장음표시 사용
181쪽
bimus per circulum maiorem y quum ille aequidi v. o. tiam in ulla parte non heruet: et in distantia itineris necessario Fcabitur cum altero silmili circulo, ut patuit dictum est insichemate angulorum maiorum circulorum . Quem uero puoses omni liberabimus errore, si Ptolemaeus Iabitur s sed neque Ptolemeus,neque uiolus antiquorum cosmographorum,culpandi sunt, qua-doquidem informationes falsae obstant quominus ueorum sit quod de situ orbis si ibunt. Qui oniam autem Ptoleopaeo informationes nihil profuere, ut per eas in eos Mographia aliquid ueris ciretvr,quum uetano sint, em informationes veridicae eorti qui periculum fecere , cosillographiam esse cerram manifeste demon'
runt: cur uerior non erit omnis numerus et instrumem qua per puram experientiam nauigantes exercent,
quaen illius qui iv terra existens, uult loca metiri qua in mari inuenititur mi digitur inquiesssi Ptolemaeus quum unitatem eius quod scribebat uolebat uerificare,
citabat eos qui periculum fecerant: cur nunc econtrario st, quum uelint falsifcare quod uidetur, Ptolemaeualiosque authores in huius rei testimonium afferentes Id pro iis,iuquam,quod asino cum bra, graculo curisdibus, bovi cum rata ira, camelo cum histrionica, aut paulo etiam minus. ultum est enim rogare, quid
homini furios in mentem uenerit. Exponant igitur,' de cae. omnium istorum rationem, uerba Phil phi. At idem dixit,dicuvi hoc ra opinantur, quoniam norum quarunt cognitionem causarum rerum , di sermonum in eis ex usu, sed mutant uissim undumsum uolimtatem, deinde laborant in confirmando illam uolusitatem. quum maior neotericis culpa quam antiquis patean
182쪽
Q iram informationes quae deerant aliis, neoterkihab rent si uellent . sed ipsi tangere di inuenire uolunt quod vesiciunt: atque ueteres a quibus didicet unt, quos alligant,reprehendere, a que eo quod id Hannin quo illi maxime laborarunt. Et in prima figura ubi Ptolemaei intentio explicatur, in eo quod dixit, quid Corura a Palura distabat,iterum dicis, Ptolemaeum lineas ese rectas fugere, quantiu curuae ibit, propter paruam quantitatem inter utrumque locum . Imque si quantitas magna est et, non solum lineas rectas esse non diceret, Fa etiam neque commentus eas fui Iet. Quas, malum, mihi fabulas narras y quium per hane rationem, uec per alias, quas dicis, lineas h drogra, phiarum ueras non facis: imo per illas omnes fabasese nemo non uidet. Quia autem in hac arte nihil noui potes reperire,etempus omhia proferet in lucem (quippe ueritas laborare potest, uinci non potest uetera euertere uolo. Impossi te nempe est, per geometriam, aut numeros quadratius , aut lineas perpendiculares , aut communes sictiones, aut per angulos ostros aut obliquos , bdidrographias ueriscari: sia Iolim per operationem, quam in nauigatione acus operatur.Cimi qua quidem operatione, ipsa acus hydrographiam fecit Er compos iit, experientiae adminiculo , quam inobis ex phe dedit. Etsi false in formationes quas tunc Ptolemaeus habebat, in causet, inquis, fuere, ut multum a ueritate alienus iso uideri tum non igitur illim citare debemus in re tam Jpar
id beo quod ipse scripsit,di tam procul ab informatio nibus quas ille reliquit . Qi id ergo impedit quin ab ipsis si manius exemplum y ut quomodo illi qui falsi
183쪽
inuellerant,posteris tradιderunt:sic nos quiue ii uentam,pos eris meliora tradailitis. Si autem nec pergeometriam Ptolemaei nec aliorum,aliquid de terrarusitu ueris ciri potest sine experientio: ergo illi citare nos poterisvt,nov autem nos illos. Nam si sine experientia
aliquid ueri de situ tererarum sciri potu pete quis rectius scit, Fet aut feciset,quam ipse Ptolemaeus s Nec modus noster di nauigandi ars, di ista, qua ipse usuis: imo ualde disrens. quia ex lineis planis di rei iues in ueritate di imaginatione acus,quam Ptolemaeus
