장음표시 사용
571쪽
111ue Hugonis Donelli Comment . in Cod. 1116
in Auth. Si quis vulti caute. . Si quis vult eaute deponere, non soli credat accipientis scripturae, sed advocet etiam testes idoneos re si dignos non stauciores tribus. Sed N siquis aut mutui instrumentum, aut alterius cui piam contractus fecerit, re noluerit hoc specialiser in publico confieri: non ex ipso videatur credibile, quod scribatur super mutuo documentum, nisi Niam trium testium adbibea
tur praesentia De dignorum, ut sive veniant, re subscriptionibus propriis attestentur, sue alii quidem res centur, quia eis praesentibus confectum est
documentum: fidem eandem ex utraque caussa percipiat. . Si tamen quisquamam deponens, aus mutuans, aut alias contrahens, contentus si sola scriptura eius, cum quo contrahit sciat scripturam non sincere ad probationem.
r. Instrumenti privati ad sidem vis, quae .
APtissime haee Auib. superiori consti
tutioni su hiecta eli. In ea constituistione scriptum erat, cum duo creditores personalibus actionibus agunt eodem tem-i pore, instrumentum unius privatum nihilominus robur suum obtinete . Hi ne tquaestio introdueitur ad explicationem eius eonili tutionis necessaria, quaenam sit vis instrumenti privati. Et iure vetere haec vis fuit, si debitor fatebatur a se , vel suo mandato scriptum, & eaussa debiti agiecta erat : cogebatur debitor consessioni suae stare, quantumvis diceret se initru mentum scripsiste vel ioco, vel errore. L. cum de indebito, I. ult. D. de strob. Quod i si debitor negaret a se scriptumelle, vel mandato suo : convinci poterat id seri plille; in eamque rem recipiebantur & testes, & comparatio literarum :dummodo hae literae, ex quibus compa ratio literarum petebatur, ab eodem debitore publice seriptae ellent, aut trium testium subscriptiones haherent. L. com parationes, iura, de M. instrum. Hanc vim intelligebat superior constitutio . Ne
x. Comparatio literarum ad probandam manum scripturae suatenus admissa.
quis in eo iure erraret, commonefacit nos haee authentica, quid de eo conititutum sit a lus liniano. fraus constitutionis haec est summa: si debitor fateatur chirographum a se scriptum, nihil immutavit lu-llinianus. Si neget scriptum a se, & testes non minus, quam tres producantur, qui interfuerint, cum debitor id ml: rumentum scriberet: ne hie quidem quidquam immutavit lusi inianus. Sed si ires telles adhibiti non sunt, ille in totum comparationes literarum repudiavit tanquam suspectas . niti instrumento privato conficiendo tres testes interfuerint. Quo casu comparationem literarum admisit, ii ellet necellaria: nempe si testes illi, quorum mentio iit in chirographo, mori uiessent, aut alioqui non exit arent. Postquam constitutionem eo res redit, ut quoniam semper periculum est, ne debitores negent chirographum a se esse scriptum, dare operam creditor debeat , si caute vult contrahere, ut adhibeamur tres te
572쪽
111ν Axl Tit. XVIII. Lib. VIII. C. Qui potiores&c. III 8
p. Iustinianus A. Ioanni Praefecto prostris. Agsiduis Mitiuendus mulierum inquiet mi Dinus, per quas Das dotes δε- perditas esse lugebant, re ab anterioribus creditoribus substantias maritorum detentas. Nos itaque ad antiquas leges refriximus, rn personatibus actioniabus rei uxoriae actioni quam in praesenti sistulimus in maguam praerogati-Nam maestan es, ut contra omnes pene per ales actimes habeam priviis gia, θ' ereritores alios antecedam, licet fuerim anteriores. Et hoc eum ruper alibus flatueram actionibus, si bypothecam respiciebant, illieo iustulae vigorem relaxabant: tus seniorιbus bypothecis novas mulierum 'pothecas, si habebant actiones, expellebanι: nec ad fragilitatem muliebrem re iciemes, nee quod re corpore est substantia re omni vita sua maritus fungitur: cum pene inubertias tua substant,a in rite constituta est. Oportebas enim d. ovi maritos cred toribus suis ex sua substanιia satisfacer , non de dote mulieris, quam ad suos mctus, suasque alimoniar mulier possidet, vel a semetipsa δε- tam , vel pro ea ab alio. - haec J omnia respicientes, remimsientes quod N alias duas constitutiones fecimus pro dotibus, mulieribus subveniem
