장음표시 사용
231쪽
cinae Veneris Capillum, proinde neotericos etiam pugnantia dicere: ut nihil minus etiam hodie cognos cimus, Querum Adiarithon. Vnde apparet potius Saxifragiae speciem esseCapillum Venereum hunc, quod & Plinius etiam innuit, 'ciam nos hodie ex muris de parietianis is stamus, Φ capillum Veneris . tamen quando alia adnaanum non suppetebat, uulga tam adpinximus, donec aliam demonstrauerimuS.
ELECTIO ET PRO DATIO molioris ex mete.
Meliores sunt qui uiridia habent solia, qui uberiores sunt secundum omnes partes plantari pirum Subtiles uero &generales 8c declinantea ad citrinitatem non habent spiritum. I EMPERAMENTUM EIUS EX Averroi, 8c Galeno. Galenus. c. Custaralbe id est, Capillus Veneris dicit Galenus, quo temperatus simpli, P- ν--suis uirtutibus primis: quamuis habeat multas operationeS secundas. 8c tertias. Quarum quaedam sunt confortativae, dc repercussiuae:
quaedam dis lutiuar: Se quaedam faciunt nasci capillos: dc quaedam dis soluunt selirophulas : & quaedam quae frangunt lapides.
Decoctium herbae potum. prodest spirandi dissicultati, suspiriosis, lieni. & selle sutasis.*urinae dissicili. Calculos Dangit. Aluum sistit
D Serpenuum morsibus auxilio est. Contra stomachi fluctiones in uino bibitur. Secundas ciet & menstrua. Sanguinis reiectiones inhibet. Contra se pentium morsus crudum illinitur . Alopecias densat. Strumas distulit, furfures in facie, &manantia capitis ulcera ex lixis
Defluentes capillos continet, cum ladano S myrtino, & susino, aut hysopo, uilao . Decoetum eius cum lixivio 8c uino infusum,1 dem p stat. Coturnices, S allinaceos pugnaciores facit, in cibos eoru additum. Seritur graua utilitatis pecorum. In speluncis . umbrosis. 8c palustribus, circa parietum asperiines,&sontium specus enatatur.
bitos. Et mundificant pectus Sc pulmonem, S educut materias contenstas in eis 8c mundificant sanguinem, & pulmonem. 8c clarificant colostrem, et faciunt acquirere bonitate anhelitus, Sc mundificant stomachum re uentrem S hepar δύ conferunt dolori eorum. Et sunt medicina bonaopilationum hepatis, Sc splenis, & Ictericor, dc proprie aegritudinum
232쪽
corum, T O M V s Primus . M3 Aomnium opilationum: 8c proprie infusio eorum in aqua Aph. 8c Endi:
uiae, aut in aqua Cicerum nigrorum, aut in aqua seminum quatuor, aut
in aqua lactis proprie:&delent cum oleo chamo millino schrophulas. Et ualet syrupus eorum Pleurisi, &peripleumoniae,& sunt prouocastiui urinae. Et usus decoctionis eorum frangit lapidem, &purgat matrices foeta rum 8 hoc de posse eorum, &hoc quod pertinet ad eoS de partibus castidis eorum . Sed ex parte caliditatis prohibent curium materiarum, &abscindunt sanguinem, SI consortant stomachum Sc uentrem. Et proliis bent casum capillorum,&confortant radices eoru. Imo faciunt eos cres cere,&multiplicari eos locis ubi oportet, &proprie cum oleo myrtino, aut oleo Laudant. 8c uino stiplico. Et puluis eorum etiam adustorum, faecit similitee . Et abluitur etiam ex decoctione ipsoru cum uitio caput, 8c Serapion .s abscindit furfures. Et simile fit ex cinere ipserum . Et cinis ipsorum fas nat fistulas lachrymaleS.
Potio decoctionis ipserum, quasso Osritur per ipsisS Iulio per uenotrem, est circiter libram uriam. Ex IOANNE VICONIO.
