장음표시 사용
541쪽
ioue s Hugonis Donelli Comment . in Cod. Ioue 6
sores, & pignora ipso iure liberaremur. et quanuis invito creditore. Id i remedium est non oblatio pecuniae sola, sed oblatio cum obsignatione pecuniae & depolitione
coniuncta: id est, ut recusante ereditore debitor coram teli ibus numeratam pecuniam saeculo includat; sacculum clausum obsignet i obsignatum deponat in eum locum, de quo iudex idoneus eo nitituerit. Haee indicantur plenius in L. acceptam, δερ. de Uur. idem hoc loco dicitur brevius. Similes loci notantur ab Accursio . Haec autem liberatio pignoris ex eo est,
quod hae e oh signatio & depositio solutionis vim habet L. obsignatione, inf. de DL, Ergo i sola oblatio neque principalem Obligationem tollit, neque pignus liberat . Interdum tamen prodest debitori: si is pu-
ta pignus possideat, & pecuniam creditori osterat in iudicio. Sic enim conle quitur, ne cogatur pignus reddere, non quia pignus liberatum sit, sed quia obstet creditori agenti doli exceptio. L. potior, I. ult. v. qui pol. in pis. Prodest etiam debitori ultro pignoraritia actione agenti, qui item pecuniam in iudicio creditori offerat. Prodest autem eo, ut recte agat, & creditor damnari debeat. L. si rem, g. uis. D. de pig. a T. Quippe pignoratilia actio has conditiones habet, si pecunia soluta sit ereditori, aut ei satisfactum. Quae conditio ex regula iuris toties pro imple. ta habenda est, quoties per creditorem, cuius interest eam conditionem non impleri, stat, quo minus impleatur, L. in iure, D. de regul. iur.
Idem ΑΑ. & CC. Vieto. Res obligatas exterus debito soluto liberando datum stetere, non earum dominium adipisci pote . Datum II. Kal. Novemb. Resiariae. CC. Coss
. Soletendo pro delisore extrumas quiviis ut debi- Ioram etiam initiam, ita V pignus Merat. a. Solaemem pro d/bitis. ω pignus Itharantem non ideo quidquam iuris in rem liberatam eonis sequι .3. De pecunia alterius nomine soluta esse adversuι
r Uivis i pro debitore solvendo creditori, debitorem & ignorantem, & invitum liberat. L. solvendo, D. deneg. gest. L. Disere, L. Diatiose, D. de solui. Unde evenit, ut eadem opera& accessiones liberentur, id est, fidei unsores & pignora. L. in omnibus f perie-Bas , M. de solutio ου. atque haec in debi- ω tore vis est huius solutionis. Nam i quod ad extraneum attinet, qui solvit, non propterea in rem, quam nexu pignoris liberavit , quidquam iuris nanciscitur. Non dominium, de quo hic scriptum est: non pignus, de quo scriptum est in L. r. in prin. D. quib. mod. p . vet Θρ. BL Utrumque ideo, quia ad dominium aequirendum, & pignus constituendum pariter domini voluntate & conventione est opus. L. in omnibus rebas v. de obL S a I. L. quan vis, δερ. hoc tit.
3 Tantum t is, qui solvit, hae solutione id assequitur, ut quod solvit, possit repetere a debitore, quem liberavit: non ta- .men quia negotium utiliter ab eo gestum.
Ut autem repetat, consequitur aut maudati actione, si mandato debitoris solvit,
aut sine mandato actione negotiorum gellorum . quia utiliter in rem eius impendit. dum eum liberat. L. 1. D. de ueg.
ges. L 3. S L. filius. Dp. eo. tit. deneg. gest. Sed i haec ita accipienda sunt, s extraneus ita solum solvit, ut debit rem liheraret, quod verba ipsa reseripti satis significant, quae ad solutionem & liberationem debiti solum conferuntur. Quod si ita peeuniam creditori dedit, ut pignus emeret, dominium in eum transfertur non minus, quam si a domino emittet. L. nones uouum, D. de aeq rer. dom. Sed etsi citra emptionem ita pecuniam solverit creditori, ut idem pignus libi obligaretur, rata erit conventio, & in ius creditoris succedet. L. I. ins de his, qui in prio. 'ed. De. Dec. Neque vero aliter ullum ius
542쪽
1ouer Ad Tit. XIV. Lib. VIII C. de Pignoribus&c. Ioue s
ius dominii, aut pignoris in re liberata sibi exterus aequirit. Sane & sine emptione iitemque superiore conventione de pignore conlii tuendo, extraneus qui debitoris nomine solvit, & pignus luit, consequitur eiusdem rei retentionem in eam summam, quam lolvit, ae L. I. in ρr, qatb. mo. pig. vel Θρ. δει. non tgmen pignoris iure, sed per exceptionem doli mali, quae iis omnibus polles oribus rei alienae conceditur, qui in eam rem sumptus se cerunt, dum ab his res repetitur non solutis sumptibus. L. fumptus, L. in fundo, D. de rei vinae L. IIane, D. de perit. ber.
