De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

341쪽

ν . . ' Li a E si rΡR i ii v s. xr caeteris nunquam conuenire potet.

nec Solitudo quoque a Sanctis ibi pastini recipi. vir, sicut nec diuersitas. Sed cur ita NepE quod

pro usu Sanctoriam, diuersitas unitatem naturae tollore, & solitudo pers narum excludere pluralitatem videatur: quae duo pietas Christian. prorsus abhorret. licet unum solum Deum

fateatur,non tamen in tanta eum solitudine co-dit, ut consortium omne secludit, cum ibi sit de resaliua distinctio, & inseparabilium Trinitas pers narum. itaque solitudo, q pro ii Sam ctorum huiusmodi tollit consortitum, ab illa summa trinitate reiecta est. Non igitur proprie loquendo more communi illa dictio solus C thegorematich sumpta, scilicet pro solitario, Diuini, vere addi Iet. Non, inquam,hoc modo sumendo sunt huiusmodi propositiones admittendae,solus,id est,solitarius,pater est Deus, solus pater creat,solus silius gubernat,solui Spiritus sanctus inspirat.Alioqui conceditur & nn illa, solus Deus est, cui & dicitur, tu soli x sanctus,tu solus D ominus, ii solus aliistimus Ic-su Christe. Deinde nihilominus respondemuta vitam illam supercaelestem ac summam sanὶ i telligendri&ioctilem, de solitariam dici posse. Singularem,inquam, ratione naturae siue essentiae, quae penitus una cst. Socialem ver b rationes: positorum, quae distincta quidem sunt, sed

diuersa subst tialiter non sunt. Vnum enim sunt in essentia, quae tribus illi communis est, quod in creaturis nullo modo potest inueniri. illa suprema a vita creaturaru' longissimὸ distat. Denique respondemu ,hs no stantibus, humanam vitam, siue socialis, siuearia sit, illaci suprem m vitam imitari S a ac par.

342쪽

ac participale. In hoc enim tota eius laus, to' glorίa,totaque persectio versatur. Rassius inibi maduersis, nihil contra solitariam vitam pterea conficitur, praesertim cum solitari vis qu e contemplationi incumbit, propius aec dat, puriusque ac intimius participet illan si premam vitam, quam socialis . adeoque mais' stis ita ri laudo digna est , quandoquidem vita illa per-ν sectior est,quae plenius particeps est ipsius dies

nae supremaeque vitae. Sed iam ad aliam rati . nem, quae de alijs desect ibus agit accedentes, dicamusimprimis solitariam vitam sincero si

suscipi posse,quod insiperiorib satis ostensu. vitiatis dicamus, eam salubriter quoque siectis si posse, quod innumerabiles solitari j quodan 'fecerunt. Denique dicamus eam, s agatur, par est, nec illis viduare bonis, nec c0nsimum ter oppositis subiacere detrimentis, quae inter .. arguendum adducti sunt. Qui enim solitaria. i vitam suscipiunt, aguntqueut decet,supponun tur susscientem vitae perlectionem iam assecum

fuisse, eamque ob rem ibi sufficiunt in iis,qua

suae vitae necessaria sunt.Etenim suis necessitatibus perdiscretionem prouident, aut certe ubi humana industria non satis est, diuinaeis pro uidentia consuluit, quod sepenumero fecisse, memoris proditum est. Deinde quae proximo rum sunt latis quaeriit, quippe qui animaduert tes pene omnes alios curandis corporibus inc . ber de ipsarumsalute animarum inuae passim negligutur solliciti,precibus meritisq; assiduis opem eis serre non dissimula'. Porro in vitiis.

agnoscendisparum laborant, quippe qui nulla Sadmittere soleant, nisi venialia Haedam quae Imridissimis mentis oculis inruont phisei;

343쪽

is Uitur aliena vel rei dihensione es admonitione indiget. Insuper di uina madria diligentius obseruates, & charitate Dei ac proximi linis mente retinentes, se pul- citra sanais mystici corporis ma,ra exhibet,cωmunem curant utilitatem,& coelestia quoq; d n prando opus est percipiunt, utpotὶ sanitata ratiam,discretionem spirituum ysteri0rum reuelationem,prophetis munus,& et teras quoque virtutes ac dona, si vetusti solitarii passim habuisse leguntur. Adhactat nium sibi credita utimὶ impertiuntur,quippe qui 'mnem tum corporis tum mentis suppellectilem rebus stibus impendant , terrena despiciant,& de cis latis sibibonis quibus iugiter ad creatoris lau. Fidem Vtuntur 8erpetuas gratias agant . Adde Quirtutibus abundantes metua omnia profligant, versutas hostii quas apprimὶ norunt dividant insidias entamina riden , &omnes illius pom- .pas, quibus incauti nonnulli quandoque salsi sunt,fidei mucrone dissipant. Denique participes omniu, quae a timentibus Deum bonorumae siunt, in rediti iucunditate saepenumero assic, untur,nec illas demtim patiuntur molestia; γε odorem unguentorum disperdere, atque in L - rcietatesspius&offendi,&offendere solent sed quid ruernis opus 'Estb solitaria vita debitEsis -tiformaliter non haberet illa, quae in lauda-

