장음표시 사용
631쪽
I. orpus inechanice extructum dicitur illud, cujus partes syn metrico adeo nexu sunt junctae, ut quaevis illarum rationesia existentiae suae ii altera contineat.
. . Fluidi uia dicitur id, cujus particulae non firmiter cohaerent, , sed ficile ab in vicen divelluntur. . . Solidum est illud, cujus partes adeo cohaerent, Ut non nisi disse ulter ab in vicem discedant. f. 4 Corpus ani matum est mechanica diversorum canalium ii,
versos liquores vehentium congerieS..
. . Viscus est pars corporis animati . solida s. certo ii quori recipiendo atque vi determinata alterando dicata. 6. Ergo Vcus' quodvis es congeris tubulorum liquido epis
. . Vis est certi aes ionis gradus determinatio. . . later est vis, qua corpus quoddam comprimi sublata pressione rursiis extendi potest, oice Versia.. . 9 Oscillatio vitalis elasica est ille corporis animati motus. quo canales in liquores seu solida in fluida fluida contra in solida vim suam eqserunt. . o. Vis suidorum in viscera est determinatus motus gradus, quo liquidum quoddam tubulos visceris 6. permeat, in latera canalium, per quos movetur, impingit. g. II. Vis viscerum in fluida est determinatus motus gradus, quo tubuli seu canales visceris cujusdam hi liquidum, quod continent, nituntur, illudque altersnt. g. Ι2. Naturalis viscerum vis in fluida dicitur temperata illa motus determinatio, qua praesente status viscerum si fluidum noli laborat vitio fami retinetur.
632쪽
f. I3. Secretio est: alteratio liquidi, ex motu visceris determinato productu. . 14. Excretio est secretio absoluta, locuti liquoris permu
s. II. Omne corpus animatum est naechanice extructum. g. I 6. Ergo O vilicus quodvis mechanica fructura gaudet. g. IT. Ergo quaevis corporis nostri pars rationem exsentiae suae in altera continet I . g. I 8. Omnis corporis animati alteratio sit per motum. g. 19. Onanis in corpore animato motus sit ope musculorum. . O. Sumas musculum quendam ex corpore animato, dissolve hunc in sibi illas suas, ex quibus componitur, ex his quamlibet sumes digitis ad partes oppositas per longitudinem trahe. Fibi illa obsequetur trahenti sine partium ruptione, es longior evadet integra permanens. Simul ac vero trahere desina ex digitos amoveas, ut abra libertatem suam obtineat, ex se ipsa contrahetur, in priorem naturalem redibit longitudinem. f. II. Ergo forissae, quae musculum constituunt, contractiles sunt, seu elatere gaudem ). . . . 22. unctio musculorum in corpore animato est triplex: Contrahere, distrahere, restituere. g. 23. Contractio es motus musculi, quo termini Rus extrem 6
ad medium accedunt; sic brevior sit musculus. g. 4. Distractio es motus musculi, quo fibrae ejus e medio adeXtrema tendunt atque prolongantur.
f. s. Restitutio es motus musculi, quo ad naturalem tendit longitudinem. g. 26. Causa primari essiciens, ut musculus functionem suam za rite peragat, est influxus liquidi nervet. f. a. 7. Hanc musculi contractionem 26. quae sit ex voluntate, Bellinus vocat superadditam, in Trant de motu cordis quam distinguit a contractione naturali, quae absque voluntate ex solo mechansmo contingit. . 8. Omne corporis nostri viscus fibrillis ejusmodi contractis libus constat, quibus musculi 2I . . 29. Harum ope fibrillarum viscera vim suam in liquida exse
633쪽
. 3O. Facultates contrahentes in canali contractili a crassi e Gbrillarum , quibus constat canalis, pendent. . 3I. Osrinia composita corpora, qtiae videmus in globo terr queo , vi contradi ili gaudent.
g. 32. Liquid de gravitate facultate contractili sunt instructa s. 33. Aer est corpus Iiquidum.