res, re haec omnis in unum cottilentes sancimus ex stssulatu aes ovem , quam mulieribus iam stro dote influenda dedimus, euique etiam xacitam donavimus inesse bypothecam, ραιora iura contra omnes habere martir creditores , bcra auterioris sim temporis privilegio vallati. Cum enim in per nalibus actionibus siecundum quod diximus in tali privilegio utebaIur res uxor a: quπropter non in bypotheca hoc mulieri etiam nune in Egemus ben sicium , licet res dotales, vel ex his atae eo aratae non extente , quocunque modo vel dissipatae vel consumptae sint: si ramen rei a fuerist partima iii datae paenis enim earum non misereatur ρrUter obsequia quae marisis strosant, propter partus periculum, re 'fam liberorum procreationem, stro quibus mutis nostris legibus inventa fini privilegia' Et ideo quod antiquiaras qu idem dare inceρis, ad efectum autem non pertulit, nos pleno legis urarculo consummavimus: ae sive liberos habem mulier, sive ab initio non habuit, sive progenitos amisit, hoc ei privilegium indulgemus. Exceptis Diadelicet contra novercas anterioris mairimonii sitis, quibus pro dote matris suae iam quidem deaemias hUothecam contra staternas res, vel eius cred- rores. In praesenti autem similem praero struam servamus, ne ius quod ρ seriori datum est uxori, hoe anteriori denegetur: Dd se maneat ei; ius imcorruptum , quasi adhuc vivente maste eorum . Duabus enim dotibus ab eaim substanιia debitis, ex tempore maero
gat rem manere volumus, Haec autem tantum ad dotem fanomin, non ad
ante nuptias donationem, quam suo te ori fervire Loonimus, es habere inter credatores sui ιemporis ordinem. Non enim pro lucro fovemus mulieres , sed ne damnum pariantur, suisque rebus defraudentur, curamus. 'iam legem eae praesenti tempore locum habere sancimus: N non retrorsum reserimus. Dat. V. Kal. Decemb. Confamisop. post confutatum
Lampadii Est motis PV. GC. Ad Auth.
573쪽
Hugonis Donelli Comment. in Cod.
Si quid ex rebus ipsius dotis avareat, mulieri, cui re in rem actioeomstetit, vel fili is eius fervetur: alioqui sive superset ambae mulieres, semedefecerint: sive altera duntaxat extet: prior omnino seu quisibet soboles eius superior habeatur: quod nisa constitutione factum es apertius. SUMMARlΛ.
Cingulare hie benefietum tribuitur in
repetitione dotis duobus : mulieri ii tem mulieris liberis. De muliere prope tota conlii tutione cavetur i de liberis in vers. excutis υideIicet. Beneficium, quod tmulieri tribuitur, hoe est: ut mulier live agat personali actione de dote adversus alios creditores privilegiarios, sive agat hypothecaria actione. Quae illi lege concella est L. antea. I. X ut ρIentur, δερ.
de rei ux. act. ea praeseratur omnibus creditori hus anterioribus, licet prioris temporis privilegio sint vallati, sic enim verba sunt huius ecinstitutionis in I. ad baee, Suerg. seq. Quibus verbis emeitur. mulierem praeferri omnibuς creditoribus quan- vis hypothecariis & anterioribus i si tamen hypothecam ex privilegio haheant. idest tacitam beneficio legis. Igitur ii proponas maritum administrasse tutelam pupillorum,
antequam uxorem duceret ι item pecuniam accepille ad insulam extiruendam, aut re
ficiendam: quibus in caussis & res mariti sunt tacite pignori obligatae pupillo, &aedes obligatae ei. qui ad refectionem credidit, L. pro ineio, fur. de adm tu . L. v. in quas. eaus pie vel Θρoth. Meis. eon . si is deinde uxorem duxerit,& dotem acceperit: dicimus soluto in trimonio, si mulier & superiores ereditores mariti concurrant, mulierem in hyp the ea his omnibus, quan vis anterioribus, praeferri: quia etsi prius hypothecam ac ceperunt a tamen habent ex beneficio legis tacite, non autem ex cran entione .
