Miscellaneorum ex mss. libris Bibliothecæ Collegii Romani Societatis Jesu tomus primus secundus Clarorum virorum Theodori Prodromi Dantis Alighierj. Franc. Petrarchæ Galeacii Vicecomitis ... et Jacobi Sadoleti epistolæ ex codd. mss. Bibliothecæ Colle

발행: 1754년

분량: 648페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

is EPISTOLAmior suerit, tanto de libertate nostra consdimus , illam stabiliorem credimus , & speramus . Quam libertatem , Commune nostrum , dc nos ipsos ad hinnores δέ vestra beneplacita praeparatos Celsitudini

velirae totis nostiis mentibus & a flectibus commendamus Datum Lucae Xv. Decembris .

Sub lina Anciani & vexilles Justiciae populi

& Communis Lucae .

VIr conspicue, amice carissime . Cum virtuosis , quorum prosecto ingens aetate nostra caritas est, favores omnes quos possumus debeamus,a quibus convenit illos petere , nisi quos videmus multorum cumulo praepollere 3 Norunt etenim sapientes , hominem ad hominis auxilium esse creatum ; cui inter cunctas animantes non est inventus adjutor similis ejus. Memini & illum rerum omnium opificem Deianihil homini salubrius, nihilque etiam abundantius injunxisse quam caritatem, qua cum proximi dilectione Deum coleret Ac amaret. Novit 8c quilibet cui sumen sapientiae datum est, dissicillime posse virtuosos emergere , nisi quos voluit majorum beni nitas sublevare . Quoi sum haec Θ ut recorderis , quia cum te virtus tua intulerit , tum Omnibus ,

tum Dissiligod by Coosli

182쪽

sae. XIV. IT XV. SCRIPT. . ἔς ς tum maxime virtuosis obligatus es: non quia tepos int convenire judicio , sed ut ipsorum precestum rationabilius, tum sperantius tuis auribus in gerantur . Proinde , Vir optime , quamVis te cim cumstent sipplicantium greges , & aures obtundant tuas usque ad importunitatem , praebe roga tionibus quae de longinquo porriguntur auditum ,& exaudi precor amicum pro amico , non tam ob amorem , quam ob ejus merita deprecantem . Et

fac obsccro , si me diligis, si me carum habes , aut si unquam meis precibus moveri debes , quod pro egregio legum doctore Domino Rotandino de Campia de Regio , compatre & amico meo taliter intercedas , quod aliquod ossicium incipiendum demense Julii vel postea , quam citius fieri potest impetres & procures. Non enim pigebit, ut arbitror, in ejus promotione operam impendisse . Vir equidem est bonus, non illa vulgata bonitate, qua C rentes malitia bonos appellamus, sed illa bonitate, quae, ut inquit Cicero , innumerabilibus molitis & , laudibus continetur . Non sum animi dubius, quod post experientiam , & amicitiam tuam merebitur , & sibi majoris gradus eminentiam quamvis tacitus impetrabit. Vale felix ; & illustri Domino meo, Domino Comiti virtutum , quem mente tota Veneror & adoro , si dignum putas humilitatem meam in conspectu suae Celsitudinis nominari, me devotissime recommenda; Et de hac resciibe quid sentias

183쪽

Is6 . BPIs To LRtias & quid speres . Florentiae XXV. Novembris A tergo litterarum . Insigni viro Pas quino Cancellario Illustris Principis Domini Comitis Virtutum , starri meo carissimo amico honorando .

Sub litia. Tuus quidquid est Coluccius Pierius

Cancellar. Florent.

4 4 potentes Domini, Diai mei singuia

larissimi post tecommendationem . Non sum oblitus, magninci Domini, quanto me honore aikcerit Civit s vestra dudum, cum essem ad balnea Petriolana valetudinis causa prosectus. Dona siquidem ac munera vel magno alicui domino congruentia Antecesibres vestri tunc in Magistratu amplissimo constituti, summa cum humanitate , summaque benevolentiae significatione usque ad ea loca mihi transmittere dignati sunt, ac tanto me honore aia ficere, quantus est pusillum hominem a civitate maxima publice honorari . Cum igitur & antea per me ipsum toto assicerer animo ei ga splendidisi mam civitatem Vestrain , tum insuper tanto b neficio obligatus atque obstrictus mihi visus sum ad reverentiam & amorem eidcm civitati perpetuo exhibendum et quod praestiti continuo ac praestabo, quandiu mihi vita supererit. Cogitanti verol mihi