Iidem Α A. de CC. Antiochiano. Secundus credisor osserendo priori debitum, confirmat sibi pignus a a bitore fortem, eiusque tantum usuras, quae fuissent ρraestandae, non etiam usurarum usuras accipere potes. PP. m. v. Decemb. Nicomed. CV C .sUMMARlUM.
i.m Ibi des iam, sed V in eam summam CUM duobus ereditoribus diversiis temporibus eaedem res obligatae sunt, sic prior creditor in pignore potior est, ut secundus adversus priorem nihil luris ha-Y beat. Sed si potierior 1 prior i creditori
solvat, vel osterat, quod ei debetur: illo remoto posterior in pignore aut solus. aut Certe primus esse incipit, atque ita sibi pignus confirmat. Sed quod praecipue animadvertendum est, confirmat sibi pignus non tantum in debitum suum, sed etiam in omnem caussam, qua debitorem a pri re creditore liberavit, ut est in iu
summa in locum prioris ereditoris succedit, ut traditur in L. s. iu stris. D. de distr. pig. Proinde eonfirmat sibi pignus non tantum in sortem, quam priori ereditori solvit, sed etiam in eius sortis usuras, quae praeliandae suissent, ut hie seriptum est. Quibus verbis intelligo posteriorem sibi confirmare pignus, non lantum in eas usuras quas priori solvit: deuibus ex locis a me supra indieatis non ubitaturi sed etiam in eas usuras, quas non solvit, sed quae creditori priori solvendae elIent, si eius obligatio non esset sublata. Ut quemadmodum illi praestandae essent, se & polleriori creditori praestandae sint eu mora: quoniam is . ut diximus. in locum prioris succedit. dicta L. de distr. pig. Hinc quaesitum, an posterior creditor, quemadmodum sortis prioris solutae usuras consequi poteli, ita etiam pos-Tam. I .
quam silvis, item S in usuras, quae priori solvendae e fem: non etiam in usuras Uu- raram ab ipso solutaris. fit exigere usuras earum usurarum, quas
priori solvit. Finge posteriorem credito. Irem priori solvisse sortem mille aureorum.& ei ut sortis usurarum nomine cemum , quae illi ereditori deberi coeperant. Quaero, an quemadmodum sortis mille aureorum usuras exigere pote it polierior creditor . ita pollit etiam exig re usuras e rum centum . quae nomine usurarum priori solverat. Quod quidem prima ratione quis dixerit. Nam in actione negotiorum gestorum id totum sors est . quod quis alieno nomine impendit. L. h. v. deneg. ges. Quod ii usurae supra lolutae in
ea actione pars sunt sortis: consequens est e etiam eius partis usuras ex mora accedere. Nam actio negotiorum gestorum bonae fidei est, I. actiones a atem. Iustitaride a I. In bonae fidei autem iudiciis usurae ex mora veniunt. L. mora, s. tu bonis fisi, D. de Uur. Et hoc loco reis spondetur, pol teriorem creditorem usuras tantum sortis a se solutae usta cum sorte eonsequi polse. usuras autem usurarum a se solutarum consequi non posse . Superiori autem obiecticini occurritur in L. ereditor, I. sciendum, D. qui ροι. iupig. bab. ad nunc modum. Recte enim diceretur usuras priori creditori solutas pro sorte hahendas esse, si negotiorum gestorum actione peterentur. Nunc autem de his negotiorum gestorum actio loeum non habet. Nam pollerior ereditor dum
priori solvit & sortem & usuras illi debi-
543쪽
x oues Hugonis Donelli Comment . in Cod.
Ias, negotium debitoris non gerit, sed suum. Non enim solvit debitoris liberandi caussa, sed pignoris, & iuris sui confirmandi gratia. Ita relinquitur, quod solutum est, id partim sortem esse, partim
sortis usuras. Certi autem iuris est usuras usurarum exigi non posse . c. piacuit. D. de Uar. L. ut uallo, fust. de Uaris.
Ad L. Maior . 23. Idem ΛΛ. & CC. Macedoniano. Maior annis vigintiquinque rignoris comentionem remissam, cum hoc selum pactum, vel iuri imo secundum 'sius voluntatem rueatur, persequi
4. Etiam tune, eam res tradita est eressitori.
s. Obidua sa/3M remissione, ides, pacto interis
R Smiliti pignoris conventionem creditor . qui paciscitur, ut a pignoris conventione , id est , a pignore dilaed x tur, nec res amplius sit pignori . t Hoequi pactus est, pignus amplius persequi non poteli, ut hic traditur: hoc est, pignus conventione & remissione credito. ris solvitur. L. x. ins de remissi. ρig. ideo fieri dicitur hoc rescripto, quia pactum, quod inest in hac remissione , t aismetii solum sit, & ut iuris auctores alibilaquuntur, nudum: tamen eiusmodi est, quod iurisdictio tueatur secundum volun talem creditoris . Iurisdictio, id est, praetor, & quivis magistratus ex edicto praeis toris de pactis. L. iuri eutium. I. auax prae or, N. depaLI. Iurisdictio t est malistratuum auctoritas, & potestas in iureicundo. L. nos pos ut, is L. δερ. D. dis legib. Quaeritur, an remissione crediis toris pactum tollatur ipso iure, an per exceptionem tantum Quorum alterum ex verbis huius reseripti certo eolligi non potest. Nam is dicitur, non posse rem persequi, non tantum qui ipso iure non pote ii, sed etiam qui per exceptionem reis
movetur. L. nihil interest. v. de reg. iur. Et tamen res digna est cognitu proin
pter locos de hac quaestione in speetem a disssentientes. Nos t sumemus, ut consensu ereditoris pignus contrahitur, ita conistrario consensu ipso iure & remitti & dissolvi. Remistici & conventio ereditoris duis plex est, directa, & obliqua. Directa, qua aperte & recta paciscitur. ut ab hypoth ea discedatur, sive ne de hypotheca amin
toto de mea is non petenda, eis sortis II.
