Roma vetus ac recens utriusque aedificiis ad eruditam cognitionem expositis

발행: 1648년

분량: 442페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

his Ptivi fuerint areae i 'Vae , qua inuictis Imperatoribus decernebantptibsit δὰ hesedicandas moi summusq; idarum honos erat adi ci decreto, Ut do- 'istis eorum fores extra aperirentur , ct ianua in publicum reb ceretur. abj erat clari imum insigne inter Triti baias quoque domos. Haec ille.

Huius aetati S opera publica Paulo ampliora fuere: Porticus circa forum

iudes videlicet a Tarquinio Prisco factae : Templum Iouis Capitolini a Tarquinio Superbo , de quo infra . Liuius : Urbem qtioqtie Veios Vrbi Romae Veis timet magnificentia publicorum,priuatorumqtie tectorum,

ac iocortam praeponebant.

Lib. s.

Aedificia Urbis ab incendio Gallico usque ad

Augustum . Cap.XXV .

P L 1 M J S adde temporibus paupertati, duritiaeque rusticae dedicatis foeda clades, & Urbis euersio superuenit, Unde altera aetas initium sumit. Capta enim a Gallis, incensaque Urbs, trucidatis omnibus, praeter eo S, qui extra profugerant, aut configerant in Capitolium , Omnia euersa, ac solo penitUS exaequata sunt. Liuius de Iuventute , quae se in arcem receperat: Tmoc Anque, in ruit , sonitus si immae, di fiagor ruentitam tectorum auerti et , parientes ad omnia animos , oraque oculos fetaiebant, Uetat ad LPectacutam 2 fortGna positi occidentis Patris. At pulsi S, necatasque tan dem hostibus , quaeram ex illo incendio renasci Roma potuerit, haec aperte demonstrant. Cundia erant preto ter Capitolium , serro, S igne consumpta. Omnes, praeter milites, S paucos , qui ex fuga se i ta Vrbem receperant, caesi . res familiaris accisa : exusti vastatiq; circum agri , vix unde Vitam aegre tolerarent, Convehere poterant. Sunt qvi dicant , scribit Festias. pori uehem a Gallis liberatam, ob inopiam cibatus coeptos sexaginta annorum Domines iaci in Tiberim. Ex qtio numero unus si id pietate occultatus sepe profuerit patriae fMb persona iiiij . Id et psit cognitum, ii itinem Use ignotom , ct sexagenari is et ita

concessis , depontanis autem fenibus indita appetiatio. Hoc ut in Omb3guo sit, illud certo constat ex Plutarcho in C amrilo, S Liuio , Populum rerum omnium egenum , ac desperatione coactum, Patribus diu obluctatum , qui censebant restituendam Urbem ; ut, ne inflammatam instaurare patriam cogeretur, altera poetae flamma seditionis, ac ciuilis tumultu S exarserit Itaque maleba&t exit sum, quam aedificationem: & Veios,in Proximam Hetruriae Urbem paulo ante captam, adnitentibus Tribunis , lege inq; de abitu iam serentibus, discedebant . Sed tandem c amilli Di- et tori S eloquentia , vocibus bene omitantibu S, sacrorumque victi religionibu S substitere : Et, ut ait Liuius , Antiquata lege Vrbs promis σs Icari coepta . Tegu a ptibilee praebita eLi: saxi, materisque που νυ .n e g fg e velut, itisfactum, praedibus aeceptis, eo anno cui

