Hugonis Donelli ... Opera omnia. Commentariorum De iure civili tomus primus duodecimus cum notis Osualdi Hilligeri. Accedunt summaria, & castigationes theologicae Tomus nonus. Et Commentariorum in Codicem Iustiniani volumen tertium. Accedunt castigat

발행: 1766년

분량: 793페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

601쪽

H s Hugonis Donelli Commenti in Cod. ς ii s

hemus, quae debitori adversus creditorem datur de pignore restituendo. sive id ereditor habet . sive eulpa sua habere desiit. Haec enim est actio, quae de pignore tradito inter creditorem & debitorem nasciis

obL Quid hae actione petet debitor Aget in id quod sua interest pignus non ita diis stractum sui illa. ut creditor distraxit . ut est in L. r. iu'. si vend. pie. agat. Quarenus interes e putamus debitoris pignus non ita distractum fuille Quanto videlicet pluris valuit, quam venditum est: ut quoniam venditum non eli, quanti erat, tantum praestetur, quanto minoris vendi. tum fuit . quam valuit, argument. in L. 3. is'. si Teud. Qu. agat. Ex quo colligimus. si supra scriptis rebus non observatis creditor rem lanti vendiderit, quanisti valet, tum debitori nullo modo teneri. Sed tenebitur, isto modo, si non hona fide distraxit. Quid . si bona fidet hie

vero nullo modo tenebitur . qua nuis minimo res dii racta sit: quia nihil sit hoe casu, quod ei possit imputari . Sane si fraudulenter creditor pignus minoris di-1traxit, & emptor fraudis particeps fuit.

nulla erit venditio: certe non impediet. quo minus S emptor de ea re conventis

xi possit de quo dicetur, ad L. I. inst. si veηd. pus. v.' Reliquom t et t. quod quarto loco proin

potuimus, ut videamus, cum Pignus recte distractum erit, quae sit vis. & quis effectus venditionis. Et scriptum est in L. si cessa te, L. βρrius, in si his. venditionem iure subsilere . venditionem. quae subliliit, revocari non posse. Quibus

verbis intelligere debemus . non tantum contractum venditionis valere, ut naseatur ex eo actio emptori adversus creditorem ι sed ita valere. ut pignore ex ea caulla tiadito emptori dominium ad emptorem transferatur. L. non es uovum. m. de aeq. rer. dom. Sed quomodo dominium transferre potest creditor, qui d minus non fuit, cum regulae iuris non patiantur plus iuris quemquam in alium transferre , quam ipse habet i L. .emo ριώs iaris. D. de reg. iur. L. traditio, D. de aequir. dom. Nihil hic fit adversus regulas iuris, nam cum creditor pio gnus distrahit. & alienat . ipse debit alienare videtur. qui dominos fuit: ali natur enim eius voluntate, qui ab initio ita dedit, ut ereditori distranere liceret . I r. IV. quib. al. Le. vel non. Nec ad rem perlinet, si nominatim non convenit, ut creditori liceret distrahere, satis enim hoc convenisse intelligitur, cum convenit . ut res pignori esset: quoniam pignoris proprium eit vendere licere, ut supra docuimus, ct huc pertinet L. 4. D. de pig. act. Sed adiecimus dominium piis gnoris in emptorem transferri, si pignus ei traditum erit a ereditore. Quod ii ei traditum non est, is dominus pignoris enfici non potest, ut eli in L. qui praevium, ius propterea quod ita ius eii de trans. ferendis dominiis, ut dominium ex co sensu non transseratur , nisi traditione . L. traditionibus δερ. de pact. I Per tr intionem. IV. de rer. δυ . Caeterum pignore tradito sic dominium transfertur, ut emptori pollea avocari non Pollit, ne a debitore quidem, quanvis illi preeium offerat. L. pen. δερ. si asti. ered. Et hoc est, quod in L L. si e aure. hic. dicitur, venditionem revocari non posse. idque consequens est regulae iuris, quae ilicitur, id, quod nostrum est. tine facto noltro a nobis recedere. & ad alium transire non posse. L. id, quod forum, M. de reg. iuri Hoe ita, t nisi eum venderet ereditor topignus, convenerit inter ipsum & emptorem , ut si solveret debitor pecuniam pretii emptori, lieeret ei recipere rem suam:

facit haec conventio, non solum ut mandata a creditore actione ex vendito agere possit debitor adversus emptorem, &rem repetere oblato pretio , sed etiam posIit rem suam vindieare, aut in factum, idest, utili aetione suci nomine adversus emptorem agere. L. s eum venderet, D. de pig. aer. Cuius iuris rationem e potui in methodo sub noe ipso titulo . Unde & hoc. & alia pleraque ad dili raetionem pignorum pertinentia tractata copiosius petere licebit. Tantum hic attingere visum eit ex eo genere, quantum Ps prie ad huius tituli Codieis explieationem& nonnullorum Ioeorum huius partis cer-liorem interpretationem facere videbatur.

