장음표시 사용
281쪽
taxat conscientiae admittendum est, quia in eo foro attenditur affectus operantis,qui in illis circunstantiis , cum caeco impetu egerit, censetur tetendisse, in marem,cuius minus tarda est animatio. υ δι-ο . M in dr-in in . in in in in
corollarium secudum. Obligationes alia praegnantium,adab endum certu quibusdam actionibi, alia e nonnustas proliconcepω necessarias practandas , ex an-ndictis inferuntur.
X dictis capite nono, collegimus superiori capite, quanta sit illarum praegnantium nequitia,quae aut foetui iam animato vitam eripiunt volentes, aut obstant ne concepto foetui vita & animatio obtingat Nunc colligendum indidem restat,quanta obligatione praegnantes ad certas quasdam actiones bono prolis necessarias, siue dimittendas siue obeundas astringantur.
Manta fovendi conceptus cura, adhibenda praegnanti.
Hac in re statuendum generaliter est, praegnam rem omnes illas aetiones teneri praestare aut omittere , quas conceptae prolis conseruatio atque promotio,
282쪽
otio, praestari aut omitti deposcit. Vt enim ex capite nono constat ; praegnans, si foetus sit anim xus, tenetur ex iustitia & ex charitate, eum illaesum conseruare ac fouere, ut ad lucis huius usuram, &per eam ad baptismi lauacrum, & ius aeternae vitae perueniat. Nam mater, non minus est mater foetus animati adhuc utero conclusi, quam eiusdem iam
emissi in hanc lucem. Sicut ergo ad immanitatem non barbaris modo quibusvis, ted etiam feris aue sandam , spectaret abiectio prolis iam editae, etsi que vel neglectus praetermissis actionibus ad illam
fouendam curandamque necessariis, vel laesio peractus positivos debito proli studio aduersantes : sic
ad non minorem truculentiam spectaret, foetum etiamnum maternis visceribus abditum , meditatbnon curare, ac fouere ; vel etiam positivis aliquibus actionibus laedere. Si vero foetus nondum sit animatus, quamuis nulla erga eum vel iustitiae vel charitatis obligatio urgeat praegnantem , ad curas vel cautelas foetui ad vitam promouendo necessarias, neque enim foetus inanimus, capax est iuris, atque adeo etiam iniuriae, vel beneuolentiae, aut
oppositi affectus: in tamςn iniicitur aliunde praegnanti grauis obligatio, curam illam & cautelas adhibendi.
a. Ac primum constat violanda esse peream nequitiam iura coniugij,peruertendamque eius instruturionem, quae eo tota collimat, ut proles suscipi xur,& suscepta foueatur , veniatque in hanc lucem mundanam. Deinde sicut alteruter coniugum, alio non conscio obstans generationi & conceptioni
foetus , violat ius comparis; ita aeque illud violare nsebitur, si saetum conceptum etiamsi nondum
283쪽
animatum debita cura fraudet, vel positive malε afficiat: quia eiusdem nequitiae esse videtur , prolis conceptioni officere, & ea praestare vel omittere , quae praestanda vel omittenda non fuissent, ut finis conceptionis obtineretur et id est ut proles
concepta perficeretur, & ad animationem progredi posset. Iungitur etiam interdum ei iuri coniu- foetus conseruationem & promotionem, ius aliorum quibus damnum obtinget ex non fusicepta de in lucem edita per tales coniuges prole, Vt attigit Molina trach. 3. de Iust. disp. 17. num. I. ob praecisas vel interuersas successiones. Itaque indubitatum esto, teneri praegnantem omnia illa praestare vel omittere iure naturae. quae ad foetus siue animati siue inanimati,iam tamen concepti debitam curam, praestanda vel omittenda videbuntur.3. Eεque attentilis in eam curam inuigilandum ei erit, quo tenerior est, & suxior, longeque sacilius temerabilis conditio foetus in utero, siue ante,
siue post animationem.Quo pertinet insignis dispuratio S. Nili orat. a. de Paschate apud Photium Cod. ι76. qui praecipue quidem agit de foetu cum
concipitur , extendit tamen etiam orationem ad
foetum iam animatum , qubusque plene conssim- metur eius effectio.Probat igitur mirum videri non debere, si Deus hominem mortuum sit excitatur' is 8c refecturus e modico puluere per resurrectionem, cum talis sit diuina ars in fingendo , vi etiam fluxam & reluti aqueam naturam in simulachra e formet intra uterum , quod multo operosus est.