eraria eo tingat tantum Per excepti nem ,
pesus rameu ipso iure tolli. o. s. de pignore. L. si tibi, D. de pact. --
7. L. a. C. de remis. pig. explicata. plius agat. Haee conventio citra controia
versiam dicitur pignus solvere, in L. DI- vitar, 'D. quib. mod. pig. vel Θρ. DI. Solvi dieitur. quod omnino solvitur, id et Lipso iure. I. item per aeceptitationem, Ins. qui b. mod. toL obi. Et vero id conissentaneum est regulae iuris, quae dictat, quibus quidque Hodis contractum, aut constitutum est, iisdem modis in contra. rium actis dissolvi. L. nihil tam natara-D, L. fere, D. de reg. iur. Constat autem pignus sola conventione contrahi , sive creditori tradatur, sive non tradatur. L. t. iu stri v. v. de pig. act. L. 4 D. de pign. Proinde & contraria conventione tolletur, quae definitio expressa est inae L. 1. in . de remis irae.
Nee t multum ad rem faciet, si pignus .
propter eonventionem traditum sit credi. tori. Nam haec traditio non facit, ut magis pignus contrahatur, quam ante tradi lionem . Denique pignus quaavis traditum, sola tamen conventione constitutum est. non etiam traditione: proinde & sola conventione, quan vis traditum, tolletur. Nec
obstat. quod in L. ab emptione, 'D. depact. dicitur ab emptione & caeteris contractibus, qui consensu perficiuntur, eo trario consensu discedi polle rebus adhue integris, id est, nulla re ab uno alteri
data, aut tradita. Nam ex eodem loco discimus, a superioribus contractibus et
iam rebus non integris dilaedi posse.
dummodo non paciscamur, ut nobis quid praestetur ab adversario, & nova obliga tio adversus eum non constituatur, quod potire-
544쪽
1o 61 Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus &c. Io 6 a
postremis eius legis verbis demonstratur. At in pignore, quanuis id traditum sit ereditori, si paciscatur creditor, ut a pignore discedatur: non id agitur, ut ipse quidquam praestet, sed tantum ne pignus petat . Quam ob rem etiam tune sine exceptione ea Conventio valebit. obliquas t pignoris remissio eit, cum creditor non de pignore paciscitur aperte, sed de de-hito non petendo. Nam qui ita de debito paciscitur principaliter, etiam Per consequentiam de pignore non petendo pa-
eis ei intelligitur. L. Disitur, I . si paci-
satur. v. quib. mod. pig. veι Θρ. DL propterea quod pignus accessio est prin. et palis debiti, ac principali caulla sublata.
seeessioni locus esse non poteli. L. cum principatis, 'D de reg. iur. L. in omniis
bas speciebas. v. de hosit. In hac specie. quia principalis obligatio non tollitur, nisi
per exceptionem pacti conventi: L. s. D. de pact. I. praeterea Inst. de excep.
idcirco dubitari potest, an pignus quoque non nisi per exceptionem remittatur.
Dicemus etiam in hac specie pignus ipso iure tolli. Nam aperte dieitur hoc modo solvi in L L. DIvitur, quo verbo diximus iuris solutionem & liberationem intelligi. Eiusque rei argumenta haec sunt. Nam & aliis modis eum debitor de debito liberatus est solum pet excepticinem, tamen pignus liberari dicitur. Ut, si deferente adversario iuraverit se non debere, aut si absolutus sit sententia iudicis. L. si deferente, D. quib. mod. pig. vel Θρ. st. Ex quibus tamen caullis lan- , tum debitor per exceptionem liheratur, non ipso iure. I. aque X I. δε . Inst. de exeγ. Proinde idem dicendum eli.& si debitor pacto tantum convento dedebito si liheratus. Praeterea si debitor remiserit principalem obligationem debitori: pignus ipso iure liberatum eit, etsis remissio iure eflectum non habuerit, L. I. I. I. Ta quib. mod. pig. ves Θμ δε Multo ergo magis, si remissio valuerit saltem per Exceptionem. Postremo cum creditor paciscitur, ne debitum petat, etiam de hypotheca non petenda paciscitur, ut supra dixi. Quamobrem & hoc consensu hypotheca ipso iure tolletur: quoniam iameitectum est, ut consensu pignus contra hitur, ita etiam consensu dissolvi. Scio prima fronte non improbabiliter diei, si obligatio principalis pacto per exceptionem tantum tollitur, par esse, ut etiam
pignoris obligatio non nisi per exceptionem eodem pacto tollatur: quoniam pignus eli accesso principalis obligitionis.
Sed dissimilia haee sunt. Nam pactum ut
. ' Tom. IX. ad constituendam principalem obligationem. & obligationem pignoris diversam vim habet : se & diversam habet ad utramque obligationem dii olvendam. Principalis obligatio pacto convento ipso iure non tollitur, quia pacto conveato ab initio
non contrahitur. At pignus contrahitur
pacto a eo fit, ut & contrario pacto dini olvatur. Neque nos movere debet, quod vulgo hic obiicitur, ae cellorium sequi naturam principalis cauilae, cui accedit, argumento L. eos, sustr. de usur. Hoc enim recte dicitur negative. Nam si principalis obligatio non consistit, non consistet etiam pignoris, aut usurarum a Cessio. Sed non idem valet a stirmative . Non enim si principalis obligatio ipso iure consillit poli pactum conventum interpositum de non petendo: idcirco dixeris ipso iure conlittere pignus; quoniam . ut dixi, adtollendam prinei palem obligationem &obligationem pignoris pactum conventum diversam vim habet.
