장음표시 사용
421쪽
terminationem formata fuit occasione notionis entis est rius, quam habemus. - Nihil hic praecipitur, nec prohibetur, nisi quod dudum
proi Geometrarum comprobatum. Etenim in Geometria nihil usitatius, quam ut notiones formentur pcr arbitrariam determinationem occasione notionis cujusdam alterius. Ita . occasione notionis parabolae Apollonianar sormatae fuerunt notiones infinitarum parabolarum s si 9. alas sinu. . Ne mo autemGeometrarum,propterea quod hoc modo formatae' fuerint notiones, eas rejicit, sed tantummodo possibilitavi notionum demonstratur. Ita admittimus notiones infinitarum parabolarum, propterea quod per earum constructiones possibilitas evincitur 3. 38 I. Mai. H. , principiis Onto logicis convenienta F. 92. Ontia. . s
. 433. Notionem entis perfectissimi ad uere tenetrer a teres. Ventis
Notio entis per iussimi formatur, realiates, quae animae perfect bimi nostrae insunt, Deo tribuendo in gradu absolute summo caras es h
g. 7o. Pan. H. Theol. nat. & g. O9 . para. I. Theol. nat. , admittenda. adeoque determinationes, quae animae nostrae insunt, mutando in alias, nempe limitatas in illimitatas, consequenter per determinationem arbitrariam occasione notionis, , quam de anima nostra habemus. Quoniam itaque notio Dei ideo rejici nequit , quod per notionem arbitrariam occasione notionis alterius formata fuerit, sed recte tantummodo urgetur, ejus ut probetur possibilitas g. 434 ; nec atheus notionem entis persectissimi rejicere potest. propterea quod sormata suit per arbitrariam determin tionem, occasione notionis, quam de anima nostra habemus , sed recte tantummodo urget, ut cjus probetur
possibilitas. Quamobrem cum ens personiissimum possibile esse demonstretur i 3. ; nil amplius habui atheus, inopi ol. I.Pars LLI Eeeia, quod
422쪽
ost Pars II. Se P. II. Cap. I.
quod adversus notionem entis persectissimi excipere recte
possit, consequenter eam admittere tenetur. Quod si excipias, fieri posse, ut atheus per imperitiam non capiat demonstrationem possibilitatis entis persectissimi,
vel sit adeo pertinax, ut ea non obstante eam admittere nolit, attentionem sussicientem asserre vel non valens, vel
nolens, sine qua locum non habet convictio 998. Log. ; nihil hinc adversus propositionem praesentem concluditur, in qua docemus, quid facere teneatur atheus, si assensum denegando censuram incurrere nolit. Neque enim philosopho violenta sunt arma, quibus assensum expugnare valet ; sed tantum possunt, quantum potest Veritas: cui qui cedere recusat, sibi tribuat, quod in errore perseveret, nec eum missum facere velit. Nihil etiam adversus veritatem conficitur, si vel maxime quidam sint, qui notionem entis persectis limi absque probatione admittunt possibilem. Neque enim nobis de eo sermo est, quid per praxipitantiam fiat; sed quid veritati consentaneum sit, Cum non per priuincipitantiam in judicando assensum impetrare velimus , sed per veritatis evidentiam.
Nesi em Notio Dei a Politicis conficta non es Helis Ad mirae Dei a Politia coercenda gratia. Equidem cum Deus homines puniat obris non esse male facta I. ro 78. pari. I. Neon nar. , mali vindex c fictam. 1 O8 . Part. I. Tuol. nat. , & omnia hominum facta praesciat &, dum patrantur, cognoscat tanquam praesentia I. Is 6. II T. , immo etiam praeteritorum adhuc recordetur s. 166. ; verum omnino est impunitatem in civitate non dare impunitatem coram Deo, sed Deum Vindicem metuere debere , qui non habet, quod sibi metuat in civit te. Unde negari non potest notionem Dei plurimum valere ad extendendam & firmandam obligationem in civitate viventium , sive in parentium, sive in imperantium
423쪽
monstraturi semus. Minime tamen hinc Inferre licet, noutionem Dei a Politicis suisse confictam, propterea quod utiliter ens istiusmodi, quale Deus est, fingeretur, Gquidem per impossibile ponatur non dari Deum . 14o.
