장음표시 사용
81쪽
n aut pedes ipse cum famulis circumibat, oc opuS Vrgebat. quare moenia undique restituit, S quindecim I urres sunditu S dirutgs excidi Duas ad portam Portuensem in utraque ora Tiberis hodieque sta-ρὰς inaenti lapidum mole erigi iussit, firmis catenis inuicem obligatas , ne quisquam deincepS per Vim aduerso Tiberi posset irrumpere. Partem Vaticani propinquam Iemplo bancti Petri circumductis moenibus muniuit, cui a Conditore accepto nomine, Leonina Ciuitas, hodie Burgus, nomen fuit : addita, Vt aiunt ingenti I urre, quar a tergo Basilicae insidet siti Collem. Adeo 1 letit cum illo Pontifice Vrbis securitas. Callinus deinde
IL muros collabente S iterum ressi cic. Clemens lΙΙ.annuam pensit 'nem Ciac. in ad eosdem reficiendos decreuit . Gregorius XI. qui sedem Auenioneia vi. Romam retulerat, quomodo in ea tutu S degeret, in cenibus resectis prouidit. Idem Martinus , ct Nicolaus V V. Pius, & Paulus II. Sixtus IV. Alexander VΙ. munifice curarunt. Paulus III. ingenti murorum structura inchoatam in Aventino munitionem non absoluit. Paulus IV.ingruente bello terreos passim aggeres,& munimenta excitauit: Leoninam Vrbem validis recenium propugnaculi S tutiorem reddidit, cuius antea muro SVrbanus quoque, di Nicolaus V V .instaurauerant.Pius IV. additis Arci Propugnaculis, S munimentis, muros quoque Vi bis Leoninae firmauit: redificatae Portae ex priore suo Angeli nomine, nomen dedit. Imposit , denique passim Pontificum stem mala, indicant muros vetustate collabente S , aut iam collapsos, postea eorum Opera restitutOS . Iuliorum- sII. & III. Clementis VII. Gregorii XII l.Sixti,& Patili V V. Gregorij XV. Vrbani VIII quamquam Vrbanus VJ II. arcem S. Angeli maiori Operum mole tutissima uti& m uni tissimam secit, ut suo loco dicam .
DHUC Plini; locus supra explicatus explicationem reposeit. Mensura, inquit, currente ad mulas portata. quaestini hodio Lib-3 -ς s nomero triginta Leptem, ita ut duodecim porta semei numerentur , pratereanturqua ex veteribus septem , quae ede deserunt. Onuphrius sic habet: Quadi sui hodie ni mero XXXIV .alias XX i U. In Vrbe Vt legit Martianus. Lipsius IHaec verba prceterij t. c oci es Vaticani omnes Ron habent XXXVII. Plinii mentem fortasse assi quirr ur , si dicamus: Portae ς ρ ς4- 'λ' duodecim semel mam eradae,id est pro una habcndae sunt: septemque praetereundae, quae iam desierunt. Sed tamen quid e X planatjo significet, non ,hς ne intelligo, Sic autem ex portis triginta septem relinqueretur de cetra V uς-CDnsentit hoc cum verbis Pro copii Habet autem, inquit, circiale - Lib. r. de
eμέ Urbi murus porta3 quatuordecim, portu sq; anus quassam. Fulvius: β in OR 'ort inquit apud veteres viginti, ot Culgatior fama halet. I Datuuro si Mart an s. Ego, cum aetate Procopi, paulo plures quam quR UVx E de clin
82쪽
decim fuerint , non video , quam ob causam in Plinij amo triginta septem erant, e sse de sileri ni cum maiora deinceps incrementa Vrbs ceperit. acceperit vero nunquam , Ut ostensum est, grauia aedificiorum , muro iarumque usque ad Belisarium detrimenta. Itaque portas illas triginta septem di ut mendosa S, S in locum suspectum illapsas, accuratius perue stigandas non censeo ; sed quas vidit Procopius,& adhuc retinet idena sere murorum ambitus. Harum litum, & ordinem, quem ho dieque ser uant , idem scriptor prope oculis subij cit; eum dem que ex parte pertexit Liuius , ubi irruptionem Romanorum in praedatorPhetruscos comme morat . Quare vero simile