장음표시 사용
451쪽
bilem demonstiandum. Sussicit enim agnosci providentiae
divinae possibilitatem, etsi eam dari non constet, antequam . demonstratum fuerit, dari Deum, a quo pendet hoc universum rerumque in eodem nexus. Quando enim adaeus - providentiae divinae possibilitatem admittere tenetur, nec absurditatis redarguere valet eos, qui candem profitentur : sed si sapit, omni studio id agere deber, ut, num etiam detur, inquirat. Hoc ipso nimirum, nis sciens volensque inspere Velit, error impius, cui deditus est, sit spectus ipsi redditur, ut cum animi tranquillitate acquiescere nequeat, cum
oppositi sor dine jam conjunctiis. . 463. T Isecus casiales homini vel boni, vel mali ad fortanam minam referendi. Etenim cum effectus casuales resultent ex con- secus e Cursu causiarum, quarum unaquaeque alterius gratia agitsuales fortu- β. 46O.); concursius, unde oriuntur, a nobis praevideri mi- na tra annime potest, qui omncm causarum istiusmodi concursium tu pci spectum minime habemus. Quamobrem cum fortuna non sit nisi concursus causiarum minime praevisius ad effectum homini vel bonum,uel malum .s 4o eart. I. Neolia arcssectus casiuales in horum utique numero siunt, qui homini vel boni, vel mali deprehenduntur. Patet itaque effectus casiuales homini vel bonos, vel malos, ad Brinnam esse rese-
E. gr. Ponamus viatorem in via fulminis ictu perire. Essectus hic, si causas secundas tantummodo spectes, refertur ad casum na. 3. 46 a. , adeoque casualis est 3 46o. . Enimvero cum respectu viatoris malus dicendus utique veniat, ad fortunam adversam omnino reserendus, immore- ferri solet. Ex adverso effectus itidem casualis est, si quis murum diruens invenit gemmas pretiosas nor. g. 46O. . Sed cum inventio hona dicatur inventori: fortunae tribuitur secundae. Hinc dudum observarunt Scholastici, omnem fortunam includere casum, etsi casus omnis non sit fortuna, cum haec supponat destinato consilio agentem.
452쪽
I. 466. Cur fortuna Iuxta artium fortuna non Abes providentiae disinae; sed
iuxta σιω- easiui. Etenim atheus negat dari providentiam divinamum casui non β. 463. . Quamobrem per ejus hypothesin fieri nequit,
providentia ut sortuna eidem subsit. suod erat unum.
Enimvero atheus casui tribuit; quae providentiae dia vinar tribuenda sunt j. 464.). Quamobrem cum effectus casuales homini vel boni, vel mas ad sortunam sint res rendi β. 46 s. ; effectus istos casui tribuit atheus. Atque adeo fortuna, quae subest providentiae divinae s: 932. parcLTheonnat , juxta allicum casui subest.
Nimirum quaecunque fortuna secunda homini obtingunt, vel sortuna adversa eidem accidunt;ea casu fieri assirmat assimus inevitabili, propterea quod ipsi neXus rerum, unde pen- depconcursus ille causarum, qui casus nomine significatur 3. 46o.), est absolute necessarius 3. 4ss.), adeoque prorsus immutabilis 3. asa. Ontia Quodsi atheus non neget libertatem animae, quam negare non tenetur 3. 456.); eat nus homo evitare potest in ipsius hypothesi casum, quat nus actionum libertas in eundem influit, vi cujus ea actio omitti poterat, qua ad essectum casualem concurrit, veluti viator fulmine non icto. Misit, nisi gradum accelerasset; quo ipsb contigit, ut eo temporis momento haereret in loco, quem stamen petit. Patet autem casum dissicillime evirari posse, propterea quod eum praevidere non liceat, veluti in exemplo dato ignorat viator, quod locum istum, in quo perit, fulmen si petiturum. Unde est, quod atheus casum smpliciter inevitabilem pronuncier. Quae enim non cadunt sub deliberationem nostram, ea a nobis evitari nequeunt: si ita, quod contrarium fieri potuisset, ac hoc modo casuale damnum evitatum fuisset.
