장음표시 사용
271쪽
primo, vel secundo gradu Z Ossa de eius atrocitate,
ER RAVEM dieit Au- minatione populum premit.Item com-shor materiam huius titu- mittitur in Vicario, seu Legato Papae, ii tamquam in grauissimo & Imperatoris , nis offenderetur ex delicto consstentem 1 ex priuata inimicitia: Ze nis Viearius, sed quo enim crimen Laesae. Legatus estet perpetuus: eoque sortius, Maiestatis horrendum, seelestissimum, committitur in Vxore Imperarotis,Redi de exceptis est , Sacrilegio proxi- gis, vel Prineipis. Idem in Confoederamum , grauius Particidio , Haeres, & io Principi nisi confoederatio estet cum Simoniae aequiparandum illud est,quod aliquo la fideli, & nis unus Coniade aduersus Populum Romanum, vel eius ratus offenderet alium Confaederatum. securitatem committitur,ad duo capita Extende etiam ad omnes, & quoscun- reducitur. Primum , versatur contra que alios Prineipis Ministros, quorum 3Principem, eius lateri Assistentes, & ope ipse Princeps utitur in sua Prouin- Consiliarios. Secundum, in aliis easi cia, si occidantur , vel offendantur, vibus exceptis. Quibus paemissis: vsque eorum operibus pi inceps careatis ecus, adnum. 8. s ex particulari odio & inimicitia. Ex Committitur tale delictum. Prim3. tende iterum , quod committatur in contra papam. secundis, contra im- Episcopo habente temporalem Iurisperatorem , eiusque Statum. Tertio, dictionem, in Constiariis Principis, in contra populum, de Rempublicam Ro- Proceribus sacri Palatij, in Electoribus manam: Zc hinc insertur ad Rempubli- Imperij. Consiliariis papae, & Senatorecam venetiarum. Quarto, contra Re- Vrbis Romae t declarando, dummodo gem. Non tamen committitur contra interueniat coniuratio, dc quod Con- Tyrannum, quem licet occidere ad siliatij lateri assislant , ut incurrantur publicam utilitatem , non autem ad poenae contentae in L. quisquis, videlicet propriam. Tyrannus autem proprie di- damnationis memoriae Desuehi, &aliae citur is, qui in communi Republica, filiorum praeiudicium tangentes: secus non iure, sed per vim sibi assumit & autem quoad poenam mortis, & confis-Vsurpat principatum , de violenta do- cationis bonotum: usque ad π.7M
272쪽
EX QUAEST. CXII. Inspectio II.
4 Fps MDENs Car3inalem reis gulariter committit crimen Lae lae Maiestatis 1 quinimo incurritur ex sinpliei percussione absque vulnere:& eo magis s occidatur, seu causa proxima eius morti detur, insequendo,machinando , ehciendo a sua Dioecesi , Territorio, seu Dominio Cardinales. Patriarchas , Arelliepiscopos , Scdis Apostolicae Legatos, vel Nunc sue taliaque mandans, lata habens auxilium, consilium, vel fauorem praestans, est cxcommunicatus in Bulla Crena Dominit verum si fuerit nudum consilium , quo cessante adhuc Delinquens crat factu-3 rus, mitior poena imponitur. Extende Regulam ad Receptantem cum, qui Cardinalem offendit, dummodo DCnfuerit Consanguineus . Affinis , seu tetrio'anter receptauerit. A mplia in Defendente , & defensionem ratam Hahente ue quoniam dicitur etiam Reus Laesae - Maiestatis , socius offendentis Cardinalem 1 quinimo Reus est te ipse Imperator &quaecunque Ciuitas, Urbe excepta. Committitur etiam ex particulari inimicitia, in familiatibus Papae,& Cardinalis, Aummodo stit Clctici, secus si Laici: usque ad n. Io . Iterum offendens Cardinalcm com-c mittit etiam saerilegium: tantique mali Participes ipso facto excommunicanis tur : perpetuo sunt Infames t amittunt chionem testamenti activam, de passiliam : puniuntur consscatione bono rum : priuantur omnibus beneficiis, &ossiciis, temporalibus, & spiritualibus, locationibus, de seudis quae regrediuntur ag Dominos directos : domus eo-
rum destruitur. Quae quidem poenae incurruntur ipso Iure , fit ij, nepotes perrectam linea Descendentes priuantur omnibus beneficiis, 3c dignitatibus Ecele fasti eis ad illaque,quamuis Pontificalia, in posterum obtinenda. inhabiles emetuntur: λδ & Descςndentes ei linea Transuersali, si si hi qualitas.& eircumstantiς suadeant.Iudices vero negligentes in puniendo huius criminis Rcos infra mentem,postquam illud
ad eorum notitiam deuenetit, incumrunt poenam Excommunicationis i ita gpariter, ec non Denunciantes,qui omni casu puniuntur, non solum a Iudice
Ecclesiastico Canonicis pinnis , sed etiam a Iudice saeculari plenis legali
Regula non procedit, quando Camdinalis, non ut talis Offenditur, puta, squia non si indutus vestibus Cardinalitiis, sed sit armatus, dc enormibias incumbat; sue sit Rebellis Pontifici, vel offendatur ad defensam ; seu claudatur in aliqua domo, animo ei verecun diam inferendi. Episcopus non cona prehenditur in arao t. feticu,licet comprehendatur in Bulla Caena Domina: vG
OGndentes Magistratum, Curiis Of
ficiales , quando aicuntur committere crimen Laes-misaei, ὸ Oile eius
occidens, ec Parricida repulaetur, Io& erimen Laesar- maiestatis committit. Extendendo ad offendentes Rectores Prouinciarum, Imperatotis, de Papae,
Ossiciales Principis i & se non solum ex inobedientia Principis, sed etiam
ossicialium. In proposto solus tractatus punitur, etiam citrensione non secuta; si Magistratus habeat merum imperium.& non offendatur ad defensam, vel occidatur, non ex priuata inimicialia, sed in odium Principis : in quo
dignoscendo, coniecturae sumuntur ex personis, & causs,ex scruttiis, ex industria, ex pccuniis, ex consanguinitate, inimicitia, societate, dc conuersationet
sed in dubio offenso piaesumitur facta in odium Principis, & ratione Officii.