est, semper vel easdem , Vel Vna, aut altera diminutas.Plures quidem reperire dissicile est sed plura earum nomina. Igitur ve de lingulis agam , incipienti a Tiberi occurrit primo Flam 1 p, 1 pla nia, a via Flaminia , cui est imposita, sortita nomen,quam C Flaminius occisis ab Annibale strauit, & Circum Elaminium extruxit. Hae ab an- ae N liquis Flumentana dicta est, quod Tiberis partem ea suxisse assirmat, ut F ait Festus . Eratque , ut opinor , in valle inter Capitolium , Et Quirina --- learia rauae ollim an sustior, postea ad aedificationem Fori Traiam , egelia iri , ter' axior fuit. Lii ius : Tiberis Aea plana Urbis inundauit. circa Por Ad MLL tam P mmanam etiam colla a quaedam ruinis sunt. Meminit & ce litus eadem via, quae r e ct a tendit ad CH Iib t de inde recessit, ubi aeuo Belisarii erat. De ea enim Procopius . Nec por-Brii. o t. tam Haminiam Gotbi tenta tau , Ut loco praecipiti tam , MI : a Dp Ut adiri nyn facile qVrat. Quare credibile est, tunc In proximo colle, Polt Coenobium Augustinianorum locatam fuisse ; quo pons Miluius recta videtur spectare . Nunc in planiciem tradueta, egregia lapidum structura, Doricis columnis , epistilijsque, singulari Pij IV. Pontificis Maximin. Πς munificentia exornata e st. Cur mutato nomine, Populi dicatur, causam
quidam em putant, quod propinqua Mausoleo Augusti proceras popu los ad fitas habuit, quibus illud sepulchrurn ad Aedem nunc S. Rocchi
quia propinqua Aedes 8. Virginis Populi dicitur , a Populo Romano, Paschale II. ΡOnt. primum extructa COgnomentum sumpsit. Porro eadem fortasse Ra tumena est, nisi hiec Carmentalis olim Flaini. 1 oo. niae propinqua . Nam acti Sapud Veios ludi', maximum, ut ait Plinius , Vδd πω augurium fuit, in Capitolium peruerat e ab Uejs, cum palma, O, coronaf0x δ' Rutumena. qui ibi sicerat , Outi poDea nomen portae es . Expedi' μ ς-- ' i' simus qbi idern hac port i ingressus illi fuit, qui ludicro quadrigarum certamine vicerat in Het uria, & ab equis in Urbem raptus intra muros excussus est. Plutarch. in Poplic. de eo de ri Ratam e ia: iuxta Copitolium, adportam, quam nuuc Ratumenam Vocavi, em erunt eum . De eodem
83쪽
nitus positam fuisse censuerim potiuS , quam Prope flUmen , ' i ta propinquam sibi Tiberis, ta a fluenS domo strauerit
Vbi η' μμ λ h b d sit se ei sum dubitasse, id enim indicat t ' i' sed spathim illud inter Quirinalem,& Capitolium tDquς
c, dica acclivitate coniunctum Cuius partem Comorum Vac d 'πμ. in uriant) & mittens ad initium hora Roma G, necessario binitanibus debuit: igitur & media porta fieri peruium. Haec aut ζ m quae ia esse inoluit, nisi Flumentana ' Carmentali S enim erat ex alia Par c ut vidimus. Immo Si Tiberis eidem illapsus id demonstrat Non e immirum fuit, illum fluxisse Carmentali tam propinqua, sed hanc longius stinctam cum adiunctis aedibus inundasse. ut postea recedens mei reo Flumentanae nomen illi reliquerit. Haec dicimus , dum probabiliora ex-
' f6xiiij porta in Colle sita,Pinciana est; quae sit nὁ a Pinciorum No
