장음표시 사용
281쪽
ORONTU FINEI DE L pH. cum tumes ipsa potiris altitudo hoc in loco desederetur, alium sentitationis libuit usa neRese reo tim, septimo capite libri secundi Ceberi quod de stentiis inscribitur patriticolaritas , respondentes tu proditione secandi epitomatis eis se Ceberi is diu
oatim Ptolemaei compositioηem deprompta.Ibide nans demos ratur quod ratio diu, totius quadratis,aonu reflu artus semidia, si doti loci Solis aut putii Ecliptum, eoae es oti ratisse suas rei li coplemeti decliuatiosis eis P ptiniit,aasinam retiu copedieti amplitudinis ortitia i ius piisti dati Ite apsinus rius amplitudinis orti et,ad tui; res tam declinationis μηlli Eclipticae auti ea habet iratione: qua ide)inus quadrantis, ad λά i pii; topi meti istis poturis altitudinis. Hinc per retulam quatuor proportionaliumsi Axeti, tertiora iustiudum. Dpyo Elu Asistris per primu: quartu trobis Exrpis pii resultabit. Propolatur in ediimrium os itistis S septentrionestis porallelus, ubi dies orditio, ' h. t tialis maximus est 14 horari; aequabusit j aetretu per ipsum die maximu inu si araxo vin i , qua tu dii let isse paratielus ab Altiatore seu qtiatum eleuetur polus arilicussuper cori Horixote qui ob eo te hobi tit porolleis a tus itos si nidisinus est horari; , qua peris multiplicata re lituunt ros adus,pori; istis retius hobet partes s minuta itides , O sici da 16.Du aut e muximus dies accidit arti ciuiis Sol iuitiam Cacti polyidet, D malisti oblinet ob Aequatore declinatione, si adtii quide Σ3, , 3 o fere minutorii. cuius declinationis complemetum habet gradus 66 minutu 3 orretius autem ipsus complementis nos partes ues sti minutu, b, secunda. Duc itas 3I,37,avo, in O productis diuide per so semidiametri partes: prouenient tanR partes 3, minuta 8, fecunda ues.quorum arcus e se graduum 5a minatoru dit. Hunt porrὸ arcusia so subduxeris adibus relinquetur ortiva dati loci Solis amplitudo ratai α ,, minutoru 39. F,emptu sem His ita privaratis, multiplicubis stim rettu prasistet aeclinatiosis maxima Dipote W4 η ρο xi ' si itiiniautis , o seruata is semistimetrum: Si proniium diuides per sini; reflum ipsus sitiua latitudinis At te per Σ partes,so minuta, O 39 secunda. Fiet rei nus complemeti de fileratae polaris altitudinis, ritu quide si, minutoru 33, bsecundoru 1 :quoru arcus ejipudui sy, , minutfra 14. Tantu itur ipsum complementum quod a qua Ara te tiritili subluis r inquit optata poli borealis altitosse gradui 3o, O minutoru 46.
se Areus semidiurnus maximus datus
sue ortitia & aestitiali, amolitudo.
Complementum polaris altitudinis.
Qualitei so EAt quoma ei cemodi supputas ratio.is eis vid ta= ljicere parallelo, ubi totus diei naturalis semel in annosue usHe relutet, Di polus ad complementum maxima solaris ubi dies aesti obliquationis extollitur aliam talostumas sperandi modum quo potirem reliquorum ἡ Δ dii paralleloru pro asto madiimae lutis aestvjunotare poteris eleuationem. Vertes itaque ' i' primum temptis ipfiitis obestiis,atu, lotis, is artum Ecliptua: per Auream O borariu motum inius Solis. uem titye unum bifurium di sies es: , cum alterutrius partis complimeto intrabis lateralites tabulam Adiuationis solaris,accipiesque decusationem
282쪽
SPHAE. MVN. SIVE COSMOG. LIB. V. iiii complementam terminantis. Q uam quidem declinationem, auferes ris obseruationem,28ρradus, ta 3ο -m, tuu in graduum 1 ,γ is m
Declinatio autem minim terminatis idem complementa, 'te qua decimopiniogr dato quadrare, opinio minuto Gemmoni et Ui mradum. minoru
sep tasimus: in qua tum parallelorom cI climatum, tum re, is utrum maximarum
intinctione ebe fert aia o maris tae ut ampliori non V tar inuigere declaratione.
num poli arctici,pro mmimarum dierum quantitate ab Aequatore distributorum.