453쪽
g. 467. Attius admittere renetur promesum in insitatum vel Progressas remlineum, mel circularem. Atheus enim negat mundum in inuenitum habere existendi initium & finem I. 444. 44 . . Quam ab atleo ad obrem cum mundus contineat.eriem contingentium c . mittendus. 8 I. Como Mi ea ipsa nec initium habet, nec finem , ad- coque utrinque interminata est. Enimvero series rerum
contingentium interminata , in qua nec primum datur, nec ultimum, progressus in infinitum est I. 91. Cosmia . Atheus igitur progressum in infinitum admittere tenetur. Est vero progressus in infinitum vel rectilineus, vel circularis g. 9 a. Cosimoc ). Atticus igitur admittere tela tur propellum in infinitum vel rectilineum , vel circularc Ρrogressus in infinitum rectilinei impossibilitas statim illucescit in oculos 3. 9 3. Comes ), quoniam principio rati nis sufficientis manifesto contrariature quod etsi distincte
non cognoscatur,ita tamen ejus notio menti nostrae infixa est, ut, quod eidem repugnat, assensum adversum experiatur, Hinc qui aeternitatem mundi defenderunt Philosophi Gentules, veluti Stoici, in progressum circularem illapsi sunt unde enatae sunt continuae reVolutiones, quarum operedeunt,quae jam antea extiterunt, eis nonnisi longissimo temporis tractu. Ita qui nunc est in toto mundo status aliquando in hypothesi progressus circularis iterum rediturus. Vivent in te ra homines, qui nunc vivunt, & eadem agent singuli, quae nunc agunt. Has r Olutiones repugnare veritati revel tae , nemo non videt. Relegenda hic sunt, quae de progres su in infinitum tam rectilineo, quam circulari annotavimus, cum disserentiam utriusque progressus explicaremus a.
454쪽
436 Pars II. Sect. II. Cap. I.
g. 468. Pragressusis In progressu rectilineo in infinitam ab essem prasin eis itum rurogrediendo nunquam pervenitur ad causam primam , nec rectilineas progrediendo ad essectum ultimum , qui denuo non fiat alterius qualis fit. esse s cares. Similiter is serie mutationum . quae in eodem subjecto contingunt a tu praesente retrogrediendo nunquam pervenitur adflatum primum , V ab eodem progressiendo nunquam pervenitur ad Humum. Etenim in progressu in infinitum rectilineo a termino quocunque receditur continuo g. 9 a. Gμα , nec datur in serie rerum primum, nec ultimum I. 9 i. Cosmol. . Quamobrem si ponamus, in serie successivorum , quae datur in hoc mundo adspectabili g. 33. Cosmul.) , progressum in infinitum esse re
etilineum, cum successiva a se invicem dependeant ut e sectus a sua causa g. 83. Cosmol. , atque adeo effectus. eauta anteriores sit denuo causa effectus sequentis ; si ab effectu praesente ascendas retrogrediendo ad ea, quae se Iunt, continuo quidem pervenies ad causiam, quae sit eo sectus alterius causae , nunquam Vero ad primam , ant quam adeo non extiterit alia, cujus cifectus ea esse possit f. 44. pari. I. Neol. nat. , &, si ab eodem effectu oescendas progrediendo ad ea, quae futura sunt, continuo quidem pervenies ad effectum, qui denuo fit causa alterius cffectus , nunquam Vero ad effectum , qui nullius . amplius effectus causia fit, adeoque ad effectum ultimum
Porsemus jam similiter in eodem subjecto seriem mmtationum in eodem contingentium progressus in infinitum rectilineuin constituere. Quoniam in progressu reci lineo a termino quocunque continuo receditur cf. 9 a. CM LA
455쪽
smil , nec in eodem datur primum ac ultimum
si . CVmol. ; si in scrie mutationum, quae in eodem subjecto contingunt, praesentem sumas & ab codem retro grediendo ad mutationes praeteritas ascendra, nunquam pervenies ad statum primum, antequam non extitit alius 44. pari. I. Neo l. nat. γ', nec ab eadem mutatione, quae subjecti statum praesentem determinat I. Tos. Ontol. , progrediendo unquam pei venies ad statum ultimum, quein non amplius excipit alius cf. 44. para. I. Theolog. nat. .