υς. Quamobrem cum tantummodo inde inseratur, non repugnare, quod notio Dei a Politicis conficta suerit plebis indomitae coercendae gratia; demonstrandum cst notionem Dei pro invento Politicorum haberi non posse, sit ita, quod Politici eadem in rem siuam usi fuerint, vel etiam usum in abusium verterint. Quodsi per definitionem Dei nominalem sum mus, eum esse ens persectissimum . i 4.); certum est Deum necessario existere o. ai. . Si per eandem sumamus, eum esse ens a se, in quo ratio suffciens existentiae mundi hujus adspectabilis & animarum nostrarum
continetur f. 62. Part. I. Neol. nat. , seu qui mundi m terialis & animarum nostrarum autor est; non minus' ce tum est, Deum existere I. 69. Para. I. Theol. Idcmundum hunc adsipectabilem creasse 76o. Part. L NO C. naid, conservare I. 847. Part. I. Theoc nat0 & g bernare I. 9oo. Part. I. Theol. nat. . Immo si sumas Deum esse malarum actionum ab hominibus perpetratarum vii dicem; certum est, illud ipsum cns, quod est creator, conservator & gubernator universi s. 763. 847. 9oo. Para. L Thea. naid, esse quoque malarum actionum hominis, etiam occulte patratarum s. a 33. a 41. 939. &seqq. Parr. I. Neol. nat.), vindicem . IOT 8. Io8I .Para. LTheoc nari, Patet laque notionem Dei a Politicis plebis indomitae coercendae gratia non fuisse confictam.
Idem etiam ostenditur per indirectum hoc modo. P namus, si fieri potest, notionem Dei plebis indomitae co- cendae gratia a Politicis esse confictam. Quoniam enti Eee a ficto
424쪽
1 to existentia repugnat g. I 4o. tol. , consequenter - . impossibile cst, ut existat . 79. to dcI. 3II. Log. I ensistiusmodi invisibile, quod homines ob male facta puniat, quale a politicis fingi dicitur Deus, existere nequit. Enimvero existit Deus . 69. Part. I. Tleo l. nat. , qui invii, bilis est I. 89. Part. I. Neol. nat.), & homines ob malefacta punit I. io 78. Part. I. Tleon nat0. Notio itaque Dei, quod sit ens invisibile, homines ob male facta puniens, a Politicis plebis indomitae coeacendae gratia conficta non est. Non nego notiones Deorum Gentilium potuisse finsi a Politicis plebis indomitae coercendae gratia, sive quod ipsi
ignoraverint Deum verum, sue quod de ejus existentia dubitaverint, sive quod in errore maiorem, quam in Verita- . te fiduciam collocaverint. Evimvero hinc nulla consequemtia inscrtur notionem Dei veri es Ie ab iusdem confictam, consequenter nullum dari Deum; univers creatorem, comservarorem ac gubernatorem, malarum actionum humanais rum vindicem. Utrumque enim consistere poste nemo non
videt. Ponamus hominem, qui nullam Dei notionem distinctam habet, vivere in civitate, quae simpliciter ignoraedari Deum, & tempestate horrida perculss persuadere, esse aliquod ens invisibile, quod stamina vibret in malos, ets semet sbi persuadeat, ens istiusmodi, cui fulminum directio competat, esse confictum; non tamen hinc conseis ruitur, fulminis directionem non cadere sub providentiam
g. 437. Aseisas Attius mundum habet pro eme a se. Etenim atheus monia ab negat dari cns a se, quod sit autor universi I. 4ir. , con-atheo tribu- sequenter negat mundum esse ab alio. Quamobrem cumra. ens onane aut a se sit, aut ab alio s. a T. Pan. LNe .nat. Ii necesse est, ut atheus mundum habeat pro ente a se. Ut
425쪽
Ut absurditatem atheismi agnoscamus, tandemque re- .sellere discamus; necesse est agnosci errores de mundo cum eo necessario connexos. Quoniam itaque nobis propositum . fundamenta penitus evertere, aut, si mavis, ostendere, quomodo pur systema nostrum evertantur; in eos nobis utique inquirendum. Sane qui hoc negligimi, andabatarum more pugnant, saepiusque vincuntur, dum Vincere volunt.
