Dissertatio inauguralis iuridica, de iure sacro et profano circa infideles,

141쪽

CIRCA NFRELES NON CONVERSOS. 3s

I XVIII. Ii iudisiolibis causis quaedam apparet dis

ferentia, & quidem primario ratione testimonii, UXta l. I. monium fee. C. de haeret Iudaei contra Christianum produci teste ne re non pos- queunt, si vel maxime orthodoxus contra orthodoxum ς00 agat; bilis tantum inter iudaeos vertitur, satis habilescen Uni uia δ' sentur quod etiam dicendum videtur, si inter Christianum

iudaeum quaestio, Mille iudaeum produxerit testem. Nov. s. c. r. Ille enim in praeiudicium producentis pro habili reputandos, quem producen approbauit c assi C a. qu. 7. Similiter testimonium Christianorum aduersus iudaeos in omnibus causis recipiendum esse decer itur in c. 21. X. de test . cum eos Chrisianis subiacere oporteat, tabeis pro sola humonitate foueri Ita philosophatur Pontifex, mirifice vero odio in gentem iudaicam indulget. Ad mitto, iudaeos alieno in Christianos animo esse, quosdam iam hostili admitto eos proinde esse suspectos ast saepe etiam Christiani, qui teste historia, infenso ut plurimum fuerunt animo in iudaeos, suspecti sunt, Vt tanta di uersitas induci non debuisset Proinde multum iudicis saluo iudicis arbitrio hic relictum, nec ubique iudWi a testimo δ oriri ni contra Christianos repellendi, adeo ut etiam in Camera ludaeis cum Christianis litigantibus quandoque deferri soleat iuramentum suppletorium; ΜYΝSi G. Cent. F. ob si multo magis ergo ad testimonium admitti, salua tamen exceptione, quod praeiudicio illustrat Dia. R sEs in

in recogn ordin Saxon idem approbatum docet, addix bii hi chii mei et . nonnunquam iudaeum ad suppletorium ad stianum mitti posse, iusta causa id suadente, ut si maior em 1- plena probatio pro iudaeo militet. BERLICH. P. I. concLF .n Quod si negotiationem exercent, re Ceterorum mercatorum frui debent, quorum libris, ceteris paribus, semiplena fides tribuitur, D n. PRAESEs lib. I. it. a. ur ec Lmt i, quod tamen ab aliis in dubium vocatur. 1 Un. Homulus M. Reston . II. l. Πi. Similiter nec inhabiles

142쪽

136 SECT II, CAP. I. DE IURE PROFANO

testes sunt udari in Christianorum contractibus S ultimis voluntatibus, quod disertis exceptum verbis in cit. I. 2La. H' ό'h. QEari tui Vero alia iuri i&pagani in plerisque conueniant, .stim , .st hoc tamen deterioris conditionis sunt, ut prorsus ab

monio tepet omni testimonio sint eYclusi cum Manichaeis, Samaritis,luntur aliisque relatis in cit. l. a Hoc rigore hodie sine dubio

haud foret utendum, sis ani inter nos degerent, cum ne CeXtorres iudicandi, Vt eo tempore pagani, nec tanto odio eos prosequamur. Si mera essent mancipia, ex captiuitate bellica, minus quidem fidei haberent, verum abso- An iudaei lute non essent repellendi. Denique etiam hanc diuersi- Christi ni tatem inducunt, quod iudaei actoribus Cliristianis instrua si id in elata edere teneantur, ob gem et n. f. ceterum de Uur quam hi, eho Cautum, Ut libri surariorum actoribus semper edi debeant.

antu Id quod ad iudaeos vel ideo extenditur a glossa, quod iud:

praesumantur esse usurarii. ACIANVS de probat. lib. L. c.