Capillus Veneris, est frigidae &sccae temperatri naturi. Uabet uirtu otem diureticam ualet spleneticis 8chepaticis. Et succus eius cum succo
rotant Sc Alleae,&mucilla ne Nasturtii, Schrophulas re luit, S in Alopecia capillos reselint. BRECTIFICATIO ex Mesue . Non est in eis malicia, debiliter tamen purgant:sed consertant opera sitionem eorum uiolae. s. cassia fistula. 8. terentisin: 8c infusio eorum in aqua casei uigorat eos in tauedo. Decoctione autem modicam sustinet. A V T O R E S. Dioscorides libro. 2. Plinius lib. . cap. 21, Serapion. . meie Simon IanuensS. PandestariuS.Ioan. VigoniuS.
Theophrastus lib. γ. cap. . . Vergilius. Herm. Barbarus. Auerois quinto Colluet.
233쪽
Latinae, Hyoscyamus. Herba Apollinaris. Faba suilla.
234쪽
suillam, propterea, quod, utristianus ait pastu eius herbe, resoluantur&conuellantur apri. Sed remedium nouere. Aquas mstatim adeunt, &cancros uenantur, at ita protinus saliui restituuntur. Ei αν Hyos amisecundum DIOS ORIGOEμ libro Quarto. Frutex est caules emittens crasses ibita lata oblonga diuisa, nigra,hir sata. Flores e latere caulis ordine prodeunt,tan Punicorum Cytini, scutulis septileminum plenis, ut Papaueris. Tres eius differentiae. Vnasei mine nigro, floribus pene purpureis, similaceis, liis cytinis prςduris. Scspinosis. Alterius semen subflauum, ut Irionis. Flores lutes, solia & silis quae simpliciores. Ambo infaniam gignunt 8c soporem. Ideo in commum usu damnantur.Tertium genus, ut quod mitissimum es Iri, medici res cepere, pingue lanuginosum molle candidi floris . seminiscp. in mariti φmis ruderibus nascens. In cuius deficientis uicem, russum usurpari o oportet. Niger ut deterrimus,improbatur. De COLLECTIONE eius S V s V. Colligitur ex tenero semine sol 'sin et coliculis succus. In quem usum tundantur omnia expressus in sele siccatur succus . Verum non nisi anno uno duntaxat durat. facillime enim putrescit. Colligitur etiam priuaestim succus, idin ex semine O iam scco, adfusa cu tunditur calida aqua: deinde contusis omnibus 8c expressis. Est aut sic expressus succus priore illo innocentior. et ad arcessos somno dolores presentior. Ipsa etiam turi; duntur folia, inspersa ex trimestri tritico farina, in pastillos cosormantur,& conformata, seruantur. De eius TEMPER A ME NTO.
Et Ros,8 semen albi, ex tertio sunt ordine refrigerantium, siccantium
uero secundo. VIR Es ET IUVAMENTA Succus ille utilis est, ad arcendos somno dolores. Utilis & contra aeres, calidais in oculis destillationes,dolores auri S muliebrium locorum uitia Cum farina autem, polentauri contra podagras.
Ocalorum dolores, emplastri modo impositum lenit. Facit ad eadem S semen. Misicetur utiliter 8cal 's, quae ad arcendos somno dolores conficiun stur, Cataplasmatis.
Recentia autem folia emplastri modo imposita, omnium aliorum re smediorum est cacissime dolores omnes necant Radice eius utiliter in dolore dentes colluuntur, decocta,&tenta. Aurium dolorem mirabiliter mitigat. Omnes facile tumores pellit, Sc seda pedum, inguinum, testiculoru.pectinis,&femorum.
235쪽
C NOCVΜENT A eiusdem ex Diosco ride libro Sexto. Pota in cibo, potuue si impia Apollinaris herba, ebrietati similem a
Feriat preterea si quis ulcus in crassiore intestino, quod uocat Colon. habuerit,ei p per clysterem iniuderit, eandem fieri inseniam.
