장음표시 사용
561쪽
. Simon aliquot iam diebus areem Pathali eum equitibus VIe et peditibus. ut aiunt, ei reiter duobus millibus obsidet.' Nomen ei erat Simon Athenay, v. MAI.LaTH. Grae4. d. Mas. IV. p. 22. IsTRUANFFI. p. 96. . Simon, patria Athenensis loeus est inter Crisium et Posegam) cognomento literatus.' ' Casscivia, Κ geha in parte septentr. Hungariae non ita longe a fiumine Thei M. φὶ Proelium illud depugnatum est inter Cassoviam et Saros Pathxh ad d. 35 sept. '28. Simon Ferdinandi eopiis, Stephan Bevay Zapolyae exercitui imperabat. MAILATH, Graia. d. Vag. Iv. p. 22. IsTuUANT T. p. 97. BucisoLTt, o. l. p. 253 ad Ferd. seribiliis Er stehe im Mitte der Rebellen und habe den Tod vor Augen' 6 Sept. I 528. ' Mense Maii anni seqv. 1529 fines Hungariae migravit. Sigism.. Poloniae rex, eoncordiam inter eos restituere Duxtra conatus est. NIco o Musc. Wrca eL SEcΚ D. III. 5. s s. p. 28. Buclio . III. p. 253. Ioannes Zap. in Ep. ad Frane. I. . Utriusque Stesiae ducem' se appellat. CL My. Ia Tranea aere te Lerant. I. p. 162. Sch Neidni tr. CL GEvAT. p. 39. MAJ TH, Ges Λ.. u. II. p. 2I, Graia. d. xv. IV. e. 37. p. 21-28. v. HAMMER, tria. par Helleri, V. p. II 6. Proprie TR Mo. CL GxvAT. Sehre en Stephanmthoos' eon Maed an T. Tred. p. 59. bene distinguendus a Joh. Tureto, Episeopo Wratistav. CL S xENDonr , I. 57. p. 270. D. Darmi eua. Lugd. Bat. 1642. p.
155. 37ὶ Non longe a Liegnitet. N'. 4. Iser . L a. lib. m.JΑd HallvΕNBERGIUM. Neseio. mi Alberie. uter allerius maiore teneatur videndi desiderio. tu ne mei. an ego potius tui. Cerie quod ad me attinet. magno redemptum vellem. ut se in reditu saltem mco videre potuissem. Sed seis. ut tum valuerim, eum istac iter Leerem. Alioqui te haudquaquam praeteriturus sueram. si modo me paululum istie immorari valetudo mea permisisset. Ae ne nune quidem multis lihi opus est, ut mecum agas ut ad te veniam. Iamdudum ipse mecum hoe statui. ut te mox visam, simul atque id mihi per valetudinem liceat. Sed . mi Athertet vix credes, quam mihi sint attritae vires omnes aegritudine hae mea. Paululum aliquid legenti vertigo mox oh. oritur. scribenti protinus. aligant oeuli. adeo ut haee quoque nisi ex intervallis seribere non potuerim. febris quidem ipsa ahaeta est' iam divino be.n ficio. sed est adhuc mira quaedam totius corporis debilitas. quam abigere nullis adhue remediis possum. Videor mihi nimium laesisse stomachum. Dequenti aquarum medicarum potu, quibus ex medici praeseriplo ad se snestum restinguendum utebar. Nunc aegre concoquit omnia et perpetua gignit tormina. quae me graviter exeruciant. Hoe die solis praeterito volo. tam mei ipse perieulum sneere. si quomodo aerem ferre iam possem, an subeoncionem ad templum prodii, sed tantula ambulatiuncula ita affectus eram. ut corpore plane delassato in medio itinere, dum redirem, paulominus conoeiderim redieritque rursus non quidem labris ipsa, sed irpus tamen labrilis
quidam, qui me tertio quoquo die ab eo ipso die εolis leviter quidem sed Diuili od by COOste
562쪽
impellit tamen. Nuno item hoc primum die amessit morbus ille mihi lami. liaris haemorrhoidum, quae mihi leviter quidem hodie coeperunt sivere, sed nescio quam diu duraturae. Spero tamen illas mihi salutares fore, nisi quod vereor, ne me plus Satis alim iii debilem ita dei te iant, ut non Deile sim