Huius generis creditoribus hypotheeariis mulier praesertur omnibus, ut sunt verba conititution . Ergo i & mulier praeseretur fisco, qua nuis maritus eius ante cum fisco Contraxerit. Nam quod scriptum et 1 in
prius contraxerit cum marito, mulieri praeserri, est quidem huic constitutioni contrarium t sed sciamus hac constitutione abrogatum esse. Tametsi enim luilinianus
in L. L. s. eoηtrarium, fur. de vet. iur. eσω. neget in libris iuris a te compositis ullum contrarium et ea tamen hoc in Codice ad veterem Codicem pertinet, non ad eas contiit utiones, quae novo codici sunt inseri . Hae autem sunt quinquaginta deeisones lus liniani, quas constat novo Codiet insertas ad veteris iuris emendationem. Tit. de novo, Corio. eou . Ex his constitutionibus est haec una, quae hic Proponitur. Ergo & mulier praeseretur msco, qua nuis maritus eius ex caussa primipilari conveniatur, abrogato eo iure, quod
574쪽
1121 Ad Tit. XVIII. Lib. VIII. C. Qui potiores&c. IIa a
hyst. Praeferetur ergo & ei, qui pecuniam ad funus crediderit. Idque eo magis, quod hie nihil amplius habet, quam privilegium: hypotheeam non habet . Nec impediemur eo, quod legitur in L. ρen. m. de reIig. V sum. sun. impensam funeris Omne Cre ditum praecedere. Sciemus enim & hoes militer abrogatum es Ie hac constitutione: non solum quia diserte Iustinianus eonitituit, ut mulier in actione personali prae . feratur omnibus privilegiariis creditoribus ι ed etiam quia mulier hypothecam habet; quam, ut dixi, non habet is, qui in funus impendit. Constat autem omnes hypothecarios creditores, cum in rem actionem habeant, omnibus privilegiariis, qui personalem tantum actionem habent, praeferri, L. eos, fustr. hoc tit.
s Ex t omnibus creditoribus, qui hene-fieio legis praerogativam temporis habent, excipiuntur duo, quibus placet mulierem non praeferri. Primum filii prioris matrimonii , adversus quos noverca de dote agit 3. exceptis, bae L. quod apertius
Confirmatur in autb. ult. bie. Deinde hic reditores. qui pecuniam martici crediderunt ad militiam emendam ea lege, ut militia eis ellet pignori obligata. in hac militia marito empta potiores sunt. qui crediderunt. auth. quo iure, infr. Idque etiam si posteriores sint. Cuius iuris duplex ratio reddi potest. Primum, quod in hac
militia pecunia creditoris salvam fecit totius pignoris caullam. argum . in L. ἐπ- rardam, se . v. eod. Deinde, quia
haec militia marito empta non tantum ad
utilitatem mariti pertinet. sed etiam ad utilitatem & honestamentum mulieris. Nam eiulmodi militiis maritos cohonestari constat. Maritorum honos & decus etiam ad uxores pertinet. L. 'minae, M. de senat. Nove . de eonDI. I. haee itaque.
Sed haec omnia dicta sunt de iis creditoribus, qui privilegio, id est, beneficio
legis hypothecam ha hent, aut certe in hypotheca habent iuris praerogativam. Quod
. t si qui creditores prius hypothecam ac
ceperint conventione, & vigilantia sua Partam: nos de communi sententia inter Pretum putamus mulierem ex hae constitutione iis nullo modo praeferrit atque adeo nullo iure praeserri aut poste, aut
de here. Id defenditur & verbis huius constitutionis, & in primis sententia. Verba
constitutionis ad eos creditores anteriores pertinent, qui sunt muniti temporis privilegio. His verbis proprie non continentur ii, qui tibi de hypotheca caverunt. Hi enim hypothecam habent non privilegio, sed communi iure:- quo iure constat pi-
gnus Conventione conti hi, L. . D. de
Pare. L. I. in ρr. m. de ρV. act. Nec t vero audiendi sunt, qui conven- stione de pignore interposita fatentur pignus ex privilegio non e Ise; sed ut creditor prior secundo praeseratur, id ex privilegio esse dicunt, non ex conventione,
quod aperte falsum eli. Nam prior credi- toe in pignore ideo praesertur polleriori;
quia habet actionem in rem adversus omnes posset Iores, non tantum extraneos, sed etiam posteriores creditores. Eam quidem actionem habet etiam adversus debitorem ipsum, quia pignus obligavit. Ergra mullo magis adversus eos creditores, qui caussam habent a debitore. At ere/itor hanc actionem habet iure pignoris. Quare Praerogativa in hae actione ex iure pignoris
nascitur. ac proinde ex conventione, non
item ex privilegio. Atque in hae praerogativa privilegium non esse certo argumento eit, quod dicuntur privilegia non extempore aestimari . sed ex caulla. L. pri-viIeria, T . de reb. anct. iud. ρυC. Nam praerogativa, quae in pignore est, solum ex tempore aestimatur . Non nego
praerogativam hanc ab Ulpiano privilegium appellari in L. si S iure. v. qui pol. mpig. bab. Sed si ea praerogativa ex iure &ratione communi est, negari non pote ii,
quin abusive privilegium appelletur. Quis est enim, qui nesciat privilegium ius esse
in gratiam certae caussae, aut personiae praeter rationem iuris communis constitutum Tunc demum praerogativa temporis vere
privilegium est. cum creditores, qui nullam hypotheeam habent, aliis non habenistibus praeferunturi in quo etiam in usu iuris solum hoc verbum proprie usurpatur. d. t. triυilegia. D. de bon. au I. i,d. ρU. X hac L. tu vers. eum enim ιπpersonatib.