Verum t opponitur huic sententiae, L. εs tibi. g. de puxore, v. de parit. ubi
scriptum est, actionem de pignore tolli per exceptionem, si paciscar, ne Petam. Hic nobis duplex responsio est. Nam primum duplex illi e potest exceptio intelligi: aut ea quae opponatur Pigooris per fecutioni: aut ea quae opponatur principali actioni, de qua non persequenda Pactum factum eli. Meundum hoc recte dicetur tolli quidem actionem de pignore
per exceptionem, cum creditor pactus est, ne debitum petereti sed per excediptionem, non eam, quae pignoris Persecutioni opponatur, nam haec persecutio ipso iure pacto sublata eli: verum per IeXceptionem . quae ex pacto.nata est ad versus principalem obligationem. Hacienim actione quan vis per exceptionem rein
mota pignus etiam ipso iure tollitur. Et hoc ell, quod Marcianus figmficat in LisIvitur, in D. I. reis. quio. Mod. Pig. vel Θρ. δει eum ait. si creditor Paciussit, ne pecuatam petat, recellium ei te ab hypotheca, cum pactum exceptionem per petuam pariat. Exceptionem perpetuam
sine dubio intelligit ά quae naia est de pe.
cunia non petenda. eum de hoc pacto ageretur iuxta I. praeterea, inst. de excep. Licet & hoe modo respondere . Cum creditor paciscitur, ne debitum petat, actio de debito tollitur per exceptionem. Esto:
sed nihilominus tollitur & ipso iure. Neque haec contraria sunt ipso Paulo auctore, cuius eli illa L. s tibi. Nam multorum sententia est in hac specie, cum principalis obligatio per exceptionem sublata X xxx est, Dy
545쪽
1 3 Hugonis Donelli Comment. in Cod. IO 6
est, piguus iare ipso liberari. d. L. soLvitur, S L. β aere e , v. quιb. Moc pig. vel Θρ. I. Sed tamen etiam de eo dubitari potest, ut innuere videcur disputatio Marciani in L L. solvitar. Et ideo
tutius est exceptionem initio opponere adversus creditorem pignus contra pactum Persequentem. Ergo tollitur pignus per σου Pt Ostem, quia opponere excepti nem, est tutius; tametsi exceptione non
opposita recie defendi possit. nullam suisse ipso in re hypothecariam actionem. Nec absinnilis Pauli sententia & ratio est in L. eur servum, s. r. v. de o I. S aEI. Rur. - sum t opponitur L. x. infr. de remiίρig. Debitor sciente & consentiente ere ditore pignus vendidit. Si creditor pignus
Ad L. Persecutione Vide L. di actis, furi
postea ab emptore .indieet: illie seriptum est, eum exceptione removeri. Sed hoc sie interpretandum est: exceptione eum remoueri. si emptor, idemque posIestor exceptionem opponat. Quod si non opponat, non est neces Iaria. Nam & sine exceptione ipso iure tutus est . idque deis monil ratur evidenter sequenti ratione, quae illic subiicitur. Nam . inquit rescriptum, ut consensu contrahitur pignus, sic con sensu dis Iolvitur. Dissolvi dicuntur ea, quae omnino tolluntur, non autem iure ipsis maneat, ut supra dixi. Hae e a me eo disputata sunt fusus, ut in re ancipili, liacet exigua. retineretur constantia & veritas regularum iuris de rebus eodem in do dissolvendis. quo colligatae lum.
Servo, qui fuerat pignori obligatus, defuncto, debiti permanes inregra petitio. Dat. n. Kalend. Ianuarii .. Nicomediae, CC. ObssUM MARIUM.
r C l pignore t casu amisso tollitur atticio creditoris de pecunia debita, neeesse eit eo fieri. vel quia pignus detur solutionis caussa. ut sie ea satisfactione debitor liberetur: vel quia damnum amissae rei ereditor praeliare debeat, ut se debitor liberetur ea compensati ne . At neutrum illorum est. Nam pignus datur, utereditori pro debito cautum sit. I. uti. Iustit. aib mod. re eos. obtig. item piis gnus accedit principali obligationi. non eam perimit. L. . S. II ex co Neurione. tari inerram debiti actionem, S eur. m. de re iudie. Unde apparet, non dari solutionis, aut satisfactionis caussa. Alio. qui ipsum debitum statim tolleretur solutione. Sed nee casus fortuitos creditor praestat in pignore. L. quae fortuitis. SL. piguus. Iustr. de pign. adit. Ex quibus emcitur, pignore casu amisso nihilominus ereditori lalvam esse principalem actionem de pecunia credita, ut hic traditur, &d. h. quae fortuitis, d. L. pignus, fur. e pig. acy.
546쪽
1o sue Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus 5 c. Io 66
AE L. f. pen. fidem ΑΑ. & CC. Mauricio. S. tibi Miax um pignoris situlo debitor tuus obligavis eum, a qus mantistium abreptum proponis, vis rectorem provinciae conveni. S. IV. Kalend. Iantiar. Sirmiι, CC. Coss
. Pων- sineris, Hus Perse uendi rarussa ere. Ρlmore surrepto credi or larem eonvenire potest: Quibus actionibus 8 Nempe aut hynothecaria actione de pignore, aut actione furti. Actione hypothecaria tenetur fur citra controversiam, si pignus possidet. L. pignoris. svr. hoe ιιt. Sed de
si non possideat, tenetur non eo minus:
dolo enim desiit possidere. Et de hae a.
ctione melius est hune locum huel igi, ut it Olci & argumento conveniat . Sed & creditor adversus furem furti actionem habet. Quo iure, & quo effectu, cognoscendum est ex suis locis . L. crevitoris, L. creditori, D. de fart. I. fureorum. IV. de Mut. aa ex delia.