bilium Romanorum vicini S quondam aedibus dicta, alibi dicam Anta qui Collatinam dicebant, quod Collatiam L ppidum abinorum in lata longe ab Vrbe mitteret, Cui videlicet collatae aDarum Cimtatum opes dederunt nomen, ut ait Festus. Procopius sic ai r Inter banc portam, flami ' LIniam , ct alteram ad dexteram bure proximam port&Iam , porba a Da e siqua Pinciana Socatur. Huic proximi mura pars quaedam laxata ian γι--dem compage &c. ubi murum, quern Inclinatum Vocant, describit . Ortula vero illa iam desij t. Pinciana, quae media inter hanc , S flaminiam muro inclinanti proxima dicitur, fori e Flaminiae ante propinquior eius portulae locum successit - , Sequitur Collina, siue Salaria. Collina vel a Collibus Quirinali, di Viminali , arquata ibi planicjec Cni unet S : Vel ab Urbis tribu : cu'US no A . minis S Regio antiquitus fuit. sed tribus potia S loco nomens, m p t . Varro. Partes Urbis tribus dictae e ab Iocis Suburana. quilina, Costina, Palatina . Salaria , quoniam illa D in Sabinos portari consinuerat, ut ait P limus . sive ut Fe us ; quia p. r eam Sabini Ia mari deferebant. Quan uis uterque de via , non de Pori . loquatur .sed par utriusque ratio est. Celebris haec porta Hisb ric Oriuri, rerumque ibi et arum memoria. Hanc obequitiauit Annibal Crique ad I emplum Honoris , quod erat ex tra, ut ast Limus, S intra mtiros Baniam emist, ut ait Plinius Hac ingressi Senones Galli Vi b in e uel terunt. I me hanc Sylla cum damnitibus Romam inuadentibus pugnauit. 8b hac ad Esquilinam ags er Tarquinii pro te in si s est. Eadem pora a Quirinalis , vel a Quirini, id est Romuli sace llo vel a Monte Quirinali, in quem mitte Bat. Eadem Agonia, S Agonensis. Circe nsem enim planiciem inundante Tiberi, ad hanc portam dabantur lu- ' inlciis di Ago ales dicti, quod Postia in illis mactata diceretur Agonia : vel &Saluta quod Montes Agones dicerentur Eadem Salutaris ab aede Salutis illi ris. proxima, ut ait Sex. Pompeius . Collinae Viminalis porta succedit in extremo Viminali sita, undG P0ytJ Vi'ςti in nomen traxit, quamquam non eo loci olim posita. ' ' i'
84쪽
Extra portam Viminalem Ueae Ne nioe sacellum fuit, ut ait Festus,qua cantu querulo aduocabant,ut ad effet funeribus. Extra eamdem lucus Rubiginis , in quo canis, S quis immolabantur inclinante Aprili; canis cani coelesti, Rubigini Ouis; illi, ne segetes exureret: huic, ne exederet. Testis Ouidius. Hac mihi Nomento Romam eum luce redirem, obnitit in media eandida turba Sia. Flamen in antiquae luctim Nubiginis ibat, Exta cani ammis, exta daturus ΟΠ s. Pro Caue ydereo canis hie imponitur aris: Et quare fiat, mini si nomen bab t . nεδ φ Hinc portae Catulariae nomen . Festus ; Catularia porta Homae dicta es,
ς' - quia non longe ab ea ad placandtim Canicul Faeus frugibus mim cum an , i molabantur, o fruges uescentes ad matur istem po
Nunc Pia, cerentur. Eamdem hodie Sanctae Agnetis nuncupant, ao Aede illi sacra 'g0ς extra pce merium,& Piam,quod Plus IIII Pontifex resecit . . . Dβ Magna anitatur quίestio inter Antiquario S, an porta Sancti Lauren ii, quae proxima est, olim Esquilina suerit. Quidam affirmant i Alii Ι murtinam hanc nominant, alij Ne uiae sequenti, vaego Maiori, Esquili me nomen attribuunt. Me Livii auctoritas cogu, ionysii, Strabonis, Esquis linam appellem : nec quemquam priscorum Inuenio, aIt Maniam Q, A se
Liuius, cum referret Romanos Hetruscis praedatoribus insidi as parat s1 - , ait eos emisso pectore porta Esquilina, ut hostem elicerent, In is eum postea partim Collina egressos , partim Namia, partim Coeli montana,& Gabina etiam via occultos consedisse. Quo loco eum ageretur de obsidione Porsenae Regis qui laniculo occupato, mplan9,ret Isque I 'beris caDra nosuerat, dicitur porta E quilina ab bose averris a. Quod
ad amussim quadrat in Portam S. Laurentij, Ianiculo recte oppositam ν. Ii onustus autem, & Strabo aggerem a porta Collina ad Esquilina pro-
nunc Sanciti Laurentii . Lib. 2.