H. n. HORN CLII Ress. n. r. p. Verum id tunc de-naum admittendum esse censeo, si ob furariam prauit tem contra iudaeos agitur; si aliam ob causam editio documentorum ab eis deiideratur, insistendum iuri communi. Ob maculam g. XIX. Obseruaui vero praeterea, quod quidem iu- dignitati dari infamia nulla laborent, quadam tamen reputenturbui tu qu aspersi maculi, quae opinio rursus debetur iuri canonico, arcentur. Omni conuersati tot sanetionibus cum iudaeis est prohibita, quo faetum, ut plura iis denegentur iura, quae nonnisi his, qui integrae existimationis sunt, competunt. Sic constat quod excludantur a codegiis opis cum ae lite ut spurii&carnifices, indeque factum, ut unice quaestui, ex Variis commerciis comparando, sese dedere soleant, non sine incommodo reipublicae, quod quomodo euitari emendari possit, ostendit Dia puΑes disi de caut tu tot rant. Ea de causa quoque excluduntur ab omnibus ossiciis publicis l. f. C. de iudicis c. idi. II. X eod. munere iudicandi super Christianos fungi nequeunt, quod Cau-

143쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOs ix

rom. II p. IIII. Similissi militare, causas agere prohibentur in Concit. Valentin IV anno G. gpud EvΝDEM tom L l. Iaro a publicain priuata administratione remouentur in Concit Auenion de anno Mose. c. a. apud EVNDEM.tom. CVP. V . Porro postulare quoque prohibiti sunt in I f C. de Mul. I. u. C. de episc. auae ut nec notarii munere fungi possint ni civi Lus tib H de iur persen extra grem eccles exis c. V. . sic non mirandum, quod ad gradus Academicos, qui dignitatem continent, admitti nequeant, IDEM cit. c. G. cum etiam a iure ciuitaiensim plerisque arceantur locis. Hac de causa quoque in variis conciliis constitutum, quod iudaei a Christianis habitu discerni debeant vid. Conci Later. IV. de inno MN. c. G. apud IIARDviΝ. om. VII. concit p. o. ut portent in pannis superioribus certum signum , scilicet rotam panni cmei coloris, mulieres eorum in capite, quod consti tuit Concit Pauenn de anno IIII. c. s. apud EUNDEM cit. Lp. uro. idque repetitum in reform polit de anno Tyo tit. 22. f. i. quod tamen haud obseruari animaduertimus. Has conclusiones peperit tum odium, cui communiter expositi sunt, tum communis persuasio, qua pro abiectissimis vilissimis habetitur. f. XX. Enim vero I haec omnia minime ligat at plerisiti principem, cui integrum est, etiam iudaeos ad munia publica admittere, eisque gradus Doeloratus conferre, quod praXiinotiora corroboratur. II Consultius utique so-ret, si rigor iuris hac in re temperaretur,' quemadmodum ad negotiationem, ita etiam ad alia officiari opificia in ciuitatibus admitterentur,quo commodiori Vitae genere se suamque familiam aler possent, id quod quomodo introduςi possit, plenius excussit Dia. PRAEs dis de caut iudaeor. tolorant ad quam breuitatis studio B L. ablego. Imo III ex hac praxi id incommodum quoque euenit, Vt, quo ties conuertuntur, nidonei ad certum vitae genus eligendum sint, prout cap seq. indicabo, id quod tamen sublata per leges publicas hac macula facile emendari posset.

144쪽

138 IE . II CAP. II. DE IURE PROFANO SECTIONIS ILCAPUT II.

Iure profano circa infideles conuertendos, Vel conuersOS.

