장음표시 사용
481쪽
consequenter nullam ad convincendum vim habeant. Verendum adeo non est, ne proserat argumenta, quae resutari non possint, aut contra Dei existentiam moveat ob lectiones
insolubiles. Si enim insolubles forent, firma niterentur deis monstratione: id quod vi propositionis praesentis haudquaquam fieri potest. Equidem non nego, atheum proferre posse objectiones, quae non a quovis facile solvi possunt: nego tamen eas in se spectatas esse insolubiles. Concedo etiam eas solum posse esse dissiciles, ita ut, si a perito solvantur, solutionem non capiat atheus, nec capiant alii, qui atheis. mo dediti non sunt: Sed non concedo eas solum esse imis possibiles. Ut vero lintelligatur, quid opus sit, ut solvantur, ne, vel pro insolubilibus habeantur , vel eas solvisse sibi videantur, qui solvendis pares non sunt; sequentem addere lubet propositionem. 488.
Τροί-que argumentum contra ex en iam Dei, wme sisti, Mi H atitoris , profert Aueus , id in formam artis reductum isthe romiel vitio formae laloret , vel vitio materiae necesse est, qua' Hismeniis. unus nimirum alleus falsa principia supponii. Etenim si μargumentum ab atheo contra em stentiam Dei, mundi autoris, prolatum in formam artis reducitur, cum probare per
id velit, non dari Deum mundi autorem f. 4r i. 9 , Vel Syllogismus aut Syllogismorum inter sic concatenatorum series prodit, quibus ex aliis tanquam notioribus colligitur propositio; non datur Deus l. 496. Di . Quodsi ergo idem non peccat in sormam, nullus Syllogismorum regulis Logicis contrariatur 6 3 s. Log. , & ipsa conchtenatio eorund talis est, qualem praescribit Logica g. 492. Log. 2 & exempla Demonstrationum loquuntur I. 3 3 .s I a. ss 3 . Log. . Quodsi nec vitium materiae adi rit , praemisse Syllogisinorum omnes, quae sumuntur,
482쪽
crunt verae & quarum veritas jam suit evicta , hoc est, vel definitiones, vel expcrientiae indubitatae, vel axiom, ta, vel propositiones demonstratae 367. 368. 372 .- . Quoniam itaque demonstratio cst syllogismorum concat natio , in quibus non occurrunt nisi propositiones verae Ioco praemissarum, hoc est , definitiones, experientiae indubitatae, axiomata & propositiones jam antea demonstratae g. 498. Log. 9 ; non dari Deum demonstrari potest. Enimvero impossibile cst, ut demonstretur non dari Deum s. 87. . Quamobrem scri haudquaquam potest, ut, si argumentum ab atheo contra existentiam Dei prolatum in formam artis redigatur, nec vitio formae laboret, nec falsas admittat prannisIas, adeoque principiis fallis non nutatur g. 3 6 i. Log. , consequentcr nccei se est, ut vel vitio formae laboret, vel falsa principia stupponat. Hinc intelligitur, quid factu opus sit, s objectiones athei
contra existentiam Dei mundi autorem rite solvi ac refutari debeant. Patet etiam huic labori non esse parem, qui in demonstrando non fuerit versatus, vel ne quidem formae demonstrationis genuinae ideam animo comprehendit. Immo parum consultum est, ut, qui hocce praesidio destituuntur, causam Dei adversus atheos agere audeant: cum enim non proferant , quae satisfaciunt, eos in errore nocuo confirmant potius, quam ut animos eorundem ab eodem liberent. Non desunt exempla, quae allegari poterant. Sed in nostra philosophia versatus ea facile dignoscet, atque adeo monendus est, ut sibi ab iisdem caveat. Qui vero coeci luscum venerantur Regem, iisdem surdis narratur fabula. D Iundum vero atheis te patronos praebere, qui magno servore debachantes boatu vincere Volunt.