g. 34. itanes figlirae canalium, corpus animatum constituer,
tium ad duas in genere referri possunt, videlicet Cylindrini de
. 33. Sanguis est fluidum , in venis atque arteriis corporis animati contentum, globulis rubeis, quae sero ejusdem sic dicto iii- natant, constans docet hoc observatio accurato micros copio instituta. . 36. Venae sunt canales corporis animati conici, sanguinem a peripheria Corporis in deYtrum Cor deducentes, quorum basis ad corporis superficiem, vertex in corde. g. 37. Arteriae sunt canales corporis animati conici, qui semguinem e Corde ad Corporis superiorem provehunt basin in corde, verticem in corporis superficie liabentes. . 38. Subtilioris Anatomes observationes laboriosae Ruyschianae injectiones confirmant, inter lias arteriarum tunicas asesse quoque musculosam.
g. 39. Ergo arteriae librillis contractilibus sunt in structae i. g. o. ibi illae contractiles canalis cujusque Conici in corpora nostro sunt partim recti per longitudinem canalis extensi, partim spirales, canalis latitudinem ambientes, hi rursus duplicis generis, adeo ut decussatim ad invicem decurrant. f. q. I. Plurimi Anatonaicorum in libris suis phales arteriarum f- brillas per veras Circularimi circumferentias di positas ct canalium orificiis parallelas, imo per totam canalis longitudinem aeque cra fias
pingunt, ideoque circulares vocare easdem solent. Ex accuratiori vero Anatome congiat, si bras hasce non ramumtibi res esse quam potius spirales, neque per totam canalis langitudine raeque crassas Sed γ' propiores sint orifcio canalis mavori, eo crassiores, quo minori propiores, eo
tenuiores deprehendi. Error hic primo quidem intuitu levioris esse videtur momenti, sed longe majoris judicabitur ab istis, qui Mechanices sunt periri. Hi enim cum ex corporis cstiusque contractilis Rura ηι-
634쪽
nem ejusdem n liquἱda vim eruere siciant, facili demon strabunt negotio,
possibile penitus esse, ut natura ope bi illarum circularium eundem in motu Canalis assequi possit, suem, quem spiriasium ope assequitur. Et
quis est, quaeso qui non videat, longe vehementiorem esse vim contra-ιtium, quaest mediantibus λis spiralibus, decussatim B. ad in =cem positis, quam illam, quae circularium contractione fibristarum exseritur Spirales enim cum in decu ssim positae, diversimodesbi invicem intexantur, diversimode se in vicem secents singulae motum exstrunt insignem. Quaedam enim dum in contrarium priorum hiant sitim, nilum mirisce multiplicant, augent, es quoniam rmissimo omnes unguntur nexu, canalem summa vi constringunt. Accedit, quod fibriliae ad truncum sint crassiores, O tenuiores semper circa ramos evadant. Et in has pirali fibrarum advolutione quantum latet Ueriis f. a. Explicare modulii, quo fibrilla elastica contrahi d. distrahi possit absque divulsione.
Concipiantur Circulorum A, B, C, D, series, ita positae ut inter duos quosque unius seriei Circulos unus adsit ex alia serie ad eorundem contactum. Duo isti Circuli A, B, non solum se contingant in E sed dc in idem punctum E nitantur, ita ut Circulus Anitatur ini, versus peripheriam Circuli B, contra Circulus in E versus peripheriam Circuli A. Insuper Circuliis innitatur in duos i culos A, B, cum quibus contingit, nitatur quoque in A, B, ad quorum contactum est nisus Circuli Cincontari us ad A I sit aequalis nisui Circuli D in contactum ad A, B; sicut nisus Circulia in contactoum E aequalis sit nisii circuli B in idem E. Jam coiicipiatur linea FG centra contactum duorum Circulorum A . conjungens, applicentur ad F d G duae facultates aequales, tanti momenti singulae, ut superent de resistentiam, qua contactus E contranititur sejunctioni Circulorum A B nitentium ab oppositis F cm in contactum E de superent nisus Circulorum C, D in contactus Circulorum Hae facultates in extremitatibus is G positae concipiantur trahere Circulosa S B ad oppositas contactui partes. Quoniam igitur tam
nisu Circulorum A I in E quam utriusque Circuli C de B in
635쪽
eontactum ad A a minoris suppositi sunt montenti, quam momentum facultati in F QG, tractionem molientium oportebit, ut circuli A, B secedant ab invicem, sive a contactui removeantur. Traxerint igitur facilitates Fracma abduxerint Circulos . a contactu, S longitudo corporis, quae per longitudinem Circulorum A, B, c. repraesentabatur i. e. longitudo fibrillae elasticae, postquam partes contactura recellere, major fiet, id est fibrilla distrahetur absque divulsione totius corporis AC B DFG. q. e. d. . tium omnes canalium, corpus animatum consituentium figurae ad duas praecipue reducantur, nimirum Cylindrum. Conu1 3 . ideo indolem duorum istorum canalium prius paulisper inquiremus, quam ad ipsam viscerum vim in fluida transgrediamur.