rursus vires resumturus. neque pallantur me tam cito. quam vellem. ad te transcurrere. Id quod tamen sum lacturus omnino simulatque paululum revaluero. Ita autem visum est Deo. me nunc per eam valetudinem et gravem et longam.utcunque visere, de febre loquor. qua totis hisee tredecim et amplius annis iam non laboraveram ). Illi gloria. qui me debili osse liqua erga se mei, istiusmodi admonitionibus eommonefacere dignetur. Alioqui ea est nostra infirmitas, mi Albertet ut parum sorte illius memores suturi essemus, si non illo se et bonae et malae valetudinis nostrae, atque adeo vitae et mortis, omnium denique successuum nostrorum Dominum esse nobis subinde declararet, simulque lamen etiam et patrem clementissimum. dum nihil in nos permittit, nisi quatenus nobis bono nostro esse et per. ferri etiam a nobis ipsius auspiciis possiti Quod seribis, te premi a quibusdam mei nominis iuvidia. illud equidem saeile credo. sed miror tamen istos tantopere offendi meo nomine, quod alioqui adeo alibi iuvisum non est. ut nune eliam Atitve lae plurimi et magni viri me offleti causa inviserent. inter quos non postremus erat του τῶν 'Pωμα Ιων βασίλεως ἀρχιγραμμα- σευή alque item Brandenburgensis Marthio, de aliis coniecturam tacito. Osserebatur lum Caesaris tum Regis Romauorum diploma. qualecunque voluissem etc., nedum ut ab ulla mihi metuendum sit nominis invidia. Quae de Caesare scribis. ea iam pridem scimus. ceterum sallitur, qui tibi rettulit. Regem Perdinandum eo consilio in Germaniam prosectum esse, ut fratrem a cogendo concilio excuset, longe enim aliter se res tota habet. et
melius de Caesare nostro sperare debemus. quam isti praedicaul. Legit pridem avidissime novum Philippi Melanchthonis libellum. qui conlinet anti. theses Pap. et Evang.,doctrinae . . neo p s misit e manibus, qnam lotum perlegisset. Mirum est autem, quanta illi e brevitate complexus sit Philippus eapita religionis sere omnia. Est libellus octo non amplius plagularum, Latine, Germanice, Gallico, Hispanico et Italice. paucis tamen adhuc exemplaribus exeusus. Ego tame u uuum exemplar nactus eram, non tamen
nate. sed ab illo, cuius supra memini, II archioue datum, sed quod tamen alteri mox amico uegare non potui. Ibi demum, mi Alberint vidisses Philippi παιiησIαν, qua nune alterum illum non aequare modo. Sed plane superare etiam videtur, tametsi a eonviciis procacibus in totum abstineat. Vidisses item quibus Gloribus τῆν λε ιτουργιαν τhs υριετεραν depingat, sed evi, ut audio, prodibit libellus ipse, et auctior et accuratius scriptus.
mox ut de illo Papistiei Principes in hisce Spirensibus comitiis in utram.
libet partem pronunciarent, quem tamen Caesar ipse lassus est. Sed priva-lim. non posse sibi non magua ex parte probari. Et non Otacuram postea
aliquot exemplis significationem dedit animi multo quam antea erga Euan. gelii studiosos placidioris, qua de re multa essent teribenda, sed neque in.
563쪽
tegrum est id sacere, et ita iam sum hae seriptione satigatus, ut etiamsi maxime velim. plura scribere non possim, cum tam pauea toto hoe die ex intervallis vix etiamnum absolverim. Vale mi charissime Alberini et mamox ut paululum vires rursum collegero, eerto apud te expectato. Interim me Ahbati tuo diligenter commenda. eumque verbis meis salutato. Domi uanos servet omnes dirigatque vias nostras omnea, non ad nostri sed aut nominis gloriam. Amen Imedio anni ISMJ N.