g. 489. eitas Atheus precario sumit mundum esse em a se. Etenim mundi pre- aut ex eo, quod non detur Deus, infert mundum esse cns
483쪽
a se s. 437. , aut ex astitate mundi colligit non dari Deum, cario asse mundi autorem s. 483 . . Quoniam impossibile, est ut d ea ab aura. monstretur, non dari Deum s. 7 87. ; hoc ipsum sum
tur gratis, sive precario contra manifestam demonstrati nem β. 68. 69. pari. I. Tiaol. naid, consequenter ex principio precario insertur, mundum esse ens a se, manifestocriore G. 6 a 6. Log. . Perinde igitur est, ac si ipsa mun-.di astitas precario sumeretur. Quodsi ex astitate mundi inscrt non dari Deum, mundum esse ens a se firmit, quia probare nestit, eum a se non esse, etsi demonstrari possit c . so. s I. V seqq. 8art. I. Neοι nat. & 332. 084. u. 3. 482. stari. II. Theol. nat. . Mundi igitur aseitatem 'denuo nonnisi precario sumit. Paret itaque atheum in utroque casu convinci posse, quod mundum esse cns a se precario sumat.
Apparet adeo, quomodo tum per ea, quae in systemate demonstrantur, tum per ea, quae in hac parie secunda Theologiae naturalis evincuntur, tundamentum atheismi subvertatur. Atque ea ratio est, cur in systemate ex mundi contingentia, qua astitas ejus tollitur f. 484. , demonstraverimus dari Deum. Etenim Theologia naturalis obfirmare animum, ne in atheismum praecipites demur, & atheos in viam reducere debet, quorum hac labe jam insectus est animus. Nemo igitur non confitebitur prodesse plurimum,
si atheismi fundamento destructo ad existentiam Dei stabiliendam progrediamur. . g. 49o Destructa astitare munius eorruam ejus inde m masam dentia , ortus ae interitus impossibilitas , expentia per eum assisa-
essentiam V subsi entia per sim propriam. Etenim In te mandi hypothesi athei ex eo, quod mundus habetur pro ente corruant. a se, insertur, eum non dependere ab alio ente, quod, 6 Volsis Theol. Nat. Pars II Nnn ab
484쪽
ab ipso diversum 3. 439. , eum non potuisse oriri , ne interire posse β. 443. , eum rationem sussicientem cxiastentiae in essentia sua habere i s. 44 i. , cum non indige revi alterius ad existendum, sed sibimetipsi ad id lassicere q. 448. . Destructa igitur astitate mundi, corruit mundi ind pendentia, & ortus ac interitus impossibilitas, & existentia per essentiam, & subsistentia per vim propriam.
Vides adeo, non opus esse, ut resutetur,mundum non deo pendere ab ente alio, quod ab ipso diversum, eum non esse ortum, nec interire posse, eum rationem existentiae lassicientem in essentia sua habere, nec ad existendum vi eruis est
rius indigere, sed sibimetipsi ad hoc sussicere. Quamprimum enim ostenderis, mundum cum suis elementis, & Mnimabus non esse ens a se; omnes isti errores sua sponte in auram abeunt. Ubi atheus veritatis convictus negare nequit , repugnare, quod mundus sit ens a se; de mundo reis in m Vere tenetur, quaecunque enti a se conveniunt, & ob aseitatem mundi assertam huic tribuuntur. Sua igitur sponte agnoscit, ea, quae de ente a se ex notione ejus deducuntur in systemate, perperam applicari ad mundum, sive ad et menta rerum materialium recurrat, sive eo usque non progrediatur.