Sententia i lustiniani spectatur ex iis ra- 6tionibus quibus utitur: ex aequitate cautasse, tum ex persona seriptoris. Ratio luiliniani, qua in hae conititutione utitur. evidenter sententiam eius ostendit, & superiorem sententiam confirmat. Ait enim mulierem ideo in hypotheca praeferendam esse anterioribus creditoribus, quia in personali actione tali privilegio utitur. Hoc Iustiniani argumentum eli in hac L. iuvers. cum euiis tu personatibus. At in personali actione constat mulierem non praeserri creditoribus anterioribus , niti
privilegiariis, idest. iis, qui beneficio te.
gis praerogativam habent, ut caeteris creditoribus praeferantur. Ergo nec in hypotheca praeferetur aliis creditoribus, qu mqui eodem beneficio hypothecam habent.
575쪽
ri a 3 Hugonis Donelli Comment in Cod. I 1 a
Nam quoties lex aliqua ob certam caussam & rationem lata es . eonvenit cellante ratione legis, illi legi locum non elle.
L. quod dii tuin, N. de pact. idem licetituestigere de sententia lustiniani ex ea ratione , quam reddit in I ideor seribit enim se in hoc privilegici mulieri tribuendo hoc secutum esse, ut contum p ret, quod veteres coeperant, neque perfeceram. Ex quo intelligitur non aliud consum malle luilinianum, quam quod vel rescceper ni, novum Rutem negotium dum non instituisse. Iam vero veteres coeperant tantum mulierem praeserre aliis privilegiariis creditoribus, neque id periscera' ;noa enim praeserebant omnibus , neque praeserebant in hypotheca . ut caullat ex initio huius e nititutionis. luilinianus hoc ius imperfectum consummavit: nam murlierem praetulit credirori hus privilegiariis, iisque omnibus. puta etiam ei, qui in funus credidit; & praetulit non lotum in actione personali, sed etiam in hypothec . lla ius coeptum a veteribus contum
mavit; sed ita, ut non egrediatur, id quod
Veteres coeperant. Coeperant autem Prae
ferre mulierem privilegariis. Quare & privilegiariis praesert luttinianus, Don aliis.
ν Quod i ii de sententia luiliniani & veris
horum significatioue ambigeretur t menin diversis & ancipitibus interpretum len-Untiis ea regul uti debemus, quae prae seribitur in L. non sine. θρ. de bou. qu.e lib. nempe ut ambiguam eaulsam de variis legum interpretationibus titubantem iuris naturalis, io est, aequitatis. moderamine temperemus. Unde in legibus, quoties ver ha ambigua sunt, ea sententia accipitur, quae aequior & benignior est; non alia de caulla, quam quod menti auctoris eii conis
venientior. in o aibas quidem. L. femρer is dubiis. D. de reg. ιur. At ae
quitatis rationem si audimus, non solum aequum est, mulierem ei creditori non praeferri, qui ex conventione prius hypolhς- eam habeti sed etiam si contrarium hic ςonili tutum esset. ossicium ellet honi principis eam constitutionem abrogare. Pro certo enim hoc statui debet, quod est in principii iuris, ius inum cuique tribuendum elle, nulli mortalium ius suum de- trabendum, L. itistitia. M. de iust. Stur.
L. 1. 29. de his, qui sunt Di, vel σι. iar. Id quod si recte conlii tuitur in aliis caussis: tum vero rectissime in pignore Conventionali, quod quis cautione sua de vigilantia sibi paravit. Hos, in qu m, Duuli ereditori adimendum eii. Nam, ut est egregia sententia sicaevolae . ius vigilantibus feriptum est, id eli iii, qui in negotiis gerendis adversus latur pericula sibi
vigilarunt i & erunt. L. ρvruus is a. v. quae ρη David. credi. Ius scriptum vigil oti sis i eo, quia favet vigilantibus.
