장음표시 사용
661쪽
M. 76. Γοatc. a. a. llh. MLJAd Iti,sNUM ORTEBNIUM u. Forte Fortuna accidit, vir ornatissimel ut cum Domino olivino. Caa-eellarii Clixiae Dueis filio ' in tui hic mentionem incideremus, euius ego alioqui pluries meminisse soleo, intellexique res tuas eo loco esse, ut si alio vocareris. vocationem adhuc libere sequi possis. Quod equidem Metenus ignorabam et scire iam pridem optassem. Frequenter enim tui memi. nimus, imprimis vero cum D. Florentio a Diaceto homine tui amantissimo. deque te huc vocando colloquebamur. Sed cum nobis incognitae essent tuae nuno rationes, nequel sciremus ubi esses, non potuimus id tibi indieare. Nune igitur ubi ad te scribendi occasionem nactus essem, lacere nou posui, quin te literis hisce meis salutarem ut fratrem simulque abs te sciscitarer, num, si a nobis vocareris, venire huc ad nos aut posses aut etiam velis 3 Ego enim, eo ita mente tua hac in parte, rem ipsam Ecclesiae nostrae hic Germanicae proponerem, ut publica illius auctoritate vo-overis. Gratum nobis seceris igitur, si nos de tuo hac in parte animo facias certiores. Faelem ipsam nostrae Ecclesiae Germanicae mi hie praesumus cognosces ex ipsius oliverit, cui has tradidi, literis, ne nos tibi ipsi nostra
laudare videamur, quae tamen nostra non sunt, sed immensa Dei bonitate nobis praeter multorum opinionem concessa. Utque specimen aliquod
habeas nostri hic Ministerii, mitto tibi eius doctrinae compendium ', in qua et Germanica et Gallica et Italica Ecclesiae colliguntur. Usam Mera. mentorum purum ac legitimum brevi per gratiam Dei habituri sumus.
Plura nuno non vacat scribere, sed exspectabimus, ut nos de tuo animo lacias certiores, idque quanto celerius facere possis. Vale. Dominus te servet, frater charissimel tuaque consilia gubernet et provehat ad sancti nominis sui gloriam et Ecclesiae aedificationem. Amen.
Londini ultima Aprilis Anno 155 1. Tuus ille qui et olim.
662쪽
Dici non potest, mi Libertet quam mihi doleat panni illa Angliei trae. latio, non tam, quod ita turpiter direpti sint, quam quod mereatores
ea re ita sunt offensi, ut illos vix audeam intueri. Ego gum coactus syngrapham etiam mercatoribus i is reddere, non tine gravi illorum sinae e , qui me nune etiam torve intuentur. Dicunt, non eo loco pannum distrahendum fuisse, sed alio fuisse transvehendum, et potuisse transvehi.
si diligentia adhibita fuisseti Quid multis Nihil desneeps vestria omnibus
panni credetur, tantum inest, ut quidquam omnino amplius tentetur. Tri. . . . accusatur, quod non suo loco pannos exposuerit. Cum Denhio Tr.
accusatur quod randulenter pannum dipenderistJ. Breviter, non video spem ullam obtinendi hic apud mercatores panni amplius ullo modo fri culpammamJ non vult agnoscere, neque stare pra/ationemJ. mee certa sunti Itamus adhue sorte cohibebit istorum furias. Literae fregiaeJ de pendendo panno in usum hominum fertraneorumJ quinquennio quoque lectae sunt publice eontra fraudulatoresJ. Da tae eran praesente .... die Mercurii nona mensis Martii Anno 1530. Hoc illic omnibus notum esti Et ne ipsemet eas signoraret aliquis e mereatoribus, eas milQ in manus tradidit missas. que ad ip3um eurari ipsaιJ . Literas per Villherum missas accepi. Hic magna est librorum advectitiorum copia, sed est summum omnium pretium. Est Calvinus in totum Paulum et omnes Canonicas Epistolas, sunt Bullingeri quinque decades Sermonum utilissimae, et Musculus iatotum Psalterium, opus ingens, Calvinus in Esaiam, item de Mandalis, Brentius in Esaiam, Bibliander de ratione temporum. Brevi habebimus ΡαMarti rem in Corinthios R), sed haec incompacta non minoris emuntur, undecim taleris iuxta monetae nune huius elevationem. Gallia nobis plurima Graeca mittit e veteribus Auetoribus Ecclesiasticis. Gallus publico edicto cavit, ne deinceps contra Angli eam religionem in Gallia aut scribatur aut declametur. Haec initia. Qui di si Buriando sorte se amata daretur '. Nosti caetera. Do panno ad vos mittendo, dubito, post talem aliorum direptionem, tentabo tamen si videatur, sed mandatis opus est ad mercatores, alioqui non est consilium. Miror Denhium affirmare rem de pannis mittendis per alios coeptam suisse. Ham gratia scilicet. Tu ipse scis, quid per alios sit praestitum, sed bene habet, mittamus illa. Andreas Hovemannus ' est apud nos, sed ut video ad negotiationem magis quam ad studia propendet. Non esset illi igitur utile esse mecum, alioqui libenter illum in patris gratiam apud me habuissem. Curabo autem ut sit bono loco apud bonum aliquem mercatorem Anglum, ut et linguae huio et negotiationi assuescat.
