장음표시 사용
461쪽
Ironuntiauit , sed iure suo usius est, cur corrigitur; cur amnaret Et si nolis hac correctione errare, nec Peccare tribunalia maiora, iustiam utrinque bellum accendis, ut merito inferiora censentur, se iniuste corrigi, dum salua iustitia, iure suo utuntur , suprema vero, non solum hoc emendationis in inferiora tribunalia sibi vindicabunt, sed cum intra probabilitatis fines arbitraria sint iudicia , obtendent sibi licere, inferiorum iudicum probabilissimam,& tutissimam sententia minus probabili retractare. Deum immortalem quo res humanas deducit probabilitatum licentia lIterum Apologistam conuenio. Non minus licet consessario in opiniones poenitentis singulares, quam supremoriura iudici supra inferiorum decreta. Nestio an comparationem sit concessurus , sed indubitatam puto. Quis enim neget, multo longius infra consessarij authoritatem stare poenitentem, quam minores iudices infra maiores. Atqui ex te mortalis peccati reus est confessa. aius, nisi opinionem poenitentis probet, licet minus probabilem & tutam: qua ergo ratione absolues iudicem maiorem , qui rescindat minoris sententiam , seu aeque, seu minus, seu magis probabilem Quo iure, licet erret iudex , nulla ignorantia, quae excuset vis non peccare Quis ista capiat 3 Infinita his similia absurda, possem ex paradoxo aduersarij deducere, sed ipsius pudori, & molestiae parco Lectorum, quibus ista absurda, etiam minus periris , adeo sent obuia, ut otiosi sit hominis ea proseqni Murgere.
Hoc solum moneo, Apologistam , Responsione ad 7. objectionem hausisse quidquid veneni habet probabilitas, his tribus assertis , primum, liberum esse cuilibet sequi opinionem, etiamsi sit minus probabilis, etiam unius Do- Horis siuffragio, aliis reclamantibus, minus tutam. Haec de probabilitate satis.
462쪽
sECTI O SECUN D A. Confirmatur Censura vi aliis Capitibus marum ex Amario ct Apologista damnatis.
DV M ab ipsis Authoribus Censerae maturatur, & ab
omnibus auidὰ expectatur confirmatio, hanc ex nostris regulis festinato opere, in antecessum nostra meth do damus. Cognationem fidei cum lege diuina& The logia , & harum cum ratione naturali, initio huius operis explicui, quantum praefationis breuitas patiebatur. Fidei pars est lex diuina, & Theologia quaedam eius accessio. Fidem definiuimus rationem hominis Christiani, uti ratio est fides hominis. Vtriusque dotis duplex munus est, unum ad veritatis inquisitionem, seu ad speculationem, alteru ad usum & opus spectat. Hinc celebris & apud omnes recepta tum fidei, tum rationis in theoricam & mor tem diuisio. Hinc utraque a Patre luminum uti Moses 8Monte ad nos delabitur, duasque tabulas una manu dogmata cognoscenda aut credenaa, altera implenda praecepta seu iuris naturalis, seu diuini desert. Vnde quod primum praemisimus, elucet legem diuinam fidei,vti rationis synderesim,esse partem : nam quae praxim spectant ratio& fides, aliud nihil sunt quam legis aeternae indictio & notitia agendorum. Theologia consequitur veluti quaedam fidei accessio, & utriusque muneris adiumentum: credenda enim & agenda illustrat, & ex fidei articulis nouas elicit conclusiones quae ad Theoriam aut praxim perti
Sed cu utriusque ordinis duplex sit veritatis genus, quorum unum rationi naturali patet, alterum reuelatione diuina innotescit, primae speciei veritates fides & Theologia confirmat; alterius ordinis, quae vires naturae & captune dum rationis humanae, sed etiam intelligentiae cuiuiaque creatae vincunt, veritates per se ad fidem spectant '&illius ac Theologiae lumine docemur: Amadaeus veritates morales nedum ordinis gratiη a Theologia hauriendas,
463쪽
sed ipsas etiam homini, qua ratione vivit, & ipso lumine naturali perspicuas, obscurat& interdum aperte impugnat. Sed ab eius corruptelis Censurae Authores viridi cant , & utroque munere Theologiae defuncti, ossicia vitae humanae & Christianae defendunt: ut ex illa veritatum distinctione paucis explico.
