alios duos hine, et hinc, modium autem Iesum. 19 Seripsit autem et titulum Pilatus: et posuit super crucem. Erat autem scriptum: Iesus Nagarenus,
a '20 Hune ergo titulum multi Iudaeorum legerunt: quia prope civitatem erat locus, ubi crucifixus' est Iesus: Et erat scriptum Hebraleo, Graece, et Latine. 21 Dieobant ergo Pilato, Pontifices Iudaebrum: Noli set ibere, Rex Iudaeorum: sed 'quia ipse dixit: Rex
226쪽
. ita Bospondit Pilatus: Quod scripsi, seripsi...i 1 23 Milites ergo cum crucifixissent eum. Meeperunt vestimenta eius, et secerunt quattuor partes: unicui- quo militi partem J et tunicam. Erat autem tunica imconsutilis, desuper contexta per totum. 24 Dixorunt ergo ad invicem: Non scindamus eam, sed sortiamur de illa cuius sit. Vt Scriptura impleretur, dicens: Partiti sunt vestimenta mea sibi: et in vestem meam miserunt sortem. Et milites quidem haee
25 Stabant autem iuxta crucem Iesu mater eius, et soror matris eius, Maria Cleophae, et Maria Magda
26 Cum vidisset ergo Iesus matrem, et discipulum stantem, quem diligebat, dicit matri suae: Mulior. oceo filius tuus. 27 Deinde dieit diseipulo: Ecce mater tua. Et ex illa hora accepit eam discipulus in sua. 28 Postea sciens Iesus quia omnia consummata sunt, ut consummaretur Seriptura, dixit: Sitio. 29 Vas ergo erat positum aceto plenum. Illi autem spongiam plenam aceto, hyssopo circumponentes, obtulerunt ori eius. ii 30 Cum ergo accepisset Iesus aeotum, dixit: Consummatum est. Et inclinato capite tradidit spiritum. 3l Iudaei ergo, quoniam Parasceve erat in uti non remanerent in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies illo Sabbati in rogaverunt Pilatum tui sin
.serentur eorum crura, et tollerentur. i32 Venerunt orgo milites: ot primi quidem se gerunt erura, et alterius, qui crucifixus est cum eo.
227쪽
33 Ad Iesum autem cum venissent, ut viderunt eum iam mortuum, non fregerunt eius crura, 31 sod unus militum Iancea latus eius aperuit, et continuo exivit sanguis, et aqua. 35 Et qui vidit, testimonium perhibuit: et Verum est instimonium eius. Et illo scit quia vera dicit: ut et vos credatis. 36 Facta sunt enim haec ut Scriptura impleretur: Os non comminuetis ex eo.
37 Et iterum alia Seriptura dicit: Videbunt in
38 Post haec autem rogavit Pilatum Ioseph ab Arimathaea, eo quod esset discipulus Iesu, occultus autem propter metum Iudaeorum in ut tolleret corpus Iesu. Et permisit Pilatus. Venit ergo, et tulit corpus
39 Venit autem et Nicodemus, qui venerat ad Iesum nocte primum, serens mixturam myrrhae, et aloes, quasi libras centum. 40 Acceperunt ergo corpus Iesu, et ligaverunt illud linteis cum aromatibus, sicut mos est Iudaeis sepelire. 4l Erat autem in loco, ubi crucifixus est, homtus: et in horto monumentum novum, in quo nondum quisquam positus erat. 42 Ibi ergo propter Parasceven Iudaeorum, quia
228쪽
COMMATARIvuvv. 1-3. Roannes haec ait sacta anto quam Pilatus sententiam diceret, quae tamen Matthaeus et Marcus narrant post dictam a Pilato senientiam. Verum Matthaeus et Marcus temporum Ordinem non semper sequuntur il , sique loeum excipias in quo haec deseripserunt, nihil suggerunt quo essiciatur ea post iudicium absolutum facta esse. Ε contrario apud Ioannem ea legimus quae secus concludere nos cogunt. Lege Lib.
II do Evangeliis Annot. CXC. CXCI. CXCIII. - Iapas redditum est pro graeco marniburra, cuius maxime propria notio est ietus virga instieti. v. 4. Adverbium uinum in hoc loco non idem sonat ac secundo. Conser Io. XVIII, 38 et lege Lib. II de Evangeliis Annot. CCXVI.
V. 5. Mee homo pi Meolo qui J. Horum em- Phasin facile sentis. - Porro manifesto vides ut Iesus stagellis ea PSus spinisque coronatus suerit ante quam capitis a Pilato
v. T. Filium Dei vulgari sensu sese appellare, non modo religiosum non erat, sed pium, eaque appellatio in veteribus quoque scripturis usurpata legitur. Iudaei ergo probe Sens rani ut Christus, non illo vulgari, sed vero ac proprio sensu hanc sibi appellationem saceret. v. 8. Pilatus do miraculis a Christo editis compertum procul dubio habebat, nuntii quoquo sibi missi ab uxore 2ὶ esse-cerant ut sine sollicitudine esse non posset quinam Christus esset; quum ergo iam ita esset animo comparatus, mirum non est motum aliquem ipsi ingestum esse ut audivit Iudaeos
Christum accusantes quia filium Dei se fecit, tametsi, qu modo id esset, profecto haud intelligeret. v. s. Lege quae diximus do Io. XVIII, 37. Christus Pilatum, quaenam ipsius origo esset, seiscitantem nullo responsol in Loes Lib. II De Evangel. m. 1 seqq. 2ὶ Matth XXVII, 9.
