장음표시 사용
321쪽
Caput quartum. 1 ῖ7D i F p I C v LTA s XIII. An liceat Clericis reum detinere,
clamore excitare, iudici trade
re , aut iudi. ia suggerere absque
irregularitate, sequuta eius deinde morte fc i Ta Espo Mogo, in his omnibus I actionibus expendendas esse superiores regulas , videndumqtie , annae reuera inflant in mortem rei , aut
saltem praesumi possint in sinere. Si
primum, incurritur irregularitas,qtiae ne quidem protestatione impeditur ;s secundum vero dicatur, nulla quidem in foro interno contrahur ut irregularitas ; in foro tamen externo praesumetur, ad quam praesia mptionem tollendam opus erit expressa protestatione. Cum igitur capitur sur, v. gr. &traditur iudici, aut detinetur in loco securo , donec monitus iudex eum capi iubeat ad restituendas res subla tas, cum ea suris detentio non magis in eius mortemideinde consequemem influat, quam eius accusatio ciuilis; ideo enim capitur, aut detinetur, ut cogatur, quae subripuit, restituere, idcirco non musat irregularitatem , quae nihilominus in foro externo iure praesumetetur, quare protestationem requirunt D D. relati a Sayro cap. 18. cir. num. 7. quibus addo Ami. dc alios. Secundo , qui clamat, ut e furis manibus sua , aut proximo. um bona tollat, oc eo excitatus clamore iudex
illum capi iubet , aut occidi, non fit irregularis, inquit Layinan, quia agitii iustam desensionem, quam lex naturae permi tit, & quae lege positiva puniri non debet. Quod idem dicendum est de eo , qui conria iniustulis proximi aggressorem clamorem torulit, qua occasione mors aggressori ab aliis insertur. Tertio, qui clamore excitat vicinos in furem, qui capitur de iudiei traditur, ab eoque Occiditur, non fit irregularis, quia ipsemet, ut iam diximus, potuit eum furem capere, & iudiei
Quarib, si clamans excitat alios, qui furem capiqnt, occiduntque, Id que ipse praeuiderit, si tamen monu rit , ne occiderent, non fiet irregularis, quod docent Auila disp. 8. sect. a.dub. i s. Layman loco cit. neque multum abest Couarr. in Clem. si furio
sus 2. pari. f. F. num. . contra comis
munem doctrinam Innocen r. dc l)anorm . in cap. significasti 1. de homicid. Nauarr. cap. 27. num. 2 6. Sylv. verb. homicidium. 3. quaest. 7. Suar. disp. . sect. a. n. 1 i. te alios passim. Ratio est, quia neque erit ex culpabili homicidio, ut patet, cum in ea re nihil prorsus peccauerit, neque ex desectu lenitatis,quam non violauit, cum non fuerit causa moralis illius caedis, quae praeter eius tum intentionem, tum monitionem contingit,
de cuius proinde ille suo clamore fuit tantum occasio , dc non causa ; quod idem omnino dicendum est, quando
agebatur de rerum alienarum aduerissus rapaces furis manus conserua
piatur , cum sciat quaeri ad mortem, cum videatur influere in eam mortem, fici ii regularis. Ita omnes, qu os dabie Ugolin. cap. m. n. l. quod idem existimo. si exhibeat signa , quibus reus iam captus conuincatur, quia reuer,
subdit vicem testis per eiusni odi signorum exhibitionem ; quoa autem contrarium definiri videatur in cap.
322쪽
tua nos. de homicidio, M. ad ulti-naum ; iam superius cum Felino monuimus , eum scholarem egisse tantum de suo intei esse, dc ad illud te pe- tendum signa latrocinii dedi II e. Di Fpi Cv I. TAs XIV.
ca VI c T A M protestationem appello, Γ cu ar quis animo intendit punitio, neu rei, quem accusat, etianali protelletur se agere tantum de suo interesset. &. ille vindictam sanguinis: eiusmodi autem fictam protestationem inutilem esse , neque eximere ab irregulati rate accusatorem, dixit Na-
Varr. cap. I. num. 2.26. allegans Ioan .