Distinguuntur st confirmantur Censura pro iure
E Triginta tribus Censuris in Amadaeum latis , 'ius
naturale & veritates morales primi ordinis propugnant priores sex, de Ebrietate, Contumelia, Homicidio, Duello, Probabilitate: i3. de V sitra,& quae hanc sequuntur de Furto, de Iudicibus, de Mendacior I9. de iustis tributis di duae postremae 33. & 34. de Impuritarer certum enim est, quae Amadaeus honestare vult horum malorum genera , ne dum Scripturae sacrae testimoniis, Traditione fidei , sed etiam naturali ratione damnari. Equidem mortis a tyranno intentatae metu, ebrietatem non fieri licitam, illius vitandae causa Disput. r. Sect. 1. Art. 3. Paragr. Σ. demonstratum est : Item Disput. 3. Secta .de charitate diximus, non carere peccato scandali. fi quis inducat in ebrietatem quemquam, etiam grauis mali euitandi gratia, quod a sobrio timeatur. Ex primo loco citato, constat fallacem esse Amadaei consecutionem: di s daremus ex interpretatione Cajerani, ebrietatem ex Praescripto medici, unicum superesse remedium , ad cu randam laethalam aegritudinem , & inde honestari, malὸ infert licitum esse ex Tyranni crudelitate: alia enim est ratio aegritudinis, quae materiam praecepti immutat, alia crudelitatis tyranni, omninb materiae subiectae praecepto extrinsecam. Quare hae propositiones Amadaei merito pronuntiantur , falsea , sicandalose , re contraria verbis vosius : qui uno loco Christianis interdicit a comessationibus & ebrietatibus : & alio hanc regulam vere au- Ieam sancit r Mala non esse se enda ut veniant bona iiD quam incurrit Aduersarius, dum ebrietatem re ectu.
464쪽
CONFIRMATIO CENSURAE. 42 salicuius boni omnino extrinseci,contendit fieri licitam &honestam: de hac quaestione . vide pag. 17. I 38. De homicidio septem ex Amadaeo collectas propositiones, mereri Censuram in illas latam , ex principiis D. Thomae demonstrauimus Disput. I. Sect. 1. Paragraph. 2. & sequentibus. Quare propositionibus falsis, sicandalosis, p/etat/ ,
charitara ,'iustitia contrariis , viam crudelitara, vindi octa auaritia aperientabus , accensendas esse nemo dubitabit , qui hoc principium attendet, lumine naturali notum & inconcussum, mortalium nulli licere priuata authoritate quemquam occidere,vel alienam mortem opi re ad suum commodum: imo nec ad sui incolumitatem reserre, ut medium , sed ad summum pati, quasi praeter mentem nostram , inculpatae tutelae accidentario junctam contra aggressorem , qui vitam nostram armis petit. De Duello Censuram quartam confirmant quae habes Disput. 3. huius. Sect. 2. Art. I. Paragr. A. De Probabilitate iam dictum est huius Disput. Art. I. In idem ius naturale diuino confirmatum incurrunt, quae 13. ordine Censura Propositiones nouem ex Amadaro damnantur , ut falsata sicandalosa; qua marias veri ni artes usiuram pallianda ει violandi Ius uiam ,lae Charitatem. Lucrum enim ex mutuo ratione solius periculi, nisi ante numeratam pecuniam accedat, damnum reipsa, Vel moraliter praesens , licitum fieri nequit, ut pluribus confirmatum est Disput. I. Sect. 2. Art. 2. pag. I 66.
Nec minus periculosa est de furto Propositio ordine I nec Censura in illam puto Sotum peti quamuis Amadatus eius patrocinium ambiat: sed praeter grauis Theologi mentem & supra conditiones ab illo appositas ut Disp.