Ad L.

602쪽

,11 Ad Tit. XXVIII. Lib. VIII. C. de Distract.&c. II 1

Ad L. Ei qui sub imagine. I . Mem Λ A. & CC. Rufino. Era qui sub imagine alterius personae , quam supposuerar, iugiter tenerr

eum fibi ne titim geras, alienasse non videtur . Iure enim pignoris obligarum'. tum, neque si per subiectam personam creditor comparaverit, neque si sebi ad xerit, debitori asseri praei icium: sed in eadem eaus permanra, in qua Dir ante huiusmoH coli onem. Sane s debitare distrahente comparaverit, consensu e tronem perfectam si neque dolus a resarii, neque metus caulla gestavemur in revocari, exemplo grave es. Si igitur poteris evidentibus probati nibus monstrare, ereditorem per Iunositam imaginarii emptoris per oηam

semper ρ essionem tenui e , nee vendita bona Me praeria postea sinceriter

comparat: ρotes oblata monia eum usuris, ad resistitionem creduorem

2. Per suppostam persinam emere quis imosi

EFfectum est supra, creditorem pignus

vendere posse: si vendiderit, omin rem levocare non polla. id se aecipiendum esse docemur hoe rescripto, si modo vere vendiderit, id est, vendiderit alii, non sibi. Ipse pignus a se emere non po-

, test. Et i sive pignus sbi ipse ad dieat eo

pretio, quo quivis alius empturus eiu et, sive emat per suppositam personam extranei emptoris, utrobique perinde res habebitur, quasi rem non vendidit let. Me rito: non est enim emptio. nis ubi alius est emptor. alius venditor. L. r. v. de Uer. permat. quod non fit, ubi idem creditor & emptoris, & venditoris vice funis

gitur .

, Per i suppostam personam emere inistelligitur . eum rogat aliquem, ut Pignus emat non suo nomine, sed nomine crevidit oris. & cum pignus acceperit. id creditori reddat, atque hic eventus sequitur. Ideo autem in hae specie extraneus, qui Pignus emit, non dicitur emere; quia isdemum emere & capere intelligitur . qui id capit. quod est apud eum permansurum. E aliud V eapore. v. de ver . A. Quod autem quis ita capit, ut relii-tuat alteri, is nec capere videtur. L. camei x. D de Iet. L. Eo fit, ut hic emisptor magis imaginem & speciem empto ris habere intelligatur, ut hic dicitur, quam

3. A debitore ipso ereditorem recte penas mere. 4. Debitoris in , probare e torem pignoris Oimaginarium, V qaomodo id pro etur .

emptor esse. Ita restat. ut creditor emisse potius intelligatur: quod eum facere non possit, quia a semetipso emit : emeitur utroque modo nullam esse venditionem pignoris, sive ipse addicat sibi. sive per suppositam perionam emat. Unde etiam necesse est . pignus in sua caussa ma

nere

inde t quaesitum est, an propterea Cre- aditor omnino pignus emere non possit. Respondent imperatores. polle eum emerea debitore, non a se. Recte: nam a se ideo non potest . quia non est alius qui vendat i a debitore autem recte emit , quia est alius qui vendit: debitor videli. cet, idemque rei dominus: Qui proinde ius transserendi habet. Quod sane noa faeit, ut videatur creditor a se emere, quod eum sacere polle recte in uuaver. sum negavimus. Relinquitur igitur, quod est in extremo rescripti, ut si creditor per suppoli iam personam illius emptoris, de quo diximus, pignus adhuc pollidere re peritur, possit debitor de suo pignore pignorat illa actione experiri . Hoc enim consequens erat citra controvertiam, si creditor nunquam pignus distraxisset. Interim i ne eelse habet debitor in hoc lu- dicio intendere, personam illius emptoris, de quo diximus. per quem creditor pignus recepit. else a creditore suppositam.