zyod erat aherum. Ut proposito praesens eiusque demonstratio rectius intelligatur, demus exempla. Constat ovum excludi a gallina, quae ex oVo prodiit. Quo is ergo retrocedas in infinitum in linea recta, nunquam pervenies ad ovum, quod a gallina exclusum non sit,' nec ad gallinam, quae non prodierit cx ovo: neque ulla adest ratio, cur potius in gallinaeX OVO non prodeunte, quam in GVO a gallina non excluso subsistas , immo si alterutrum feceris absque ratione su sciente, non dabitur amplius progressus rectilineus in infinitum eX parte ante, contra opothesin. Similiter si ab ovo nunc a gallina excluso progrediaris continuo ad gallinas ae ova in posterum extitura , nunquam pervenies ad ovum, ex quo nulla amplius prodibit gallina , nec ad gallinam, quae nullum amplius ovum excludet: neque ulla adest ratio, cur in gallina potius subsistas, quae nullum amplius ovum excludit, quam in ovo , cx quo nulla amplius excluditur gallina, immo si alterutrum feceris absque ratione sussiciente, non dabitur amplius progressus in infinitum ex parte post, denuo contra Dyothesin. Constat in qualibet anima dari seriem perceptionum , quae diversa est a serie perceptionum animae cujuscunque alterius 3. 323. Portol. rat. . Quodsi ergo in perceptionibus ponas progressiam rectilineum in infinitum & a perceptione praesente retrogrediari, ad praeteritas, nunquam pervenies ad perceptionem primam , quam non Praecesserit alia , & ubi progrediaris ad
456쪽
suturas, nunquam pervenies ad ultimam, quam non sequetur alia. Quamprimum enim alterutrum seceris , series perceptionum terminabitur ex alterutra parte, adeoque non amplius progredietur in infinitum in linea recta sve ex parte ante, sive ex parte post, contra opothesin. Constar similiter unumquodque elementum continere seriem murationum, quae diversa est a serie alterius cujuscunque f. I98. Lomo ). Quae igitur de progressu in infinitum rectilineo quoad animae perceptiones diximus, ea quoque de mutatione statuum in elementis in linea recta in infinitum progrediente dicenda esse nemo non videt.
s. 469. progressias 'Cressos in infinitum rectilineus a parte ante dicitur, si rectilinei ex in serie contingentium nunquam pervenitur ad primum a parere iste Spraesente retrogrediendo, etsi progrediendo perveniatur ad hae nepos linem. Et CN adverso Progressus m infinitum rectilineas exae ab atra- parte ps appellatur, si in sicrie contingentium pro cdicn- ιὸ disse- do nunquam perVznitur ad finem sive ultimum, etsi retro-rentia. grediendo pei Veniatur ad primum. Quamobrem cum progressius in infinitum simpliciter dictus nec primum, nec ultimum admittat in contingentium serie . 9 i. Comes.) ἐprogressus in infinitum rectilineus simpliciter victas N ex paneanIe, es ex parte pos infinitus es.
