Epistolæ asceticæ D. Aurelii Augustini Hippon. episcopi excerptæ atque idoneo ordine distributæ ad commodum, ac salutarem piarum mentium usum, opera et studio R.P. Martni de Esparza Artieda theologi Societatis Jesu

151쪽

M6 Docu MEN Tu M xlv. quod eos paterfamilias volet perpeti. bod si eontigeris, ut sive ald majus, alii

minus, sive omnes aequaliter patiantur.

qui eorum sint, qui pro aliis patiuntur. apparet, illi scilicet, qui cum te possent

talibus malis eripere fugiendo,ne aliorum necessitatem desererent, manere malue- runt. Hinc maxime probatur illa chariis ras, quam Ioannes Apostolus commenti I n. dat d cens: Sicut Christus animam sua ἔ, pro nobω posuit, sic O nos debemm animau rofratribusponera Nam qui fugiunt, vel sitis devincti necessitatibus fugere nm possunt , si comprehensi patiuntur, proteipsis, non pro fratribus utique patiuntur. Qui vero propterea patiuntur, quia fratres, qui eis ad Christianam salutem indigebant, deserere noluerunt, sine dubio suas animas pro statribus ponunt. Vnde

illud, quod Episcopum quendam dixisse

udivimus : Si Dominus nobis imperavit fugam in eis persequutionibus,ubi potest fructus esse martyrii, quanto magis, debemus fugere steriles passiones, quanis, do est balbaricus&hostilis ineuisiis Z verum est quidem di acceptabile, ued his quos Ecclesiastiei officii non tenent vincula. Nam qui clades hostiles ideo non fugit, clim possit effugere, ne deserat ministerium Christi , siae quo non p9ssunt

152쪽

homines vel fieri , vel vivere Christiani maiorem charitatis invenit suctu , quam qui non propter fratres, sed propter seipsum fugiens Mque comprehensu, non negat Christum . s cepitque at Urium.

Quid est ergo quod in epistola tua prior istposuisti' Diι is enim in i cclesiis perstiastendum est. quisl simus nobis vel populo

profuturi non vi Mota nisi ut anin ocul nostros viri cadant. foenianae constuprwtur. incendantur Ecclesiae, nos sub tommentis deficiamus, cum de nob s quaeriatur,.quod non habemui. Potens est quiadem Deus audire treces familiae sitae, haec,quae Ormidantur, avertere; nee ideo tamen propter ista, quae incerta sunt, debet nostri ossicii esse certa disertio, sine quo est plebi certa pernicies, non in rebu vitae hujus, sed alterius incomparabiliter diligentius seluit:bsque curandae. Namo certa essent ista mala, quae timentur, ne in locis., in quibus sumus , sori E contingant, prius inde fugerent omnes, propter

quos ibi manendum est, de nos manendi Recessitate liberos redderent. Non enim quissuam est, qui d cat ministros manere oportere, ubi iam non.suerint, quibus necesse sit min strare. Itaque quidam sancti Episcopi de Hispania profugerunt, prius

p,bibus ealtim fuga lai sis, partim per

emitiu

153쪽

a38 Docu MEN Tu M XIV emptis , partim obsidione consumptis. partim captivitate dispersis. Sed multo

plures, illie manentibus, propter quoi manerent, sub eorundem periculorum densitate manserunt. Et si aliqui deseruerunt plebes sitas, hoc est, quod dicimus fieri non debere. Ncque enim tales docti autoritate divina, sed humano vel errore decepti, vel timore iunt victi. Cur enim sibi putant indifferenter obtempe-Iandum esse praecepto, ubi legunt de civitate in civitatem esse fugiendum, de mercenarium non exhorrent, qui videt lupum venientem & fugit, quoniam non est ei cura de ovibus 8 Cur non istas duas D Lminicas, ver sique sentcntias, unam scilicet, ubi fuga sinitur, aut iubetur, alteram, ubi arguitur atque culpatur, sic intelligere student, ut inter se reperiantur non esse contratis, sicut non sunt i Et hoc quomodo reperitur, nisi attendatur,quod iam

seperius disputavi, tune de locis, in quibus sumus, premente persequutione fuisgiendum esse Christi ministris, quando ibi aut plebs Christi non fuerit, cui ministretur, aut etiam fuerit, dc potest impleri per

alios necessarium ministerium, quibus' non est eadem causa fugiendi δε sicut in sporta sibmissus, quod supra memoravi, fugit Apostolus, cuina persecutore pro-

154쪽

Docu MEN Tu M XIV. .23sPrie ipse quaereretur, aliis utique necessi . tatem similem non habentibus , a quibus illic ministerium , absit , ut desereretur Ecclesiae. Sie fugit sanctus Athanasius Alexandrinus Episcopus, clim eum specialiter apprehendere Constantius eup Iet Imperator, nequaquam a caeteris misnistris deserta plebe catholica , quae in

