De Nauigatione libri tres : quibus Mathematicae disciplinae explicantur

발행: 1549년

분량: 214페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

De nauigatione

ob qitam sit, prostra noras, mira propter quid reae 'est scire, ad me diuitiet: monstrare autem rem Fcialit is di ratione formati,ad te pertinet. Ad formam uero,quam tum cognoscis, defreui t imaginationes i. Meta. Fine pulsautia . Sic enim iii uelites apud philophii

dicetitela, indivisibilem substantiam nec Je dum se

compositam esse,nec ab altera componi. MFdflum=tis es' ad probatiouhs contingentia rudiu tuan , qu)d ordinarenta possitit rumi lesti ose. Ideo pes tuos numeros of me iras scire nou poteris,quo p. cto e tra AEquatorem, acus aliud ostendat, re aliud vereatur. MAT u. videvius quδd quum primus pisciusCdveri declinet per siquiuiginti tres gradus ab AEquatore: di primi quitque vulsix gradus Cancri-ultimi Geminoriam , maiorem differentiam noti faeiunt, quam Jx aut Fptem minutiori r ad hane ratiovem

debemus multum animaduertere. P H I. o praecis dendam linguam , imb in vinearandum inputet titqui loqui verut,discat aliquando reticere. Quicquid nivi amens loquitur,uociferatioriclamor est appelladio . .ec inter vos tuto ac liberi loqui liret,ear non per hanc rationem uides oppositum contris te prob tysicut enim quum si hos paene hos Caneri di Gemino-rmm egreditur, qui est bocus ubi eodiaeus tropieum contingit Cavcri,ad faciendam, avi declinationem M.

dit in quantitnte Aa , ita in eisdem signis Caveri Geminon sicut in omnibus alijs: sic nauis si preri evilem magnum procedere debuisset in teste, qudnuix paruam diserentiam faceret quum proficis ceretur , ivdisces' ab altitudine: ambulando spatium itineris, multiam et non parum cadet, et in schemate ita s.

teris.

152쪽

Liber secundus. Is

teris. Nee linea horae extae,quam citas,ad nuposituattinet, ut quadraturam faciat cim linea arctici an-tarcti,quaquam per illam probetιιr,quo tominumi-uer',extilens sol in AEquatore, ocitur iv lesti nec proptereati probari poterit , maiorem uidelicet circuir , esse illinii per quem tu teste nauigamus: imo per illam contrarim, probatur. 'avan quidem extra &Equato rem necese est quod teste per alteram similem lineant procedat,quae alteram quadraturam faciat, ut illa linea hora sextae faciebat,er rar tales angulos quos talis livea facit.

ostenditur quo pacto Matilem alitica ulterius per rationei suas

procedit: & Philosophia et re spondet ad id quod dicit de coismuni sectione.

MATHEMATICA

v I iter sum per quendant phallelmi facit mi, per eandem altitulinem simperiquam rotam sequevtur j qui listeoeperion procedant nisi per circulum masiorem. Ad quod notandum est,quod quanuis circulus teste oes est ille qui angulos faciat aequa

153쪽

De nauigatione

cti mericlinis et di parallelus cuilislibet ditividiuu Di i angulos i Elos fesciat cum omnibus ineridianis: noideo omnis par illelos esse teste ose punnidlam cst. Quibi fidam uideretur huius rei causa csse , quonia si recti anguli,alteri alteris aequalis non sinit in sphaera. Sicuti idemus columni aestiualem, qui ctiam medii ianus F, in principio Cancri angulos rectos cinu Zodiaco facere:

quandoquidem per utrosis polos transit. Et hae videmus

horum iangulorum Mium,partem alterius manere:

ae inaequales effient. Sed in re uera triles anguli aequales sint, O quilibet alii recti quatiuis es circulis maioribus aut ininoribus fiant. Quapi opter exploratim ese debet,nu mi parallelum teste ose procedere, nec aliqua aliam rotam equi illa, uin, quae per acum repraesentav. tur, neque etiam in eadem imaginari pos t. P H I. Altiora te ne quaesieris, di fortiora te ne scrutere:scd de quibus tibi praeceptum es , haec intellige. Reputri tecumvorum quanta pis,sed quanto in periculo uersiris . Ioquere ut i is,argumentare ut libet, ii quuem mihi extorisquebis. Absurdius enim est,omnes has rationes, quas in prasmtia adducis, proponere: quum eade ratio contingentiae sit.PIanum enim est,quod omnis circulus qui in puructis contingentiae ad instar crucis ingreditur, avo gillos aequales facit,min maior quam minor: et talas angulos colurus aestiualis facici in eadem contingentia: quonia inli loco, pro meridiano remanet, ad pol si horieontis eudo,Mide nauis profecta est. sed quanuis avguli isti aequales aut inaequales sint, cum illis circuIis aut cum alijsfacere rumum leste oeste nou possint, ut probatu est. Egrediendo enim es loco cάtingentiae,ad in aequalitate redesit. MATH. Caula huius est, ut in

154쪽

Liber secundus. c

hoe phemate uidetur, quia omnis rotae per quani iter facimus, Aut liveae transsutes per hori: utis centrum,m sunt ciuinanes fluet es circulo rc maiorum sphaeris

in 'perficie horidotis cuius figura saeus. Quia auteomites paralleli praeter AEquatorem sunt circuli minores, tori om tu partes inaequbles ferant: di extra suum cetrii proceduliquod est centru acus et ideo deseruire non possimi alicuius rotae loco, ut in hoc phemate apoparet.In quo circulus. a.b.c d. refert hori onta acie auecu. Livea vero.a.b.est communis sectio meridiani di bori oris,' remanet locorumi arcticiantarctici. Linea aute.e.d.est comunis fictio circuli magni sper intrapes meridianc ferat ad angulos rectos, et dei ruit loco lineae teste oes e.Livea fg.est sectio comu his horidiis, cuiussi circuli magni,* per Temth tras es medietate occupat quartae.a.b. et quartae.b.c.

Ic iiij est

155쪽

De nata igatione

est rumus nordeste situlit te. Lineab. i. ex altera l'arte relinquitur simili modo , oe est ruini/s noro te pius h. Et idem im.ginari debet in ivedijs pcrionibus O ira tibus .m quidem rotae omnes traia etint per PMictum e. quod ejiceretrum holivontis. P H I. Nosis tam Iιecors tu quaeras quod investir imu potes: Ied caput sapientiae ese puta, ut temetipsim inolis. QEoditerbi ex coelo profectum credidit antiquitas,enias gitis Mithoribus usique adeb placuit, ut in eo omnem sapientide uim ni itini contineri iudicauerint. sed leue

pondus apud nos siit huius dogmatis, nisi congruit cilliteris nostris , has communes sectiones intelligi non possent i in superficiebus quae motum non habent. Et si aliquando in hori Tonte recto intelligantur, in illo intelligerentur inquantum ad obliquum non mouentur. xt iam explicui quod moueri lion potes. Et si id quod

mouetur, probatur per te quae immobilis es, falsa relim quetur omnis compositio a te profectae quantiis regi

De quibus usa fueris, uera sit vir sicut est haec Euclidii tu qua negari non potest, omnium duarum supersici rum se inuicem scatium,communem lectionem lineam rectam ese. Sed quoniam banc propositionem fixistit ubi classeruire non potes , uera prospositio manebit in sie, ratua compositio falsa. Nam hoc est fundamentum quo

Aristoteles munitus tanquam regide Palladis in P thasgoricos inuehitur, et eos lem reprehendit in haec prorumpens t/erba. Poethagorici intono conueniebant cum

irrituralibus, in alio ab eis differebavi. di erebant quidem in positione principiorum et usi simit enim principiis

rerum extraneo modo a naturalibus. Cuius causi est,

quia privcipia rerum non acceperunt ex fusibilibus,

156쪽

Liber secundus.