Re cavet. ne damno assiciam*r, neve quilhis auferat Rr in eo, in quo sdi vigil verint, tibique tempeliive prospexerint. c. 3. ret. m. de fest ration. c. good autem, I strendum. 29. ιη fraud cred Et certe
nihil pote it cogitari iniquius, qu m si, cum
creditores contraxerint cum aliquo debitore, qui nondum uxorem duxerat, qui
iidem diligenter tibi caver tot, ut eius bona sibi essent Ohligata: sit in potestate debitoris eos, cum velit, fraudare, uxorem
enim miseri creditores frustra sibi ea verint, neque erit vigilantiae Iocus. in haex pt iniquis te non est credendum, iustinianum sententiam tam iniquam constituere uuluisse, nisi evidemissimis verbis
probari possit, id illum sensisse.
Atque t huic etiam rei tertio loco ar- g meatum praebet persona eius: n m is legum conditor eli : Legum conditores aequitatis fautores esse oportet, Vt bene
scriptum est in L. hac Iege. Dp. de pact.
Ad t cibi est a quibus utuntur contrariae 9
sententiae defensores, breviter respondebo . illi urgent ver ha : Ait luti in ianus, mutieram habηre patiar a iura a versus omnes exed Hic quidem nihil exsipit: sed addit, Iicet sint auterioris travoras privilegio valloti . Quae vςrba non per tinent ad eos. qui hypoIbepam vigilanti su sibi acquisiverunt. ut sypra docuimus. Ait item ius lini nus se pleno tutis articu lo in hoc privilegio mulieris consummas
se, quod veteres i peperam . Non consum,mavit, inquiunt: nisi mulierem omnibus creditoribus anterioribR3 p aetulit line exceptione. Recte dicerent, si luili 0j qvssmpliciter serapsisset is consum mallς pi
no iure praerogati v in temporis in muliere . Nunc ptem dicit se consumin iis , quod veteres per q . At wς no coeperant mulierem p Rpouerst hypoth
cariis creditoribus; sed bi, qui praeroga' tiv M temporis ex privilegi0 legi haberent. Hoc igitur posterius il ις eoolum
ge. pnta in vars es Me eum in se o-nalibus, item in vors quis eat , hanc illi r tionem dicunt, pon minus esiicere, ut mulier praeferri debe t ηnterioribus croditoribus expressam hypothec m habentibu . quam qui hypothecam hepe fi -
576쪽
11 aue Ad Tit.XVIII. Lib. VIII. C. Qui potiores&c. II 26
non oportet. Nam rationes sunt introductae & sumptae ex stagilitate mulieris, ex obsequiis quae marito praellat, ex periculo partus, ex procreatione liberorum,
ex inopia mulieris, quae in bonis nihil solet habere praeter dotem ; ex ossicio
mariti . quo ille cogitur dotem omnimodo restituere uxori. Hae omnes in summa nihil aliud essiciunt , nisi mulierem dignam esse privilegio, quod Iustinianus
hie constituit. Nos fatemur non tantum
eo privilegio dignam esse, sed etiam di- nissimam . Adiicimus amplius, dotis caunam semper & ubique praecipuam esse de-here. L. I. O. DL mat. Sed haec omnia accipienda sunt cum hae exceptione, dum alteri iniuria non fiat . Nam hoc utraque manu retinendum est . in omni hus hen
fietis & privilegiis in iniuriam alterius beneficia alteri concedi non solere, neque
er. L. E. I. si quis a prin. v. ne quid
in De. pub. Addunt his argumenta duo. prius tale est: Mulierem conitat hae eonititutione praeferri anterioribus creditoribus, saltem qui pignus lege constitutum habent. Ergo& iis praeferri debet, qui pignus eonventione, aut vigilantia sua sibi acquisiverunt. Apparet ex superioribus male ista comparari. Nam legitimum pignus contraria imge adimi potest sine iniuria i quoniam eius est beneficium adimere . cuiux est dare , quod & in privatorum beneficiis receptum est. L. δε ρrre. At pignus vigilantia creditoris partum, ipsi creditori sine summa iniuria adimi non potest . ut supra probatum est. Alterum argumentum habet firmamentum illorum sententiae: est autem tale. Mulier praefertur ei creditori, qui pecuniam credidit ad rem emendam ea lege, ut illi ea res pignori Ohligata esset. s bis eo e . μυθι. de ae sal dot. At qui pecuniam credidit ad rem emendam, praefertur anteriori creditori. & cui ea res pacto pignori obligata est. L. interiadum. S seqq. v. eod. Ergo hule ipsi
quoque creditori expressam Gpothecam habenti multo magis mulier praeseret e . Sed & hoe male colligitur: quoniam non est eadem caulsae in Gobus illis eredito. ribus . Propter quam mulier postulat se his praeferri. Imo vero quam ob cauIIam
mulier praefertur ei, qui pecuniam credidit ad rem emendam, hanc iplam ob cauia
iam alii creditori priori praeferri non de-het. Nam ei qui pecuniam eredidit ad
rem emendam, praesertur, si ipsa tempore
prior siti is autem , qui credidit, . polle-aior . ut est expressum tu d. s. his conse . Ergo hac ipsa rauc nec assi. creditori naul Tom. IX. praeseretur, si mulier 8rit posteriori quoniam ea caussa cessat, propter quam alteri praeferebatur. Hic occurritur hac ratione: si vi neci vincentem te, multo magis te vincere debeo L. de aecessionib. ius u. r. reo. D. de divers. rem . praescr.