ebriue so Vt Plura mi S diuersum est e, diuersaque sinnis multa tu 'li iura tribUere, idque tum fauore dei tum ea singularia odio α ιτίοις Midololatriae, cuius rationes insunt conm1-protegom exposuimus. Iam olim Romani fauore libertatuta tis multa colatra Communes regulas statuisse leguntur, t

sse 'sa isi AN in . . In it de donat Quidni ergo fauore dei conuem ionis multa admitti debeant, quae' regula ordinaria recedunt Neminem cogi posse ad rem suam vendendam, sic ad mancipia dimittenda tralatilium est. Fauor Ar conuersionis mox exceptionem format, ad mlhh;h; id stringitque dominum , t ea dimittat. uam cap. antee. ebriuerso notaui, iudaeo Christiana mancipia habere non posse. neni ad sp r Idem quoque in c. I. X. deludaeis ad eum casum Ytensum, T . I RV si Claristi aiau fieri desid datis duodecim solidis, quicunque Christianorum seu ad ingenuitatem, seu adseruitium ea licentiam habeat redimendi id quod sumtum est ex Concilio Matisconens L de anno s8I. c. apud ARDVm tom. III concit p. 113 9 GRATIANUM . D. 1 . Idem iam censuit GREGOstius in c. N. D. F . Onstituitqxie, neue de iudaeorum, ruitio, non solum iudem, sed etiam quisquam paganorum fleri votaeris Christianus, po quam volunta eius fueri patefacta, hunc sub quolibet ingenio, vel argumento cuipiam udaeorum en dandi facultius t sed is qui ad Christianam conuerat dem de derat, defensione episcosi in liber Mem modis omnibus vindic

145쪽

i r ut tamen dominus seruetur indemnis, si Christianus emtor intra tres mense pretium soluere velit, imo si post tres menses, quo a gentili comparatus est, voltanta tem suam declarauerit, mox ad libertatem perduci debet, quod hunc non ad vendendum sed adseruiendum si1b d Catur comparasse. Idem repetitum in Concise Tobiano XII c. s. apud GRATIANv mc. 7. D. S . c. U. . de iussi ubi GREGORu sententia exposita est. Maius priuilegium imo ex leeε

addit ivsa iNiΑNus in Lysi. g.I. C. de episc. ct cleric decre- 'in': .uitque, ut siquis ex iudaeis, vellagonis, uti lico a suis . huerit seruos nondum catholicae de an simum emisimbutos, ct praedicti serui desiderauerint ad orthodoxam emvenire, postquam catholicae Gessae sociati fuerint, Gertatem modis omnibm ex praesenti lege eripi tur , O eos tam iudices prouinciarum, quam sacrosanctae Telesiae dessen-

res, nec non beatissimi episcopi dejendant, nihilpro eorum pretiis penitus accipientibus domino. uod forte posthae

etiam ipse domini eorum ad orthodoxam dem conuers u rint, non liceat eis ad seruitutem reducere illos, qui a dem orthodoxam praecesserunt. Se υ- tolia usurpaverit, i is graui simi subiacisis rime moria

rii inde simul iudicium ferri potest de eorum

doctrina, qui manc1pia conuersa indistincte an liberta adi; ubi hitem vindicant, qua de quaestione plenius agit excelL

plurimum qui hanc seia tentiam defendunt, ad tenus a Dadductos prouocant, mirifice tamen omnia Confundunt. Distinguendum videlicet est, utrum inseruitute domini Melis an in deli coinuertendi fuerint posteriori casu facilius ad libertatem pe enare poterant, non tamen absolute ex dod ira antiquorum cano M llibera obant, si dominus Christianus eos pretio redimere paratus erat, qui eo casu huiusmodi seruum sub suam red1gebat potestatem. multo minus ergo priori casu asseri poterit, mancipia in potestate dominorum christianorum existentia per conuersionem seu baptismum ad liberta- tem

