장음표시 사용
181쪽
i 1 SIMPLICIVM Pharma mina centeno quinquageno filo constare: sciit paulo ante Iulio Lupo. qui in praestetura Aegypti obrj t. mirentur hoc, ignorantes in Acras Pth quondam regis, quem Amasim uocant, thorace in Rhodiorum sula ostendi in templo Mineruae. ccclxv. filis siligula fila constare. Qiiod exemplum per se expertum nuper Romae prodidit Mutianus trecon sit, paruas piam reliquias eius superesse hac experientium iniuria. Ita olia ex Pelignis etiamnum Linis honorem habet, sed fullonum tantum in usu. Nullum est candidius, lana ue similius, sicut in culcitris praeci opuam gloriam Cadurci obtinent. Gallia ium hoc ad tomenta pariter in uentum Italiae quidem mos etiam nunc durat in appellatione stramen sti. Aegyptio Lino minimum firmitatis, plurimum lucri. Qiuatuor ibi genera, Tanicum, ac Pelaifaciam, Buticum, Tentyriticum, cum registonum nominibus in quibus nascuntur. Superior pars Aegypti in Aras biain uergens, gignit fruti m quem aliqui Gossipion uocant, plures Ion :& ideo Lina inde laeta Xylina. Paruulus est . similem cy barbastar nucis defert Ducitum, cuius ex interiore bombyce lanugo netur. Nec ulla sunt eis in candore, mollicia uepra ferenda. Vestes inde sacerdotis bus Aegypti gratissimae. Quartum genus Orchomenium appellant. fite palustri uelut harundine, dumtaxat panicula eius. Asa e genista facit ina, ad retia praecipua, in piscando durantia, frutice madefalso decem diebus. Aethiopes, Indi a malis, Arabes cucurbitis, in arboribus. ut diximus, genitis. Apud nos maturitas eius duobus argumentis intinligitus: intumescente semine, aut colore flavescente. Tunc evulsium, &in fasciculos manuales colligatum, siccatur in siste pendens, conuersis superne radicibus uno die: moX quin P aliis, in contritum inter se uetas fascium cacuminibus, ut semen in medium cadat. Intor medicamina huic uis, Sc in quodam rustico, ac praedulci Italiae transpadanae cibo, sed iam pridem factorum tantum gratia. Deinde post meti m triticeam uirgae ipsae merguntur in aquam, solibus tepefactam, pondere aliquo depressie. Nulli enim leuitas maior . Naceratas indicio est, membrana laxatior. Iterum in uerta, ut prius, sole siccantur. Nox arefactae, infixo tunduntur stupario malleo. Quod proximia cortici fuit Stuppa appellatur, deterioris Lini, lucernarum fere luminibus aptior. Et ipsa tamen pectitur ferreis hamis, don re omni membrana decorticetur. Me dullae numerosor distinctio, candore, mollicia. Linumw 1acre& uiris decorum est. Cortices quo dccussi clibanis & surnis praebent usum. Ars depectiendi, digerendi . iustum est, quinquagenis fascium libris quinas denas carminari. Iterum deinde in filo politur, illisium crebro in
silice ex aqua: iccitum in rursus tunditur clauis, Comper iniuria melius Inventum iam est etiam, quod ignibus absumeretur. Vivum id uocant: ardentes V iri focis conuiuiorum CX eo uidimus mappas serdibus cxu sestis, splendescentes igni magis *possent aquis. Regum inde funebres tunicae, corporis fauillam ab reliquo separant cincre . Nastitur in deser ε
182쪽
corum, T O ' V s PrimuS. 1 tis, adustis le Indiae, ubi non cadunt imbres, inter diras serpentes, assuescit uiuere ardendo. Rarum inuentu disiicile textu, propter breuitatem. Rustias de caetero colos splendescit igni. Cum inuentum est,
aequat precia excellentium margaritarum Vocatur autem a Graecis , bestinum ex argumento naturae. Anaxi laus aut Orest, linteo eo circum