sicut naturalis:sei ex maxisinaticis quaesuvisit se ino tu,unde vonsunt naturalia. Non quod Philosophus regulas tuas in seipsis reprehendat,sed eos qui eis utuvatur ubi deseruire voti posse rit. Quoniam autem uidebas hori conta a recto in o liquum molleri,acum uero semper rectam mavere,respicere debui es sectiovem com- inutiem iure ligi deberesemper in acus superjicie, quarvuliquam in parte ulla mutat esse, e semper est recta, em nou tu si perficiebori Tontis. Mandoquidem pla-ium es qu)d quum res mouetur,ubi regulae tuae per uiuut, uisu differens ab eo quod erat: i amet rei ubi erat manebit: e ex necessitate alias ordiuare debes quae fieri; ire debeant irum ea parte uersus ubi fuit mutatio. 'ologia natique quavi is tus fastilliae sit,ra motum habeat,iam tibi dixi,inter tera me madiam scientiaci est e. Nam ut Aristoteles inquat, astrologia con- . si erat motam,quia est media ficientia inter mathematicum et naturalem. Et qgicquid in astrologia moue,tania me attinete uod vo mouetur,tibi reliquitur:

iit favi lineae o circuli qui juguntur ad tutelligendrum

quod in me est, e ordinem morusi. De quibus quidem liueis ex cireulis Philosephus inquit, Mathematica no re. Meta.

Finis eparata si 'nsibilibus Secundumst , sed solum se.

xungsm rationem . Nam si securum pirum nati ram suavi

er Feparentur

157쪽

De nata igatione

Oiliacundi Colari isti circuli maiores hyliso et rae: meridianus, di hori on, etiam maiores,int . O qumn 'imi mobile mouetur, 'cim Zodiacum rapit di coluros, O semper eos influo motu defert , sine aliqua ipsitus motione. quandoquidemsel peragraturus ei signa Zodiacit Coluri alite o

flensim At solstitia aequinoctia.Necesse igitur et , moren istos circulos secaeni ferre . quippe qui ad hoe

deseruiunt,ut i in eis oriatur es occidat, di iter toriatur.Mcri lianus autem di hori Ton, non primium

mobile sequentum quoniam ex necessitate officili sui idebent sequi. Meridianus nanque transii re debet per eniti, em Polos mundi: hori 'n autem, necessaribterminator usus erit.Et ubiubi loci fuero,me sequeu turrem mota me,movebuntur. Alis uer o,motus 'queatur,quoniam ad id ordinati fueriit. M is est igitur invicXcors,tamque caecus,quino uideat:quis tandem misdemens erit,qui dubitetsi ratio quosdam circulos Fnxit motibus adiunctos,ut in eis ambulent absque ali qua motione: di eadem ratio alios cireulos fluxit limotibus separatos,ut mihi serviant: quamobrem e dem ratio non coget, luanuis linea ressa perpendicularis in meridiana,in horidnte recto cliet communis sectio,em circulus magnus, ' erem omnibus qualitas

rebus his,pro ruvio teste oeste seruiret, rubori conte mbliquo 'ruire non posse,quum in angulos obliquos missos meridianos secet Et cur eadem ratione mirus te leoes e no erit livea quae meridianos hecat ad tales angulosquales AEquatore pecabat s QD,parallelus eiusde altitudinis erit Discant igitur homines em intelligat,

quod quarumvis parallelo deficiant, qualitates communis sectionis,

158쪽

Liber secundus. Is

sectionis, di ci limagni, re livea perpendicularis: Labet qualitatem nec ariam, quae est,scare meridianos in angulos recFos , et quae cosit esse runivim te, sle ose.si bene sensisses de hs quibus haec locuta es, nunquam hibi tam petulanter metiendi licentiam uenis dicasses.sed quum uidisses hori Tontem a recto in obliqvimi moueri,omnes lineas cum illo mouere debuisses, ne sint quae antea erant, quit hori ou esse Iuli imitet. Hoc pacto relinquitur pluuiint,te secere non posse, mnium ium , di eundem semper ese. Mandoquidem

qui navis mouetur ad aliquam partem latins aetorum rumium accipitio non quem antea babebat.