Ioi sinquit in e puluere mortuiti formatur;VHulmum e terra format, nomis artibus similia repraeseserans ι hic vero nuda quadam gutta fictoraues lutum,
284쪽
Fraegnantium obligationes. 237
s e gutta sit animal ratione praeditum.Ο ars ex aqua
simulachra formam i Es non hoc foliam mirum est, aquam sculpi in animarum simulachrum , sed intus formari stu9uans semen. Sanguis enim undique bulliens , semen huc atque isthuc nutans ct aegrestabile, facit ct illis decumanis agitatum fluctib- : animata tamen statua perficitur. Ο pistorem in fluctuanti limreo secure pingentem e sanguis enim tanquam ii 'teum subiacet formato foetui. me Salomon etiam cum stmpore admirans; In ventre cinquit G matris,figuratus sum caro,decem mensium tempore coagulatus sum in sanguine. Farmina enim tanquam poreis sicina Proposita est, colorum vero materiam vir addit. Est
vero quis pictor in utero , ex uno colore e multis compositam pingens imaginem. Sed aquomodo e feculento semine oculis addidit eleganter pupillam ' quomodo e substantia fluxa,usa condidit Z quomodo ex soluto δε- mine neruos compegit ' quomodo sanguinis canales,vena desca sit ' quomodo cerebri in capite cunodiam ossibin aptauit ' quomodὸ fortus in obscura depictvi officina, aptum membrorum situm accepit, sed tanquam ἁio uterum i fronte,cuique parti proprium membrorum locum pictor diseribuit ' AmiἱJm enim lumia ne sicut vestimento , es occulim fortuum pictor, quem Dauid celebrat dicendo, non abscondisti os meum 1 te, quod fecisti in occulto. Hanc e gutta cogitans item artem , re fectu figmenti e terra non ambigo. svotire enim video artificem ex aqua osndentem statuam,melius illum statuas e terra credo facere. suemadmodum enim si quis in aqua pingit literas ct lineas ducit; idem melius in cera em es abit; sic fluxu semine fingens ct sculpens membra , facilius in terra membrorum Aguras pinget atque formabit. R Haec
285쪽
Haec S. Nili ratiocinatio pro foetus quamdiu formatur & per decem menses perficitur , fluxissima conditione , monstrat summam eius per totum illud tempus teneritudinem , & quanta attentione& cautela curandus Jc fouendus sit, ob summam fragilitatem , iniuriae ac ruinae patentem nullo negotio. Diffunditur in ea foetus & picturae comparatione , Lessius i. de prouid . anum. 82. sed alio haectans quam quo nos nunc spectamus : ad quod nostrum institutum, satis superque sunt quae ex S. Nilo protulimus. His ita generatim praemissas, subiicienda sunt sigillatim nonnulla,de quibusdam actionibus , aut quasi actionibus praegnanti praestandis vel dimittendis .,. prout foetus necessitas
Euatenus praegnantes , exoluantur lege
q. Inter ea quae praestanda sunt, eminet cibatio. Foetus enim intei uentu maternae nutritionis,& perducitur ad congruentem animae excipiendae quantitatem, & iam animatus promouetur ad consentaneam sibi magnitudinem , cui consequendae retinetur in utero. Itaque mater non libi tantum,
sed etiam foetui vi urpat alimenta. Et liaec est causa cur Doctores passim , exoluant praegnantem lege ieiunii. Autores quatuor sepra triginta allegat in eam sententiam Ioannes Sancti es disp. s . selectanum. 12. & multos item signat Diana I. p. trach. 9. resolui. i . sed superfluuin puto , probare in ea re diligentiam ; cum sufficiat dicere, omnes ad unum autores consentire hac in parte ; cu constat,unicam resectionem
286쪽
Fraegnantium obligationes. 23'
refectionem quae ieiunij lese indicitur , non pbsIesatis esse praegnantibus ad tuam & foetus concepti sustentationem; ita ut per ieiunium debilitatae timorem erit 5 faciant incommodatiqnis foetus. Quod si de hoc non constet, adhuc eximendae sunt obligatione legis ieiunij, quia in eo dubio sequenda est pars quae sola est tuta de innocentis damnum refugit. Et ita recte cum Caietano Fagundes in