Quid,

603쪽

o ' Hugonis Donelli Comment . in Cod. Dago

Quid, an hoe debitor probare debet, an

vero etiam citra aliam probationem debitori fides habebitur ' Et hie expressum

est, debitorem evidentibus probationibus id monstrare debere. Quod respondetur convenienter regulis iuris his: Ei, qui dicit, incumbere probationem: L. 1. 29. de prob. Item: Actore non probante reum obtinere, quanuis nihil ipse praelliterit. L. sui accusare, tu M. δερ. de edo. Sed de hae probatione laboratur propter scut. s. super Nacuum, D. qui.. mod. pig. vel hyρ. Λι. ubi in specie pari non vid tur exigi probatio ab actore. Et proba dum eii, debitorem, ut & hic dicitur, semper probare debere, quod intendit, id enim exigunt regulae superiores iuris Sed id probabit duplieiter, alias ex iis sermonibus, quibus res gesta est inter creditorem & illum emptorem imaginarium talias coniecturis ex iis, quae postea secuta sunt, sumptis. Ex termonibus: si probatur tessibus, creditorem illi emptori mandasse, ut sibi rem emeret. In coniecturis ea erit. de qua agitur in L L. Aeat, I fusterva euam, nimirum si res apud ereditorem reperiatur, neque unquam pecunia pretii ah illo soluta sit illi emptori imaginario. In hoc genere coniecturarum quaesitum est, an satis si argumenti , emptorem imaginarium fuisse, si probetur pignus vendiarum nunquam fuisse illi emptori traditum, sed semper apud creditorem mansisse. Plerique putant hanc prohationem esse satis

idoneam, ut saltem onus probationis transferatur in creditorem . Sed restagantur

verba huius rescripti, in quo proponitur creditor iugiter rem polsedisse, & in prin-eipio, & in extremo :& tamen in ea speeie exigitur, ut debitor nihilominus probet, personam emptoris supposititiam suisse.

in L. Mulier. II. Idem A A. & CC. Runnae.

Mulier licet Ipecialiter res pignori dederis pro alio, ered tor eas distrahendi mis habes facultatem, nisi dissimulatione, marito obligante Deluι proprias , creditoris ignorantiam circumscripserat. PP. V. Kal. Maii, Heraeliae,AH Cois. S U M MI. Malieris res pignori mo alio a muliere ipsa abligari non posse: ab alio posse sui tanquam

Si mulier rem suam pro marito, aut alio quovis debitore pignori obligavit creditori, hie traditur creditorem pignus distrahere non pol se. An quod est aliqua caussa, in qua creditor ius diltrahendi pignotis sui non habeati Minime: sed quia in proposito pignus nullum fuit. Prohibet

enim Senatuscons. Velleianum, quo v tantur mulieres pro aliis intercedere, L. I. L. v. v. ad GII. Intercedit autem mulier, non solum, quae se pro aliis obligat vel mandando, vel conlii tuendo, vel n- delubendo, sed etiam quae res suas obligat pro aliis, eo fit, ut pignus non consulat . L. uanuis. D. ad GII. L. s fine, fur. ad Velleias.

suas sciente tu dissimulanta mallera obliget:

Interdum tamen possunt res mulieris pro alio obligari, quod tune fit, cum debitorres mulieris tanquam suas pignori dat creditori, mulier autem praetens dissimulavit eas suas este, id est, silet, neque refragatur: quae speetes hie ponitur in extremo, idem scriptum est in a. L. si sine. Et haec ratio est, non quod mulier in hac specie non intercedat, ut in superiore, cum seerte rem suam pignori obligati sed quia ae dissimulatione ereditorem decipit, qui rem debitoris esse credidit, non mulieris: cuius si rem esse scivisset, pecuniam non eredidisset. in hae eaussa ideo mulieri noa succurrituri quia senatusconsulto deceptis tantum succurritur, non decipienti hus. L. v. s. pen. v. ad GIL

AE L.

Dissili od by Cooste

604쪽

Hai Ad Tit. XXVIII. Lib. VIII C. de Distrat h.&c.

. . . . c

I. Debitor rem penari obligatam nouas cum sua caussa in alium trossem potest, nae Imquam s ereditor consensiat alienationi.

