장음표시 사용
61쪽
monstrum confestim aversaberis. Efficiam a men paucis ut hoc naturae immane monstriim, mentis Deum aversantis fartum esse agnoscas.
Si enina verum est hoc quod supponit Atheus Non est Deum, non est providentia, non est Religio quae ulla hominum flagitia prohibeat aut
puniat Hiberum erit sinc scelere etiam innocentem trucidare , aliena bona rapere, alterius thorum violare , per nocturna farta aut incendia quascunque domosin urbes deVastare,quidquid furor , quidquid libido suggesserit , abcque ullo crimine aut Numinis metu patrabiatur. Sublato enim Deo tollitur lex divina,subi ta autem lege, omne flagitium legi contrarium,& constituta flagitio paena penstus Vanescit. Quinimo si Numen e mundo tollas, jam bla iaphemia: perjurium, impietas, Virtus erit maxima ac laude dignissima, utpote conmrmis primae atticorum Veritati, qui divinum Numeni hil nisi commentum aliquod vanum, ac chimaericum arbitrantur.
Ex adversi, quidquid in rerum natura honestum,quidquid recte ordinatum conspicimus, si atheo credis , aliitatis beneficio acceptum referamus oportet. Supponit enim Atheus dogma esse falsissum , T in existit. Et tamen ex Dei existentia ab hominibus credita profluuntaectiones honestissimae, ut fides in verbis fidelitas in pactis , amor justitiae, obedientia legum, de- nique odium omnis flagitii , quod agnos uni hominc a Deo justo judice severe puniendum; uti credunt ab eodem amorem aequitatis,& Omnis actionis honesti aeterno praemi remune
Quid autem magis distortuna fingi aut cogitari
62쪽
rari potest, quam rectissimam bene agendi no
mam ex errore falsissimo enasci primam omnisaeouitatis regulam, iniquissimo ficti Numinis cultu contineri denique optimum in rebus humanis ordinem , pessimo totius naturae monstro deberio An non aperte vides, quo pacto ex in-Verso cerebri tiri judicio, totius universi ordo e-
Neque dicas , seposita cognitione , ac lege divina, ipsi Naturae humanserinnatum csse hunc aequi , rectique amorem , ut sponte sua achi nescui, flagitio coniunctas mersetur , eam que esse legem quandam non aliunde acceptam , sed ipsi naturae per se impressam. Nam ego exadverso demonstro cillam recteas endi lem non posse naturae inesse, nisi eam
aliunde ex persectiori principio inditam fui
agiaos cas. Memineris enim te, qui Deum nat rae conditorem inficiaris, Animam quoque homini incorpoream atque immortalem negare seque totam hominis machinam quidquid
in ea continetur ex fortuito quarundam atomorum concursu fabricare.
Quaero igitur nunc , quo pacto ex fortuita illa corpukulorum congerie , quibus ex natura sua nihil rationis inditum est, provcnire possintilla perfectissimae rationis principi , quae etiam quanaoque reluctante natura singulos homines
docent , Suum emaue tribuendum . Parentes hono
randoso Alteri non satiendum quod tibi miles feri, Scisa enim vis insita non est corporibus ex se stupidisi ratione carentibus , ut in unam molem Conflata , talia conferant rationi lumina quibus ipsa penitus destituuntur. Certissimum namque totius naturae axioma es , Nullam
63쪽
fectiorem. Quomodo ergo suprema illa rati inis principia , dc missi errori obnoxia , pote runt provenire a lata symmeu ia, motuque cor porum elementaritim , quibus nihil ggis proprium ac congenitum est, quam casus , error , ignorantia Sicut igitur a lilagistro inmisce rebri, ac nullis artibus imbuto , nemo scien tiam hauserit indesbitatam, omnis errori ex fieriem, ita necessarium erit deficere M vacilare prima illa rationi principia , quae pro certissimis habenturi, nisi a suprema ac persectissima quadaiis inpelligentia clariventur , qualem
extra hanc quam cernimus corporum congeriem inquiras necesse est. Atque hinc ut arbitror satis manifeste deprehendis,ipsam naturae,im,in qua effugium quaerebas,te ad supremum ac perstetisti uix inteli gentia Numen sua sponte adducem, dum inV1cte demonstrataase ipsa rationis principia . quis naturae attribuis , non posse homini inexitalae nisi Deum, qui illa Animae incorpore impressit,ut primum prima Veritatis intemet autho- rem agnoscaS.