Lib. cetiisse tradunt,qui sane hanc portam non excellit. Alcaenia enim, quae, Vesupra dixi, a porta bancti Laurentij, Viminalem versus ad lineam excurrunt , aggerem illum indicant, quamquam postea intermissa, siaue extror sus protens a Castris praetorijs . Addit Strabo, in medio Aggere perducto a Collina ad quilinam, aliam portam cu omento Viminatim. Igit Viminalis proxima Esquilinae, ut hodieque visitur. Sic Annibale ad Anienem habente Castra, Romani inter Esquilinam, & Collinam Castra posuerunt. Erat enim locus hosti oppositus, & aggere, follaque muni-De e Iφ us . Opae contra obi jciuntur , non eiu S momenti sunt, ut pluribu S di- ,μ- ςς 3 luere necesse sist. Porro haec porta etiam Taurina ab insculpto Tauri: de ista Capite , de Libitinensis , puto, dicta est, quod per eam cadaueramor Taucina. tuorum in Campum EsquiIinum commune plebis sepulchrum effer-
85쪽
c I a J: Aa iuxta Vrbem, quod Naevii enitissam fuerit, ait Tea s. Eam
Maeciam e stς Pl Ruro putat Onuphrius . Haec porta Celeb S nunc
'' υhbe , & Maior cogi omento , sita est in formis Aquae Clau iae. Oire' 'histur baee olim Labicana, inquit Fulvius, edi Praene Lima : siue tu eoae m. Ambitu altera diuersa ab bac Porta; quae multum a Procopio ceuUratur
in belgo Gothico. Quod ergo mitra Praeneste,& in Labicos, id velle meta ter urget Onuphrius, ut ex Naevia fAciat Esquilinam. trabo enim ortum Praenestinae , S Labicanae viae deducir a porta Esquilii. a. Verum cur reuolutis tot taculis antiquarum Viarum strata liticea perierint; non eodem terrae solo , ac limite teruntur, is, quo terebantur antiquitus. Quare mutatis finibus eumdem processuria,&frequenter initium non habet, ut pluribus demonstrari posset. Immo Onuphrius censet portam hac ex alio loco transsatam in arcum, ubi cernitur, siue ductum Aquae Claudiae commigrasse. Fuit ergo alia porta Esquilina de qua loquiuus est Strabo, unde via Proestina ,& Labicana de antur. Varro postquam
dixi de porta Naeuia, subdit: Deinde porta Naud se lana, quod Aerata fuit, ct aes Raudus dictum. Hinc porta Lataernalis ab Ara Laueruae, quod
ibi Hra eius Deae. Cum ergo post Naeuiam sequeretur Rauduscula, itar rasse porta Esquilina, nunc S. Laurentii, etiam Rauduscula dicebatur . S proxima Viminalis , Lauemalis. Lauerna autem furum Dea habenatur. Illi si extra hanc portam Ara suit: extra Collinam propinquam Iu- Cum habui , reserente Acrone in Horatium, lib. I. VPistolarum. rizd quo- Ep.rs. niam ignoramus, sinistra , an dextera Naeuiae fuerit Rauduscula ; sit in aliam partem te conuertas , Esquilina non erit Rauduscula , 1ed Coelimontana: quae hanc sequitur L uernalis . . DPorta Sancti Ioannis Caelimontana ab antiquis est dicta, quod in CCe-lij Montis clivo sita est. Meminit eius Cicero in Pisonem : antiquissime dicta est Querque tu lana. . Sequitur porta in murorum angulo , sed clausa. Hanc pur que pol ii cibi amysi e arbitrantur, ait Mar ianus . Mittebat enim in Gabio S,Vul bius a. mo Gallicanum , Gabina via . Vtriusque meminit Liuius t illam de Coelo tactam, hac stetisse Romanos coninac morans . Hanc quoque Metrodu Fu Iulus, portam suisse appellatam docer i quam S Gregorius Metrona appellat ; πῆς δ' FeD M etroni ait portam exeuntes Ut eos in Latinam , vel Appiam Ui-- Lib. ebi.