146쪽

tem ipso iure deduci, ut plenius docet Illustr. THOMASIVS qui est. δ addisi is , si de ratio amo eaeperientia recentior testatur, mancipia Turcica etiam post conuersionem ad fidem Christianam in statu suo pristin ope durasse, cum nulla ratio, ob quam necessario manumitti debeant, adferri possit. Nec in ecclesia Iirimitiva, quae exuberantissima chciritate & fide excelluit, coacti sunt dona ni fideles, mancipia post conuersisnem manumittere, ut docet PAVLvs Ephes. VI, p. Quin I. Tmioth. VI, 2. diserte docet, seruos post conuersionem sub praetextu fraternitatis Christianae dominos suos haud spernere, sed potius cum maiori fidelitate eis seruire debere. Nec quod Avi V epis ad Phi mon. v. 1 adfert, contrariae

sententis fauet, qua admonet PHILEMONEM, Vt ONEsIMUM

seruum fugitiuum, a se conuersum recipiat non vi I uum, sed tanquam charissimum fratrem Haec verba id tantummodo indicant, seruitutem e charitate Christiana temperandam, nec more gentili, permisit et iam legum Romanorum, cum eo ut fugitiuo agendum esse, qui atrocissime olim habebantur, ut docet Tit. D. defugitiu Praecaue id unice PAVLus, quod summo i Ure in eum statuere poterat HILEMON, quod tamen ONE- si Mo iam remittendum erat ex Christiana charitate. Similiter nec leges hanc manumissionem imperant, nec ratio aliqua eam suadet, quin potius metuendum est, ne domini auari potius impediant conuersionem mancipio-TUm , quam Prom OUeant, animaduertentes ad furam

mancipii sui sibi imminere. Quae de cetero in contrarium asseruntur ex constitution: bus pii V. ωPAvLI III resoluit Illustr. HoΜAS. cit. I. . ROlim con- β. III. Olim sane infideles conuersi nihil adeo exbbi, 4biis CoiὶHersione literabamur, sed, quod praua consuetudo stabuntui. introdUXerat, saepe iacturam omnium honorum patiebantur. iique id ipsim ex c. s. X. de iud desumto ex Concilio Lateranense II de anno Ii79 1 aes apud HARDUIN.

tom. VI P. II concillari 13. quo ita cautum fuit Si ni

147쪽

CIRCA INFIDELES CONVERTENDOS, c. 1 r

aeterea Deo inspirante ad demse conuerterint chri innam, possessionibus tuo nudatenu excludantur, cum metioris conditionis adsidem conuersos si e oporteat, quam ante, quam demiusteperint, habebantur. Si autemsecmuerat actum,m incipibuόseupotestatibu eorundem locorum iniungim' sub poena excommunicationis, utportionem hereditatu i d bo norum suorum ex integro eis faciant exhiberi Sed aetaconsuetudo haec irrationabilis desiit, prout C AROLI IV. Francorum Regis diploma de A. 393 IΟΗ. ABILLONI. tom. III. nauct p. FH docet, huius tenoris marolvi Dei oratia Francorum Rex. Notum ac miniuersis r genti hin pariterque futuris, quod cum quadam consuetudine eum aut re no no stroplerisque aliis mundi climatibus diu-- 2Duit, heu iter apri cis catur temporib hactemuo sieruatum, quod dum aliqui sectae Iudaicae abinde curant

recedere, Hiritu i minati diuino, ac erroris limitibus a relictis euulsisque uammi perfidae caecitam inhaerem silet orthodoxae, sacrique baptismatis recipium sacramenturm D-nis, quae r ebam, nudantur omnino, suis vi aur bi ejiciuntur θ' remanent laus res se inopes nar interdum accidit, quod tries, qui antea locupotes secernunt egenos, quosdam ex eis vitam quasi quaerere mendicatum, in pristino deuia relabuntur,advomitum damnabiliter Emρ-ando in suarum proh MArbouimarumperniciem, opprobrio Smoue standalum legis nostrae, ac toti populi Chrsiam. ς antehabita deliberatione se consilio praematuro, os intes iamdictis di ndiis is inconuenientib-po se tenm θ- mare, acaduertentes, quanta itin excelses inperditae οὐχ cuperatione iucunditas, certisque ahis consederationibis emcitati, harum serie litterarum edicinin ordinamas, constituimus, irrefragabiliter sancimW, quod deinceps, cum δε- auos utriusque sexin Iudaeos regnum no rum, tam in Gassica, ouam in occitana, proxime longim vel in posterum incolentes, continget sancti Spirit infusione es gratia Eustrari, ac Dorifontis unda renatos, apertis luminibus cordium eorundem nuum verum cognoscere Creatorem perimmmodi ope- rationem