Disserentia haec progressus rectilinei in infinitum ex parte ante & ex parte post,patet ex exempl is paulo ante nox.3. 6 8 . allatis. Etenim si ponas inserie gallinarum successive existentium , in qua continua datur gallinae ab ovo & ovi a gallina dependentia , nunquam perveniri retrogrediendo ad gallinam , quae non prodierit ex ovo , nec ad O-Vum , quod non exclusum fuerit a gallina , progrediendo tamen perveniri ad gallinam , quae ovum nullum amplius exclussit, vel ad ovum, ex quo incubato nullus amplius gignitur pullus sexus sceminet; progressus rectilineus in infinitum tantummodo erit ex parte ante. Quodsi Vero ponas in eadem serie progrediendo nunquam perveniri ad galli
457쪽
nam, quae nullam amplius ovum excludit, vel ad ovum ex quo incubato nulla amplius prodit gallina, retrogrediendo autem perveniri vel ad gallinam , quae ex ovo ortum suum minime trahit, vel ad ovum, quod a gallina exclusum non fuit, cum hodie per experimenta constet, ex ovis etiam exincludi pullos posse absque incubatione gallinae: progressus in infinitum rectilineus erit ex parte post. Similiter si in serie perceptionum, quae datur in anima, su onas, nunquam retrogrediendo perveniri ad perceptionem, quam non praecessit alia, progrediendo tamen perveniri ad perceptionem quam non sequitur alia: progressus in infinitum rectilineus est a parte ante. Quodsi vero supponas progrediendo nunquam perveniri ad perceptionem, quam non sequitur alia, etsi retrogredigiendo perveniatur ad perceptionem, quam non praecessit alia; progressus est in infinitum rectilineus a parte post. Unde simul patet progressum rectilineum infinitum simpliciter dictum ex progressu rectilineo in insinitum a parte ante & progressu rectilineo in infinitum a parte post compositum esse. g. 4TO.
Progressus rectilineus in infinitum a parte ante imposi- Possibilitas bilis es; non vero progressus in infinitum a parre post. Prius progressus demonstratur eodem modo, quo progressum rectilineum in infinitu in infinitum simpliciter dictum impossibilem esse evicimus riatilinei a g. 93. Cosim . , neque enim tum aliud egimus, quam ruri
ut ostenderemus eum a parte ante involvere contradictionem: id enim sufficit ad independentiam mundi ab ente alio a se diverso in actualitate sua evertendam. Enimvero quod progressus rectilineus in infinitum a parte post contradictionem non involvat, neque adeo impossibilis sit, probatur hoc modo. Ponam enim pr gressum rectilineum in infinitum a parte post esse impossibilem: necesse igitur est, ut ens simplex existere desinat, ideo
458쪽
4 o Pars II. Sect. II. cap. I.
ideo quod non amplius sit modificabile. Enimvero simplex interire, adeoque desinere cXistere nequit, nisi per annihil ationem . 698. Omold. Qiiamobrem necella est ut ens simplex anni hiletur, hoc cst, ita existere des aliut nihil ejus amplius supersit s. s 4 o. tol. . Ast per hoc, quod ulterius modificabile non sit, non intelligitur, quod ita existere dei at, ut nihil ejus amplius superiit, sed ut
non amplius Varientur ejusmodi s. 7o . Ontol. , consequenter ut posthac in codem statu perseveret, s. Ios. tol. , adeoque quod ulterius modificabile non sit, non est ratri susticiens anni hi lationis f. s 6. tol. . nec ideo an- nihilari potest ens sinplex g. ii 8. Ontol. . Et cum determinationes in se mutabiles sint, quibus status ultimus constituitur . 3i . Onto , nec cur idem non amplius mutari queat, ratio nulla in cssentia rei contineatur, quia modi per essentialia non determinantur 348. Ontol. , quin potius vis ciati simplici inexistens j.