Mitto tibi Bueeri Epitaphia et narrationem de morte eius. Nihil est ab
illo editum. Caeperat tractare rem sacramentariam, ata non absolvit. Me
663쪽
eum egit seriptis, quae sorte utraque prodibunt, et tandem ad me scrip- ait, se assentiri doctrinae meae, quam in Frisia reliqui. Mitto tibi libellum quem hio edidi de meramentis, mi est adnexa mea vetus quaedam eadem de re Epistola, quam tu nosti . Mitto et Domino Iaeo et Domino Danieli y .
Cantuariensis meus nonnihil languet ex pruritu, neque hie est. Domus ipsius in qua nunc est septem hino millisus passuum una cum toto pago gravi terrae motu concussa est Do die Lunae praeterito, nempe 25 Maii, libri omnes e threis in terram decidebant, senestrae omnes lanetae, sed domus tamen salva permansit. In pago tamen aliquae domus eorruerunt, duravit sere terrae motus duahus horis ab hora prima pomeridiana usque ad tertiam. Redditus est illi Eberi libellus ', sed nihil adhue respondit. Et ego illum nuno convenire non possum, videbo tamen, si quomodo re sponsum ab illo habere possim. Mitto tibi Catechismum Flandricum no trae hie Ecclesiae . Non vacavit eremptaria legere, nedum compingere libellum, tamen D. Danieli in scriptum correxi, ex hoc corrigetis reliqua. Hune alterum fasciculum rogo Emdam transmittas ad D. Quaestorem ' .
Londini ultima Maii. Mea languida vos salvere iubet. Videtur in hecticam propendere. Vale. Anno 155I.
po set, an forsan aeaeamata seriptum fuisset Scaeamatam dare quid esset lusi res latraneulorum amat non facile fugiet. Buriandi nomen frustra ubique quaesivi. ' De Hovemanno e . ep. 7s. Se. BULLINGERI da Meram. Dari. eui ep. Lagei annexa erat. quam reperim M. nostr. I. p. 465 sq. M. I. Praepostis.
8. Scripsi non ita pridem ad te per Doctorem Brunonem tὶ, qui se literas Argentina ad te transmissurum esse pollicebatur. Deinde et libellum ad te tuum de Sacramentis, quem ante triennium ad me miseras, et nunc demum quintae decadi tuae inseruisti per manus Domini a Breda, fratrismiuiui Falesii ad te misi, hie me autore, sed valde incorrecte excusum. Dissiliam by Gorale
664쪽
Non putaram enim, te istio illum editurum esse, eum lauto tempore apud me praeter meam interim voluntatem delituisseti Adieci illi unam o meis epistolis eadem de re ante sex Mnos Rcriptam, ut doctrinae consensum attestarer, neque dubito, tibi haec omnia reddita esse. Quod ad domesticum Coenae dominicae usum attinet, nos hio a vobis, ut puto, non dis Sentimus, sed docemus vobiscum in coenae usu publicum coetum et publicam Ecclesiae convocationem requiri, siquidem id fieri possiti Sed, cum aut non licet aut non est ex usu publico Ecclesiae publice in unum convenire toti riclesiae ad coeuae usum, non negamus Coenae usum stliquot fratribus illum postulantibus et privatim convenientibus. exemplo Aposto lorum panem per domos frangentium, modo ne ulla adhibeatur superstitio, et privatus ille eiusmodi usus non remoretur nequo obscuret publicum
illius usum illum in publico totius Ecclesiae coetu. Alioqui Paulum hieprotinus et nos audimus . An non habetis domos ad edendum' absitque ut uos, quod dominicum est, ut inquit Ch sostomus, privatum lacero
Quod ad Florianum )ὶ illum attinet, vehementer doleo, te quoque in
eorum numero esse, quos ille pios et sanctos viros umerisi sua sesellit.