Non etiam committitur ex offensonefacta praesidi ob eius malos mores, seu aliquid iniuste facienti, licEt sit Mini. rrster Pas . Sic& Oisciali non obediens,
273쪽
non propter Principem, sed propter ipsum
Oficialem, tale crimen non committit.
Non etiam est crimen Laesae. Maiestatis concitare Plebem ad effectum expellendi I 2 Oificialem , vel Rebellandi ipsis Oificialibus , easque non obediendi in iis, quae non dependentab Imperio, uec imperi j ho
R G V M E N T V M. Pndentes Nuncios, . Oratores Principis , an, in quando dicantur committere rimen L. se maiestatis
de materia. FFENDENDO Nuncios . seu 13 ἡ Ambastiatores, Ac Oratores Principutia, crimen Laesae Maiestatis regulariter committitur. De Iure Canonico ta-Ies offendentes excommunicantur , dccommittunt Sacrilegium, quamuis offensio sequatur ex priuata inimicitia. Quinimo etiam impediendo Nuncios per Legatum Apostolicum ad Romanum Pontificem missos, sest cos literis spoliando, quamuis essent Banniri, Ac Contumaces. Regula limitatur, nec habet locum in ODI fendente vice Oratorem, vel post completam Legationem in regressiI: vel in os-Κndente Nuncium, sed Oratorem pessime se gerentem, aut perfide ministrantem ; vel si ignoranter, nesciendo Orato - ,em illum esse,offendatur:vsque ad O. 76.
Crimen Laese maiestatis, an, in quando
committatur contra 'incipes Inferiores. R 's R I M E N Laesae. Maiestatis com-
, , eine mittitur contra Principes, & Dominos Inferiores, licci Alij contra; etiam a Subdito, de Vasallo ante praestitum iuramentum fidelitatis i scilicet contra Duces, Marciuones, de Comites, habentes plena Regalia. Non autem committitur utra Ciuitates recognoscentes Superio Um ex quo cum non consideretur crime.
Rebellionis, filij Offendentium non incurrunt poenam Legis, quisquis, quam patiuntur silij propter crimen laesae- maiestatis commissum a Patre contra Ciuitates Superiorem non recognoscentes, Duces, Marchiones, de alios habentes plena Regalia ab Imperatore vel Papae Poena vero ις confiscationis bonorum, Sc de Iure communi, de praesertim de Consuetudine ita- ιδ,imponitur pro crimine laesae- maiestatis Commisso contra Principes Inferiores, licet crimen Robellionis non incurratur,nisi ex offensa personae Principis, hoc est Imperatoris , dc Papae: usque astu 2 8.
EX QUAEST. CXII. Inspectio VI.