AE L. iat. Super. p. Iustinian. Λ. Mennae Praefecto praetorio. Super 'pothecis, quas argenti di actores, Dei metaxarii MI alii quarumcunque 'ecierum negotiatores pecunias sibi credentibus dare solent, hoe Decia liter super amputanda omni machιnatione sancimus, in s ps huiusmodi contrasum liberis suis, vel alis modo cognatis, quamcunque militiam ridem negotiatores acquisierint seam tamen, quae venia, vel ad heredes Iubereta definitione transmuta ραυῖὶ liceat, creditoribus eorum etiam non pr
bantibus ex pecuniis eorundem negotiatorum liberos eorum, vel cognatos mμtitasse , s dum tamen contrarium non probetur alios ex suo patrimonas de
disse pecunias) creditum ab his, qui militarim, exigere, veI tantum eos es gitare , quanti venia eadem militia possit. ADod ira obtinere Iancimus, re si extraneis quibusdam isdem negotiatoνes de suis pecuniis huiusnodi mulitiam acquiris e probentur Σ ut quod generaliter in ipsis debitoribus militam tibus talem mititiam, quae vendi, vel ad heredes transmitti potes permis mes, in licem creditoribus re adhuc Divem iam debitorum iure hPothecae vim Acare militias, nisi sibi satisfiat, re post mortem eorum exigere quoae pro iisdem militiis pro renore communis militantium placiti, vel divinae sanctionis sale praestantis beneficium, dari solet: hoc in negotimarum per is, δε- cra ipsi militantes miname desuo obnoxii sint, integrum ereditoribus em fovetur. Quod scilicet in futuris miliιiis, non etiam in his, qsas liberi,
vel cognati eorundem negotiatorum, vel extranei pecuniis eorum meruerunt.
547쪽
Hugonis Donelli Comment. in Cod. IO SA
s. cvir his dub sartiis de militiis. a. Mititiam csHιneri, esiam quam debitor pecuniasa alaiserti atii. asa Iavium Ibi, quomodo a citrere possis alii serandam rutilas iuris. . Mistiam alii ει tam a debitora omnere quae stam esse ea pecunia deb foris, ut continea rar obtigarione generati pignaris , ta quare. 8. Misistia a debitora postea alteri quaesta quom δε ροβι ridati ia ob uariavim pignoris adesitore coasisu aram, cam mitigia non fit, aui Deriι in bonis desitoris. s. De m sitia hae loco dictam, etiam ad res amaraatias a vibitore ex petania eius aeteri ρώου-IIas pertinere, xl bonis a debitora Ostigatiseriam hares ea ostigatione ramineamur. ro. Militia a debitore esuri quassa, Dibas eon-
Constitutio 1 haec est de militiae hy
potheea. Militia in usu iuris dicitur functio omnis ordinaria, qua quis operam suam nauat vel Principi, vel Reipublieae. vel magistratibus in rebus ad publieam ad mimii rationem pertinentibus obeundis, ualis est . exempli gratia, Notariorum: ecretariorum. Apparitorum, eorum, qui sunt a memoria, a libellis, & quales indieantur in L. II. inst. de prox. f. c. ser n. Iis in. Ac pro ea praestantur Llaria eκ publico, aut annonis publieis r ut te militia non sint ea commoda, quae per-eipiuntur ex publico. sed ipsa lanctio,
propter quam illa commoda capiuntur, ut patet ex L. Lucias. D. de Iegat. 2. L. eredator, I. inter . m. de aes . empl. item .L. omu/modo, I. aD. iv. de in m. tes.
Sie dicta militia, quod qui Reipublieae
operam navant, hi Reipublicae militare dicuntur: L. advocati, δερ. de advoe. H-x ver. itid. Ex t militiis quaedam sunt, quae vendi possunt, vel etiam ad heredes transire; quaedam. quae non possunt, sed ii a personae cohaerent, ut eam egredi non possint. Quod& hare eonili tutio indicat, L. 3. s. si quid minori, M. de minor. Quae vendi non possunt. hae sine dubio pignori obligari non possunt: eum ita iuris regula sit, eas res pignorationem recipere, quae & venditionem recipiunt. L. 9.in s . D. eod. Quod & hie satis significatur. De earum hypotheea, quae vendi possunt. haec constitutio est.