NON solus ereditor pignoris distrahen- sa, quod signifieat rem tranfferris eum suadi ins haheti sed hhbet & dehitor, t eonditione, id eli, ea conditione, quae min&'ta habet, ut si rem pignori obligatam ex tura ellet, si tes alienata non esset . L. ea exussa tradidεrit, dominium in empto- rearitio , N. de ac inr. rer. dom. L. rem transferat, ut qui dominus fuerit. I. atistuat m. v. de eoni. empti L. via, I. per traditiostem, Iust er. vivis. Sed si fraudas. v. de se . maest reaed. Si de hac alienatione creditori non nocebit. bitor eontentiente creditore alienavit. si L. dis actis, L. debitorem , se ν..de ne vetere caussa dominium in empiti rem rix. ubi di x tuus. Er hoe est . qdM hie reant tulit; quoniam pignus consensu creadicitur, dominium transferri eum sua cause ditoris remissum eii. c. a. δε . de remis

. Ad L. aeui praedium . 1 3. Iidem'ΑΑ. Ae CC. Theodotae. aeui m Hum obligatum a ereritore comparmis, s in vacuam possessa-nem inductus non es, nullam in rem actionem habet.

r. creditore pignus distrabolis dominium transe feria: si dira, β laeuari posses 7 Lan iradu

x Reditor i rem pignor ohligatam di- in vacuam possessionem, ut & in L. eum lirahendo, elui dominium transfert res, θρ. de prob. Vacuam possessionem ad emptorem, L. non est novum. D. de hie accipere debemus, quam emptor in--j. μ'. dom. Hol se afieipidndum eli: greditur creditore tradente, nemine em si ea intervenerint, quibus dominium iu- ptorem prohibente. Contra ea non estre transferri solet; inter caetera si res tra- vaena. quam emptor is ingreditur, ut rdita erit emptori: nam sine tradition8 lis eam rem possidenti vim Leiat, & etiminium non transfertur. L. ν vitissia delecto rem Oeeupet. Quod eo pertinet, bus, s m de pact. Eo fit ut re empin i ut intelligamus, δε emptoe ita pollessionem non tradita, is quoque actionem in rem Decuparit, non late eum oceumile videanullam habeat: quippe quae soli domino se, neque dominum fieri, ut dianaeus adeommae, L. in rem. v. δε et Gad. n. 3. DP. δὲ Pet. I 'L . i si 'Exigitur autem hic, ut induentur emptor ε - , ID; m . Pa ς

in L. Diuitizod by Corale

605쪽

sis 3 Hugonis Donesti Comment . in Cod. II 8

AE L. I; in hoc. I fidem ΑΑ. & CC. Modesto. D in Me, quia iure tibi debetur, satisfactum non Deris, dehitoribus res obligatas tenentibus: ad rus maeses strovinciae, tibi H trahendi facultas

Diximus creditorem sie pignoris venditi dominium trans serre, si etiam rem tradat emptori. Quid fiet, si debitor Pignus possideat, quod ob eam caussam creditor tradere non possit Reseripti huius sententia est, ereditorem ius habendi Pignoris eonsecuturum a sed rationem o tinendi esse per praesidem. Quod eo dicitur, ut intelligatur ereditorem sua auctoritate possessionem pignoris occupare non posse, de quo in L. 3. δερ. de pig. ubi fliximus. Sed verba reseripti expendenda sunt. Ait . praefidem tuorum fieri ereditori se Itatem distrahendi. Non recte hoe responsum dixerit aliquis, atque ideo haee saeuitas creditori fieri non potest. Oportet enim id ei tribui sementia praesidis . quod ipse prius non habuit rquod actor habet, id sententia iudieis nulli tribuitur, L. Aut, s. sed si aaritur, m. si fer. vlud. L. antea. iu'. detbef. m. II. At constat creditorem fa-

eultatem distrahendi pignoris iure publico habere, L. siesante, fur. eod. Et hareomnia vera sunt, si facultatem distrahendi pignoris hoe loco intelligimus nudam &simplicem facultatem. Sed saeuitatem diis strahendi hic intelligere debemus. faculta

tem cum effectu, ut sit sensus: praesidem iussurum rem . quae a debitore detinetur, restitui ereditori, ut cum ille acceperit. tum deinde possit vendere. S ex vendi intionis caussa tradere, ut sie venditio ad

effectum perducatur. AE L. illigaris. II. .

bitor quondam hine solicitaverit, non fenditori, sed emptori contra possidentem in rem competis actio. Dat. Kalend. Mart. Sirmii. OC CUC

Si vendito pignore & tradito emptor

dominus emcitur, ut effiei supra di- x ximus: fit eodem tempore, ut i & ereditor actionem hypotheeariam, quam prius habuit, amittat, quia pignus solutione debiti liberatum est, & si1 inui emptor actionem in rem nanciscatur, quae dominoeompetit. L. in rem. v. de rei vind.