Succurritur ex ea laborantibus aqua multa, & lacte inprimis uero asinino:sia minus caprino, buboloue. Prosunt,& Pinet nuclei, uel cucumerum semina cum Pasib impia. Sessium prςterea uinum cum recenti suillo adipe datur, pata. Item Vrticae semen Cichorium Sinapi, Nasturcium, Raphani, Ce ρps. Allia, singula cum uino sumpta. Quies quo O imperanda est 'is,ut potum uinum Emno concoquaΠt. Ex D A TE ARIO. Obserua, cu in receptione reperit Hyoscyamus, ore recipienda, ponendum est semen si exterius herba. Maioris autem esticaciae sunt semina. Ad somnum prouocandum in acuta aegritudine talis sit usus. Fiat smentum ex aqua decocionis illius herbae circa pedes & seontem,&tempora S fiat ablutio prius. Postea fiat hoc emplastrum . Subtilis seminis eius cum album ineoui, dc lacte muliebris, Si cum modico confice aceto, Sc fronti Sc temporibus apponMur. D Ad lachrymas costringedas. Dcitide emplastrum eu modico olibani. Contra calida apostemam,in principio fiat emplastru ex ipsa herba trita,&superposita, uel ex semine eiusdem,& oleo roserum. Contra dissuriam fiat emplastrum ex semine eius, & albumine ou Κmodico aceto: super pristinem &reneS ponatur. Ad dolorem ex calida materia stabatum medicamen . Herba ipse trita aliquantulum Z iuperposita, dolorem tollita Exprimenta Ad dolorem dentium sit per carbones ponitur, ut sumum recipiat pa
cens peros id P per cannam inde aqua abluuntur dentes. Seruatur semen ipsum ad decennium. A v T O R E S.
Diostorides libro quarto,&sexto.
236쪽
Latinae, Pulegium. Germanicae, Polayen. VOTIDIAN vs Pulegiu olim ueteribus in fanitatis usu
cibus:undem sale seruabatur, aliorum salgamorum modo ut au- tor est ultimo operis sui Columella. Nota passim herba. Corollarium HERMOLAT BARBARI
vlenum ipso brumali die germinat in carnarris,refloret , Ramulis etiam a parente abiunctis ut Scylla Nascitur hoc etiam non fatum.Semel uerosariam, diutina aetate durata magna eum Nepeta & menina legio societas.Foeminasti eo e cacior, florem habet purpure um,mas candidum. Vtrius 3 recens incensus Pulices necat unde nomen Pulegio. Habetur 5eu a
237쪽
C Pulegium sylvestre, origano ille,soliis minoribus Q satiuum,&a quibusdam uocatur Di ctamnusroceasione hinc Orta,Dictamnii Creticam Pulegium sylvellae nominantiu Pulegitimgrsci Glecona S ait Blechori,sed &Blechron quoci: uocat, ut inquit Dioscorides .Ego Eleia chron Hippocrati, Pro legumine quodam accipi uideo apudGalenum. Pulegitim ut dixi bri malis herba dici potest quemadmodum S solstitiales aliquς dicuntur.mmius, onduinon inquit solstitialis herba flore rubro suspesa in collo coprimit strumas.Plautus q in Pseudulo. uali solstitialis inquit, herba paulisper sui,
Repente exortus fum,repentino occidi.
Calefacit. 8c attenuat, & decoquit uin menter. Quamobrem ex thos race 8c pulmone, humida, crassa glutinosacp facile tacit exspuere.