Andr. & Domini c. Perusin. Angel. vel b. homicidium. 2. 6. 6. Sulla. verb. homicidium. h. quaest. 8, SI homicidium, s. quaest. 3. Vega in speculo
Tolet. lib. i. cap. 81. I ZOE . in summa, trach. de censur. ci p. s. qui fals5 assirmat ita docere omnes D D. Nam contrarium volunt Felin. in cap. postulasti, de homicidio. Couari . q. s. cit. Dum. 1. Tabiena verb Irtcgularitas 3. s. ochum. Plialiarch. pari. I. lib. q. cap. 1. I l . Henriq. lib. I . num. 9.
Tiarrian. lib. 9. de censur. disput. 66. dub. 1. Huri ad , disp. 2. de irregular. num. 43. Suas. disp AI. sech. 2. num. 3.Κ . dii p. i S. num 4 quia ius requirit Iantum hanc externam Protestationem, quae reuera ponitur.
Mihi adhaerendum videtur huic postremae sententiae , quam tam npa im efficaciter fortassis probant illius Q D. cet ex quod ius requiratra iit m p pellationem expressiam, S
non quaerat, quo animo fiat, qti a non videtur ius velle actum tantum fictum , aut simulatum ; verum quidquid sit , de essicacitate communis illius rationis. Haec sententia sequitur ex iis, quae hactenus proposuimus;
cum enim protestatio requiratur tantum p : o foro externo, non debet in eo aliud attendi, quam natura externi acti is : qua auiis igitur qui animo vindictae accusat. intendat rei mor- . tem , si tamen actus externus , quemcxercet, non tendat illam mortem,
neque in illam influat tanquam eius causa proxima , non poterit illi adscribi illa mors,non enim sumus causi: effectuum, quos intendimus , sed quorum causas ponimus e atqui accusatio citulis, & pro suo inter elle non influit ex sua natui a in mortem rei deinde consequentem; ergo q i O cunque animo fiat,non est causa illius mortis, id autem protestatur hic accusator, nempe se non intendere sua actione de querela rei mortem , siue protestatur se accusare ciuiliter, & se agere pro sui damni reparatione, uti reuera tantum agit, siue capiat punitionem , quam praeuidet sequuturam ad suam querelam, non tamen ex illa tanquam ex Causa. Itaque quidquid sit de illa uniuersali quaestione, an quando aliquis actus requiritur ad
certum effectuin a lege, sussiciat, si
tantum externus sit & fictus. Dico in hac protestatione cum animo vindictae nullam esse propriam fictionem, uti fuit explicatum. DERET porro haec protestatio fieri s uecoram iudice , apud quem facta est querela, antequam pronuntiet sententiam fmguinis ; in accusatione vero apud iudicem Ecclesiasticum necessaria non est,etiamsi deinde finienda sit causa coram iudice laico. Ita
Fclin. in cap. postulasti. de homicid.
323쪽
Henriqueet lib. i c. i I. num. F. Auila dub. 9. Maiol. lib. 2. cap. 7. num. 4 doat ij passim quia Bonifacius agit tantum de iudice laico. Deinde, quia cum iudex ecclasia sticus non possit damnare ad more , aut mutilationem , qui agit tantum coram iudice Ecclesiastico, non potest agere ad punitionem sanguinis; quδd vero iudex ecclesiasticus, ubi functus suetit suo munere,tradat deinde brachio iaculati,a quo occidi- ur , non facit irregularem primum actorem , immd neque testes qui ad iudicium illud Ecclesiasticum aliquid contulerunt. Quod verb attinet ad Inquisitores fidei, qui pronuntiant, hae ceticos incurrille poenas omnes aduersus ipsos decretas, quas deinde iudices saeculares,quibus traduntur,exequi iubet,
aguntque illi apud eosdem iudices VI mitius agant si fieri possit. Plurima quaeri possent , quae quia non sunt in usu in his partibus. Omittuntur, certum est ex vi saltem priuilegio rum , quidquid sit de iure communi, nullam incurri irregularitatem ab Inquisitoribus, neque ab iis, qui apud ipsos agunt, ad exercendum eius diiudicium, siue accusatores, siue testes sint, sue quodlibet aliud munus gerant , quod late tradunt DD. a Sayrotelati lib. 6 .c. I S. n. II. modo excusabitur quo ipse accusator. Prima pars communi omnium cou
