장음표시 사용
31쪽
Quae hisce libris continentur.
C p. I. 1 E parrit ove , o consilio operis . pag. t Ap. ll. De Logica vetus simorum hominum. CAP. III. De Logicae origine apud Graecos. 6C p. IIII. De Logica Christianorum , Arabum. I 6 Ap. V. De Logica Scholasicorum , cr tentata a quibusdam emendatione. ' Ι 8CAp. VI. De emendarione Logicae. 2ICAp. Vll. De utilioris Logica instaurat One . 23
LIBER SECUNDUS De Natura , & Necessitate Logicae.
CAP. I. Quibus partibus constet animal ratiocinans , O sedes animi. 33CAp. II. Quid faciat meus hominis , eiusque operationum diversias. , 38 CAP. III. senserint Philosophi de modo , quo mens humana rerum ideas a uirit quid verim milius . . . CAP. IIII ali, argumentis incitur ideo nostras non esse
CAp. U. Quo modo se habeant sensus ad ideas adquia rendas. 33CAp. VI. Quam snt fallaces humanae cognitiones , qua de caussa - . . 37 CAP. VII. Quanam Logica reliquis si anteponenda. 58
32쪽
C Ap. I. De tisis reo;ciendo ad orginem . CAP. II. De ideis ut re lunt. CAp. III. De modo, quo idea menti objecta repraesentant. 6sCAp. IIII. De ideis referendo ad obiecta, h. e. de ideis Subsantiae, Adjunctorum , Relationum . 7 CAp. V. De aliis ideis referendo ad obeela, h. e. de ideis Singularibus, Particularibus, Universalibus. 77
CAP. I. natura utilitate, ac usu meum . 8 CAP. II. De gemeribus vocum, quibus homines utuntur. 9T CAP. II l. De usu vocum in Hii ophia praesertim. ' 93Cap. IHI. De vocabulis idearum Obscurarum , Clararem sConfusarum. 1 3 CAP. V. De vocabulis Substant;arum , Modorum , Mi tionum . IMCap. VI. De vocabulis idearum Ab rasarum. 1 II
LIBER QUARTUS De Judicio, & Ratiocinatione.
33쪽
Cap. VI. De quibusdam Propositionibus , in usu Iunt apud Philosophos . I38
C AP. . I. De natura Ratiocinationis . . I46 CAP. II. De ratiocinatione verbis expressa , seu de Sνl gi φ . . . IIO Ap. III. De modo investigandi firmitatem Ratiocinatio-
CAp. IIII. De mori inusitandi ideam Mediam. Io7
CAp. I. De eouseeutisne Veia onorarim. I74. LAP. II. De gradibus , per streos ad Verum per nMus. IIS CAP. ι ΙΙ, De modo cognoscendi Verum Certum. I 8 ICAP. Iris. De foll.ciis Sensium , veri cognitionem re rardant. . 37 CAP. V. De adsuctibus Voluviatis , qui veri ad cutionem impediunt, I93 CAP. VI. D. fallaciis Mentis . obstant , ne verum in-
CAP. VII. De modo Derum certum Experimenti ἱ consequendi . a IZ cap. VIII. De modo vestiam emtum Demonstratione comparau- . . ιsi ' Falla iis refutandis . ai'. CAP.