datam arborem,surdis ietibus,&qui non exaudiantur, caedi. Ergo huic Lino principatus in toto orbe. Proximus Byssino, mulierum maxime desit is circa Elim in Achaia genito, quaternis denarijs stipula eius Persmutata quondam, ut auri: reperta in linteorum lanugo, e uelis nauium, maritimaru maxime, in magno usu medicinae est. 8c cinis Spodij uim habet. Est &inter Papauera genus quoddam, quo candorem lintea praecipuum trahunt. Tentatum est tingi Linum quo . 8c uestium in fanisam accipere in Alexandri magni primum classibus, Indo amne nauigantis: cum duces eius ac praesedit in certamine quodam uariasient insignia nauium . stupuerunt littora flatu uersicoloria implente. Velo purpu reo ad Actium cum M. Anthonio Cleopatia uenit, eodem in effugit. Hoc suit imperatoriar nauis insigne . Postea in theatris tantum umbram
secere: quod primus omnium inuenit Q. Catulus, cum Capitolium dedicaret. Carbasma deinde Vela primus in theatro duxisse traditur Leia tutus spinter Apollinaribus ludis. Mox Caesar dictator totu forum sto manum intexit, uiam sacram ab domo sua adclivum uis in Capito lium : quod munere ipse gladiatorio mirabilius uisum tradunt. Deinde 8c sine ludis Marcellus, Octauia sorore Augusti genitus in aedilitate sua,
auunculo. Xi. consule, Calendis Augusti, Velis forum umbrauit: ut fas lubrius litigantes consisterent. Quantu mutatis moribus Catonis Censese qui sternendum quoin forum moricibus censuerat. Vela nuper colore coeli stellata, per rudentes terrae etia in amphitheatris principis Neomnis rubent in cauis aedium. 8c muscum ac solem defendunt. Caetero mansit candori pertinax gracia. ΙHonor eua S Troiano bello. Cur enim non S prael 3s intersit, ut nauseagns Thoracibus lineis paucos tamen pugnasse, testis est Homerus. Hinc missie 8c nauium armamenta, apud eundem interpretati sunt eruditiores: quoniam cum sparta dixit, signis ficauerit fata. DE LINI RATIONE ex Palladη. Ir. libro.
Mense Ocitobri Lini semen seremus, si placet: quod pro malicia sui
serendum non est, nam terrae uber exhaurit: sed si uelis, loco pinguis φsimo Sc modice humido seretur, in iugero. viii. modi)s. Aliqui macroto spissum serunt: ita adsequuntur, ut Linum subtile nascatur. TEMPERAMENTUM EIUS. Semen easdem, quas Foenograecum uires habet, Emp calidum se re in primo ordine . Et humiditate, Sc ariditate, fere in medio conostituitur,
183쪽
TR s LM Pr, Cr Vm Pharma VIRES EIUS, ET IUVAMEN ta DIOSCO RIDE lib. ai. Discutit 5 emollit omnem intus soris Q inflammationcm, cum mel le, oleo exigua aqua decoctum aut molle coelo exceptum. Vicia cutis in facie, Varo scν crudum CXWrit
Illitum cum nitro,& ficulneo cinere parotidas duricias distulat. Ulcera quae serpunt, favos cum uino dc ictum expiar a Vngues scabros eximit, cum pari modo lNasturti',& mellis. vicia pectoris extrahit, si ex melle in eclegmatis uicem substituatur. Tussim lenit, Venerem stimulat, si farina piperis, Sc melle exceptum, pro placenta largius adsumatur.
Huius decoctium interaneorum uuluae erosionibus immittitur. Alui excrementae euocata
Ad uuluae inflammationes, in desessionibus perquam utile. Ex miseellaneis SERAPIONIS cap. 2I. Ex Mesbe. Proprietas seminis Lini est. Quado fit emplastrum ex eo. mixta cera& melle confert alboribus unguium. Ex Albugerig. Consere ulceribus uesicae Sc ronum S maturat apCstema quando fit ex eo emplastrum. Quando bibitur torrefactum confert tuli1 calidae S humida . Ex Meserugie Expellit istum cito, S aquam. D Et decocto seminis Lini miscetur cum oleo, & fit inde clyster ulceri bus maestitiorum confert magnifice. Ex Rasi. Confert doloribus.&puncturis intestinorum. Ex Paulo Linum quaeso comburitur, confert sumus eius subtilis cor rizae, &stabcationi matricis Lini NOCUMENTA, ex Galeno lib. t. de alimentis Cap. 2P. Est autem malum stomacho, 8c dissiculter concoquitur: praeterea MΦcthun, uentrem uehementer sistit: & urit agrum in quo seratur, deterio
A V T O R E S. Dioscorides, lib. 2. Plinius, lib. 19. Cap. 1. Palladius, lib. M.