V I R E S eius 8c iuvamenta ex DIOS COG
1 DE libro tertio. Menstrua secundas ac partus Cη est. Pulmonis uitia ex melle & aloe potum extrahit. Conuulsis auxil1atur. Nauseas stomachi intercisiones, posca permulcet. Atram bilem per aluum exigit. Bibitur in uino utilissime contra serpentium morsus. Defectos animo recreat cum aceto naribus obiectum. Gingiuas aretasti cinere corroborat. Illitum cum polenta inflammationes omneis sedat.
D Podagris per se subuenit, impositum usi dum rubescat locus.
Lienosis cum iale utiliter illinitur. De Etam eius ablutas prurigines mitigat. Conuerses uuluas corrigit. Contra inflatioes duricis p uulue in desessiora conuenient adincitur.
Magna societas Pulegio cum Mentha, ad recreandos animo desectus, cum surculis suis in ampullas vitreas aceti utrisin descetis. Qua de caussa dignior e Pulegio corona uertigini, Φ e Rosis, ectis culis nostris pronunciata est. Nam 8c capitis dolores imposita dicitur levare. Quin Sc esseetu capita tueri contra frigoru testusin iniuriam. 8 ab sutraditur: ne v aestuare eos, qui duos e Pulegio surculos impostas auri stius in sole hineant. Illinitur etiam in doloribus cum polenta SP aceto. De Pulegis Ecemina emcacior. Est alit haec flore purpureo mas candidum habet. Demina. Nauseas eum late 8c polenta iri Digida aqua pota inhibet. Ste 8c poctoris. 8c uentris dolorem.
Stomachi aut ex aqua ite rosioes sistit et uomitiOes cia aceto, et poleta. In testinorum uitia melle decocta. 8c nitro senat. Urinam pellit ex uino, Sc si Aminsum sit, et calculos, Sc interiores o smnes doloreS.
238쪽
eorum T O M v s Primus. 22sEx melle Scaeeto sedat menstrua,Si sectandas . Vuluas conuersas cor Arigit. Demnetos partus esicit. Semen Obmutescentibus, olfaetis admouetur. Comicialibus 1n aceto cyathi mensura datur. Si aquae insalubres bibendae sunt, tritum inspem turi Salsitudines corporis,si cum uino tradatur, minuit. Neruorum caussa,&m contraditone cum sale,&aceto, &melle constfricatur opisthotono. Imbibitur ad serpentium ictiis decoetiim . ad scorpiona cum uino tri stum maXime quod in siccis nascitur. Adoris exulcerationes. 8c ad tussim eiurax habetur Flos recentis incensus, Pulices necat odore. Xenocrates Pul ' ramum lana inuolutam, in tertianis ante accessionem olfactandum dari, aut stragulis sub ici, &ita collocari mum, in
Remedia Put ijsylvestris ex eodem N L, I N I Q. Sylvestri eadem uis emcacior est:quod simile in Origatio, minoribus selijs sativum:et a quibusdam Dictimus uocatur. Gustatu a pecore. capris p balatum concitat Vnde quidam Graeci literas mutantes, Blech son uocauerunt. Naturatam ferueS est, ut illitas partes exulceret. In tussi.
8c perlaetione si cari ante balnea conuenit, Scante accessionum horro Grem. Conuulsis,&torminibus, podagris p mire prodest. Hepaticis cum melle &fide bibendum datur. Pulmonum uitia execrabilia facit. Adlies Bnem cum sale utile est. 8 uesicae, &suspir is, Scinflationibus decoctium
si icco aequaliter. Et uuluas corrigit. Privatim ualet contra Omnem mor sesam. Radix contra increscentia ulcera. Recens potentissima. Arida uero
cicatricibus decorem assient. Item Pulegio est Nepetae secietas.