sensu recepta est a Glolia in cap. I . dist. s i. v. ad sacerdoxium. Innoc. incap ad audientiam. n. 7. de homicid. Panorm . in cap. selitentiam. ne Clerici, vel Monachi, num. i s. iuncta addit. Felin. in c.postulasti, de homicid.& in c.de caetero, de testibus. Couarr. in Clem. si furiosus L. p. g. s. num. c. laborant tamen plerique in redden claratione, propter quam pio testatio noexcuset testem, fle vulgo causim per uiri ex eo,qubi testis agat in causa alienat, tam tamen Pontifex in cap. 1.de homicid in 6. ubi dat protellationi vim excusandi, loquatur tantum de actioine pro rebus propriis verum & ratio iam superius confutata fuit, ostensumque etiam pro alienis iniuriis aliquem agere posse. R tio igitur aperta est, quia testis suo testimonio proximo influit in senotentiam, atque in supplicium per eam illusum,cdm secundum testium dicta ferat ut sententia. l. illicitas. g. veritas. ff. de ossie. Praesd. Si ita protestatur se non testificari ad punitionem ei, nugatur,quia protestatio est contraria facto, uti sapientet dixit Auila sic ch. 1. dub. t o. Quare omnes testes fient it regulares, quia reuera orian & singuli cooperant ut capitali sen
An testis in c. imsi sanguinis sit irregularis , sequuta rei
64 D Espo NDETun esse , neque L excusari vita protestatione, sed sola obligatione, aut necessitate testandi; in causa veto ciuili eodem Hinc fit ut ille, cuius testimonium
non influxit in mortem tei, quia iudex aliis probationibus, quam illius testis assertione motus est, non fiat irregulatis, quod sapienter assirmant Nauarr.consi 8. de homicid.& Vgotalin .cap. . num. 9. quia reuera perinde se habet respectu eius mortis , atque si non sui uel testificatus. Qua etiam de causa non est irrogularis ille, qui pro reo fert testi-
324쪽
mcinium, eiusque causam tuetur, Vnde fit ut accusator destitutis firmis
probationibus damnetur poena tali uis,& mutilatione, aut morte , quam aduersatio procurabat sua accusatimne .lta sentit idem V golin. ibid. n. 7. Dias in practi c. crimin. cap. 98. n. 22. Auila disp.s.sect.2.dub.i 3. quia mors accusitoris N poena lationis sequit M tantum per accidens ad testimoniani defendentis innocentiam acincusati. His omnibus adde , non modo Clericum,qui in causa sanguinis reis
stificatur, fieri irre eularem , si ex eius testimonio mors sequatur, sed etiam peccare, si id. faciat absque venia suis aperiotis, eo qubd rem sibi prohibitam faciat,ut istisius ostendit Auiladiab. I . cit. concl. i. de nos alibi di .ctuti sumus. 63 Secunda pars . nimirum excusari testem ab irregularitate, quoties non potest omittere testificationem sine peccato, siue quia tunc ius naturale obligat ad tuendam vitam innocentis, qui alioquin certo periturus est, siue quia praeceptum superioris ad ipsum obligat , ut iuste aliquando
potest . propter varias circunstantias, sue quia metu cogente in constat rem virum premitur,illi, v. gr. inten-ratur mors, iam habendus est tanquam socius criminis, et risi rem totam, uti novit,aperiat, atque suo testim nio reum opprimat': docet ut ii Κon. disp.rS.dub. io. Praeposit. qmest. s. de irregul. num. os. Bona c. disp. 7. q. . punct. 3. num. 8. Et quod attinet ad obligationem ortam cx praecepto naturali, Autla sect. h. cir. dub. I 2. &
1 dissic. u. Suare et disp. I. scct. 3. subfin. quamuis aegre admodum videatur trahi in eam sententiam. Ratio huius
partis consectari j reddita est in ex positione primae regii lx initio huius quaestionis, Ecclesia enim non potest obligare ad faciendum aliquid, quod
cum peccato coniunctum necessaribsit, incitaret enim ad peccandum, &leges omnes post tuae, maxime quando non obligant ad culpam, cessant obligare vigente metu grauioris alicuius mali impedientis; rigidior enim esset illa lex,quae ut leuis aliqua nota vitaretur, vellet nos capitis discrimen adire, praeterquam , quod, uti argumentabamur in nostra regula, non
potest reperiti desectus i nitatis inco concursu ad mortem, qui non suscipit ut nisi coacte , coactione , quae omnem nostram liberam voluntatem antecedat,tunc enim reuera primo &per se tendit voluntas ad satisfaciendum sibi impositae obligationi , aut
ad amoliendum malum imminens, cuius metu incitatur , & secundario tantum tendit in rei punitionem.