Aguoseia manum vere et ex animo Tui. εὶ Iter auseeperat in Flandrim, ni hae ipsa epistola doeemur. Gedeeim anno nno, quo data est haec epistola, dedueentes, redimus ad annum 1527. Videtur igitur antea quoque dum Lovanti eommor retur febri laborasse, sed dehino in Poloniam redux meliore usus esse valetudine. Erahaurier. ' Dia νκembria neeraehied rinuken reiner oriat I. Lehre dra Euang. m. d. sDest. Pap. Tere. Nuernb. 153s. M. CL ROTEauuND, II. p. I30s. Se. Latherum. Gerdesina huic epistolae loeum dedit post eam. quae est nobis ordine γ, eamque ad a. 154s referro videtur. Nos ad I540 eam reducimus I . quia libellus Melanehinoata. quem dicit nuper in lueem prodiisse, editus est a'. I53s ; 2'. quod narrat sapor I 3 annos nulla lebri laborasse, quo sane respieit d tempus dum Lovanti degebat; 3'. quonim Caroli eo ilium de Concilio eogendo maxime per anno 1539 et 1540 agitatum est; M. quia ne verbo quidem Albertum monasterium relinquere hortatur, quod in seqq. ep. ubique saeit.
N'. 5. so et L s. a. ilh. p. o JAd UA DE BERGIUM Cogor iam, licti invitus, sed cogor tamen abs te repetere libros meos. quos tibi. cum primo itinere apud nos esses. commodavi. Nam hoe vere proximo alio iam cogito, propter coeli huius inclementiam. Video me hienihil aliud, quam perpetuo aegrotare, fio ut nulli hominum usui esse posissim. Itaque cepi de migraudo consilium, quod etiam mei a me fieri postulant, et proinde te rogo, ut libros meos iuxta catalogum mea. ut scis, manu conscriptum. in Doctorem Hieronymum 3ὶ transmittas, is iam ad molaeile illos porro remittet. Valetudo mea nihil sese adhue remittit, sub vertamen spero seliciora omnia, siquidem Dominus volet, cui me totum pedimitto. Tu quid iacias nescio, credo tamea te non seriari. praeserum quod ad eone nes et praelectiones attinet. Optarim in omnibus monasteriis talea esse Abhales, qui sie iuventutem iustituendam curent, quemadmodum id nuno per te saeit Abbas tuus I, imo vero noster potius. Nam et ego eum hominis animum non possum non amare, ut interim do eius eandore et tuis tegritate taceam, quam mi es in illo haud obscuro videor perspexisse. Tu quaeso iso me illi commemores idque diligenter. Dabo operam ut illum adishuo et te simul invisam praeseasque hine advolem. Interim tu, mi Albellat
564쪽
εὶ Hieronymns, Guillelmi Frederiei, praeclari apud Groninganos saerorum a tistitis, filius. Cf. BRUcuER . s. d. opk. - reat. d. H. E E in fron. p. 292. BENINGL, Mauλ. Ana . p. 528. GE D. A. r. III. p. 203. Monasterii, in quo Albertus tune degebat, abbas IOANNEs RERRAMP erat, qui Aduardiensi Coenobio praefuit 1528 49. Cf. Lerkel e oura. u. Gron. en Groniveri. p. 342. δ) Aduardia. Adeκert sive AuWert, notissimum Groningae apud Uunsam monasterium, Bernhar dinorum ordini addietum; quod a'. lita conditum, a'. 1580 devastatum relam, tionis tempore magna doctriuae puriorisque religionis laude floruit. Cl. II an. in V. GANsΕ . Opera. p. 7. BENiNGA. Mattk. Anal. IV. p. 409. U. Exsulus, iter. Fria. Mat. p. 7 passim. BRUCHERUS. o. I. p. 18. DI T LOEGION, Bracfir. v. Groen.
Ad tua nunc non respondeo, charissimo mi Albertet non quidem ullam aliam ob causam. nisi quod distringor quibusdam, quae me vix cibum etiam eapere paliuntur, et quoniam brevi apud te esse constitui, in mutuum colis loquium differenda mihi nostra omnia esse putavi. Sed est quod priusquam ad te veniam seire ex te interea vellem. Memini se a me petiisse sal sal. lor eum tibi narrarem me bina multorum autorum exemplaria habiturum esse lum Graeca. tum Latina. in sacris pariter sto profanis literis. ut ea tibi indicarem. te apud D. Abbatem tuum id eurare velle. ut illa in tuum usum emeret. hoe itaque nunc abs te scire velim, Q eo adhuc sis animo, an vero non amplius illis egeas. Mihi enim Franesordium nune libri mei ex patria advehentur. Quod si scirem libi nullis opus esse, non esset eur illos hvo paueis ex ptis adferri curarem, sed illio potius iuberem divendi, ne me
rustra sumptu veolurae non neoessario onerarem. Id vero me nune is reiam oportet. Quare te rogo, saetas me ea de re quamprimum certiorem.
