장음표시 사용
22쪽
De Theologia ipsa , ejusque proprietatibus. De Theologiae natura multa Scholastici disputarunt, quae nos breviter, et Sobrie attingemus, ad solidiora Properantes. Theologia itaque Graecum nomen , Latine sermo , sise ratio de dioinitate dicitur ab Augustino Lib. VIII. de Cio. Dei Cv. I. Sermonem autem de divinitate instituere possumus vcl sola ratione naturali, vel ex ipsius Dei revelatione. Hinc duplex est Theologia , naturalis . et Christiana, sive susternaturalis. Prior illa ad Philosophos putinet, unde idem Augustinus Theologiam v mat eam Philosophiae partem , qua Plato disserit de Deo , 'quem Gcntiles excreaturarum testimonio cognorerunt , sed non sicut Deum glorifcaoerunt, ut inquit Apostolus Rom. Lai. De posteriori tantum Τheologia hic agimus , Saac
longe sublimior , ct certior est. Cavendum tamen , et enixe orandum , ne Postquam Deum cognoverimus , non sicut Deum glorificemus, aut gratias agamus.
C A P. I Theologiae desilitio , atque divisio. I. I. Thologiae defiatio. JVo,ie, istitue Theologia desiniri potest: Scientia .
et Sapientia , quae eae principiis dioinitus repetiitis de Deo, rebusque dioinis certas conclusiones elicit a .
a Patres Graeci pressius loquento eam solum Morast do-etritae Partem θεολογtαν appellant , quae traetat ile natura
23쪽
a Theologicarum Listitu tonum Qua una desiit itioin ' probo explicata , ri illine solvuntur , cluae iii Scholis agitari solent, controvcrsiae. Est itaque Theologia i . scientia. Nam scientia est cognitio certa, eviilenti ratiocinatione, ex Certis principiis deducia. At Theologia talis est. Ex principiis enim certissimis , quia a Deo revelatis , evidenti ratiocinatione Suas deducit theses. Nec quemquam moveat Aristoteles, a quo scientia definitur : cognitio perta , et eoidens Per demonstrationem a quisita , cum e Contrario nostra Theologiati tui certa, non tamen eVidens sit, quippe quae principiis fidei certis quidem , sed tamen obscuris , inni' latrur. Etenim ad rationem scientiae susscit explorata Veritas, sive certitudo prinCipit', et cui dentia consequentiae. Cum autem in naturalibus scientiis , de quibus loquebatur . ristoteles , non possit esse certi tudo priuci pii, Disi innita thr cvidentia , quae veritatis naturalis cruerimn est; merito ille scientiam desinivit Cognitiovem certam , et epidentem. Sed eam Certitudinem , quam principia naturaIium scientiarum habent
ex evidentia , principia Theologiae habent, et quidem
Iouge maiorem ex auctoritate , et Veritate Dei.
rerum per altissimas caussas sapientia est. At Theo logia est cognitio divinarum rerumi , per altissimam Caussam, Dei scilicet revelationem. Merito igitur sibi vindicat etiam sapientiae nomen.
tis , indigitant tum disserentiam Theologiae a quacumque alia naturali scientia , tum etiam sontes , tu ideTheologus haurire ceria argumenia debeat. Quod enim sunt axiomata Geometris, id sunt Theologis propositiones a Deo revelatae.
Deus ergo est ejus objectum quod vocant materiale
divina , ejusque proprietatibus ; unde disserentes de Christo eam partem, qua de ejus divinitate tractatur fleo γiαν , ubi vero de humanitate , o: κονομlαν dicunt . . Petra . in Pr Dg. Nos ampliori si suis catione hoc nomen usurPamus.