283쪽
Latituἡinis diThrentia. Corellatis. De supputa Aa euiuslibet iocilatitudi,
Vide caput I 3. secundi sititi. Vt longitu, ὰintilis loco tu 3ifferetia
ORONΤII FINEI DELPH. De longitudine atq; latitudine locorum,&utriusq; disserentia: qualiter praeterea eorude locoru investigetur latitudo.Cap. I II. Ocorum deinde longitudines atque latitudines, quae potissimas L in Geographia sibi vendicant partes, a nobis veniunt e aminansdE.Per has siquidem locoru positiones, atque distantias obtinere solemus. Est igitur dati cuiuslibet loci longitudo, arcus Aequatoris 1 inter insius loci Meridianu,& eum qui per occidentaliores nolint: habitabilis partes educitur interceptus. Arcus porro eiusdem Aequatorix, qui duorum quorumcunque locorum Meridianos intercipitur: longi tudinis differetia proprie nominatur. ELatitudo autem dati cuiuslibet αloci, est arcus proprii Meridiani ab ipso Aequatore circulo,usq; ad dati loci verticem, aut illius parallelum comprehensus. IS vero arcus Mea ridiani, qui inter duoru locoru vertices, aut illoru clauditur parallelos: differentia latitudinis eorundem locorum adpellatur. LOcom igitur, 3 quaedam sola longitudine, qtisdam latitudine tantum, qu da Vero tam longitudine quam latitudine simul,differre videntur adinvicem. Habetur autem cuiuslibet loci latitudo, aut per eleuatione Aequa: 4 toris,quae ipsitus latitudinis est complementum: aut per altitudine poli
super Horizontem, quae eidem aequatur latitudini Vtrunque porro,dex cimolertio capite secundi libri,tam per meridianas Solis altitudines, illius declinationes: quam per stellas fixas aut orientes & occideres, aut Quae circa polum exaltatum dietim cospiciuntur circvduci, sufficienter tradidimus. Quapropter ad longitudinalium differentiarum uiuestigaditionem c luae difficilioris videntur obseruationis nostrum sermonem conuertemus. Depreheditur iram longitudinis duorum quorucunq; s' locoru differentia, per eiusdem lunaris eclipsis in utroque loco simul fa' ctam obseruationem.Nam si Eclipsis eadem supputatione tempor1s in utroque sit conspecta loco: manifestum est ipsa loca sub eode tunc es le Meridiano. At si obseruationum tempora calculo dulideant iubducto
minori tempore a maiori, quod relinquetur in partes Aequatoris rei αlutum,longitudinalem eorundem locorum differentiam indicabit Lo cus porro ubi temporis obseruatio supputatiόve maior acciderit, riene
talior erit reliquo. Quemadmodum preflessurum motum ab Arietis tuitio iecus tum Eclipticae linitudinem. O iuata sim oram saltesiouevi sum ratum η. cam earundem stellarum latitudine hoc ψ borea lael abstrali ab Ecliptita gestatisηe, iis ipsarum fleti trum deuesimus colo uitionem batia di similitei' mediuste longitudine atque latituatue locorum, eorundem positiones atque di antius respougenter obtinere flemus . De locorum ita- qui lo, studine atqae tisitsdine, hoc loco determinareῬisumfuit operorpretium.