Indieem librorum ad te mittam, vel ipse adseram, postquam animum mihi tuum signifieaveris. Vale et ne graveris mihi quamprimum respondere, ne diu sinimi pendeam. Dominus te servet, mi Alberto charissimel Hie aiunt. rogem Ferdinandum a Turea Hs paueis diebus profligatum esse ae quatuor non amplius suis comitatum, e praelio aegrum rediisse . ubi et fratri ὶ tum multum metuo. quem istis certum est etiam adfuisse. Iterum vale. S3. nodum audita hae clade solutam essu aiunt negoetumque religionis in conventum ad Miobaelis Coloniae iustitutum reiectam esse, qua parte nou.
565쪽
dum est transaetum. Sed Eccius dicitur. qnibus initio Suhscripserati ea rur. Sum omnia retraetasse ac remulasse. Aemdae Nonis Γ5J Augusti Anno 15M.
Agnoscis manum tui. 3ὶ Copiae Ferdinandi, quas dueebat Romendorfius. eo ipso anno I 541 apud Osena Turcis profligatae sunti Iarosla. s. Hieronymus Lashy a'. I 532 in eomitiis Ratisb. Ioannis Zapolyae et Soli manni litteris instruetus apparuit SEcxxvn. III., 5. p. 28 , haud ita multum post a Ioanne rege in vincula conieetus ae demum M. I 535 ab eodem dimissus Ep. Ε AsMI p. 1534. D. ad Petrum D. Craeoriens. d. 26 April 1535ὶ, prorsus tandem a Ioanne defeeit et transiit ad Ferdinanduma'. I 540. SLEru Nus o. I. XIII. p. 220h . CL MEL. ΕP. Q. L. B. I 647. p. 321.' Se. Comitia Ralis n.
N'. 7. sser d. s. a. ilh. 4c. JAd HARDENBBRGΠIM. Quae tibi toties praedixi, ea nunc evenire, profecto mullum gaudeo. mi Albertet videlicet te iam perspicere vanam spem suisse fructus illius. quem te isthic sarere posse credebas. Fieri non potest, mi Albertet ut Christi regno exoriente alicubi Sathanas dormiat, euius artes et surias tu ipse iam deprehendere in te ipso potes. Sed lihi cogitandum est, haec omnia quae pateris, a Domini tibi immitti, esseque veluti voces quasdam ipsius. quihus te evocat e tua ista servitute ad suam libertatem. Proinde sae quod debes sacere. et vocem Domini ne eontemnito. Explica te quam primum. et iugum hoc Pharisaicum excute. Nihil tibi, mihi erede. deerit. Quod ad me attinet, habeta tecum mea communia omnia, neque tibi prius quidquam deerit. quam mihi. modo iam rumpas Semel moras istas tuas. Habeo coninsilia quaedam eaque non dubia. quibus tibi saei te ita prospici poterit, ut honeste et pro dignitate tua vitam sustinere possis. illud tantum te rogo et per Christum ipsum testor, ne amplius cuncteris, sed quod tandem aliquando facturus es, id quam primum ut saetas. Quae te eum Abhalengere velle scribis, ea mi Alberiel si verum apud te latear, humana sunt omnia. quae ego abs te omitti malim. imo id optarem, ut omnes intelligant, te non ob aliud. quam propter Christum solum et huius tuae vitae odium secisse, quod es facturus. Invidiam vestrorum nihil moror. facileque illam prae Christo et caritatis nostrae ossiciis contemnam, tu modo ad me recta
ete. O mi Alberiet quam grata mihi hora illa. qua te his apud me
hoc animo venientem videbo. quod utinam cito fiat per Dei miserieordiam Nihil erit meum, quod non sit aeque tuum etiam futurum. modo veni in nomine Domini, te istinc evocantis. Et vale. sine a. 154IJ Dic
566쪽