34쪽
CΑν. I. De vero Probabili generarim. 23r. CAP. II. De probabilitate revortea. 233 CAP. III. De librortim Mendis e o modo feremendi inteis a corruptis ς veros a suppostitiis. Σ38 CAP. IIII. De lsimonio Diυino. 244 CAP. V. De probabilitate Hermeneu Ga. 247
CAP. VI. De probabilitate Morali, Ptifica . a1
De Investigatione, & Explicatione Veri
CAp. I. De Meditatisne recte sinitigenda. a Chp. II. De Lectione rite inclituenda a xcap. III. De Di putatisne debito modo instituenda. a a PARS ALTERA
chp. I. De tradendi verum, motae v a more. 287 Ap. II. - tradendi verum Libris ranscriptis. assc p. III. Dae sedontismo Rhetorico profluando. 3o
35쪽
36쪽
Isputaturus de rudimentis Logices ad usum L sitanorum adolescentium , libros sex scribere constitui. Horum in primo exponam , quo m do Logica occeperit, & fuerit propagata : quae illius vicissitudines, quaeque emendationes ex stiterint . In altero ostendam, quonam pacta mens humana rerum ideas adquirat, quamque mira Arte opus habeat ne cognoscendo fallatur. In tertio demonstrabo, quan
ta sit idearum diversitas: tum demum de idearum signis, id est de usu vocum edisseram. Quarto libro de judiciis , ' &propositionibus , quibus iudicia fiunt nota , tractabor deinde argumentationis mysteria breviter aperiam . In quinto de in- vel igatione veri , tum illius, quod certo nobis constat, tum spes probabiIitate continetur, disputabo. Postremo vero libro
de methodo inveniendi , ac tradendi verum sermonem faciam. A Cural
37쪽
Curabo, ut, quae hisce libris uraecepta tironibus tradidero , vel perspicua sint, vel firmis argumentis communian-aur. Cum vero illud occurret , quod non nisi ex aliis disciplinis duci potest ; quid verum, aut verisimilius sit, monebo lectorem, neminem decipiam . Eum vero, qui penitus haec noscere cupiat, ad illa loca, in quibus eadem vel in Phy- sologia , vel Theologia dilputabimus , remittam .
Brevitati ei iam , tum & tironum mei satietati, eorumque ingenii indoli consulam : hac lege, ut si aliquid se osse ret , quod non nihil disputationis habere cognovero, id explicem aliquanto fusius. Non enim longus est liber, qui ea ,
quae necessaria sunt, tradit. Utar eo sermone, qui, etiamsi non exquisite Latinus sit, verumtamen ad id, quod cupimus , explicandum accomm datior esse videatur. Idque duplici nomine faciam : primo , ne adolescentes, qui legent, duplici labore fatigem t eosque cogam ad Philosophum intelligendum , Grammaticum quaerere interpretem. Scio enim plerosqG, qui ad hanc disciplinam animum adiungunt, vix praecipuis grammatices Latinae regulis esse imbutos, quae viam sternant, ut quaedam Latinae conscripta leviter percipiant: puritatem Vero, ac elegantiam non habere : immo nec intelligere, quaenam hisce vocabulis
Alterum vero est, rei ipsus incredibilis difficultas. Scimus enim Romanos homines, & bene Latine loquentes, ut erat Cicero, cum Philosophiam Latinis litteris excolere coepissent, verba illa Graeca Romano more finxisse : invexisse
nova , & Romanis auribus non cognita : quod putarent, hanc veniam illis esse dandam , qui res novas explicare conabantur, ut etiam verbis novis, cum opus esset, uterentur . Porro tam multa nos, Veteribus Romanis nova & inaudita ,
in praesentia disputamus ', ut vel Cicero ipse , si hic sit, nobiscum barbarassaret: & nova verba esse fabricanda, quae hujusmodi res exprimerent, luculentissime confirmarent.
i) Quod s in ea lingua , quam plerique tiberiorem
,, ptitant, concessum a Graecia est, ut doctissimi homines deis rebus non pe agatis inustatis verbis uterentur , quanto id is nobis magis es concedendum, qui ea nunc primum audemus
ἡσdtingere Z is Cicero de Finib. L. III. cap. 2.
38쪽
Sane importuni sunt , qui nihil pronunciare voIant , quod non Romanis verbis, Misque Romana republica stante farniliarissimis , explicari posse existimant . Qui tamen vel in consessu Philosophorum obmutescere debent; vel plane fateri , aliis illa verbis es e nominanda. Ut enim rhetores , ac philoiophi Graeci, tum & ipsi Romani rhetores , & consul ivocabulis artis , rudiori populo incognitis , sua sensa expresserunt; ita Romanis philosophis, 'idest iis, qui Romana lingua philosophantur , nulla iusta de caussa id erit negandum.