ARGUMENTUM. Crimen Laese maiestatis, an, O quando committatur contra propriam Patriam. Hei: E K proditionem, seu oppugnatio- λὰ nem propriae Patriae , aC etiam ex I
reuelatione iccretorum Populi sui, crimen sae- maiestatis committitur ι de punitura flectus, otiam effectu non secuto. Declara Regulam procedere, quando Patria oppugnatur. vi Principi, vel Populo Romano auferatur ; εc sic non solum requiritur , Ut oppugnatio tendat in praeiudicium Principis, sed etiam Principis supremi. ac generaliter, quia non committitur crimen Rebellionis, non incurritur poena L.quis Istquis C. ad L. Iul. maiest. quoad praeiudi-dicium filiorum, de confiscatione mbono. riim: ac demum non consideratur in proditione Patrice recognoscentis SuperiO
ARG UME NTUM.crimen Laese-maiestatis, an, in quando committatur ab 'laesitate, vel Custro, a se minis. ab Imperatore, a Prae latis temporalibus, ab Epistrepis, δε- cerdotibus , oe clericis. IJ Ο c crimen potest etiam committi GL a Ciuitate, Communitate, de Uni- 'Υ uelsitata
274쪽
I ' mellitate eontra suum principem: Extendendo ad Civitates liberas, de libertatem recognoscentes ab imperatore ex priuilc-gio, longa patientia, vel ex titulo venditionis. Restringendo quoad poenam Statutariam, quia Statutum puniens Personas, non extenditur ad uniuerilaatem. Foem,na etiam hoc crimen committit. sed mi- ac tius quam masculus punitur. Quinimis, α imperator Offendens papam, hoc crimen committit prout 55 Praelati Eccles sici temporalia habentes. Episcopi vero, Sacer dotes & Clerici non dicuntur secundum aliquos committere hoc crimen in1 1 eorum Principem saecularem; Alij contra. Hoc unum tamen certissimum est . quod nunquam Cloticiis propter huiusmodi erimen punitur ab alio, quam ab Ecclesi stico iudice, tuli ex speciali priuilegio a Sanctissimo concesso: prauatur tamen beneficiis , ε scudis a saeculari Principe os senso impetratis. Quod ii hoc crimen Episcopi, sacerdotes, Clerici commit. tant contra Papam , absque dubio Curiae
saeculari tradunto: vsque ad n. a 3 9.
4II E o v L A proponitur , quod cri-
men Laeta- maiestatis proprie non
committitur a non subdito , nec quis dicitur subditus ex eo solum quod habeat bona in Territorio Principis offensi. Et hine subditus Papae offendendo imperatorem, non dicitur committere hoc crimen, quia licet amittat seudum , & iurisdictionem quam habet ab Imperatore, non potest tamen Imperator absoluere vasallos a Iuramento fidelitatis, cum hoc solum spectet ad Papam. Sed si impetator offendatur a quocunque alio subdito cuiusuis 1 3 Principis, Pontifice excepto, crimen ta
sae- maiestatis committitur ratione con
Dederationis , extendendo ad Pelidatarium offendentem in udantem. Exten. dendo etiam ad offendentem Nuncium, vel Principis Oratorem et nec non ad
non subditum sollicitantem subditum ut offendat suum Principem l licet Alii
contra. Quinimo iste non subditus, nec
etiam ad poenas commissi delicti puniri
potest a Principe, cui iacia est subditus,nisi in illius territorio suetit inuentus; sed bene
punitur extra crimen laesae- maiestatis: vGque ad n. 137.
Limita Regulam propos tam ut suffciat quem esse subditum ratione originis, 24 vel domicilij, siue mediate , praecipue,&sngulariter in crimine proditionis, εἱ ρος- duellionis , quod committitur etiam a non subdito 1 vsque ad n . 62.
Crimen Laeskmaiestatis, quibus modis
L T R A casus generales, de quibu - . per leges in s. cr C. de eximin. ias tmalas de ua D D. Author deueniendo ad specialia, plures singulares casus enunciat, scilicet quod hoc crimen committat Proditor Principiis, etiam quod non sit illi subditus , Proditor suae Patitae in damnum Principis I Descitores militiae, nisi ex iusta causa, urgente necessitate, & post silitum tempus discesserit I Transfuga, qui fuit
visus permanere cum Hostibus , armando, Ac pugnando contra Principem, malo animo prodendi consilio r Item Auxi- alium , seu consilium Hostibus Principia Praestantes, ipsa Host bus dolose se scienter pecuniam Mutuantes, Accommodantes arma I fgnum Dantes a Principis lateras A Nuneios, Hostium literas receptas non Reuelames, si quid contra Prin-pem contineant. Confoederationem, seu 3 ligam cum Hostibus facientes i cum eis Nubentes , ipss amicabiliter loquentes. Extendendo ad confoederationes, Ac ligationes Ciuitatum inter se, & ad Feu data
rium contrahentem amicitiam cum Ho
stibus sui Domini, nisi ista confoederatio sat sepet re licita,& absque Ptincipis pernicie. Ad occupantes castra, Ciuitatis, Templa , SI alia loca dolose, SI animo turbandi Statutum Principis. Ad Maclii - nantem, & Operantem in damnum Principis. Ad ossicialem non renunciantem suci successori officium. Ad eum , qui exercitum sibi commissum suo successori non resignauetit. Ad illum, qui ad iussit mPrincipis non renunciat Castrum, seu Arcem
275쪽
De Crimine Laris Male st .QCXIII. 1 61
Arcem suae custodiae traditam. Et generaliter Rebellis dicitur is, qui retinet lo- . Cum , ubi subditi stabant sub Principis I obedientia. Ad illos, qui offendunt Statuas Imperatori dicatas. Ad Conuenientes, seu tractantes de faciendo Papam, Papa vivente,seu Regem, Rege vivo. Ad Denegantes tributa, seu excubias, quas ardias vulgus appellat s nisi tributa essent noua, & iniusta a aut Negans, se prae-s sumeret exemptum Ad eum, qui facit obsides aufugere, dolo interuenienter vel qui falsum in publicis scripturis conscripserit. Et tandem ad Batones prohibentes suos subditos ad superiorem recurrere in illis, quae ad illum spectant: usque adnam. 6 s.