Serapion, CAP. Galenus i. alimentorum Cap. 2s.
185쪽
Latinae, Lingua canis. Lingua canina. Cytiosos Germanicae, fundis ueling.
DIOSCO RIDIS . . ,,εσῆ de Cyno Osib. A NIN A Lingua. lia latissiliae Plantagini similia habet, angustiora tame, minora , 8 lanuginosa. Sine caule Canina lingua est, Per terraan. steriaitur. Nascitur fabulosis locis. no ossi historia PLINI AN A lib. 2s. P. S.Iungitur Plantagini Cynoglos s. caninas imitans linguas, topiar js operibus gratissima. Aiunt , quae tres thyrsos seminis emittat, eiuS dicem potam ex aqua, ag tertianas prodeste: quae quatuor, ad quarta tanas. Est alia similis ei. & quae fert lappas minutas. Eius radix Pota aqua, ranis Sc serpentibus aduersatur.
186쪽
Canis lingua liemam,riouit Ethructa Ο1s utitur em ad ulcera, &minora uulnera, Ostendit eam sine caule,&paulominus*cunctis ijsdem huic scriptori notis. Nascitur ploerumo inrer uires,uireicit tota hyeme. Nos eam saepe uidimns folioso cespite, radice pollicis litimani crassitudine, albicante color resupercurrente asperitate quam credimus nominis S compa rationis ad caninam linguam caussiam fuisse.Est enim cani,qualis plaeri r aliis animalibus, scohinae modo asperior lingua.
PANDECTARI Vs de Cynoglos . Lingua canis est similis Amo*ossb. nisi quia sunt ei costae apparentes in Ins eius sed sunt leuia,S est in eis borea apparens.
Cyno ossis duas species dedimus. Vnam,solio Plantaginis, ueram ac genuinam a Dio scoride descriptam Alteram quam hodie officinae Buglossosylvestri fi liis tenuioribus,core actis per omnia feres1milem ostendunt. De qua ramen uehementer dubitamus. Iniecit nobis hunc scrupum Michael Herus medicus,&idem amicus noster, qui S montis Pessulani medi cos alteram Ruglotan hanc lacere constanter assirmat. Et quod id facile credam, facit, quod Dioseonidis descriptioni respondere no uideo.Proinde tam similem Bunos , utaPPaxeat ex cisa. ae uero sit Pliniana altera, quae lappas minutaS fert,necdum comperi TEMPER AMENTUM.
Frigidi &sieri temperamenti est
VIR Es Eu' IUVAMENTA ex DIOSCO RIDE lib. 1. Concisa. 8 cum uetere suillo adipe coctia folia eius, rabidorum canunt morsibus,capilli defluu1ης, quae uocant , 5 ambustis medentur Aluum molli elixa eadem,& cum uino Pota. Ex IO AN NE VIGONIO.
no ossae succus, cum succo Plantaginis, di uino granatorum, &parum Lic', ad ignem cum praedictis aliquantulum inspissatus, ulceri bus oris 3 narium gingiuarum,&genitalium ualet Valet quo in admixtus cum melle rosato, et terebinthina, ulceribus ab humoribus frigidis causatis. Igitur ut experientia nobis demonstrauit, aduersus morbi gallici uices ra antiqua potentissime sarit,ea ab omni triambositate protia, & radicata, ad modum fortis ligamenti cum facilitate mollificat, purgat, at mundat: maxime se prsdictus succus inspissatus fuerit ad ignem aliquantulucum sympo rosato, uel oxymelle siquillitico: si uelis, ut fortiorem habeat
Item folia praedictae harinae ulceribus Digidis, siue strophulis imposi α
Ex nobili HrERONYMO haematio. Sanat haemorroides Cyno ossae aquae potio, si sint uatemque rara ablutio cum Cyno oli, aqua, si foris promineant. Nihil aeque uulnera ac ulcera omnia abstergit.
