장음표시 사용
281쪽
aς4 IN E PISTOLA s tes quod S. R. E. Cardinales ad id creantur , ut Romano Pontifici in participatione curarum praese tes assistant, eaque esse tempora, ut si quando antea illorum opera & consilium cuiquam nostrorum praedecetarum opportuna fuissent, nobis maxime necessa1ia tunc essent, cum universalis Concilii ini staret celebratio , ac de summa rerum totius Christianitatis, maximoque illius periculo ageretur,. vocavimus ad suum ossicium Circumspectionem tuam &c. iA. MDXLIII. Cum Tridento, ubi ad concilium
eonvenerant , Caesaris oratores disces issent , causari bellum quod ardebat inter Carolum θ Franciscum LGallia Regem ἔ cum monitus etiam Pontifex elset, promisisse caesarem , m intra menses xv Π1. haberetur
Concilium generate aut Germanicae nationis, conUen
tum Imperialem coactum iri, in. quo de rebus Rel gionis decerneretur ; Paulus III. Caesarem ex Hispania volentem conUenire decrevit, ut eum cum Rege Gallorum conciliaret. Bononiam ergo venit, ubi V. Id.
Maji pro construendis Concilii rebus Cardinales aliquot defignavit. Potea certior factus , nolle Caesarem Βο- noniam Senire, concilium Cardinalium habuit, ut v derent οῦ congruomne esset majesati Romani Pontificis ιν omam ad se venire Caesar recusasset, iιr ipse se ad Imperatorem conferret; qui id decere omnino Romanum Pontificem negarunt. Aberat tune Sariletus . Flore bellus narrat , putquam revocatus fuerat Romam svixdum ibi connitise, atque ob eorum Princ um .di
282쪽
JACOBI SA DO LETI. assscordias componendas Legatum missum a Ponti lae ad
Galliae Regem; mature ire Galliam perveni fect poscongressus aliquor, ad pacem erim flexisse , quae profecto con sitiisset, si mori alterius Legati qui in Hispaηiam ad Carolum missus fuerat felleior legario fuisseis: Addit eum a Rege discessisset , veni'sse Carpenc oracte, quo
reliquam ibi bemem manerer eque ex assiduis laboribus resceret; idque ei Pontificem maximum, aerari hominIsct valetudini parcentem , i permisisse : insequenti aestate in Italiam non me maximo Carpe toralia um δε- ιοre discesssse; arque eis eum Senisset, inrerfuisse 'eu- loquio Pauli atque Caroli qui in agro Parmensi eougre1βsunt . me Florebellus ; qua ipse Sudo eius' indicat in epistolis suis . Nam Gallicam quidem . legatio mcommemorat Ioanne Morono Cardinali scriberis Ri, pr-cipue vero litteris ad Paulum. Atque in horum X. Anceps igitur, air , animi, & dubius . quid casurum esset, Bononiam perrexi Nonis ipsis Juniis ; diverti ad Paleotos quorum vetus hospitium nobiscum , hac nova familiaritate renovatum est. Postridie mane Pontificem Summum Conveni. A ceptus sum ab eo perbenigne ; laudavit operas no- stras legationis Gallicae , adventum nostrum ad si
se sibi imprimis gratum esse affirmavit. Accersivm se a Pontifice fuisse Bononiam iterque suum narrat ad eiιmdem . Decimo octavo die postquam a te dias cesseram Mutinam veni Idibus ipsis Majis: ibi Ausonsum fratrem offendi valentem . . . sed illi pene
283쪽
as6 IN EPISTOLA Sinopinatus fuit adventus meus. Etsi enim imperium
noVerat, quo ego accersebar , de mea tamen voluntate fuerat dubius . . . Ego illo triduo Florebellum Bononiam misi , & ad Farnesium litteras nihil dissimulans de moestitia mea, dc simul exponens, quam mihi grave extitisset venire in Italiam , resilienissimo meo tempore iter illud fulcipere. Petebam autem , ut transadio cum Caesare colloquio , liceret mihi Carpenctoracte reverti , quod jam unum atque solum a Summo Pontifice expeterem beneficium. Erat & illa excusatio in litteris, merum continuo Bononiam profectum esse, quod devia sessiis , aliquot dierum quiete, reficiendi mei causa, indigerem; me tamen quod ipsi imperassent esse facturum. Responserunt, posse me Mutinaem rum voluntate residore, donec vocandi adesset opportunitas. Quo ego nuntio accepto in Co Delianum nostium me contuli, ubi sextum diem jam ago &c. Abicit de adtentu Caesaris, adhuc illum in expectariora esse, nilque de eo certi allatum; dici tempestatibus retentum i conjicere cursum non potuisse esse tamen qui nuncient , pervectum eum ad infulas quκ supra Massiliam sunt. Denique addit quod religionem ejus summam indicat, ct explicatur ex Florebelli vita . Narrat enim Florebellus ; cum extremo Legationis tempore , integri mensis sumptum accepisset, otqμς a te exactum mensem Carpenctorae e perυenisset, δε-cem dierum sumptum , quot reliqui fuerant, reserri