I. Sect. a. examine huius loci compertum est, Solum plures apponere conditionesi ad illam mixtionem , quasse mouet, & nihil moratur Amadarus , quibus sepositis , non est dubium, quin eius assertio sit omnino falsea bona fidei, ct publica iustitia contraria, ut monstratum est
Idem iuris esse probauimus de tribus aliis assertis ad furtum pertinentibus, in quae cadit rs. censura, doctrinam bis propositionibuν contentAm , se am esse , temerariam, Re pub. perniciosam , furibuν, aesurum consciis fauere, -buti Ausorem doctrina S. Thoma. Nihil enim apertius,
465쪽
magisque contrarium est iuri naturali connato homini. qua ratione vivit, & ad societatem humanam natus αcomparatus est, quam si a latrone rem furtiuam sciens &Prudens accipiat, & sublatam recuset restituere, aut fructus ex illa, quibus factus est locupletior: & solum eo casa astringi ad restitutionem , quo fur redderetur impotens ad restituendum vero domino. Nec etiam excusat quod res accepta, sit unico usia consumptibilis , & materia mutui: forte tantum posset eximi a restitutione fructuum, quos ex illa suae tantum industriae deberet. Non minus aperte ius iuri naturali, sed multd manifestius aduersatur menti D. Thomae altera assertio, quae eximit a soluenda aut restituenda pecunia mutuo accepta, Vt quis se redimat a latronibus : quasi ea necessitate omnia communia fiant, & in ea ius aliquod acquirat. Hoc enim expressis verbis damnat S. Doctor, & validissimis argumentis impugnat relatus hac pari. pag. 6 I. Tertia assertio multo enormius a iure naturali recedit, eoncessa licentia furandi, & alienas res subripiendi, noα solum si extrema. sed etiam si grauis necessitas vigeat, quale est dedecus mendicandi: hoc enim assertum iisdem testimoniis , & argumentis D. Thomae conuincitur, dignum censera in illud lata, mitiori pro atrocitate rei, vade pag. 237. 'In idem ius incurrit multo grauius Is. Propositio, quae iudicibus concedit, pecunias accipere pro serenda sententia , in fauorem unius prae alio : & quae affertur excusatio, pretium non accipi quasi mercedem sententiae ; sed quasi compensationem pro commodo alteri parti ex mero arbitrio collato, eo pretio aestimabili , culpam magis auget quam eleuet, aut minuat, ut variis locis demonstratum est , unde iustissime configitur haec doctrina tanquam temeraria. Feanaiatis, legum,'aqωνtatis euersiain. Censuram confirmant quae diximus parte I. Pag. 2 L. Mendacis cuiuscumque generis a lege naturali & Diuina exerrationem esse, nulla umquam causa aut potestate etiam Diuina honestandam I. Part. Disp. I. sect. s. arr. L. Probatum est. Sed multo enormius est mendaci; genus, Quae a peccato mortali excusatur, falsatio publicarum ta-sularem , vel amissae scripturae, de haereditate aut nobili-
466쪽
tate. Quare variis locis demonstratum est, peccatum esse graue huiusmodi falsificationes , & Censuram I7. Hane Amadas opinionem falsam esse scandalosam,'reipub. perniciosam probans qώa diximur Disp. 2. pag. 2s2. Eodem genere rerum . quae ius naturale & bonum s cietatis humanae evertunt, continetur Propositio IV. quae subditos liberat a soluendis iustis tributis, illaesa conscientia : & reuera falsam esse verbo Dei contrariam & seditiosam demonstrant quae diximus I. pari. pag. Ad hoc genus scelerum, quae ipso lumine naturali, &primis syndereseos principiis damnantur, reuocatur 33. Propositio, quae surtum triginta Regalium, praepostera &monstrosa libidine . maius peccatum esse defendit, & per summam fraudem & calumniam, ex principiis D. Thomae conatur euincere Amadaeus. Iustissime censura damnatur , quasi non solum falsa propositionis , sed etiam,pj e eastis afrisin horrorem 1njeιentu assertor: de quo nos huius partis Disp. I. Sect. I. Art. p. f.'.
Confirmantur censura lata in Propositiones ro. Amadaei iuribus gratiae ct hominis Christiaηissici s aduersaw.DVo post D. Thomam distinguunt Theologi veritatum , & ossiciorum genera : quorum primum per se ad ius naturale congenitum homini, & rationis lumine
notum refertur, secundo genere continentur veritates, supra omnem vim intelligentiae creatae natiuam positae,ad quas sola reuelatione , & auxilio supernaturalis gratiae prouehimur.
Rursum utriusque generis Veritates, in duos ordines digeruntur, Theoricas, & Morales: illae sub seu cogniti nis causa quaeruntur , istae Vero ad opus feruntur, &vni probitati inseruiunt. Veri Theologi est sidque cumulatissime impleuit S. Thomas omnia harum veritatum genera complecti, & prosequi singula, hoc tamen discrimNne, ut Theologiae operaepretium sit, mysteria supra captum intelligentiae creatae posita , & ossicia supra naturae
467쪽
vires solo gratiae auxilio implenda docere : Quae Vero ratione naturali innotescunt, sunt veluti quaedam Theologiae accessio, ad illam speetat, rationem fidei subiicere, &fidem rationi esse adiumento. Id vero qua ratione praestet, iam insinuatum est.Theologia rationis rectrix & domina, de fidei ministra, per illa quatuor veritatum genera decurrit , eaque conciliat mira arte & sapientia. Si rationi eluxerit quid boni verique, approbat Theologia, & validius Dei testimonio confirmat: si quando aberret a vero, regula verbi Diuini emendat di Si quae abstrusior ex illo ordine veritas rationem lateat , nec nisi multo studio longo tempore comparari possit , adest Theologia, Sccompendio docet, quae tota vita antiquorum doctissimis inconceissum fuit 3c ignoratum.