Facilius sero quod me sesellit, sed quod ad sallendos alios meo ait abusus nomine, denique et mea manu, id mihi magis dolet, quam ut dicere possim.
Quod vero te quoque circumvenerit, omnium maxime ut verum latear doleo.
Ego vero iam a hiennio et amplius nihil ab illo Mevi, neque ubi sit Sciro Possum, aliudque non suspicor, quam quod se alicubi in mirum sorte monasticum detrusit, tametsi neque huius quidquam scio. Ex mea patria nemo quidquam de illo ad me scribit, ut illio eum esse, plane non putem. Sed, etsi ubi ille sit prorsus neseiam, neque quidquam ab illo aut mihi aut tibi aut aliis etiam expectandum esse credam, ego tamen, posteaquam in nominis mei gratiam tantum in illum beneficium contulisti. magnam tibi habeo gratiam, et in me id totum abs te pro tua virtute mllatum esse putabo daboque operam, ut sub .nundinas Francosordienses tibi, vir sanctissimel satisfiat. Nolo enim, ut tibi Daudi sit etiam sucus ipse mei nominis. tibi, inquam, quem ego non alio quam patria Ioco mo veneror et colo. Quintam tuam Decadem non licuit hactenus in vera latam perlegere, sed quae legi omnia placent, et pro donis in te
collatis gratias ago Domino Deo nostro. Quae Bucerus ante mortem de re Sacramentaria mecum egerit egoque illi responderim, nunc non habeo: sunt enim apud D. Cantuariensem, quinuno hino abest . Ubi rursum hAbuero, descripta ad te transmittam.
Miraberis, sat scio, ubi perlegeris. Scripsi ad te nuper de Musculo, Bibliandro et Castellione, si quomodo induci possint, ut hue veniant. Idem vero et nunc optarim, sed audio, neque Museulo neque Bibliandro nostro licere, ut hoo laetant. Ego sane optarim illos adesse, sed, si id fieri non potest, Baltem da operam, quod in te est, ut Castellionem et Coelium Curionem bie habere possimus. Si de illorum animo hac in parta tertior
665쪽
- essem. tur em ut et viatioum illis daretur et honestam demum tuo eon. ditionem haberent. Cuperem nos plurimos esse qui ideri in Domino sentiremus et doceremus. Domino a Breda, fratri D. Fallesii, dedi quaedam in mand lis ad te et ad D. Calvinum, credes igitur aut alteri illorum aut utrique. Vale, frater in Domino dilectissimul et me quaeso apud fratres, quod non singulis 3cribam, imprimis vero apud patrem nostrum D. Pellicanum excusato. Deus Opt. Max. servet et gubernet vestraa Ecclesias vestramque istam mutuam eo ensionem per Spiritum suum provehat et corroboret ad nominis sui Divini gloriam Amen. Dominus uoster Hoperus strenue suo munere tangitur. Nostra etiam Ecclesia gratia Deoi multiplicatur, nou tamen sine magna Pharisiacorum reluctatioue.
Iterum vale. Londini vir Junii 155I.
potiua sedulitate quadam probandi tibi nostra omnia, ad quam me alioqui et candor tuus tuaque rara haud dubio humanitas invitat et mei etiam ministerii fides plane compellit. Nollem profecto pertinax videri, ni dicam temerarius aut capitos , sed nihil dubito quin videas, fidem mei ministerii hoo omnino flagitaro, ut in
nostra hac Eccleata pleno, non autem mutilo misisterio iam tandem sum mur, post eam praesertim Domini quam nuper sensimus inmonilionem. Si quid peteremus in nostram gratiavi. esset sorte cur nou audiremur.
sed dum id petimus quod nostri ministerii fides in nobis requirit quodque a pio et Christiatio Magistratu negari nobis non debere putamus. equidem nihil nobis temere videmur post lare. Imo vero hoo solo im primus nomino gratam vobis debere esse existimamus nost in hanc postulationem, quod in ea aliud nihil petimus, quam quod Cinati Domini
eiusqua Apostolorum doetrina institutione et exemplo manifeste appro. hari possit, cum in istiusmodi petitione dubium non sit, non tam Eoan trinque Ecclesiam vel audiri vel reiici, quam ipsummet Christum m. inauri potius, quem noa potissimum sequi optamus in sua doctrina ex. Disiti eo by Cooste
666쪽
emplo atque institutione, utque id nobis per vos liceat summa eum observ ntia postulamus.