24쪽
Dissere aio Prodeoniri. primarium, ia attributionis 1 Ιlolii tua vero , quae ad Deum quoi suo modo reseruiatur qilatenus divinae revelationi subsunt , objectum secundarium ... Unde Deus ipse, et ominia , quae ad Deum referri pos uni, objectu in sunt Tlleologiae adaequatum. 5. Ex principiis revelatis certas conclusiones Theologia deducit , qua in re Ti,cologiae halsius a sidedissert; fidelis enim rebus a Deo revelatis sine vatiocinatione sim9liciter adhaeret Propter summum eius Veritatem , ut suo loco susius explicabimus : at Theologus conclusionibus' suis assentitur Propter carum nexum cum propositionibus revelatis : unde objectum firmate, ut aiunt, seu motiouni fidei αμεσως, Sive immediate est Dei veritas ; motiotim vero Tii cologi ac immediate est nexus cum propositionibus revelatis , qui naturali lumine coiispicitur , mediate vero cst Dei
Ex hac porro Theologiae ite si iiiii orae Varia cor se quuntur. Ac Ι. quidem cum Theologia sit scictitias in ut , et sapientia , sapietatis aulcm sit dcircbus omnibus iudicare , ut pol c ilui ros omnes iii altioribus Priricipiis considerct ; conscipieris est , iat Theologia de rebus omnibus , lino et de principiis aliarum scicnti ruin iudicet ; ita ut , si quae in iis sint ι quanrchus a Deo revelatis repur uit, ea tamquam inibaxeiiciat. Il. Cum sacra haec doctrina ex principiis n Deo revelatis perideat , sequitur , ut humana ratio , noi ut domina , scd tantum ut ait cilla iii ea versari. debeat. Quia enim magis contra ratiotrem est , inquit Ber uardus Tract. De error. Petri Abael. quam rstio crationem conari transcend re , et ea , quae supra i auram , Supra rationem a Deo revelata sunt , ad bu-manae rationis regulam exigere t Accedit , quod h manu ratio , omnino. caeca ita rebus supernaturalibi is , facta est etiam in naturalibus infirmior ex peccato , ex quo tamen exarsit simul tui piditas , quae pidici iam rationis , etiam in rebus 1acilioribus , saeperium ci Pprvertit, et impotens libido omina curiosius iuvestis udi , vag- utique, ultra eos liti s , quoS lium arane
cienti e sitit Deus. Uude sit, ut ipse 1cleutiustam
25쪽
Dominus , 'qui superbis constantissime resistit, ico sutidai aliquando humanae mentis intemperantem euriosit litem, et audaciam', eanique , ultra suos fines vagantem , in gravissimos errores labi permittat. Qua in re terrere nos debent magnorum sive vinerum, Si Verecentiorum exempla Scriptorum , qui , dum intemperantius divinorum mysteriorum majestatem scrutari Voluctunt, ab eoruni gloria oppressi sunt.. IlI. Etiam sequitur , humanam rati mem non esse a Theologia penitus ablegaridam , imo maximo usui esse posse , si intra praestitutos sibi cancellos Cocrceaturo Urimo enim humana ratio ad id valet, ut conua incredulos' demonstremus , principia Theologiae non esse humanae halionis figmenta , sed divinitus revelata. Deinde, ut haereticorum , et incredularum sophismata detegamus, et exsussienuig. Denique , ut ex principiis revelatis recta ratiocinatione Theologicas conclusiones deducamus. Christum ipsum naturalibus cluibusdamarpumentis esse usum, ex Evangelio constat, ut cum exemplo volatilium, ac Iiliorum nos ad fiduciam in Deum cohortatur , malth. VI. 2 3. Apostolus etiam exemplo seminis , Veritatem futurae resurrcctionis in sinuat I. Cor. XV. Patres vero quam frequenter , atque utiliter ratione usi sint , nemo , qui vcl leviter eorum opera attigerit, ignorat. VI v. Inde etiam sequitur, neminem eximium sore
