장음표시 사용
501쪽
omnia susus 3c adeo clare in systemate exposuimus, ut nuIlum superesse possit dubium, quin Deus salva sanctitate sua mala permiserit. Neminem igitur sanum movebit misera illa juvenis athei argumentatio, quae tantum pondus habet penes adversarios. Unde cum fabellam istam retenserem, non sine ratione ad eci: Risum teneatis amici f. not. 3. 497. is. 499. lm eo , quod mala Hvisa es moralia ἀοι- is hoc Cur a malis mundo , inferri nequit . autorem ejus non posse esse sapio Hsicis aerissimum es summe bonum. Etenim Deus , qui fecit hunc moralibus mundum 'pars. I. Neoc nat. 9, salva lapientia stafleti nequeae summa atque perfectissima mala physica & moralia tolle- argumen re non potuit ex hac rerum serie g. 676. pari. I. Neol. tum ad r-nai.9 , abusum quoque libertatis, quo malum morale irinus bonis repit in actiones liberas s8 o. pari. L. Neoc nat. 9 , sa-tem S s pientissime permittere decrevit II 4. Urt. I. Theo pientiam au nat. 9 , salva sapientia divina non impediendum l. et is raris munia. pari. I. Neol. nat. . Similiter salva bonitate summa, quae
ipsi est , facere potuit hominem , qui libertate sua abuti posset , & quem eadem abusurum praevidebat ἔ. Iaa.
fart. L. Ne . nat. 9 , nec bonitati ejus repugnat , quod hominem in mala ruere sinat I. Tas. pari. I. Neo nat-2, immo eidem acceptum ferendum, si mala physica ipsi immittit , ut adversius malum morale praemuniatur, Vel ab eodem desistat s. 734. para. I. Theol. nat. 9 , Vel malum physicum minus immittit, ut eodem avertatur majus, &ti permittit, ut malum morale minus committat, quo a majore avertatur g. 73 s. para. L. Theoc nat. . Quamo
rem ex eo, quod dantur mala physica & moralia in hoc mundo, inferri nequit, autorem ejus non posse esse sapientissimum & summe bonum.
502쪽
Quibus mala negotium sacessimi, iis maximi suboriuntur scrupuli quoad bonitatem divinam. Neque enim eidem convenire videtur, quod Deus tot malis locum secerit in hoc mundo, quibus promiscue obnoxii sunt & pii, & i pii. Unde negarunt alii providentiam tantummodo divinam , alii omnem dependentiam mundi a Deo, consequenter nec Deum ullum mundi autorem admiserunt adiei facti g. II. . Hisce vero scrupulis satisfaciunt, quae ex systemate hic citantur, modo eadem ita perceperis, quemadmodum in systemate continentur, nimirum ut veritatis sueris convictus per principia, in quae justa analys resolvum tur demonstrationes 3. 992. Log. . Neque enim existimam dum est, dubia, quae angunt dc assensum firmum impediunt, unico ictu prosterni posse, cum assensus nonnis successive generetur 3. 993. Log. , quemadmodum in Horis
Subsecivis A. Ira 9. Trim. De . num. 3. me uberius e
posuisse memini. Quods vero quis resolutionem istam in nituere voluerit vel obiter, haud dissiculter animadvertet, assensum hic vel maxime pendere a notione necessitatis eo sentiarum, ita ut idea confusa essentiarum arbitrariarum anumo obversans eidem obstet, non advertentibus illis, qui, ubi assentiri voluerint, repugnantiam quandam in seipsis experiuntur. Quamdiu enim substantias fingis tanquam subjecta vacua ad quaslibet determinationes intrinsecas reciapiendas indisserentia, quas Deus pro arbitrio indat quae est communis notio deceptrix); multa videntur ut bonitati,sc ceteris attributis divinis repugnare, quae minime repugnant. Quamobrem ad dispellendas tenebras praesentes plurimum lucis asserunt, quae de origine idearum in inte lectu divino, tanta claritate exposuimus in superioribus s*. 8 r. Useqq. , quanta hactenus non famina ab aliis. Ceterum hic simul intelligitur, quam sit necesse, ut distinctas atheus habeat notiones attributorum divinorum, etsi eorum realbiates absque demonstratione nondum agnoscat, ne consequentias inserat, quas illegitimas sua sponte judicabit, ubi ad notiones genuinas attributorum divinorum animum adis Vertit. Immo non minus necessarium apsaret, ut, qui atheos res Dissiliaco by COOste
503쪽
re utare voluerint, diiunctis attributorum divinorum notionibus instructi sint easque familiares experiantur , ne atheis largiantur, quae negare tenebantur,& ex adverso neis gent, quae concedenda erant, quemadmodum fieri solere
