장음표시 사용
361쪽
NATVR. QUAEST. LIB. I ii. 36 1 interpretatus est, ait cursu ista siderum seri: et adeo quidem id affirmat, ut conflagrationi atque diluvio
tempus assignet: arsura enim terrena contendit , quando omnia sidera, quae nunc diversos agunt cursus , in Cancrum Convenerint, sic Sub eodem posita vestigio , ut recta linea exire per orbes omnium possit: inundationem suturam, quum eadem Siderum turba in Capricornum convenerit. Illic solstitium, hic bruma conficitur. Magnae potentiae signa: quando a in ipsa mutatione anni momenta sunt. Et istas ego receperim Causas: neque enim ex uno est tanta pernicies : et illam quae in conflagratione nostris placet, huc quoque transferendam puto, sive anima est mundus , sive corpus, natura gubernante , ut arboreS,
ut sata ; ab initio eius usque ad exitum quidquid
ed. vet. B rher. I, p. 4 29 sq. Noe fragmentum ex eius astrologicis petitum esse videtur, conversis ex ope re, ut videtur, Belo consecrato. CL
Quando omnia .... oris. Planetae.
αλ . In Canertim, cuius partem horeais Iem maxime et australem aestuosam et igneam, ut Capri mi humentem elaqueana, credunt Astrologi. Cf. Nanil. III, 625 sq. 632 sq. Sermo - tiem autem esse de coniunctione, quam vocant, in aprim est. RδI. Per Diaea omnium . i. e. Fromondo interprete, per eorpora ipsa sphae-xua Planetarum: quod stat, si in eodem perpendietato et semidiametro mundi disponantur. αδλ. Quando in ima minarione anni, l. e. Froinora sci interprete, qtiando virtulos causarum ci rea Tmpleos ennis fluxerint , ubi solis termini sunt, et unde reciproeat mutatque direelum anni cursum. M ut Sise anima .... corpus. Stoicos recentiores et nostram duhilasso videmus. Ignis quum duplici sensu ap. Stoicos caperetur, primum pro intelligentia summa, a. deis. natura, omnia penetrante, deinde pro elemento ipso: eonfusio notionum quaedam inde ortum d ii, quae illam dubitalionem creasse videtur. Mhk. Ille breviter moneo, mox de sententia horum plura dicturus , cl. virocidinoria in System. Intell. III, 26, hune loeum late traetanti, cupido hine Seneeam atheismi culpanti et animal pro anima legere u lenti, τε cle in nota t. I, p. 475. obloqui Noahemium, hellam oppositionem animae et eorporis tum perituram esse eontendentem. Mel. I Itira le ante supple Nun dum. αλ .
362쪽
sacere, quidquid pati debeat, inclusum est: ut in
semine omnis suturi ratio hominis comprehensa est. a Et legem barbae et canorum nondum natus insans habet: totius enim corporis, et sequentis aetatis in parvo occultoque lineamenta su D t. Sic origo mundi, non minus solem et lunam, et vices siderum, et animalium Ortus , quam quibus mutarentur terrena ,
continuit. In his suit inundalio , quae non secus quam 4 hiems, quam aestas, lege mundi venit. Itaque non
pluvia istud siet, sed pluvia quoque; non incursu
maris, sed maris quoque incursu; non terrae motu, sed terrae quoque motu . Omnia adiuvabunt naturam . Ut naturae Constituta peragantur. Maximam
tamen Causam , ad se inundandam , terra ipsa praestabit: quam diximus esse mutabilem. et solvi in hu-5 morem. Ergo quandoque erit terminias rebus humanis : quum partes eius interire debuerint, aboleri velanditus totae, ut de integro totae, rudes innoxiaeque generentur, nec Supersit in deteriora magister:
Canorum capillorum. Mhh. occultoque semine. Vides hie dogma Stoicoriim haud spernendum :imprimis physiologiam Oxpolire studuerunt . et inciderunt in nisum sormativum, quem BlumeMachitis egregie exposuit. Perspicacissime iam hi, ius doetrinae sundamenta iecerunt.
Sie iam Cleanthes Stobaei Felog. Phys. I, p. 372 : si ρ γαρ ἐνος τινος τα
tura primum ita lege sirmissima et sapientissima constitula sunt, ut iusto tempore et ordine eveniant. CL Exc.