Quare plurimum differt huius testis obligatio,aut necessitas ab ea, qua iu-de aliique ministri siue in ferenda. sue in exequenda poena capitis constringitur ratione sui offici j & muneris ; cum enim libete susceperint
illud osticium, libere quoque se in
eam necessitatem induerunt, uti dixi. mus eo loco; quare Suare et sect. s. vocat eiusmodi necessitatem iudicis conditio natam Δ non absolutam, siue quoad specificationem, siue quoad exercitium, si enim velit exercete i dicis officium & secundum leges iudicare . debet reum conuictum damnare absolute tamen non cogit ut e steiudex , cum Obligatio & necesIitas testis in casti, de quo loqarmur. sit piorsus absoluta; obligatur enim
325쪽
simpliciter ad testificandum. Quibus siepe destitueretur ' omni teste Momnibus accedit,sore,ut si necessario Advocato', atque ita non modo nihil in iis etiam casibus esset incurrenda probare posset, de suum interesse reis irregularitas, saepe homines destitue euperare,aut iniuriarum continuatio- Ieiu ut testibus, atque ita sua omitte- nem amoliri, sed etiam aduersus eum non modδldaretur actio calumniaerent, te. reorum crimina
manerent impunitased neque damnatum Rei 'tum priuati cuiusque auerti possent.defectu probationum, plerique enim mallent non testari etiamurum peccato mortali , quam notam irregularitatis incurrere; cum alij ministri iustitiae vix unquam deesse possuri proptet luctum,quod illis muta ribus illigatum est ἱ non placet vero, quod aliqui volunt, fieri solemnem
Protestationem a tali teste , ne euadar δrregularis a cum enim docuerimus nullam omnino contrahi irregularitatem ; eo casu,neque erit ad illam
vitandam necessatia ulla protestatio. cs Tertia pars nostri consectarii erat, testem in causa ciuili dc pro solo intereste accii satoris,non fieri irregularem , etiamsi deinde mors rei consequatur, & sit te excusari protestatione eodem modo, quo ipsemet accusator exςusatur .ita UgGlm cap.7.Π. s. Ioann. de la C E 1.p. direct.de irreg. dub. 6.conci .F.Kon. disp. 18. num. 93. Praepost. quaest. s. deis regular num. Io . contra communem lententiam. Ratio tamen mihi euidens apparet:Ne igitur
sit inanis tota ea venia facta Cleri cis a Bonifac. VIII.inc. 1.de homicid. in s. dicendum est aeqnε excusari testem atque accusatorem, & in iisdem omn=nis casibus; quare sicut agincusans criminaliter, inaniter prot1- stat ut ue ita & testis in eadem criminali causa inutiliter protestabitur, tune enim veriusque facto contraria est protestatio in causa autem ciuili uterque excusaturi, quia vel neuter reueri influit, cum testis non testetur nisi de damno illato & ad recuperandum interesse ; de quo etiam tunc . solum queritur accusator,&si protestatio in uno utilis est , quia non est contraria facto,erit quoque in alio. Quare non benὸ obiiciatur Bonificium egisse tantum de ac cusatore , qui de luis malefactoribus queritur, non autem de teste, quiquetitur de alienis malefactoribus, nam non potuit agere de accusatore , quin implicite ident quoque
statueret de teste de Advocato. De nique sapi nter aduertit Vgqlin. tum accusatorem , tum restem agentem cuin enim quidpiam alicui concedi-l ciuiliter esse tantum causas per ac tur,caetera quoque omnia,quae neces' l cidens poenae sanguinis quain iudex
satia sunt, ne concessio sit inutilis, iconcedi simul censentur;atqui priuilegium factum accusatori iii quibus . dam casibus accusandi absque metu irregularitatis saltem adhibita protestatione, elset sepissimε inutile, sile. stis non posset in eadem causa , &cum eadem protestatione testari, Se Ad uocatus accusanti patrocinari, siue causam accusantis agere, metu enim contaahendae irregularitatis accusator deinde imponit,ac proinde non fieti irregulatem, dc saltem per protestationem ab illa libcrati.