Dioscorides. Pandectarius. Plinius, lib.2F. m. s. Iomites Vigonius. M. Vergilius. Hieronymus herbari
Cyno ossa quare siediela. Μichael Hers
188쪽
ε corum T O M V s Primus. Diridiora. Semen rotundum ,rubens, annexum kliis. AEadem per P DI N I V M. descripta,lib. 2 2. capite decimoquinto. Chamaedaphne unico ramulo est,cubitali fere, solio tenui, Lauri sinilitudine semen rubens, annexum sol is
APULEIVS uidetur distinguere Chamsdaphnea Vincaperuinca. Nam duabus descriptionibus prosequitur Chamsdaphnem quidem cap. . sic.
Chamaedaphne a Graecis quibusda Daphnites, aliquibus uero a phne, alqs Hydragogos,seu Caragogos dicit. Itali Mustellaginem dicut, alη Laetaginem, et auraginem, alij Eugubim usiuben: qus in puluerem
redacta mollissimum,&in aqua calida potui data,aluum concitat. Pervinca uero sic ca. S. EUPePIios Graeci Daphnoides, Hippo ossison, Euperatori, Oiglossen, Daphne:Samothracia Daphne alexandrina, Daphne Minthrios Danae. Stephane Alexandro. Cham aphne, Carpophyllon Daphnitis:Latini Pervincam, Victioris solium, aurum victoriae soli lexandrinam, Macedonicam, Lauraginem, mustella nem terrestre uoscant. rutex eius saepius cubitalis, folijs ut muria, Paulo maioribus,aim tenerioribus,& non miscitis,remordantibus 8c incendioss. His prediota est uirtutibus. Ad phlegmata incidenda cyathos duos dabis, cum mel φ Ble bibere ieiuno,mox phlegmata intercidet.
de Vinca peruinca. Iudicium HER M. BARBARI de Chams σdaphne &Peruinca. Chamedaphne solio tenui. Eadem quibusdam Vincaperuinca est.
Haerba TOpiaria, semper uirens, in modum lineae solijs geniculatim circumdata: ueteribus inopiam florum stipplere lita: cuius &comedun stur asparag1 Porro mihi alia uidetur esse Vinca Pervinca, in Chanastast chame dataphiae: Vincaperuinca non attollit,sed serpit, ac se in modum lineae, ut Phneuid a Praedixi, porrigit, flore in purpuram ceruleo: Chamsctaphne assurgit in cubitalem altitudinem,ut Dioscorides 8c Plinius confirmant Potest tamen etiam Chanaardaphne dici Vincaperuinca: id quod Plinio placet :sed ut testatum sit tamen, aliud, non idem omnino genus esse. Alioquin 8c medicinae quo nonnihil uariant. Hydropicis, & auribus . 8Caluinis prodesse Vincaperuinca dicitur: Chamsdaphne capitis doloribus, uri onae, mensibus ciendis, ardoribus stomachi, torminibus. MARCELLI VERGILII iudicium de eadem.
Humilis &rerrestris Laurus Chamo daphne est stola foliorem similitudine graecorum ad optione in nomen Lauri&honore adscita: topiaria haerba,si Plinio credimus S a Latinis haerbariis sua aetate Vincaperuinca appellata. Qua si ea est quam Ethruria nunc vincamhsinam uoca qua defunctae uirgines,ingente nostra,ad sepulturam coronatae efferuntur:& qua familiae apuanos aliqu gentilinire suo, primum ingredientem urbem Archiepiscopum, coronari ad portam excipiunt stipant Sper urbem comitantur,cognitu facillima est: in hortis passim nascensitenuissimis uiticulis, pocius per terram serpens, Quietis, iit Dioscorides ait, a tera sc
189쪽
extollens: soliis p oleaginis magis 6 Laurinis similibus . Verum a Dioscoridis Chamae dataphnes hisitoria loge ea differt ob eas quas paliloatcnumerauiitius, Splsras alias notas,quas uolentibus obseruasse facillimum erit meminit Theoptarasitis hamaedaphnes ad extremum tertii de plantarum lusitoria uolumen, sed tam breuiter, ut nillil possit ab co aliud intelligi, inserre Chamoedaplinem fructum soliis adnatum quod a nostrae aetatis Vinca longistine abest.Ea etiam in nullo ciborum usu modo est , qtro ueteres graecoria medici in Cham aptane fuisse quondam resitantur. Siquidem Paulus Aegineta in sexto de ea agens ait, εται. quod est, Hscetia comediet. insterea subprimo,quo capite docet de omni tolem asparagis, cum longius de Pluribus egisset,subiecit, παραπxii, i ,σ ac κῶ . τῆσ-u- ρανιν, id est, Nutiat si initi etia S Chamaelaphnes asparagus His nos indiciis,autoribus in peri uademur, no esse Chamae daphne Ethruris Vinea hsrba Et nihilominus quae a Pinio Vincaper inca Σ1.UOInmine, caP. xi.describit.nostrς gentis Vincar satis 1 nec t.Studem vincam ea uinca ait semst uirere inmoda linea soliis genicularem circumdatam,topiariam haerbam, S inopiam sortim aliquando supplere. Quae omnia nostrae Chamae phne sit, solio Lauri clibitalibus uirgis, fructu rotundo rubentem,ct folijs adnato,cuius asparagus in ciborum usi esse possit.