π Τ ex com-nstratipi scientiarum prinSi. V. piis conclusiones quaedam, scuriores fit cile tauces ita ex demonstrata supremi Numnis existentiari mirum quanta menti hu- manae tua oboriatur, ut per solida rationis prin-
64쪽
cipia ad reliqua fidei mysteria , facili compendi , gradum promoveat , ac tandem ad solia dissimam fidei nostrae Analysim perveniat. DIco igitur Primo , Ex eo quod Existat Demrerum omnium prima causa trigo , necessario sequitur illum esse , Ensast, hoc est, a nulla causa dependens , sed vi natura suae in se ab aeterno subsistens. Quia aperte implicat illum esse rerum omnium primam causa , simul exister aliquam causam natura priorema qua ipse dependeat , sic enim esset prima, dc
Dico Secundo , Ex eo quod Deus in existendo a nulla cau1 productiva dependeat , sequitur esse , Ens in sua essentia Summe perfectum. Quia lim sici tectionis in re quavis oriuntur a
Voluntate , aut naturali dispositione causis,quae non potest communicare effectui perfectionem ampliorem,qu: lΥ Ipsam se contineat.Cum ergo
Deus a nulla caula habeat quod existat , nihil omnino est quod ipsi perfectionis suae limites
circumscribat ac proinde ultra omnem quae mente concipi potest entis creati speciem ac per tectionem in fine protuberat. Praesertim cum ipse Deus manifeste revelaverit hanc sibi perfectionem inusi es nihil autem enti a se, &nullius egenti, prodiesse potest mendacium. Dico Tertio , Ex hac Natura divina Perfectione immitati, ac nullis terminis definita conficitur, alia quoque ejus Attributa debere esse sine fine persccta , ut sapientiam, potentiam , justitiam&c Qti talia Proprietates debent adaequarin turae a qua eas emanare concipim , tia cum fine
65쪽
fine careat , non potest proprietates ex seir fluentes ullo fine coarctare. Secundo,Cum Kaec Dei attributa non sint res aliqua ipsius naturae superaddita', sed ipsa Dei essentia cum ordine ad varias quas producere potest operationes a nobis considerata , non possim singula attri vita minus continere persectionis , quarn ipsi Dei essentia, cum qua attributa illa reapte in unam , ac penitus indiVisem entitatem coales.
Dico uari , Ex Attributis Dei omni ex parte illimitatis & infinitis aperte concludimus,
illum csse omnis boni ct Perfectionis primeteVum1bntem 5 oceanum , in quo bonitas universa quam in creaturis cognoscimust amamus, infinitis gradibus eminentium, atque cxcellentius
Hinc in Deo necessario agnoscimus ac Veneramur Summam Sapientiam, per quam in ejus mente ab aeterno in aeternum immensa cum
Claritate relucent, non tantum omne creaturae
quovis tempore existentes , sed etiam aliae rerum species sine fine perfectiores, quas solo voluntatis nutu creare potest. Nulla est veritas tam recondita,nulla in mente humana cogitatio aut machinatio tam abstrusa , quae possit omnia perscrutantem Dei cognitionem momento la
Huic Sapicnthe , ut perfectissima sit, respondet divina Omnipotentia , perquam in quantaViS multitudine ac perfectione producere potest quidquid veri entis extra Deum mens humana aut angelica concipere queat. Ex hac Dei potentia tanquam primaevo fonte profluit omnis vigor c virtus agendi in causis creatis. Quid quid ingenici virtutis miramur in astris, in ter
66쪽
Ta , in mari, in metallis, plantis , animalibus tenuis qucedam participatio est illius potentiae quam Deus in se nullis limitibus terminatam Complectitur. Haec est potesta illa suprema quae in homines impios perpetuo armata , illis
gehennae cenas numquam terminandas insti
git haec eadem est ad cujus praesidium quis.