Theologum, qui dogmata divinitus revelata non Calleat , ea enim principia Theologiae sunt ; ac proinde parum in hae saera sacultate proficiet, qui tion fueritari Seripturarum , Patrum , et Conciliorum IcCt OneVersatus , iis euim Iibris , ut suo loco dicemus , divina
V. Quidquid ergo contrarium est vel Scripturaevel. Patrum auctoritati , id a Theologo rejiciendum
est, non secus ac in Geometria rejicitur ut absurdum
quidquid contra axiomata ipsa puguat. Illuc illa Ter tulliani regula Lib. De Praescript. cap. 31. Verum quod prius traditum ; falsum , quod i osterius immis sum. Quod et Lyrinensis in Commonitorio egregie eonfirmat. Qua quidem uita regula omnia facile errata
detegi, caverique possunt Dignum est , inquit Ful-
26쪽
Dissericulo Prodroma. . 5 gentius, Lib. De perit. Praedest. Cap. 14. , ut iusingulis quibusque sententiis , in quibus nubilo cujusdam obsciaritalis ambigimus , Sanctoriam Patrum definitionibtis haereamus. VI. Bursus sequitur,. ut non solum ea, quae Scri-Ρtutis , et Patribus aperte contraria sunt, sed etiam quae Omnino nova , atque ignota Patribus, ut salsi talis Suspccta , rcjici debeant. Christi is enim ipse doctrinam Suam ex cb commendat, quod non osset sua, sed a Patre accepta Ioh. VII. ib. Mea doctrina non est
mea , sed ejus qui misit me. Apostoli non aliud sed Occre proscssi sunt , quam quod a Christo accepcrant I. Ioh. I. Quod Midimus, et audipimus , --
nunciamtis pobis. Patres Omum non alia ratione suas
confirmarunt sculentius , quam quod illas a majoribus noceperunt: Ressonsionum formas, ut inquit Lco M. Epist. XAXVII; oel ex Sanctarum Scr*turarum discrplina , oel ex Patrum regulis colligentes. Quisquis igitur unquam in rebus Theologicis orrore Iapsus est, ex hujus regulae transgressione Peccavit. In hanc insipientiam cadiani, inquit idem Leo M. Epist. X.
ad Frao. , qui ad cognoscendum Meritatem. Cum aliquo imPediuntur obscuro, non ad ProPheticas Moces, non ad Apostolicas litteras, non ad EMangelicas au .ctoritates , sed ad se recurrunt, et ideo magistri eris roris existunt , qui oerilutis discinuli non fuere. Quibus novi lates suas effutientibus dicendum cum Propheta Mech. XIII. 2. Dices prophetantibus de comite suo : haec dicit Dominus Deus : Vae prophetis insipientibias , qui sequuntur spiritum Suum. VII. Consequens est etiam, ut quaestiones illae, quae ex revelatis principiis dcfiniri nota possunt, cujusmodi sunt plurimae a Plurimis Scholasticis agitatae controversiae . conseri non debeant ThcIogicae ,
scd humanae Philosophi ac foetus , imo a Theologia
exterminati lac , iis tantummodo exceptis, quae ad revincendos haereticos , et incredulos lioni ines necessariae sunt. Non enim ad charitatis acdisicium , sed ad contentioncm , ct cmulationem valent , ei frustra occupantes tempus, i tu ad utilius Scripturarum , ct
Patrum lectioni daretur , ad litiuiduin veritainua per-
27쪽
6 Theologienrtim Misentionum. Venire noli possunt, ut ex ipso Scholarunii aeterno dissidio patet. VIII. Dine etiam prono alveo fuit, easdem a Nimi dispositiones in Theologo requiri , quae ad cor
templandam veritissem. a Deo revelatam requiruntur, cuin tota ex revelatis principiis Theologia pendeat. Sunt autem I. cordis mundities ; m malepolam enim animam non introibit sapientia, Sap. I. 4. Hinc Apostolus Ephes. III. II. rerum divinarum scientiam in Cordis munditie, veluti sundamento inaedificatam esse docet: si charitate, inquit radicati, et fundati, Meyassius com rehendere cum omnibus sanctis , quae sit latitudo, el longittido, et sublimitas et profundum , fCire etiam, 3upereminentem scientiae charitatem Christi. Et