quartum Eccles. praecepi. cap. 8. num. Iq. Si tamen constaret, aliquam praegnantem adeo validae de robustae elle naturae , ut absque ullo foetus incommodo posset unica refectione adhibita diem exigere: non apparet, unde exolueretur ieiuni j obligatione. . Et ita recte censuit Sylvester V. ieiuuium q. 9. n.F. Caietanus 2. 2. q. I 47. arti c. q. Abulens Matth. 6. q. I 6. Phili arcus p. 2. lib. 3. cap. 21. Iacobus de Grassi St. I. p. I. l. 2. cap. 3T. n. 44. &Fagundes loco
' 1. Et quanquam id videatur infrequens, nec es.set imprudentia vacaturum , sumere velle experi- mentum de praegnantis roboae ad ieiunandum, ideoque dimissa seueritate examinis circa alias personas adhibendi, praesumendum passim sit, legem ieiunii non obligare praegnantes quoad singularitatem refectionis : Tamen displicet quod Diana cum paucis quibusdam tradit resolui. illa i . &p.4. trach. q. resol. I 26. nempe, etiam praegnantem validam, & cuius ieiunium constaret non incommodaturum foetui, eximi lege ieiunii quoad unicam refectionem ; eo quod omnis lex adaptetur ad ea quae frequenter accidere solent:at ut praegnantes sint adeo validae, ut unica earum resectio non esset foetui nocumentum allatura, est infrequen-R 1 tissimum.
287쪽
tissimum. Vnde lex quae indistincte praegnantes
cxoluit obligatione unicae refectionis , ob ordinariam praegnantium debilitatem uberiore & frequentiore alimento egentem , etiam validas si quae interdum tales inueniantur , comprehendet. Hoc dico non placere. Nulla quippe est lex,liberans nominatim praegnantes obligatione unicae resectionis , in diebus quibus ieiunium praescribitur : sed tantum DD. ex eo quod lex illa sit rationabilis, interpretati sunt mentem legissatoris non ferre, ut praegnantes ea lege ligentur; cum ipsarum debilitas, vel prolis indigentia, plures in die resectiones deposcit. Si ergo hoc caput excusationis semove tur, legis uniuersaliter latae obligatio ad praegnan-.tes quoque extendetur. Multo autem scrupulosus agendum est cum praegnantibus , quoad ciborum qualitatem. Nam tametsi quoad eam quoque liberandae sint a lege ieiunij, si aegritudo praesens,vel contrahendae aegritudinis non irrationabile dubium id suadeat, quia lex naturalis de non incommodando foetui, multo urgentior est lege humana, ieiunij abstinentiam acertis eduliis praescribente: Tamen ut plurimum abstinentia , carnibus, & per quadragesimam ab ovis & lacticiniis, non deprehenditur nocere praegnantibus earumve foetui incommodare. Ideoque simpliciter loquendo, .extra limitationes proxime tactas, assirmandum est, praegnantes lege ieiunij obstringi quoad hanc partem. Et ita recte Villatobos t. i. tract. I 3. dissic.4. & Diana p.4. tract. 4. r silui. i 26. adducens in contrarium Martinum Funes in specimor. p. 3. Cap. 2. num. F.& 6. 6. .are tum demum praegnantes: censendae
288쪽
Fraegnantium obligationes. 161
sunt exolui lege ieiunij Ecclesiastici, siue quoad
unicam refectionem, siue quoad ciborum qualit tem, cum necessitas matris aut foetus exiget laxationem legis praedictae quoad virumque caput, vel saltem quoad alterum : ita ut ex obseruatione ieiu-nij, merito timeatur alterutrius incommodum, sed maxime foetus. Tunc inquam mater non tenebitur contenta esse unica per diem refectione, vel absti- .nere iis cibis quibus vesci per ieiunij tempus' non licet, Nec duntaxat verum est , praegnantem in eo euentu non teneri ad unicam refectionem vel abstinentiam , sed etiam verum est teneri ad oppositum rita ut cerni possit mortale peccatum in ea obseruatione unicae resectionis aut abstinentiae a certis cibis, quod manifestum est ex graui obligatione qua
praegrians tenetur consulere incolumitati foetus. Vnde si sit periculum grauis damni inferendi foe--, tui per obseruationem praedictam, nemo non videς eam fieri grauiter atque mortisere illicitam. Et ita diserte Nauarrus in summa cap. 2I. num. I F. Sy uester v. ieiunium ol 9. num. s. Abulensis in cap. Matth. q. I 6. Ioannes Nider ad praeceptum 6. De fcalogi , cap. 8. litem B. Fagundes in A. Eccles prae-Ceptum cap. 8. num. I A. Fernandus de Moure p. q.