184쪽

S a c. XIV. I T XV. S C R I p T. ii set mihi jampridem,quemadmodum reddere aliquid vi- Ceversa possem, non occurrebat sane aliquid ante hoc tempus , quod dignum esset Excellentia vestra Nunc autem , quoniam noviter libros Politicorum Aristotelis in Latinum trans tali; & est judicio meo luculentissimum opus, plurimum utilitatis afferre valens gubernatoribus rerum publicarum snam ejus doctrina tota est de gerendis , gubet nandisque civitatibus volumen unum illius pulcherrimi operis vel rete Magnificentiae mittere constitui, quasi signum recognitionem amoris devotionisque meae . Vestra igitur excellens magnitudo non dedignetur hoc parvum munus recipere,existimans non exiguitatem doni, sed affectionem mittentis, ac j hete . ut ejus legendi copia fiat civibus vestris . Plurimum enim interest Reip. ut cives sanctissimis praeceptis imbuantur, ac non Casu , neque fortuito, sed certo legit timoque calle per disciplinam incedant ad civitatem gubernandam hic est enim sinis hujus praeclarae disciplinae. Nam, ut medico quidem sanitas , gubernatori autem navis cursus secundus , Imperatori victoria; ita gubernatori Rei p., selicitas civitatis sua proposita est, tamquam finis & intemtio ad quam omnis operatio dirigat ir . Haec tamen non ad emendationem aliquam; nam optime gubernari Remp. vestram audico; sed ad incrementum rectae gubernationis dicta intelligo ; recommendans me ipsum sublimati vestrae, cujus sum vere devotus. Florentiae viri. Kal. Decembr. 1438. IX. Leο-

185쪽

QUI laudant tuam Sanctitatem , Beatissime pater, opus certe bonum agere pergunt,sed contra tamen atque ipsi volunt essicere videntur . Rem enim supra suas vires aggressi, cum magnitudine ejus parem orationem praestare non possint, tantam adhibentes , illam faciunt quantam ipsis verbis queunt inserre , cum veritate longe sit major . Ego autem summas ac veras laudes in ipsis oporibus tuis abunde petere arbitror, nec eloquentia: omnino indigere; qui in summo fastigio rerum , summaque letitia constitutus, ita salubriter omnia gubernas atque moderaris, ut universi homines te invgnopere admirentur . Haec cum per se illustrissima sunt, tum ea de causa magis elucent, quod exoluerant jam a saeculo nostro nec multis annis in Ecclesiam Dei reduci posse videbantur , quae a te intra paucos menses summa animi prudentia videmus reducta. Te vero Antistite, nihil ambitionis, nihil iniquitatis, nil l omnino sordis auditur , aut cernitur : Tu omnem pompam, onmemque indignam potentiam repulisti : Tu non vi nec armis , sed lege& legibus valere voluisti: Tu domum orationis reddidisti. Pro quibus profecto rebus universi fideles, si modo esse volunt, optare dicunt immortalem

fieri

186쪽

S a c. XIV. E T XV. S C R I P T. Is 9 fieri ut omnes animae tam optimo pastore diutissime pascerentur. Sed cum inter ceteras tuas laudes

doctrina quoque sit rerumque scientia, putavi tibi fore non ingratum , si aliquid studiorum meorum in tuo nomine ostenderem . Itaque rem preciosam valde luculentam sanctissimc ri beatissime Pater, ad te mitto , Platonis librum de immortalitate animorum. Nam cum illum Graecum legerem, multaque in eo libro Pic dc salubriter dicita intuere1; digna mihi res visa est, quam in latinum converterem,& inajestati tuae destinarem et ut cui anima nostra est mandata , intelligere posset quid summus Philos phus de animo ipse sentiret. Erit igitur hic liber tibi, ut opinor, viro doctissimo dc humanissimo non in ratus; ceteris vero hominibus valde utilis, cum ad doctrinam δc intelligentiam , tum ad rectae fidei confirmationem : nec enim minima pars Religionis est, quae ad animas nostras post mortem pertinet . Qua in re, licet Christiana doctrina nullo indigeat adjuvamento ; cum omnia usque adeo firma&Plana sint, ut in neminem penitus, nisi Omnino insipientem ulla dubitatio cadere jam possit; tamen erit ad recte credendum non mediocris excitatio , si videbunt homines , Philosophum ex omni gentilitate acutissimum ac sapientissimum idem quod nostri de anima sensisse .. .iamquam non in hac dumtaxat parte rediae atque verae fidei Plato consentit, sed in aliis multis ; ut minime equidem admirer , suisse jam nonnullos qui opinarentur Hebraeorum . libros

187쪽

r6o EPISTOLAE libros huic Philosopho non fuisse incognitos. Cernentes enim tantam doctrinarum convenientiam , nullo paeto sibi persuadere poterant, ex proprio sensu Platonem illa dixisse sed aut ex externa Philosophia didicisse, cum in AEgyptum prosectus est; aut in sacris libris,quos septuaginta interpretes in Grίecam linguam transtulerunt, logish arbitrantur . Quod si temporum supputatio non patitur ; tamen ex hoc intelligi potest , id quod nunc ostendere volo; me scilicet eum Philosophum ad te mittere, quia vera religione,cultuque divino nequaquam abhorreret, sed tantam haberet convenientiam, ut fundampnta sententiarum suarum ex nostris libris sumpsisse videatur.