er g. a. h. p. 488.JAd HA DE BERGIUN. Expectabam hisee diebus, ni mihi ad ea quae tibi nuper nuneiaveram responderes, mi Alberiel saltem ni intelligerem. quidnam animi super mre haberes. Nam si eo esses animo. quo te ego esse vellem, in hae re prae sertim. tum Deile de aliis transigeremus. Sed hoc primum necesse est, ut etam. an velis ἐκτοπίζειν καὶ μεσαβέλλεσθαι. nam ad macium habeo nuncium. per quem me oportet iam significare summam rerum omnium illi, qui mea opera uti in hae parte voluiti Quare te rogo ut me de animo tuo laetas certiorem per huno puerum eis. --VOletam ad te mea perseribere
mula. aed Gerardus civis noster . qui non ita pridem rediit Viteberga v. iuvenis sane et pius et doctus, narravit mihi tuis verbis, te brevi ad nos hvo venturum esse in dies aliquot. Quare in lut adventum differenda putavi omnia potius, quam ut illa literis committerem. Iam melius valeo, gratia Dominoi Ridebis si audias. quid eum Episeopis nostris in patria egerim Iprodibunt tamen in lucem brevi omnia ε). Vale et da operam. ut nos risere possis. Interim tamen scribe paucis et D. Abhalem tuum verbis meis
a tuta. Raptim Emtae XII Maii Anno 15M.
Agnoscis manum. Se. Gerardua tom Camp. Melesiae Emdanae senior. V. Ep. ad eum. Gabbema. e. l. e. 68. nonnuII a ab eo aeripias, .dhue ineditas in Ser. Emd. Cf. Terk-kiae.
huiua stuperates esse videtur.
N'. s. sser4. s. g. liv. 48 . JAd HannERBERGIUM. Paveis ad multa respondebo, mi Atheris i idque ea liberiale, qua uti semis per soleo. In reditu meo obstitit valetudo mea quominus te adierim, quae eiusmodi sane erat. ut me non pateretur usquam haerere, nisi indies gravius periclitari voluissem. Eam tamen, mi Alberte, excusationem. si non studes pronunciare iustam, aut quemadmodum Ris, sussidientem fui κω, quid aliud quaeso in causa fuisse putas. quod te non inviserim si quid suspi- earis, id tibi equidem ut amico ad amicum scribendum erat. Si a minus, et tamen tibi non satissaeit mea illa excusatio. Vide, ne et muSae tuae, quas gravissimas videri vis, quod me visere non POMA, multo minus ponderis habeant, quam excusatio illa mea. Mihi sane valetudinis ratio habenda erat. Sed quaa tu de pudore dolore tristitia atque ea, qu e to Perpetuo, ut eritis. excarnificat, miseria adfers, haee, qui tibi credam obsecro cum t men ipse assiimes, consilii te tui rationes Christo haud dubio appro re posse. Apud illum igitur tulus es, apud me vero erub eis et augeris Ego
maior illo scillaei ui Sabbathum in Ebristo fluum sanctili δι, non est eur Dissili ed by Cooste
567쪽
apud homines luctetur. Id si tu in animo ipse tuo agnoseis. non est quod te instituti tui apud me pudeat. mi Albertet quodque tantopere angaris. Sin minus. apud Christum te magis profecto pudere, quam apud me deceret, essetque plane cur animo tuo et quidem graviter angereris, praesertim si certus non sis. consilii tui rationes ita olim firmas in Dei iudieio fore, ut animus iam tuus in illis Christi testimonio probe communitus conquiescat. Hoe sabbathum a nobis vult coli Paulus, quod ego tibi istio etiam vere et ex animo optaverim. Sed cum ipsemet latearis, te in lam varia adhuc ferri. ut diei vix queat, vereor, ne longius kb eo adhuc absis. quam putas. ae ne perpetuo ita huc atque illuc seraris. Dubitas an vestrum istud vivere sit blasphemia, et interim abusus absurdissimos agnoscis, quasi abusus. per quos dedecoratur nomen et meritum Christi. non sint blasphemia. Sed hos nou sequeris et libere etiam, si Deo placet. reprehendis. Mi Alberte lita nobis praedicas tuam libertatem, quasi neseiam . quibus sit cancellis conclusa. Relicis EZechiae exemplum velut a munere tuo