g. 438. Qui demonstrat 'duri ens a se, non autem porea sem Uitas aliadit, Utiae esse drare s a mondo vel ejus elementis, S r cujus entistionem si ientem existentiae munc in se continere, is non- ab Gheo ais dum Eemonstravis Hari Dcum ahersus ait eum. Etenim si misse. quis demonstrat dari ens a se, atheus, qui mundum habet pro cnte a se g. 437. , excipit, mundum esse ensistud a se, cujus existentia1ndempnstravit. Quamobrem. cum porro non ostenderit, ens istud a se esse diverium a mundo vel ejus elementis, & rationem sussicientem existentia mundi in se continere per H ih. nondum cVicit ens a Pesis hujus mundi autorem. Quoniam itaque atheus negat dari Deum, quia negat dari ens a se, quod sit mundi hujus autor s. 4 I r0; si quis demonstrat dari ens a se, non autem porro ostendit, istud esse diversium a mundo 'vel ejus elementis, & rationem sussicientem existentiae mundi in se contincre, is dari Deum adversius atheum
nondum demonstravit. Sunt qui sibi videntur existentiam Dei demonstrasse adversus atheos, ubi evicerint dari ens a se. Neminem m. minamus , ne aliorum famae vel meritis quicquam detrahere velle videamur. Quam procul autem absint a Veritate,
ex demonstratione propositionis praesentis intelligitur. Nerue enim error athei in eo consistit, quod neget ens a se;
ed quod neget ens a se esse mundi autorem I. IIJ,& ipsum mundum hunc adspectabilem pro ente a se habeat I.437. . Eee 3 Equi- .
426쪽
Equidem salsum est, mundum esse ens a se, & verum ex adverso, ens a se esse a mundo diversum: non tamen sus Leit, illud esse falsum, hoe verum, sed cum illud affirmet atheus, hoc neget, illius salsitas, hujus veritas demonstranda.
I. 439. Dd pendena Atheus manaeum inde Mentem facit ab ente alio, quo ab ipse ita in H ἀversiam. Etenim atheus mundum habet pro ente a se ab a leo as- T. . Vero ens a se independens . 3o. Part. I. Nea.
serta. nai. . Atheus itaque mundum independentem facit abente alio, quod ab ipso diversum.. s. 44o. G1lsantes Iuxta artium nihil datur in foc minia a spectabili quod
flant in rationem habet in ente alio ab ipso diverIo, consequenser omAia, mundo ju- P. sunt vel fiunt in eoiam, rationem A cientem in eodem agno xta attium sicunt. Etenim atheus mundum independentem facit ab 'rationem ente alio, quod ab ipis diversum, adeoque negat eum
suu Pientem dependere ab ente alio, quod ab ipso diversum est in eodem G. 4 3 9. . Quamobrem cum ens unum ab altero depen- habent. deat, quatenus ejus, quod ipsit inexistit, ratio in alte-- ro continetur . 8s I. Ontol. , atheus negat dari quidpiam in hoc mundo adspectabili, quod rationem habeat in ente alio, quod ab ipso diversum. Quodsi ergo nihil datur in univeris, quod rationis quidpiam habeat in ei te alio ab ipso diversium, sine ratione autem sufficie i. te nil esse ac fieri possit c . ro. OHOL ; nccesse est ut, quicquid in mundo est vel fit, rationem sufficientem in ipso mundo habeat.