102쪽

perfecttiros. Feriinatio curam exemit Cicos dirigendi, dum omisso jrri, alienoque dis rimine in vacuo aediscant. Ea est causa Ut oeperes C isas e primo per publicum due is , nunc priuata pals subeant tecta formaqtae Urbissit occupatae magis , qNam diui similis . idem , Et Roma, inquit, cum frequentia crescrre, t m totasimul extirgere aedificiis, O, Repuhisca impensas adiuuante, aedilibus Gemtiptibileum exigentibus optis, ct ipsis priuatis, admonebat enim desederium Uus, fessi antibus ad esseestim operis intraque annum noua Vrbs stetit. Et : nulla di inctio ur, ct Das et ,

erectae domus, ut ait Tacitus. Ex quo intelligere quisque Potest, Romam ab egentibus, de publica, priuataque calamitate oppressis , sestina mersine lege ductuque artificum plerisq; tedificantibu S, do in OS non ad ii' et 'dorem,& luxum, sed ad necessitatem, vitamque imbricibuS, ac tecri Siniuria temporum defendendam habuisse. Quare ingeniose magi S quonvere de Gallico incendio L. Florus: Pa torum casas ignis raee, flamma paupertatem Romuli ab ondit. Cata enim, ut ante, minorC etiam dire ctura redierunt, arcta itinera, buoque & iEuc flexi, 9 enormes Dici, Ut ait Tacitus e deformitas dedi torum, anguDioxuraeque, Ercorum, ut Sue In ., tau toniuS: Sumen Urbsonon optimis vijs, amisissimis mitis, ut Cicero :Neron Cloa smbeuntibus simus Et, Θ a stor alie mag rs , qVam ς' P 3. ιliustis ii mi is, ut Liuius . In hac artare per anno S an PiluS da CenrOS qua Agyδ jδ draginta nihil priuati in magnifice extructum reperi: pauca etiam pu'

Lib. I. cap. IS. Ann. I si

Lib. 2. cap. 4 Lib. I8.c a Sat. I a

non sinebat paupertas, quae a maioribus recepta a metuc erat in pretio apud posteros. Exiguus enim ex auro census, tu rarus Vsus argenti. Ideo

Cornelitis Ru nus obus Consulatibus , 9 Dictatura secarissime functus , quod decein pondo Uya azentea comparasset , a Fabricio Genliore Senatu motus Uy, teste Valerio. Ig-G-h pon Triumphos, ait Plin1us, immensumque terrarum adiectum Imperio,nota concis est: perniciosum inteEli Civem , septem iugera non sent fatis . autem mensura plebi pon exactos Reges assignata eD . Iugerum autem , ut ibidem , vocabatur , quod uno iugo boum in Q te exarari posset. Iuuenalis Mox etiam fra Dis aetate , ac punica pa sPraecia, vel Pyrrbum immanem ,gladiosque ab lovisa , Tandem pro =nsitis fix iugera bina dabantur Vulneribus; merces easanguinis, atquρ laboris , Nusiis visa quam meritis minor. aut in rasae Curta des Patriae faturabat glebisa taris Patrem i sum, turbamque caste, qua feta lac eoat Uxor, o infantes ludebant qΠaltior, Unus

Ucrnula, tres domini ; sed magulifratribus horum

103쪽

friobe , sei fulco redeuntibus altera Coena

Amplior , grandς fumabant pultibus oliae Nune modus hic agri uo iro nonsufficit horto.

Idem indicat quod pro tegula tabellis ligneis domus contegebantur, ut dicuntur scandulae . Plinius e scandula contectam fuisse Romam ad Lita 1 L ne bellam annis CCCCLXX. Cornelius nepos aucti ur es. De cap. IO.nioue , Teste Velleio,.CaeciliΠs Melectas primus omnitim Romae aedem Lip. I

marmore in js ipsus monimentis molitus, Gei magnis centim Cel luxuriae princeps fuit. Quod actum est post eius Triumphum de Pseudophilippo anno Vrbis seῖcentesimo septimo: post incendium Gallicum ducentesimo quadragesimo secundo. Hic es Metel Vs Macedonicus, ait ide m , qui Portistis, quae fuere circura tα duabus aedibus me ιnser trune Masso. . Misitis , quae ntine Octauiae Forticibus ambirant Π , fecerat quique banc quo metor mam Liatuarum Eque Brium, quaestontem aeriam 'ectant, hodieque in Porcicu.

maximum ornamenitim eius loci, m Macedon:a detula. Et cum Scipio Nasica item Porticus in Capitolio , Cn. Octauius in Circo moliti essent; Lpti blicam magni centram, ut idem Velleius est auctor feenta primata Iu- curia es. Adhuc tamen Principes Ciuitatis moQicas aedes , tum ex tradita consuetudine , tum ex Romana vivendi frugalitate habitabant. Vt de reliquis coniectura fiat, quibus tenuis census, aut plebe ia generis humilitas erat. Catoni Consulari , Censorique penate S angusti fuer .