Id si ita est, apparet verum esse, quod hic traditur, si emptor eius rei a credi-

μον rem pers Mari ius habet adversas p. Usa m. tore emptae possessiona exciderit, non creditori actionem in rem competere eius rei

persequendae caussa, quippe quam habere desieriti sed emptori, qui priore traditi ne dominus sit effectus: quod fit in specie proposita, eum ereditor servos sibi pinori obligatos vendidit. & emptori tra. idit. & hi postea a debitore sol ieitati ad eum redierunt, vel ad alium, in iam de

iis revoeandis agatur . . .

Ad L. Unus ex multis. 16. Vide L. r. ius de uitione pign. S L. r. ius si suus - Iar. Ber. credit. Ad L.

606쪽

11sue Ad Tit. XXVIII. Lib. VIII C. de Distract.&c. Ii 86

M L. Rei creditor. II. Mem A A. de CC. Agapae. Rei ere tor obligatae generas sive speriali conventione, per cressitorem

alium, cui non fuerat nexa, venundatae, non amittit perfecutionem. Dat.

prid. Non. April. CC. Osf

Sl debitor, idemque dominus rei pignoratae alienando pignus, eo facto creditori non nocet, quo minus pignoris persecutionem salvam habeat, ut prius: multo minus nocebit eius venditio, aut alienatio, qui nec dominus fuit, nec rem pignori habuit. Vide L. debιtorem, δερ.

vinci non potes. S. VI. Kal. Maii, CC. Osf.

Si emptor pignore a creditore tradito eius rei dominus est, ut tam iam diximus: efiicitur eum de proprietate eius rei a nullo vinci poste, sive agat, sive de ea re conveniatur. Non polle vinei si agat: quia ut dominus habet actionem in rem aci eam persequendam, cuius exitus

Ad L. A

hie est, ut res actori restituatur, L. o elum. D. δε rei υιnd. Quod si conveniatur, multo magis exceptionem habebit ad rem retinendam, qui ad eam persequendam actionein habuit, iuxta regu lam iuris L. invitus, s. r. v. de verb. Ru maritus. I9.

fidem ΑΛ. & CC. Libiae. yi maritus tuus mutuam licet tuam ) dedit pecuniam: eorum, quae pignoris titulo accepit, si ei non successisti, di trahendi nomine tuo nullam habes facultatem. S. VI. Idus Novem. Heracliae, M. Coss. Q Ut pecuniam alienam mutuo dat suo

nomine, & pignus in eam caussam accipit, is pignus domino pecuniae non acquirit, sed aut sibi, aut nulli, de quo diximus ad L. eis frater: ubi eadem sententia est, sq. de pig. Id si ita est, apparet, dominum eius pecuniae pignus in eam caussam constitutum vendere non posse, quia is pignus non habuit, nisi creditori successerit.

607쪽

iit ν Hugonis Donelli Comment . in Coa. irra

fidem AA. 8c CC. Sabino. neundum puelli fidem, si nihil convenit oecialiter, plinoribus a re ditore maiore quam ei debebatur, pretio distractis, licet ex eo fundus eo- paratus sit, non super hoc in rem, sed in personam, idest, pignoraritia desuper o eo nis actio, S. VI, Idus Novemb. 'Eantii CC. Cus