rem, Si ei debitam fidelitatem: vel quando in eius Imperium aliquid machinatur, seu Principi resistendo,inobediendo & ab Imperio,& eius aut horitate,& iurisdictio. ne se subtrahendo, hostis animum assumendo, M se aduersarium illi parando. Non tamen Rebellis dicitur, qui Principi aduersatur, 3e ab eo recedit, nisi etiam contra ipsum insurgat; sic nec ille , qui subtrahit se ab uno Domino, a quo in imminentibus necessitatibus non fuit defen-ε sus. Rebellis inittit poenas a lure inflictas ipso iure, Ae ipso lute amittit ea . quae sunt de iure Civili, sed ad hoc necessaria est declaratoria. nisi rebellio sat contra Papam , vel imperatorem, vel nisi esset notoria: quia non dicitur Rebellis Bannitus a Iudice sob poena rebellionis pro aliquo delicto, nisi talis Bannitus contras Dominum insurgat sie & inobedientiae
poenam non incurrit citatus a Principe, N: non comparens. nec pariter ex in bedientia P incipi iniusto, non consideratur crimen laeta Maiestatis ἱ quod tantummodo habet locum, si contra Principis peis 'ro nam, vel eius statum quis machinatur, vel quando agitur, ut illius imperii forma& tegimen mutetur. Vsque adn. I l.
EX QUAEST. CXlII Inspectio III.
committatur ex constaratione, coni
risone, machinatione ,sem , actione contra Principem.
ON sp IRATIONE , coniuratione in Principem crimen las, It Maiestatis committitur. Conspiratio autem est machinatio, seu conuentio plurium simul in iniuriam personae, Status, seu Dignitatis alia uius. Conspiratio enim est facinorosa spirituum conceptio. Ex quo per machinationem committitur criamen laesae. Maiestatis per eum, qui contra-
facit factis, seu inobediet firmatis, Ae tendentibus in exitium Reipublicae, seu Q- I ctionem facientes de nece Principis, Factio enim idem est, quod Conspiratio, Ac
ideo committitur quovis modo fiat contra Principem, quamuis in ea non interueniat Conspirantium iuramentum e vG quc ad num. IIT
EX QUAEST. CXIII. inspectio IV.
R GUMENTUM.crimen laese - maiestatis an quando Armatorum praesen im hom num congregatione , conuenticula com
Mus gatio disserunt inter se , quia Con, I 3
venticula sonat in malam, Congregati autem in bonam partem 1 sed quia congregatio est genus generalissimum, insestui R egula , quod ex congregatione , dcconuenticula contra principem committatur crimen laesae Maiestatis, Ac incurra tur poena destructionis domorum, praeci pue ex Balta CDmensis U I I. in ordine sexta, & Mxii V. in ordine octaua Committitur ex coetu, & conuentu in Ciuitate i contra Principem, & ex dictu austu quoquo modo fiat, etiam generaliter, effectu
276쪽
non secuto,& facta ad alium finem: quinimo etiam Reminae faciunt numerum stante Statuto, quod tot homines ad eam
formandam requirantur. Idem in aecommodante alicui homines armatos ad e rum congi egationem iaciendam. Delictum tamen laesae-Maiestatis ex conuenticula inducitur , qtian to suetit facts in perniciem Principis . nisi contrarium ali quo Statuto, ut ex Hais Bustis, prohibe 1 3 tur. Quot vero homines requirantur ad conventiculam formandam , remittitur
arbitrio Iudicis, sed non inducitur sne
Duce , Ad Authorei ut puta quando unus post alium concurrunt, de conueniunt armati sub uno coadunati, seu ad unum co- adiuuandum t ex quo poena Conventicu .
Iat ordinaria habet lociim in Authore, &Consultore, & alij mitiori poena plectunas tur. Et in proposito non intelliguntur armati gerentes Zappas, fiastes, lapides, pugnettos, si res, aut alia ruralia Instrumenta: quia licet veniant appellatione armorum laννον tim appestatione, ide versor.