Abs te vero imprimis, mi Dominet petendum id nobis esse videtur, quem nostri alioqui ministerii summum kntistitem habemus, quod id non
minus tua certe, quam noStra intereme putemus, ut pleno, non autem
lacero ministerio in coneredita nobis tuis auspiciis raelesta fungamur. imo vero quod te omnem nostrae hae in parte negligentiae culpam sustinere debere arbitremur in iudicio Dei, si per nos admonitus ossicium
nobis tuum praestandum non eme putes.
Ostendi autem nostra hae postulatione nullam dari occasionem neque varietatis in evitus Divini observxtione neque item offendiculorum aut dissidiorum aut praeiudiciorum, sed viam commonstrari potius omnium eertissimam ad tollendam omnem varietatem omniaque offendicula, et quae inde demum dimidia praeiudiciaque nascuntur, nisi si Christum M. minum varietatis offendiculorum dissidiorum M praeiudiciorum autorem in doctrina exemplo et institutione sua sacere velimus, quam nos ante
omnia sequi cupimus, et ut nobis id liceat, omni nostro studio postulamus. Alioqui praepostera est osseusio in Christo doctrinaque et insit. tutionibus ipsius et proinde in nostra quoque petitione. quae aliud non continet, quam ut Christi eiusque Apostolorum doctrinam et obser. vationem in nostro ministerio sequi possimus. Neque vero tanti sunt facienda semper praepostera haec offendicula, ut propter illa Christi Melo.
siam sub tanta illio erum praesertim ministerio suo haudare debeamus. Videor praeterea mihi etiam ostendisse, nos iustas habere causas, eur et publicum riclesiae consessum in coena administratione optemus et Veis alium item illarum usum detrectemus, quibus in vestris adhue templis uti soletis, atque item vanum esse eorum metum, qui ex nostra erga Deum obedientia perieula nescio quae ominantur. Vana item illorum consilia, qui asta se prudentia manum Dei, quam propter verbi hauddubie sui eontemplum - quod in se Sacramentorum alioqui usum etiam complecti-lur - extentam esse videmus, evitare posse putant. Hio vero tu, mi Dominet neque in consessus postulatione, neque iuvestium detrectatione tibi satistaetum esse dicis, et, posteaquam certum non est, ad quemnam modum Christus Dominus tum ad mensam suam Meubuerit cum suis Apostolis, nos etiam de hoo consessu in coenae administratu ne sollicitos esse non oportere. Rursum, quod ad vestes attinet,
eum nullum sit illarum interdietum et publica hic aut ritate sint re-eeptae, aequum tibi videri, ut illis utamur potius, quam ut illas detrectomus. Tibi enim persuasum non esse, ut quae in ipso cultu Dei, etiam ab ipsomet alioqui Deo institulo, praecepta non sunt pro interdictis haberi debeant. Et cum res videatur lare mali cuiusdam exempli, si nobis di.
ersae a vestris ceremoniae permitterentur, te adhuc haerere in nostra ista postulatione.