. 44. Explicare modum, quo canales Cylindrici in liquidum
I. Ponatur in Parallelogrammo inaequalium angulorum ABCD tig facultates in punctis conlaetus ΕΜ G, nitentes intra parallelograminum tota Circulorum series ita movebitur, ut extremus
Circulus I ad obtusum angulum inrotetur supra latus BD ad cujus contactima est, versus partes superiores Circulus K ad angulum acutum C rotetur supra latus AC, ad cujus conlaetum est, versus pars es inferiores, uota series Circulorum veniet in positionem
obliquam, facultates vero E, G, ad se ipsas accedentra figuram reddent angustiorem.
Quoniam enim propter parallelas DB, AC & rectam LM aqua singulae secantur, angulus ALM et M L, languli IGM&KEL sunt rechi, insuper radius K mi HG, ob aequalitatem Circulorum ΚωΙ; Triangulum; ID MIGM; quare utrique contactus E dc G distant a recta L M aequaliter; sive perpendicu laris tam perpendiculari Ισ: Unde si ex centris ducantur diametri, perpendiculares ad directiones EF G H, repra sentantes libras brachiorum aequalium, pressas a facultatibus E& G per directiones EF, GH; portio radiorum 1ater EF LM comprehensorum erit aequalis portioni radiorum iliter H&LM Pom. H. iii cori-
636쪽
eontentorum. Igitur facultas G urgebis circulum I per GH omento, quod aequale erit momento, quo facultas Durget Circulum K per EF Circuli enim , I, urgentur per illas interceptas intra librarum I ri, qui interceptae sibi invicem sunt aequales. Contactus ergo duorum Circulorum I urgetur quidema partibus D per facultatem G ad stiperiores , is partibus E per Iosecultatem Duersus inferiores momentis acqualibus neuter itaque eirculorum K MI positionem transverse perirectam LM mutabit,
vi hujusmodi nisus. Sed quia facultas G Circulum Protat dimovendo ipsum a conlaeta cum semper a partibus O versus B detur spatium capax totius amplitudinis O , Circulus I removetura contactu O Circulus vero ter conversionem librae, quam fingimus, rotatur super DC a partibus riversus C. Circulus ergo Irecedit a contactu Circuli , rotaturque supra latus D B a D ve sus B Circulus Κ rotatur supra latus Λ versus C, uota Circulorum inter K Q comprehenserum series dimovebitur, cm obliquam positionem veniet, circulus Κ fiet inferior, Circ lus vero I superior, facultates E S G ad invicem accedent suguramina m coarctabunt . . d. Ε . III. II, Onantur in Parallelogrammo rei tangulo ABCD in Contactibus Circulorum cum lateribus , , miscultates nitentes intra parallelograminum Circulus' trudetur versus basinin B, Circulus G versus basin C D, Circulus His facultatem trudetur intra duos Circulos E G, sic facultates , , , accedent ad inui, cena, larallelograminum siet angustius.
per n1sum Facultatis o versus E, facultatis 'versus G ML- culciatis Ν versus H trudi debet Circulus; versus basin Assi, Circulus G versus basin Quia vero parallelogrammum hoc in casti est rectangulum, lineam H si producatur, cadet in contactum' sicque Circulus bina facultatem propulsi1 cunei instar dividet x trudet utrinque Circulo E m ad bases oppositas A B, C Daequalibus momentis. Et cum ita Circulus Hieriis uia faculi tum Ο, Ρ versus E, G, facultatis N versus H se agat inter duos circulos E, G facultates O, , N ad invicein accedent x Parallelogrammiri coarctabunt. q. e. d. III. 1
637쪽
D VI VISCERUM ID FLUIDA 619I III. Si Canalis Cylindricus liquido plenus contrahatur, urgebit
contentum liquidum per longitudineti versus utramque oppositam partem, di ad utramque pateat, per utramque liquidum extrudetur δ quidem aequali quantitate.