Invaluit enimvero usus, ut quaeque artes peculiaribus V Cibus uterentur . Quis enim unquam risit opifices , qui ,
dum de rebus ad artem suam spectantibus loquerentur , d mesticis vocabulis & instrumenta , & res ipsas , in quibus Versanrur, notarenti Uel quis potius non rideret eum, qui de arte fabrili loquens , idque ad fabros , qui litteras igno- Tarit ; missis vocabulis, quibus artificia sua tueri solent, id
se explicare λ Ne ergo morosus aliquis requirat a me sermo nem purum, & omni ex parte Latinum illud potius curabo, ut verbis Philosophorum propriis, &, quam fieri possit, perfnicuis, sensa mea declarem e & empus disciplinae, quo P tero clariori, ordine contexam. Quod si semel id adsequor , ut tirones mea legentes, quae ego cogito, intelligant ; tunc me optime ad sensum Rhetorum, & Philosophorum ci ne locutum esse existimabo. a Sed antea quam opus ipsum incipio, creatorem, & gu- hematorem humanarum rerum Deum demisse invoco & r so , mihi scribenti ne desit, sed mentem sua luce persundat ut hisce lucubrandis non errem et quin potius praeceptiones eas
I) se Stoicorum autem non ignoras , quam se subtile , is vel irinosam portus , disserendi genus, idque eum Graecis,
, tum magis nisis , Θib s etiam Uerba parienda sunt, iis ponenda e nova noTis rebus nomina . Quod quidem inemo vijdioerilis Ainus mirobitur, cogitans, in omni arte, euiu ' usus otii aeris commu laque Non sit , multam nourtatem
' 'nis , diis rabimus L. VI. R IL cap. a.
39쪽
tradam, quae puerorum mentes non modo ad ista, quae mundo continentur, penitus intelligenda ; sed, quod maxime e rare debemus, ad caelestia illa, & beatum adspectum conditoris quodammodo perducant : nec sinat, ut aliquid, quod ab legibus a Romana eeclesia sancitis alienum sit, vel nobis imprudentibus, excidat. Quod sit per humanam infirmitatem erraverimus, quidquid dixerimus , condemnamuS: ac nin , n straque omnia vel jam vulgata, vel pollea vulganda Pontisti; Maximi judicio libentissime lubmittimus. Quod si interdum nos auctorem aliquem , qui propter. haeresim non reisi cum venia memorandus sit, laudabimus ; hominis eruditi nem laudamus, improbitatem detestamur: nec legendum proponimus, nisi si per Ecclesiam licebit. Vos autem ., Adolescentes lectissimi, & moneo, & ho tor demisse , ac enixe Deum invocetis , qui vobis bonam mentem largiatur. Nisi enim ab eo fonte rem omnem deduxeritis ; nisi ejuidem monitis, & praeceptis mentem .vestram imbueritis ; scitote, numquam vos philosophiam iIlam, quae nulli errori obnoxia est, fore consecuturos . Faxit Deus , ut res votis respondeat: & quemadmodum vestri gratia , & ut vos ad optima studia perducerem, huiusmodi laborem aggredimur ; vicissim vos mihi , meisque conatibus respondeatis r& ad finem mihi, vobitque propositum, tota mente & omni
De Logica vetustissimorum iam num . Q ' . 4 Uamquam quae hoe libro dicturi sumus, in ipso Logicae, corpore locum habere possent, si ordinem , quo res. sunt inventae , persequi vellemus I) ; tamen ne praeceptionum ordinem ea eruditione rumperemus, de consilio doctorum hominum, de his hoc loco disputare constituimus :& a principio historiam Logicae usque ad praesens vempus perpetua oratione deicribere . Est autem Logica , Disciplina, quae mentem perpolit , ut in omni loco , tempore serum
i Hoc es, post caput 6. Libri IL
40쪽
ZIBER PRIMUS. ea imi' γ VH quod ab Adamo haberentd. ἰ iΠtelligendum sunt necessiria, quo vitam Commodiuq & iucundius transigamus : vel quod de huiusmodi pr ceptionibus non cogitarent , passerit linae, et
vuIgatam rationem aerae Christianae incepere: verius dicam
b Tntas copitarunt homines. Nam qui primum Observand is siderum cursibus, aut π
in kςum animadverterent aliti, & adiumenta quaer
non ut Verum inreniret, sed ut facile quisque disputaret, Aadversarium reprehenderet, adhiberi coepit: postmodum velu- per gradu, ad utiliora perventum est. Verisimile est, non uno eodemque tempore factum id fuisse: sed errorem aliquem ab uno animadversum, ab alio alium: sic ut sensim errores notarentur , re ars ratiocinandi absolveretur .
A 3 . CA- 1) Haec definitio duas partes clare complectitur, &veram inveniendi, & tradendi.