Ergo quandoque . aliquando, Iim. Si quando hic terminus terrenis ne eiderit, lune lege naturae plus humoris ex terra rescitulum fuerit, quam semper suit, aequalitate mixtionis
elementorum, quae riunc constituta est, cessante. Caelerum hanc terrae resolutionem in aquam nostris che
micis haud probari eonstat. MLI.
Nec s emit . . . . magistere nulla
causa supersit. quae doceat qnasi elementa , innocentia iam et intra meri suram et libramentum suum redacta, seroeiop et aliis se hostiliter supersundere. From. - Αt nihil hie lempnta, sed hominum mores respicit Seneca sauciorem et exemplum sceleri intelligit. Gron . - Reele. Cf. c. XXX ,
363쪽
plus humoris , quam semper suit, siet. Nunc enim elementa ad id, quod debetur, pensa sunt. Aliquid
oportet alteri accedat , ut quae libramento Stant, inaequalitas turbet: accedet humori. Nunc enim ha bet quo ambiat terras, non quo obruat. Quidquid illi accesserit, necesse est in alienum locum ex Undet. Undae ergo et terra non minus debet, ut validiori infirma succumbat. Incipiet ergo putrescere, dehinc si laxata ire in humorem , et assidua tabe defluere.
Tunc exsilient sub montibus flumina, ipsosque impetu
quatient : inde aura tacita manabunt. Solum omne aquas reddet, Summi scaturient montes, quemadmodum in morbum transeunt sana, et ulceri vicina COn-
Sentiunt : Ut quaeque proxima terris fluentibus sue rint, eluentur, stillabunt, et deinde Current, et
hiante pluribus locis saxo, per fretum Salient , et
6 et 7 ; ubi homo inscitis scelerum .elc. locum nostrum illustrant. RMA.Vudae ergo et terra non minus debet , etc. Sie rescribendum suasit Cron. In Veneta est: υide ergo noterra debeae minus. Accedit Erasmi edit. see sed tertia habet Fortunati emendaticinem: unde ergo terra ha beat , minus ut Malidioribtis infirma succumbae. At cidd. mss. inde ergo ut terra non debeat minus. Ruli L. Aia tacita, leni, fluxa, qualenus aurae flatus tacitus est mollis. From. - due ... manubiant. In loco hoc salebroso sortasse retinenda sit cod. et ms. lectio, a Rufi kriplici notata huius sensus: ut fiat eiusmodi inundalio prospiciendum aut curandum est, ut terra tibi debeat non minus sc. humoris, quam iam est in terra, arit ut noeesse sit tantumdem aquae e terra ortae accedere ad Pristinam.
Similis superstitio etiam exeuutis saeculi homines invaserat, ut bene memini mihi narrari. Verum contra
verba aurara lacua mana ne sana
esse mihi nemo persuadebit , et Fr mondus non meliorem his versi hiis sensum aflinxit quam paullo superio aribus. Qui, quaeso, numina, quae modo niotites impetu quatiebant, subito aura lacita manare possunt' et quid haec aura , importuna sarie , hic sibi vult Z Ηine variis locum coniecturis leniavi legens in ama tecta m. Sc. aqua , aut in ama laeua x et infida vel territa vel eoncita m. Sed omni bus adhuc eoniecturis, transmutatis
duntaxat litteris vel syllabis prae sero
in ar a citata marior se. sumina. Sic
Rhenum vocat citatum Caesar de Beli. Gall. lV, is. Mel. Et hianIe .... ano , quod terra in aquam resoluta, reIictum est, ideoque spatium aquis currentibus iacit. Ex hoc loco aliisque veterum sequim
364쪽
ν maria inter se component. Nihil erunt Hadriatici .
nihil Siculi aequoris fauces, nihil Charvbdis, nihil
Scylla. Omnes novum mare fabulas obruet , et hic qui terras cingit Oceanus extremas , veniet in medium. Quid ergo est 3 nihilominus tenebit alienos menses hiems, aestas prohibebitur, et quodcumque
terras Sidus exsiccat, compresso ardore cessabit. Peri-hunt tot nomina. Caspium et Rubrum mare, Ambras cii et Cretici sinus, Propontis et Pontus. Peribit omne discrimen. Confundetur quidquid in Suas partes natura digessit. Non muri quem qua in , non turrES lue buntur. Non proderunt templa supplicibus, nec Hrbium summa : quippe fugientes unda praeveniet, ct ex ipsis arcibus deseret. Alia ab occasu, alia nb oriente Concurrent: unus humanum genus condet dies. Qui Aquid tam longa sociunae indulgentia excoluit, quidquid supra caeteros extulit, tiobilia pariter atquendornata, magnurumque gentium regna pessumdabit.
tur, eos standamentum quo terra ni talur, saxum esse eredidisse i a qua
opinione nee nostri abhorrent phy- siet. Raa. Si di aequoris h. l. mare intellἰgii quod a Miseno promontorici versus insulam Stelliam patet. Historici alii
que Siculum mare vocare sole cit mnem illum aquarum iraelum, util
iti Stelliam vergit. CL Burmann. ad Phaedri sati. II. 5, 40. AtiM.