alienum propter lauetionis diversitatem. At quod ipse serra admoto fecit. qui externae dise,plinae eustos erat, id tibi non generalibus istis reprehensionibus quas lacis in concionibus, sed peculiari quodam malleo petras contundente praestandum sane esseti Doctoris esk sui quemque debiti suique ossicii admonere. Hic si tibiituus non pareat Magistratus, imo si non patiatur se admoneri, ne te praeterea multa simulare ae dissimulare cogat, et tu illi obsequaris. est ne hoc libere reprehendisse P. Neque reete Babylonem consera eum Babylone. Nos enim idolum nullum habemus quod colamus, vos abominalionem illam in loco sancto constitutam publico cultu pro Deo veneramini et estis eius cultus ministri. Idola si quae apud nos supersunt, ea plane con templa neglectaque iacent. Quem autem exspectes ductum spiritus, nescio. Ego a spiritu Dei dictum esse puto Esa. 52 et 2 Cor. 6 ν Exite de medio illorum et separemini ab illis '. Ab eodem et illud his simile Apoe. 18. . Exite de illa populus meus elo'. Hoc si ad animi sugam reseras, certe qui hane fugam vere eum animo suo semel est meditatus, non libenter inter eos haerebit, quos videt assidue dedecorare virtutem ac meritum Christi. Quod ad me attinet, amo te, mi Alberi et si unquam antea. sed tuam istam
haesitantiam nou amo. Quonam sim migraturus nondum scio, sed vocor a multis. Ero lameu apud vos. priusquam abeam, et omnia tibi coram narra. . De sumptu illo quem excusas, plane nihil unquam neque ego eogitavi, neque quisquam omnino mecum egit, quare supervacanea sunt, quae ea de
re scribis. Vale et me tuum esse tibi persuadeas omnino. Dominus det uobis suam gratiam. Amen. Postrid. Iaeobi. s26 Iulii 1542J. N'. 10. fpta. ritu. u. Bll. 3. 33 . a. set 4. llh. p. no.J
l Heri mihi sunt redditae literae ab Alberto nostro, soror in Domino
568쪽
Iesu eharissimal quibus scribit. se eo loco aliquandiu. hoe est, per tandhremem manere velle . id quod et tu sorte ex adnexis literis laeile intel. lige . Nune sum habiturus rursum certum nuncium. Si quid ad illum voles scribere. ad me quam primum transmittito. Ceterum metuo. mea sorori nehrevi istie bellum sitis habituri. sorte circa ipsa moenia vestra. quare tibi
profecto suaderem, ut hue in tempore te transferres, et non diu cunctareris. Non possum multis aeribere, nam vocor alio. Sed vellem mea Soror ut te
illino quam primum explicares. Non deseret te Dominus, ubi ubi fueris, si illum vere et ex animo sequi velis, et non dubito te velle. Ego etiam tibi non deero pro summa virili mea. Vale. Raptim Emdae 23 Iulii Anno 1543. De eligendo novo Caesare inter Principes Imperii consultatur. Turea iasinibus Germaniae iam grassatur. Viennam fortassis obsessurus, nisi iam obsideat. Gallus denuo imminet Brabantiae. Haec nova habemus. Dominusto interim servet, saetasque ut is hio quam primum habeamus. Si venire voles. ad me recte venies ut mutuo consultemus. Iterum Vale. Salutarem te uxoris meae notaue, Sed ea nune Ebest. Interim scio illam tibi precari
selieta omnia. Rursum vale. Tune temporis virgo religiosa, sive Beghina, Trevisse S1ssinoe G D. s. a. IIb. 6l9 . proprie appellata, ex antiqua apud Gron in nos familia. Frater ei erat Franei seus, Doctoria litulo ornatus GERD. s. a. Ub. 537ὶ. Nupta fuit D. A. Harilan Nio I547-74. CL SNEcRENDI LCK. D. Hardent. p. 25. Obiit 15M. ὶ Degebat tune Uittenbergae. δὲ Se. Hardenberg.