Ani f. hoc intelligitur large, Z improprie. Non etiam puniuntur conuenticulae factaea 7 sine dolo 'malo animo e At ideo non
prohibetur c adunatio armatoriam ad
propriam defensionem , de ad propulsandam iniuriam inimicorum , 1i desensos erit iusta sed hoc non habet locum expulia stati V. id prohibente ex quacunque causa. Non dicitur etiam conuenti. cula quando uno occiso, seu vulnerato, cius attinentes concurrunt Incontinenti,
de ex improuiso audito nuncio, ad facien-I3 dam Vindictam; secus tamen ii ex interuallo i quini md conventicula videtur facta ad bonum finem, Be licita, quando convocatis omnibus de Parentela, eis su Ddetur unio pro defensione familiae . licet ex vigore Euri siaesi V. congregationes,& numius hominum armatorum sint prohibitae ex quacunque vrgentissima causa : usque ad n. 17 I. aliqua Ciuitate, vel Castro habendo, cauiasa faciendi bellum contra publicam utili-χatena, vel nouitatem inducit inoliturque. in Civitate causa mutandi publicum statum , Seditio enim dicitur quasi solumitio, quia pet eam homines diuersas eunt in partes, 3c alios trahunt; ex quo crimen grauissimum est. Illius Author delicto laesae Maiestatis tenetur, 3 extenditur ad tumultus concitantes in Ciuitate, ha dam- Num principis, animoque eum offendendi Ad acclamantes , Ac conuocantes, pO- 2 opulum ad seditionem, seu tumultum , di
ιών talis: licet non sint prohibitae acclamationes in vitupettium tradicis, dummodo sint verae, de non per libidinem a Litigantibus esilitat ac demum acclamationis verba , quae possunt pomis interpretari pei duplicem sensum in bonam, quam in malam partem non puniuntur: ex thditione cnim committitur crimen laesae. Maiestatis , quando illa suboritur, S procuratur contra Principem , aut Rempu.blicam , secus si contra alios, de ad athum finem. Generaliter poena sedationis, non χi semper est poena mortis , sed tantum quando ex ea sequerelin homacidium, vel seret contra Principem. ic Rempublicam: fle ideo accurentes ad rumorem s- . ne dolo. de per lasciviain, nihil ultra peccantes vel Author sine dolo, & studio, seditionem concitans, una cum asseclis mitiori poena plectuntur.
EX Q vus S T. CXIII. Inspectio VI.
Crimen las maiestatis an, CP quando
EX QUAEST. CXIII. Inspectio V.
Crimen lase maiestatis an in quando ex
M E n i et i o s v s dicitur ille, qui sex divi ditionem seu proditionem tractat deliri E v x L A v s secreta Principis ho usu stibus, capite punitur, Quod maxi- 1 et
me procedit, si reuelans sit Secretariusseu Consiliarius, Senator,aut Decurio Extendendo ad Consiliarios Ciuicatis, qui eiusdem Civitatis secreta reuelantes,ab ossicio remouentur,& uti Praevaricatotes, de hostes Patriae puniuntur. Reuelans autom , 3 secreta Principis, dicitur Proditor, de seu dum amittit, si revelet hostibus ipsius Principis malo animo. Sc intentione inserendi damnum ; sed non ob id crimen rebellionis incurrit: usque d n. 124. '
277쪽
De Crimine laeta Maiest Q CXIII 163
EX QUAEST. CXVI. Inspectio, VII.
Crimen Les maiestatis, quando committatur ab erigensibus Collegium
illicitum. Ο L L E a r A dicuntur societates a 4 Collegarum, id est simul electoru Collegij substantialia sunt tria.Pri-mh,q uod homines de Collegio viantur
uno sigillo Secundo,quod utantur arca comuni.Tertiis,qubdc5muniter omnia gerantur. Tres homines faciunt collegium Laicorum, duo autem Clerico-xum 3 Quibus praemissis, licet facientes collegia illicita videantur puniendi
poena criminis heis-Maiestatis; verius tamen est, quod arbitrarie mulctemur:
, 1 Collegium illicitum dicitur illud. quod
erigitur sine Prineipis licentia, re tale in dubio praesumitur. Probatur per se-cios criminis, hoc est per eos qui sunt de Collegio, is i erigentes priuantur testamenti factione passiua , licet hoc non dicatur delictum publicum, nec censeatur prohibita conuenticula, tacitE Principe approbata ι licet non possit fieri coadunatio sine licentia Superioris. Extendendo ad publica con
silia iuitatum , quae non possunt conuocari sine Rechoris, loci praesentia, licentia, sub poena nullitatis gestorum,&resolutorum in illo consilio. Non sunt,s iterum prohibita Collegia causa Religionis , ic pietatis introducta. Et quandocunque in collegio illicito poenitentia locum habeat, cum ex illo exiens, poenam euitet. Singulariter enim, - quamuis collegia illicita .dissolui debeant , pecuniae eiusdem inter HOmines collegas diuiduntur: usq; ad
ait GUMEN XUM. - Perduellionis crimen quomodo, in qκα
modis committatur. ERDYELLI is crimen,&dellisar ταμ istum laeta - Maiestatis aequiparantur. Perduelles enim sic dicti sunt, quia in tali crimine per duellum probatio recipitur: sed perduellionis Reus ille proprie nominatur. qui regnum
Principis affectat i sed non committia,tur, nisi contra imperatorem, di Remis
EX QUAEST. CXIII. Inspectio I X.