Rom. i 4. 'Et ipsi pleni estis dilectione , --
Heli omni scientia. a.' Becta intentio , scilicci, ut non instemur a scieritia , sed ut scientia praelucente , aedificemur a charitate, atque alios aedificemus. 3. Humilitas, et summa erga Dei verbum reverentia. Ad quem respiciam , inquit ipse Deus apud Isaiatn, caρ. LXVI. a. nisi αβ pauperculum , et contritum Syiritu , et trementem sermones meos 3 4.' Amor veritatis ', sic enim Spiritus S. nos admonet: Eecte. VI. 9. QUri is, qui arat, et seminat, accede ad eam, hoc est magno labore, et sagranti desiderio. Unde
Augustinus, veritalis amore incensus erat, ut diceret: Ο araema peritas . . . . tu es Deus meus,
tibi. Suspim die, ac nocte, Lib. GL Confess. ca'. ao. Sic praecipit Lib. I. De morib. Eccl. cap. II. n. 3 a. Si .eritas non totis animi piribus concupiscatur, inpeniri nullo 'aeto potest; at sit ita quaeratur, ut dignum est , subtrahere sese , atq. abScondere αεuis dilectoribus non potest. Et Tracl. XCVL. in Ioh. n. 4. Non diligitur qtiod penitus ignoratur , sed cum diligitur quod ex quantulacumque parte cognO3citur, ipsa enicitur dilectione , ut melius , et plenius co
gnοScamr. Hinc generalis sententia ejus est: No i in tratur ad peritatem . nisi per charitatem, Lib. XXX. coni. Faust. cv. 18. Quῖ qui lcm veritatis amor in omitibus aliis scientiis necessarius est, maxime Vero in Theologia , cujus objecιtim est, qui est Summaveritas , Deus.
28쪽
, , Dissertatio Prodroma , 3 IX. Cum principia TheoIogiae si iit divinitus revelata , inserebant passim veteres , Theologiam quoad se esse certiorem qualibet naturali scientia, quia cc tiori , ac firmiori principio , sciliret auctoritate Dei revelantis innititur , quamvis quoad nos , hoc' est, ex
infirmitate nostra accidat, ut menω firmius adhaereat aliquando demonstrationi Geometricae ex. gr. , quam Theologicae , quia scilieet principia , Iumine naturali nota , movcnt mentem modo magis naturae consentaneo , ita ut intellectum satient , et quietum reddant. At recentiores nonnulli . inter quos Holdenus Lib. I. caρ. 3. De Resolui. Fidei, concedulit, Theologiae certitudinem esse altioris ordinis, .sed negant esse majorem Certitudine scientiarum Daturalium , et primorum axiomatum , quia , inquiunt, quatido Certitudo summa est, non potest altera singi major , ac prolude docent , aequalem esse TheoIogiae , aliarumque scientiarum certitudinem. Nos Velerum sententiam
sequimur , ut sustus explicabimus , ubi agemus de certitudine fidei. ιX. Ex eo quod Theologici assensus ratio, sive
molioum est nexus propositionis Theologicae cum veritate revelata, ex qua Theologus conlusionem dedueit ; hic autem nexus Iumine naturali conspici tun i Sequitur , Theologiam esse scientiam intrinsecus naturalem , extrinsecus vero supernaturalen.
Dividitur Theologia 1. in Dogmaticam , et mora Iem. Prior in probaudis , illustrandis , et vindicandis fidei dogmatis occupatur : posterior in moribus , juxta Dei Iegem , et fidei 'egulam dirigendis. Quo propter , cum Theologia generati' nonnisi principiis divinitus revelassi innitatur patet, non solum dogmaticam , verum etiam moralem Theologiam ex Scripturarum , et Patrum sontibus hauriendam essu ;iduoquo illam propositionem , nuper a quihuadam ca-
29쪽
suistis vulgatain , Theologia moralis noua est, rima solum esse salsam, sed etiam contradietionem iii volvere; si evi in nova est, Theologia non est.