Ad AssAM Comitissam t). ν Satis scire se, animum ei esse timentem Dei et promovendae apudo subditos gloriae Christi cupidum. latamque suscipiendi ministerii non postre-ν mana sibi causam suisse, sed in eo ipsam peccare, quod nimis facile hue, atque illud neeli se in religionis negotiis patiatur. et suorum potius quam ν Dei ipsius autoritatem sibi sequendam interdum existimet. Blandiri se hieo non posse, ubi non de principis ao sua solum, sed de multarum quoque
recclesiarum salute agatur, de quarum cura nosse M. Sibi ex aequo et o principi apud Deum aeternum iudicem reddendam esse rationem: prae ν clarum sane et arduum esse principem agere, Sed ei annexam esse con-ν ditionem serviendi gloriae Dei. Itaque, cum si verit induci se ad susei picienda reip. gubernacula. spectandum ipsi, ut in gubernatione tonsilia et ν actiones reserat ad gloriam eius, a quo in solio collo tam se esse et cu-ν ius ministrum se agere non queat ignorare. Per Deum reges regnare, di Meere Sacram paginam. et eius ministros esse, quibus sceptra Sunt commissa.
ν neu temere tu ea principes populi maiores nuncupari. Essirmarique, fio
569쪽
ν minis, sed Dei iudiesum eos Merrere. Id se. Oraeula ista docere, togia landum iis, in)hoc polissimum se constitutos esse, ut divini cultus prino motione pascant populum et Dei autoritatem hominum eonsiliis et pero suasionibus anteponant. quapropter principi Dei timorem profitenti neces-ν sum esse. aut haec, quae praecipua principis Offeta sunt, praestare. aut. ν si id sudere non possit, munere decedere. Talia vero sine controverSia essest verum Dei eultum iuxta externam disciplinam promovere, falsum repri-ν mere. Sectas earumque utiel Ores submovere. omnia. quae verbo divino ad-ν versantur. ab ecclesia sibi commissa propellere. In his non pati Deum, utae consiliis, quae humana inpleutia dictat, detur locus. sed iuxta mandatum ν et voluntatem Suam puram ae putam requirere obedientiam. Non satis esse,s couu actse eam proceres etciconsultasse, sed eo illa exigenda suisse ad ν normam verbi divini, ea sola recipienda esse, quae cum illa convenirent. scaetera humanis tantum rationibus nixa, repudianda a quocutique etiamo prosecta. Quid enim, si qui te, uti Deo non obedias, hortentur. eos ne ν sequeris etάiis magis parebis, quam ipsi Deo p absiti ' Dein consilia ipsa in hae causa suggesta recenset et vanitatis coarguiti Porro subiicit. . monachos idololatriae reos adeministros esse aliosque etiam nune ita ν dementatos leuere, ut vetitum cultum idolis tribuant. Haec serenda nonae esse et Deo hic magis. quam consiliis Sapientiae humanae parendum, et ν auctoribus eorum occurrendo hoc modo. curandum quidem ut tranquillitas publica constet et filiorum sortunae ne quid decedat. Sed magis etiam ν hoc agendum, ut gubernante ipsa in populo gloria Dei illustretur, qui omo nis tranquillitatis et omnium sortunator dominus et dator sit, cui gloriae. Omnia reliqua nostra sint postponenda, extare mandatum altissimi, ut id o Iolatriam fugiamus. idola tollamus. eorum cultores et quosvis salsos doctos res e medio nostri progigemus. extare et illustria exempla piorum princ, opum hae in re, Gideonis, Egeehiae, Iosiae, nee hie periculorum durendamae esse rationem, eadem illa docere exempla. Et quid P haeccine idola melio-νris notae aut originis esse, ut parcendum iis magis sit, quam serpentem sillum aeueum, ab ipso Mose Deo iubente erectum, ab Erechia. regum pientissimo, ob surrepentem abusum destruetum, quam cetera ab aliis . eversar Quousque tandem claudicabimus in utrumque partem P Quous-ν quo Deo simul et mundo placere studebimus p si Deum vere et exsanimo Dominum nostrum esse credimus, quidui illum utroque demum pedeae Semel aliquando sequimur 3 sin minus, quid me hio ministro opus est y Ego, ν quemadmodum lubens suscepi ministerium ecclesiae Christi, quae non uo-ovit alienorum doctorum voces, ita in eo operam omnem meam tibi. Prim. cepsi et huic eeclesiae lubens etiam desero. Paratus etiam sum, nou meas solum. quantulacunque ea sunt. iu usum ecclesiae Sine ulla praemii aut ν mercedis spe insumere, sed vitam quoque meam pro Christi gloria peri. ν eulis omnibus exponere Isiquidem ita res postulet . modo ut vos verbor Dei regi obedireque velle testemini. Si vero id nolitis, alque humana v a bis cousilia mundique huius sapienti m potius. quam divinam voluntatem a sequendam esse putatis, tum demum vero meam hie vobis operam poliboisilir