Sed hoe dictum tune locum habet, cum in extraneo & in te eadem cauilla est, curvos vineere debeam. Quod si ea ulla vincendi in uno alia est, & alia in altero: non si alium vineo, qui te vincit, ideo te vincere debeo. Sumpta est haec regula
ex comparatione maiorum: cui argumento
locus non est in disparibus caulus. Resper se paulo Obscurior exemplo plana fiet. Propone hoe modo . Tres sunt creditores, quibus eadem res obligata est diversis tempori hus, primus, secundus & te tius. Ego primus s vinco secundum, uti vinco ; multo magis vincere deheo ter
lium, qui vincitur a secundo: scilieet quia
qua ratione vinco seeundum . eadem ratione & maiore vinco tertium . Vinco enim secundum, quia sum prior tempore. Ergo multo magis vincam tertium: quia si secundo prior sum, multo magis prior sum tertio. At e converso argumentum non valebit hoc modo. Ego primus egi adversus tertium, qui hypothecam possidebat, & ab eo victus sum i quia me removit exceptione pacti conventi, vel iurisiurandi. Quanuis tertius me prisum vicerit. & ego primus vincam secundum, tamen si tertius eum secundo agat, secundum non vincet: quia videlicet vincendiseeundi dissimilis causta est. Nam tertius me vicit, non quia me prior esset tempore; sed quia actum erat inter nos, n hypothecam ab eo peterem. Haec ratio adversus secundum cessat, & si tertius secundum volet vineere, non poterit filia ratione, quam si sit prior . Atqui secundus prior est: ergo & in hae speeie secundus vincet tertium , qua nuis tertius
primum vicerit, & primus potior fit se. cundo: nempe ideo. ut iam dixi, quia vincendi secundi dispar caussa est , non
autem illa, ob quam primum vicit. Confirmatur haee sententia in hoc ipso exemplo in L. Claudius, v. eod. tat. Quare cum nihil relinquatur ad de sensionem conistrariae sententiae. & ea sententia, quam statui mug, aperte defendatur & verbis h ius legis. & sententia, & mani sella aequi tate , & praeterea communi sententia reiscepta sit: non est, quod dubitemus eam retinere, quantumvis quibusdam in praefecturis. quanuis summis, aliter iudicetur
inminisse enim debebimus legibus iudicandum esse, non exemplis, aut prae: udi
ciis. L. nemo, δερ. de sens S inter he.
577쪽
x12r Hugonis Donelli Comment. in Cod. II asAD TITULUM XIX.
DE HIS Q U I IN PRIORUM CREDITORUM LOCUM SUCCEDUNT.
AE L. Non omnimodo. I. I p. Severus & Antoninus ΛΑ. Marcellinae. Non omnimodo siccediant in locum hUothecarii creditoris hi quorum pe-eunia ad creditoν em transiit. Hoc enim tunc ob matur, cum ιs qui pecuniam postea dat, sub hoe pacto credat, ut idem pignus ei obsigetur, re in locum eius succedat.
uod cum in stersona tua factum non sis iudicatum es enim te pia gnora non accepto in frustra ρuias tibi auxilio Fus esse con tutionis no me ad eam rem pertinentis. PP. Idib. Iul. Pompeiano N Aesio Cossin L. Si potiores. 3.