consilens, Auxilians, in opem Praestans Reo maiestatis, an, inquan eamdem poenam incurrat Et quid de
e stans, aut quoquo modo Parti- fisceps in crimine laesae. Maiestatis, punitur eadem poena, qua Reus Principalis: ideoque hunc Delinquentem Receptans , capite plectitur. Non extenditur ad Patrem receptantem filium rquinimo nec valet Statutum prohibeas , Patri alere filium Bannitumi sed tamen istis casibus poenam extraordi naria incurreret: prout & filius ordinarie puniretur , receptando in odium Principis patrem Bancilium. Simili modo receptans consanguineum Bannitum, non ex crimine laeta Maiestatis, non punitur poena ordinaria,sed vigores a Sixtam Nec etiam Conlanguini- astas, & Affinitas in primo gradu attenditur ι quamuis Author dicat, rigorem Basta non prasticari, sed ad compo si tionem pecuniarum admitti. Uxoe vero Receptans Virum Bannitum, quamuis ex crimine laesae-Maiestatis, 3ci nulla poena punitur, imo eum sequi debet , de de fructibus suae dotis, & bonis paraphernalibus alere. Ac demum reisceptans Reum, non punitur , si
ignoranter reciperet , aut si ex vi , dc metu receptet usque ad
278쪽
vatae larisiictionis crimen, quando
committasur quomodo puniatur. Uxis Di CTIONEM Principis
usurpans, in crimen laesae-M testatis incidit, dc illius poenam incurrit. Idem , facientes se Iudices, cum non sint: B: in Urbe sunt excommunicati in Bulga Caena Domini. Ita desunt Rei laesae-Maiestatis Barones exercentes in eorum Tertis imperium, quod non habent ν vel tales se facientes, cum non sint. Similiter Statuta, seu leges condentes, edicta promulgantes , sine aut horitate furcas erigen
tes . carceres priuatos exercentes, scu
usurpantes iurisdictionem cum falsistiteris, qui cumulative etiam de falso puniuntur. In proposira conclusione affectus punitur, non secuto effectu Complices, Participes, Auxiliatores,
ει socij pari poena plectuntur: licet gerens se pro Magistratu in leuioribus,
extra ordinem arbitraria poena condemnetur. Sed usurpans iurisdicti nem, tunc tenetur, ει crimine laeta-
maiestatis ligatur, qudindo scilicet id faciat dolose, de iste dolus plene probetur: ideoque ingrediens domum alicuius sub nomine Curiae, non tenetur poena laesae-Maiestatis r usque ad is
EX QUAEST. CXIV. Inspectio II.
Turbare iurisiictionem , quando quis dicatur , m de illius p a,
bans, criminaliter punitur : datur ad hoc, actio iniuriarum: dc Iudex Ecclesiasticus cumulatiuE imponit ad Poenam pecuniariam, Excommunicationem : non tamen generaliter irrogatur poena confiscationis bonorum. Tenentur insuper isti Turbantes itarisdictionem Itidicis, impedientesque iustitiam, partibus ad damna,ic interesse, iuramento lictui da, iuxta text. in L.F per AEtium, 1 ne quis eum, qui in Ius Quod si Actor trahat Reum coram Ita dice incompetente, cadit a Iure suo, dc perdit causam i si ver5 Reus, habetur pro condemnato. At si quis Potentium Opera utatur, adeo ut Actor minis, Ecterroribus perterritus a litis prosecutione desistat, iste Minans, Sc amittit Causam, dc punitur criminaliter. Iudcx Fucris sciens, se non esse compCtentem, coram se Comparenti audientiam praestans, & executioni intendens, deportatur. Iurisdictio autem turbatur non solum facto, sed etiam verbis, minis, re terrore incusso ἱ quinimo etiam pcr
metum non cadentem in constantem
virum. Turbatur dolo, & violentia,ac per Contumaciam vocati in ius, si uoilla consistat in non veniendo, siue in non restitvcndo; si restituere iussiisse N eo magis per calumniam illius comparentis, & calumniantis. Proprie vero Giurisdictio Iudicis turbatur ab aliis ingredientibus, Ec inuadentibus eius territorium. Turbatur etiam a Vcrberantibus Advocatos, Procuratores, dc Testes, qui in Urbe per Eullam Alexandrinam , se tueri possunt. Et generaliter poena turbatae iurisdictionis tenetur mandans turbari, fautor, Ec Auxiliator.