284쪽
, effvistumus itaqtie dati cui cuηque loci logitudinem, arcum Aequatoris a Lobus Me- uti dici sriaiauis interceptum, quorum alter per occiduum nostra habitabilis extremovi. eli uri imitudo
per oblatum lotum describiturio proinde lonitudo toti nihil aliud esse,idetur si sis, loli ab is ci lente j o di lautia. Per laum o ridentem, commanem , occiduum octu Mistellibiditis septionem ipsius Meridiam per cognitam , occiduum tibi lia habitabili, si ua
edit hvitivi immobiliter conjlituti,cum eodem Aequatore cireulo. hic atitem Meridia.
hui'us circa limites Hispania per fortunatas in sulas, , Africa protrontorio m quod viri is caput recentiores appellant,trani re diffinitur. Arcas autem otii libet pa ullelo-,tim a cissimani eorundem interseptione cum eodem Do Meridia, o , ξυρ ὰὸ dati trii Me idiauum interceptus pro iclius loci longitudine platasquesumitum habet .him e aevi =utio,iem ad totum paralidum, quam praefatus arius Aequatoris ad toltim Aequa tu, Evi tis ulum. Is autem Aequatoris arcus, qui a duobus Meridianis pep tis quaestis L,,ή ighlista tias euutibus intercipitur, lovittidinis eorundem locorum disserentia uominutar id est artus eiu item Aequatoris, eu propris paralis quoissus gatorum locorum orieu thuufrui ortia talior ese altero. Cognita i tar doti cui pium toti tib otia felixodi laηtia atque lonitudinali datorum quo, timcunque locorum ab eodem isto dissedi etia: O illimum e bini lorom locorum propriam ab eode occidente dio,per disserentiarum additiose aut tibi, allioη colligere longitudinem. Esto in exempli eratiam idoxus E mplatio
N p. O L, dr P l. Eorum uatem locorum quae iis S loniiugo erit arcus D H cui pro- ρογtionantur arcus parallelorum N G, O p Κ. Horum porro loco, tim per toti
ii tudiui, aspio, ibus differestiam istelligemus arcum F Hruus cs,elioparalleloramaritis, E G, L M,, I Κ, inuicem atque ipse F H proportionsiti. Latitudo autem guti tuis libet loci, est arcus Meridiani circuli per datura locavi msdrin citius euatis. inter Aequatorem , proprium ipsus loci erticem aut parallelum com- bes ibi, ti . ρ Aὸ us. Q M s locus fuerit in boreali Mundi porte coni iratas, eiusdem latituo ludo. bis tali, iti lem septentrionali ve nuscupetur es autem ab Aequatore rursus Auisbam Iutus locus edititerit, ipsa latitudo As trulis , seu meridianuictu es pondenter appetitisti. Arctis porro Meridiani, inter duorum quorumcunque locorum parallelos Lui iugitis, latj jeptu, latitudinis eorundem locorum diuerentia nominatur. δε locis potissimum alii i8telligimus,)si ab Aequatore ersus alterum Mundi polii cossimntur. In summa, leno.
285쪽
ORONTII FI MEI DELPH. ριν latitudisem loci nihil aliud intelligimus, quum ipsius loci ab Aequatore in boreum
Ῥel Au trisis Mundi partem remstiouem: per duoram autem locoram latitudinalemptihmplum. differestiam interuallu quo alter plus di ut ab Aequatore,quam reliquus. Exemplum horam ex ea tem prinima , ante edenti potes elicere Igura. Num loci qui in E latitu do es arcus F Ε: eius autem loci qui in L arcus p L. Arcas autem E L, eius m Meri di i A s C latitudinulis prauisorum locorum disserestiti nancti tar. idem intelli
latitudisuvi dissereulis,arctis C M. Neque alienum babeto iuditium,de locis ab Aqua,tore B D, versus reliquum polum C respondenter collocatis
bis demum infertur locorum nainuicem comparatorum,quatim sola lor istae , ister si e discrepare: ea' idelicet loca, quae sub eodem sunt parallelo. qua dum autem lutitudine tantum inuicem dioerre pote, qua sub eodem sunt Metidiano. nonnalia, ris , iuuitu Ase atque latitasne mal Assidere: siti modi bidentar e e loca,qtiae sub alae s tum Meridianis quum parallelissust collocata. Q hemadmodura o praemissu eius e capitis figura exemplarem omnium potes elicere descriptionem 1 suppura, e Ipsa η porro locorum ab Aequatore latitudinem, nouo supputare documento aper e- . iiiiii ii, ' de uar dipote, quoniam ex corollario septimi capitis ante egestiue secundi librist Maanifestim, titi colusibet lotimi licem iratum ab Aequatore aisare cistalo, quantum Musdi potussaper ipsus loci exaltatur Hor ostem. O anta porrost eiusdem poli Vide cap.ia super dattim Horinontem Isblimitas, capite de imolertis eis Ambetundi lisi auobus