ab iis , qui intempestive se alienis disputationibus immiscent, quotidie proh dolor i experimur. Inde enim est, quod principia atheistica probent & pro armis venditent, quibus adversus atheos sit pugnandum; contraria Vero, quibus hi vinci debebant, tanquam athei1hica dissament, verblati adversantes, quam protegere Videri volunt. I. I Oo. Atheus admittere tenetur H eremiam inter actiones m disserentiatis V bonas, quatenus moraliter spectantur , seu ex eo , quod moralis negat , dari Deum , inferre nequit , in actionibus hominum actionum in liberis nultam duri boni ac mali discrimen. Etenim acti h thesines malae internae , quatenus moraliter spectantur , ani- auei admisemam & ejus statum reddunt imperfectiorem . sT4. 8art. I. tenda. Theol. nar. , & malae externae, quatenus itidem moraliter spectantur , corpus, & statum nostrum externum reddunt imperfectioni obnoxium s. 37s. para. L. Neoc nat.2, malumque morale per aliam rationem determinatur, quam persectio hominis essentialis s. s79. pari. I. Theon nar. . . Quamobrem ex adverso actiones bonae internae, quatenus
moraliter spectantur , animam & ejus statum persecti rem reddunt, & similiter actiones bonae externae, quat nus spectantur moraliter, corpus statumque nostrum e ternum persectiorem reddunt s. s s 4. PISAA. - r. 2. m naturalibus per easdem rationes fineses utraeque determinanda: f. 914. pari. I. Theol. nar. P. Quoniam haec disserentia inter actiones malas & bonas, quatenus moraliter spectantur, demonstratur, immo&a posteriori agno
scitur I independenter ab existentia Dei ejusque attria
504쪽
butis ; quin eam admittere teneatur, qui negat dari Deum, nemo non videt. Quamobrem cui atheus neget dari Deum I. 4ii. I inter actiones tamen malas & bonas, quatenus moraliter spectantur., admittere tenetur differentiam , consequenter cX co, quod negat dari Deum , inferre n quit, nullum esse discrimen inter actiones bonaS atque malas, quatenus moraliter spectantur.
Propositionis praesentis veritas adeo manifesta, ut in du- . hium revocari non possit nisi ab eo , qui praejudiciis occaecatum pollidet animum. Unde non mirum, quod ab omni aevo & a Philosophis,& a Theologis agnita atque defensa fuerit , donec nostro tempore hypothesi de indisserentismo morali invalescente quidam Protestantium in contrariam abierint sententiam, intrinseca actionum moralitate rejecta. Quod vero horum nonnulli eo usque progrediantur, ut illam defendentibus patrocinium atheismi exprobrent, feren-
dum omnino non est: ecquis enim non videt, eos nonni
s nugari & in luce meridiana coecutire velle s. so I
An altius Quoniam atticus admittere tenetur differentiam internecessario actiones malas & bonas, quatenus moraliter spectantur acZionibus soo.), quamprimum Vero quid nobis repraesentamus tam Olis dele- quam bonum , id appetimus f. 389. Isch. empir. 9, &ctetur. cκ adversio si quid nobis repraesentamus tanquam malum, id aversamur I. 39o. V si empis. 9; altius non necessario
amansitis malis delectatur, 1 bonas omnes a Nersatur. Qui hinc denuo patrocinium atheismi inserunt , toto
caelo aberrant. Neque enim ideo commendatur atheismus, quod negetur consequentia : Si non datur Deus, male vivendum, & ab omni actione bona abstinendum. Quin potius si hoc modo argumentetur atheus ; erroris sui redaringuitur per ea , quae demonstrata sunt , ut. agnoscat se in atheisino Dissiligod by Cooste
505쪽
atheismo vitae pessimae patrocinium non reperire. Hinc &Spinosia, reserente Colero, Theologo, in vita ejus, etsi famosissimus audiat atheus, vitam tamen vixit honestam, temperans, sorte sua contentus, justus erga alios Rad aliorum commoda promovenda pronus . Facile concedo,dari atheos, qui pessime vivunt, & vel ideo quaevis sibi licere arbitrantur , quod nullum dari Deum arbitrentur: sed eos , non- νdum missa impia hypothesi in ruborem dari posse contendo, quod vitam pessimam vivant, a ratione omni alienam, quam Hurare nequeunt, etiamsi in errore impio persistant.