sequerentur. Huius ergo via proxima erat Lati rari Vt re Vera esset ep. 38.
sti in usu . In hac parte Vibis erat Regio X I. Piscinae publicae: cuius fis es regionibus portae Capenae , c Celii Montis, Aventini , Circi Maximi terminabantur. In regione autem Piscinae publicae P. Victor enumerat Vicum portae I aeuiae S Cicum portar Icaua culanae. Quas portas su i ite propinqua S memoraui. Hinc subnasci pote it suspicio de porta Namia et an in hoc potius tractu post Coelimontanam , an ante illam, ut posuimuS ponenda sir. Quod alij videant. Por' a Latina est proxima , inde nomen sortita, quod mittit in Latium Porta La. Eadem rorentina est Ferentinum enim Latina in via erat, Vt docςς Mnδ
86쪽
Porta PortuensiS . Porta Ianiculensis nunc San dii Pacra
Multo nobilior est ea, quae m)nc Sancti Seb lliani, olim Capena culus nominis varia fertur derivatio. Aut enim a Capenatibus populi S La nis et aut a Capenate Flauior aut a Capena Vrbe prope Alba m a Izo
Repe condita .' aut a Cana Cent S, quarum extra portam, & lucus , S aefuit, mutata littera Capena dicta est . Hinc tendebatur Appia via , Ono dirum. ut ait Statius, Regina Viarum φ . O .. - .
uoniam autem Asinariae portae meminit Procopius scribens, solita P e illa Gothos in Urbem fit Me ingressos; quae nam haec tue it ambrM
sa quae supra Latinam erat, hic sermo esse non potest: Qiud ergo statuendum Z Nihil equidem certi. sed tamen in his loci S fuisso Asinar m am,
tram illarum incidens, tendensque ad portam, siuenam suum etiam nomen alterutri tribuebat. PalmuSAsinariam putat; in causa afferenda ridi ut β mδgy γq . . ' nestiori, quam ille, derivationem deducerem ab hortis Assinianis,q .io regioni e Piscinae publicete, ut resert P. Victor: aut aliquo ROm ii A innio auctore , Vel instauratore . Suetonius de Augusto. insumptam, inquit, Flaminia Cia Arimino tenus munienda , reliquas triumpis alio sviris ex mauubriali pecuniasernendas dis rabuit . Quid ξ si tunc nius Pollio, vel Asinius Gallus, qui sub Augusto fuere Consulesia, nortis Asinianis inchoantes viam sternendam Curarunt λ . Proxima Tiberi Trigemina est, nunc S. Pauli. Trigemina: nomeI λ er gemini Horatii Fratres inde ad pugnandum cum tribus Curiati S egressi fecere: su i sse portam cis Auentinum in minore Urbis pomoerio supra retuli, cum Aediles extra Trigeminam in Aventinum porticum lirauerunt. Eadem Hostiensi S - - 'Iam in ambitu Transtiberino portae tres. Prima Portu ensi S, quo a Portum Hostiensem deduceret, ubi muri resecti ab Honorio , G Arcadio. eadem Nauali S dicitur . . Altera in edito Collis , nunc S. Pancratij, Aurelia fortasse vIderetur, nisi Procopius ea in statuisset prope Molem Adriani, ac d emplum S. I e tri,ut diXimus. Hanc autem veteri nomine Iainculensem appellant. Ultima ad Tiberim Septimiana porta est a Septimio Seuero Impemia nus .ec Rra Septimiana. Mansit , e ueri nomen usque ad Alexandrum Sex ina Pontificem Maximum qui portam instaurauit, Titullim abstulit
87쪽