Pompeio ante tertium Triumphum parua domus in Carini S ' ampliorem que saetam ingressus Pompeij sector Antonius quaesituit, ubinam coenarit Pompeius Magnus. M. Crassus ille ditissimus Romanorum angustis in aedibu S,duobus cum fratribus est educatus . Auctor Plu tar laus in eorum vita. Idem in Paulo Aemilio, & Valerius de Aelijs patricijS : Se δε- Lib. 4. e. eium eodem, inquit, tempore AeIVDei Ent, quibus una domuncata fueral eodem loci, quo nuncsunt Mariana montimenta, ct Unus in agro Vet ente fundus. Eadem gens nubtam ante rop&lum argenti fabuit quam Paulus Perse Rege desieso. Aerio Tuberoni genero suo quinqtie pondo argentic*praeda donares C te far, teste Suetoni O , modicis aedibtis habitauit in Suburra; la Augustus in Palatio modicis aedibus Hortensianis in neqtie Iaxitate , neque cultu conssicuis, Ut in quibus Portictis breues essent Albanarum coicimnarum Hunc lapidem forte hodie Ρiperinurn i ulgo nuncupant .) ct ne marmore Odo , aut i igni pauimento concinxia ς ac per an nos a litis quadraginta eodem cubiculo beme , ct aeritate mutast dominus Tei rarum M. Lepidi Consulis triginta quinque annis ante Augustiun Consulem dicitur a Plinio Romae domus pulcherrima fuisse . Quod si Lib. 36.

huius dUmus quaeris ornamenta; haec inuenie S apud eudem eodem libro. P δF-

Columnas, crustasque Numidici Marmori S, eius denaque solidas glebas, S masiam in liminum usu. Sed anno Vrbis DCLXlΙ. ante primum Augusti Consulatum quadragesimo nono , ut idem refert Plinius, & Vale xiv S, L. Crasso Oratori magnifica domus fuit in Palatio. Nam praeter se Ν Τ Τ' lotos arbore S ibi consitas, Columnas quattior Hymetti= marmori4s i 1 o. e. i. Migat/έgrotia ad enam ornandam adnectas in eius atri fainerat, cμm

104쪽

in publico nondum essent vij marmores : ideo que a Cn. Domiti O , Censuram gerente grauiter reprehensus ς eademque de causa Cralius Venus Palatina a Bruto dictus est. Tam recen pergit Plinius, e LI Opu' lentia ; qui post centum sexaginta sex annos haec scribebat Principe Vespassiano anno Vrbi S DCCC. XXVI iΙ.

Iam si hac tempestate modica priuata aedificia tuere , quia publica . . nempe Te pia, Porticus, Basilicae ad aeternitatem factae ex manubijs prouinciarum, ex dono, pecuniaque ditissimoriam populorum. Sed neque si oeriori, Vel hac ieri ne tota aetate aedes publicae ea forma, & itudine sunt extructae, Quam forte animo amplectimur,& multi hauc Pelit de docti eruditique inaniter praeci lcant. I um Censor Crassus eas columnas Hymetti j marmoris lia oebat In a m O , publico, ut ait Plinius, nondum e ant Ol marmores. Non ergo mulierat a diliciorum species,quae tuni: la compage murorum, lateritia firmitate constabant , aut columnis niteoantur ex Albano rapide, vel Tiburtino. Liuius : Aly, inquit , rerm rassius Vrb s xornate, usque publicis, Nerur Praum; Dota Hly b M talos P in PM Teluderent . cluod actum est anno Urbi, DLXXIl. Pratarcnus in comparatione Periclis , & Fabij : Aeta Na, inquit , quibus