DrFFiCvLTAs XVI. An aduocatus in causa sanguinis sit irregularis t
liter agentem pro interesse tat O o x tum
326쪽
tam sui clientis aeque atque ipsum
.clientem & accusatorem accus ut ab irregularitate per protestationem , etiamsi deinde mors, aut mutilatio rei subsequatur. Ad uocatus verδ criminaliter agens sola obligatione praecepti naturalis , aut supcrioris tunc ineuitabiliter urgentis, aut necessitate metus grauissimi inflicti immunis siet ab irregularitate, eritque inutilis
Hoc totum consectarium ex do. cti ina superioris sequitur , cum eadem sit conditio Advocati & testis hoc loco.
Dixi igitur prim3 Advocatum in
causa ciuili, aut criminali, quae tamen ciuiliter tractatur, quia vel non meretur mortem , vel sit eam mereatur, agitur tantum coram iudiee Ecclesiastico . vel etiamsi agitet ut in tribunali laico , non disceptatur , nis /e interesse ab accusatore, ipsiusque patrem nora fieri irregularem saltem post protestationem, etiam in foro externo. ira DD.qui in teste idem asirmabam,& repetit Ugolin. cap. 9. n.2. estque allata superius ratio, quia non concurrit tune Ad uocatus nisi peraecidens ad mortem rei, sicut neque actor,cuius partes sustiner,& ius ex. plicar, Ze agit ramum ad illius damnum reparandum,neque magis iudicem ad punitionem incitat, quam
ipsemet actor; deinde , quia priuilesium conquerendi de suis malefactoribus eum expressa pro testitione non expetendi poenam sanguinis , inutile Omnind foret actori , nisi ad
eius quoque Ad uocatum extendere. tur,uti ostendimus. Dixi secundo, Ad uocarum in causa criminali crimina litet agentem esse irregularem subsequuta Rei morte; neqrie excusari protestatione. Ita commulnter omnes , quos dabir Ugolin. cap. 9. num. l.& alti, quia te uera proxime influit in sententiata capitalem,& poenam peream statutam, eius itaque facto contraria forci protestario,ac proinde inutilis, nequensiori probatione hac in re opus ost. Dixi tertio, Ad uocatum agentem aduersus reum in causa criminali excusari ab irregularitate , quoties earn
accusatione iustipit necessitate compulsus, quia sine peccato non potestillam causam abiicere,aut quia Vrge tur mem impendentis sibi damni, fi suum ossicium deneget uti deteste cum adductis eo loco DD.dicebamus. Dixi quarib, ut Advocatus in causa criminali contrahat irregularitatem debuit sua aduocatione concurrere in mortem , aut minitationem
rei, si enim nulla fuerit habita ratio illius actionis a iudice, reuela it Ii non
potetit adscribi mors consequens , ut patet, arqua ex his soluunxur duae vulgares. Prima est,anAd uocatus iuste reu de- ό semiens, si accusator mulctetur foena lationis. atq; ita mutiletur, vel occusatur, fiat irregularis, quam que sit O neri,
difficile dixit Couar. & sane illam Canon: stet suis dissidiis implexam reddiderunt: his omnibus omisss,exillimo imprimis Ad uocatu agentem pro rea de Masione, no fieri irregulare, si accusator puniatur, modo ipse non petierit in sua actione punitionem calumniae; quia reuera tunc est causa tantum per accidens mortis accusatoris, qui
sibi ipsi s debet adscribere eam pia
que alii recentiores, neque inter Clericos , aut laicos Ad uocatos distinguendom est, uti facit Panorm. in C. sementiain. ne Cletici, vel Monachi.
327쪽
Com reuera unus non magis si causa mortis accusatoris sua aduocatione, quam alter;neque etiam Clericus vacet rei illici tae Ecclesia enim innocentium defensionem permittit . &quamuis ea Advocatio illicita foret Clerico , si tamen causa non suit mortis accusatoris, non faceret Clericum irregularem, ut ex iis, quae q 2. diximus, satis constat.