Omnes .... Diatia Ohmede qualentas
do hi, Adriatiei Siculique mari sati-ribus, etc. multae fabulae indo abiisti iis sere temporia trivilitet lietae ncirrabantur. ibi enim scibularum eondii res incredibilia atque mira Lilia locum habuisse singebant, ut ex PQrsei. Circes, Vlyssis. eie. historia si-bulari notum OL Rtihi. Caspiam et Riartim mare. Notiora ambo quam quibus diu immoremur. De caeteris quaedam delitiasse operae pretium erit. Am ne tis sinus hod.
Ambraeia quae deinreps urbs Ni poli, dieta Epiro exiremo et Acarnaniae admota , Ionici mari per aut nalatitudinis parvae iungebatur. Cretieris alnus in Creta insula prope urbem Phaeston et Corirnis agrum. Pr Pon ris , exiguum mare Aegeum inter et Euxinum , quorum ζευγ ια aliquomodci videtur esse . a xitu προ rτουτου nominaitim hodio est in mer de Mnmmam. a marmore , graec. μαρυαρε , in illae Proeonnesi quae ira Propon iide laeei. Ponsus: Euxitaris nempe.
365쪽
NA PVR. QUAEST. Lin. tu. 365 XXX. Sunt omnia , ut dixi, facilia naturae : utique quae a primo sacere constituit ; ad quae non subito, sed ex denuntiato Venit. Iam autem a primo die mundi quum in hunc habitum ex informi unitate
discederet, quando mergerentur terrena, decretum est : et ne sit quandoque velut in novo opere dura molitio, olim ad haec maria se exercent. Non vides aut fluctus in littora, tanquam exiturus, incurrat 7 Non vides ut aestus sines suos transeat, et in posses
sionem terrarum mare inducat 7 Non vides ut illi poΡ-petua cum claustris suis pugna sit 3 Quis porro istinc,
unde tantum tumultum vides. metus eSt e mari, et
magno impetu e Pumpentibus cluviis 2 Vbi noti humo rem natura disposuit, ut undique noS, quum voluisset, aggredi posset 2 Mentior, nisi eruentibus tor-xam humor occurrit, et quoties nos avaritia aut defodit, aut aliqua Causa penetrare altius cogit, eruendisinis unda est. Adiice nunc, quod immaues sunt in
XXX. Aac. Fatorum et naturae neeessitate his diluviis ei inundationi-hus faciis regeneratio et renovatio Orbis reeeniis post diluvium fiet. Ita . . Stirit. . . ia diat, c. 27, 2 . et aliis multis loeis. Atilia. Eae informi timidale, i. e. ex chao, in quo omnia elementa coagmentata ideoque unita , nondum separata iacebant. αδ a. Quia ... Miis p Qtiis Porro , i. e. igitur, tandem metro tibi oriri potest istine, ex illa regione, e mari et est uuiis p Quomodo metuere Potes , De mare et fluvii violenter erumpentes tibi noeeant, quum tamen scias, a primo mundi die haee sie deerela esse. et ubique humorem, in quemlerta resolvi possit . Hos cingere 'R. - Porro recte explieat Bubh. iobseurata a lexi graphIs, frequentata tamen a Iustino neque raro apud alios. Similites infra VII, 10, 4. Bane particulae potestatem bene perspexit Budaeus Comment. ad lino. gr. p. 486. Mel. Mentior nisi, formula affirmandi, pro qua Ovidius habet, mentiar nisi.