exornauit rum omnibus ructamqtae aute Caesares Roma No conferenda ; sed longe lateque sine et la comparation e , magus. en ra, Crnobilitate ore his obtinent in primm . Templa vero ferme moGica i runt, & angusta : cuiusmodi aliqua adhuc extant prope ripam in Sin Poro Boario veteri. Templum Feretrii Iouis qctum. este Dionysio buir , idest Paelm S recentes Roma O Vis I u oro Romano aliquot Basidieae, multa erant Templa Vixq na,vi locus caperet. Illud ipsurn Capitolium omnium delubrorum, relinionum, sacrorum Caput, Deorum, Ut aiebant, Gomic Ilium, fouis fulminantis Coelum , piliS latere coctili dealbatas ire S In PMt Id quisum sustinebitur, ut Dionysius, & pari propemodum lon itud , ac latitudine,quindecim dant at latitudina taetracti S, patebat duc cioedes id est ducentos sexaginta sex palmos, e bessena,vel unciaS Oct O .' Sed quanto maiora templa Romae, vel ma Ini Constanimi potentia, vel deinceps Maximorum Pontiacam religio , vel purpata 'rum LCipum munificentia, vel priuarorum Ciuium uoeralitaSmolidae nil Pitolinii S vero Romanorum Deorum Augustas fuit in templo Fictilis di nullo Giolatus Iuppiter auro. Vt caetero S Deos, vilem icilicet, ordidamque plebeculam , non pudeἷeca figulo regi. Ideoque postea di Xere ROMAHi P Fi Bubus creuere Deis hac aurea tompta . Ioitur uuauis superstitiosum populum Aedium sacraria cui tu S, splendor-Que vehementer urgereti tamen quia bellicarum e Xpeditionum , t epur nandi Vrbem, solemnes edendi ludos, Imperium propabandi cura cleta nebatur, alii, maiore S sam P US machina Sque conuerterat.

105쪽

ρΛΜ. eum Pulchritudinem , ct munimentum ingeniose proIpicerent, ct aari feracitatem: Romani ea maximὰ animaduerterunt, QIexere frata videlicet Uiarum , Aqusductus, Cloacas, quious tutis sordes in L iberim eluerentur . Cernere licet ratas ira Uro P eis adbec eodibus , exageratis vadibus, Unde nauigiorum

inritu Mnes, inmiti, &de aeuo Cae quitur, auerta vasiumssa Ub 36. tium ubstructiones infamas Capitoli' mirabantur ;prsterea Cloacas, Cadi 1. Ο omulum dictu maximum , fu s moratibus, Urbe terque navi ata. Quid Z haec tria admiranda, riggerem , Sub ine apito j , Cloacas Vrbs tantum continebat, quae deincepS fmt Vm- uersa miraculum ξ Ita sane . Sed neque hac laudauit Cy m as Pyi rhi Epirotarum Regis legatus , qui Romana Otamia Curiosiu Scontem p atu populi multitudinem Lernaeae instar Hydrae renascentum,&-i

ri Urhesuro exit, preteterea nihil. Accedebat aliud non leue deformitatis arata mentum . Nam affluente multitudine Cum propter religionem nec

Droduci pomoerium, nec Vrbi S incenta dilatari possent, necesse habebant domos in magnam altitudinem attollere. Cum vero Vr Saepti l Colles , vallesque intermedias complecteretur; aua iacebant in subiectis vallibus, alia editissima his imminebant e montibus aedificia ,sern iis viisque duntaxat per angustis interpositis. Quo in obsturatae Civium aed)s, vicique publici tenebricosi , ta offusi caligine Solis apertam li' com accipere prohibebantur . Hoc Aristi de S indicat , , cum in septicolu 1h si eo Ri se ritures alias alijsum posita S Vrbe S enumerat. Quamquam 3 mio Vr

hoe aut i vertat, laxaris p sertim illo oo viarum spatijS , domibu Sq; bis. magnifice extructis. Idem significat Ta Citu S: Impelta pertas a tam mor dium plana primum , deinde ira erita assurgens, obnoxia Urbe; arcti itineribus, burque i Dω X.s , atqVe ensermibus Erctis, qualis vetus Ro-

Vasa cadunt. Rhedarum transitus arcto IUMm. Vicorum inflexu . a Inter haec incommodae d sormitatis indicia, unum erat Ui l non leue momentum , num ire statuarum copia,qua S Primu

106쪽

Lib. I. Lib. 2. c.6. habet 666. ubi

erratum est Io. an ni S .