3 96. Cosemes. & . 33. 48. Psu. rat. continuo ad status m lationem tendat I. Tas. Ontol. 9; evidens est mutationes status continuo progredi debere, neque adeo progreS-
sum rectilineum in infinitium a parte post impossibilem
Ρatet idem in ea serie, qua gallinae ac ovi existentia continuo a se invicem dependet. Neque enim probari potest, excludi tandem ex omnibus ovis incubatis debere gallinas, quae nulla ova gignere possunt, Vel omnes tantem gallinas, quae simul existunt, ova edere debere nonnisi subventanea. Non nego talia sumi poste: sed de eo iam non quaestio est, quid precario sumi queat, verum huc redit omnis disceptatio, num probari possit, quod recte sumatur. Ceterum propositio haec mirifice favet principiis Christianismi. Etenim Christo Doctore novimus, dari vitam aetemam post
banc vitam, in qua non modo a nae,quae a corPOris morte super
459쪽
supersunt, verum etiam corpora iterum ex mortu s resusciata iisdem denuo unita in aeternum perennatura. Vitam adeo aeternam, qui sirma side tenet, progressum quoque rectilineum in inlinitum a pane post admittere tenetur; ecquis enim asseverare ausi, in animabus hominum Vitae aeternae participum nullam fore perceptionum ac arretitionum Variationem, quam fert earundem natura finita, nis eat in
perpetuum stuporem conjicere velit' Necessarium adeo du. ximus demonstrare, progressum rectilineum a parte post in Infinitum non involvere contradictionem, seu impossibilem non esse. Nemo vero objiciat per hoc, quod ostenderimus, mutationum in ente smplici progressum rectilineum in infinitum a parte post non esse impossibilem, nondum probarum esse,quod progressus quoque successivorum in hoc mundo adspectabili rectilineus in infinitum a parte post non stimpossibilis.Cum enim rationes ultimae eorum , quae in rebus materialibus deprehenduntur, in elementis, adeoque substantiis simplicibus d. x 8 a. Comia.), Contineantur 3. I9 I. ωμνά. n s mutationes in elementis admittunt progressum rectilineum in infinitum a parte post, nec is mutationibus, quae in universo contingunt seu seriei successivorum m hoc mu .ido adspectabili repugnare potest. In cosmologicis progressum rectilineum in infinitum spectavimus, qualis simpliciter ita dictus est, adeoque ex utraque parte talem. Quamobrem ubi evincitur, Cum a parte ante impossibilem esse, hoc ipso patet simpliciter ita dictum in numerum po sbilium referri minime posse. Et sane ubi cum atheo nobis res est, non multum laboramus de progressu in infinitum a
parie post , sed ad progressum in infinitum a parte ante
In progressu cisculari in infinitum qua nunc fiunt,'in - Ressiture snities iterum reditura eu olim jam saepius a uere. Etenim rundem in in progressu circulari cauta rerum restituuntur ad termi- Nothesinum , a quo receditur s. 9 a. Osimo )3 quemadmodum circulari.
in peripheria chculi semper idem recurrit punctum, a quo opi Theol. Nat. I ars II. 9 Kkk rece-
460쪽
receditur. Quamobrem si sumas statum mundi praesentem
quoad maxima minima, dum idem continuo variatur, tandem necesse est eundem recurrere, qui nunc erat. Cumque progressus in infinitum sit series interminata I. 9 i. Cos- mola & mundus juxta atheum aeternus . 446. , sine fine necesse est idem fieri. Quamobrem in progressu in infinitum, quae nunc fiunt, iterum reditura. Quodsi a statu praesente retrogredi libuerit, non absimili modo patet, quod denuo incidere debeamus in cundem , qui nunc cst, statum, cumque mundus ponatur in hypothesi athei aeternus 3. 4 6. , necesse est eundem, quem nunc Obscreamus, statum jam antea plus simplici vice adsuisse.
Athei igitur, qui progressum in infinitum circularem deissendunt, Opinantur, nos jam olim Lepius adnuste in mundo & infinites in eundem reditus unus contingat. Non estruod existimes, progressus circularis absurditatem hinc acillime demonstrari posse, propterea quod nemo nostrumsbi si conscius, se jam alias vixisse & eadem fata expertum fuisse, quae nunc sibi obtingunt. Multa enim sunt, qua atheus excipit, & ad quae dissiculter respondebis, ut satisfacias. Eis nimirum animae immaterialitatem non neget neque enim atheus necessario Materialista est, utut hujus hypothesis atheismo faveat) eamque indestructibilem esse agno
scat; non tamen admittit animam a morte corporis perma
nere in statu perceptionum distinctarum, sed potius defendit eandem incidere in statum consularum, adeoque in continuum soporem, ex quo si iterum resuscitetur, statuum praeteritorum post longissimum temporis tractum minime recordatur, quemadmodum nunc non amplius habemus memoriam eorum , quae ante plurimos annos in nobis facta, nec continuata recordatione eidem firmiter infixa suere. Quam-