Propositio haec probe tenenda est: etenim per eam s cile abi ditatis redarguitur atheus, cum plurima assurri possint, quorum rationem sufficientem non dabit, immo
427쪽
nee dari posse agnoscet atheus ex iis , quae mundo ipsi in- sunt; sed quae omnia plana sunt penitusque intelliguntur, quamprimum admiseris Deum, ens absolute persectissimum, mundi hujus autorem. Sane atheismus conjicit sui defensores in dissicultates insuperabiles, ubi a priori philosophari constituerint. Quando adveniet rempus , quo systema philosophiae condetur quale condi posse supra insinuavimus), in quo omnia prorsus a priori ex ipsa notione entis persectissimi deducentur ; clarissime constabit , quod sine Deo tenebrae non dispellantur in philosophia, nec nisi per eum plena in eadem lux sulgeat, modo ad condendum non accedat, qui plus de facultatibus suis sperat, quam in iis esti
i s. 443 In tripothesi allei mundus rationem susscientem existen- Ratio ex Ba sua in sentia sua habere debet, ac ideo exisere, quia 'si uentiabile. Etenim atheus mundum habet pro ente a se g. mundi ubi
437. . Enimvero ensa se rationem sufficientem existen- juria a- the suae in essentia sua habet f. 3I. pari. I. N L nat. , rheum qua ac ideo existit, quia possibile s. 34. pari. I. T GL nat. . renda. Atheus itaque admittere tenetur , mundum rationem PDficientem existentiae suae in essentia sua habere , ac ideo existere, quia possibilis.
Poterat etiam ostendi hoc modo. Iuxta atheum nihil datur in hoc mundo adspectabili, quod rationem habeat in ente alio ab ipso diversis, sed omnia eorum, quae sunt vel fiunt in eodem, rationem sufficientem in eodem agnoscunt f. 44o.). Quoniam itaque ratio aliqua detur necesse est, cur mundus existat g. 7o. tol. 9 , necesse utique est , ut eadem insit ipsi mundo.' Enimvcro ratio eorum, quae enti cuidam institit constanter, in essentia Gjus continctur r68. tol. . Ratio itaque sufficiens existentiae mundi juxta atheum in ipsa ejus essentia con-
428쪽
In refellenda hac l1y pothesi atheistica cavendum, ne iudicium deproperetur, cum mundus hic non tantummodo spectandus sit, quatenus ens compositum est, sed etiam quatenus compositionis suae rationem sussicientem agnoscit in elementis, substantiis simplicibus g. 182. Comia. , in quibus rationes ultimae continentur eorum , quae corporibus tanquam composito f. 179. C mol. insunt g. 19 I. - Comol. ). Neque vero opus est, ut singulae hypotheses atheisticae s gillatim refutentur. Quodsi enim fundamentum subvertatur, cui superstruuntur cetera , eidem innixa sua sponte corruunt. Et praestat fundamentum unice convelli, quam insussicienter rebellere, quae eidem innituntur. Quae hactenus de hypothesibus atheorum demonstravimus , ex - aseitate mundo tributa suunt. Quamobrem si eviceris astitatem mundo salso tribui, cetera per se corruunt. Quot hic de systemate athei monemus; de omni alio systemate falso tenendum. Experientia satis superque loquitur, quatri, Parum proficiant contra distentientes, qui aliter procedunt, magno plerum9ue conatu nittit agentes. Unde intelligitur; quam sit necessarium, ut falsa etiam systemata methodo de- . monstrativa in ordinem redigantur , quo et um xνεῆ
ὸ8s In ρ theus atlei mundus es res necessarium ρο ex sensis mundus tm qui absolute necessana es. Etenim in hypothesi athei ρο qualis ejus mundus rationem sufficientem in ostentia sua habet existentia is 4 41 . Enimvero ens illud necessarium est, quod ratio-6 uesi nem sussicientem in essentia sita habet I. 3o9. tol. , dc auri. existentia ejus absolute necessaria I. 3 8. Ontil . In hypothesi igitur athei mundus cst ensiacccssanimi & existemtia ejus absolute necessaria.