Lib. 36.

Lib. s.

9O DE URBE ROMA

lus Captis Syracusis intulerat, ac post illum e Graeciae, Asiaeque Urbibus Imperatores pari contentione Congesserant. Mummitis, inquit Plinius ide Dicta Achaia, repleuit Vrbem . Multa & Luculli inuexere . Quin tu SMetellus Macedonicu S statuas Equitum Aleaeandri Magni, S ipsius Regis a Lysippo facta S maSimum Vrbis ornamentum , ut scribit VelleiuS , ex Macedonia detulit , dc primus omnium Romae , ut dicebam, domum

ex marmore molituS , ea S ita collocauit, ut frontem sedium aspicerent .

Atqui non multo post, nempe anno Urbis DCXXIX. Censores L. Cassus Longinus o Cn. Servilius Caepio, ut scribit Veli eius,Lepi um Aetium Augurem, quod δεα misiibtis Aedes eonduxisset adesie iusserunt. At nunc squis, inquit, tanti habitet,υix Ut Senator agno ittin Adro mature is rectis in vitiata viti=s in praua, is prauis in praeeipitiaperuenitur . Scribebat autem Velleius Paterculus Tiberio Principe . At anno Vrbis DCLXII. cum domus C rassi oratoris, ut aiebam, tau dabatur in Palatio: AIi Nanto praefantior , ait Plinita S lib. II. cap. Ieodem Palatio D. Catuli,qui Cimbros cum Gaio Mari urit. Multo vera pulcberrima consensi omnium aetate ea in Golge Viminati C. Aquis Equitis Romani,clarioris tua etiam, quam iuris ciuilis ientia, cum tamen obie

cta Crasso sua es.

In fine huius aetatis domus aedificari coeptae magnificae, ac nobiles ;Nam domus illa M. Lepidi, qua pulchrior Romae nulla fuit anno Vrbis DCLXXVI. intra annos triginta quinque centesimum locum teste Pli nio non obtinuit ,' nempe ad annum Urbis D XI. εἰ primum Augusti Consulatum, a quo nos tertiam aetatem aedificandi auspicamur . Quo etiam tempore Capitolium, quod bello Cruili arserat, columnis e Templo Iouis Olympici aduectis, a Sylla restitutum, aereis tegulis inauratiS. atulus obtexit, persectumque magnificentissime dedicauit.

Aedificia Urbis ab Augusto ad Neronianum Incendium . Cap. XXVI.

TERTI A igitur hac aetate, Augusto Principe, quam stabilita Im

perio, tam pulcherrimorum aedificiorum accessione decorata Roma est. Superiori aetate iam inclinante laudabatur Porticu SScipionis Nasicae in Capitolio, Metelli, Octauij, S Minucij, de quibus dixi. Popeius autem Urbem nouissime ornauerat extructo Thea tro, Porticu, Domo, Basilicae tum Paulus Aemilius Basilica Phrygi S co Iunis admirabili: tum Caesar pulcherrimo Foro de ornanda instruendaq; Urbe plura , ac maiora in dies desinabat nisi talia meditantem mors, ut ait Suetonius,praeuenisset. Quae omnia per se cit A ugu lst v s.Ta citu s, Urbem Vsam magnisco ornatu et pauca admodum vi tractata ab Angunio.