- - Centimiana, an Fontinali S etiam dicenda sit, ambigitur . Ponti ri . utem , quod ad illam Fontium sacra fierent coronata S puer s , ec An eadez H ibus. Fontinalis quidem ronnullis Capena est quod ad eam magna Gntium copia, i deo quς madid a iuuenale , & Martiale grandi P uereffa dicitur. Huc etizm accommodant Livii locum : Aedros a Derιm Deum ad portam Fontinal π ad Marais ram qua in Campos iter Cet, Perduxerunt . Ct m in L LVt extra C. Penam, i en plum Martis, oratiorum ire pulchra, I V knt ii iς δι minum suisse C ampUm, eo im ., Porticum perduxula . O p DIS PDLUS VaIA Eros in e liigit, qt o Porticus e porta septimiana, ead n quo Pontinali perducta sit. Plinius eri in scribit Pori acem aedificat m in CampIS, Vt conderetur patina vir illo aesari, quos ivisse Vatica RUS δ' CUM Dici ei , qtod ijsdem in c2mni; int hodieque fornaces . Neque lac interpretat IO , ac sient et Da , , quam sequuntur Blondus,& Marti anu SLati SizCat. Nam b co citato Limi etiam , ampum, legitur; qua tota Voce signa ficatur Campus Martius. Deinde tametsi, Campo S legatur; duo cis Tiberim i ta Nornana planicie Campi fuere, de quibus supra . Sed icco citi to Limi sermone m csse de Campo M artio, Si, Campum, legia dUm, alter elus ocus perapi Cue ie-
rant Censorum Comitia. Pi aeterea maior necessitas in eo ad 1 cacae forticus , cum Cuotidie ad inambulatione S. CXercitationcsque billicas
Campus Martius adiretur. Quod si Verum est , aliqua alia porta pro Fontinali sta tuenda e siet. h. ec tamen magnopere pugnanduta', si talionis voluerit Put Septimi ar am, aut Cr Peram Pontiu lem dicere , aut alibi
sunt por ae , quas sito aevo in I rbe fuisse notat Procos mN , praeter alias quasdam minoris notae. Primo quidem portulae cuius an prope Co uatiriam, seu Pincia nam ipse meminit, cinia S nullum apparet
At inter Viminalem S E squilinam prope murum C aurorum claul a is m pridem porta visitur, quam nor nulli antiquari jcinter aggeres appellant, S porta quidem Viminalis inter af 8 ei e S a Strabone t se dicit Ur. i , cili In aggere atitem medio tertia os porta eius m nominis cum Colla Vimi- Vimina nati. 21 ut ergo hic erat porta Viminals S, HUnc alio translata , S uti 'go lis. Pia, aut haec non est inter aggere S . Onuphrius Querque tutariam porta Lyd nuncupat, inde dictari quCd ut est apud Sext. Pompeium, querque tum muros Urbis iuxta se habuerit. ita Vero opinatur, quia praeter P. Victoris ex.Rufi,S M. Varronis vel ba locum Plinij adducit, Fagutati inquit, Ex l. 1. Is ut, etiam nAnc Ct i Iucus seseus fuit, porta Duerquetulana Cois, in qu F Vi P si Vimina polebam tir. Vnde inseri , portam Querque tu lanam in f Ollera Lib. . An Viminalii S hanc de qua loquimur fu i Re. Refragatur his Tacitus Haud nal. Mons fuerit, inquit, ab urdum tradere, Agontem eum, Coelium , antiquitus C lius
uerluci tantam cognomento fuisse, quod talis fluae frequens Ac Π με
88쪽
qua era e moae Coelium appellitatum 2 Coelio Vi e a, qui Dux Gentis He . truriae. Si ergo Querquetulanus Mons Coelius est, in Coelio porta Querquetula a a erat . Non me latet, ait Onuphrius , Tapitum baee scribere . , Uteumque autem sit, Varroui, Plinio, P.Victori, o Sex. Rufo magis ora dendum . Sic ego etiam infero : his credendum, sed non magi S, qua M. Tacito . Non enitia diuersa sentiunt. Pliniani quidem illius loci, long alia interpretatio est , atque illi tribuit Oaupli ruis . Scribit enim de lucis in Urbe consitis , aitque : Iua um certe , t orna, dictinguebatur in inguibus/Fagutali Ioui etia is nune, obi lupus Fagrus fuit . V oi sane Fagutali Iovi, sexto casu , aut Ioue, legendum est , & sensus patet. Hoc est enim unum e sylvarum insignibus , Fagutatis Ituppiter, Vbi lucus fagetis suit. Tun i pergit: Porta Suerquetulanae hoc est