Haec tu, inquam, ita mecum, mi Dominet et quidem ita amanter quo quidem nomine magnam tibi haheo gratiam ut me quodammodo ad maiorem
667쪽
eonsilii hao in parte nostri approbationem iuvitare videreris. Id mihi igitur faciendum esse putavi, si q modo tibi ut patrono et patri meo
Ι. Quodque ad Consessum imprimis attinet, equidem pium magis religiosumque esse puto, ut Christum Dominum nihil tum ociose egisse putemus in tota illa novae actionis suae m7sticae institutione, cuius exordiuma ubitum esse videmus, quam ut illum vel supersiue aliquid vel ociose egisse arbitremur, - et proinde neque aecubitum ipsius eum suis disei. pulis ociosum fuisse neque a nobis negligendum esse intelligemus, qualenus assentimur, illum nihil tum superflue aut ociose egisse. Deinde, si negari non potest, Christum Dominum mensae accumbeutem accumbentibus etiam suis Apostolis coenam suam administrasse, sic ut accubitus illo a parte totius actionis illius mysticae excludi non possit, quae ratio nos movet, ut eam actionis Dominicae partem ab ipsius institutione in mandato illo . hoc facite' excludere quam ineludere malimus 3 Equidem rectius socerimus, si id mandato huic includamus, quod Evangelistae ipsi in parte actionis numerant, quam si id nulla authoritale uullaque iusta ratione innixi excludamus. Tertio, eum sciamus horribilem esse in Papae Ecclesia Coenae Dominicae profanationem, atque ipsius doctrinam ali confirmarique genuum ista in Coenae usu siexione, quam adhuc plerisque locis observatam suisse videmus, et nostri officii sit, publice testari, modis omnibus nos ab ea idololatria abhorrere adeoque et illi adversari quantum omnino possumus: nulla vero esse possit aptior testiscatio alieni animi b illa idololatria, quam publicus in coena Ecclesiae consessus, ab ipso praesertim Christi exemplo Apostolicaque observatione petitus, merito illum sane instaurare observareque deberemus. Nec reseri, quod certi non simus ad quem modum Christus Dominus cum suis Apostolis tum ad mensam accubuerit. Usus est procul dubio Dominus vulgari accubitus more, qui tum in usu erat, quemadmodum et Paulus vulgari apud Corinthios more accumbendi usus est, nulla illius nova sorma indueta. Si igitur Christo satis erat vulgari Iudaeorum more in coena sua accumbere, si item Paulus apud Corinthios de populari aecumbendi more nihil mutavit in coenae observatione, cur nos hic anxii sumus de forma aecubitus Iudaici, eum et Christo et Paulo vulgarem tam Iudaeorum quam Corinthiorum aecumbendi morem satis fuisse videa. mus. Neque vero certi, quae panis forma suerit, sumus, in prima Coenae institutione. Neque etiam Paulus novum panis genus, ne dicam sormam, Corinthiis praescripsit, sed, quemadmodum Christo Domino satis erat, eum panem Coenae Euae adhibuisse, qui tum apud Iudaeos iuxta ritum illorum ei tarius panis erat, ita et Paulo satis suit eum panem apud Corinthios mensae Dominicae adhibere, qui tum illis vulgo cibarius erat, etiamsi uv. mum suisse non constet. Nimirum et Christus Dominus et Paulus non tam solliciti suerunt do modo ac forma umbolorum in coena, quam ut propositis vulgaribus omnino umbolis sui eas quaeque gens haberet ni. mos hominum ad coelestium mysteriorum. symbolis vulgaribus adumbrato-
668쪽
- , oonsiderationem excitarent. Praeterea, quid laeerent gentes illae, quae neque pauem ex ullo frumenti genere habent et vino prorsus earent An vero illas propter patiis azymi inopiam aut vini penuriam a Coena Domini excludemus, donec aut panis azymi aut vini usum habeant vi. dem Christus Dominus, ut est agnus mundi latius, ita latius etiam mundi Ecclesiae victimae suae memoraculum in Coena sua reliquit, neque mulas ullas, quae modo nomen ipsius invocant, a Coenae Suae usu propter panis Rumi aut vult inopiam exeludi voluit, estque illi satis, si mortis me .ria quocunque tandem pane aut potu celebretur, modo ut sine ullo eon. temptu riteque ac decenter omnia agantur. Ad eundem igitur modum noli moratur Dominus, ut in lamia aut modo consessus nostri nimium anxii curiosique simus. Salis est illi, si quietem conseientiae nostrae in morte Christi, Sabbatismum inquam nostrum in Christo, consessus nostri recepit Symbolo contestemur ad totius Ecclesiae consolationem, praesertim cum noster eonfessus perinde est symbolum quietis apud nos, atque apud Iudaeos olim a ubitus ipsorum, qualiscunque is tandem suerit, quietis symbolum erat. Satis igitur et nobis esse debet receptum more publico consessum retinere in Coenae administratione, ut nostram in Christo Domino quietem contestemur, illiusque hoc symbolo admoneamur, etiamsi de forma illius primi ad coenam accubitus certi esse non misimus. Atque