Strabo. Pompeius, inquit, S D caesar, ct Augusus, eius quest j, o fami-

107쪽

It oxor , 9 furor cunctorum nitidium simu 9 impensas ad compa

Manda decoras perarunt. Suetonius in Augusto , Urbem pro maiestate Imperii ornatam , ct inundationibus, incendijsque obnoxiam excomit:.hoblica opera plurima extruxit; sed st, caeteros istros hortatus e Li , Ut pro Genuate quisque monim eritis Ue Inotiis, UeI refoctis, excultis Urbem adornarent; multaquc a multis extrticta unt, praesertim ab Agrippa .

Dion, Agrippa vltro Aedilis factus erit; omniaque , disicia publica, omnes ias priuatis impendi is refecit ἰ Cloacas expurgauit: ac per eas in Tiberim subuectus es. Liuius, Augustum Caesarem Templorum omnium conditu-rem , aut ref iitutorem.

Ouidius . Sub quo delubrissentittir sedaten Aus . Nec tis es homines , obligot ide Deos . Templorum postor, Templorumsancte repertor ,

Sit Susteris opto mutua cura tui.

Dent tibi Coele Ies, quos tu Coesesibus annos. Proque tua, maneant in Liatione , domo. Idem , reserente Suetonio , patium Vrbis in Regiones quatuordecim Uicosque supra mide diui sit, instituitque, Ut illas annui magi Aratus orti

to tuerent&γ : adsie ius inpendia excubias nocturnas, vigilesque commentus eri . Ad coercendas inundationes a Deum Tiberis laxami, ac repur ea 'Nit, compistum otim ruderibus , ct aedisiciorum proo onibus coarciatum. Idem , ne tanta domorum dissimilitudo esset, quod aliae deprimerentur in vallesa aliae attollerentur in colles, e dicto Cauit, ut ait Strabo:

Nessi uorapedesseptuaginta, boo eLI no ratespasmos nonaginta tres,ct trientem , e Cncias quatuor ad caret. Idemque postea sanxisse Neronem affirmat Tacitus; quaquam certam altitudinem stippressit. At Traianus , ut ait Aurelius Victor, & idem assirmans Eturopius, maiorem sexaginta pedibus , nempe octuaginta palmis, altitudinem inhibuit. Etsi ad Rottiano sine solos id pertineat, an prouinciales, an utrosque digno cinon plane queat. Tiberis , inquit AureliuS Victor in Traiano, mundauit ma gna clade aedium e ct terremotus grauis per prouincias multas atroxque peritilentia, famesque , ct incendiafactasunt. Duibus omnibus Traianus per exquisita remedia plurimum opitulatus es, Liatuens domorum altitudo exagintasuperaret pedes ob ruinas faciles, O timptus, quando talia contingerent, exitiosos. Tacitus sic domorum altitudinem CXpressit e , inquit , poterant, candente sper coniuncta aedisiciam, quae, ut in multa pace, in altum edita, totam Capitoly aequabant. Significat autem ab ina a valle, in qua erat Porum Romanum, erecta aedificia, praealtis tectis aequasse soluin collis Capitolini, & loquitur de parte montis, in qua fuit Iouis Templum , editissima, & Tarpeio saxo proxima b. C ae ter una vigebat sub Augusto studium aedificandi non modo in PrincipibuS , quos ille suo exemplo, ac persuasione excitauerat, sed etiam in

Dec. I .l. a

Lib. I l. 3. Histi Lib. I

108쪽

DE URBE ROMA

tantum ancia Ciuita susscit tum ad cibatum , stim I nis , ct lapidibus ad aedis ora , quae contincri faci Π Vina , incendia , ct in dosinentercenditaμtim domurum ext Actiones ζ υ enim ct voluntaPrae quaedam minae sunt, Ciuibus atrat eX alijs gdes diruentibus , ct pro libito aedis eantibus, sit. j. Eorut d m i0ςς Ddiorum 1 prolapsionum , dc structurarum, qua sicque n.

te saetate S etlam ten Uere, cum alii , tum Iuvenalis meminit.