'' moilis expressimus. 18 p imis per meridiasam solis obseruatam altituilinem, , illius borram vel a Sulem supputatam declinatioηhm: novis a merituha Solis altitudine burram illitis ostile, is decliuatissem Dei eidem addisseris au riηam,es uiuet ast reuliquetur Aequatoris super Hor onte altitudo qua tu ipsus latitudinis, s eleuationis poli septentrionalis es complementu, M praealtuato demostrauimus corollario secuis, easdem roli sublimitate persessus ras orientes , occidentes,Mi uast de Soli titulue' colligere docuimus. Necnon es perseitas,qua super Horiuntem circa polum exaltatum perpetuo rotantur.QIonia imisus illarum ultitudines sal Meridicto ton tingetes obseruaueris, , eas in u coposueris numeru , protiRis acceperis dimidium:
propstam ultitudium poli, b ipsius propterea loci latitudinem obtinebis. Confugias imis ad praulleratum 13 ca secundi libris pleniorem harum raram is eres elucidationem nolumus enim quoes icienter tradita sunt iteram ne Militate refricare. Qualitei hὰ et ut clarius intelligere possis, qualiter duorum locorum inuicem Asantiam lis tu- ,hazesis dinis digeretis,ex eadem eclips Lunari in troque conspes la aeterminetur sit primaviduom loco, sphara terroris B F C H durities vatis ia eo loca, b, ientalis quidem I, O occidentudis, lis Κ, quorum tenseres Meriaiani B ID, OBKD, caeleste,Mro A E C, A C C. tui dictxeni siue ij restris Ae sutor F H, , res ηrius in tae, L M. Fadem litor Lunaris ech
s Mi is i s Mosn ae distantibas locis eudem supputatione temporis conspiciet eoat diuersa.Si primum: certum est ambo ista sub eodem esse Meridiaso sulla ister ipsa duo loca ex Este longitudinis disserentia. Si ualem detur ecudum vote, quod idem
286쪽
diuatis A f C orientalis loci qui in I, nisus
ter υtria que loci Meriaianos sitietur, latiu N:quod Jum accid rit, clarum es ambus Meridianorom ab Eclipsit, loco dister stias simi victas t D EN,&NG, lis tudinalem eorundem Meridianorum com icere Aferentiam. Devique vel eadem lunaris eclipsis sub alterutrius loci Meridiano res t et i in E aut G nilo tuncque reliqui ioci Meridianus ab eo libis loco tantum praecisὶ distabit quanta ψ louitudinalis eorundem locorum Asterentia. Quomodo cstmque autem id accidenti maior erit temporis sob orientali loco saltasupputatio,qaum
iu occidentali. citius enim oritur Sol, atque occidit orientalibus, quam occidentalibus1 atque prius ad orientalem, quam ad occisium costar enire Meridianum. binc necf-
sum eis, temporiisupputat es esse ii uersias. dico Manter, ipsam temporis obseruationem bola)upputatione disterre: quoniam uno eodemque temporis momento, Luna ni uerso descit orbi. Si dem eris ititur minorem, hoc es, occiduam temporis supputatione ,ab ipsa maiori atque orientali: relinquetur intercapedo temporis, inter datos oc carreus Meridianos. quam i in partes consterteris Aequatoris: hoec tibi quaesitam duo- sum locorum louitudinis disserentiam tandem manifestabit. Nec obliviscaris opor- orariae net tet, eiusdem Eclisis initium, mediumve aut nem Mrisique fore comparandum : nam
ab eiu iam edios principio , que ad medium, et a medio hue ad finem poeruulue
multum interes temporis. Eorum autem quae diximus, singulatim expremere calculum: longum ulmis,atque ure tuum iudicamus.quilibet enim,quaηtumuis etiam rudis
per ea qua dictabunt usibrum poterit eicere periculum: dando cuilibet hora disse. rentiae temporis is gradus Aequatoris, quibuslibet item 4 minutis horariis numgra dum δε quibu libet 4 fecundis 1 minutum vultis gradus, , ita consequenter, quemadmodum capite quarto libri quarti declarauimus.