aliud insigne, ubi lucus fuit querceus. Pergit: Code , in quem Vimina petebantur. Tertium sylvarum insigne , Collis Viminalis nomine a luco viminum , qu e ex eo petebantur . Roma igitur sylvarum distinguebatur insignibus, Fagii tali Ioue : porta Querquetulanar Colle, in quem vimina petebantur. Haec est germana eius loci interpretatio . ubi porta Querquetula 'na , interpunctione distinguetur a sequentibus verbis . Sic autem Plinius consentit cum Tacito. Nam haec porta relinquetur in Colle Querquetulano, id est Coelio .Petrus Uictor,&Sext. Rufus lucum Fagutalei r
qumta regione Esquilina collocant. Hoc nihil ad nos . Varro prope Es quilias non enim in Colle Viminali, quod ait Onuphrius, ut legenti patet constituit Querquetulanum sacellum. Hoc fauet nobis. Nam Coelius est finitimus Esquilijs, in quo sylva o quercubus, Querquetulana porta , Sc saCellum fuit. Quod ergo nomen sortita esst porta, de qua loquimur, si non est Querquetulana Θ cum haec Coalimontana sit. Equidem putauerim hanc porta propinquam olim Castris fuisse antiquitus Viminalem,& inter Aggeres, cum in extremo Viminali, & in medio Aggere sit; sed clausam aedificatione Castrorum propter propinquitatem: eo que translatam , ubi nunc Poeta Di i Porta Viminalis, seu Pia est . eul a i , & Duae praeterea fuere portae, Piacularis, de Minucia, illa propter aliqua Minucia. piacula, quae ibidem fiebant: haec quia proxima erat facesso, Vel Arae Minucij, quem Deum putabavt. Auctor Sextus Pompeius. Hae duae quaenam , vel ubi fuerint, cum alijs ignoro. Inter priores tamen potiuS
numerandas, quam separandas censerem .
Porta San Demum Sangualis porta apud Festum, proxima Aedibus Anci dicitur gualis. in summa Sacra via , ait Fulvius. Alij Saginalem ab Aede Sangi nominant, cuius sacellum in septima regione Viae latae propinquam porta Collatinae numeratur a P. Vi ctore. Vel Sangualis a Sanco, vel Sango dicta est ; quem eumdem faciunt cum Deo Fidio , de Sancto . Nam cum hic
Aedem haberet in Quirinali, ubi porta Collina;verisimile est,hanc etiam fuisse ban qualem, ut etiam scribunt.
89쪽
LIBER PRIMUS, De Porta Triumphali. Cap.XXII.
HANC mihi seorsim seposui fusiori tractatione indigentem ρ ph ab ,
Et fuisse in Urbe Triumphalem Portam nemo dubitat, cu' et nuptia ius grauiss1 mi scriptores meminerunt. Cic. in Pisonemr aut lis fuit an- ad rem pertineat, qua tu porta introieris , modo ne Trium- tiquitus phali. Tacitus. Ttim consultatum es de honoribus, ex queis maxi- in 'bς. me in lanes os , ut Porta Triumpbali duceretur funus. Suetonius i. 'in Augusto . Inter alia complura censuer ni qVidam funus Trium' Cap. o. pbali Porta ducendum praeo edente Victoria, quae erit in Curia. Iose
nus adportam resedit, quod ab insemper ducuntur triumphi , nomen i orum fortita es. Haec ostendunt portam fuisse . Iam ubi fuerit Ostendendum. Onuphrius: Erat, inquit, in ea murorum parte , qtas Antiqua- Adriani sepulchro ad Sancti Spiritus portam otim producti erant. rij locant Idem sensit Martianus, & Pulvius quamquam hic alibi Capenam pro 'Triumphali habere videtur S Flauius Blondus , in cuiuS verba relim 1
qui videntur iurasse . Interpres vCro Suetonii loco laudato . Porta Fin socomitiquit Triumpisalis mediam fuisse Uidetur inter portam Flumentanam, ct S Spiritus. Catulariam . Ex quo videtur Iulius Buten gerius accepisse , dum ait. In- L. I c. Vir.