Positis iis, quae praecedente Iieoremate demonstrata sunt. Oirculi vel potius sphaerae H E G, in Cylindro ABCD contentae, quae liquidum repraesentant, Ope faculiatum , P, N trudentur versus bases ΛΒ, CD, quum primum canalis Cylindricus in contraestionem venerit , quidem a partibus A versus D& vice versa. Et si canalis utrinque pateat, liquidum HEG trudetur extra canalem per utramque partem oppositam AB, CD, quantitates liquid extrusi erunt aequales, ob circulum H, circulos E G in aequales partes dividentem. Si vero Canalis ABCD ex altera tantum parte pateat, liquidum E G, H nitetur quidem in utramque partem oppositam A B, C D, sed extrudetur solum
g. 43. Quum Cylindri figura fit parallelogrammum, cini figura Trianguli , Circuli figura sphaera figurarum prius indoles bis est explicanda, ct facili posthaec negotio , ea quae de Parallelogrammis dicta sunt ad C lindrum ipsκm, quae de triangulis adducta sunt, ad ipsum Conum, quae de circulo ad sphaeras poterunt applicari. g. 46. Explicare modum, quo canales Conici in fluidum agunt. I. Si in Triangulo ac constituantur ad contactus Circulo-Fig. IV.
rum cum lateribus G F facultate nitentes intra triangulum,utraeque facultates intra ipsum movebuntur, triangulum coarctantes',
magis ad se invicem accedentes, tota Circuloruim series tru det tu ad basin B C.
ta Supponamus Circulos H, I absque ullo nisu proprio ergo ex se ipsis neutiquam movebuntur, sed si moveri debeant moveri debebunt per facultates, a quibus nistim concipiant. Adsunt istaei icultates hoc in casu ad contactum G, F circulorum H d. Ni- tantur hah intr Triangulum momentis aequalibus per rectam G F, parallelaan rectaei H I E conjungenti centra Circulorum. I iii a Quo-
638쪽
inniam ain Circuli H, I se contingunt in Rac urgentur a punctis G, F, per facultates G, F nitentes in seipsas ab oppositis par-
tibiis per eandem G F, non transeuntem per centra H es, sed e ira ipsa cadenten; perinde erit, considerare totum Circulum H presin
sum ad G per recham GF positum ad contactum K, ac conside rare lineam L M N perpendiculariter ductam per centrum H ad G S D , quae esset quasi libra inanis cujus brachium unum vita alteri Hi, centrum' vero 'in linea Η Κ ' Sic similiter recta in Circulo I concipiatur perpendicularis ad easdem litineas quas libra inanis brachiorum aequalium, cujus centrum recta PK; directio seculiatis G erit reci a Gm, occurrens alteri di1lantiarum H N in M, dire Rio facultatis Deriti Ρ, occurgens alteri distantiarum P in P. Cum jam in libra L N ab altera distantiarum H L nulla detur facultas 1ittens, ab altera vero oppositam cietur facultas G nitens in an dem NM ad , nemperam in M, libram L non quiescet sed ita sevebitur, ut Hi convertatur versus Aa, vim recedat ab A B; sive Circulus H movebiturin rotabitur supra latus AB Pariter cum in libra ora altera distantiarum nullani habeat facultatem vitentem, in altera vero PQ adsit facultas F, nitens in F ΙΙ Ο movebitur versus AC, O I ab illa A recedet, sive quod
idem est, Circulus Protabitur supra A C. Praeterea cum in nisu faculiatum G, F, adiuncta, , , circulorum series H, I in contactum K nitantur oblique versus basin propter circumversib-nis nisum tota circulorum H, I, quoiqim fuerint, series adia te basis B C trudetur; cum lineae omnes, quae F G ducunt parallelae versus basin eadem G F snt majores, tota circulorum series HI, quo magis ad partes basis B C trudetur, eo amplius semper inveniet spatiam, per quod agi poterit. Unde non necesse exit, ut circuli in mutuo contactura apessistant, scdabitur spatium, intra quod utraeque facultates GF se agere poterunt, . e. ipsae etiam facultates movebuntur intra triangultari, ad se ipsas magis accedent, trianguliun reddent angustius, coarctando Πgultam Bac'. e. d.
Fig. H. SP in Triangulo a AC. cujus angulus C AE rectus, stiles Circulorum adsit, in in contactu Circulorum
639쪽
cum lateribus F D constituantur facultates nitentes intra Triangulum; Circulus ad angulum redhim transverse verius dimovebitur trudet Circillum acuti anguli versus basin, rotando ipsum supra latus Ba ad cujus conta flaui est tota Circulorum strues venae in positionem obliquam, facultates ad se ipsas magis accedent, de trianguluin angustius reddent.