si ieiunium sit praegnanti necessarium ex
natura rei, fugam peccati. 7. Vnum quod in hoc negotio posset dissicutitatem aliquam ingerere, non videtur di utandum. Supponamus ergo praegnantem pati grauestentationes, concupiscentiae prouocantis adcincon-R 3 tinentiam:
289쪽
tinentiam: imo adeo vehementer impellentis , ut prope videatur vim inferre, ad lapsum adigere. Experimento porro didicerit, nulla se ratione parem reddi frangendae tentationi, quam debilitatione corporis per ieiunium ; quod tamen aperte videat cessarum in notabile incommodum, vel etiam exitium foetus, propter subtractionem alimenti, &materilarum virium quibus fouendus esset , exhaustionem: Dissicultas est, an in eo euentu , praegnans discrimen illud prolis possit contemnere, ut securitati suae spirituali prospiciat: An vero ut foetui consulatur, possit periculo illi propriae incontinerariae subiacere, non ieiunando,nec carnis lasciviain comprimendo 'per abstinentiam. Respondet Fernandus de Ivloure p. 4. eram .c. I g. 6, praegnantem in eo euentu , posse. , imo debere ieiunare: quia charitas ordinata, semper anteponit propria spiritualia bona,corporalibus bonis alienis;& subsequens prolis debilitas, vel etiam .mors, perae eidens subsequetur. Haec tamen responsio non videtur plene satisfacere. Neque enim hic fit comparatio inter bonum nostrum spirituale, & bouum dunta at corporeum prolis. : sed vere bonum spirituale nostrum, cuius laucta ira est reparabilis L confertur cum spirituali malo alterius, extremo , immedicabili. Foetus siquidem, non corpore tantum peribit, deg. & anima,quia destituetur baptisino. Quod autem dicitur id este per aς ci deIis., n ps lenit dolorem ex eius aeterita cliade conceptum ; quia tametsi perisit per acci dens, peribiti tamen, dc sciente ac
λ .8. : Mihi igitur dicendum videtur , rem non me-
isphrside, sed moraliter se sando, minquain posse
290쪽
Praegnantium obligationes. 263
accidere quod in propolita disticultate supp*nitur;
nimirum ut foemina praegnans non possit aliter mederi incontinentiae qua laborat, quam subtrahendo foetui alimentum neces larium. Oratio enim& alia pleraque remedia, pe sunt efficaciora continentiae media,quam ieiunium,quo humores acres& salsi corpus occupantes incenduntur magis,unde grauius castitati certamen impendet quam ex temperata usurpatione ciborum , ut habetur ex doctri-Da S. Basiliis l. de vera virg. Deinde quaecunque sit efiicacitas ieiunii ad continentiae tutelam , certum tamen est semper liberum manere praegnanti fraenare se se, & non ruere in peccatum: cum C contrario, foetus fi moriatur prae alimenti penuria , &Corpore ἰ& anima , absque culpa actuali sua & voluntate , periturus,sic in aeternum. Ιmue sicut in simili dubio de congressu cum periculo abdin sv gente periculo incontinentiat, Sanches l. 9. d. 22.
num. I. sic Basil. Pora c. l. Io. cap. q. num. 9. .negant
fas esse uti eo incontinentiae remedio , ita non dubito , quin mater alis nihilominus remediμ vitandi' peccati adhibens, δε firmo proposito continendi munita , possit ac debeat aeternam prolis cladem auertere, dimittendo ieiunitam quod esset Miulexitiale. Aditionem verb periculi prolapsionis in mortale peccatum , ipterueniente tamen promsto non peccandi, honestari ob summam' alterius ne-- cessitatem, praesertina spuitualem extreniam, alibi traditur, nec in uno exemplo apud Ioannein San-l