f. 49 I. uomodo M Si altius conmiscitur dependentia mundi ab ente alis, rasae ius de miraculorum impossibilitate S eυentuum in rerum natura reddatur absoluta necestare dubitare rennur. Etenim Atheus m circa essem incula in numerum impossibilium refert, quia mundum liam muse facit independentem ab omni ente alio g. 4so. . bcutirem B dem defendit absolutam eventuum in rerum natura n Asiatiram se cessitatem. quia in ejus hypothesi mundus non dependet ventuam ab ente quodam alio ab ipso diverso g. 434. . Ita igi- necessitatem. tur argumentatur : Si mundus non d endri ab ore ase
o a se diversu , miracula μευ imp Uilia V evo us in re
485쪽
ham naura ab olate necessarii. Sed mundas non dependetas eme alis a se iurares. Ergo miracula sunt impossititia es eventus in rerum natara absolute necessarii. Quodsi ergo convincatur dependentiae mundi ab ente alio a se diveris, certus est antecedens poni non posse j. 98a. LC. , comstqucnter agnoscere tenetur nec poni posse consequens j. 4o T. Log. . Enimvero cum siublato antecedcnte no dum tollatur consequens not. g. m. Log.) ψ nondum comtus est, utrum conlaquens verum sit, an falsum. Etsi itaque velit assensum praebere alteri contradictionis parti, adhuc tamen ignorat, utrum affirmare debeat, quod miaeacula sint possibilia & eventus in rerum natura ab a soluta necessitate liberi, an vero utrumque negandum sit. Quamobrem cum dubitet, qui, cum vult assensium prae- here alteri contradictionis parti, ignorat, utrum eum aD firmativae, an negativae praebere debeat l. 4i .); si atheus convincitur dependentiae mundi ab ente alio, de mirac Iorum impossibilitate & eventuum in rerum natura abs luta necessitate dubitare tenetur.
Videt nimirum atheus, per eam, quae ipsi erat, rati nem , quod mundum independentem iecerat ob omni ente alio ab ipso diverso, admitti non posse miraculorum impossibilitatem & eventum in rerum natura absolutam ne cessitatem; non tamen videt, annon ex alia ratione miracula sint impossibilia, eventusque in rerum natura absolvite necessarii. Neque enim miracula possibilia sunt, quia mundus quoad existentiam dependet ab ente alio a se dive
se , sed quia ab ente omnipotente dependet, quod possibialia omnia ad actum perducere valet, miraculum vero in e Corpore, in quo contingit, possibile 3.36 3.part. ι. N Mnat. . Similiter nexus rerum in universo, unde pendent entus in natura rerum, absoluta necessitate liber nouost, quia mundus quoad existentiam dependet ab ente alio Vna a a
486쪽
a se diverso, sed quia quoad actualitatem dependet a liberrimo Dei decreto, aliique rerum nexus praeter eum possibiles f. 667. pari. I. Theo nat Quamdiu igitur destructa aseitate mundi ipsum non conviceris, nisi quod mundus dependeat quoad existentiam ab ente alio ab ipso diverso f. 49o.), nondum vero eundem eo adduxeris, ut miraculorum & nexuum diversorum possibilitatem ae entis illius, a quo dependet, omnipotentiam atque in decernendo libertatem agnoscat; nec ipsi certum este potest, utrum miracula snt possibilia, an impossibilia; utrum eventus in rerum natura sint absolute necessarii an ab absoluta necessitate liberi. Ceterum ex demonstratione propositionis praesentis elucet, quem usum asserat Logica, ubi alios erroris sui convincere volueris, & quam facile inanem operam sumat in ea non satis versatus. Equidem lubens concedo fieri posse, ut atheus tu ipse Logicae non satis peritus, vel neglecta discus- sone accurata per praecipitantiam judicans manus det victas& miracula non esse impossibilia, nec eventus in rerum natura absolute necessarios fateatur; sed nego assensum esse firmum atque immotum & ab omnibus scrupulis exemtum:
quin sieri potius posse contendo, ut agnoscat, sede possibilitate miraculorum & eventuum in rerum natura contingentia nondum esse certum, ac ideo mundi dependentia abente alio ipsi reddatur suspecta: unde facilis est, etsi non sine praecipitantia, in atheismum relapsus. Ecquis enim requisverit ab atheo, ut sbi caveat ab omni praecipitantia, aqua alienus non est, qui eum erroris sui ConVincere Voluerit 'f. 492. uomodo M atl eas convincitur, rationem se cientem ex retiae
altius agnota in essentia mundi non contineri, nec existoriam ejus nece
scat Misen araam admitere potest. Etenim si convincitur rationemriam Ad, si cientem existentiae in essentia mundi non contincri, non esse aia cum ens contingens sit, quod rationem sussicientem existine n stentiae in essentia sua non habet s..3io. Ion ; mundum cessanam. esse
487쪽
este ens contingens admittere tenetur. Enimvero ens co tingens nonnisi contingenter existit s. 3i6. OAul. , coim sequenter ex parte ipsius non repugnat, ut non existat F. 294. tol. . Quamobrem existentiam mundi absolute
necessariam non esse agnoscere tenetur. Probe notandum est, existentiam necessariam entis hic tantummodo consilerari ex parte sui, non Vero ex parte ejus, a quo ens in actualitate sua dependet. Eis enim atheus gnoscat, mundo non convenire existentiam absolute necessariam ex parte sui, & fateatur , si mundus in se spectetur non repugnare, ut non existat, per se quippe ad existendum& non existendum indisserens; nondum tamen ideo agnoscit, actualitatem ejus ita dependere ab ente alio, ut ipsum non existere possibile sit. Constat nimirum, id tum demum eidem patere, ubi convictus fuerit, Deum libere creasse hunc mundum O. 3s . .