Existimo secundd cum Praeposit.
quaest 1. de irregular. num. O . non videli improbabile Ad uocatu in reo innocenti patrocinium exhibentem, posse obiicere crimina accusatori , eiusque calumniam, si id necessarium sit ad defensionem Rei grauiter alioquin periclitantis, & licet deinde accusator ob ea crimina puniatur,non tamen hunc Aduccatum habendumelle irregularem, saltein post factam pro restationem, quia licet Advocato,
quod liceret ipsi reo innocenti iniustam sui defensionem, neque magis fiet ir: egularis,quam fieret in tali casu , qui ad seruandum proprium
caput, accusatori obiiceret calum niam, aliave crimina , modo non in-
auisam ali, ministri tu diciorum
ESPONDETVR eos omnes, qui syad sententiam capitis ' eiulve exequilonem proxime & notabiliter concurrunt,fieri irregulares desectu lenitatis.ita sentiunt omnes quia sub hac irregulatitatis nota prohibentur Clerici agitate causas tanguinis, ad illasque concorrere, uti diximus initio fiuius consectarii septimi; atqui ea, generali prohibitione omnes,quive te & proprie ad eas causas concur
PRIMO igitur publicus scriba, sue
Notaritis , aut Tabellio in causa criminali scribens acta iudicaria sequuta
morte, fit irregularisi glossa in cap. r. d. II. v. ad sacerdotium. Uere enim ad lententiam dei nde consi quentem n tabiliter influit , cum illa non pronuntietur,nisi ex illis actis. Quare leuis est illa quaestio,an Notarius fiat irregularis, quando eius scripta authentica non sunt, sed veluti a pri- tenderet illorum punitionem, sed sui uata persona ; negat enim Innoc. indefensionem. l cap. sententiam , ni Clerici vel Mo-Αltera quastio est,an si accusator, nachi;assirmat autem ibidem Panorm. aut reus punia Iur ex impetitia sui Advocati, ille Ad uocatus sit irregularis. Sed haec controuersia iam' fuit explicata in secunda quaest de homicidio casuali , ex dictis in eo loco ;eerto constat Ad uocat in cuius culpa mortali sequitur mors clientis , fieriit regularem ex homicidio casu, li, & non tantum ex de- Afectu persectae te.
falso allegans eundem Innocent. Estque ea communior DD. opinio,velum tecte dixit Ugolin. videndum eisse, an ea scripta quamuis non authentica, contulerint aliquid notabiliter ad mortem, quia ex illis desumptae sunt aliquae piobationes, aut inquisitones, aliave eiusmodi , & tunc ex illis incurri inr irregularitas, morte subsoquuta: si autem mhil ad illam contulerint eiusmodi acta, non facient ir- .
regularem; quod idem dico de pi iuata persona acta iudicaria scribente, quia re ipsa influit in mutilationem,
328쪽
Srcv Noo. scribena litteras iussu Quarid. Procurator, sue syndi
alterius, aut ipso dictante, quibus cu s accusa toris . hune enim consti mandatur iudici, ut quempiam occi- tui posse potius habetur ex communi dat , est irre utaris, quia iuuat ad praxi , quin ex ime , probat Iulius illud homicidium; quare scriptio eius- Clarus in pract. crimin. lib. s. g. fili. modi litterarum prohibetur in cap. l qua: st. 32. fit irregularis eo cassi quo sententiam , citi δc ideo Nauarr. semet accusator, cuius vices agit, cons. i 6. de homici d. secretarium quendam simili de causa contraxisse irregularitatem respondit; si tamen in his litteris i liberetur tantum captio alicuius, nullaque fieret mentio poenae capitalis , quae ex ea captione tandem sequuta fuit, dubitant DD. quorum diuersas sententias resert Vgolin. cap. 8. g. i. num. 2. Ego existimo non fore irregularem, si non potuit , aut debuit sis spicat i eam capturam mandari ad punitionem sanguinis, quia qui dictauit, aut scribi mala
dauit, erat iudex causarum criminalium , non fieri irregularem , neque
inter laicum,& Clericum scribam distinguendutia est , ut male contendit
Ugolin. Tettio. Clericus qui iussu iudicis legie litteras, quibus illi mandabatur
cognoicere de crimine alterius, non neret, quia reuera tunc concurrit ad
mortem rei; non placet tamen, quod V golin. cap. IO. numero I. negat Procuratori utilem fore protestationem , etiamsi eximat accusitorem ab irrregularitate ; cum enim non alio modo procurator influat in mortem,
quam actor, cuius personam sustinet, utrique erit utilis, aut inutilis protestatio, iam enim saepius reiecimus, quod repetit ibidem V golin. protestationem pro dei te tantum ubi quis rem suam agit, & non alienam , uti facit
Procurator, si uniuersitas constituerit procuratorem ad causan, criminalem.& incurratur irregularitas, a proin curatore, incurretur quoque ab Omnibus, & singulis, qui consenserint