Alexandria commanebat. Cum autem

plebs manet, dc mio stri fugiunt, ministeriumque subtrahitur, qu:d erit nisi meo cenariorum illa fuga damnabilis, quibus non est cura de ovibus t Ueniet enim lu- , pus, non homo, sed Diabolus, qui plerun- i.

que fideles apostatas esse persuasit, quibus iquotidianum minuilarium Dominici cor- iporis defuit, & peribit infirmus in tua non scientia, sed ignorantia frater, propter quem Christus mortuus est. Sod autem ad eos attinet, qui in hac re non salluntur errore, sed formidine superantur,

quare non potius contra suum timorem Domino miserante atque adjuvante, se liter dimicant, ne mala sine comparatione gyaviora, quae multo amplisis sunt tremenda. eontingant Z Fit hoc, ubi DEI charitas si grat, non mundi cupiditas fumat. Charitas enim dicit et 2. Cor.

- , o non ego infirmor' scandalia

155쪽

et o D oc Tu M XIV. Deo est. Oremus ergo, ut ab illo detur. a quo jubctur. Et per hanc mag S timeamus , ne oves Christi spiritalis nequitiaei stadio in corde, ne serro in corpote trucidentur, ubi quandocunque quocunque mortis genere morituri sunt. Magis timeamus , ne sensu interiori corrupto, pereat castitas fidei, quam ne sceminae violenter constuprentur in carne e quia violentia non violatur pudicitia, si mente servatur, quoniam pec in carne violatur, quando voluntas satientis sua turpitere. δε carne non utitur, sed sine consensione imGviri ferati quod alius operatur. Magis timeas Dei, e mus, ne lapides vivi extinguantur deseo

36 o rentibus nobis . quam ne lapides & ligna

gi. terrenornm aedificorum incendantur praesentibus nobis. Magis timeamus , ne

membracorporis Christi destituta spirit ii victu neeentur, quam ne membra coinporis nostri oppressa hostili impetu torqueantur. Non euia ista non sunt vita da, cum possunt, sed quia potius serenda sunt . quando vitari sne impietate non possunt: nisi foriE quisquam contenderit non esse ministrum impium, qui tune subtrahit ministerium pietati nec rium, quando magis est necessariuae. An non cogitamus, cum ad istorum periculorum perνgnitur extrema, nec est potestas ulla fugien ν

156쪽

DOCuMEN Tu M XIV. fugiendi, quantus in Ecclesia fieri soleadi

abrutroque sexu, atq; ab omni aetate con-

concursus, aliis baptismum flagitantibus, . at is reeon cibationem , abis etiam pinnitentiae ipsius actionem, omnibus cons Iationem & sacramentorum consectionε;& erogationem λ ubi, si ministri desinti. quantum ex tium sequatur eos,qui de isto- saeculo vel non regenerati exenni, vel Iigat it Quantus est etiam luctus fidelium suorum . qui eos secum in vitae aeternae requie non habebunt i Quantus denique gemitus omnium, di quorundam quanta blasphemia de absentia ministeriorum lc.

ministrorum ' Vide quid faciar malorum temporalium timor, & qnanta in eo sit, a quisitio malorum aeternorum. Si autem . ministri assint pro viribus, quas eis Dominus subministrat, omnibus sub venitur: alii baptizantur, alii reconciliantur, nulli Dominici corporis communione fraudantur, omnes consolantur, aedificantur, exhortantur, ut Deum rogent, qui potens , est omnia; quae timentur, a vertere, parati

ad utrumque, ut si non potest ab eis calix iste transire, fiat voluntas eius, qui mali aliquid non potest velle. Certλ' iam vides quod te scripseras non videre, quantum boni consequantur populi Christia AE ni, si in praestatibus mitis non eis desit praesenis

157쪽

a a Docu MEN Tu M XIV. praesentia ministrorum Christi r quorum vides etiam quantum obsit absentia, dum sua quaerunt , non quae Jesu Christi, nee r. Ora habent illato, de qua dictum est, non νε- H quasva sunt, nec imitantur eum qui dixit: Non qua ro quod mihi utile, sed quo multis, ut salsu ant. Qui etiam persec toris principis illius insidias non fugisset, nisi se aliis, quibus necessarius erat , lar' rhil re voluisset. Propter quod ait:

3- ω autem ex duobus, concupiscentiam

bos, dissolvi S esse cum Chrio mulso

gis optimum. manere in carne necessarium

propter voti Hie forte quis dicat, ideo debere Dei ministros fugere a talibus imminentibus malis, ut se pro utilitate Ee clesiae, temporibus tranquillioribus see- vent. Recth hoc sit a quibusdam, qua do non desunt alii per quos suppleatureeclesiasticum ministerium , ne ab omnibus deseratur, quod fecisse Athanasium

supra diximus. Nam quantum necessarium fuerit Ecclesiae, quantumque profuerit, quod vir ille mansit in carne . catholica fides novit , quae adversus Arria nos haereticos ore illius εc amore defensa est. Sed quando est commune periculum. magisque timendum est, ne quisquam id

facere credatur, non consulendi volunt

te, sed timoremoriendi, magi u fugiem

158쪽

Docu MEN Tu M XIV. a 34li obsit exemplo, quam vivetuli prosit

officio, nulla ratione faciendum est. Deis nique sanctus David, ne se committeret periculis praeliorum, Sc sortassis extingueretur, sicut ibi dictum est, lucerna IsraeI. a suis hoe petentibus sumpsit, non ipse praesumpsit, Alioquin multos imitatores recisset ignaviae, qui eum erederent hoe fecisse non consideratione utilitatis aliorum, sed suae perturbatione formidinis. occurrit aliquando alia quaestio , quam contemnere non debemus. Si enim hareutilitas negligenda non est, ut aliqui ministri propterea fugiant imminente aliqua vastitate, ut serventur qui ministrent eis, quos post illam cladem residuos potuerint invenire, quid fiet, ubi omnes videntur

interituri, nisi aliqui sugiant 3 Quid si

enim hactenus saeviat illa pernicies, ut solos ministros Eeclesiae persequatur i Quid

dicam , an relinquenda est a ministris fugientibua Ecclesia, ne a morientibus mimstrabitilis relinquatur Z Sed si laici non

quaeruntur ad mortem, possunt occuItare quoquomodo Episcopos de Clericos suos, sicut ille adjuverit, in cujus potest te sunt omnia, qui potest de non fugientem per mirabilem conservare potentiam.

Sed ideo quaerimus, quid nos facere deis beamus, ne ia omnibus quaerendo divina

mira.

159쪽

miracu Dominum iudicemur. Non quidem talis est ita tenipestas qualis dolaicorum 5c clericorum est commune periculum , sicut in nisi una ebmmune ericulium est mercatoruiti l atque nautarum. Vertim absit, ut tanti pendenda liti aec navis nostra, ut debeant eam nautas& maxime gubernator peticlitantem deserere, etiam si in seapham transiliendo, vel etiam natando possit effugere. M lius enim me titimui, ne nostra desertione

Pereant, non temporalem mortem , quEquandoque ventura est, sed aeternam,

quae potest, si non caveatur, venire, 'p'festini caveatu . etiam nori venire, metui ctius. In communi autenti periculo vitae huius cur existimamus, ubi eunque fuerit Eost lis incursius, omnes clericos, & non etiam omnes Iaicos esse morituros, ut Do .hulfi hiant hane vitam , cui sunt clerici necissarii r Aut cur non speremus, sicuta suos at quos, si e etiam iuricos r man. suros a quibus eis necessarrum ministe rium valeat exlliberi y ei μnquam inter

hos Dei ministros inde sit disceptatio, qui

eorum maneant, ne fuga omnium t de qui eorum sagiant, ne morte omnium deseratur Ecclesia. Tale quipe certamen erit inter eos, ubi utrique serveant chari

tate, , utrique placeant charitath Quae

160쪽

disceptatio si aliter non potuerit terminaru quantum mihi videtur, qui maneant.

di qui fugianti sorte legendi sunt. Qui

enim dixerint se potius fugere debere, aut timidi videbuntnr , quia imminens malusustinere noluerunt: aur arrogantes, quia

se magis, qui servandi essent, necessarios reclesiae iudicarunt. Deinde fortassis ii. qui meliores sunt. eligent pro fiatribus an mas ponere: oc hi servabuntur fugiendo , quorum est minus utilis vita, quia minor consulendi de gubernandi peritia. Qui tamen, si pth sapiunt, contradicenteis, quos vident & vivere potius oporte re , & magis mori mallε quam fugere. Ideo sicut scriptum est : Contradictiones at sinitio, inter potentes de M. M lius enim Deus in huiuscemodi ambagi-bu , quam homines, iudicat , sive digne tur ad passionis fructum vocare meliores ει parcere infirmis, si ve istos facere ad mala perserenda fortiores; de hiile vitae sub trahere, quorum non potest Dei Ecclesiae tantum, quantum illorum vita prodesse, Res quidem fiet miniis usitata, si fiat ista sortitio. Sed si facta fuerit, quis eam reprehendere audebiti Quis non eam nisimpeii: us aut invadus, congrua praedica

pione laudabit 3 Quod si non Macet fac π , cujus facti non oecurbi exemplum.