ignorauit in multas partes divisim , disserentes ab N quibus tuc ipse utebatur. Et numerus regiminis, quod in quolibet gradu arctici an tarctici, aut per alium ruamum aut dimidiatam portionem, aut quartηm, ostendit, quot para gae respondent per directum aut per distantiam meridianorum, istum id a quelua demonstratione fit. Nam quum rumi aequidistantiam pruent, loquaris quae uis, ridiculum Ane est ut dicas quδd r gutta Ptolemaei destruire possint.Quippe quustadia per
qua reguntur, et numeri quos in ea re faciunt,parum
eis prosiunt.volentes quippe pire quantum alter meria dianus ab altero distat, necesse s scire, ubi unus est, o ubi est alter. Mium autem meridiani imaginabiles sint, et locum proprium non habeant: nec quis quamst,nec plant nec lapis, qui suum meridianum non habeat, quanquam parum distet in longitudine, in mari sciri non potest ubi alter renitivet,nec ubi alter inueniatur, quantiis eclipsibus utantur. QEandoquidem qui eclipsibus utuntur, neces e faueque motu sint. Nam
sine motu scire per eclipss poterit aliquis ubi si alter: di poterunt scire quantum tales meridiani distent. O quam
184쪽
quaen difficilis est ignorantibus ueritas, et quam facilis siclantibus. si nauis per mare processiura est, passim meridianum noui/m babere debet, ubi est alter ut alter scire non poterit. Et quanuis sciat meridianum si, quo est, alterum qui relinquitur ignorabit.
tibi cum his quae nihil ad te attinent s Corumcede quod Sive tuo detrimento largiri potes: D' quod titiae te res bortantur,id hequere: Gr uidebis quod si pro fundamento acceperis quendam meridianum, quem verum voces , ut eset qui per unum locum transiret, a tali loco exeundo, per quem talis meridianus transiit, scire nou poteris qua quantitate separata es, ad illum unde profecta es. Et sic qui terrarum distantias per Ptoleni eum metiuntur, nesciunt quid faciunt. quoniam quod ille in longitudine eo lotauit, fuit illud mutavilo, quia informationes quas ei referebant, nullam conuenietitiam nec apparentiam ueritatis habebant, ct ideo pro nihila existimabat amittere 1 oo. stadia in numero sociora hoc instaurare non pol rat . di ipse praecepit ut maior fides recentioribus informationibus tribuatur . Miomodo igitur poterit per eandem artem qua ille u us cst,arti contradici,cui immet praecepit ut maior piles tribuatur squoniam recentiorum informationum est.
185쪽
Philosophia, vero nauiga di mo, do, totum xefutat quod dicitur in secundo capite tractatus hy, drographile.
N capite Fecudo, fecundi tractatus,hoeotita simi uerba. Q in Ptolemaeus Ddisset iter ac cursis qui per aliquam rotam sunt, per circulum maiorem noufri,quoniam pemper facimus cum nouis miridianis aequalem angulum illi inde proficti J-mus. quod impossibile erat circulum maiorem facere, si per illum procederemus, quum linea curua fit Crirregularis: di ob id Ptolemaeus tertiam partem itin ris diuertit, quod nauigando pertransitur, ad hoc, ut quod relinquitur sit breuius et regi ias.' de lineis r etis, nullam inqui, Ptolemaeus mentionem fecit, nisi ut per eas vlimerus curuarum feret.Tradite nobis o M thematici, circulorum ni steria,ut aras di templa singulis erigamus: ut sciamus, quo quantoque ritu, quo die colamus, quibus nominibus, quibus precibus ad- uocemus si enim in rabiliter uerum ignoras ut haec e roris ignoriationil que confessio pene inuit e libi ob intimo pectore expressa est,cur non aliquando uerum f. tcbaris
186쪽
testim QAodsii asino,aut cani,aut sui, facuItas loquodi tribuatur,quier que ab his quid sibi uelitit: cd siae respondebunt. si hoc im est: quo paeto Ptolemaei numerus de ere esse poterit diseres a nostro quum lineae bdrographia per quam nauigamus , fini rectae, em sic rectae, itinera sunt continua, eis qui per eas nauigant. vultis Femotis teribs, nec aliis quantitatibus, nisi Flu quod nauis ambulauit per quamlibet lineam rectam, eadem enim quantims remanet in distatia ilia neris. Etsi, ut dicis, emendanda est rom quoe aequales angulos facit,mm mile profecta est,quam qua pros eis citur, cur false hydrographia non erunt quum iueonfesso sit, et intuenti pateat,circulsi magnum,si per eum procederemus, eos aequales facere non pose. tuis autem non intelligat, nefas ese, nauigare per circulum qui differentes angulos facit ab illis quos, drographia faciunt s aut si per illos nauigare pol emus, per hydrographias non possiemus nauigare. Qimoniam autem in supradictis probatum qu3d per circulum