Constitutionis tria sunt eapita. Primum caput est de hypotheca militiae constituenda. Seeundum de necessitate probationis, cui haec ineum hat, si forte controversia erit, utrum militia empta iit ex pecunia debitoris . an non. Tertium de emesu huius militiae. Primo capite de hypotheca militiae statuitur ad hane sententiam. Obligatione t generali pignoris, qua debitor somnia sua brina obligavit creditori, contineri etiam militiam . quae quidem vendi postit . quam debitor postea aequisivit rnon tantum si acquisierit sibi, sed etiam si aequis erit alii: dummodo si alii acquisvit, eam acquisierit ex pecunia tua. Haec pars ut certius e finoseatur. in ea haec expendenda sunt. Primum de ovi hus de-hitoribus agat eonstitutio. Deinde de quihus rebus. Tertio loeo quid de earum hypotheca constituat . Postremo quihuseonditioni hus. Quod i ad debitores attinet, loquitur e nititutio in principio de negotiatoribus. Unde videri potest ad negotiatores lantum perimere, qui militiam pol ea aequiserint. Sed constitutio generaliter ad omnes debitores pertinet, sive negratia lores sint, sue non sint . ut deelaratur illis verhis eonstitutionis, quae subiiciuntur, ut quod generariter in ipse s debitoribtis mi Iitantilas, Xe. Itaque quod de negotia toribus initio dieitur, vel exempli caulla dictum est, vel ut removeretur dubitatio, quae Diriiii
548쪽
ios V Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus Jcc. Io o
quae maior erat in negotiatoribus: quasi his pro conditione vitae liceat impune pecuniam acceptam , in quos velint talus, impendere, & de ea negotiari: intelligiturque, si hi non pollunt pecunia aecepta militiam aequirere, quin ea in obligationem generalem pignoris veniat; multo magis idem de aliis debitoribus probandum esse. Inter negotiatores specialiter lustinianus nominat argenti distractores, & me- taxarios. Argenti diis ractores nominat non hie tantum, sed & in L. et . in D. δερ. de cov. fee. illic autem argenti dii tractores interpretari videtur Theophilus argentarios in I. in personam, Inst. de a Z. Et sunt hi luiliniano argentarii. Metaxarii sunt negotiatores me laxae, id est fili, aut panni seriei. Hare recte, ut caetera, &pluribus Brissonius in Lexico. Cavit autem constitutio de militia, quod ς secundo loco cognoscendum fuit. Cur ide militia potius dieit, hane pignori obligari, quam res eae eras a debitore acquisitas: cum constet obligatione generali oonorum omnes res debitoris magis continerit L. ult. ins qui pol. in pig. quia vetus fuit dubitatio de militiis, an haec quoque pignori subiici possint, ut res CN-terae, ut idem tu linianus docet in I. optimum. Nov. de exbis. reis. id hae lege decisum est. 6 Cavit i constitutio de militia, quam debitor alii acquisierit. Quid ii acquisierit si his multo magis haec pignori erit, cum citra controversiam sit in noni ς debitoris. Idque lignificat satis aperte tulitnianus hac constitutione illic, ut quod generaliter is ipsis, se. Sed hoc tanquam exploratum praetermitit. Deieci cavit, quod dubita tionem habere videbatur, nempe de militia, quam debitor alii xc quilivit, non sibi, ut se non videatur in bonis eius suinis. At quomodo potest debitor militiam alii acquirere, cum per liberam personam alii nihil aequiri possiti L. r. iv. Peruas per . nob. aeq. id fit hoc modo, si ebitor, qui bona sua obligavit, militiam emat sibii deinde iubeat venditorem militiam cedere ei, cui acquistam vult, iuxta L. i. I si iusserim, D. de ac 7. Fuf. L. 3. iu stu. S L. sq. D. de dou. int. Vir. S ux. Id etiam fit hoe modo: si debitor militiam emat sibi, deinde eam accipiat nomine extranei, cui aequisitam vult. Nam possessionem alterius nomine acceptam illi acquirit, & per misellionem dominium. L. si procurator rem. t. traditio, in M. D. de ac . rer. do. S d. L. r. δερ. per
quat pers. Haec eo dicimus, quia si debitor militiam sibi emit, & ei suo nomine traditur, ipse sibi aequirit, non debitor
illi, quantumvis ipse eam emat ex pecunia debitoris. Quod enim mihi emo, &mihi meo nomine traditur. meum fit, etiamsi emam ex pecunia aliena.' L. t. SL. pen. IV. si quis ali. via sibi . Restat igitur, ut dicamus debitorem militiam alii acquirere iis modis, quos indicavimus. Sed i exigitur eo nititutione, ut debitor I aequisierit militiam ex pecunia sua. Hoc eo fit: quia si ex pecunia alterius militia empta eli, & extraneo tradita, revera militia non potest diei debitoris esse, eoque nec in obligationem pignotis deduci a debitore potest. At si empta est ex pecunia
debitoris, quan vis tradita si eius voluntate extraneo; tamen etiam hoe casu non male dicatur m bonis debitoris suille . id enim recte definitur noli rum, cuius commodum, aut incommodum ad nos pertinet. L. I. I ια propria. D quaad. a - pH. A. Cum autem debitor militiam emit pecunia sua, etsi militia alii tradatur; ta. men ineommodum debitoris est ob peeuniam ab eo impensam. Eli enim eius commodum in eo. quod ea praestatione obligat tibi extraneum. aut bene fieti debitorem aequirit. Quorum nihil dici poteli, ubi debitor emit militiam alii ex pecunia aliena. De t hac militia sic eo nitituitur. 8hanc quoque obligatione generali, quae a debitore contracta sit, in obligationem pignoris deduci. Hoc vero inique, vel potius absurde conliu ui videtur. Nam haec militia. de qua loquimur, non eli debitoris,. cum proponamus eam non debitori u aestam . sed alii. Quod si ita est: secunum regulas iuris non pote ii hoc genua militiae a debitore obligari, neque generaliter . neque specialiter. Non generaliter: quia obligatione pignoris debitor obligat bona sua. Haec autem militia non
est in bonis debitoris. Sed nec si debitor nominatim & specialiter obliget pignori eam militiam, quam pollea alii acquiret, quicquam proficiet: quia ut pignus
contrahatur, oportet rem tun C, cum conin