229쪽
dignatur, cerio eadem illa de caussa qua . de ipsius regno interroganti vix quidquam respondeTat ... - il l Iv. ll. Istud promerea non item valet ac si argumentum tale esset: Potestas tibi est caussarum capitalium ;l ergo me itinocentem damnans minus peccabis quam qui me tibi iniurimendum tradiderunt; is enim sensus accipi nequii, quum uterque homicidii reus aeque sit, lum accusator lum . iudex quorum opera innocens morte mulctatur. Itaque Christus dicero voluit minus quam Iudaeos Pilatum p eaturum, non quidom quia illam potestatem haberet, sed quia ita, ut ditebat, se habere putaret, ignorantia enim, Pisi culpabilis, peccatum minuit. Sunt qui linec postrema Christi verba in into ligant, ut, non Pilati peecatum cuni poscato Iudaeorum compare ivr , sed sensus sit Iudaeos necem Christo m3ehinalos gravius peccare propterea quia praesulis potestate adi id
v. 12. Erinde, graece ἐκ etρπου eae hoe, quod non modo tempus significat, sed etiam caussam. Conser Io. VI, 66. i. v. 13. Lithostrotos λtΘρστρωτος lapillis stralus, opere tessellato videlicet. - Gabbatha denpina Meus elatus, uomen SIT elialdaicum, semininum, forma emphati a. iV. 14. Nomen παρασκnna parasceve hoc in loco usurpatum non est ad significandam praeparationem paschalis, Sed ad
sextum diem hebdomadae designandum ita ab Hellent iis
Vocatum; quam rem compluribus argumentis confirmatam
invenios in Libro III de Evangeliis Diss. L. m. 30 seqq. Marcus scripsit Christum cruci fixum quum hora tertia esset it ;quid ergo Ioannos ait horam quasi sextam suisse quum Pilatus sententiam dixit J Quo hanc difficultatem removeas, una dumtaxat, neque alia praeter hanc , via patet ,1 ut dieamus librariorum errore in alterutro evangelio notas P el F ali ram cum altera esse commutatas; id autem Ioannis evangelioeonitosso, inque eo F pro Γ a librario positum esse, ac pro
sexta rescribendum tertia, optimas rationes sunt cur credamus, quas leges in Libro II do Evangeliis Annot. CXCV..it
230쪽
CAPUT DE clxv x 'oΝvκ 219 v. v.' Non habemus regem nisi Caesarem ; quibus verbis quid pontifices necopinantes signifieaverint, exposui in Libro
I do Iniorpretatione seri plurarum sacrarum Qua st. VI. n. 78. v. 17. Curesinae locum, non montem; Ioeum omnes evangelisias eum appellant. Golgotha Nn, iba eransum, ea aria, men syrochaldaieum, semininum, sorma emphatica. Ille Iocus hodieritae urbis muris comprehensus, olim exiguus tumu- Ius luit, extra urbem ab occasu assurgens, moenibus lamen proximus, itas ut crucis titulus ex urbe legi posset v. 20. Plurimos' habes quos legas, hunc locum plus minusve aecurale describentes. Iuverit ea quoque legere quae de stabulo
bellitem illeo scripsimus in Libro III de Evangeliis Diss. XXII.
lv. 18. Logo Lib. II de Evangeliis Annot. CXCVI. Duum
quaestio vi eum Christus cruci fixus fuerit ante quam crux erigeretur, an postquam precia suerat, nihil habeat momenti ad evan Aium intelligendum, eam missam facimus; item eademque de caussa utrum Christi pedes singuli singulis
clavis, an ambo unico clavo confixi.
H19. Logo Lib. II de Evangeliis Annot. CXCVII. Lucas
ait tilvium scriptum fuisse Iitteris graeeis et latinis et hebraAeis ' ; ex quo quidam existimant, non tribus linguis, sed 'trium linguarum literis, una tamen Iingua, saltem quod attinet ad literas graecas et latinas, Pilatum in hoc titulo conscribendo usum esse. Apud Ioannem haec legimus: Et erat scriptum hebi artee, graece, et latine. In lituli reliquiis, quae in basili-ch sessoriana asservantur, ordo linguarum est sicut a Ioanne describitur.
me N. Logo Lib. Is de Evangeliis Anno t. CXCV.
V. 24. Hoe oraculum desumptum est ex Ps. XXI, 19, tundilue Ioannes 'iranseripsit omnino sicut legitur apud graP-' eum interpretem Psalmorum. - De verbis In seriptura imple- 'retur iam diximus in Io. XIlI, 18. v. 25. Νon plane liquet utrum verba soror matris Hus Matia cleophae, imo Clopae, sic enim graece est, unicam seminam significent an duas. Si primum, quod omissa parti l) Lue. XIlIl, 28.