Eamus nauem in quodam meridianol esse et hori onte recta, di a tali meri diano per bile oeste aliquantulum pro- - sicifici meriaianus quem accipit, non est idem a quo proficiscitur: imo recuperat alterum, qui, quavis meridianus sit, nou est idem qui antea.Et proacedendo in lethmeridiani unde prosemi est,quantita te novativm graduismet meridianus quem relinquit, dimi prostini est,manebit pro horidonte:ra boriron quem habebat, quum erat in meridi avo unde profe- fila fuit prius,mavebit pro meridiano. Meo fit, regulas tuas, quum moventur, nullam certitudinem habere.Quippe nou solam quum mouentur, de ruuntur quaedam liveae, di accipiuntur aliae: imo eaedem Iineae amittunt in quaitate itineris nomen quod antea habebaut, et conuere tur aliae in alias: et nomina circulorum,

159쪽

De nauigatione

circulo n,in aliorum circulor i nomimi. Non enim,

est tu quoe a uera sepientia longe remota es, nihil profis intelligas eorum qui in globo MAED.

bris atriorem:disce sit quid tibi cordis intellista parallelmn horieotitu recti elye AEquatorcines momnes meridi vos in angulos rectos secat in to p iti cris proces, per totum orbem, donec redeat ad pundi

is quo profecta frumit nauis: quavis ipfie sit commihi

se emoliori contis, em circuli maioris, si clinea quam dicis,perpendicularis tu meridiana: cm; omnibus qualitatibus his,pro ruino teste oeste simul : egredientcnaue ab AEquatore ad quemvis horia nix obliquumi,alterum parallelum accipiet, per quem iu ste pergat quanquam parallelus linea pertendicul tis non sit,uec communis hectio esse possit,nec circulus, maior, quit ecennicus sit.Quandoquidem nulla qualitanis harum ei necessaria est,ad hoc ut renuis teste oesse sit, nisi inutismiti iis con eret, quantium re AEquatoriangulos Icilicet rectos cum meridianis oesemper eadem altitudine procedere,donec ad punctum redeat unde profecta est. sod si cere nequiret,si linea parallela non es hunest AEquator. Issorium aute tradilla,quia uera est,quadrat undis, c sibi tota c*vtit: er ideo perfluu et, quia covstanti ratione suffusta est. Laetan . uolgit m ese naturam,utsimplex,em nuda lib. s. ea i veritas luculeutior esset, quia satis ornum rer sie est:

ide , ornamentis extrinpecus additis fucas corrumpitur.Mendacioruenenim natura haec est, ut cohaerere non possint. Si autem communis pectio in superficie omnium lima vium intelligeretur: omnes vades per lineaS

160쪽

Liber secundus. o

' lineas cumas naui rent,re non planas cryd si possite putat , ne ire non potes per ullam hdrographium nauigari non posse. apium in hydrographqsomnibus iveae per quas nauigatur, planae Funt. Et onsones rumi teste osse, extra AEquatorem, in hydrographia fiunt circuli minores qui extra revin sphaerae transeunt,qudnuis transpaut per centrum acus er hoari Untis. iamobrem patet quoa commaves sectionexintelligi vox purpuriis seuperjicie hori ontis,nisi quum fuerit rectus: quum omnes circuli vidi res Di, qui AEquatorem siemvi. Restat interro timem voveo deuenit ut peteret, ad AEquatorem nauis proce debat, quem teste ostendebat, re ubi comnisuis petio eundevisiectire debet lin) interroga se qua vani ratione illuc minime attedebat,em in eadem altitudine res qualiter procedebat, ' in aequali distantia ab Atqu torea que ullo occis A. Quin em is qui hac Aper re interrogabitur,uel facili respondebit negocio,quod di ximus milia prorsio emendatione indigere.

quo Mathematica suam prosea quitur opinionem, assere do nos per circulum minorem, nisi per

maiorem nauigare non posse.

Philosophia vero in oppositum

procedit.

SEARCH

MENU NAVIGATION