ter portam FIumentanam, ct Catulariam, qua iter eri ad Septimianam: iduae sane Verba mihi perobscura sunt. Nam , ut supra dixi, hi lumentana
est Flaminia: Viminalis autem Catularia , ci S Tiberina . Quomodo er Iap. 13. go Triumphalis tanto trans Tiberim interuallo seiuncta , inter Viram- de Triumque collocatur Z illac vero iter ad Septimianam esse non potest , sita pi Q sub laniculo. rectius alij loquuntur, qui Flumentanae, aut Catulariae,non
Omne S autem Iosephum quasi aliquem Daedalum adhibent ad extruendam suam portam Triumphalem; quo tamen maxime demoliuntur. Hle enim loco ante citato scribit, Uespasianum S Titum trium- Phaturo S , Palatio prosectos apud Isidis Templum per nocta sie , in de que profectos ad Octauias ambulationes primum : tum ad portam Triumphalem venisse . Duibus Uerbis, ait Onuphrius , confiat eos extra Vrbem tunc in Campo Martio fusse, eosque traiecto Tiberi per eam por
90쪽
praeniolabantur aduentum . Pac Ius autem sci ra sus erat ante porticus Hic priiro quaerenda nobis est Isidis Aede S : 1 una Octausa porticus . Plura quidem fuerunt in Urbe Templa Isidis; Hic tamen de ii o, quod erat in Campo Martio sermo est. Nam Uespasianus, S Titus more , veterum , qui triumphaturi degebant extra Vrbem , Urbe egress1 , venerunt in Campum Martium situm extra portas . Erat autem 4 cInplum prope Septa, in quibus Comitia ad creandos Magistratus habebantur; quae quod populum inclutum cogerent, veluti Caulae gregem, Olim G u1le dicta sunt: iuuenalis: Ut Lbareat in Aede
bidis, antiquo quae proxima surgit Utaris . Martialis. o i nhil Europe fert, tum Septa peltantur ;Si quid I QDideb praefiet A Gonides. Hinc quoq; e deceptus Memphitica I em pda frequentat , Ahssaei ct cathedris moeLia Iuueuca tuis .
Nam Isis etiam i pecie iuuencar colebatur, cuiuS Aedem Septis egressu Sadibat ibe e narum venator b c litas, in quem scribit Martialis. Septa Vero, de quibus alibi, inter forum nunc Columna:, Qtatem Aquar Virginis , seu Treuenssis , Montemque Trinitatis , quondam hortulorum fuere. Afonte Trivij, sinistrorsum euntibus in collem Pincium , Templum occurrit Sancto Andre se dicatum , quod antiqua Septa sortasse indicat. idem enim est Italis , Pratte , Nnde cognomentum traxit , quod Latini SSepta. Itaque Templum 1 si dis Martianus in via Lata, su Sancti Marcelli, nunc Aedem collocat: Fuluiu S prope viam Latam, S Templum S Maris in Aqtiiro. Res rens enim suisse quasdam columnas in proximo Tem
pli h orto su b d it: Nee Esunt qai Gelint ibifuisse T emptam I dis, quod in Boe iamlitu susso confiat
Sed iam ubi fuerit d emplum Isidis, ambigi Lon potest, res ossis Osiri dis si inulacro . simul enitia tamquam vir uxor colebantur ab antiquis. Nam i onaim canis Ρatribus peram ple eleganterque ordis cantibus : ad noui fabricam Cce nobi j , S sundamenta iacienda cum terra egereretur, haud longe ab eo loco, quem notat Fia uiu S, ac vetus Mincrute Lelubru, prope via m , quae descendente S e Quirinali de iacit ad Pantheon , Ore prono, ac pedibus squi postea se Orsim reperti sunt mancum simulacru, est inuentum . Jd erat ex ati O lapide et Oblatiamque est a Pambus Patrono Eia , inentas mo Amomo Cardinali Barberjno, qui eodem in loco, ponendo itin totum tyr6cinio addicat . Ne Vero quisquam dubitet, an Eius fot illa sit G sui dis effigie S , argi mento primum est color Nigrum Criuri isma , fuisse Osirim putabant Regypti , teste Plutarcho: Ἱ hebisque in Aegy- In Moysi isto immanem statuam ex lueria ite ferrei col Cris atqur duritiar si lasse na r-' ranit Serapidis , quem alio nomii e eumdem cum Osiri habitum restatur
idem Plutarchus': Ambo , inquit, tauius Dei, seu facti statis Oocabula cen -