429쪽
In hypothes athei propositio praesens converti nequit,
ita ut ens necessarium , seu cujus existentia absolute neces- .saria, in eadem dicendus si mundus. Etsi enim atheus neget dari ens a se, quod sit mundi autor cf. 4 II.), & a quo mundus dependeat 3. 439.); non tamen hinc inserre licer,
mundum este ens unicum necessarium, nec praeter eum dari posse aliud, a quo mundus non dependeat. Propositiones non sunt temere convertendae, ubi earum converso de- . monstrari nequit. Hinc est quod Geometrae conversas demonstrent, veluti ubi ostenderunt, triangulum aequitaterum habere an los ad basin cruribus oppositos aequales&aequi laterum esse aequiangulum, mox propositiones Convertentes demonstrant, aequicrurum esse triangulum, quod
angulos ad basin habet aequales, & aequi laterum esse, quod fuerit aequiangulum. Qui igitur conversam atheis tribue - . re velit, necesse est, ut ex principiis, quae ex definitione athei necessario fluunt, demonstret propostionem sequentem. Ens quod necessarium est, seu cujus existentia ab. solute necessaria, mundus est. Ex eo igitur, quod sumat. existentiam ratis esse absolute necessariam, vel rationem existentiae suae lassicientem in essentia sua habere, demon- strare debet, quod si mundus hic adspectabilis. Non consultum est atheis tribuere, quod stante impia eorum hypothes admittere non tenentur. Etenim cum non alio sine in errores cum hypothesi atheistica connexos inquiratur, quam ut atheos absurditatis convincere detur f. not. 44 I.); ubi ipsis tribueris errores, quos stante hypolses sua a se amovere licet, eos absurditatis convicturus nonnis justam conquerendi ansam dabis, quod non ex aequitate agas, eosdem - . que in errore suo confirmabis & ad eum defendendum pertinaciores essicies. Prostant exempla in controversis aliis, ,. quibus dicta confirmantur. Sed nostrum jam non est ea recenserer sussicit lectoris excitasse attentionem.
. s. 443. : In Lipathesi athei mundus nee onus est, nec interire munire
potes. Etenim in impia hypothesi mundus est ens a seius ρο im ' Molsu Theol. Nat. I ars II. FE I. 4 3 7. . cru πω
430쪽
I. 437. . Entinuem ens a se nec ortum est, nec interiare potest s. 37. pari. I. Theol. nat. J. Ergo in hypotheliathei mundus nec ortus est, nec interire potest.
Atheus nimirum mundum spectare debet tanquam ens, quod per naturam suam ortus ac interitus expers, ita ut ei dem repugnet non minus ortus, quam interitus.
444. Exsenae In hi thesi atfei mundas non incepit exsere . cum an- initiam ab Da non exseret. Etenim in hypothesi athei mundus non atheo de est ortus β. 443. . Quamobrem quia ens oritur, quod EX- mando ne- istere incipit, cum antea non existeret I. 34 I. Omad; gai-. in athei hypothesi mundus non incepit existere, cum a Iea non existeret. Idem etiam sic ostenditur. Iuxta atheum mundi existentia est absiolute necessaria f. 4 et . . Quamob mcum absolute necessarium siti, cujus in se sive absolute speetati oppositum impossibile ao a. Onto ); simpliciterii. impossibile est juxta atheum, ut mundus non intitent,
consequenter existere non incepit, cum antea non existeret. Qui ergo atheos absurditatis redarguere Volentes urgent, quod nil absurdius cogitari possit, quam quod mundus casu puro existero coeperit, veluti si domus aliqua sne ullius architecti opera prodiret: si adversus eosdem nihil proficiunt. Ipse enim atheus pro absurdo habet, quod mundus aliquando non exti Ierit, & postea casis puro existere coeperit, ut scilicet nulla dari possit ratio sufficiens, cur existere coeperit, cum antea non existeret modi argumenta hominibus, quibus in imaginatione omne praesidium positum est, speciosa videntur: sed ab atheo ridentur, cujus quippe hypothesin minimo seriunt, ad pompam magis, quam adpersuadendum composita. Unde