148쪽

I42 ECT II CAP. II. DE IURE PROFANO

rationem tam salubrem se meritoriam adeoque laudandam, ιι ngulis sis agentib debet fore utilis non nociva, nudis suis mundanis rebus aut bonis debeant aliqualiter spoliari; etiam ne quouis modo priuentur quantorumcumque existant precii se valoris quin poti e indem res, bona habere, tenere , explectare, de ipsisque plene Vibere ad suum dis-

pomme libitum valeant, bique incitum permissis, pyr inde ac post r.emigium actum bona ct res aequisiuissent prae,

dictas, aut ad eos iustis ex titulis peruenissent, praetacia consuetudines eis nec non constitutionibis , ordinationibu se statutis generalibus aut localibis regni no mi iam dicti, ac δε- fensionibH, 'mandatis contrarim nudimode obstantibus in hac parte. Subiuiagit vir doctissimus a1ΑD1LLoxius, se alias eiusdem argumenti literas possidere de A. 6Ι . quibus iudaeus quidam nomine OSEPHvs DE EsoU, post baptismum publicatione bonorum affectus, partein eorum do no regio recepit, aliis in priuato quosdam erogatis.

Moxi, huiu, Ιy. Natus forsan hic prauus mos inde videtur,

lib. quod creditum fuerit, bona ante baptismum quaesita exiniusto uero usuraria prauitate, aliisue titulis illicitis acqui pr sumi, adeoque a recenter conuerso salua conscientia retineri non polle, quin potitis, quod scelere acquisitum, a fisco vindicari debere Colligo id ex dispositione concinissa Densis U. c. si qua indicat, ne eo quidem

tempore, e .l 3 . morem antiquum desii si e Indicant id Patres iis verbis: Si quis iudaeorum adsidem catholicam conserti voluer l, ova Da quaecunque habet mobiIuis immo

lilia ei intocto Eaesaque permanea iit Uuod se huiusmodi bona ex osura aut dicito quaesu fuerintzcquisita, o notae sunt per nae , quibus foret de iure restitutio faciendo quia

non remittitur peccatum, nisi restituatur ablatum usi s restitui omnino oportet. His vero Prsonis non extantibu quIsstalia er manus ecclesiae in pios essent in conuertenda, haec fancta Vnod vicem g rens niciersalis ecus in Duorem

concedit suscepti baptismatis, tanquam in pium usum, vad se remanere Mere o sub I a diuini anatheniatu interdi

149쪽

Gratam cclesiastisis quam seculm et ut nudam super his

quouis quaesito colore molestiam inferant, out inferri patianium sed magnum se fecise lucrum existiment, dum tales

Christo lucrati fuerint. Mitior haec 1detur esse sanctio an liqua illa consuetudine antea adducta in effectu tamen ecclesia, si1 stricto iure uti vellet, sibi ius confiscandi competere contendit. Obseruat id ipsum clar1ssimus p sNA Eduus ι'hisoire des Diis tom. IX. P. II, 33. . . Io ait-onue ORegomen es ingulier cor, Egliseis a ponat e Droii de P approbrie les Biens de Particutiers, principalement lora qu' iis soni acquis, avant qu'on sol entre dans P EVββ , dans leuems dei norance bi Egli Dace Droti, ede ne peiιti exercer ausreiudice de En ans, sHmittera de cetivo qui Ia Restitution es due Ensia, on met- ibit par fa n Obstacle ita Conmerson des Vs, en Dur aris, posthant, e qu' iis auolent acquis . omn' inais . . Ceterum quoad statum ignitot maiorem Con uia sese onuersis tridulserunt praerogatiuam. Supra am notatum ess uelisionem infideles leuis ot macula aspersos censeri, quae a nOIam l tollitur.

