장음표시 사용
491쪽
ciat I. 448. ; quod miracula sint impossibilia 3. 43 o. ac
naturae ordo neccssarius A. 4si. ; quod ociatus in rerum natura sint absolute necessarii f. 4 3 4.), nec dctur providentia divina . 463. , sed casui tribuenda sint, quae ad eam referuntur 464. i quod denique nulli dentur in
rerum natura fines 4s7. , & irio rerum contineat vel progressum iecti lincum , vel circularem mi pendentem in infinitum 467. 478. . Quoniam itaque errat, qui falsum pro vero habet f. 6 a 3. Log.); atticus omnino errat
dum ea desendit, quae ex hypothesi impia fluere demo
stravimus & modo reccnsuimuS. In hujus propositionis demonstratione integrum systema
at ismi refellitur. Oppostis atheorum erroribus veritatibus contrariis, quae partim in systemate, partim in hac altera Theologiae naturalis parte demonstrata sunt. Quodsi adeo - nosse libuerit, quonam & quanto apparatu opus sit ad athei errores solide refutandos, demonstrationes illarum veritatum, ad quas hic provocamus, resolvendae sunt in sua principia, quemadmodum alibi docuimus 3. 992. Loe quod qui secerit, abunde intelliget, non adeo facile esse atheismum resuis rare , quemadmodum videtur hominibus, qui causae Dei adversus atheos defendendae importune, ac illotis, quod dic1rur, manibus sese ingerunt. Pater itaque nori minus hanc alteram Theologiae naturalis partem, quam systema in prima contentum atheismo funditus extirpando sincere. 49 saminina mundi astitate, rn quorundam emo um agri- Essemu aissionem is de ceteris da sationem adducitur alleus. Elznim seitatis semsi sumit non dari Deum g. 4ri. , admittere tenetur, Maia. mundum cilc ens a se . 437.9 r & ex adversb, si limmit mundum , cum suis scilicet.elementis atque anima bus, esse ens a se, conccdere nequit, dari Deum, mumili & clementorum cjus ac animarum autorems 43 8. A
492쪽
Admissa autem ascitate mundi, sive eam ex hypothesi impia inserat, sive candem tanquam hujus principium si mat, consequitur ejus independentia . 439. , ortus ac interius impossibilitas s. 4 3. , existentia per essentiam s. 441. , subsistentia per vim propriam s. 448., impossibilitas miraculorum g. 4so.) & absoluta eventuum in rerum natura g. 4sq. n usque rerum necessitas 4 s.); existentia absolute necessaria β. 442. , absoluta ordinis naturae necessitas g. 4si. , finesque a rerum natura removentur g. 4s7. , in locum providentia: divinae casu surrogato β. 464. ). Enimvero destructa mundi aseitate corruunt cjuS independentia , ortus ac interitus impossibilitas, existentia per ellantiam & subsistentia per vim I priam g. 49o.), nec cxistentia ejus absolute necessaria, ex parte scilicet sui, amplius admitti potest β. 4 4 a. , adeoque ad horum errorum agnitionem deducitur atheus. Enimvero cum dependentiam mundi ab ente alio jam agnoscat, nec cXistentiam absolute necessariam eidem tribui posse fateri cogatur per demo rata; de impossibilitate miraculorum & absoluta eventuum, con equenter & nexus rerum, unde horum actualitas pendet j. 83. Gosem de . mundi aeternitate & absoluta ordinis naturae necessitate, &num fines a se recte arceantur ex rerum natura, consequenter casius in locum providentiae divinar surrogetur j. 46o. pari. II. Theol. nat. f g. 89 9. 9aa .part. I. Neonnat. 9 , dubi . tare tenetur β. 493. . Patet itaque mundi ascitate destructa, atheum in quorundam errorum agnitionem & indubitationem de ceteris adduci.