284쪽
IA OBIS ADOLETI.dentibus amicis , ct nimiam ejus restrionem accusantibus jiιΤisse. Hoc in ea epinoia Sadoletus innuit, eum refert sumptum itineris Bononiam accepisse; Uiaticum , inquit, hujus itineris pro ratione die rum qui in itinere consumpti sunt , misi ad Car 1um nostrum Gualteruccium uti peteret: res aequa & legitima nihil habuit dissicultatis: trecenti si tim numerati sunt, in quo opera Ardinglielli eximia , dc amor erga me singularis. Illud ex hac mea postulatione mihi accidisse gaudeo , quod desierunt mirari ac reprehendere , quod ducentos illos res diuissem , postquam Viderunt, me trecentos reposcere : non enim jam illa morositas mea sed resi-gio judicatur . Bononiam ergo cum ad Pontificem υμ ni 1set, commemoratis causis quibus ad veniendum ess ctus fuerat difficilior , innitit eadem petere, qua petiverat antea per litterar, ut redire ad Ecessiam suam liceret , ut idem 'significat. Pontifex rei consitutionem in aliud tempus disulit. Postridie , Ac enim cetera ipse refert, qui fuit dies v I. Id. Iunii Senatus iterum vocatus est. Causa conveniendi filii, quod cum superioribus diebus suisset de Consilii sententia decre- . tum, si Gesar Bononiam venire recusaret properare enim dicebatur, nec spatium habere tam lonoe ab itinere declinandi) ut ne ulterius procederet Pontifex , sed vel illum Bononiae exciperet, vel si id non contingeret, inappellatum abire pateretur;
285쪽
as 8 IN EPISTOLAS cum tamen , si quid in congressu agendum esset , id mittendis nuntiis facile posset sarciri. Ratio autem ita decernendi suerat, quod videbatur hoc
dignitati & gravitati Sedis Apostolicae maxime
convenire; simulque aetatem Pontificis pergrandem tot itinerum laboribus objici non placebat. Ergo haec eadem res iterum adducta erat in disceptationem ; placeretne ulterius obviam procedi , necne. Nam Caesar quidem Parmae, se ostenderat Pontificem libenter conventurum. Hic quinque ante me Togati in sententia priItina permanserunt; cum cxceptione tamen , nisi certa spes aliqua de pace esset oblata , quae iter suaderet ; tum enim ire
Oportet e censuerunt. Ego rogatus, contrariam se
tentiam dixi; de valetudine & incolumitate corporis ad Pontificis judicium rejeci. Pinquam se tentiam hanc suam qua eundum esse decernebat, latius explicavit , subjicit; Hac a me sententia dicta ab omnibus deinceps in eamdem est discessum. Itaque
Parmam venimus , herique Pontifex ingressus ur- hem est ; cras vero aut perendie Caesarem expectamus. Parma haescripsit xv. al. Iul. cum incertum adhuc esset, utrum Parmam Caesar esset venturus . Henit tamen , atque illum Sadoletus quoque ad pacem
hortatus e l: es tunc quidem nihil profectum . p a Caesar paci an res praebuit. Florebellus nihil praeterea deSadoleti rcbus gestis ante obitum ipsius narrat. Videtur xamen, cum enixe adeo reditum ad Ecclesiam suam fla
286쪽
IACOBI SADOLETI. asygitasset, obtinuisse . Iraque Carpen torarite scribit Cardinali Amrono IX. Kal. Iul. ΜDXLIV. ' V. Id. Iunii, atque anno eodem Cardinali Ortegis di laeοbo Sabello R. Carpenctorini erat quoque anno insequenti v. Id. Novembris , unde pos pacem factam , Orationem qua gratias Caesari communi Chri anorum populorum nomine agens ad res tanto Principe dignas gerendas adhortatur,se m
so Imperatori, scribit Episeopo Atrebarosi Antonio
tus es: itaque eidem Pontifici se excusat Accepi Samctitatis tuae litteras, per quas illa dignum me duxit.