570쪽
.ceri neque possum ueque volo. Doctrinae Evangelistae atque Apostoli mas minister Iubeus ero pro mea tenuitate, atque hic me non pubedit vel a ν minimo quovis fratre, quae sorte nondum didici, discere. Caelerum hum ν nae sapientiae aut consuetudinis praeter verbum Dei inductae - quod qui, dein ad divina attinet - minister plane esse nolo. Habeat locum et pondus o suum in rebus humanis humana sapientia, in divinis anteponenda est om. o nibus consiliis divina auctoritas et voluntas. In illis praeelarum est, in-ν genio prudentia ae dexteritate excellere. hie stultus sit necesse est, quis-ν quis sapiens haberi cupit. Non eat eonsilium in divinis nisi ex ore Domini. . alioqui mox audimus: Vae Iuli desertores, ut faceretia eonsilium M aon ero me. ' Post haeo iterum addit: Nihil se sibi arrogare, aut poscere. ut exs auctoritate geratur aliquid, sive credatur, nisi qualenus sua verbi divinis testimoniis probaverit. Iam et in probatione hac ipsa lateri se, hominem .se esse et in seripturae intelleelu salli posse, proinde nec erudiri nolle, modo ex verbo Dei fiat eruditio, imo gratiam 1e ei habiturum. a quo cono ligerit aliquid se discere, nec se quidquam imperare, ut calumnientur ini- amici. sed ad Dei tantummodo obedientiam revocare hortarique. Eam veros semper invisam suisse huic mundo, nee seri posse, qui huc homines re.. v et, ut placentia loquatur, ideoque nee mirum. Se . qui prius omnes ramicos habuerit. nune. Dei obedientiam urgentem, muliorum animos a seo alienatos experiri. 'Et post alia. commemoratis vitiis: σhiene sibi taeenae dum: nee novandum quidquam sie sane saeientem placiturum se multis,
. potissimum vero iis, qui se nune novatorem appellent, verum nou Serministerii sui placentia loqui. sed adnunciare omnibus peccata ipsorum, id
ν autem semper offendere impios, piis vero ingratum esse non posse. Seν adeo non μισάνθρωπον, ut non amari ab omnibus malit. quam odio ha. heri, nec ita esse stupidum. ut intelligere nequeat, quam utilis sibi sit . favor hominum, imprimis eorum. quorum nutus ac renulus pondus Suum s habeant. Agnoscere se conditionem suam, hominis peregrini, familiam ha-νbentis, cui opus sit domicilii sede, quae gratiam potius requirat . quam sodium aut offensam, et sane cupidum is esse gratificandi et morem ρο- rendi omnibus, sed usque ad aras. haeo septa transilire prudentem aes volentem se non posse. etiamsi deserenda sibi sit omnium amicitia, atque adeo familia in summa inopia et mendicitate relinquenda: eum, qui om- nem carnem pascit, pasturum etiam suos, etiam nulla re ipsis a Re relicta. Interim in ministerio se peraliturum doneo videat. an Priuceps ipsa. eae olerique Christum doctrinamque eius super se regnare pati possint, quod si sie, suturum se Ecclesiae ministrum ipsorum studiosissimum. Sin minus. sobsecraturum se, tum ipsam, tum reliquam ecclesiam, ut qua gratia aes benevolentia ad ministerium se vocarint, eadem quoque rursum dimittant. Demum, pro de hiis ossicioque suo mouere et hortari principem. ut eoo-ν tet. quantum Deo, quantum eccleSiae eius, ex muneris suscepti rationes debeat. Ministerium publicum, inquit. ecclesiae Dei suscepisti. ministerium Vnosce, scio quod vapulare Oporteat servum, qui non faciat domini suis voluntatem. 5ed omnium gravissime eum, qui illam seleus negligat. Ἀ-oci by OcDi siligi