Nullam hic mentionem secimus progressus in infinitum vel rectilinei, vel eire utaris , quorum alteruter in hypothesi athei necessario locum habere debet f. 467. . Patet autem hanc necessitatem niti principio , quod mundus cx-
493쪽
istendi initium ae finem non habeat f. 444. 44s. . Cum
igitur destructa aseitate mundi, de ejus aeternitate dubitare teneatur, quemadmodum ex demonstratione praesentis patet, consequenter num mundus existendi initium ac finem habeat 3. 39. Part. I. Neoc nat.), quod de progressu Circulari quoque dubitare debeat, impossibilitatem astitatis mundi agnoscens, extra omnem dubitationis aleam postum. Enimvero cum intritata si de progressu in infinitum disputatio . 468.e inq), hic ipse tamen sua sponte cadit, quatenus atheismum involvit 3. 47o. 78. , ubi veram de Deo cognitionem hauseris; eam seponi praestat, quoties cum atheo res est, cum minime obstet error, quo minus ad veritatis agnitionem perducatur. Quod si tamen urgeat progressum circularem vel rectilineum in infinitum; satisfaciem ea, quae de codem in superioribus demonsitata sunt 3. 468. GDqq. . Quod si quis ad convincendum non ,uerit idoneus 3. 994. Dig. , Vel conVictioni repugneto. 998. Deile largior, quod destructa mundi astitate in agnitionum errorum, qui cum eadem corruunt f. 49od, non adducatur, nec de ceteris cum impia hypothes connexis dubitet: Sed de eo in praesenti nobis non est quaestio, ubi ostenditur, quid fieri debeat, ubi convictioni datur locus ,& quid veritati sit consentaneum, quemadmodum tacti ter clementa Matheseos demonstraturus parum cordi habuit, num qui snt qui demonstrationes capere non possint ac ideo quaesitus a Ptolemaeo Rege, annon faciliore via ad illorum cognitionem pertingi possit, respondit, non dari viam regiam ad scientiam.
Si altius agnoscit mundum non esse res a se, ad certam Euomodo Numinis cognitionem deducendias per demonstrationes in M, atheus ad male datas, vel in hac altera Neologiae naturalis parte em vertam Dei hibitas. Etenim si atheus agno2it, mundum non esse ens cognitIonem
a se, systematis sui salsitatem ex parte certo perspicit, &perducatur. cetera nullo niti fundamento videt, ut dubitet, utrum
494쪽
vera sint, an falsa I. 40s . . Quamobrem si ceteros quoque errores evidenter agnoscere debet, demonstrandae ipsistini propositiones contrariar . IO3s. Log. et quae cum systemati innexae sint, quemadmodum earum demonstra istiones in systemate, vel hac altera Theologiae naturalis parte evolutae, facta earum in principia annalysi . 992. Lor. , apparet; cx dubio certus evadere nequit, nisi systematis vim omnem animo complectatur. Cumque nondum norit, quale ens sit Deus, etsi agnoscat, falsum esse, quod nullus detur mundi autor , nec e rum habeat cognitionem, quae de hoc mundi autore cognosci possunt, quae vcro de Deo, mundi autore, cognosci ex lumine rationis possunt, tum in systemate, tum maxima ex pane in hac altera Theologiae naturalis parte demonstrantur: eorundem cognitionem certam sibi compnaturus, vel systema, vel alteram Theologiae naturalis pallem ea, quae sussicit, attentione . 998. Log.2. legere tenetur 3 68. Log. - Ubi ergo atheus agnoscit, mundum non esse ens a se, adeoque dari aliud ab eodem diverthin, ad certam Numinis agnitionem perducendus per demotistrationcs in systemate datas, vel tu hac altera Theologiae naturalis parte exhibitas
Forsan objiciat quis, atheum ad certam Dei cognitionem . perduci posse systematis, vel partis hujus alterius Theologiae naniralis lectione, non eversia impia hypothes, utpote quae sua sponte cadit ubi rectiora edoctus veritati victas dat manus. Non negotioc fieri posse nec desunt mihi exempla,quae idem
eonfirmant. Propterea tamen non concedo, utilitate sua