lis canonica infamia dicitur quod fama eorum diminuta sit

apud clerinos tam diu, quam diu haud fuerint conuersit vid. GoΝZALEZ ad c F . . de te ib. n. a. Tollitur haec macula

per emendationem vitae seu conuersionem Vt m it c ic1tur, essicitque, ut inter honestos reputandi sint. Sic in ConciI Tolet. XVI. de anno m. c. I. apud HARDVΙΝ. 77. ILconcidi in ψ. de conuersiis ita dicitur id aequitatu ordo de

obstit, ut qui de Christi decorantur, coras hominaba n s at e honorabiles habeantur. In Conci filiDensi cit L hoc ulterius extensum his Verbis , quoniam per gratiambissimi ciuessanctorum domestici Dei tificiuntur, longe oue dimimus regenerari spiritu, quam nasis carne, hoc ei actati Iege statuimus, ut ciuitatum, locorum, in qu bHyacro bapti at regenerantur, priuilegiis, libertatibus , immuni

talibus gaudeant, quae ratione duntaxat natiuitatis originuasei consie uuntur. Inde mouit RICCIVLLVS T. de Neophyt comaei sic F. I ncos mione . virum neophγti debeam censeri in inter hone

150쪽

i SECT. II CAP. II. DE IURE PROFANo

stris reserun ic nobiis an vero ignobiles censetque n. s. eos, si nobiliter tu vivant, accipere nobilitatis gradum primu)M, ex hoc lepido argumento, quod sit cuti plebeius a senatore adoptatus consequatur nobilitatem, adeo ut dicatur talius senatoris,

ita multo magis sufficere debeat baptismus, qui illum facit Christi filium. Hic merito dici pollet Ataculis, philosophus mansi ses. Sed infinitae eiusmodi argumentationes ubiuis fere in huius sortis scriptoribus obuiae sunt exquibus non potuere non infiniti pro pullulare errores. Id facile admiserim, post conuersionem infideles ad codegra

. aliasque ciniti 'tes adipiscendas habiles fieri, a

quibus ante conuersionem ob statum quodammodo inquinatum erant exclusi: Quin etiam hoc equum est, ut a censu aliisque exactionibus, quibus iudaei subiecti sunt, post conuersionem liberentur, quod etiam Concit Tolet. XVI. cit. Lconstituit ast ut praeterea singularem dignitatis statum consequantur e sola conuersitone, nulla uincit ratio. Equidem a quibusdam in dubium vocatum fuit, teste RiCCIVLLO de neoph. c. F. Vtrum conuersi etiam ad publica olficia promoueri Oiunt Recenter Conuersos aegre admittendos esse iudicat, i quod talibus committere ossicia publica, res periculi plena sit a)quod de probitate vitae conuersi non satis constet, adeo ut ne iij idem existimandus sit integrae fidei aduersus fidelem, sed a testimonio repellendus sit. Qui autem iam dudum bapti Zuti, inter Christianorum consortia bene versati sunt, eos rectissime ad munia publica a 'moueri poliestatuit cit. I. n. s.seqq. quidem de of Piis foris hic non est quaestio, a quibus viplurimum ne bii repellunt tur, ut in s. c. H. Aprae . dixi. De Saepe tamen ossieris seculari a s nulla quidem occurrit legis prohibitio,

inepti sun iron tamen confundi debent regulaes; 'us Iaec Umsi ., ' ζ' uris conuersio non amplius resistunt, saepe illae, non quod neophyti, sed quod plerumque inhabiles lint infideles,&imprimis iudaei, quibus officia publica commendari pollint. Ita enim teste experientia, instituuntur iudaei, ut rarius partes reipublicae illis concredi possint