장음표시 사용
291쪽
a64 IN EPIs ToLAs diam Θ M. itaque Curtium nuper absolutum tuo nomini dedicavi; consilio etiam inito si inciderit, ut commode possimus Clarisi. quodque ex veterrmemoria factum, aut militiae aut domi, hexametro carmine deinceps persequi. Sed hoc postea : Curtium quidem nunc meum, ut olim Lucilius , quominus legatur a mediocriter peritis non impedio ;doctorum judicia vereor , ac ne in ipso limine offendam , pertimesco. Opponis enim tu mihi summam doctrinam, singularemque ingenii & provinciae gravitatem maximi viri Francisci Soderint Case
dinalis . Quoniam autem ad benevolum nobis arbitrum me vocas , non mihi fugiendum compromis sum est, sed cum tantum tibi debeam , quantum perdissicile sit uno nomine expedire; advocabo mihi aequitatem probatissimi hominis Matthaei Ubaldi patris tui. Is enim , ut Iuris civilis Ac Pontificii
scientia clarus, x II vir causis judicandis , atque in eo munere praestantis scientiae est : ita prosect o cx aequo & bono decet ne t. magni aeris alieni, quod mihi cum tota familia vestra contractum est, non sugitivum me debitorem videri. Vale. Qiod in hac epi sola Franciscus Soderinus Cardi inalis appellatur dictus est autem Cardinalis a. ΜDIII. mense Maj i) facit ut dubitem verumnest , quod μο- rebellus affirmarat, scriptum poema a Sadoleto ant quam Romam Seniret. ER ct aliud ejusdem Sadoleti
quod neglectum doleam , etsi paucis litteris continetur. A. ΜDXXII. M. Antonius Columna a Francisco Rege i
292쪽
IACOBI SADOLETI.' ς Gallorum in belli adminiserationem vocatus , sub ipsis Mediolani moenibus ictu aerei tormenti occubuit. ει- rentarunt forti tiro doctissimi ejus aetatis homines ; existatque integer liber isscriptus Lacrymae in M. Ant. C. In eo primo loco , post Marcelli Palonii nuncupatorias litteras Archiepiscopo cisentino , ponitur epitaphium
a Sadolero scruptum, quod hic pariter describere non pigebit. Deo. Inim. s. Manibus ac memoriae M. Antonii P. Antonii filii, Columnae , viri clarissimi , nec solum d mi & inter cives ob vetustam familiae dignitatem , omneisque egregias & verae nobilitatis socias virtutes , liberalitatem , prudentiam , magnitudinem animi, comitatem , fidem, sed quod belli item atque militiae maximus dux & aemulus antiquorum gloriae, praeclaris siem operibus consilio & manu editis , pluribus victoriis partis , nullaque non Italiae regione suis trophaeis& laudibus inlustrata. Latino nomini priscam virtutis ac bellicae disciplinae opinionem restituit .
Prosper Columna Imp. Caesaris Caroli Augusti in exercitu Praefectus, ipsius auspiciis Caesaris , suoque ductu ac vigilantia , Gallis Italia pulsis , &Mediolano Sphortiaduin ditioni recuperata, hoc
vici or monumentum fratris filio benemerenti, non
sine lacrimis ex sita pecunia secit. Vixit &c.