E. Pignora Furis vendito, quam debetur, rem ρκ

CReditor si pluris vendat pignus, quan

ei debetur, debitor ad c ncurremtem usque quantitatem debiti liberatur , L. resiriptum, s. r. v. eod. de residuo otest adversus creditorem experiri . ut

te dieitur, idem in L. au. inst. s ves p g. V t. Quid, t si ex ea pecunia superflua creditor rem aliquam emit Z utrum de ea restituenda debitor agere potest, uti Posset

de ea pecunia agere, eT qua ea res em praeli 3 Et significatur hoc rescripto non POL se, quod & recte constituitur. Nam aut erit debitori de ea re empta in rem actio, aut in personam. In rem esse non potest ; ooniam debitori ea res quaesita non est,ed ereditori, in quem dominus rem trans. latam voluit, I. per raditionem, Inst. derer. divis in personam . id est, pignora- titia non erit: quia haec de superfluo. non de re inde empta competit. Imo zontra, obiiciet aliquis: traditur enim in L. refcri tum, g. g. v. eod. quidquid ex DC-ensione pignoris ad creditorem pervenit,

id debitoris utilitati & eommodo cedere debere. Dieendum est in proposito, solam pecuniam, quae ex venditione Piguo,

Heriraris, Me delitari restitui debis..

eis a creditore percepta est, ex occasione pignoris ad creditorem perveniste. Res ex ea pecania empta non percipitur exoceasione pignoris, sed ex creditoris ne otiatione. arg. in L. venditor ex hereia

itate, in illis verbis, pretium enim, D. de hered. vel ael. yend. obiicitur etiam. quod traditur in L. fuanυι , I. ED. D. de ρψσ. aft. si creditor pignus pluris vendiderit, quam debetur, debitorem non solum agere posse de superflua pecunia, sed etiam de usuris, quas ex usu eius pecuniae creditor perceperit. Quo exemplo videtur idem quoque de caeteris rebus ita- tuendum, quae ex ea pecunia paratae sunt. Sed dissimilis istarum rerum caussa est: usuras dico pecuniae, & res ex ea pecunia emptas. Usurae ideo eum ea pecunia restituendae sunt debitori; quia usurae sunt fructus pecuniae, L. Vara vicem. 22, de usur. Constat autem fructus ex re pignorata perceptos aut debitum extenuare, aut una eum re esse restituendos, L. I. L. L.

fur. de pig. aEI. Ar res ex ea pecunia emptae non sunt eius pecuniae fruetiri ised pretium industriae & negotiationis creditoris .

608쪽

A DXXIXTITULUM

COD. DEBITOREM VENDITIONEM PIGNORIS IMPEDIRE NON POSSE.

EFfectum est supra, creditorem iure suo vendat. & qui emit, emat hona fidei alio- pignus distrahere posse, L. fleeLau- qui liceret debitori conditionem ereditote. fur. prox. tit. Hoc si ita ell, se- ris sui facere deteriorem a quod nulli eon-quitur, quod hic dicitur, debitorem nulla ceditur, L. fomendo, 'D. de negor. gest. obnuntiatione sua, aut prohibitione im- L. non debet aueri, D. de res. ιur. pedire poste, quo minus creditor recte

AD TITULUM XXX.

Ad L. - Praeses. I.

p. Alexander A. Agrippae . Praeses provinciae aditus si fuerit probatum, tuum creditorem eui ius di- struendi pignora fuit, dolo malo fundum vendi si eo quanti tua interest, re siluere tibi eundem creae rorem iubebit. Zuod si de bonis creta toris condemn ti solvi pecunia non potuerit, , probatum fuerit emptorem mala fide emisse: ostierente te pecuniam cum usuris quanti fundus venit, restituere tibi fumdum cum fruetibus malae fidei emptorem iubebit. PP. Kal. Sept. AEM.A. O . Ad L. Servos. E. Idem A. Aimilio. Servos quos nullo iure a crMitore venisse Hiris, pater tuus vel tu, shereditas eius ad te pertinet, a possessoribus peiere potes. 8uod si usucapti

sint, petat pater suus precium eorum a creduore, qui non ture eos Dem

ae ιι . PP. III. MIen. Ianuar. Alexander A. Cossin L. Si uxor. 3. Idem A. Claudio. Si uxor tua nafri provinciae probaverit, cum aureos triginta deberet, servos suos amplioris mecii per gratiam aureis viginti ereditorem vendidis, eumque solvendo non juifer iubebit emptores res to precis restituere servos.