287쪽
ORONTII FI MEI DELPH. ALivs MODUS OBSERVANDI LONCITVDINI satque latitudinis duorum quorumcunque locorum disserentias,per solidam vel armillarem& vulgatam sphaeram.
sphoerar paratos iu Ae eupraecedenti, bu officii. Quae ad ea, nonis execurione praenoscessi Vel stippon da sint.
QVamuis suprascriptus modus obseruadi longitudinales locorum i
d et stim)it omnium certissimos: cum raro tamen lunares conssciuntur ecli '- es,s aebulosa ut plurimam Aeris perturbetur caligine commodi imum
ex imauimus olium supputatiae rationem bot ibιo perfringeremus, per Iolidam
illlicet aut Ormilla, em , utit tum sphaeram. Compares itaque tibi spharum Isti iuvi, in qua sit Hor os cintilus congrua ba si si isu eat culis munitus An qtiem Meri Ausus ad retios lucidat an los, sphaeram ipsam circa Musili polos a ferras atque per Hori ontis cissuras tuli eresias artificio, ,t poli iij ιum Γphaera eleuari ac a primi Iacile pulsist. In ipsa autem sphara, ambo coluit, disti cum Aequatore circulo sist delis eati. Et qsilibet eorum similiter , Hori os at Meridianus in quadrantes,, quadrans quilibet is so rudus solito more di tribuissyli. Ab Hotivntis tand m,ertice quadrans circuli in so itidem partitus tradas demittatur is omnem Horigontis partem libere tircumuolubilis. Quasi armillari iuva, Jphaera praeter HoriRontem,& Meridianum,atque,er ati ultra circtili quailrontem, geminis coluris , Aequatore rasitim tibi opus eis: quos t=ibus armillis inuicem aqualisti, Sis milibus, Usibi que sci puris ad rectos ausus colli oti, repraesentabis. Et illarum quamlibet in quadrantes, S unumquenque qua-d ostem is soli adus givia r , tangem circa Mundi polos in Meridiano notatos resoluendas coaptabis. emadmodum sequens armillaris sphirra defriptio moti trutilis qua Hori 'η A B C D, Meridiantis E F C H Mundi poli punila E G, altet colu ,om g L G M,reliquus utilem ab Meridiano E F C H conllituras intelligatur,Aequatoriere L F M H, devii sus tandem e 'vertice N quadrans circuli N O.
aut armillarem,olueris oblisere spharam tria in primis nota se oportet. primum est, alterutrisue loci latitudo ecbndam auus viatorius inter ipsorum iocorum ei thes comprehensus, tertisαυreb, anulus positionis, quem facit praefatus arcus viatorius, cum eius liti Meridiano, cultis latitudo nota s. ptimum Iutile deprehenilitur per ea quae bot cupite,& is cap. ecunili libri opo ita usi secundum verb, persuccedentis capitis traditionem.Tertium aeni se, velut infra qsamprimum demon rubimus. Locum igitur, cuius latitudo notastinositur, primum sutilioris intelligentia iratia nuncupatisralium pei δὲ cur alis .QMdrontem praterea 'verticalem: viatorium arcam ipsus autem primi loci Meridiauam aeum ahellabis=rsuque ero esturum, mobilem aliorum locorum Meridianam ocitare poteris: quoniam alteruter colurorum uil datum catus
bet ecandi loci verti e ad motu jubarae feriluctus,illius loci Meridianu representabit.
288쪽
tuainis socortina differens 1 ς inseruientas, deleriaptio.