293쪽
α66 IN EPISTOLA syriptum hoc a Sadolero es, cum Leone mortuo a hiιc Roma eor, necdum ad Carpenctorinensem Ecclesiam suam se contulisset. Antea, Leone Ponti sice, orationem habuerat vulgaveratque a. Μ DXVIII. hoc titulo in
antiquissima editione quam in Bibliotheca Barberinamidimus Jacobi Sadoleti E . Carpent. Leonis X. Pont. Max. a Secretis in promulgatione generalium Induciarum oratio in Beatae semper Virginis ad Minervam habita decimonono Kal. Aprilis Mnxv III. in . Adnectitur in eodem Iibro huic orationi oratio alios aliis formis edita ut videtur Jacobi Sadoleti de bello suscipiendo contra Turcas ad Ludovicum
Regem Galliarum oratio in A. Ut tertia oratio de pace ad Caruum V. quam editam Uidi Venetias, ab Aldo una cum Oratione Cardinalis Campegit: quare huic libro titulus en, Orationes duae clarissi. & amplisi. virorum, altera Iacobi Sadoleti S. R. E. Cardinalis de Pace ad Imp. Carolum V. altera Io: Baptistae Campegit &c. Venetii. MDI. x I. in Φ. Multo serius hune scriptam arbitror , ubi ct legationis sua ad Gallortim
Regem mentionem facit , quam anno obivit, ut diximus, MDx LIII. aliquid possea temporis ejuxi Desiagnificat. Gare de ea scribit v. Id. Ivl. MDXL v. De meis scriptis nihil sane erat quod tibi pollicerer: habebam equidem inchoata nonnulla , sed nihil erat persecti ; nisi sorte orationem libenter lecturus es, qua ego Caesari pro pace Christiano nomini con cessa , superioribus mensibus gratias egi. Ejus ego
294쪽
IA ORI s ADOLETI . : 267 orationis describendae, si id voluerit, faciam Mamsupino nostro potestatem . Nondurn ergo erat edita. Praeter has orationes,quas diUerso tempore, scripsit, nee
satis de eo tempore consat;es Ad Principes populosq; Germaniae exhortatio gravissima ut desertis & λ-jectis pestilentisi. haeresium insaniis, in gremium Catholicae & Apostolicae Christi Ecclesiae redeant ante annos aliquot quibusdam privatim missa, nunc vero primum in lucem edita opera & studio Μ: Stephani Agricolae Augustani cum gratia & privilegio Caes. Majest. Dilingae apud Sebaldum Mayer
sumptibus Christo sori Schich. Anno Μ DLX. De hae ste oratione ste exhortatione scribere eum puto Car1nali Simoneta ',unum tantum exemplum adhrae tu Germaniam misisse ad Georgium Saxonia Ducem a Io anni Cochlao narrat, una cum episolis misisse ad Ducem illum oratiunculam quamdam ; quam ego , in quit , Romae conscripseram, antequam inde promciscerer , ad haec ipsa negotia videlicet & Germaniae 8c Lutheranorum pertinentem et de qua oratio
ne tum Georgii ipsius optimi, doctissimi, religiosissimi Principis , tum tuum etiam judicium ex
quirebam , edendane esse videretur; Hae pridie Kal. Decembr. Μuxxxv III., idemque ferme repetit ep. sequenti . Littera Duci Saxonia data x I. Ral. Octobr. Mox XXVIII. i haec habent: Nunc tibi mitto oratiunculam quamdam meam, quam ego Romae consec ram ante discessum ; modo Carpono oracte rei
295쪽
α63 IN EPIs Tot setaea a me aliquot locis commutata. Ea continet sane modestam , mihi ut videtur, & cuilibet recte judicanti probabilem S. R. B. & totius Sacerdotii defensionem ad versus probrosas & paene quotidianas Lutheranoruin vituperationes . De qua oratione aut continenda aut in vulganda tuum judicium potissimum expecto , si eam utilem, si profuturam existimas . Namque ego irritare neminem prorsus volo , nec serere contentiones; hortator nim sum pacis'auctori id scribere opto,quod nec Lutherani iniquo omnino animo serant, & Catholici accipiant aequissimo . Disola vero IX. scripta
prid. H. Novembr. MDXXXIX. , accepto nuntio mortis
Georgii, Agnificat se jam illi de sua ad Germanos
oratione non vulganda rescripsisse. Scripsit ergo eam Orationem Sadolerus, posquam evocatus Romam fuerara Palilo III. a MDYxxv I. atque antequam Roma disi
deret an. Μ DXXXu III. , eaque ux vulgaretur non con
cesserat: itaque nil mirum, fi primum vulgata dicitur a. ΜDXL. Et Florebellus quidem eo potissmum tempore Sadolerum scripsisse orationes alias quasdam , cum in conflium cum ceteris adhiberetur, ad modum invenien dum restituenda Sacerritum disciplina, narrat. Iisdem litteris, quas modo nominavi,Ochlao scriptis A memorat solam quamdam suam Sturmio I Dederam sane ego quoq; ad Sturmiuin litteras, cum leviter objurgans; quarum exemplum misi ad te , ut si tibi etiam viderentur invulqandae, tuo arbitratu statueres. Duplex
296쪽
I co BI SADOLETI. 269plex earum lit erarum jam editarum exemplum Gidi in Bibliotheca Barberina hoc titulo; Epistola R. D. Car.