iis sermo est , quae uti se invicem iuvare , ita ad exitium mutuum conspirare credit Seneca r non , quo ille huius se lenitae auctor sit habendus , sed quod hoc dogma quum omnia Stoae turbae, lum maxime recentio. rum Stoicorum fuisse eredere licet. Umnia elementa coibunt ad naturae istud deercium explendum: uti.ias
366쪽
L. ANNALI SENECAE abdito lacus, et multum maris conditi , multum numinum per operta labentium. Vndique ergo erunt causae diluvio, quum aliae aquae subinfluunt terras, aliae circumfluunt, quae diu coercitae vincent, et amnes amnibus iungent, paludibus stagna. Omnium tunc mare ora sontium implebit, et maiore hiatu sol-ε vet. Quemadmodum corpora nostra ad egestum venter exhaurit, quemadmodum eunt in sudorem vires: ita tellus liquefiet, et aliis causis quiescentibus, intra se, quo mergatur , inveniet. Sic magna omnia Coitura crediderim. Nec erit longa mora exitii. Tentatur divelliturque concordia , quum semel aliquid ex hac idonea diligentia remiserit mundus : statim undique eX aperto, ex abdito, superne, ab imo aquarum siet, irruptio.. Nihil est tam violentum et incontinens sui, tam contumax, infestumque retinentibus, quam magna vis undae: utetur libertate permissa, et iubento natura, quae Scindit Circuitque, complebit. Vt ignis diversis locis ortus, cito miscet incendium, flammis coire properantibus: sic momento redundantia muria 6 se committent. Nec ea semper licentia undis erit': sed peracto exitio generis humani, extinclisque Pariter seris , in quarum homines ingenia transierant, iterum aquas terra sorbebit: natura Pelagus stare ,
Defodie. Audaeler Gall. notis mis erre. Nam qui lamnas metallieas in
IVE Mullo stiperne. Ille eum Gron. voeum traiectionem P neiani rete et . et summe post ea assito, non . quod ille uolebai, ante eollocavi. R AI
pe,eil lollit. sed undam quis nitidus ecihil obii vi sua e mpetitem p Bo vii
liliis scieri, et Geneseos narratione de Diluvio. Boiau.
367쪽
aut intra terminos Suos furere Coget: et Pelectus e
nostris sedibus, in sua secreta pelletur Oceanus: et antiquus ordo revocabitur. Omne ex integro animal 1 generabitur , dabiturque terris homo inscius scelerum , et melioribus auspiciis natus. Sed illis quoque innocentia non durabit, nisi dum novi sunt. Cito nequitia subrepit : virtus dissicilis inventu est, rectorem ducemque desiderat. Etiam sine magistro vilia discuntur.
Omne ex integro, etc. Vides hic eamdem diluvii et exilii generis linmani causam asserri a Stoico , qua sub iuilio Geneseos Mosaicae deum
permotum legimus , ut genus humauum perderet novumque prodire iu- heret. Saepius ad hoc remedium ab austeris et iis prave, ad suam ipsorum rudem cogitandi rationem, de deo sentientibus ingeniis inventum redierunt cosmologi veteres. Exemplo
sit diluvium Deucalioneum Apollodor. III, 8 , seq. Mythis vero, in
quos mutationes physicae conversae
erant, Stoicos imprimis , allegoriarum et nostram adhue mythologiam
saepe deformantium auctores aman
tissimos , ad suum quisque morem rigide et, ut dicam , moraliter conis
erientes, usos esse constat. MM.
Virtus dlascitis .... discuntur. Rigido Stoico haec digna , in quibus et
lie se prodit eo, quod virtutem stoice definit, quam per se esse expetendam, nullo voluptatis, utilitatis, etc. ha-hilo respectu, docebant, asseclibusque deletis. Hanc esse difficilem inventu nemo iis negabit: rectorem ea desio, rat, ut inveniatur: nam qui eam se mel obtinuerit sapiens, nullo rectore duceque indiget. Vitia contra sensi . bus instigantibus discuntur, ideoque nisi mature rectum imbiberis, magi in stro, quem tamen facillime nanctis scaris, non indigebis. MM.
369쪽
Ad ea L. A. Senecae verba, Quaest. Nat. lib. III, e. in , s a b terra quidquid est.- idem e Per est, umbra Premma, frigus aeternum, inexercitata densitas: semper ergo praebebit
Seneca igitur inter eos est veterum, qui interiora terrae frigida esse autumabant: nam non omnes ita statuerunt, non paucis e contrario illa calida esse ponentibus. Habet Seneca nonnullos, qui a se stant, nisi salior, Pauciores, quorum tamen etiam Aristoteles est, qui in libro de Gener. et Corr. Il, 3, et Histor. Anim. I, i, terram frigidam facit, in quo praeeuntis sibi vestigia legit Hippocratis, modo verus sit, de Princ. aut.