ac ludex potest Turbantes huiusmodi punire, quamuis non sint illi subiecti, siue se delegatus, siue subdelegatus. Extende, quod siquis vocatum in ius τcarcerauit , verberauerit, occiderit, aut aliter laeserit, non animo turbandi
iurisdictionem Iudicis vocantis, sed ex priuato odio, dc particulari inimicitia. adhuc extraordinarie puniri potest . si offensio secuta fuit in loco sibi sub
Amplia propositam Regulam, ut iurisdictio Iudicis turbetur, etiam eXi- gmendo eum de manu familiae , sue exemptio fiat cum vi, de raptu i sed etiam sine. Quod si plures fuerint Τω-hatores, insolidum tenentur ad poenam, dc unus soluens,non liberat alios. Qua nimb, si eximens Debitorem inius vocatum, soluerit Creditori vocanti interesse, iuxta iuramentum in litem eidem Creditori delatum, non ex hoc liberatur Debitor, quia eximens Praesumitur
279쪽
sumitur soluisse loco poenae. Eximens v catum in iudicium,no tenetur poena Edicti Praetoris,Nequis eum, dec arili interces serit vis. Non etiam tenetur ille, qui ex .mit vocatum coram Albitio, vel quando
fuerit factus aliquis actus turbationis sine dolo, qui in dubio non praesumitur, de ad
illum excludendum quaelibet eredulitas satis est.Non dicitur etiam turbare, alique actum gerens pro conseruando iure suo, si praecedat protestatio: Si licet ideo ponere Custodes ad custodiendia proprium agrii, cum nomo puniatur nisi cum effectu fuerit impeditum tutis dictionis exercitium eo quapropter non datur turbatio extra iudicium ex facto , quo quis suum Aduersarium trahit coram diuersis Iudicibus: vel si re integra , poenitentia ductus turbare desistat: usque ad n. t 3 8.
Rixigv laest Maiestatis comittitur etiam cudendo salsam moneta. Et quaerendo primo quot modis moneta dicatur falsar in hac dubitatione DD. ta Legis ae , quam Canonistae sibi aduersantur. Aliqui enim dixerunt, salsitate consistere in materia forma, A pondere. Alij ex triplici causa deduxeriat, D cpe materiali, r- mali,5 essicieti Multi voluerunt ad bonitatem monetae,quinq; requiri, Primo, scit. authoritatem Cudetis. secund5Rubd cu- dat ut in loco publico. Tertio,quhd sit probae speciei .Qar ,qubd sit legitimi pode ris. Quinto , quod sit percussa in publica
forma & deniquion desunt Asserentes tribus modis falsari primo quado in ea misceatur metallu minoris valotis. Secundo,
quando non sit iusti ponderis Tettiis,qua- do tingatur. Alij vero hoc crimen dixe tutcommitti quinq; modis, i. illam cudendo absqiauthoritate Pi incipis: L .cudendo falsam in pondere.& materia: 3. adulterando, aut falsis cando imaginem , seu superscriptionem e q. tondendo, uel minuendo:
illam expendendo. His praemissis. Regula sit. quod Cudens, & fabricans aliam monetam, poena laeta Maiestatis, scit .mortis puniatur. Nisi cotta. Et amplius
Monetarii comburantur,eorum bona coofiscentur, domus in qua fabricatur, publicetur, siue Dominus fuerit scies siue ignorans sabricationis. Poena aute fallae mone tae procedit etiam in fabricante eam bonae ligae & iusti ponderis: quinimo nec Ciuitates, nee Prinei pes inferiores hoc facere
possint nisi habeat iura imperij. Exteden do Regula ad madante, seu auxiliu dantia ad fabricandum; quod si talis sit Clericus, de iure Canonico degradatur, de Curiae saeculari traditur. Alij contra usq; ad n .3 s. Misces in auro aliquid uiti j, te iactur pcena falii: iit de Monetarii publici, cuden- tes monetam defectuosam in liga , vel in
pondere,necnon coburentes, seu liquefacientes moneta,animo ea occultadi. Punitur etia non prohibens conssatione adulterino ru nia morum sic de non reuelas Monetarios fabricantes; non aute tondentes:
quod si reuelans sit socius. S: particips impunitate gaudet: si non iit particeps praemiu consequitur. Non datur appellatio a sententia condenatoria huius criminis interrogatur Reus de conlociis, Ac coplici b. Amisator non punitur ut praesuptus calu- Iniator licet non excusetur a vera calunia.
in huius criminis probatione. praesuptiones, & suspiciones suis cere videntur h die omnibus ludicibuς Ordinariis data est facultas procedendi, lic et regularitet ad solum Principem , seu eius Delegatum spectet cognitio : usque ad n .s q.
Tingens monetam ut puta aeneam,au-roivel argentei vel etiam argenteam auro, ctenetur poena falli i licet aliqui voluerint, poenam ignis imponi e princeps vero in moneta aliquid flaudis committens, animam si iam damnat,nisi damnum reficiat: de fraudare dicitur ptimo, quando eam a principio cudi facit non iusti ponderis: iustum autem pondus dicitur, ut tantum varileat cusa quanti valet ludis,& in masib deductis expensis Secundo,quando monetrantiquam iusti ponderis madat minui, nisi id sat de consensu Populi. Tertio,quando
monctam minoris valoris facit, εc cogit eam recipi, ac expendi in concursu mone. tae maioris ponderis. Quarto quando ho- nam reprobat,& aliam approbat. Quinto, quado monetas magnas 3c giollas imminutas,coflari de percuti iacat: v sad n. 69. Poena combustionis , consscationis, Zecapitis habet locum in falsificante mone- γtas imperatoris, aut papae . de sic supremi Principis mon autem Civitatis, de Principis
inferioris, quia tunc tantum intrat poetis
mortis naturalis: de licet cudenti sub nomine alterius Principis, poena mortis non videatur imponenda, Contrarium est ve-
280쪽
rius.& in practica seruatum. Quando vero moneta esset expendibilis ubi per non sub-s ditum,& forentem cuditur, tondetur, seu expenditur, intrat poena ordinaria, siue moneta sit aurea, sue si argentea I quid
quid Alij eontra. Imo etiam s sit moneta minimi valoris, ut sunt sagaιιini: quidquid Alij contra.