Iacobi Sadoleti Episcopi CarpenAoraetensis ad Iohannem Sturmium . Ex quibus quidem litteris apparet, Sturmium libellum scripsisse in commentarios , sive Consilium , quod de resiluenda disciplina
elaboratum fuerat a Sarileto cererisque ad id consilium adhibitis ; Legi, inquit, librum tuum quem in eos commentarios edidisti, quos corrigendis moribus rebusque Romanis vos a me & ceteris qui hanc unam ob causam tunc vocati convenimus conscriptos affirmantes, consilium squid hoc Ar omnes norunt, o supra indicatum es a nobis ; itaque non fortasse recte in editione Veronensi in qua tom. 4. hac sola edita
es, concilium subsitutum appellatis . Et paulo poseorum scriptorum tempus declarans ; Agitur annus jam XI. cum ego scribebam commentarios illos. Hic, nisi mendum in anno fit, scrupulus haret aliquis
de temporum numeratione . Nam A. MDxxxVI. dedisciplina Sadoletus consulebatur ; litteris autem ad Ochiaum scriptis a. MD xxxv I II. epistolam illam Stummio jam exaratam significat: qui ergo dici in ea potuit XI. jam annum agi Solicitius haec, cui majus Ocium sit, pensitabit, UeI alias ad Sturmium litteras editas quaret. Tota vero episola lenius cum illo is ceteris haereticis hominibus agit, more illo suo, de quo nonnulli eum reprehenderunt, alii excusarunt laudas
297쪽
a o IN EPISTOLA Stiam non exasperare conviciis, quo in genere maxime exultant ipsi , sed mansuetudine retundere, quod proprium ossicium Christiani hominis est; fusiusq; in eamdem sententiam Georgio Duci Saxonia Similis es orationi illi posrema seu exhortationi pro Germanis scripis , scripta Epistola Genevensibus . Jacobi Sadoleti Romani Cardinalis epistola ad Senatum Populumque Genevensem , qua in obedientiam Romani Pontificis eos reducere conatur Lugduni apud Sebast Gryphium ΜDxx XIX. in A. Hoc ritulo seorsum edita extat in Bibliotheca Barberina ;atque eodem anno fuisse scriptam , ipsi episeoia inscriptio declarat, xv. kal. April. MDXXIX. Hoc etiam anno Card. Contareno scribens ' nonnulla qua ille in eadem notaverat se accepisse Uirmat, totamque rem cum Polo communicasse . His adjungenda Homilia dua ; cιμjus alteri titulus es, Iacobi Sadoleti Tit. S. Callixti Presb. Cardinalis & Episcopi Carpenci . de Regno Hungariae ab hostibus oppresso& capto Homilia. Lugduni ap. Sebast. Gryphium ΜDXLI. in Φ. Alterius vero, Jacobi Sadoleti Ep. Carpen st. S. R. f. C. de obitu optimi ac praestantissimi Cardinatis Foederici Fregosii Homilia. Lugduni apud Sebasti
numGryphium MDXXXXI. in . De hac opinor , postrema oratione scribit Lazaro Bonamico xυ. λαOctobr. i Et tantum doloris acceperam ex morte
summi viri, mihi collegae, omnibus & amoris &ossicii vinculis conjunctissimi Federici Fregosii, ut adhuc
298쪽
JAco EI SADOLETI. 27 Ladhuc animus illo vulnere aeger, ex moerore & tristitia recreari non posset; cui tamen vulneri pa tum quid medicamenti lenioris induxit tui absentis recordatio . Nunc revivisceret dolor, nisi eum ego ab hujus argumento epistolae penitus exclusum vellem; praesertim cum alia quaedam mea lucubratiuncula tanti viri obitum satis sim lamentis prosecutus. Eam schedam ad te Perteret Paulus Sacra-ὸ tus meus . Primam illam homiliam scripsit in illa Uκ- garia calamitare quam etiam memorat Gulielmo Duci Bavaria. Orationes has atque homilias habes in Veronensi ediιione omnes, partim tom. ais partim tom. 3. In M untina editione de Pace ad Carolum V. I. 3.ac dein de aliam de belli Turcis inserendo ; denique exhortationem ad Principes populosque Germaniae . Alteram de bello adversus Turcas atque homiliam de Hungaria a Turcis capta Reusserus conjecit in collectionem suam rationum Turcicarum i . Nunc duo opera Sadoliti commemoranda sunt,
purissime si ullum aliud, ct latine scripta . Primum
inscribitur Iacobi Sadoleti de liberis reci e instituendis liber L Μnxxxo I. Hoc in fronte libri antiquissmε quam n scisci potuimus hujus editionis in 8. ad calcem Venetiis pcr Jo. Antonium & fratres de SMbio sumptu & requisitione D. Melchioris Ses a Anrino Domini Is 33. mense Iulio. Alia item Venetiis per Ioannem Antonium dc Datres de Sabio an.