bil secietate reperiunturibolia habet tamen ea 'vel eminenter,vel cerct aequivalenter. Vacat e curva tatim via, quod multis non stilum comparatur, sed etiam praesertur. Vacat,inquam,diuitis contempllationis siblimitati, quae omnem acti

num energiam complectitur Vacat denique

ioni, quae instar auri se habet .s P

344쪽

Vt enim aurum caetera metalla, ita di chiri. omnes alias superat virtutes. emadmoduni igitur mentis inops ille putatur, 'qui taxat eum, qui ingeniem auri copiam habens, caetera olla non habet, ita & illς satis compos creden diis non ςst, qui solitario insimulat, qui tamen&aurum charitatis sopiosissimum, &pretioso sinas contemplationum gemmas habentiseo his iam satis.

A' secundam 'biectionem principalem,quetuit de multiplici excessu,dicimus inprimis quoad viti solitariam vita,si debite suscipiatur, viritijs sal e laetatibus obnoxiam passim non tantum veris ad tentatipho & pericula, sat

mur, e non' 'nqua in heremis esse, sed n5 tan D, quanti solet in humana conuersatione repolriri. Adde quod haec omnia diligentesselitari diuino munere praediti salubriter euadu holim ibus non ce unt,' de'ique cootra pericula o C hia se magna ac paratione muniunt. s δ' igi i. iii tyr 1 . Hieronymus asserit insolitudine super'

biam surrepere,& alsa quoque vitia suboriris rere,intelligendum prorsus de iis,qui vel ineptE litudiise adesint, vel in coepto proposito di

genter non perseuerant,quod profecto in omni 'hatu gradu,& nditione inuenire est.Ea propter no magis tς vituper nda est solitaria vita , , quam socialis.Non,inquam, vituperanda est si

Iitudo, sed situ in s blitudine perpetum versa s tur, quorum ri6nnulli sed aliorum qx ideco legunti iis inscelices exitus h huisse se i cur ita Nempe quod vel intempesti

v solitudinem petierunt, vel coluerunt negli gentius,vel indiscret e habuerunt,uel demum racle se praesu lente , alienaque nsilia aut sisti-

345쪽

I r a P R 1 Vs. si dientes, aut non stas curantes, iusto Des iudi cio in multa detrimenta di mentis & corporis inciderunt. Vnd obsecro, solitariis nonnullis contigit mentis alienatio, quae interdum prosesus amentes, nonnunquam vero semistultos reddidit, nisi ab indiscretione latentique su- .perbia , qua nec senioribus, nec expertis ausentire voluerunt De alijs vero, qui rationis usum habente, mala profecerunt , vitiisque multis se contaminantes, duros saepenumeroselitudinis labores perdidere,nihil reserre opus est, exemplorum plena sunt omnia. Sed nec . expedit quidem de miseris nostri temporis mo- tribus , cquam erre, praesertim cum to in- saniae res deductati, ut plaerique generalem de . viii, disputationem, in suam relerant contu

meliam : quicquid vel generatim dixeris, vel scripseris, in suggillationem siti iactum esse pu

tant,eaque de re turbantur non leuiter,grauiter

stomacliatur,&monitorem ipsum perosi, non nunqua reipsa,frequentissime vero tabifica lingua persequutur.Deniq; sua commotione, qua-ses intus sint,satis indicant.Itaque miseriae huius rationem habentes, interim dis utamus, ma Umecum noster oblocutor multa depromys rit, quae pro dolor veritate non abhorient. Nihilominus tamen concludamus, solitariam vitam Dptὸ natura, nec malam, nec vitupe rabilem esse,sed eos planὸ vitup xijs inultis esse onerados,qui in tam alto,nobiliq; statu demi se nimis ac turpiter se gerunt. Iam vero tertia

obiection i principali respodere pergamus, sup ponentes quod supra diximus solitudinem tibbus aptis modis suscipi posse. Primo quidem fa-

inprimis sussciεβ probatione in monasteris α

346쪽

' quoque passim suasus ac probatus suit. Deinde Liscipi potest: experimento prius iacto subali-- cuius probati sentoris magisterio, i monast , rij non suppetit disciplina, quod satis etiam principio frequens fuit apud antiquos anach

retas. Nam & multos Antonius discipulos ha - buit , qui ex seculari conuersatione ad eum se

contulerant, &Antonsi quove discipuli pommodum seculares ad se consumentesaamiseriit, ,