II. Iam quod ad vestium detreetationem attinet, in hoo lare esse videtur status causae totius: num cultui publico, ab ipsomet Deo in eius Ecclesia certis ememoniis iustituto, adhiberi aliquid de sti, de quo Dens nihil praecepisset. Hic vero tu, Domine mi l quaedam esse dicis quae sunt
praecepta, quaedam vetita, ut quaedam neque vetita neque praecepta. Praecepta igitur observanda esse omnino, vetita item vitanda omnino. Sed quae neque essent vetita nequo praecepta, ea sane cultui illi ab ipso Deo
instituto libere adhiberi posse, etiamsi de illis nihil praeceptum esse lega. mus. Proserebas huc Davidis exemplum, qui Cantores in templo olim instituit, de quibus ipsum mandatum aliquod habuisse doceri non possit, et multa alia in eam sententiam proferri posse dicebas. Ego autem pro vetitis habenda esse dieetam in tali cultu Dei omnia, do quibus Deusiali huid eultui adhibendis nihil omnino praecepit. Cui tu quidem sententiae assetitiri te non posse respondebas, quod ego unico duntaxat scripturae loco meam sententiam tueri coner, qui interim apud te adhue dubius esset, tuque illum adhue excutero diligentius velles, tu vero adeonsrmandam tuam sententiam plurima scripturae tum testimonia tum exempla haberes. Haec ita inquam inter nos sunt acta, mi Dominet uisi me men alioqui memoria fallit. Iam vero dudum optavi ego, et nune vehementer optarim, videro rationes et testimonia ex scripturis, quibus tuam sententiam defendi posse putas. Quis enim non libenter ea amplecteretur, quae minorem
sustinent invidiam, prae iis quae hominem et odiis et invidia et auspicionibus variis gravare mani freto videmus 3 Equidem non sum is, qui odio
669쪽
haberi quam amari, quique invidiam sustinere quam benevolentia hominum Dui malim. Sed ante omnia id spretandum et mihi et pila omnibus esse puto, quod ad divina praesertim attinet, ne quid nobis permittamus,
quod certi omnino non sumus, nos tula tranquillaque nostra eonscientia iuxta verbum Dei lacere posse. Ita ego, eum me non videam tuta tranquillaque mea eonscientia vestes illas in nostram Ecclesiam inducere sub meo ministerio posse, haerere hie cogor tantisper dum meam conscientiam
laxari videam Verbi Divini authoritate, qua sola illam et laxari et astringi debere puto. Alioqui si mihi mea conscientia praeter Dei verbum laxanda esset, alibi illam commodius multo laxare potuissem, sed ago gratias
Domino Deo meo, quod me ab eiusmodi laxatione Servarit, et oro, ut me dei neeps quoque servare adhuc per suam gratiam velit. Ut autem non temere meam hac in parte conscientiam astrictam esse ostendam, adseram tibi, mi Dominet plures quam unam consilii huius mei petitas ex verbo Dei rationes. Illud tamen praelabor, me hic non agere
de ritibus iamdudum in aliqua riclesia usurpatis, qui, dudum invecti, tolli
simul non possunt et proinde aliquousque tolerandi adhuc videntur, non sine tamen digna eorum reprehensione, si quando id tempus aut res ipsa postulare videtur, - sed loquor do invehendis in aliquam Melesiam novis ritibus praeter Verbum Dei, qui in illa nunquam antea observati fuissent. Redigam autem rationes me , quas alioqui etiam attigi in nostra postulatione, in certas argumentorum formas, ut res tota clare et perspicue e gnosci possit.
a. Primum autem argumentum ad sententiae meae confirmationem
petam ex interdicto Dei illo de non edendo huctu arboris vetitae primis parentibus nostris dato, de quo in nostra alioqui postulatione multa, quo videlicet Deus abunde nobis declaravit, quod nostra potissimum obedientia eoli velit. Atque huic interdicto adiungo regulam illam, a Samuele ad Saulem Regem prolatam, gratiorem esse Deo obedientiam in cultu ipsius, quam victimas, et ex hisce locis, tanquam e sontibus, sic argumentor: 1. Qui in cultu suo obedientiam vult rebus aliis omnibus anteponi, is sane extra praecepti sui fines coli se nolle manifeste testatur. 2. Deus et interdicti illius primis parentibus nostris dati et regulae item a Samuele proditae testimonio, mandati potissimum sui obedientiam vult in cultu suo rebus aliis omnibus anteponi. 3. Ergo Deus extra praecepti sui fines nolle se eoli manifeste testatur. - Perinde est autem, sive Deum contra, sive extra fines praecepti sui colere velimus. Obedientiae sane est, ut nos intra praecepti fines contineamus. Est igitur inobedientiae, fines praecepti quoquomodo transcendisse, si extra aut contra illos aliquid laciamus, ut iam vetitum esse in cultu Dei ab ipso instituto intelligamus, de quo nihil praeceptum habemus. 8. Aliud argumentum sumo ex mandato Dei, cuius etiam in nostra Postulatione memini, Deut. XII cap., quod alioqui pluries alibi etiam re- potitum habemus, . Quod tibi praecipio, hoc tantum lacies Domino, non addes quidquam neque adimes. ' Inde vero sic argumentor: I. Ubicunia
670쪽
que nihil neque addi neque adimi potest praeceptis iraditis. ibi sano prae.