veniebat, sutile in bonis debitoris, L. Squae nou um, I. quod dicitur, D. eod. L. cum res. i . si alte. res pigu. cat. sit. Hae obiectione moti plerique omnes interpretes existimant, hic singulare ius eoni litui de militia: ut scilicet quemadmodum res empta ex pecunia pupilli pupillo obligaturi sic & militia empta ex pecunia creditoris, creditori obligetur. Quη sententia nullo modo recipienda est. Primum; quia in hac constitutione non agitur de militia empla ex pecunia credit
ris, sed empta ex pecunia debit 0ris M
549쪽
1o i Hugonis Donelli Comment . in Cod. Io a
decumque illa pecunia pervenerit ad debitorem. Deinde res ex pecunia creditoris empta ita demum creditori obligari
potest pignori, si prius sit in bonis debitoris. Nune autem de militia agitur, quae non est in eius honis, si vera sunt ea quae diximus. Dicendum eil. nihil hic non recte constitui, aut praeter regulam caelerarum rerum debitoris, quas pignori obligari placet, secundum quas nihil obligatur creditori. niti quod est in bonis debitoris. Nam & hoc iplum in hae re accidit. Nditia, quam debitor alii acquisivit, subtilitate iuris non eli. nec fuit unquam inhonis debitoris, utpote alii quaesita, non debitori, ut hic proponitur: sed naturali ratione prius illi quaeri videtur, cum iubet venditorem suum extraneo militiam tradere: deinde videtur ita per eum e X-traneo acquiri, ut res explicatur ab Ulpiano in ae L. 3. I uti. iuncta L. seq. l. de dou. int. vir S ue. Et hoc est, quamobrem exigal haec constitutio, ut militia empta fit ex pecunia debitoris. Sic enim fit, ut commodi & incommodi ha bita ratione, veteris debitoris fuisse intel-s ligatur, uti iam exposuimus. Haee t sententia cum in cae eris rebus omnibus corporalibus locum habeat, quas is, qui eas emit, aut cui alia ex causia debentur. iubet debitorem suum alii tradere, ut licet intelligere ex d. c. 3 - L de don. int. vir. X ux. Neque mirum, neque novum videri debet, si idem probetur in rebus incorporalibus omnibus, quas debitor alii aequisierit, dum pecunia sua: ut iam non dubitemus non de militia solum, sed de omnibus rebus alii emptis generaliter desinite: cum debitor hona sua generaliter obligavit, in eam obligationem venire res omnes, quas pollea anquisivit, non tan tum tibi, sed etiam alii: dummodo alii acquisierit pecunia sua. Cur ergo tantumeavit Iustinianus'de militiis, si ius ad res omnes aeque pertinet ' Non ut in his quid. quam lingularis iuris constitueret praeterres caeteras, sed ut dubitationem tolleret,
de qua supra dixi. irci Cavet autem l constitutio, ut militiae pollea a debitore acquisitae pignoti sint his conditionibus. Primum, si vendi possint, de quo initio dixi. Deinde, si debitor eas acquirat. Praeterea si militiae a debitore quaesitae sint ex pecunia eius: nihil ut intersit, utrum emptae sint ex pecunia, quae a creditore ad debitorem profecta sit, an ab alio. Postremo, si debitor pecuniam accipiendo obligaverit omnia bona sua. Id quod intelligimus ex eo, quod luilinianus initio dicit se hoc coa-stituere super hypothecis, quas negotiatores creditoribus suis dederint. Hypothecas diei t. non hypothecam, ut intelligamus generaliter hypothecas conlii tutas este: deinde sine eonili tutione hypotheca ne militias quidem a debitore quae litas pignori obligari. Seeundum eaput huius constitutionis ex priore ita nascitur. Constituerat lut linianus militiam, quae a debitore quae ilia est
alii, ita demum pignori subiici, si debitoream quaesierit pecunia sua. Unde intelligitur creditorem non poste eam vindicare, quin intendat eam emptam ex pecunia debitoris. Quid ergo, si t polles ibi trid neget, an creditor probare debebit secundum regulam iuris L. Σ. C. de prob. Et de eo singulare quiddam constituitur hoc capite: nimirum alias id praesumi . alias creditorem probare debere. Siquidem debitor militiam emit filiis, aut cognatis , praesumitur militia pecunia eius empta, nisi contra probetur. Sin emit aliis, nempe extraneis . creditor probare debet pecunia debitoris emptam. Huius distinctionis ratio haee est . quod ex comunctione sanguinis colligitur assectus debitoris; ex affectu bene seium, argum. L. quod in uxorem, S L. si paterno, fur. de g. ires. quod non item in extraneis dici poteli. Tertio eapite de essectu superioris hypothecae ita cavetur: aliud elle, quod consequatur creditor viventeaadhuc eo, cui litia aequi ilia est, aliud quod consequa
Vive hie t eo, eui militia aequisita est. Ἀereditor iure hypothecae ab eo milli iam vindieare poteti; sed hae lege, ut placeat eum hae actione non consequi, quod in caeteris rehus corporalibus, ut res pignori obligata ei restituatur. sed consequi militiae aestimationem, ideli, ut haec conili- tutio loquitur, quami militia vendi potest. Hoc ideo, quod militia personae quodammodo cohaeret: unde & mii: tia legata militiae aellimatio deheri dieitur. L. Lucius, D. de Iegat. 1. Consequitur aulem creditor, quanti militia vendi poteli, nisi is, cum quo agitur, malit debitum solvere. Caelerum alterutrum sacere cogitur ex hac constitutione. Quid, si neutrum facit 'longius quidem non progreditur constitutio: sed dicemus creditorem iure hypothecae usurum . idest, curaturum, ut militia diitrahatur , quod ius est creditoris in omni pignore. L. quamσiu, L. si cessante, ius. de dis'. si g. t Mortuo autem r3 eo, cui militia quaesita erat. non potes lexigere crditor quanti militia vendi potest;
550쪽
- 1o 3 Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus 8cc. Io
test: sed id solum quod pro militia defuncti dari solet, vel ex tenore, id est, forma communis militantium placiti, vel
ex sorma conlii tutionum. Sic enim verisba sunt huius conliitutionis in I. r. Quae
ut intelligantur, sciendum elli mortuo eo, qui militiam obtinebat, militiam vacare, nisi ex iis sit, quae ad heredes trant eant.