, docueruntq; diligenter,quod satis instrum&rent quoad singulare certamen cum hoste ver lsato conserendum.Denique alio modo, scilicet peculiari Spiritussancti inspiratione api sollia - lxiam vitam interdum suscipi posse, quorundan lexempla docuerupi . Sed quoniam paucissimi suere,qui hoc speciali munere quod passim cognosci non potest si nati sunt , eam ob rem in exemplum trahi n5 debet. His cippositis, a I te incipientes,respondeamus,eorum, qui culari conuemtione blitudinem praesertini μ . extremam in nulla facta probatione aggrediun- tur,suspectum esse ncgotium. si dixerint,ses taliari afflatu instiptos deserta petere, ipsi lderint. Enimuero si nos audire voluerint,lior

. tabimur probanduin esse spiritum, an ex Deo , sit. Afferemus quoque pericula quae obtingere solent ijs,qui ante legitimam probationem he-, remos adesit,ad entes multos suisse hoc inodo,

delusos. Dinlchio ante oculos ponemus altitudinem viis,quam suscipere non trepidantibus si assentire noluerint, sedpergere incoepto ' decreuerint,pergant. Nostio enim ossicio sutis cti sumus:potest autem fieri,ut res bene habeat,

potest seri etiam ut math E pectandus, ante

347쪽

uim iudicetur negotisiipsum, finistrit, quan

doquide a quod iritu ducti sunt huiuscemod non exordium,sed progressus , aut ceris exitus probabit. Sed hos qui rarissimi fuerint mistas facientes dicarius secundum suscipiendi moda Jonm tutiorem esse,si tamen probati huius disiciplinae magistripossent hac tepestate, ut olim, reperiri. Non enim consultum est quibusdam nostritemporis barbatisse committere, quippe qui necin re solitaria quicquam capiunt, & anta magistri esse coeperunt,quam discipuli. Hos igi- tur fugiendos tanquam pestem quandam teter rimam quod iam suprὶ dixisti ) potius 'censes mus.Si tamen Sanctus atque pro matus qui iam inueniretur,posset solitaria vita sim eius instru

sterioprobanda suscipi,& postmodum sin 'ullo confestio agi Sed iam alium modum qui NN

loco positus,& caeteris securior atquei vitta . tor dictus est prosequamur,dicentes, si s. lici, talem tantam haberent nostra tempora, .antam illa vetusta quibus Vachoreticum decus horebat habuer eos putaremusin solitudinem etiam extrema admittendos, qui lassicienter in

raue viderentur, hoc est, qui tam persectio. .ecuti forenti debet enim & sibi ipsi per se sussiciensesse, persectionem quoque. habere.' qui omni solitarius vivere cupit. Alioqui

praeuaricatur. Debet itaque pro consuetudine exercitatos habere sensus ad discreti. boni& mali ne scilicet noxijs pateat erroribus . D rivi be inquam,post equae contemplanda, quaeam da,quae vitanda,quaedemum pro illius propos, ii tenore obseruanda sint. Debet quoque mu

fecisse periculumin distortis affectionibus

348쪽

DLVt A CARYvs IANA Hriendis,profligandis vetentationibus,si me toleranda,perserenda nuditate,sectandistae illius operitatibus,&chmum aliis id genui obseruandis, quae Hieronymus, Cassianus, nedictiis,alijq; probatissimi Patres de anachor is loquentes tradiderisiit. Sed dices:Nulli hoc tempore sinutur monasticis claustris egredi ada inchoreticam vit in agendam. ratemur, illud propter pericula multa, quae ob facilem ilices sum a claustris quondam obtigere, a multis iani seculis non suisse permissiun, eaque de re mu ris de causis,quas dicturi sumus, solitaria vitam prorsus extremam paulatim a rebus humanis

exula si adeo quidem, ut vix ulla eius vestim *nt uspiam inueniri. Nihilominus diuinas en ta humanae consulens utilitati, alum si lirariae 'itae speciem, hones iorem quidem ac securiorem,scilicet Cariusianam,suscitavit,quet mon solum d0ctos atque persectos susciperet, scd etiam alios,qui honam gereses voluntatem,