g. 493. Si altius convicis in , existentiam ab lare necessariam Euomodo mundo a se tribui non posse; de ejus Hernitare S at oluta om atheus aidinis natara neesitare Abisare tenerar, nec, quod ejus fines ducatur indomae in rerum natura, negare res. Etenim atheus negat dulitatio-
mundum existere coepisse, quia existentiam ejus pro abs nem deare lute necessaria habet s. 444.), ac ideo eum esse aeternum nitate mun statuit β. 446. , nec ordinem naturae absolute necessarium H es absium pronunciat, nisi quia mundo existentiam necessariam, ex ta ordois parte scilicet sui, tribuit s. 4s r. . Quamobrem si con- natura n vincitur existentiam abistute necessariam mundo a se tri- cessitate esbui non posse; nec assimare potest, quod mundus sit a a siniti temus & ordo naturae abQlute necessarius. Enimvcro nem iumquoniam fieri potest, ut mundi arternitatem sive actuale ne ratione
sive possibilem 3. 44 . & necessitatem ordinis naturae rejectorum. des dat, qui atheus non est cf. 43 a. ; missa impia iiDNnn 3 poth
488쪽
pothesi nondum negare tenetur, quod mundus sit aetera nus & ordo naturae absolute necessarius. Quamobrem cum de aeteriaitate mundi & necessitate ordinis naturae tantummodo dubitet, qui, ubi assensium alteri contradicti nis parti praebere vult, i Orat, utrum assismare debeat, mundum esse aeternum & ordinem naturae absolute necessarium, an idem nesare teneatur i7. r, Gidens cst, quod atheus de aeternitate mundi & absoluta ordinis naturae necessitate dubitare teneatur, si convincitur, existentiam absolute necessariam mundo a se tribui posse.
Similiter negat atheus dari fines in mundo seu rerum natura, quia mundo libuit existentiam absolute necessariam s. 437. . Quamobrem si convincitur existentiam absolute necessariam mundo a se tribui non posse; nec negare potest, quod dentur fines in mundo seu rerum natura. erat alterum. Apparet ex hactenus demonstratis, quantum essiciatur, ssundamentum atheismi, mundi nempe Asellas, subvertatur, ut constet, ad quorumnam errorum agnitionem eum perduxerimus; cum enim non omnes errores, qui ex im.
pia hypothesi necessario suunt, sint istiusmodi, ut in eos incidere non possit, nisi atheus; nec fieri potest, ut fundamento atheisini subverso corruant simul ceteri ejus errores, quos admittere tenetur, quamdiu eidem deditus. Utile a rem est constare, quosnam errores certo agnoscat atheus:& quinam tantummodo ipsi reddantur suspecti, ne rem omnem confecisse videamur, antequam consummata, & ne argumentis parum firmis atheismum impugnemus: quod Posterius, nocere magis, quam prodesse, nemo dissilebitur, nisi qui hebetior fuerit, quam ut veritatem intimius Perospicere valeat, vel suum patitur in re ardua desiderari acumen. Non autem nihili faciendum, si aciem in dubita. tionem Dissiligod by Coos e
489쪽
tionem de quibusdam erroribus adduxeris: eum enim jam sit indisserens ad utramvis contradictionis partem, rectius eum edocenti faciliorem ac benigniorem jam praebet aurem, quam ubi errori suo pertinaciter adhuc inhaeret.