Carm. to m. I, P. Ita, ubi καλέεται μεv ἡ γῆ )ρυχροω και ξηρου. Ante euin tamen iam Ocellus Lucanus x. τού παυτος II, IS, Pronuncia it ἡ γε ψυχρὰ και ξηρα. Prae aliis Plutarchus huc referri dignus est, quippe quo nemo clarius ac disertius harum partium esso se professus est, cuius documento est totus liber de Primo Frigido. imprimis cap. I9, ubi ευ ρωαθει γης παγος seri καὶ κρυοπαλλος απασα, cui probando cap. 2I Subiungit πέτραι πολύ ἐκ βαθους καὶ οὐ ραοt v ἀυασοσθαι προ6αλλουσι κρυοe. Macrobius in Somn. Scip. I, 6, P. 28ι α Terra est sicca et frigida . . Eadem opinio videtur
inesse Geoponicis V, xa, p. 347, L L Dum enim praecipiunt:
6αιοὐται, εαν μἡ ἡ γῆ ραγαδας εχη, Videntur credidisse, Omnem , qui insit terrae, calorem, non esse nativum, sed ei a sole inditum. omnino ad id credendum facile poterant adduci experientia , quum terram sodientis ad strata argillacea , quae natura frigida sunt, extrema deveniebant. Attamen contraria sententia plures clarioresque fautores habuisse videtur, immo antiquiores. Antiquissimus eorum, quot novi, Empedocles, Hippocrate antiquior est, qui internam terram calidam esse putavit, aut magnum. quemdam ignem in media ea ardere , quam opinionem recentiorum instauravit Matranus. Ita enim Plutar
eumque probabile est hoc debere suo magistro Pythagorae,
370쪽
cons. infra c. 23. Nequo Hippocrates , quamvis terram ut et
mentum frigidam esse crediderit, distiteri potuit, intus terram
hyemis te inpore calidam esse; nam de Nat. Puer. c. 26 : τὰ κατω
catur. Cum Hippocrate facit Oenopides Chius, vide in a IV,
Ω, 23. Itaque nullo tempore terram omni calore interno destitutam esse censuit, neque proptera tameia sibi contradixit, quoniam nativum frigus cum adventitio calore hene potest Constare. Indidem suum habet Aristoteles, quo calorem excuset, queruper totam naturam expansum esse dicit de Spiritu , c. 9. Qui eum sequitur Theophrustus, ideo non dissentit cum eo, quando in libro de Vent. p. at 5, του θερους, inquit, ἡ γη Θεοαn , et quum de Igne, p. 42a, docet η πυρος ρυτις περὶ την τῆς γ φύσιν μερογμένη. Omnino saepius , quam ut negari Possit, docuerat usus terram
aeternis hyemis aestatisque vicibus, illa calidam intus, hac sei-gidam esse. Vnde Cicero de N. D. II, 39: u Videmus ex puteis v qua in calidam trahi et id hibernis maxime fieri temporibus,
quod magna vis caloris terrae cavernis contineatur is os intra
VI , 13, 3; cui nccedit Galenus in Hippocr. t. V: Τὰ di υπο et
ἐν χι μῶυt θερμόω υπάρχειv , ubi fortassis ob oculos bubuerit alterum illum locum Hippocrateum. Qui hunc calorem terrae tanti vulnesse arbitrahantur, sive eum totam terram velut spiritum permeare, sive intestino terrae igni excitari credebant, quam opinionem eapere racile poterant, natura duce, quum in calidos sontes incidissent. Sed haec quidem sententia terrae calorem geographice tantum, non physice, vindicabat, neque hactenus abhorrebat ab altera illa , quiae caloris causam n sole arcessebat. Ac contrariarum opinionum fluctus inde haud dubie orti sunt, quod caloris materiam parti in nutura, quod vero propius est, aut, uti vocant, Sen Su geographico, tu haerere terrae et cinentis aut corpori, partim a Sole indi putabant, que in nonnisi causam explicandae huius materiae esse posse, iis in mentem non videtur venisse. Neque hoc iis imputandum est, haec enim naturae penetralia et nobis manent reclusa. Quae quamvis Seneca recte sensu physico secerit frigida, mirum tamen est, eum cnlidam quasi viam , quo origo sonti uin interno igni aut calore explicari potest, qui marinam aqua in in vapores dissolutam per terram sursum euchit scui Sententiae inter recentiores maxime savit Cartesius , non commemorare, quum hoc et Equarum ca-