carere, si quis ad agnitioistm erroris sui primarii ante perducatur, Rin dubitationem de aliis inde manentibus comjiciatur. Cum enim magnam esse constet vim praejudici rum, quae obstant, quo minus Veritatem liquidam cernere liceat; consultum omnino est praejudicia eradicari, ut
495쪽
discendi non impugnandi animo ad demonstrationes demo perpendundas accedat. Accedit, quod dubitatio de iis, quae pro certo se agnovisse arbitrabatur, incendat sciendi cupidinem , ne ipse eam in se desiderari patiatur attentionem,sne qua convictioni locus non est f. 998. LV. . s. 49 T. Ex eo, quod mala phsica fi morata dantur in Aman inextis Q, inferra nequις, quod sis impersecus , Meoque Deum, soria maliens perfectissimum, auiorem fabere nequeat. Etenim ma- repugnet de
lum physticum & morale non obstit, quo minus in muta pendentia do, qui existit, major sit persectio, quam in ceteris pos- is acta a sibilibus . Is o. pari. I. fleol. natJ, nec mala physica in Deo. relatione ad mundum integrum mala sunt s. s 6 3. para. L. Neol. nat.), nec actiones malae hominum, si physice spectentur, malae sunt 3. 369. s a. pari. I. Theol. natimmo mala tam physica, quam moralia faciunt, ut major sit in hoc universo persectio, etsi ob eorum inexistentiam mundus non possit dici persectior . 683. not. β. 689. pari. I. Neolo nai. , bonis in mundo non dependentibus a malis, quatenus mala siunt, sed quatenus moralia sunt actiones physicae, physica autem causae naturales . 689 payt. I. Theoc nard. Ex eo igitur, quod mala physica& moraliadantur in mundo, inferri nequit, quod ut im- perfectu
Malum vero physicum & morale seriei huic ita implicatur, ut eadem salva separari ab ea minime possit s.ssa partis I. Theoc nar. &, quamvis per miracula in casu molibet singulari tolli possit f. 3 3 3. para. I. NGL nat.J, eodem tamen sublato ex tota hac rerum serie, haec ipsa re vim series permanere nequit omnium possibilium persectissima cf. 336. MN. I. Theol. nat. . Quamobrem m
496쪽
4 8 Pars II. Sect. II. Cap. I.
eo, quod mala physica & moralia dantur in mundo, in ferri nequit, quod Deus cundem ejusdem persectionis facere potucrit, ne dicam majoris absque malis physicis
Quoniam itaque ex in existentia mali physici atque in
mundo nec inserri potest, quod mundus lit imperfectus, ncc quod Deus absque iis eum potucrit facere .persccti rem; evidens est, quod cx eo, quod dantur in mundo mala moralia & physica, minime consequatur, ii cum cns persectissim uiu j. 140, non posse esse ejus autorem.
Omni tempore mala physica & moralia, quae in hoc mundo dari experientia quotidiana loquitur, ut de iis nemo dubitare unquam fuerit ausus, perturbarunt animos
hominum & scrupulos eorum animis injecerunt, quasi obstent, quo minus ortum suum a Deo, ente perfectissinio, derivare possit mundus. Unde etiam est, quod jam olim athei malorum physicorum & moralium inexistentiam tanquam aret umentum omnium fidelis smum, utpote quod insolubile vi lum, adcursus existentiam Dei mundi autorem urserint. Existimant enim, si mundus factus si a Deo, hic autem si ens summe perfectum, cujus persectione majorem concipi repugnat; eum esse debere opus persectissmum, praesertim s demonstrandae summae perfectionis gratia mundum condidisse dicatur Deus, consequenter ab omni malo physco atque morali prorsus vacuum. Quoniam itaque mundus, in quo mala physica & moralia dantur, non loquatur talem artificem, qualis Deus esse debet, nec mundum hunc a Deo esse productum, consequenter non dari ens persectissimum, quod si mundi autor, quale Dei nomine indigitamus. Haec perpendens animadvertet, atheos, quos turbat malorum in mundo existentia, supponere mundum absque malis physicis & moralibus esse perfectiorem & hunc ipsum, qui existit, mundum condi potuisse absque malis tum physicis, quam moralibus, con