609쪽

x is i Hugonis Donelli Comment. in Cod. r Isa

in L. Cum . . p. Gordian. Α. Eudemo. Cum contra bonam Mem venditionem obligatae possessionis a creditste factam alleges, non observatis quae in distrahendis pignoribus celibrari consueverunt, adito praeside provinciae experire actione competenti non tantum asiemus creditorem, Oerum erram adversus posses rem, si fraudem eum pammcipasse eum ineditore docere potueris: ut revocatis quae mala fide gesta con-

s lieni, N fructuum ratio, damni quod irrogatum apparuerit, haleripsisti. PP. Kal. April. Sabino II. N Venusto Cus

Ad L. D ereditore. D

Si creditore pignus priusquam ei satisfieret, disrahente non per coll- sonem emptor comparaverit: successor eius de seversuo, non emptoris heres, qui rem psydra, conveniendus est. S. XVI. Kalend. Ian. Nicomedae CC

uis revocationem.

a. Puηore contra conventionem vendito, ius suum destrer smegrum manere in re sua, V actionem in perso re esse ad Gus creditorem.

. Plustre vendito non bova sis, qua uvis ab eo creditore, qui ius ven odi habuit, ipsam creditorem teneri semper in id. suad ke,itoris interest: e Ioram ad rem νestitue iam eretis conditionibns: N quibus. 4. Mala fides inmoris in pignore emendo quid, 2 ροώmodo proleIur.

aestio est, si creditor pignus vendi

derit, utrum debitor pollit agere ad versus creditorem de pretio pignoris . an adversus emptorem rei recupcrandae caussa. De quo ita statuendum e 1l ex sententia eorum . quae diximus ad L. 4.

ius dii trahendi habuit, & bona fide distraxit, id eli. observatis iis, quae in pignori-hus distrahendis observari solent: ita rata eli venditio, ut debitor neque adversus creditorem agere possit de pretio, quan-

vis rem non tullo pretio vendiderit, neque agere adversus emptorem, ut rem ab eo avocet. Sed non semper creditor, cui pignus datum eli, tus vendendi habet , quod lunc accidit, cum convenit, ut cr dii ori distrahere non liceret, L. A. D.

' Per granam piguus vexdere, quid, ibidem. s. Adversus emptorem, qui mala fide emit petous , non esse vindieationem pignoris, vis μωρ' sui nius eradisor repertus sit non solvendo . 6. Sed nee huae emptorem teneri aliter πι-H-tiori, quam ' ofera in ei pretcum . quas ti pignus emit, ωm usuris: S cur. 7. Adversur emptorem pignoris , fui mala sis emit, action/m esse suis con ιιι onibus, nos pignoraritiam. non ex edicto de rebus in fraudem alienatis, sed in rem, beneficior stitutioris ιο integram, cae ex qua causa.

de pig. aa. Fieri etiam potest, ut qui iure suo aistraxit, mala fide & fraudulenter distraxerit. in quibus caussis vendito pignore dehiror experiri potest, quae summa est huius tituli. in quo de his rebus ita itatuitur. interest plurimum, utrum Creditor qui pignus vendit, ius vendendi non habeat , an cum habet, mala fide vendat. Si t ius vendendi non habet, ideit, ii re- fragante conventione vendidit, nulla et tuenditio. Quo fit, ut debitor non tantum adversus emptorem, sed etiam ad verius quenvis possesIorem actionem in rem habeat, quae omnibus dominis competit. L. in rem, 'D. de rei vind. Nam haec superiore venditione non est extime a Ei hoc, quandiu res a possessore usucapta non erit. Adversus creditorem autem semperactio.

610쪽

1 193 Ad Tit. XXIX. Lib. VIII. C. Si venditori c. I I9

actionem habet de pretio rei venditae. Ea est autem actio pignorat itia in hoc, ut vel res pignori data restimatur, vel saltem mili matio: haec sententia L. L. h. t. Quod

3 1 si e reditor ius vendendi pignoris habuit, sed vendidit dolo malo: hic semia

per vendito pignore adversus creditorem agi poterit, L. t. hie. Diximus autem ad

L. 'Si fur de distr. pig. in hane' rem competere debitori pignoratii iam actionem : idque in id, quod sua inter eli. Hactenus autem interelle. li res minoris vendita sir, quam valet, haec ex L. I. inpri S 3. hic. Adversus emptorem etiam hoc casu dehitor agere potest: sed interdum . non semper. Non potest autem agere, nisi praeter dolum creditoris limetria eoncurrant. Primum exigitur, ut &emptor ipse mala fide emerit, L. r. iu