289쪽
ORONTII, FINEI DELPH. Meridiani mobilio se coluri,qui prafattim Aequatore S ipsum Merticalem quadru, Nolanguidi . tem istercipitur, e ηδ loci proniet latitudinem. si possiosis igitur o,nulus fuerit ori stulti, ecundus locus erit oriestatior primo: si autem sitiae, tulis, occidentalior.
ite i praefatus angulus fuerit os trulis, idem locus elusias a traho= erit primo: bii Meseusis borealior. De angulisχelim intelligas, quisunt retio minores: namji tulis ausius fuerit reflus oblata lota sola longitudine di strepabunt. Atium via, Adde quod per cognitum triti s loci lutittidinem usa cum lotistudinis differentia, ι a. tia his υiatorius arcus Pe amice dignoscetur. Obliquata nanque phara iuxta primi loci latiscere, titudinem oluatur ipsa sphara: quotctus istei'um psimi loci, O mobilem sciundi isti Meridianum,lsuitudinalis Librum locorum inito futui a ferentia In ipso pollea
mobili Meridiano, echndi loci latittias sentitetur, O pes illius Dem. xerticulis seu
iri atorius quadrans ad amussim coext ηdsitir. Nam hastas erit eiusdem quadrantis arcus inter eo Lm Meridianos comprehen is . t tus erit , arctis laiatorius muni circuli, qui inter datorum locorum cluti liturῬertites. Cui quastum respondeat terre si is itiseris interuallum: exseqseuti per istas capite.
Anguli posi ReliquuU es demoni rara, qualiter praesuppositus os ius positionis ob fruitur
isti titissimis. De iube igitur seper aliquo plano ad libellam praparato, Scirca datu in eo centrum A, semicirculuBCD cuius tiro eretia in aso rudus jolito more diuidatur,a tributis expuneso Blaejus D, b e diuerso eorundιm 18ogruatium nameris. Centro po si odum A cooptetur retula, geminis pinηaciatis e diametrosubtilites perforatis ornata:qualem tibi repraesestat A E. His ita con struitis inuenias lineam meridia, ovi primi loci ciuitis latitudo nota Jupponittii J iuata 20Rrinum jexti cupitis antecedetitisse.sthai libri in tutus girerium emidiameter
corate o, prout iocus ecundus orientaliorῬel occidentalior fuerit ipso primo. Dirige tondem ruulum A E ,e sus istum Jectinaura, Ssefle hinc inde re auium . donec aut ipsum locum secundum utit linea Citineruriam qua ustalltim locu retia porrigitur,la, per foramina pinnacidiorum , uuli radio comprehentis. N a quantus fuerit arcus emici, tali B C D, later rutilae fiducialem lineam AE, o proximioreis ius diametri BD parte coprehesus:tutas erit ipse Aliti ciuilio, positionis det aeratus a uulus e splures alias ob ν
refuta locorum logitudinales atque latitudiuoles dis eietia sabtili , admoatim te, o deprehes Atur apti cis inui cum multa pra Η' ponat quae kι so laberar operean proprium Ῥolume fleorsum cosscribeda reseruamus.
290쪽
sPHAE. MVN. SIVE COSMOG. LIB. V. sarpLACET TANDEM ini leniorum locorum, initatum, oppi lorum, rerd iores nostis melioris Europae resones seu prouincia par confimoi tm -- ρitudinum ab occidente, tum latit νειάab M tore tabutam annectemquam pro uiricio nostro atque eri sinum colisione mas illici, quam eriore potuinius este cimus, in eorum no immo tam qui tabulas bonomicas upputat Vl iam lases a aliόve astronomica et cosmographica injstrumenta ad propria alere& ede derabunt. Di tinximus itaque maioris e dentiae gratia, Metropoles hac itera M, i- copales verὸ usitates j a C, pida autem se Gquas; fuerint emporia bach; - -m s litera E. In primis ergo ese offert ad dextram cuiu libet loci regionem, ipsa longitudo, delude latitudo seu dili borealis exaltatio: in gradibus quidem θ minutis, in olis piamque gradibus, ualism Meridiani quadrans est9o.Reliqua autem omnia,tum cretexturam, tum uni ipsisus tabula respicientia,prima insteitionesese oluerunt adeo
TABULA LONG1TUDINvM AB OCCIDEN atque latitudinum ab Aequator insigniorum locorum, ciuitatu,& oppidoru, per famosas nostrae melioris . Europae regiones constitutorum, Ab Au