qui cum fiducia recurrit , nihil habet unde iri
pretesent aut futura vita, omnes hominum , dete monumque insidias pertimestat. Hanc omnipotentiam comitatur thesaurus Bonitatis in omni gener entis infinitus , sic ut nunquam desit copia inexhausta caelestium d norum , quae possit a Velit in omnes , suos praesertim Cultores , larga manu perpetuo dis-llens re Quidquid cogitatur in Creaturis amatalles, inanis est larva , aut deformis umbra si
Cum purissimo bonorum oumium inte, cli quidissima ius voluptate conseratur. Ex hoc amplissimo clivinae bonitatis thesauro proveniunt omnia illa naturae, gratiae dona,quibus Homo ad beatum finem a JjuVatur.Ηa oonitate sibi innata adadhuc, creavit Deus at hominis ultim ingentes caelorurn orbes, eosque Varia astrorum luce ad stuporem adornaVit Totius terrae , Oceanique commoda, divitias, sustentandae hominum vitae destinavit.Quos nolita tum ad necessitatem,sed etiam usque ad delicias adamavit , dum tanta volucrum piscium, u-Ctitum, florum metallorum, gemmarum , Omniumque rerum arietate totum hunc orbem hominis causa locupletavit. Ac demum in tot amoris irritamentis hoc unum sibi ab aeterno
propositum habuit , hominem ad sui agnitionem , Cultumque adducere, eurnque suo in caelis complexu in perpetuum beare h. et
67쪽
HIs ita constitutis mico ulterius quint5, Ut sapientia Dei per&ctissima hominem ad
hunc ultimum, beatissimumque finem per congrua media dirigeret , necesse fuit Deum cum hominibus Commercium habere locutione quadam externa aliqua mentis suae consilia illis Communicare. Frustra enim re hominem condere rationis lumine donatum, nisi eo fine ut conditori suo cultum idoneum persolveret. Ut vero noverit homo quem a se cultum conditor deposcat , cum nequeat per se divinae menti arcana intueri, necesse erat per medium
aliquod sensibile Deum hominibus loqui racmentis sitae consilia manifestare. Ne vero OCCommercium errori obnoxium foret, necessa
rium insuper erat , divinae locutioni signa quaedam Deo propria adjungi, ex quibus secure mprudenter colligi possit , illam a solo Deo pro
Hunc cum hominibus loquendi modum instiatuit Deus ab initio per oracula Moysis, aliorumque Prophetarum , quae coelestibus prodigiis , ac signis tam admirandis illustravit , ut non potuerint homines prudenter dubitares, quin doctrina iis oraculis expressa, a Deo inspirata fue- Secundo mentem suam , Legemque propalmi per monumenta Scripturarum , quas ipse scriptoribus sacris dictavit tanquam publica in strumenta , in quibus voluit consilia sua ac
decreta hominibus consignata remanere.
Tertio , In progressu saxulorum , idem suam doctrinamque manifestaVit per Christum ejusque
68쪽
ejusque Ecclesiam,quaan non tantum ipsius Chri sti miraculis , sed etiam deinceps omni aevo tot testimoniis,ac prodigiis suam esse comprobavit, ut in ea Deum sibi loquentem totus Pome orbis agnostere non dubitaverit.