Nam quid tam miserum, tam tam Sidimtis, Ut nouDeterius credas borrere incendia . laifus

Terii ortim assiduos , ac misiepericula risus Deinde : Namsi procubu i qui saxa Ligustica portat

9 eu/ mum fudit per agmina montfm , diuid vererit de corporibus t PliniuS in Panegyrico . Itaqtie non Ot ante immanium tra uectione Draeorum Vrbis tecta quatiuntur . Stant secti, s domtis, nec iann Templa nu tantra . Quae pertinent ad posteriora Domitiam tempora . Neque mi nor iuccessori bus Augusti cura dificandi fuit; nam ει Palatium Tiberia na domo I lberi u S auxit, aedes Detim υotti fato aut igni abolitas, coepto que ab AuguHo Libero, Liberg, 9 Cero iis P Io, ae iuxta Circum Maxi mum, ct Iano apud Pomm OL toritim dedientiit: Spei atituem Aedem Geriis morai u , Ut scribit T citus . tum Caius Caesar sua domo Vrbem cinxit, eap. ij. ' Vx lx 'in ΤΠ Cives immenis laxitatis domos peregrino marmore Veiisebant, clim primus: Mamurra Eques Romanus Catulli vel conuicio notulitatus, totitis domus suae in Coelio monte parietes crurita marmoris, i QPς ψς it γ si isti is Gibus Utaliam nis e Gar Lilo, aut L tinens marmor disp., V Uom ha Duerit1 Vt alta linius . Hac eadem aetate, vel deficiente larua icra, pu OliclS aedificijS Ornata est admirabiliter Ciuitas : duobuS FO

r n salientibus. Plinius, Agrippa in Ae - , ac recta V ir me Aqua esteris eorHuritis, atque emendatis a

109쪽

LIBER P R I M V S.

Aedificia Urbis a Neronis incendio ad Honorium Caesarem, sub quo a Gothis capta est. Cap. XXVII.

ERVM in tanto decorum apparatu adluic angustiae illae flexit 'raeque vicorum manebant. domus pleraeque non directe ad lineam, non conueris ad normam,fortuito potius natae, quam prudentia conditori S. itaque Nero Teste Suetonio, quali - C p I fensus deformitate Ueterum adsciorum , ct angus ijs sexurisque Gico rum incendit Vrbem , Quo praesertim incendio accidit, quod, reseres Eb:m 1 te Seneca, aiebat Timagenes felicitati Urbis inimieus: Romae Abi incendia ob hoc Gnum dolori esse, quodsi et metiora resurrectura , quam arsissent. Narra ctim in quatuordecim regiones Roma diuideretur , qua tuor integrae mansere : tres Io tenus deiectae: septem reliquis pauca t ρ- serum vestigia supererant , femiusti , ut ait Tacitus. Confestiiri a Lib. tamen Vrbs multo pulchrior quarta iam aedificationis aetate , decimo Ann. Neroni S anno suis resurrexit e flammis. Nam , ut idem Tacitus , δε- mus Nun Ut poD Gridica insendia nuda di inctione , Vel passim erectae; sed dimens stiooriam ordinibus, Iatis Utarum spatijs , eohibita aedisciorum avitudine, ambre factis areis , additisque Porticibus, qua frontem Infularum protegerent. Em3 Porticus Nero ma pecunia extructu rum , purgatasque areas dominis traditurum pollicitus eis. Addidit praemia pro cuiusque ordine , ct rei familiaris copi=s , ivitquὰ tempus , intra quod efectis domibus, aut infulis adipiscerentur Raderi accipiendo Horiienses paludes des ivabat, Utque nau es, quae frumentum Tiberissubuectassent , onning rudere decurrerent . Aedisertaque i a certa fui parte Ine trabibus , faxo Gabino, Areanoque Iob rentur , quod is la pis igni impervius es. Iam aqua priuatorum lioentia intercepta , largior, o pluribus is locis in publicum flueret, custodes: subsidia reprimendis ignibus in propatulo sique haberet: nec communione parietum , sed propriss quoque muris ambirentur. Ea ex otitiate accepta decore quoq; notis Urbi attuore. Erant tamen qui crederent Geterem iliam formam falubritati magis conduxi e , quoniam angustae itinerum , ct altitudo tectorum non perinde Solis Sapore perrumperentur . At nunc patulam Iatitudinem , ct nulla Umbra defensam grauiore ariu 'defce- Iunc Nero non tu alia re damnosior quam tu aediscando, ut ait Sue - us , domum . Palatio E quitias usque , antea factam, O, incendia