in creando illo procuratore, & caiisa criminali prosequendo ; neque enim uniuersitas potest fieri in se irregula-
fit irre utaris, quamu:s iudex eo prae tris, cum sit persona quaedam ficta. deripto illatum litterarum damnet cui cui effectus irregularitatis conuenirepite. ita additio ad Panorm . in cap. lnon possunt. consule Ugolin. c. io, sententiam, ne Clerici, vel Monachi l citato. num. i . liti. B Ugolin. cap. 8. 9. 2. t Quinto. Lictores, qui reum ca
saltem quando nesciebat illud man- lpiunt, compingunt in carcerem, in datum iis litteris contineri. Layman leoque custodiunt, torquent ad expri- cap. I. lib. 3. t tact. 3. 3. pali. quia mendam veritatem , ducunt ad pati ianihil, vel non nisi leuiter admodum bulum, ne sugiat, aut ne ab amicis concurrit ad mortem rei, iudex enim liberetur, sequuta Rei tandem morte, egit ex mandato Principis , non ex fiunt irregulares, ex communi DD. ista actione; quare neque ille lector, sensu,quia reuera hio innes iuuant ad neque delator litterarum videtur ir-'caedem , aut mutilationem , suntque regularisi quod autem a Ioan . Andr.& verae eius causae, quamuis in diu: tib Hostiens. obiicitur, sutile est, neque fortassis genere. etiam certo constat Clementem I v. Sexto. Lictor, qui gulam frangit contrarium respondisse, uti obstiuat ireo , aut aliam morte ira infert, irrc-Vgolin. loco citato. igularis fit, ut&ij omnes, qui ipsumi iuuant
329쪽
iuuant, ut qui scalas applicant, aut funein porrigunt, sue trahunt, non autem qui funes, aut scalas fabricati sunt, hi enim non nisi admodum remote concurrunt , qui struem lignorum congerunt, aut incendunt ad viui comburium , fiunt irregulares; secus vero qui ad cadauer tantum cremendum, quod alias quoque monuimus , & notat cum aliis pluribus
Ugol m. cap. II. g. 2. num. 3.7J Septimo. Qui notabiliter mortem rei suo facto accelerant, fiunt irregulares , quod in aliis quoque irregula. ritatibus ex diuersis homicidiis contingit, docentque hoe loco Sylv.
vel b. homicidium, 3. q. 2. Nauarr. cap. 27. num. 229. Couart. in Clem. de homicid. a. pari. f. q. num. 2. VgO lin. cap. II. g. 3. num. I. & alij, quia hi te uera influunt in mortem. Dixi tamen notabilem debere esse hunc influxum in eam accelerationem. Itaqueque hortatur ut reus ducatur per alia viam breuiorem, ut vitet infamiam,
quam in alia populosii subiret, non fit
irregularis , ex Henriq. cap. I 2. n. 7.&Auila dub. I. sect. 1. disp. I. Layman cap. 7. cit. qui instigat iumentum, quo vehitur reus , qui illum equo vehi vult, ne itinere fatigetur. Qui dum illum hortatur, dicit : Ela properemus alacriter, atque ita hortatur ad celeriorem gressum; qui dicit carnifici, se iam esse functum suomun ure , reumque rite dispositum
esse; quare nihil esse , quod ipsum
moretur; qui pulsant campanas, quo moneatur populus, aliquem esse suspendendum ; qui rudem carnificem docet modum aptandi, aut nodandi sunt 1 in genere tantum l, immo qui
dicit reo, ut unum, aut alterum gradum scalae astendat, non fiunt irre-
ulares, uti ex Auila,& Hentiq. coliges. quia hi omnes vel tantum per
accidens concurrunt ad celerioremi Rei mortem, i ci non nisi admodum leuiter, ita ut in prudenti hominum
aestimatione non magni fiat illa tam exigua cooperatio. Vulgo tamen Vgolin.'cap. II. cit. I. 3. & seq. Bonac. disput. 7. quaest. q. t punct. I. num. 9. N alii damnant irret gularitatis cum , qui hortatur reum, ut ascendat scalas, aut cultro supponat caput, aut laqueum induat. Mihi videtur imprimis ex nullo satis aperto iure hoc colligi. Secundo, hanc Cmnem cooperationem esse admodum exiguam , neque in communi hominum persuasione pugnare cum lenitate, ex qua potius Oritur', ncque
enim fit cx dc sideriori ortis cito insc-rend , sed liberandi Rei a diuturniore vexatione. Tertio fit haec cooperatio a non cogitantibus per epe. Quarto, non est directa cooperatio , sed per accidens, consulitur enim rco, sic alam ascendat, ne maiori incommodivi raptetur. Supponat securi ceruicem, ne si alioquin erret manus licitoris, pluribus ictibus non sine magno do-l lore percutiendus sit, gulam lubens laqueo induat, ne diutius torqueariar ; in quibus omnibus nihil est, i quod per se & directe tendat ad OG rem accelerandam , sed ad subleuans dum reum ; quod idem de quibusdam aliis didendum existimo. Itqque cum
hae actiones non contineant propriam & directam cooperationem ad mortem Rei, non censerem illas inuehere irregularitat C m.