in L. ult. per collusionem. Utrumque autem valet id, quod dicitur in L. yen. semptor fraudis particeps fuerit. Duobus autem modis probabitur emptorem fraudis participem fuisse. Uno, ii per gratiam creditor vendiderit, ut est in L. 3. hie. Per gratiam vendidisse intelligitur . qui aperte dixit rem pluris elle, quam Venditur, sed se non pluris vendere, quam vendit, ut emptori gratificetur : petit aurem, ut hanc gratiam ab emptore ineat: emptor contra sic accipit, & pollicetur se gratum fore. Altero modo, id prohatur, si emptor praemio creditorem coris ruperit, L. quι fundum. I. ρrocurator, D. pro empto. Extra has species exillimatur emptor bona fide emere, quan-

tun vis rem minoris emat, quam valet: non

est enim contra bonam fidem. rem quam minimo emere, dummodo line fraude fiat, ut satis colligitur ex d. L. qui fundum,

s Secundum I accedere oportet, ut creditor, qui pignus vendidit, solvendo non sit, idque videlicet ita probetur. L . I. u . L. 3. h. tit. Id autem se constabit, si debitor prius cum creditore egerit, &creditor erit condemnatus: deinde in e X-

seeutione lententiae exeussis facultatibus creditoris reperiatur non haberE'. unde iudieatis satis hal. Hinc est, quod de condemnato prius creditore dicitur in ae L. I. vers. quods, hoe tit. Non obstat huiesententiae L. ρen. in qua scriptum est. cum creditor pignus contra honam fidem vendidit . empiore fraudem participante, polle debitorem competenti actione exisperiri vel adversus creditorem, vel adversus emptorem 2 neque exigitur circa Emptorem, ut prius conitet creditorem solvendo non esse. Non exigitur hoc quidem , sed tamen & intervenire debere non negatur. Proinde in dubio relicium, ex aliis locis interpretandum eli . Haec autem conditio exprimitur in L. t. cs L. 3 hic. Dicemus etiam commodisti me hoe modo : eonditionem hane , ut creditor solvendo non sit, latis exprimi in L. pen. hie, cum dicitur, adversus emptorem agi poste competenti actione. Non est actio adversus emptorem competens, nisi prius constiterit creditorem solvendo non est e.

d. L. i. X L. 2.

Tertium t etiam & potiremum exigi- 6tur, cum debitor vendito pignore ad ver sus emptorem agit, ut emptori pretium cum usuris onerat, quanti scilicet pignus venditum ell, d. L. I. in s . Si L. 3.hie. Quod merito exigitur a debitore, quan vis domino : versum eit enim hoe pretium in utilitatem eius, utpote solutum creditori: quo accepto. debitor eodem tempore liberatur: compensatur enim hoc pretium cum debito, L. uti. infr.tit. prox. iniquum est, debitorem ea emptione liberari, & nihilominus non oblato pretio*rem suam repetere : ubi scilicet contra bonam fidem bis idem exigat: quod vetat regula iuris, L. hona sides, II. de reg. iur. lnde placuit in proposito dehitori ab emptore rem suam repetenti obstare exceptionem doli mali, nisi pretium,

quo liberatus est, emptori osse tat, L. emptor, II. de rei vind. Quod si proponeremus ex ea venditione, qua res aliena

vendita esl, pretium in utilitatem domini conversum non esse: certi iuris et t. dominum a quovis pollessore, etiam bonae fidei, rem suam repetere polle, quan vis non oblato pretio, quanti posset r emit, ne clienum tinctum domino noceat, L. 3.sus. de reι uiuae L. 2. IV. de fur. L. I.

1ed 1 his omnibus rescriptis, quibus νvendito pignore debitori actio adversus emptorem datur lupra scriptis conditionibus, non exprimitur, quae debitori in

eam rem actio competat: cum tamen permagni referat id nosse. De eo se habendum est. Non potest in eam rem de hiiori este actio pignoratia: haec enim inter debitorem & creditorem solum nascitur ex contractu & negotio gesto, I. uis.

Debitor cum emptore pignoris nihil

contraxit, ubi debitor pignus non Vendidit. Vulgo putant ei te actionem ut lamex edicto fraudatorio, id ell, ex edicio. quod est de iis rebus, quae in fraudem creditoris alienalae lunt, ted id non probant .

SEARCH

MENU NAVIGATION