Disola Raroli Aretini ad Ducem Mediolani. ΙLlustrissimo Mediolani Duci Κarolus Martropiunus' se commendat. Si quid Reges,aut quovis alio imperio constituti, selicissime de gloriosissime Princeps , ad sua regna tuenda , civitatesve gubernandas viros ingenio praestantissimos, moribus juvatissimos sibi adjungendos putant, nostro judicio praeclare agunt. Nam & eorum vitae jucundissimos comites parant, & suis hominibus cos gubernaturos praeficiunt , quibus obtemperantes , si divino Platoni creditur, merito beatissimi sunt nuncupandi. Non satis prudentis Principis seret,malle inter indoctos,

quam

188쪽

Sac XIV. IT XV. sc RIντ. 16 iquam inter doctos aetatem agere , 3c vocibus scurrarum , quam sapientium suas aures quotidie circumsonare . Siquidem parens Philosophiae Socrates vel in conviviis, psaltriis atque omni musicae v rietati voces erudi tot um anteponendas censuit :nec certe de suo imperio gubernando satis pensi habere videretur , qui id mallet temeritate fieri quam sapientiae obtemperari. Quid enim abfuidius neri poiset, quam si nostrae vitae curriculo ducem quidem optaremus 1hiltitiam , aspernaremus Vero prudentiam ; praesertim cum hac felices , illa vero miseri essiciamur . Quis in navigando, navi guber natorem imperitum p quis gregi tuendo, pastorem incautum praeficiendum putat'8 navis namque magistro malo facile naufragium facit : grex pastore improvido perit; universa vero res temeritate gubernante evertitur : quae sententia& apertissima est , & a Majoribus, non solium verbis Comprobata,

sed re ipsa magis usurpata . Quid enim aliud causae filii Pericli Athenarum Principi ut Anaxagoram quid Scipioni ut Panetium, quid Dionysio ut Plutonem , quid denique tot Italiae principibus ut Pythagoram accerserent p nisi quod haud satis sine do ctissimis illis viris se felices arbitrabantur. Quo in loco si evagari vellem , non solum Fulvium , En 'nium, Catonem , Athenodorum; verum & Caesarem, Alexandros , innumerosque alios in medium adducerem , qui suas sortunas mancas esse quodam

189쪽

36a ΕPIs To Lae& doctrina non si uerentur Itaque, clarissime Pri ceps , quod tuum imperium reci e gubernari ducas is a viris gravibus , qui prudentia, qui doctrinae, qui longo rerum ulu celetis praestent; quemadmodum tua ad nos humanissima epistola testatur , vehementer tuum judicium approbo quamvis & tuum divinissimum ingenium , non minus consilio & togae quam bello & armis aptum existat Hujusmodi t men viri, cum ob vitae suavitatem , tum ob imp

rii dignitatem & amplitudinem nullo pacto sunt repellendi. Nam&AJax ille Homericus Ulissem

socium non est aspernatus, & Agamemnon, si plures sibi darentur , Trojam facile petituram existimabat. Quod vero in tam praeclaio virorum Coetu me & cooptari Jc numerari non indignum elle putes , in eo tuam inauditam humanitatem , summamque in nos benevolentiam facile recognosco et& quamvis nulla vox laude, ut inquit Xenophon, sit jucundior ; quamvis , ut Naevianus ille Hector a Priamo Rege dc patre laudatissimo se laudari cupiebat, sic ego ab illo Principe laudari cupiam, qui est militiae splendor, decus Italiae, omnium denique virtutim domicilium atque ornamentum οῦ tamen amole hujusmodi laudis non ita caecus seror quin Videam , quantum tam gloriosissimi ducis in nos humanitas & benevolentia de veritate detraxerit . Hoc certe fateor, me tali honore honestitum, cui, tanaetsi pro tui fortunatissimi imperii amplitudine vitam profunderem , nulla tamen CX parte re-

190쪽

Sac. XIV. IT XV. SCRIPT. I 63 sponderem ; cui & nuli e gratiae satis dignae reserri possunt. Nam cum id agere meditor , stupet ingenium , lingua haeret, eloquentia vero nostra quaecumque est, muta quodammodo efficitur; omni denique ex parte Vires nostrae infirmae reperiuntur

Non igitur satis tanto tuo in nos officio agi puta , si verbis quod fieri non potest explicetur, sed, quod facilius est, si tacitis animis pandatur ; nec eo me ingratum existimes; sed potius tributum Velim magnitudini beneficii tuae Celsitudinis : cui me,

universamque nostram familiam iterum atque iterum diligentissime commendo , quam aeternus Deus faustam , felicem, incolumempue tueatur ἱ eamdemque suis omnibus in coeptis secundet, fortu-netque . Florentiae XII. Kal. Martias.

Illustrissimo ac gloriosissimo Principi & Domino Domino Francisco S sortiae, Vicecomiti, Duci Mediolani, Domino suq praecipuo. X I. Porcellus Poeta ct Orator Illustri Princἱpi Sortia inclito militum Duci felicitatem.

ΙΝstituenti mihi quippiam ad te, humanissime

Princeps , soluta oratione perscribere , post divinum illud epigrammatum meorum munusculum L digna quidem res mihi visa est, ea ipsa de re L a dicere,

SEARCH

MENU NAVIGATION