deplorum sines transcendere nullo modo licet. ut aliquid vel contra vel extra illos omnino laciamus. 2. In cultu publico. ab ipso Deo in sua M. elesia instituto, neque addi neque adimi quidquam potest praeceptis tria, his iuxta hoo Mosis testimonium. 3. Ergo in Oultu publico, ab ipso Deo in sua Melesia instituto, sines praeceptorum transcendere nullo modo licet. ut aliquid vel contra vel extra illos omnino laetamus. - Est autem certum, Mosem into eo ea pila de cultus Divini observatione potissimum agere. quem Deus tum voluit in sua Ecclesia observari. e. Tertium argumentum colligo ex eodem Mosis lib. cap. XVIII. Ibi loqui aliquid. de quo Dominus non piae pisset, in parte impietatis ponitur. et Propheta qui id faciat morte damnatur. ν Propheta '. inquit Moses. ν qui impie egerit, ut loquatur de quo non praecepit Dominus et .. - mo. riatur Propheta latia . Inde porro sto argumentor: I. Quidquid Verbi Divini testimonio in parte impietatis ponitur et capitale esso censetur. id
equidem pro vetito haberi oportet in Melesia Christi. 2. Loqui aut tradere aliquid sub nomiue Domini ita cultu potissimum ab ipsomet Deo iustituto de quo ipse nihil pinecepisset. Muitur a Mose in parte impietatis eι capitale esse censetur iuxta temporis sui politiam. 3. Ergo loqui aut trudere liquid sub nomine Domini, de quo ipse non praecepisset. in cultu potissimum ab ipsomet Deo instituto, id equidem pro vetito haberi oportet omnino in Ecclesia Christi. - Neo reseri, quod quidam locum hune Mosis
ad rerum duntaxat futurarum divinationes reserendum esse putant. Esi enim illic stulit holica veri Prophetae ad salsos Prophetas collatio. in qua eundem doctriuae generalitatem, ut ita dicam. compreheudi oportet iualtera ipsius parte. quam et in priore eius parte coutiueri cotistat. Alioqui esse ι vitiosa collatio. Et cum prior utili theseos pars, qua de vero Prophcla Dein po Messia nosti Ol loquitur, omites Propheticae lauctiouis partes coni. plectaturi nou possunι procul dubio etialia ullae Propheticae lanctiouis partes a Secunda uniitheseos parte excludi. in qua de salso Propheta trae. tutur, ut non ille tantum Propheta pro impio sit habendus. qui ventum solummodo prouunei et, de quibus Domitius non praecepisset. sed qui in omnibus elium Propheticae lauclionis suae partibus. hoc est. ita oni ui sua doctrina timuihusque suis traditionibus Propheticis, id loqueretur et trade. ret, de quo nullum a Domino praeceptum haberet. Sed esto. donemus hune locum de rerum duulaxat venturarum praedictione loqui. adhue consistet nihilominus deaumpta ex illo nostra argumentatio, dum n minore,uι vocant, ad maius argum tutamur. Elcnim si in rebus venturis praedistendis impietatis damnatur Propheta, qui id eventurum pracdicit, de quo nihil praecepit Dominus, tanto sane magis impius erit Propheta, qui dem3steriis Dei salutaribus salutarique cultu ipsius sub eius nomine loquitur siue praecepto ipsius, quanto doctrina de salutaribus Dei mr steriis cultu que ipsius mutor excellentiorque ebi rerum suturarum praedictione. Et certum est. sub vomiue Domini doceri aut tradi quidquid milii, terii nomiueiu riclesia tradimus nut docemus. Pro Deo enim, non pro hominibus. M