quamquam nullius admodum pretii hominem , perinde tamen ac si momenti aliqujus futura sit pra sentia istic mea ob haec Reip. tempora, ad Urbem Romanam accersere &c. Scripta in episola xv. Kal. Febr. Eamdem excusationem biduo ante attulerat in litteris Ioanni Toletanosi, affirmans , tot itineribus, tam multis ct crebris ultro citroque praetervectionibus ex urbe in Galliam , ct ex Gallia rursus ad Urbem , consumptis plane rebvs Omnibus atque detritis , non selum equis , mulis , vote, instrumento ad illud iter idoneo, nullo munitum esse , sed ne spem quidem videre, aut rationem ullam reliquam instruendi sui. Romam tamen advenit,ubi eidem Paulo III. scribit de clarissim femina obitu constitionem VII. Ral. Iun. 7 ; ides pau-
287쪽
a6o IN EPISTOLAs Octobr. Donato Rullo narrat L quintum mensem agi ex quo tempore retulerat se Romam . Georgro vero λυ me duci excusans tot itus reditusque suos ct domicilii commutationes, non sua sed aliorum ct maxime Romani Ponti scis voluntate factas , poseremi hujus a retus ad Urbem causam exponens; Proxima, ait, usa illinc me extrahendi &Romam evocandi,Concilii habendi necessitas fuit. & cogitatio . Haec Kal. Aug. Fui1Ρ illum Roma ineunre Μ0ο consar ex litteris L. Baptis. Epeciano' scriptis,in quibus eriam fusius de casa itineris sui, ubi se Pontificis Maximi accerstu Romam venisse narravit,omnino & tempore & itinere sibi perincommodo . Sed non potui, inquit, vel auctoritati illius bis terve me magnopere vocantis, Vel ei causae, propter quam Vocabar non parere . Praetendebatur enim huic vocationi comparatio propinqui Concilii, quod diu ante indictum, poste, que intermissum , nunc pace inter Principes facta
concordiaque constituta, omnium conseruione expeti , in primisque necessarium Christianae Reip. esse videbatur. Quci ego publicis consiliis intereia
sem,ageremque & sentirem pro mea parte ea, quae judicarem esse Rei p. utilia , iccirco huc accitus, iter meum, & adventum , ut ante dixi, nec Deo, nec Rei p. negare potui. Romam ubi venit ibi ad obitum suum permansit, ut vel littera totantur hoc anno
scriptae , ct sequenti atque anno ΜDXLv11., qui fuit ejus
288쪽
IAco BIS ADOLETI. a61 ejus vitam tremus Decessit enim ut diximus xv. Kal. Novembr. Nihil vero de morte sanctissime obita , uti de laudabiliter transacta vita, ct doctibi ni integerrimique tiri laudibus dicimus ; quod non ut eum laudare. mus , aut virtutes illius exequeremur s quod alii, pra- sertim Ludovicus Donius D Attichst , ct Ribier ' faciunt hanc insiluimus narrationem , sed, ut tempor bus ejus tira digestis , lux alrqua episeolis quas vulgamus accedat. Atque ex his quidem , ab illo. exacta jam aetate, ides anno ante mortem scriptas vulamus duas Cu1. 9 CVII.