Quoniam enim facultas innititur per directionem DE, centrum Circuli H patitur totum nisum facultatis D versus E , Et cum culias Unitatur per rectam VI cadentem extra rectam 'D ad partes A t, momentum, quod patitur facultas D a nisu facultatis F, minus est momento ejusdem facultatis Hinc facilitas dimovebit Circulum H c trudet versus E. Et quoniam Circulus
H innititur puneto non trudetur transverse ita, ut centrutri
H agatur per rei tam HE, sed rotabitur super FB descendendo a partibus Uversiis bosin B. . Ducatur perpendicularis I N ex cen xig' , 'tro H ad directionem FΙ, concipiatur rursus libra inanis N L, brachiorum NH, HL aequalium, cujus centrum ΗΚ Qui jam faculta F contranititur facultatim per lineam FI, illa secubias F premet alterum librae brachium NH, Fig. lU. convertet circulum H, urgendo ipsum ad contactum K, sive oblique premendo circulum G Hinc facilior adhuc reddetur rotatio Circuli
H super FB a panibus F versus B, positio Circulorum H, fiet obliqua, nimirum Circulus Id erit inferior, G superior, facultates D, F, facillime ad 4nvicem accedent, Triangulum
ira III. Si series Circuloriim G, Η ita const1tuatur ad latus AB Tri Fig. Languli Bin C, ut linea D conjungens centra G, H parallela sit eidem lateri A B, alia series circulorum rata illi stipe imponatur, ut inter duos quosque seriei primae circulos singuli seriei secundae circuli ad contaectum utriusque sint Si adhaec ad singulos contactus circulorum de laterum constituantur facultates , P, MD, nitentes intra Triangulum, sed nitenses per lineas N non parallelas 4 conjungentibus centra, verum parallelas basi Trianguli;
nimirum per linea O R, M MAE, mis positis nullus
640쪽
Cimulorum G, II, o agetur versus vetetices A, sed omnes ad partes basis B C trudentur, facultates ad invicem accedent, isngustius reddent Triangulti m.
Circulus eninam cum urgeatur a facultatem per dire Tonem
M N, uec a facultate inper c G, d linea OG non ineidat in M,
ex detrionstr. Nuara. II. Circulus G urgebitur versiis basin B per destionstr ibid. Qitoniam vero Circulas innititur quidem in utrumque Circulum G, H, sed momentis, quoniam linea dire- stionis non cadit in centrum in in aequalibus, fieret quidem pernisum Circuli iunte G M ut Circulus G truderetur versus verticem A; Sed quia interim Circulus H movetur versus BC, ipsi unque sequitur Circulus eodem tetrapore Circuitis G, per facultates , inversus BC tendat, idem circulus G una cum circulis iam versus basin BC movetur i. e. omnes circuli G, H, incedent triangulum angustius reddent. q. e. d.
F;o VII. II . Si liquidum in canali Conico B ADF fuit ab orificio majori F, ad minus AD, omnes liquidi I partes incidunt in si
perficiem AB, FD, exceptis iis quae fluunt per Canalem Cylindricum, cujus Semidiameter ubi tanto minor Semidiametro Λ Gorificii minoris AD, quanta est Semidiameter II unius ex partibus I, K. liquidum constituentibiis.
Quoniam enim Sphaerae liquidum constituentes ab AC DE per centra I K trajiciuntur, alterum Utriusque haemisphaerium est altra easdem AC, DE ad latera AB, DR alterum est citra easdem intra Cylindrum a rectis AC, E comprehensiun. hiare simplitudo Cylindri AC, D est tanto ina o distantia sphaerarum I quanta est unimia ex duabus earundem semidiametris seni distantia linea AC ab ED h. e. linea AG erit tanto major distantia sphaerae I ab H G, quanta es semidiameter ejusdein spheerae I sive quanta est amplitudo si alii, quo Senii sphaerium sphaerae I extra AC versus HG continetur. Cum vero semidiameter AG orificii minoris A stiperet semidictantiam sphaerae Ialinea HG: igitur semidiameter tanto major est distantia sphaerae I a linea AGorificii minoris adis, quanta est semisiameter Sphaerae I . Si igitur