299쪽
ΜDXXXIV. in 8. item Lugduni apud Sebastianum Gryphium MDXXXV. in S ctc. Alterum opus Iaco, Sadoleti de laudibus Philosophiae libri duo. Ludiduni apud Sebas . Gryphium MDXX LV LII. in Φ.
Berum apud eumdem Gryphium ann. ΜD XXXIII.
in 8. & Venetiis per Bernaidinum de Bindonibus Mediolanensem . Sumptibus vero D Melchioris Setia Anno Domini MDXXXIX. in 8. Primu nia horum operum mirifice extollit Polus Sadolero i scri heus ,Quis enim te ipsum melius exprimere potuit, quam tu , quam scripta tua, quam liber ille tuus, quem per me Bembo reddi voluisti in quo pr dentia tua, gravitas, docti ina, quibus maxime dei
etabar, elucent &C. Conqueritur tamen aliquantulum,
cur non ultra Philosophia studia praetervectus si, erri. Theologia Alear ; praesertim cum , inquit , ad Langeum scribas, quem scio , quoties e negoti rum fluctibus, quibus aula versantem jactari necesse est , emergere licet, in nullo libentius, quam in Theologiae portu conquiescere V enim liber i ie Gulielmo Bel o Laueo inscriptus qui uxorem nuper duxerat. Huie exposulationi ita sistisfacit Sarile-rus φ ut dicat, ideo nominatim de Theologia nihil scripsisse, quod ea in Philosophia nomine continetur ; deinde quod, cum arilescentem Ac insituat, ut eum dumtaxat, deducat ad annum aetatis quintum supra vl μm , lpia id aurem ,suo eum arbitrio permittat, non visum lmifuisse,contraire accuratius ad aetatem illam de Theo- l
300쪽
IA OBI SADOLETI. 273ligia verba facere; cum haec ars una, inquit, atque scientia senectuti maxime & sedatioribus . annis apta sit: Denique se in Hortensio disinctius de Philosophia acturum esse, eamque in suas partes Ormeni distributurum , veluti de qua proprius ibi sermo habendus est; non duxi spe autem, ejus dialogi ornamentum quod in laudationeTheologia vel praecipuum futurum es, in hoc priui libro delibari convenire, cum id jucundiustum futurum sit, si ad hominum aures novum atque integrum accedat. Scripta es Sadoleri episola I 1I μα Decembris Μnx XXII. Atque idem de Hortensio fere
Polo eidem scribens IX. Cal. Decembr. Μ DXXXIV. .: ex
quo apparet jam editum fuisse eum librum, Hortensum sero , sive de Philosephia noildum elucubratum. Hoc alterum ct Bembus te iatur Sadoleto scribens P raDIO V. Id. Aug. MDxxx II. Arripui autem libemtissime quod adscripsisti: eo opere consecto te ad Hortensium tuum reversurum . Quod ut facies, neque te sinas aliis instituendis operibus ab isto consilio avocari L etiam atque etiam abs te peto . Incredibile est , quanta me cupiditas eum legendi
libium teneat. De utroque etiam anno ΜDXXq. testimonium perhibet Lazarus Bonamicus i scribens XVIII. Kalend. Sext. MD xxx. haec Sadoleto ; De Hortensio cave ne longius tam praeclarum opus ducas , quam in dialogo de educatione puerorum promisisti. Sariletus vero diserte Bonamico Nonis Ivlii Mox xxiv. ' Hortensium , de quo instas, absol-s vere