Tria haec beneficia, quarto augent fides & Theolo etiaomnium maximo : rationem prouehunt ad altioris orάinis veritates soli Deo notas , quarum reuelatione nos
dignatus est. Hinc D. Thomas prosundissime probat, supra disciplinas studio parabiles Theologiam, supra legem
naturalem , Diuinam, supra rationem, omnino fidem exigi, quatuor nominibus, ut sint quasi robur , correctorium& si applementum rationis , & veluti machina & vehiculum, quo ad altiora promoueatur. Confirmat enim quae
nota sunt rationi, & si quae dubia sint submouet, si erret
corrigit, δc supplet, ac breui docet, quae non pollet m gno impendio comparare. Nec satis est fidei, ac Theologiae , tria haec beneficia contulisse, ultimo omnium praestantissimo, a sorte naturae ad altiorem gratiae, & ad consortium diuinitatis transfert. Ad quid ista inquies longissima Z Nempe ut inde constet censurarum aut nores Vtroque Theologiae munere egregie desunctos. Primo censurarum ordine , Veritates morales primi ordinis naturae, corruptas ab Amadaeo, cupiditatem hominum, magis quam rectam rationem secuto , vindicant ab erroribus
& illis pondus addunt diuinae authoritatis. Haec Theoloniae accessio est, dc munus infimum, de quasi aduentilium: summa & praecipua dos eius sunt mysteria credenda, de ossicia, a Christiano qua fide vivit, & ad filiorum Dei adoptionem assumptus est implenda : cuius generis sunt quae sapientissimi magistri quae se persunt censuris, acerrime vindicant , contra laritates Amadaei grauiori damnatione dignas.
468쪽
Quid enim illi sanctum futurum est, aut cuius putas boni rationem habiturum , qui charitatis praecepto non pepercit, & eadem audacia, ordinem correctionis fraternae a Christo praescriptum , perniciosium, nedum inutilem fore pronuntiauit In illum iustissime septimam censii ram tulit sacra facultas; nempe doctrinam qua negat De
Gale praceptum charit tVsalse m esse , exron m , t iam , primo ae maximo , legis Euangetica mandato contra in iriam. Nec minus seueram censuram alterum de correctione fraterna assertum meretur; doctrinam contentam propositionibus negantibus ordine Euangelcium decorrectione fraterna , vim praecepti habere, sesam esse, tem
ranam , SS. Patribus contrariam , quarenias Hos fore
perniciosum praeceptum, si quod esset in Evangelio , blasphe.mam. Huius duplicis censurae aequitatem demonstrant, quae de utroque praecepto dilectionis Dei & correctionis proximi diximus huius Part. Disp. 3. a pag. 3O2. ad finem usque. Erasis ex Euangelio his duobus praeceptis omnium maiadiimis,nihil mirum est Amadaeum caetera parum pensi ha bere. Disputatione 2. Sect. . de Sacrificio & stipendiis Missae diximus, ab Urbano VIII. prodiisse decretum , quo nundinationes a sanctissimo sacrificio semovebantur , & ἡ multis illud prohibebat sanctissimus Ponti sex, ne ullus sacerdos e stipendio laxato ad Missas partem seruaret sibi,&reliquum daret sacerdoti missam eius nomine celebranti. Id Amadatus excusata peccato mortali; & a restitutione
liberat, hanc mercaturam : eam vero opinionem & Propositionem ut iacet ,s Uam esse ,scandalosim uere turpi cro , auaritia νniustitia pronuntiat noua censura,
eamque muniunt quae diximus Disp. sect. cit. Undecima & duodecima configit quae licentius scribit de simonia, non esse contra iustitiam, beneficia Eccesiasti
ca non conserre gratis, quia merces recipitur a collatore emolumenti temporalis causa, nec simoniam esse expreΩsima pactum, soluendi aliquid temporale pro spirituali ex gratitudine : has vero & his similes propositiones iure
damnatas esse tanquamst ου, temerariassandalo ae eon, tris ius Quiniam eanonicum, late probatum est 2. Disp. tota sect. s. pag.2so.