β tam respite parique uomine Auream nominauit. Cesus tanta it la ἰ ZS, ut Roma pome fieret domus Principis , quari nihilominus Mumani generis capax relinquebatur . Haec vero est,aeta S , qu/pulcliri udinem Vrbis vix cogitando assequi licet , nedum n-rr

110쪽

94 DE URBE ROMA

do exprimere. tantus inerat aedificiis splendor, S luxus. Tacitus : Ne Loc.cit. ro extruxit domum , in qua ba d peri de gemmae , ct aurum miraculo ef- Γὸnt folita primum, ct TV Xat β- Quare etsi teste Suetonio cuncta IR Vi Nζr b, distin 'a gemmis unionumque conchi S erant; admirationi non fue- '' re , vsu, luxuque vulgata . Plinius strata S argento mulierum halineas

L lἰό. '' ieprehendit. Seneca de Balnei S loquens , Pauper, inquit ibi sidetur, ' , ab ri s , nisi parietes magnis, ct pretiosis orbibus resulferunt: nis

Alexandrina marmora Numidicis cruriis di inna: nisi idis Undique operosa , dy in pictura modum variata circumiitio praetexitar e nisi Citro absonditur camera : nis T hastas lapis , quondam rarum in aliquo spectacutam Templa , piscinas nos iras circumdedit , in quas multasudatione corpora exinanita demittimus e nisi aquam argentea 'inomiafuderunt: tu huj ὰ adbuc lebris D las loquor . xuid cum ad balnea libertinor mpreue-dificiora ner9 8 quantum D tuarum, quantum columnarum es, nihil furiinentiu , Romano sed in ornamentum positarum impensae causas quantum aquarum per

gradus cum fragore Iabentium 8 eo deticiarum peruenimus , Ut ni gemmas calcare velimus . diuid Aquar, inqui t idem, marmora, quibas Lem pia, quibus domus fulgent i id lapideas moles in rotund&m , ac Leue formatas , quibus porticus capaciapopulorum tectasuscipimus ' Et rursu S, Delectant nos ingentium macuia cotamnarum, siue m Aeript ijs arenis , Ne ex Africae solitudinibus adtiectae porticum aliquam, vel capacem popta ii coenationem ferunt. Miramur parietes tenui marmore intactos,

cum auro tecta perfundimos , quid aliud , quam mendacio gatissimus ΤΙdem: Deinde in ipsas domtis impenditur cura ut in Iaxitatem rtiris ex- eurrant , ut parietes aduectis trans maria marmoribus fulgeant , ut tecta Carient&r auro , ut lactinaribus patiimentorum respondeat nitor. Idena .

Versatiri a coenationum laquearia ita coagmentant, ut subinde alia facies , atque aliasuccedat toties tecta quoties fercu mus entur. l bidem de priscis loquens, reon bab hant, inquit, domos Inflar Vrbium . Et: iiij. C. i Vr m t NON m aDro Olebant: orsim I emota nondum gemmis cap. a , . renidrbant. idem de ira resi nempe ccus, qui non erunt , nisi Caritim , ac recenti cura nitens marmore qui nsam nis crebris Esinctam nauis e qui notant domi nsauro pretiosa ea are. A minianus de constantio Romam inuisente loquens, Perque omne situs, inquit , qxo se oculieon turissent, miracNArtim deni ateperriritatis. Plinius Ad Urbis nostrae miracula triani re conneniat: ct c quoque Terrarum Orbem victum sic isse toties I ur , quot referentur miracula appare-

Porri Ibus f quanta n morum vectetur in Umbra p

De Consol .ad Hes

SEARCH

MENU NAVIGATION