Pulegium est calidum Sc siccum in tertio gradu. In tempore storia colligitur. 8c per duos annos seruatur . Folia cum floribus abiectis stipiti
Valet contra frigidum reuma Dicta sacellasione capiti ex Paemio. Gargarismus stultus ex aceto decoeti onis Pulegii, Sc ficuum siccarum, humiditatem uuar 8c gingiuarum desiccat. Vinum demetiois eius,&ficuum siccam, ualet contra fingidam tussim ex glutinoso humore, uel aquosis. Id uinum ualet etiam dolori stomachi 8c intestinorum, ex caussa frigida. Similiter Si emplastrum ex eo in uino de oetiam. Fomentum laetum ex aqua decoctois eius, humiditatem matricis desiccat.& uuluam mirabiliter coarctat. Hoc fomento utuntur mulieres saest
239쪽
Latinae, Cata pucia. Lamyris . Granum regis. Sponsa solis.
, Catapucia. T A P V C I A est herba quam uulgus per haec tempora nuctaaegia apuzolam nunc Guardali ortum uocant. Proprium uero eius
men Larhyris cuius quarto uolumine Dioscorides, ec. 27. Plinius res & figuram scripserunt. Historia Catapuciae ex Dioscorideli, o quarto. D L. AT HYRI S. quam aliqui Tithymalum appellant, eam P D
thymalorum numero adscribunt caulem emittit cubiti altitudine, &di. tali crassitudine, inanem. Gignuntur in cacumine alae, &solia in caule oblonga, amygdalinis proXima , latiora , 8c laeviora . Quae autem in summis ramulis exierunt, minora conspiciuntur, Aristolochiae, aut oblongar Hsderae figura. In cacumine fructum summis surculis gerit.tris Plici concaeptaculo insignem, rotundum, ceu Capparin, in quo grana intercursentibus membranis distincta continentur, Eruis maiora, ros tunda, quae dum corticibus exuuntur, candida sunt, &gustu dulcia. Nullus radicis usias. Totus frutex lacteo succo turget, uti Tithymalus. Gratia sex, aut septem in catapotio, aut cum ficis, aut palmulis deuorasta, aluum purgant. Sed aqua frigida postea sorbenda. Trahunt autem bilem .pituitam & aquas. Succus Tithymali modo caeptus, eundem Abeetum praebet. In gallinaceo iure, aut oleribus folia decoquuntur ad eosdem effectus.
Sententia sLMONIS IANVENSIS,& Autoris Pandectarum de C AG
Catapudiar duae sunt species. Nam est maior,&mm . Maior est sicut arbor ficus. licet minora solia eius, similia klijs Patam. Semina eius stant in arbore, sicut uuae . minor habet hastam duorum Palmorum Sc
240쪽
corum, Υ Ο Μ V s Primus. a 3i inanem: lia similia amygdalis, sed longiora: seminamus in cacumine Auir rotundum deforis nigrum,demtus album. Sunt enim ambae qum si eiusdem complexionis 8c uirtutis, stilicet calidae in tertio, & humidae
in primo: uirtutem p habent, purgandi Phlegma principaliter, deinde Choleram & Melancholiam .
Latinae, Quinquefolium. Pentaphylion. Mercuria Hersha. Pentadactylus. Teutonicae, aut . PLACITA AUT O Rum, Bde Quinque Ilo.
AMOS FERT sitarcula eos, tenses, Palmi magnitudistne, in quibus semen: soli a Menthar, quina, singulis pediculis, raro plus ra, in ambitu serrata: florem in luteo pallescentem, interdum auri a naulum. Nascitur in riguis. 8c aquariis inictibus. Subrubram habet radiiscem, oblongam, Veratro nigro crasssiorem. THEOPHRASTE
historia, de Quinque lio. libro
nono, capite decimoquarto. Quinquefoliae siue Quinquepetae radix, nam etia hoc nomine appet vide supra latur, cum effoditur rubra est,inarescens uero nigrescit,at quadraturi sol εσ.quo
Habet lium Vitis, sed pusillum, & colore simile uitigineo, 8 augeo vir. & desinit cum Vite. Folia omnia quin , unde Sc nomen. Caules mentillae r Praetenues mittit, dccr inris internodijs constat. OOncinx.