s. III. De Scriptis Sadoleti . Postquam de rebus gessis Sadoleti dixi, quisum enaliquid O descriptis ejus dicere , atque hanc provinciam , non quidem eam ut Ornemus , sed ne relictam ab aliis nos quoque omittamus , attingere. quam enim opera ejus recensuere nonnulli , inter quos Boxhornius est Ghilinus , parce nimium nec satis diligenter , ut nobis videtur , sunt in eo argumenta
mersati ; ct hanc hisoria litteraria partem semperexisimavimus dignam , qua patienter atque exa ctius etiam aliquanto excoleretur. De Sadoleti igitur Iibris nunc dicemus. Atque is quidem adolescens cum .esset, poemata elaboravit; ex quibus intelligi licci, ait Horebellus , gravem eum &quasi grandiloquum poetam evasurum fuisse . Veram fuisse hujus vocem R 3 OH -
289쪽
a6a IN EDIs Tot Asolendunt Sirortim doctorum de Sadoleti poeinatibus j dicta , ex quibus Giraldus ' ita Iulium Iacobi fratrema alloquitur , tibi dixit, neminem meliora attuli se ad eam diem istiano Pontano; Nisi si quis fratrem tuum , Iuli , Iacobum Sadoletum attulerit , cujus poemata Laocoon , Curtius, necnon ocii & tranquillitatis carmen , mirabilem illius gravitatem ac si gularem modestiam declarant, quem in hac faeultate auxerunt 3c reliqua bonarum artium , & s
pientiae studia, quae ab unguiculis ille pleno pecto
re hausit. Neque enim in praesentia ejus solutam orationem, in qua supra ceteros excellit, commemoro . Hunc opponas Rapino ': eis dum ibi Rapinus Sudoletum Fracasorio, Sannaeario , Uida aquat,
nihil habet, quod non sit cum Sadoleti laude conjunetum. Florebellus Curtius quod inscribitur nominatim appetitit, affirmans, scriptum ab eo fulisse antequam Romam
se conferret, ides ante annum MDIII. Hoc , aliaque praererea carmiηa De Lacoontis statua , & ad Octavium & Fredericum Fregosos edita sunt tom. a. Ca min. illustrior. Poetarum , quae D. Matthaeus Iscanus recensuit . Item in Delit. Italor. Poetarum collectore Rinutio Ghero ' ct Carmin. Illustrior. Pomtarum Italor. edit. Florentiae Ira I. Eadem reliquis Sadoleti operibus accensentur editis Μ untia si serirο- Atque in hac recentiore editione Heronensi additur
290쪽
IAco EI SADOLETI. 263 etiam epigramma ex Iibro Coryciana . Verum non es pretereundum, Curtium illud a Sadoleto mi ilum fulisse. Angelo et baddo , adjecta epinota , quam nescio, cur, Sa leti opera qui ediderunt praeteritam in eo poemate proferendo vellent. Eam, ut latinariis litter
pum 'udis habeant, malo hic ponere. Praefixa autem es poemati edito a Zoeta Academia in libro qui inscribitur ; i Duo tum gravissima tum lepidissima poemata Heroica Illustiissimi Jacobi Sadoleti & Fran-ctici Si adrati, quorum alterum inscribitur Curtius , alterum vero De Raptu Helenae . In Acad
Jacobus Sadoletus Angelo Ubaldo S. P. D.
Quanti faciam te , etsi antea multis de rebus cognosse te arbitror , tamen hoc argumento etiam, perspecta erit erga te voluntas mea. Nam
cum propter diutinas occupationes longum jam tempus mutum mihi a litteris praeteriret.; idque , quod quandoque daretur, in studiis gravioribus consumere essem meditatus, tibi tamen aliquod a me hujusmodi quasi benevolentiae testimonium, hanc operam negare non potui, quamquam genere scribendi paene a me alieno : scis enim quod me raro ad Poetas dare solitus sim. Sed si amicitiae n6'strae familiariter excipere . tuae tamen dignitati non debere hoc munus non licebat. Cui enim tua re virtus & auctoritas non inerat recusandi . verecun-