497쪽
sequenter si daretur Deus, mundi autor, fieri non potuisse, quin mala physica & moralia ex hoc mundo sustulisset. Qui ergo concedunt, immo ipsimet acriter propugnant, mundum absque malis physicis & moralibus sore persectiorem immo cadem obstare, quo minus hic, qui existit, omni viri possibilium persectissimus, seu optimus dici possit,& Deum utique hunc mundum,quem condidit, absque malis tam phy- scis, quam moralibus facere potuisse, tuncque ipsum futurum fuisse persectiorem ; assico largiuntur, quod vult. Quoniam itaque negare nequeunt, Deum demonstrandae summae suae persectionis, hoc est, Divinitatis suae gratia produxisse
hunc mundum ἰ quicquid contra argumentationem athei excipiunt, adversus eum non valebit. Dudum igitur agno- Vere acutiores, non concedendum csse atheis mala phys ca& moralia obstare summae persectioni, quae in mundum aliquem, hoc est, seriem contingentium per modum causarum atque esse um continuo a se invicem dependentium, ca
dere potest, nec ea salva ejus persectione auferri potuisse. Unde & D. Thomas pro eo, quo pollebat in Theologia n, turali acumine, principia haec defendit, atque hisce armis causam Dei adversus atheos tuetur. Non dissiteor, haec ipsa principia esse intellectu dissiciliora, nec in eorum numerum
referenda, quorum per notiones confusas communes absque accurata discussione perspicitur veritas i qui tamen eorundem demonstrationes a nobis in systemate datas expendere Voluerit ac potuerit,eorum veritatem,quin agniturus sit, nullus dubito. Insulsum vero est, ne quid gravius dicam, si quis cum atheis facit & eorum principia sua facit, ut recte sentientes atheismi ins mulare possit. Agnoscant vero, qui hoc faciunt, mala physica & moralia argumentum praebere atheis ad existentiam Numinis impugnandam, non quatenus optimae rerum seriei ita implicantur, ut ab ea salva ejus persectione tolli nequeanta sed quatenus eadem salva ab eadem adesse posse finguntur. Unde s Ostenderis, quemadmodum a nobis factum in systemate , ea non obstare summae seriei hujus rerum persectioni, quin potius eadem salva ab eadem.
498쪽
separari minime posse ; erroris siti, quem vel tacite stippo
vel expresse confitentur, redarguuntur. Non pos-
sum mihi temperare, quin recenseam lepidam fabellam,quam finxere nonnulli ad principia ista impugnanda,& ad probandum, ea recta via ad atheismum ducere. Ajunt nimirum iuvenem vix viginti annos natum iam in athei sinum incidisse nec ulli veritati religionis Christianae assensum praebere posse, quod in mundo tot ac tanta extent mala , inprimis ab hominibus tot scelera. tot flagitia committantur, & hoc tamen non obitante a me asseratur, mundum hunc esse optimum. Talem enim mundum supponere dubere autorem,
qui si causa mali, adeoque non Deum. Dici non potest, quantum de hoc figmento sibi gratulentur, in quo se inveni se arbitrantur, non quod pueri in faba. Immo hoc exemplum, si tale dici meretur, ipsis susscere videtur ad universam meam philoBphiam damnandam, quasi recta ad atheismum omnisque religionis contemtum ducat. Sed risum teneatis amici l Ecquis enim est qui nesciat, ab antiquissimis temporibus eos, quibus malorum physcorum & moralium in hac rerum serie inexistentia cum attributis divinis pugnare visa est, de summa mundi huius persectione ne somniandoquidem cogitasse, quin potius eidem illa repugnare sibi ne suasisse φ Absonum vero est aliis persuadere velle, quod, si mundo Optimo insint mala physea dc moralia, necestario soquatur non dari Deum, &ridiculum videbitur attestato juvenis, qui vix vigesimum aetatis armum attigit, consequentiam probare velle.