Hoc unum vero singulariter nota,quod in hoc crimine affectus non punitur, niseffectu secuto si duo concurram. Primum,s ut moneta no si perfecta Secunatim,quod poenitentia fuerit ante percussone,& sormationem. Sic de non est prohibita Alchimia,& non est punibilis. ubi non interueniat falsitas, Ac expendatur argentum, seu aurum alchinatium lati .liati valeat. Mi Mores vero non perdui suas domos in quibus falsa moneta fabricatur: vi i ad n. s.
Tondemstu minuens monetam, quando, ' ntia poena puniatur.
ηυξ ξ cui A si quod Tondens seu Ra-
I o dens moneta, si seruus est, supremo supplicio assicitur : si vero liber, ad hestias datur,quod est poena mortis naturalis nec de hoc ambigitur in Statu Ecclusae ex C. V. 1 ιν V. Eoque sortius procedit in ten dente moneta imagine Principis impiensam. quia is puniedus videtur poena ignis,
men est, tantum capitaliter puniri. Ton-I dens autem monetam excessivam, eamq; reducens ag iustum pondus, licet non videatur puniendus, alia voluerunt, A sorsan vcrius saltem extra ordinem illum puniri, 3e in Statu Ecclesiastico ordinati e plectuntur ex bannimentis generalibus.
EX QUAEST. CXV. Inspectio III.
pendens, mel retinens fugam mone-
ιam,qκanilo, inqua pama puniatur. ΣpENDENs falsam monetam, deI 2 iure communi poena falsi punitur: cuius loco hodie successit hannum perpetuum; ui citatu vero Ecdlesiae poena mortis, de confiscationis bonorum , s Expendens fuerit particeps fabricationis R etinens ait. 13tem scienter poena extraordinaria. sed ista retentso, panicipationis inducit indicium: eoq; magis, si fuissent te ita instrumenta apta ad cudendum,quauis plures domum, ubi suerunt reperta inhabitaret; praecipuhs nescirent reddere rationem , quomodo ad eius manus peruenissenti Sic & pariter I indicium oritur ex eo,quo3 quis fuerit visus emere talia instrumenta, iuncta mala fama. Et in proposito,maxime per Iudice considerandum est , an is, in cuius domo reperta fuerint verisimiliter potuerit igno .
rare eorum existentiam,oc vitum sint apta
ad aliud aliquod πυε sacientio. At si quis assciens monetae salsae fabricatores, ab illis
monetas receperit, vi eas expendat & sic auxilium expendendo praestiterit,tunc regulariter tenetur eadem poena. qua fabricatores ipsi,eoque fortius si pluries expen- .
demit extendendo ad Mercatores,& Capsores permutates monetas vastoris pretis,& minoris cursus cu moneta meliori sed istis casibus semper poena ctit extraordinaria,& arbitria citra mortem. Et licet ali- is qui dixerint contra expedens tonsam minnetam non dari actionem criminalem,at, tamen certum est posse inquiri; quamuis si parua in quantitatem expenderint, non puniantur:& quae iit parma quantitas multu ludicis arbitrio deseitur. inspecta qualitate personarum, Ac negotii. Expendcns
monetam vetere in ,reprobatam, de ex ba-nitam , noli quidem poena falsi, sed extra irordinem de Stellionatu absque infamia
mulctatur . he sngulariter retinens salsammon tam animo expendendi pro tanto, quanti valet,nullo modo punitura prasertim si retineat incisam, vel expendat cum protestatione. Non itide tenetur quando docet, a quo habuit quin imo videtur sussicere sola no- , s anata . etia non data probatione per testes: quod intellige, dumodo sit homo bonae tam at si velit probare per testcs,satis
est istos deponere .expendente, seu retine-te,ab aliquo habuisse, licet ignoret a quo.& id probatur per dictum unius testis, d ta bona fama retinentis , de expendentis. Non pariter procedit Regula in Reti- is nente. seu Expendente ignoranter, & sne dolor nec ab ista conclusione est recedendum ita iudicando , quamuis Alij contra.& ista ignotantia probatur iuramento; nisi in contrarium adsit scientiae praesumptio quoniam a dolo excusat quaelibet causa, etiam iniusta te hestialis; nisi tamen ignorantia esset crassa, vel assectata ; quae talis dicitur, quando ex inspectione monetae quis