DIco Sexto mis fundamentis hactenus stabilitis innititur tota Fidei divinae veritas Certain inconcussa Praestat enim fidei nostrae cortitudinem falli nesciam revelatio divina,qua Deus hominibus mentis suae sensa manifestat. Nititur autem ipsa revelatio Dei revelantis S pientiae infinitae,quae non Potest falli, Cum nullius rei veritas eam possit lateres, ac simul Bonitati voletintatis sivino quae neminem potest fal-Iere,in ultro in errorem inducereri hoc enim
summam Dei bonitatem dedecere facile agnose Cimus,quod ab homine probo sine crimine fieri non potest. Ad haec igitur firmissima principia omnia fidei nostrae mysteria reducuntur, ex his in singulis quos predicamus articulis, ultima
credendi ratio peti debet,quod jam in praxi domonstrabittir.
DIco Septimo kIntellectus noster his fundamentis sive motivis instructus , facile perintingit ad Analysim fidei, qua omnium Griculorum , quos credit rationum ultimam ac solidissimam reddere Valeat. De quovis enim Articulo fidei , ut ad solida principiaTeducatur, quaeri potest hoc modo:
69쪽
Art. 3. Progregiis adna personis adeo hoc credo quia Deus hominiabus revelavit cic in persenis trinum esse racio autem Deum non posse falli , cum sit praeditus summa sapientia , neque cile homines fallere, cuin sit infinite bonus. Sed quomodo constat Tibi Deum revelasse, se trinum esse in personis,
Cum nunquam Dei loquentis vocem audiveris Audivi ane, dum Ecclesiam percepi Dei nomine assirmantem meum esse trinum in petibnis. At unde nosti Ecclesiam non errare, dum assi mat se Dei nomine docere rinitatem persona rum Non errare mihi certum est ex eo , quod ipse Deus Ecclesiam hoc assirmantem asticiat
notis ac signis seli Deo propriis, quibus tustat illam suo nomines, de authore id hominibus annunciares quod aliud non est , quam ipsiuri Deum per Ecclesiam hominibus loqui de
re quam illa proponit mentem suam manifestare Deus autem sive per se , sive per alium loquens errare non potest. Unde patet, singula fidei nostrae mysteria non niti testimonio a tum humano , sed in ipsa Dei loquentis authoritate fundari, ad eam per hanc claram facilemque fide analysim revocandam esse. Simi eras, Quaenam sint signa, quibus Deus Eccle1iam suo nomine lociui dec1arato Sunt illa in primis, prodigia c*lastia, Vaticinia rerum
futurarum, Ecclesiae docentis Unitas,& Sane bis ras, omnis generis miracula vim naturae penitus exsuperantia, Christo,ab Apostolis, aliis e
Ecclesiae membris omni aevo exhibita, ad comprobandam Ecclesiae Dei nomine loquentis au thoritatem: de quibus tractat pererudite P.Cor-aaelius Haetari inariumpho Ret .ssandrice edito. Si vero Ecclesia Dei nomine loquens tot
notis soli Deo propriis insignita, esset errori ob
70쪽
noxia , hoc ipse adimeret Deus omnem sibi authoritatem Tacultatem hominibus loquendi siVesper externa signa mentem illis sitam sitie erroris suspicione propalandi. Si enim liceat mihi sitspicari hanc Dei locutionem, adjunctasique illi notas tam multas, tamque admirandas non esse a Deo, sed ab alia quapiam causa prosectas , idem licebit pariter mihi suspicari de quavis alia ipsius locutione quibuslibet notis ac prodigiis insignita. Cum ergo ad Dei perfectionem pertineat , sic posse h0minibus loqui , ut certi sint ipsum esse qui loquitur , eique tetieat tu fidem adhiberes, pessi at quoque ad necessariam ipsius providentiam, ne permittat illis suo nomine proponi doctrinam talibus notis insignitam, nisi per eam velit suam mentem palam indicare. Ex quibus demum aperte concluditur tantam esse certitudinem ac utinitatem Fidei divinae per veram ejus Ecclesiam propositae, ut si illa vacillaret, necesse foret in agendo cum creaturis ipsam Dei potentiam , boniatatem , a sapientiam deficere. In quo autem Coetu hominum inveniatur illa Eccleua per quam Deus mentem suam , fidem- ciue ad salutem necessariam mundo manifestare