Reprehensio Plinii. Thodori azs, Herm. Harh. &M. Vergilii,
per Nicolaum Leonicenum. lib. de erroribus Medicor v.
Idem Theodorus Chamadas Iane Vincam euincam apud Theophrasium interpretat. Qiis uera Per cum in Chamodaphne alta sit planta cuius descriptio a Vincaperuinca apud Dioscoride pluriuinca apud nasi alienae,chiis elia Vinc peruincs natura imaginem ac ratio cGte plantib ,illa esse uidebiε, Dioscoridem que a Diosc. ac Plinio parte Clematidis, at Daphnoidis, et Polygonos dis nominiti designati Et ide rursum alibi. in Chamaeda ne tib i .Veterem lectionem distinctiorem putas, si ita scribat. Ei ct Chanas daphne sylvestris frutex,&Alexandrina. ut duo genera intelligantur. Nienim Chamaelaphne qua Latini Laureola, ut tu inquis appellant: cum mea qua hodie Laureola latine dicitii non sit Chama daphne sed Daphnoides potius sita impostea a minio de scripta. Alterum Laurus Alexandrina eX Plinio Galeno, Dioscoride.Tu ildem Plinii hocpαc' o excusas, ne uideatur Chamaedaphne Marijs in locis uarie designasse: cum hoc in loco, libro scilicet.1 .Laurum Alexandrina tantumo pinxerit, sicuti lib.,4 Chams daphne Sed duoronanent in Plinio serupuli haudqua*diuimulandi. Charcu Plinius cetera Lauri Maeodelth is linco deseripserit, solam Chattis daphnε indescripta reliquerit.Curcsi altera genus no Alexandrina simpliciter,sed Laurus Alexndrina a Theophrasto,Dioscoride ato Galeno, ab omnibus deni Graecis autoribus uocitetur Plinius propria appellatione pretermissa, mptu a loco uel aD sona,cognomen tantummodo posui uel cu postea subiunxi alij Daphnem uocan*pro him nomen contra naturam postposuit: clim tamen uera huius lauticis appellario non sit, ne Daphne seorsim, ne Alexandrina sed hoc torum ut diximus Daphne Alexandrina Et iterum.Plinius lib. in Chamsdaphne ita describit .Est et Chamedaphne sylvestris frutex,&AIexandrina,quae alia tacta. aliqui Hypoglotton alii Daphnen,alii Carpophyllon, alii
Pelateri uocant.Ramos spargata radice dodrantales,topraim ac coronarii operis,solio acutiore qua myrti,m l fore ac candidiore, maiore semine inter solia rubro plurima in Ida,& circa Heraclea Ponti nec nisii montosis. Eande Chamςdaphne postmodu Plinius in lib.,. ita desius bit Chamsdam ne unico ramulo est, cubitali fere folio , tenui Lauri similitudine. & reliqua. Quis non uideat inita vide plantie disserentes descriptiones afferre Esiem prior desciistio in Daphne Alexandrina,non autem in Chamaedaphii e lib. . a Dioscoride tradita. Ese uero Chati daphnem a Daphne Alexandrina disserentem, non solum Dioscorides, sed Galenus pari ter, & Paulus in suis de simplicibus medicaminibus libris ostendunt.