. 498. Ex eo, quod mala moralia danIur in mundo, inferri ne- quod Deus sit causa peccati, adeo ne mundus Deum , cns inMisentia omnium fanctissimum es jusHmnum , autorem habere nequeat.
siseri ait Etenim per limitationes originarias fieri potest , ut ,
minis at ictiones hominis sint moraliter malae I. 897 .pert. I. Theocversa. nat. 6. 289. 8art. II. Neol. na . , & malum hoc
499쪽
58 I. para. I. Ttia. na . & mundum hunc non elegit ob malum morale, quod in eo existit 382. pars. I. Theol. nat.), neque ipsum intendit tanquam finem c 668. pari. I. Theol. nat. 9 , sed in idea mundi, quae inest in intellectu ipsius, independenter a voluntate libera contemtum . 29 a. pari. II. TLoc nat. J . cantummodo permi tere decrevit I. 383. pari. I. Theol nat. , nec ad acti neS malas hominis concurrit , quatenus malae sunt , sed
quod malae sint, ab homine habent g. 883 . pari. L. Neol. nat. , neque etiam is ad abusum libertatis , qua abusum
concurrit g. 88 s. pari. I. Tleph nat. . Cur igitur malum
morale siti possibile , cur actu sequatur, per ca intelligitur, quae homini insunt, nec quicquam ejus Deo tribuendum , consequenter ratio sufficiens mali moralis unice in homine continetur, nihil vero ejus in Deo s. 16. Onto J. Quamobrem cum causa mali moralis esse nequeat, in quo nihil prorsus rationis sufficientis actualitatis ejus contin tur s. 883. 874. Onto 2; cvidens est, Deum causam mali moralis, quod datur in mundo, non esse. Falsum igitur est cx eo, quod malum morale detur in mundo , in
ferri posse, quod Deus sit ejus causa; unde porro cadit, ob inexistentiam mali moralis mundum non posse habere autorem sanctissimum & justissimum , praesertim cum nec permissio illius repugnet justitiae divinae g. io 76. para. L. Theol. nat. 9 . adeoque nec Linctitati I. ro 6 3. pari. I.
Ab antiquissimis temporibus hoe argumento usi sunt
athei ad existentiam Dei si non refutandam , saltem in dubium revocandam, quod Deus dicendus sit causa mali m ratis , siquidem ponatur, eum esse mundi hujus autorem. Et nodus hic multis insolubilis visus, ita ut constet non de-
500쪽
suisse, qui eum secantes , cum de solutione desperarent, duo mundi principia admisere, alterum bonum , alterum malum, Iuvenis ille atheus , de quo modo dixi mi. 3. 497. ), tum demum Deum dicendum esse causam mali m ratis arbitratur, si mundus, qui existit , sit optimus , & in eo ips assentiuntur, qui malevolo in me sunt animo. Mirum vero, quod non potius inserant cum atheis, mundum hunc non esse a Deo, cum summa ejus persectio, quemadmodum ex systemate constat, probari non possit, nisi ex summa intellectus ac voluntatis Numinis persectione. Juveni imperito condonandus erat hic lapsius, quid vero dicendum si de viris , qui aliis doctiores & acutiores videri volunt, judicent alii. Sane s Deus dicendus sit causa peccati, quod in mundo etiam optimo, hoc est in serie rerum omnium persectissima, malo morali locus sit; multo magis dicendus causa peccati, si, qui existit, mundus optimus non est. sed Deus seriem rerum ad actum producere potuit,quae ab omni malo morali prorsius libera. Cum enim cognoscat omnia,quae possibilia sunt f. Is s. pari. I. Theo nat.); ipsum sugere minime potuir, quod mundus absque malis physcis atque moralibus fieri possit. Et quoniam possibilia omnia ad actualitatem perducere potest f. 343. pari. I. Threi nat)ς mundum quoque absque malis facere potuit. Quare cum libere eundem creaverit 3. 334. t liberrima sua voluntate malum, quod ab eodem abesse poterat, in eundem invexit. Vides igitur, si mundus non sit optimus, qui existit,& a mundo optimo malum omne exulat ; rationem, cur
malum mundo insit & in eodem ad actum perducatur, tan dem contineri in Deo, consequenter Deum dicendum esse causam peccati. Atque ita argumentati sunt, qui ex malo rum in hoc mundo inexistentia adversus existentiam Dei argumentum petiere. Resellitur autem haec argumentatio. ubi Ostenditur Deum elegi sse mundum optimum & huic seriei rerum mala ita implicari, ut salva summa illius persectione inde auferri nequeant. Inde enim porro conficitur, o quod Deus salva sapientia sua praesentem rerum seriem a malis liberam reddere non pomeriir quemadmodum I Comnia