αβ id neg tij identu'pportuni. De his autem.

uberiuspersequi certum non est,quod hac temporum scoce non sint, qui extrema: anachoressuini a sectentur ut decet. Ea propter ad qua sobiectionem principalem accedamus, d 'ntes, solitariam vitam multum semper base

mano genis prosuisse quod Sancti Augustini r ustoritate comprQbauimus, nec ulli pi orsus iniuriam esse. chod si parentes prister liberorum discessum se moerore conficiant, ipsi vi e derint.Deberent equidem multo proptet e s as

sici glud φ, immensasque agere gratias, quod tali prol. donati sunt. Sunt haec anilia dimitta

mus. Q 'antum aute hoc tempore prosit ea,quae

rimansit solitaria vita,dicetur pleni me, suri

349쪽

L, atqde Cirtusanae vitae commoditate agetur. Int- rim obsecro,si vita solitari a debitE suscepta, nec superis gratia,nec mortalib' structuosa s*ret, qua latione Dominus sacris in literis solitariu commendasset, beatissimum lab hoc modo ali quens: Amyli Onagrum merum,o vincula eius absoluit ' Cur deri in silitudine domini, is tabem . cuia eius in terra seu risu ' Contemnit multitud

nem ciuitatis, o clamarem exactoris non audit: αν-.

cu 'cit monui pascuas , o virentia quaeque quirit. Qua, inquam, ratione suisset mysticus onager, id est, solitarius tantisper a Deo com- mendatus, s lata solitaria nec laudabilis, nec 'tilis esset ' Commendatus si quidem est: solui tarius illis in verbis, quod si secularium n 'gotiorum turbine liber, cuius & vincula sol uuntur, quando carnalium desideriorum atque infirmarum cogitationum nodi dissipantur. Commindatus, inquam, quod cum solitudine εχorporis, solitudinem quoque mentis habeat. Turba etenim desideri m terrenorum pro-iligata,intimo cordis potitur silentio. Et vitae quoque huius tabernaculis degens, coelestis patrita sitibundo desiderio succeditur. Commemdatur etiam,quod humanae couersationis commerti studiiq; praua deuitet, & exactoris mi tque,dcemonis semper mala suta rentis, violen

tos tentat nil motus non admittat.Non admit

rat,inquati , exactoris ventrii quo 'die debituquoddam exigenti desideria flagitiosa. Commenditur denique,quod altis contemplationubus quibus suauiter pascitur) intentus, aeterna quae nunquam marcescunt) bona desiderando requirat. Quod igitur ita sit diuinitus commen-φtus, magna pater solitariae vitae & dignit G

350쪽

cundo , de anima, quae diuinae contemplationi vicare desiderat,ita inquit: Ducam eam in sit dinem O loquar ad cor eius. Haec putas a Domino diceritur,nisi solita la vita & ei grata, & appri- , me laudanda foret' Non profecto. sed de histis. Ad ultimam oblinione multas in solitariam vitam oblatrationes complectentem, quae pas L sma plerisque secularibus leuiter depromum tur: Respondemus, vitam selitariam n5 esse i prudentiae arguendam. Etenim si debise sustupiatur,securius ac frequitius vitae persectae sit limitatem assequitur,qua vix socialis vita mutitis exposita periculisconsequi potest. Siquide longi difficilius est in humana conuersatione, bene vivere,quam in solitudine. Quod facilε T conficie qui diligenter illa pericula, quae in ci-

uili consortio reperiuntur, aduertere voluerit. Nec tamen inficiantur,virtutes in mediis saeculi turbinibus posse comparati,sed dicimus,eas asmodum raras esse,qua um & facilis est iactura. Non negamus quoque', eos qui urbes habitant

saluos seri posse, sed putamus id perdis ficile,

quod & cum ingenti periculo ac raritate contingere solet.Qu'd autem subiungis, mi Oblo cutor, si omneses sciantur solitarii, res hum 7 nae peribunt: Dicimus pariter tibi post diuum Hieronymum, sir omnes tecum fatui fuerint,' nullus siliem erit. Dicimus,inquam, illud me- tricum H. Si um rueret ulta caperentur alauda Rara est virtus, ut a paucistimis expetitur,qua 'propter timendum non est, genus humansi pro- ptereὶ peritum.Qudd insuper vitam solitariam temeritatis insimulas . dicens, multos ab exem . cidus