IN. Alexander A. Valenti. D statiores ereiatores monia tua dimisi sunt, quibus obligata fuit passessio quam emi se te Heu, ita ut strerium perveniret ad eo em priores creditores: in ius eorum stice ini: N eontra eos qui inferiores illis fuerum, isa defensone re tueri potes. PP. Kalend. Februar. Iuliano II. N Crispino
I p. Dioclet. & Maximian. ΑΑ. Carpophoro. Si strior respublica rentraxis, fundusque ei est obligatus tibi secundo erueditori osserenti metiniam potestas est, ut succedas etiam νn sus resubb- . . V. Kalend. Iun. Maximo II. N Aquilino CUC SUMMARIUM.
EX iis, quae de iure primi & secundi
creditoris in hypotheea proxime diximus, duae duhitationes natae sunt , qua explicamur his duobus titulis, qui sequuntur. Primum dictum est. seeundum ere duorem nihil habere iuris in pignore adversus primum, nisi primo pecuniam onferate quod ii rite offerar, tune secundum editorem tibi confirmare pignus L. 1. Ivita duobus ta bas. δερ. prox. rit. hoc amplius & in ius primi ereditoris succedere. L. secandus ,δεμ de pie quod & confirmatur in L. ab. his. Hi ne quaesitum, si alius qui hyp theeam non haberi aut habet. sed poli rior secundo, pecuniam solvat primo eminditori , .ut is dimittatur: an & hie aut so vit. Recedat in locum primi ereditoris, de quo: oc titulo. Aniutuitur. Pl
578쪽
HEs AdΤit. XIX. Lib. VIII C. de his qui in prio.&c. II 3o
a Placet i autem eum, qui primo erediatori solvit, quantumvis prius nihil iuris habuerit in pignore, tamen succedere in pignus & locum primi ereditoris ducibus casibus. Unus est, si ereditori ipsi solverit ex pacto, ut in eius locum succederet, L. r. hic Alter est, si pignus emerit a dehit de ea lege, ut pretium ad credit rem perveniret, & pervenit, L. penuI. Bie. Perinde est enim, quasi qui pecuniam dedit, i pii creditori numerallet. Cum his modis succedat in locum primi creditoris isse, euius premia Primus dimis. us est: consequens est, quod exprimitur in L. 3. hoc tiι. eum, qui in pignus su eessit, ereditoribus omnibus aliis in eo pia gnore esse potiorem: quemadmodum primus ereditor ellet potior , si pignus retinuisset. Quod si is, cuius pecunia creditor primus dimissus et , de pignore seu de successione eius pignoris nihil eonvenit: placet eum in ius pignoris non sue cedere, L. r. hic. L. Aristo. U. quae res pig. obL f. Sumptum ex eo, quod de contrahendo pignore superioribus titulis posuimus, ut in L. quan υis. II. δερ. de pig. S L. licet, δερ. Prox. tu. Dempe pignus inter vivos nisi convenit ne non consitui, ubi pignus a magistratu
COD. SI ANTIQUIOR CREDITOR PIGNUS VENDIDERIΤ. Ad L. Si senia et . I.
p. Alexander Λ. Athenioni. Si venae et qua ante pignus aecmis: persecutio tibi Θnothecaria fimperesse non po-et. Cum autem debitor ipsi priori cressitori eadem pignora in solutum dederas, vel venHideris: nori magis tibi persecutio adempta est, quams aliis easdem res debitor mendidisser: Ied iis stersequens res obtiginas au eris, se quod e em possessori propter praecedentis contractus auetirnarem debitum es, obtuleris. PP. H. Maii, Agricola b Clementim CULAM L. Obligata. 2.
I p. Dioclet. & Maximian. Α Α. & CC. Eudemiae. Obligata pignoris iure creduore recte distrahente, post debitor emptori preciam Ofereus, vel cressitori quod debuit, evincere non poets. S. AEVI. Kalend. Ianuar. M. CossAb L. stiis minus. 3. Idem AA. & CC. Theophilo. β ιο minus eredisor qui antea pignus accepit Urahat: non offerendo se eundus prura debitum, interpellare non potes. Dat. n. Kal. April. OC. CULSUM MARIA.