A seus theoreticus dicitur , qui verbis sive mente referentia conceptis, sive ore prolatis negat dari Deum. Ast issetis arsei theore- practicus appellatur, qui factis Deum dari negat, quem risi ram- verbis profitetur. Negat autem factis dari Deum, si actio- ci. nes ex habitu profluentes fuerint contrariae iis , qu rum motiva necessario sunt, vel esse possunt divina attria
hutas Notio athei theoretiei nihil habet dissicultatis: sed ut notio athei practici accurate determinetur & intra suos cancellos coarcterur, non adeo facile est. Magna igitur circumspectione opus est, ne extra oleas evagemur. Non ob quasvis promiscue actiones malas atheorum practicorum numero illas patrantem accensere licet. Sane Davides adulterium commisit cum Bathseba& maritum ejus e medio tolli cur vit homicidii reus factusti nemo tamen dixerir, eum fuisse atheum practicum. Similiter Solomo, ut pellicibus placeret, idola coluit nemo tameri ideo eundem innumerum athe rum practicorum retulerit. Ad atheismum itaque practicum requirimus I. ur actionum motiva esse nequeant a tributa divina, sed potius eorum negatio motivum praebere possit; et . ut actiones istae ex habitu proveniant, adeoquσagendi consuetudo contradicat agnitioni Numinis. Nos hic
ab usu loquendi minime recedere, sed significatum eidem
506쪽
consormem ex vago fixum reddere, haud dissiculter perspὼcitur. Atheus verbis negat dari Deum, quem theoreticum dicimus. Supponitur autem, verba esse animi sensis Conso mia r secus enim se atheum simulat, qui non est. Atheus Practicus cum theoreticus non sit , concedere debet dari Deum. Nil igitur relinquitur, quam ut iacta a verbis di sentiant, quemadmodum in homine, qui Deum , quem agnoscit, sincera mente colit , verborum & factorum observatur consensus. Attributa divina per modum motivorum influere posse in actiones hominis liberas, nemo negaverit , suoque loco uberius sumus demonstraturi. Enimo Vero cum actiones, quorum motiva esse possunt, immo debent attributa divina f. 99 o. pari. I. Theoc nat. , habeant etiam motiva alia, ab intrinseca nimirum honestate ac tu Pitudine desumta, nec ab atheo neganda g. scio. I non re- Pugnat aliquem edere actiones , quarum motiva esse possunt attributa divina, ut tamen hisce non utatur. Ex nuda igitur illorum omissione inferri nequit, quod factis neget, quae verbis assirmat, consequenter quod praxis & theoria sibi mutuo contradicant, utut ultro concedatur, praxin d fectu applicationis maXima laborare imperfectione. Nihil igitur relinquitur nisi theoriae & praxeos contrarietas, quae atheismum practicum faciat. Contrariatur autem praxis theoriar, si actiones fuerint tales, ut, si ad Deum reserantur , motiva esse nequeant nisi eorum , quae de Deo
agnoscuntur . negationes, Consequenter ut contrarientur
actionibus, quarum motiva necessario sunt, vel saltem esse possunt ac debent attributa divina, seu quae de Deo agnoscuntur. Quoniam nemo adeo bonus est , quin humani quid patiatur & per rationes extrinsecas singulares ad acti nem quandam malam se adduci patiatur, quemadmodum Paulo ante vidimus , Davidem in adulterium & homicidium , Solomonem in idololatriam ruentem , nec ideo atheorum practicorum nomine diffamandos; necesse est ut is demum atheus practicus dicatur, cujus agendi consuetudo istiusmodi actionibus constiruitur, consequenter ubi hae
Actiones ex habitu proiicucuntur. Inuno cum facile fieri possit,
507쪽
polst, ut quis vitio cuidam sit deditus, a quo se liberum
mallet, cui tamen non adeo facile mederi licet; ex una Dctione vitiosa , etsi habituali. non statim inferendus atheis. mus practicus. Relinquitur itaque , quod ad atheismum practicum requiratur aliquot saltem , si non omnium, aut Plurimarum actionum complexus. Unde apparet-theisnum practicum admittere gradus.