Ratio uniuersalilsinia est, quia licet Ecclesia propter solum deiectum
mansuetudinis induxerit hanc notam irregularitatis , neque noxam ullam supponar, sed tantum indecentiam, quae ex tali actionu, quan ruis alioquin laudabili , de; i catur in lacros ii mistros , quos eximia mansuetia line
330쪽
praeditos esse decet ; non tamen pro quocunque exiguo desectu mansuetudinis inuexit hanc notam , quae grauis omnino est, quandoquidem a lacris ministeris remouet. Dcbetigitat esse ille desectus mansuetudinis, ut in communi hominum iudicio dedeceat omnino illum, qui talem actionem contra mansuetudinem gessit, quamuis sine crimine, ad lacra mihi stranda accedere, donec ea macula eluta fuerit . qui illustiis desectus non reperitur in actionibus
enumeratis, aliisque si milibus. Quare Canonistae Sc Summistae non fatis mihi expendisse vident ut Ecelesiae mentem in inducenda ista irregulari rate, quando illam eiusmodi mimitii assigunt ; nisi igitur expressu nati quod itis afferant, nunquam mihi id pe: suadebunt.
sunt irregularest RS poNo eo non fieri, nisi sua
praesentia aut horitatem, aut au
xilium praestent iustoribus , aliisque mortem inferentibus, ad quam proinde& ipsi quoque cooperari dicantur; negiae quod ad laicos, ullus dubitar, sed de Clericis, propter cap. ex litteris, de excessib. Praelat. & cap. sententiam , ne Clerici vel Monachi, mouent aliqui controueisiam; sed ea omnia & si quae sunt alia similia loca, loquuntur de praesentia coniuncta
cum aliquo auxilio ratione authoritatis, aut iurisdictionis, quam eo inloso habet ille Clericus, ut cum communi explicat Ugolin. cap. F. I. . Itaque ex simplici praesentia, quam Clerici exhibent reorum suppliciis, non contIahi irregular itatem, fatetur glossa in cap. sententiam, & alij apud Sayr. lib. 6. cap. ι8. num. Io. Aliqui tamen putant illos peccare grauiter contra prohibitionem Ecclesiasticam, alij tantum venialiter, propter parilitatem matellae,ita Auila disp. s. sech 2. diib vit.& Suar. disp. 7. secti A. n. o. Ego nullam ea in re culpam prorsus agno o , secluso scandalo , & aliis extrinsecis, quia lex Ecclesiastica non
agit de simplici illa praesentia, sed de
ea, qua auxilium praebetur, ut sapienter aduertit Ugolin.
C A P v T U. De irregularitate ex aliis delictis.*Deuio prima . de irregularitate
Desio secunda, de irregularitate
Ouaesto tertia , de irregularitate ex aliis delictis. Vaestio quarta, de irregularitatν ex infamia.
sectu inculpabili Due'animi, siue corporis, & eam, quae ex crimine nascitur ; huius posterioris primam veluti speciem , quae ratione homicidii contrahitur fusissime pro sequuti sumus hactenus , restat modet, ut percurramus alia delicta , quae illam parere solent.