Apologia Pandolphi Collinut1j pro Neothericis 3c Plinio, contra
Quo plura in Pliniu cogerere Nicolaus Ditit, eo se pluribs inscitis notis
maculat:uis nec Plinia uerba nec scribedi ordine, Nec rem consyderet
disteretias. Ita manifestas ineptias ta fatius es ridere Φ refellere. Eidem plante Pliniit, hoc est, Chamsdaphne diuersas desti apti es afferre. Leonescentis dicit. Sed in diuersus sit ipse ab eo que putabamiis ex hac ipsa Chamsdaphne cosycteremtis. Plin. t . in destiubedis Lauri arboris gnibus msquit. Est et Chamsdaphnes uestris silex: neq; iultra de amessaphne uerba facit me illa pingit cui Nicolaus prius arbitratus e ex nomine uis
190쪽
corum, T O Μ V s PrimuS. t Sidelicet addubitas ne herba esset qua frutice nominauit. Hic agit uerboru APlinii textus pudio . ,signactus c.Tu pergit enumerado Plini' Laurigna at pinsit. Et Alexadrina, qua aliqui Idea alii Hippo ottin, alii Daphne Mocat. Hanc uero Alexandrina Daphne pingit. Haec p illa est, qua Dio o
isuticu gna multa desicripsisset, His subnectiemus inquit, qus Greci cos .
municatior nominu in ambiguo fecere, an arbores assent. Tu Oximo capite tinuo de Chamsdry. Cham ςdaphne Chamelea Chamesice, Chamscissis,c erisin huiusmodi uerba facit. Arepinibi Cham aphne describit: qua uolum. s. im attigerat. Hsc igitur ita se habent Enumerat. io. Plinius Lauri septem gna:tu tres Laurei fruticis species, Cham edaphne, A MIexandrina Daphnoiden: et Alexandrina quide,&Daphnoide pingit:
Chamgdaphne uero . inter illas relaturus erat quas nominu comuniscatio ut ipse tu iuiodubias fecerat, an arboreS essent, an harinae. . SI. ZO.
libro pus inredetan psit: in quo de similibus herbis suo ordine loquebat.
Vides, ut ob punctu quod in iocis quo dicit Leoniccnus CaptuS est Puri. lata Si inc duo ista nomina Chamsdaphne & Alexandrina. s. illo libro, mo tio re utilitas. rar aliud punctio interiecisset qriod uel ipsa gramaticae ratio peri&, cospulae interuentam postulabat non in hos laqueos incidissset. Miru subietioni huius uiri. & amici quidem Leoniceni natura con deranti: quem si ambulante uideas lentia magis et tardu citatum uel celerem dicastin Baccusando uero Plinio adeo praecipitem currere, ut in eo legendo pereest 'sendiso accusationis capitibus, mora omne, tarditate oderit: non OmlCneat, non anima,nihil interpungat, nullo punem consistat. In hoc quo
sagacissimi ingenii uir Politianus in ea qua de Cissis Cimo adhue
ipsum Leonicenu scripsit epistola egregie notat, cum . R.&.2 .uol miri Cap. o. quia no interpunxit Nicolaus inter Hypocisthis, S , quam inter haerbas dicemus, parumdapere uisiis est: male eo loco sensisse de Cis o ita ob punctum, ut diximus, saepe conuincitur Sed ne Chamedaphnes nomen dubium aliquando I gentibus inges Duae pIantaerat,duas esse plantas scire oportet: quae Chamsdaphne pariter nuncupe Chamsda tur. Hanc ipsam si de qua agi1rius, suulgo Laureola dicit:& eam quae hiis Vincaper inca dicitur, coiugalibus coronis expetita: folης Φ Lauri longe minoribus:humi ad se illi morem reptans: flore ceruleo,inodoro,rotundo soliusculis quin , sed continuis distineto. Iuvamenta Vinceperuin ex P D I N LL lib. 23. cap. 2 . Vincaperiaitica, siue Chamςdaphne, arida tufa, hydropicis datur in aqua, cochleari mensura celerrime reddit aquam. Eadem decocta in cinere, sparsis uino tumores siccat. Auribus succo medetur. Aluinis imposita multum prodesse dicitur.
Dios rides lib. . Plinἱus,lib., .cap.is. Apuleius. a. χν Sc.ςS. Theophrasis lib. t. Hermolaus Bain. . Vergilius. Nicolaus Leonlcenus. Padulphus Collinut.