Errat atheus, dum mundum habet pro sente a se, eum- Draresque independentem facit ab enre alio, quod ab stse r- athei. Iam ; dum rationem exissentia su cientem in eisentia ejus
contentam ese pranunciat, eumque pro ente necesseris habet; dum nec ortum esse , nec interire posse fatuit, eumque fibrumetipse ad exipendum i uocere tuerar; dum m rarula in numerum possibilium refert, ac natara oriunem necesserium facit ; dum eventus rerum absoluta necessitati subjicit, ne xum earum non agnoscens vis absolute nece fa mm ἰ dum sinibus in mundo seu rerum natura nusium resequit locum, es providentiam divinam rosiit , casui tribuens , qua ad eam referantur ; dum dentque progressum in infinitum reri itineum ab utraque parte , vel circularem independentem
admittit. Demonstrari enim potest, adeoque verum est 3.3 44. 337. LogJ, mundum cum elementis Bis non e .se ens a se s. s s. pari. I. Theol. nat. es 33 I. 332. parr. V. Neoc nat , immo animam quoque ens a se non esse I9. pari. I. Nea. nar. . Mundum adspectabilem s. o s. pari. I. Theol. nar. S g. 332. para. II. Theol. nar. una cum elementis & animabus non esse entia necessaria, sed contingentia I. 36. 6 I. parLI. Theol. r. & 33 I. para. L. Theoti nar , consequenter rationem sessicientem existe the suae in essentia sua non habere G. 3i o. Iol. . Mumdus hic adsipectabilis f. 737. 8art. I. Theol. nar. & ipsa rerum materialium elementa facta sunt ab alio g. 716. Ian. I. Theoc nat- , nempe Deo j. 738. pari. I. Theol.
490쪽
naid, qui mundum hunc ad ectabilem s. 76 o. para. I.
Neoc nat. D. I. 344. pari. I. Thori. IJ , atque animas creavit s. 78o. 783. pari. I. Theol. nat. &3. 3 38.part. II. Theol. nat. . Atque adeo mundus ortus est, nec sibimeta ipsi ad existendum sufficit, ideo a Deo conservanduS 3. 843. pari. I. Theon nat. dc g. 389. para. II. Ne . nat . Idem a Deo annihilari s. 86 3. pari. I. Neol. nat. dc 399.part. II. Theol. nat , una cum animabus potest . 86 i. para. L. Tseol. nat. . Miracula non modo in corporibus s. s. 37. Cosmol. , atque animabus possibilia siunt s. Ta. Poch. ratδῶ . verum etiam Deus ea facere potest, quotiescunque vult 3. 363. Urt. I. Theol. nat. & 348. para. II. Neol. nat. . ordo naturae a necessitate absoluta liber est s. 36 a. Co moc cons. r. 76I .part. I. Neoc nat.), ipsique rerum nexus, unde pendent eventus in rerum natura s. 8 3. Cosm. , a necessitate absoluta exemtuS I. 667. pari. I. Tseol. naid, sapientia & bonitate divina constitutus . 741. pari. I. Neol. nato Deus hoc universium produxit propter alia quem finem .6o3. pari. I. Theol. nat. & g. 3 8. pari. II. Neol. naid, ipsiumque totum cst plenum finibus a Deo intentis g. 66 o. pari. I. Theol. naid, Datur providentia divina f 9 et 3. pari. I. N L nat. & 3. 4o4. para. LI. Neol.
nai & ex parte Dei nihil fit cassi s. 46 a.). Denique progressus & rectilineus in infinitum a parte ante s. 93. Cosmol. & 3. 47 o. pari. II. Neoc nar. , & circularis i dependens impossibilis est s. 4 3 9.). Patet itaque falsa esse, quae atheus statuit, scilicet quod mundus sit ens a QU. 43 7. , idemque independens ab cnte alio ab ipQ diverso s. 439. , quod rationem iussicientem existe tiae Pae in essentia sua habeat J. 441. atque EnS ne cessarium sit s. 44 a. ; quod nec ortus sit, nec interire