A qais inittit amones suaι determinare per motiva ab minae attritatis disinis desumta , nec intrinsecam actionum honesse auri amrem ac turpiria nem certo Enscii ς is facile incidit in atheis praeticummum practicum. Etenim si quis omittit actiones suavincidant.
determinare per motiva ab attributis divinis desumta ; is raro de Deo serio cogitat, ut Meo ejusdem facile oblivia scatur s. a17. Pschol. empir.), nec nisi e longinquo quasi facta recordatio parum moveati Quamobrem si porro intrinsecam actionum honestatem ac turpitudinem non agnoscit; motiva etiam cessant, quae ab illa desumuntur ad actiones bonas committendas, ab hac Vero ad malas omi tendas s. 89o. Ps hoc e V. . . Quare cum sine motivis nulla detur in anima volitio , nulla nolitio f. 889. Pschol. empiri , consequenter appetitus rationalis cesset g. 88o. 889. Pocha. empir. ), ut sti sit o locus sit, cons Q opus est boni repraesentatione s. 893. Pochol. empir. . Enimvero nemo non cXperitur tum in seipso, tum in Dbis , si senisum judicio statur , quemadmodum accide re solet distincta boni & mali cognitione destitutis , b t num quid judicari ex eo, quod voluptas inde percipiatur: quod cum fieri non possit s. 36o. myh. e in , malum
quod est bonum apparere potest. Atque adeo contingit, hominem patrare actiones malas, earundemque iteratione, in qua exercitium consistere constat I. 19s. Orchaemiis.
508쪽
habitum male agendi contrahere. Quoniam itaque Deus malum morale velle nequit I. 38 l. 8art. L. Neol. nat. , adeoque actionum, quibus id inhaeret, motiva ab eo do sumi nequeunt ; homo habitum acquirit patrandi acti nes iis contrarias, quarum motiva sunt, vel esse possunt a tributa divina. Quamobrem cum hisce actionibus nego
tur dari Deum . 3o a. ) , atheus Vero practicus sit, qui lactis negat dari Deum f. cit.); cvidens est, si quis omi
tit actiones suas determinare per motiva ab attributis divinis desumta, nec intrinsecam actionum honestatem ac tum pitudinem certo agnoscit; eum facile in atheisinum praei, eum incidere.
Propositio haec maximi momenti est, cuius veritas etsi satis fuerit probata , ut tercipi possit, multo tamen luculentius in philosopia morali elucescet , ubi omnem actionum humanarum theoriam atque praxin enucleaverimus. Patet hinc ratio, cur inter ipsos Christianos qui non modo ex lumine naturali, verum etiam revelato Deum norunt, tot
dentur athei practici, ita ut subinde in eorum numerum rese- . rendi sin quorumes ad agnitionemNuminis perducere alios& haud exiguus servor in propugnanda existentia eius: id quod singulari exemplo illustrare poteramus . si luberet. Sane qui avaritiae & ambitioni dat omnia, odio implacabili
flagrat adversus eos, quos sibi adversos experitur, vindictae nullum ponit modum, irreverenter se gerit adversus supremum, cui subest, Magistratum, mrndaciorum calumni rum convictus non erubesc:t, salutem aliorum libidini suae postponit, contra conscientiam Deum testem appella cum
tamen videri velit gloriae divinae acerrimus defensor & pi tatis laudem prae aliis assectet; quin is se probet atheum practicum, quisnam est qui dubitet ' Praeterea vi propositionis praesentis intelligitur, quam sit necesse, ut solidam N
minis scientiam certG consequamur & semel acquisitam comtinuis experimentis confirmemus , actionum humanarum
intrinsecam honestatem ac turpitudinem intimius tautem de ad Dissiligod by c oste
509쪽
3c ad determ nandam voluntatem motivis utamur, quae ab attributis divinis desumuntur, ut Deum sncera mente colamus nec periculum incidendi in atheismum practicum subeamus. Discimus denique , quomodo athei practici sint convertendi: id quod haud raro dissicilius, quam atheum .