maiorem nisi per minorem nauitare non posimus, eo modo quem declaraui, neque per lineam curvam nisi planam: superuacuum eset, Ruras bac in materia pollere, quia omnes false Ant. QAippe in illis non dicitur nisi quod iam diectives . Nec enim feri potest,
ut non is in quo perfecta sit nauigatio,quanuis literis careat, sit etiam perfectus intellectus ad intelligerum, dum, quδd ridiculum est dicere toties di per totschemata uelle probare, ut iter quod per directu sit, per ciraeulu maiore ese debeat di nisi minore: et aserere hydrographias talibus probationibus laudari, quu omnes liveae quas habent, extra AEqiuatorem circuli minores
187쪽
s int: et nauigantes cogere rationem reddere quoeto a rota quam ducunt non deuiant: et quod ratio nem reddant ubi nulla assignari potest: di quod iulinea recta describunt, quod per circuitiones ambulauerunt, Iubd hoc fugere non po(unt,quanuis uenis to Fecundo procedant: et quod nulla uia integra est, in qua hoc non contingat. In hoc toto,b drograpim refutriritur, et nauigationes contemnerentur. Et si scrcirculum maiorem nauigauerimus, quomodo intelligebretur quod dicis, Ptolemaria uidi se iter quod per unam romm sit, non per circulum maiorem feri, quoniam cum nouis meridianis Finper aequalem angulum facit illi cum quo proficii simis,er est impossibile idem facere circulum maiorem si pra eum procederemus IQubd si apparit nauigationes istas tot modis esse uasnase videamus tamen an idipsum quod dictitas seri
potuerit. Videre enim nullo modo tui Mathematici posterantiquare, aut a quo,' quemadmodum, nauigaatio uera opprimeretur. Imperiti di insipientes fabas nauigationes pro veris habent,quia nec ueram sciunt,
nec fas in intelligunt. Quae igitur insania est, quae u nitas, quae peruersitas , asserere quod iter quod per aestimationem di perihodos scitur, diminui debet I Et si in parallelis di itineribus quae pre illos fiunt, circulationes aut inaequalitates sicut in alijs rotis norum sunt: quamobrem ante dixi i, necessariuim non esse citassetiones facere,quas facit qui teste peste persiti Et si modus qui haberi debet,ad siluantam aliqua infula,quaeleste oeste eudo inueniretur, a terra Da, aut loco voto, per par Gas, ut inquis, debet ese,quae cum circaeo accipiutur,numerando locu unde trofectio fuit, di noper
188쪽
vadus,quanuis per uiam eclipsimu ivventatum quoniam qui thdro apbita omites gradus aequales faciat, conputantam est, ut conuertamus differentias horarui
in gradus, di gradus in parasingas, di sic bene siluam remanebit, quandoquidem in hydrographia nec hominare debent gradus leti oeste et cur dixisti impossibilaesi',ullam terram in didrographiasiituatam esse in v ra langitudine:qulini omnis terra in hydrographia, eodem modo si tuam sit s vide igitur quam inepte facis,
quia res inenarrabiles quaeris. Iam illud argumentum multo magis ivave est,quo ais, quod nulla terra neque
locus, qui e do teste oeste inueniatur, senes tuati iubdrographia ese pos t. Falsum hoc dissimile est:
at non est par utriusque ratio. quum dicas, quanuis per gradus ponerentur,aut per par ansas, quod male j tuati per differentiam meridianorum relinquerentur: quia quavuis aequales illis uideantur qui in AEquatorepvli,nores reputari debent: quia proportio parallelitertiae insul adissimi qui in AEquatores, est ut rumo . ad 6o. ae putentia deliri est bonistis,quoniam ridicula,m mimo digiator.Certius igitur est hoc totum noudeseruire Quippe meridiani ficti simit, di locum propriunou habent,ad hoc, ut diuidatur id quod est interum dialii : mi cti, dilati,ad libitumFE tur: quia non amplius meridianus est, nisi inquantum per mi dipolos eniti, transit: di ideo distantiam scere ab uno loco ad alium non post ut, ut per proportionem fiam sciatur, nisi quod per aestimationem suam tribu tur,et alia poni non potest, quanuis per e lippes sit.