, Uod traditur in L. L. δερ. qui ρον.
qui prius hypotheeam aeeepit. secunduesse potiorem: iaximus eum effectum h
579쪽
11 31 Hugonis Donelli Comment. in Cod. II 3 a
bere, ut primus iure suo hypothecam di- I. traditio. D. de ae rer. dom. L. aώ strahat, quantumvis obnuntiante secundo natio. D. de coni. empe. Porro debitore reditore. Id ipsum confirmatur in L. eam rem secundo creditori obligaverat uis. hie. Eo fit, ut re abalienata, etiam haec caullar inde t quoque consequens esse diximus, Pignoris secundi maneat. Quod si manet, ut si primus hypothecam distraxerit: eam iure lecundus creditor primo pecuniam ab emptore avocare non possit, neque le- offert pignoris sui confirmandi gratia, L. I. cundus creditor, neque debitor, quantum- δερ. qui Por. iu pig. L. BD. p. prox. tit. vis pretium emptori offerant. L. 1. D. Sed nonne iniquum est, plus iuris in ut pol. in pig. Et hoc idem apertius con- hac re tribui secundo creditori. quam pri-hrmatur in L. x. ειe . Utrumque ideor mo, qui sibi ea vit pignus in solutum aequia ea vis esset venditi pignoris, si pri- cipiendo Esset iniquissimum , si modomus creditor in pignore solus ellet, & id plus iuris seeundo tribueretur. Nune auia diliraxisset. L. non est novam. N. de aeq. tem ita dicimus. secundum creditorem rer. dom. Ins. quιι. ane. ID. - non tu eosse pignus avocare a primo, si pecuni moriηe. Ex hoc polleriore nata eli haec du- illi omerat . in quo semper praecedit caulla hitatio, an idem dicendum sit, si primus primi creditoris. Nam & pignore primi x t creditor pignus non vendiderit alii, sed creditoris manente, tamen secundus creis ipse sibi a debitrire emerit, aut in soli- ditor illi pecuniam offerendo pignus sibi dum acceperit. De quo constituitur in confirmaret, ut supra diximus. Sed ruria L. r. hie, ad hanc sementiam: ut in pro- sum alia parte hic occurritur. Quidni enim posito salva sit actio hypothecaria secundo dicamus secundum creditorem a primo ereditori, qua pignus avocare postit a pri- avocare posse, quan vis illi pecuniam non mo: dummodo illi debitum offerat . id offerat' Non enim debet ei offerre, quod 3 prim fronte videri t potest inique eonis ei iam non debetur. Atqui nihil ei debe-ilitutum. Nam si primus creditor domi- tur . si ei solutum sit. Solutum est autem. nium pignoris in alium transferre potuit, cum aliud pro alio illi solutum est volenti. cur sibi acquirere non potuit Et in promis L. si quis aliam. v. de sint. Sed proptu ratio eit, cur non pollit. Ipse dum soluto non habetur, quod solutum potet vendit, ideo transferre potuit, quia ius evinet d. L. β urs aliam. Apparet au- transferendi habuit, d. L. non est novum, tem in proposito, pignus primo credi-29. de ac . rer. dom. idem emendo, acia tori venditum ei evinci poste a secundoquirendove. rem aceipit a debitore, qui creditore. Nihil igitur in toto hoc iure rei alienandae ius non habuit, nisi hacts L. I. non recte constitutum. nus, ut alienaret rem cum sua caussa,
580쪽
COD. SI COMMUNIS RES PIGNORI DATA SIT.
M L. Ararer . I. IN. Antoninus A. Venusto. A mer ωμεν sem vobis invisis ρortionem vobis eometentem obsieare non m uis, ua suam dando, olluasionem ereditori quaesisis. Mis inieli, tu contractum euu nullum praeiudcium dominio vestra facere poti se . Acc
1. H - ram commarum ω- ἀ- ε, cst μ- gwri instare μει, Hle loeus appendix est eius definitio- gnori oblistare non potest, suam potest. ois, qvε constituitur, neminem rem ut hic traditur. alienam pignori obligare posse. f. eam Reee t Reeursus excipit fiscum, cuius iras, L. φua ream . sv. si ane. res inter caeter hoe ius eli; ut cuius rei par- equar. dat. m. Quod de re tota dieitur. tem is alienare poteli iure suo. idem eam id & ad partem rei pertinet, L. ais de rem totam alienaxe pollit, quo faciliu2 rota. D. de rei vivae Proinde in re eomis res emptorem inveniat pro militatu Pu-muni unus ex dominis partem laeti pi, Nica. L. x. Iv. de comm. rei aiae .
COD. PB PRAETORIO PIGNORE , ET UT IN ACTIONIBUS DEBITORUM MIssio PRAETORII PIGNORIS PROCEDAT
IN. Iustinianus A. Mennae Praefecto traetorio. Si praetorium pignus quiο-que iudiser dandum alim. perspexerim: non silum super mobildus rebus, θ' immobilibus, se mmentibus sed etia- sum actum bus quae Abisori mpetum, praecipimus hκ eis licere decernere, Dat. MI. Apν . flammast. Decio V, coss.