Propositionem decimam octauam de horis Canonicis,
469쪽
eum qui non potest solus recitare, non teneti admittere socium, etiam ultro se offerentem , iustissime damnati tanquam falsam, es in contemptum inest Ecclesiastici remere es inepte excogitatam, euincunt manifeste quae diximus Disput.α. de horis Canonic. quas partibus Religionis nobilissimis accensitimis huius partis pag. 2o . Quas habet de ieiunio Amadaeus Propositiones, quibus ius eth edendi oua, licere lardum & agimen edere; pueris
ad duodecimum annum , non esse abstinendum a carnibus & ouis; nil reserre ad collationem quo cibo fiat ; ieiuni j legem illaesam seruati, si pluries in die voluntate conditionata sematur cibus et merito notari tanquam si Uscandalosas quibus leges Melesia infringantur late probauimus Disp. I. pag. Ias. I28. & I29. Quae excerpuntur ex Amadaeo propositiones nouem de poenitentia illam qua sacramentum omnino euertur violatur inititutio huius sacramenti, cum absoluitur qui nullum signum dederit doIoris de peccatis,aut voti confessionis. Contra sigillum etiam consessionis peccat ille, qui ex notitia inde hausta poenitentem dcpellit ab officio ad nutum amobili, vel qui complicem peccati poenitentis non
Nec seruat integritatem huius sacramenti, qui tacet deflorationem virginis, licet sponte consentientis, sub patria potestate positae : vel qui copulam cum tuta aperittantum nomine grauis peccati contra castitatem : vel qui consesIario petenti quantitatem furti negat se ad id teneri. Contra praeceptum Concilij Tridentini agit qui conscius sibi de culpa lethali, omissa consessione Eucharistiam sumit, vel qui scienter absque ullo prorsiis dolore accedit ad sacram synaxim. Has omnes propositiones ab Amadaeo assertas & iultissimis censuris confixas demonstrant quae late diximus disp. i. sech. 3. de absolutione moribundi Art. r. de onere confitendi Art.α. de sigillo Art. 3. de satisfactione Art. 4. Nullam habet Amadaeus, Tractatione de Poenitentia copiosiorem, quae tot habeat propositiones , tantumque veneni: Ideo Sacra Facultas , antidotum ingruenti malo appositura crebrioribus hic Amadaeum censuris serit. Se I mirari licet summam sapientissimorum virorum prudentiam : .abstinuerunt a notanda propositione, quae PQzni-
470쪽
hentem leuat onere confitcndi circumstantias, peccatum immutata specie augentes ; quod huic opinioni fauere videantur cum D. Thoma , ex antiquis & recentibus Theologorum plures : atque ab illa aiscordia. velut ex aqua turbida quasi expiscatur, & captat occasionem adiauersarius omnia permiscendi & perturbandi. Sed exactio ridiscussione opinionis D. Thomae, consectaria quae inde trahit euertimus. Non potuit tamen sacra Facultas serre, quam docet poenitentes contumaciam, & consessario inquirenti quantitatem furti, & negare se teneri, hoc illi aperire: quare iustissime censura a . pronunciat hane proinpositionem sineeratata re humiotari confessionis , Fae menti aduersari , atqMe auIhora tisacerdotis detrahere. Sacris vero canon1bus es censuris Ecclesia istudeνερο fiasam esse es temerariam propositionem Η.statuit, quae a censuris eximit, eum qui propinato veneno clericum occiderit, quod ad id mortis genus, manus violentae non admotaueantur. Quam vero ridicula sit haec argumentatio, quam iusta censura, pluribus demonstratum est Disp.2. Sect. vltima de censuris. Nec minus horrenda est quae sequitur
Propositio, Rebigiosum professum, qui iudiciosibi probabiti,arederet Abi factam a Deo reuelationem, de diisensatione d contraheniam Masrimonium posse iliad licite contrahere.
Benigflior est prae atrocitate paradoxi, in illud censura 3Σ.ssum esse, votorum es disciplina regularis desis muum critigris apsasia viam aperire. Idque demonstratum
vide pag. yy. Vltima tandem censura notantur Propositiones tanquam secandalosa revub. perniciosa, nouis is furit fias insontis ad tώrpia indurentes , quae permittunt locare domos meretricibus, seruis deferre verba amatoria, denique apponere occasiones & offendicula ad peccatum. Ha rum vero Propositionum, censuram confirmant, quae di-πimus Disput.3.Sect.2. Art.I. & DisP. .ad 3. argumentum Hendrocliij contra Mercorum. Hoc breui examine Censurarum, si loca quae annota
Mimus , consulantur, constabit illarum aequiras, & a quihus prodiit summa Authorum sapientia. Nam praeter quod persecti Theologi, omnes impleuerunt partes , &ubique iuri naturae & gratiae, ossiciisque hominis & Chri stiani, egregiἡ consuluerunt , videntur Cretensis Sagitta-
iij industriam stuperasse. Ille implicitum gyris colubri fi-