Vaeantem certis & lla tutis personis deferri , quae in decedentium locum suce eiadant. Ab iis perlonis, quae succedunt in militiam. hoc exigi, ut pretium quidem militiae non praeitent, sed praellent aliquam summam vel heredibus defuncti vel filiis vel uxori vel creditoribus: quae summa cedat pro solatio militiae a miliae. Et haresumma in militiis sacrorum .scriniorum definita eli ad ducentos, & viginti aut quinquaginta aureos. Quae omnia declarantur L. I. S ri. 1U de prox. De. seriv. libr. rL. Haec uti igitur illa summa, quae defuncto militante pro militiis dari scit et ab iis, qui vacantem militiam nunc ob. I tinent. t Solet autem dari seeundum foris mam communis mili lancium placiti, ubi commune placitum vocat Iullinianus comis
munem conventionem: militantes autem
vocat ordinem eorum, qui eius generis militiam exercent, ut sunt, exempli gratia, qui sunt ab epistolis, qui sunt a memoria, qui sunt a secretis: qui omnes uno
verbo appellantur lial uli; quia eorum numerus certus ita tutus erat in unoquoque
genere militiae, ut patet ex d. L. I. L. t. de prox. fac. scos. Ergo si quam summam illi m litantes communi consensu constitui flent, quam lue cellor militiae dare deberet defuncti heredibus: haee ellilla summa. quam Iuttinianus hie dicit creditores exigere polle. Remoto autem placito militantium. ea summa praelianda erit.
quae definita eii in hae re legibus; ut inc L. 7 S L. Ir. a s Cur ergo creditori t non licet exigere aestimationem totam militiae, & militiama successore persequi Quia vetus militia, quae ante obligata erat, iam nulla est: morte enim militantis elle deiiit. & ut dicitur in ae L. tr. vacare coepit, utpote
personae defuncti cohaerens. Quapropter militia successoris nova est: quae ideo nec iure pignoris potest a creditore vindicari. At quod pro militia vacante praeliari de-het, id quodammodo prioris militia' pars& commodum ell, proinde etiam ad veterem hypothecam pertinere intelligitur. ,6 Haec I vero summa. atque hoc commodum, quod pro militia vacante praestari debet, est id, quod Iullinianus appel-
lat res. sve commoda ex casu, vel ea. quae limpliciter appellantur ex casu tu Nov. de exhib. reis. I. NI imum. vers. propterea. Et recte ex casu. Sunt enimiis a commoda & prie stationes ex calu militiae, id eii, ex eo, quod militaniis morte militia eadu ea facta eli, seu, ut loquitur Ir. de prox se. scrin. ex eo, quos militia vacavit militantis morte: qui casus recte dicitur, quemadmodum deficiente herede, aut legatario hereditates delegata caduca appellamus . De his autem commodis loqui luilinianum superiori constitutione, ex eo man fellum est: quod de mortuo militante loquitur, de cavet, quomodo. & quibus tribucnda sint ea, quae pro miluia defuncti praeliantur ah heredibus vel aliis. Mortuo tutem militante mi latia heredibus eius non tribuitur, sed xliquid pro solatio militiae caducae , ut supra ollendi. t Ex quo apparet erra- 17 re eos, qui ex ea constitutione eolligunteile aliquas militias, quae dicantur ex Cain sui verumque est, quod Cui acius scripsit ad eam Novellam, nullam elle militiam ex casu. Et certe ii ex eo loco id tantum probari volunt, res eii expedita . Non
enim de militia illic agitur . sed de iis,
quae dantur ex casu, live propter eas ummilitiae: quati dicas propter cadentem, aut
caducam factam militiam ideli amissam, iam nrte vacantem . Res etiam ipsa loquitur, non postideri militiam ex calu . nui ideo, quia militia casu obtineatur, nempe vel morte alterius vel emptione. Quo sensu Omnes militiae ex cisu dici possint. immo vero omnes aequi titiones, & omnia iura rerum noti rarum: quia nulla sint, quae non
vel morte, vel emptione, vel alio simili , casu nobis obting nt 1 Sed quaeritur cir- igea hunc locum, adversus quos agat creditor, ut haec commoda, quae pro militia defuncti dari solent, consequatur. Aget adversus succelsores qui militiam obtinent; eritque in eam rem hypothecaria actio, qua teneatur adhuc munia, solum ut id
commodum, quod successor debuit, pro militia praeflet creditori. Quid si succensor iam id commodum solva defuncti heredibus, aut similibus personisi nihilominus adhuc tenebitur creditorii quia quod aliis solvit, indebitum solvit, cum id prae-ilare deberet ereditori. Proinde hactenus
saltem tenebitur, ut condictionem indebiti, quam habet, creditori cedat: sed non longius. Quisquis enim ideo tenetur, quia actionem habet, eam actionem