Ptolemaeus nansercaeteri Cosimographi,qui distantias locorum in geographia sua notarieruntion aliter quam experi,
189쪽
experimentu habitis ex eclipsibus illud scire potuem
it, ut Ptolemaeus tu primo geographiae tradit hic iva quiens, Duo enim uel tres foci, qui t cista scire curabant,ad diuertae terrae loeae diuidebantur, di instri motis certissimis eclipsis obseruabant:-rro hora accipiebandi quindecim gradus caeli. Cuius ratio est, quod primum mobile,per cuius motum contingi t motus di occaJsstellarism,in mia hora percurrit quindes cim gradus,quisi in uigintiquatuor horis uvam persi
elatreuolutionem quae continet.36ogradus. aye Mooportet putare quod quanais meridiani in ima parte dilatentur,ein alia contrahantur,contrahere posent neque dilatare loca ubi sisti ut inter eos minus iter sit, quam antea habebant. Et ideo par angae quae per regulam eas ponentis continentur in distantia itineris, Aut eadem quae positaesunt. Superest una maxima di extrema quaestio:quod in quedam parte dicis disterentia horarrem in gradus, et gradus in par aetas convcr- tendo,influla aut terra bene hi tuam inambit. Et iterum dicis quod per d-nutionem graduu in parallelis minorifus, insula aut terra bene siluata non est,per omnes numeros tuos descriptos , non animaduertendo quὶd qui bave insulam siluauit, numerum horum parallelo-rrum non piebat,neque eorum dimnutiones: nec ei neo cessariani erat, quium firmare illam non poterat, nisper rotas et perihodos per quas nauigauit. Nam bnauigiis quo minus errabundo cursu per immensum uagentur, regimen praebent, quium ea rite gubernator obseruat:In quibus per perihodos rotas, qu-ιbeve existimatae sint, ueritas certior erit, quam in asiis ullo numero, qpi per geometriam fieri possit. Quip.
190쪽
pe, ut iam dixi, situmido insulam aut rotas in ueroxumero parasitigan , in eisdem par 2Gii , gradus
cuiuscumque maguitudinis fuerint , numerabumturi Illud autem calvie ne iniquam sit uile ueri putaueris, qgod si per meridianos regatur, contractos in di, vinutionem parallelorum , nulla terra dirigere per eos posterit ubi e . Miandoquidem si rotae in ueris rotis Aut, per quas iuueni tur, in uera siluatione alio-rmi locorini erunt. Et sit extremitas trium cuspidum
est iu sesquiquarto gradu altitudinis arctici ira es aretici antaretici ci insulis Tristant ei Cmuba, quae finit in. 3 6. gradibus ex altera parte antarctici, re ab illis ad Caput bonae spei , ursic diem, sinit. 2 o. parasinoe, ut per udrographiam apparet: et be ne siluati sunt in locis quibus fiunt inuentae : di iueisdem locis eas inueniet , qui eas quaesierit. Q modo non erit ab illis ad caput usique bona spei plus quam 3 o. parasitiga per digerentiam meridianomui Fruando proportionem gradumn : Er nou sto. ut ita trographia ostendit s Longum est enim singulorum experientias exequi, qui licet diuersis nominibus sitat abusi , ad imam tamen nauigationem, quam Lusitani exercent, concurrer t. Nam si h drographia ostendit quod non est, uera ese non poterit : si ueritatem ostendit, terrae ubi ipsa eas habet , erunt. QEantum autem ad id , quod qui profectus es et a tribus cuspidibus uersus antam latom, o nec in altitudine dictitrum insularum ponerentur, necessarib et relinquerentur ad ose quatuor aut quin, que gradus : in hoc maior fallacia est, ea , quam