Dividitur a. iti Positioam, et Scholasticam. Prima ex iis', quae posita, et definita sunt in Scripturis, et Traditione , disserit stilo susiori, atque oratorio , cuiusmodi est SS. Patrum Theologia. Altera vero ni dit etiam dialecticam , stilum Pressiorem , ct c rinmmethodum , cujusmodi cst illa , quae ducibus Petro Lombardo, qui sententiarum Magister dicitur )Joanne Damascens. aliisque, iam obtinet in SchoIis Celebris etiam est divisio Τhpologiae tu speculatipam , et practicam. Eam tamen divisionem S. Thomas I. - P. Q. I. ari. 4. inaerito rejicit; iIuia Sicut ea , quae Deus revelavit , omnia ad charitatem nutriendoran , vique roborandam, et cupiditatem Mincendam , atque extinguendam palent, ut ait Augustinus Lib. III. de Doct. Christ. caρ. Io. ita quidquid Theologia disputat, etsi in sola veritatis coia templatione sistere videatur tamen ad ius laniinaudam Charitatem , moresque nostros dirigendos aptari potest; cujus rei specimen eximium dedit Virisentius Cυnien- sonius in sua Mentis , et cordis Theologia. Idem ergo habitus Theologicus eminenter cst UeculuciWias , et praclicus.
Ostenditur, Theologiam positioam non singulis ita libus , sed Ecclesiae necessariam esse ; Scholasticam non necessariam, sed maxime utilem.
Adoerie. I Gessitas multiplex est, ut suo loco LX
plicabimus. Quod tamen aitInet ad rem praesentem , illud dicitur absolute , et simpliciter necesSarium udsuem , sine quo ex Ordinaria Dei lege sinis attingi nullo Pacto potest. Quapropter, cuin varias Theologiae species supra descripseriinus Cay. I'. a. qu. e
nam ex illis, et cui necesaria sit, explicabimus .ub
30쪽
- PROPOSITIO I. i e Nulla Theoloniae species est singulis idelibus absolute necessaria ad salutem. Prob. Fides enim , quae per charitatem operatur, sussicit singulis ad salutem. Nabacuc ΙΙ. 4. Iustus in inde sua paret; quod repetit Apostolus Rom. I. I . Marci XVI. 16. Via crediderit , et baptizatus fuerit , salpus erit, et I . Cor. XV. 29. Numquid omnes doctores 8 Patrum loca praeterinittimus , ne temporeabulamur in re clarissima. Quod ergo Petrus Epist. I. Car. 'III. 5. singulis si delibus praecipit , Iiis verbis Partiti semper sdsatisfactionem omni poscenti oss rationem '-de ea , quae in Mobis est , spe ; noti eviri habet sensum , ut quilibet fidelis more Theolouorum si deni exiluisite defendat, sed tantum , ut simpliciter exponere sciat, eaInque , si oporteat , ' generalibus 'quibusdam rationibus, captui imperitorum accommodatis, defendere, ei. gr. quia
Ecclesia tot miraealis laudata falli non potest iu fidei ar- ieulis proponendis ; quia nihil apud Deum est impossibile, quamvis humanam rationem superet; etc. Vide Escii Commenta ria in hunc Petri locum. φ
Theologia positioa est simpliciter et absolute necessaria toti Eeelesino . '
Prob. I. Apostolus in Ephes. IV. I i. de christo ait: Eι ipse dedit quosdam quidem Apostolos , quosdam
autem Prophetas , alios pero Eoa elistas, alios autem maiores, et doctor es ad consummationem Saviactorum , in opus ministerii, in aedi auton 'corporis Christi ut jam non simus Pareu si flucturantes , et circumferamur omni pento doctrinae in nequitia hominum , in astutia ad circumseentioneni erroris . Et ad . Tit. I. 9. ortet, E-PiScopum sine crimine esse . . amplectenteth eum,