theoreticum ad erroris impii agnitionem perducere. Atque ideo praestat atheismum practicum praecavere. Sed haec rectius docentur in philosophia morali. IO4. Atheus Ileareticus argumentis ex Scriptara sacra petitis an altius
refutari nequit, Quicquid cnim Scriptura sacra docet, id ex&5. resse admittitur tanquam verum , quia Deum habet autorem, σari posP. . ut adeo Deus ea dicere censeatur, quaecunque dicit Scruptura lacra. Enimvero atheus negat dari Dcum g. 4 II . , Consequenter nec admittit Scripturam sacram , quam dicimus, esse verbum Dei fallere ac falli nesicit. Quamobrem ncc concedit vera esse , quae dicit Scriptura sacra, nili ex principiis rationis demonstrentur. Tum vero ea agnoscit vera esse, quia demonstrantur s. 368. . , m ni me autem quod in S. S. continentur. Quoniam itaque veritatis demonstratae cereus non est, qui vel praemissae nius syllogisimos in demonstratione concatenatos ingredientis veritatem ignorat s. 37o. Lor' , & alterum, quem refutare studes, crroris convicturus uti debes principiis ab ipso concessis s. ro 37.Lg. , CVidens omnino Est, Milicum theoreticum argumentis ex Scriptura sacra petitis refutari minime posse.
Apparet adeo necessitas Theologiae naturastis ad profligandum atheismum theoreticum. Unde porro intelligitur, philosophi esse refutare atheos, nee utilem in iis refutandis
collocare operam eum , qui in omni philosophia peregri,nusas hospes est.
510쪽
AElmvr AEleus practicus, si ci iratus Usevoluerit, argumennaeticus quan- ex Scriptura sacra refutari potes ; si a Chri sacris si alienus, ἀμυ. re- iisdem resurari nequit. Etenim si atheus practicus Christi, furari'osii. nus esse voluerit, vera esse admittit, quae in Scriptura , ' cra continentur; si vero a Christi sacris fuerit alienus, eadem vera esse non concedit. Quamobrem cum is, qui alterum refutaturus eum erroris comincere studet, non uti
debeat principiis, nisi ab eo concessis io D. Log. ; si atheus practicus Christianus esse voluerit, argumentis ex Scriptura secra desiuintis resutari potest ; si. a Christi stis cris sit alienus, iisdem refutari nequit.
Qui Christianus esse vult, autoritatem Scripturae sacrae admittit: si quis enim inter Christianos vivit, ejus tamen a toritatem non admittit, non tamen ideo dici potest, quod Christianus esse velit, sed tantummodo quod videri velit. Unde consultum est adversus atheum etiam practicum, qui in eoetu Christianorum est , argumentis rationis pugnare . quamdiu ignoratur, utrum Christianus esse, an tantummodo videri velit: quae enim rationi consentanea sunt, ea a mittere tenentur homines in universum omnes & , ubi noluerint , ex principiis concessis erroris quoad principia ad resutandum atheismum practicum necessaria redargui possunt. Sane si quis vel maxime Theologus audit & ceteris omnibus pietate superior videri vult, talem tamen se prinbeu, qualem paulo ante depinximus not. f. so 3. I pno certo sumi nequit, quod Christianus esse, non vero tantum V duri velit, adeoque Scripturae sacrae autoritatem , cui comtradicunt actiones omnes ex habitu profluentes, revera admittat, sit ita quod ad athei sinum practicum palliandum ad eandem propocet. Nemo est, qui dubitar, nis stupidus fuerit, inter eos, qui quaestus gratia Christi instituta do-sent, atheos dari theoreticos, quos Scripturae sacrae autorita-mna ad itere posse constat.. Multo minus 'igitur pro in Disiti od by Corale